Meeuwen voor
f gelopen
et wachten
mijn venster
THEO J. HANNEMA (72) OVERLEDEN
Jacht op
insluiper
lorte Vlietkanaal is open:
IL
LU?
Salonsocialist
)RUM OVER
ERVUJLDE
\EE WATER
Veertig jaar kunstcriticus van het L.D.
Hot pants
Beroepingswerk
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
ken niet verder, hoor", riepen
schooljongens bij de Hooghka -
ug nog tegen de stuurman van
rifauna. toen deze zijn boot het
re kanaal indraaide Onwennig -
Het was een hele belevenis
voor de eerste maal de dubbele
ingersluisbrug in de Haagweg
og ging, om het eerste sohip
te laten.
omlo
wijzig
'EN Het ts afgelopen met het wachten voor de brug-
de Leidse binnenstad. Luid toeterend en toegezwaaid
(flat(bewoners uit Zuidwest is gistermiddag het eerste
het nieuwe Korte Vlietkanaal doorgestoomd. Het was een
salonboot van Avifauna, met aan boord de gemeentebe-
„1 van Leiden en Voorschoten. Het andere scheepvaartver-
van en naar Katwijk zal vandaag deze nieuwe koers vol-
om de zo vaak verfoeide Leidse grachtenroute (met daar-
maar liefst acht bruggen) te mijden.
Begin maart zet koud in. Als ik
door de ramen van mijn woning
naar buiten kijk, zijn straat, bomen
en daken met een laag sneeuw be
dekt. Het is zondagmorgen en nog
vroeg. Er is geen mens op straat te
zien. De zon schijnt dun door de
lichte wolken en doet bet sneeuwta-
pijt schitteren.
Hoog in de lucht zie ik meeuwen
vliegen, die naar de stad gedreven
worden, nu de aarde met sneeuw en
het water met ijs bedekt is, waar
door zij afgesloten zijn van hun da
gelijkse visvangst. Waar leven die die
ren nu van en wat een scherp oog
moeten z\j hebben om van zu'k een
hoogte uit de lucht hun voedsel te
ontdekken?
a óc
Vlag uit
hele belevenis was het ook
de flatbewoners in Zuidwest die
van 1 ken op het Korte Vlietkanaai.
Pro rijgen nu het levendige uitzichl
}cne Ijyoorbij zwoegende vrachtsohe-
dat de bewoners van o.m. de
Singel en de Oude Vest in hei
node zullen missen. De sa-
van Avifauna werd vanach-
ramen enthousiast toege-
door moeders met kinderen
arm. Zelfs had één echtpaar
deze gelegenheid de vlag uitge-
n.
vlag uitsteken in figuurlijke
oen ook de schippers, die nu
eidse grachten traject met de
hindernissen niet. meer hoeven
men. Even goed als de fietsers,
:ers en automobilisten zich
jls stonden te verbijten voor
eopende brug, waren zij vaat
ongen tot lange wachttijden
de hef-, draai- en spoorbruggen
wegverkeer krijgt er nu wei
twee nieuwe obstakels bij, de vorm
van de Hooghkamerbrug bij Voor
schoten en de Waddingersluisbrug
bij De Vink. Voor deze laatste brug
vormde zioh gistermiddag prompt
een tientallen meters lange file, toen
de Avifauna passeerde. Echter, deze
bruggen zullen niet zo vaak open
hoeven, dank zij him grotere door-
vaarthoogte van 2,5 meter.
Ook voor een aantal brugwachters
is er geen reden tot juichen. Zes va
de veertien zullen het veld moeten
ruimen, de andere acht blijven 1e
Scfhrijversbrug bemannen voor het
incidentele schip dat in Leiden moet
zijn en voor het onderhoud van df
bruggen. Het bedoelde zestal is een
andere functie in gemeentelijk ver
hand aangeboden.
Gratis vaartocht
Voor de gratis vaartocht naar en
door het Korte Vlietkanaal loopt het
inmiddels storm. Er hebben zich a:
22 klassen aangemeld die een keer
mee willen. Ook bij de rest van ae
Leidse bevolking bestaat grote animo
voor dit kosteloze uitstapje.
Gevaren wordt met een boot van
Avifauna, beginnend en eindigend
aan het Galgewater. De tocht voat
naar het Korte Vlietkanaal en langs
dezelfde weg terug. Gedurende ten
minste veertien dagen <ook 's zon
dags) zal de boot deze route vlei
maal per dag varen.
Foto boven: zó voer de Avifauna gistermiddag
het nieuwe Korte Vlietkanaal op. Links onder:
voor de eerste maal ginj de dubbele Waddingen-
sluisbrug (bij De Vink) voor een schip open.
nasti
eden
tstrai
rmon
pmn
Hechts onder: vanuit de flats in Leiden ZuidwesL
werd enthousiast gezwaaid naar de voorbijvaren-
i de Avifauna.
(Foto's LD/Holvast'
Wie zich met de natuur bezig
houdt, ziet zich voor allerlei vragen
gesteld. In het boek Jesaja staat ge
schreven, dat God de stem der Jon
ge raven hoort, als ze tot Hem roe
pen. Dat doet mij denken aan die
uitspraak van Christus over die vijf
musjes, die voor twee penningen ver-
I kocht worden en voor God niet ver-
geten zijn.
Die gedachte aan voedsel voor de
vogels brengt mij op een Idee. In de
keuken breek Ik wat oud brood tot
dobbelstenen, drenk die In gesmolten
vet en strooi ze uit op de stille straat
vlak voor mijn venster. Kijken, wat
er gebeurt.
Lang hoef lk niet te wachten Het
eerst komen de parmantige
I spreeuwen aanvliegen, die zich met
heel veel druktemakerij het voedsel
I toeëigenen. Dan komen er enkele
kouwen met afgemeten damespasjes,
aanstappen, in scherpe tegenstelling
tot de spreeuwen, kalm en onver
schillig, alsof honger voor hen een
1 volkomen onbekend woord was.
j Mooie vogels, die kouwen, al wor-
den ze bij ons niet erg hoog aange-
slagen. Let op, hoe zij met de ene
I klauw een stuk brood neerdrukken,
en vastpinnen, om het daarna met
de snavel uiteen te rafelen en op te
eten. op de manier als ook de pape
gaal dat doet. Waarom doen de
spreeuwen en lijsters dat ook niet?
Het is veel economischer. Deze
laatste zijn lang zo zuinig niet met
hun voedsel. Kijk, hoe ze met hun
lange snavel het brood naar alle
kanten heenschudden, zodat de stuk
jes er afvliegen, waar dan de mus
sen weer op afgaan.
De natuur stelt ons trouwens voor
allerlei vragen, waar ik geen ant
woord op weet. Moet het eens
aan Strijbos of prof. Buytendijk vra
gen.
Ha! Daar strijkt de eerste meeuw
neer midden tussen de spreeuwen,
en de kouwen, onbekommerd en on
bevreesd voor zijn gevleugelde soort
genoten. Maar hij blijkt wel bang te
zijn voor de aarde-gebonden wezens:
de mens, de hond, de kat. Zodra er
zo een wezen aan komt lopen, vliegt
de meeuw weg, met alle andere vo
gels in zijn zog.
Kijk, Juist nu dit vermogen om zo
Ineens te kunnen opvliegen en Je utt
de voeten te maken als er gevaar
dreigt, is iets, dat mij bij die vogels
Imponeert. Door een paar krachtige
vleugelslagen stelt de vogel zich bui
ten het bereik van het dreigende,
gevaar en zweeft gracieus naar boven
de oneindige ruimte in, waar hij de
alleenheerschappij heeft Stel je eens
voor. dat een mens zich op die ma
nier uit een gevaarlijke sitatle zou
kunnen redden?
Zo Juist in de krant gelezen, dat
I ln een treinwagon een luipaard
uit zijn kool was gebroken. Wat. als
Je voor zo n beest kwam te staan, zou
Je niet willen geven voor een paar
meeuwenwleken
Wat mij bij de meeuw nog meer
opvalt is. dat hij alles zo statig uit
voert. Hij strijkt statig neer, maar
I zeilt eerst op zijn brede, uitgespreide
I vleugels statig, maar echt statig,
vlak langs mijn raam heen en gaat
dan kalm by het voedsel zitten, heel
anders als die gulzige spreeuwen, die
met hun zenuwachtig geklepper de
lucht aan flarden scheuren.
Ik begin te geloven, dat lk
de meeuw een prachtige vogel vind.
Dit uitzicht uit mijn venster vind lk
mooier dan menig televisie-spel en
hoewel ik met verlangen de komst
van de lieve lente verbeid, stemt het
mij thans bijna weemoedig te weten,
dat ik dan geen spreeuwen en kou
wen en meeuwen meer voor myn ven
ster zal zien.
Drs. W. E Blom
Oegstgeest
iEIDEN Het district Leiden van
PvdA organiseert maandagavond
ir aanleiding van het geruchtma-
ide rapport van de Consumenten-
ld over de kwaliteit van het zee-
er een forumavond over dit on-
irerp. In het forum zitten verte-
a iwoordigers van het Rijksinstituut
11111 >r Zuiveringafvalwater (ir. Tromp),
n dr ministerie voor Sociale Zaken en
iara Iksgezondheid, het Hoogheemraad-
:den iap Voor Rijnland (mr. F. Schok-
Ws ig), de Consumentenbond, PvdA-
Kerlld Dolman en wethouder J.
rgman van Katwijk,
)e avond wordt gehouden in zaal
rion" aan de Meerburgerkade in
St twijk aan Zee. Aanvang acht uur
laai
Het artikel over prof dr. B W.
Schaper in het Leldsch Dagblad van
zaterdag 27 februari J.l. Is voor on-
dergetekende aanleiding het volgende
op te merken. De professor geeft een
opsomming van zijn anteceden
ten. Wie pa was. „oomzegger" van
Troelstra. de slimme brief aan Pres-
ser enz. Hij is echter niet te oud om
een veel oudere man. Drees jr., te
verwijten, dat hij met anderen de
PvdA heeft opgericht, hetgeen niet
waar is. Wat is de reden van prof.
Schaper, dat hij niet begint met
Vorrink. oud prof. Kranenburg,
Schermerhorn. mr. Mok. Logeman,
en vele anderen. Alleen de naam
Drees gebruiken ls weinig elegant
van een professor. De supersalon
socialist, prof. Schaper zegt. dat
Drees Jr. geen socialist is. Of deze
uitspraak van prof. Schaper enige
betekenis heeft, is aan de lezers
Wat DS'70 (Drees Jr) wil, is de
subsidies voor kunst beperken. Voor
1940 was er toch ook cultuur prof.
Schaper? Nu hebben wij bijna meer
kunstschilders dan hulsschilders Na
25 Jaar toneelproberen ls gebleken,
dat de kleine man toch geen interes
se voor toneel heeft en mocht die
er zijn, dan zijn de huidige prijzen
nog te hoog.
Reden, dat Drees Jr. zegt. dat deze
gelden voor nuttiger zaken kunnen
worden besteed, zoals woning
bouw, woningverbetering enz. Weet
de professor, dat er in Leiden nog
10.000 woningen zijn zonder douche.
Aan professor wordt ln overweging,
gegeven aan deze mensen te vragen
wat ze liever hebben, cultuur of een
behoorlijke woning. Daarom professor
Schaper adviseert ondergetekende u,
trek u terug in uw studeerkamer en
kom er nooit meer uit.
L. van Wijk
Lid DS 70
LEIDEN
LEIDEN Na een langdurig ziekbed is op 72-jarige leeftijd
overleden de heer Th. J. Hannema, die ruim veertig jaar aar
de redactie van dit blad verbonden is geweest en die vooral als
muziekrecensent grote bekendheid genoot. Overeenkomstig ziji
uitdrukkelijke wens is zijn stoffelijk overschot hedenochtend i
alle stilte op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflap
in Den Haag teraardebesteld.
DELFT (ANP) De politie van
Imf® Haag. Rotterdam en Delft is
opsporingsactie begonnen naar
n man die de laatste tyd in de drie
,urt Dieenten verscheidene woningen is
ingeslopen en sieraden en geld
«ft meegenomen. Alleen in Delft
heeft de man in de afgelopen drie
elf insluipingen gepleegd
olgens de politie is de dader on
weer 30 Jaar oud.
De man zou niet uit Delft afkom-
*8 zyn. Hy heeft het voornameiyk
p sieraden voorzien en kiest meest-
een hoekwoning als doelwit.
Al zijn Insluipingen zyn gepleegd
fissen één en vyf uur 's middags,
weds wanneer de bewoners niet
luis waren.
Theo Hannema werd 8 december
1898 te 's-Gravenhage geboren, waar
zijn vader secretaris-generaal aan
het Ministerie van Buitenlandse Za
ken was.
Na in zUn geboortestad lagei en
middelbaar onderwijs te hebben ge
volgd. vertrok hy ter voltooiing van
zyn zangstudie naar Wenen, waar hy
zyn eerste journalistieke activiteiten
ontwikkelde. Als kunstrecensent van
het dagblad „De Telegraaf" schreef
hy talloze artikelen, niet alleen op
het gebied van de muziek, maaj
evenzeer over toneel, ballet, litera
tuur en beeldende kunsten, zyn gro
te veelzydigheid en vermogen om de
door hem behandelde stof in een
prettig leesbare vorm op zyn lezers
kring over te brengen, maakten hem
allengs tot een gezaghebbend criticus
wiens artikelen gaarne werden ge
lezen door de duizenden, die de on-
derwerpelyke kunstzinnige manifes
tatie uiteraard in het geheel niet
hadden gezien of gehoord.
Het overlyden van zyn vader
maakte een einde aan zyn Weense
periode en noodzaakte hem naai het
vaderland terug te keren.
Stadhuisbrand
Uitgerekend op 12 februari 1929
de dag van de Stadhuisbrand, trad
hy als vierde redacteur in dienst by
het Leidsch Dagblad, waar hy ont
vangen werd door een chef-redacteur
in avondkostuum, die na het brand- I
alarm in de vroege ochtenduren he
eerste het beste pak had aangetrok
ken, dat binnen zyn bereik kwam er
dat was toevallig 't smoking-kostuun
welke hy de vorige avond by 'n to
neelvoorstelling in de Schouwburg
had gedragen. Sprekende over dit
eerste dag van zyn Leidse werkkrinf
placht hy later steeds te zeggen: ,J)
dacht dat ik in een gekkenhuis te
recht was gekomen
Vanzelfsprekend werd hem in di
eerste plaats de toen nog weinig
omvangryke muziekrubriek toever
trouwd, vrywel uitsluitend bestaandi
uit recensies van plaatselijke muziek
en zanguitvoeringen. Na het over
lyden van de toenmalige muziekre
censent, de heer H. W. Hannivoort
volgde hy deze in die functie op.
zodat ook de beroepsorkesten in zyn
beoordeling werden betrokken.
Vele honderden recensies zyn in de
loop van de tientallen jaren van zyn
hand verschenen en wie zyn werk
stukken van ongeveer een jaar gele
den, toen zyn gezondheidstoestand
hem noopte de arbeid neer te leggen,
herleest, wordt getroffen door de by-
na jeugdige frisheid, welke zyn ge
hele oeuvre ondanks zyn lengdurige
carrière steeds heeft gekenmerkt.
Hy heeft misschien wel 50 audi
ties van Bach's „Mattheaus Passion"
bygewoond, doch nooit kwam de
klacht over zyn lippen: „Wat moet
ik in hemelsnaam daarover nog
schryven?" en steeds weer produ-
Theo J. Hannema
ceerde hy een voortreffelyk gesti
leerd artikel met een boeiende door
wrochte en leerzame inhoud.
Goed pedagoog
Want dit was ook een facet van
zyn veelzydigheid: Theo Hannema
was een goed pedagoog. De vele hon
derden zang- en muziekuitvoeringen,
welke hy in zyn loopbaan op onder
ling sterk uiteenlopend artistiek ni
veau bywoonde. stelden hem in staat
vergelykingen te trekken, maar nooit
bevatte zyn oordeel een krenkend of
afbrekend woord en steeds getuigden
zyn artikelen van zyn ernstig streven
om op te bouwen en tot betere pres
taties te stimuleren. Hy trok'n scher
pe scheidsiyn tussen de prestaties i
van amateurs en van beroepsmusici,
vaarby hy de merkwaardige gave
>ezat om zich geheel te kunnen ver-
)laatsen en in te leven in de omstan-
igheden, de technische mogelykhe-
en en moeilykheden, het milieu en
e sfeer van de concertgevers, zodat
y als het ware in hun midden één
er hunnen was. Zo kon hy grote be-
ondering opbrengen voor -en koor.
at zich veel moeite had getroost om
3 komen tot een correcte uitspraak
an de door hen in een vreemde taal
ezongen liederen en zo kon hy als
?rieus muziekliefhebber zich oprecht
3rheugen over de grote belangstel -
ng, welke er onder de jongere gene-
itie bleek te bestaan voor de jeugd-
mcerten onder auspiciën van de
Iaatschappy voor Toonkunst waar
in hy ook een groot aantal jaren
immissaris was.
In de kringen van het Leidse ama-
iur zang- en muziekleven werd zyn
vys en weloverwogen oordeel hoog
gewaardeerd en in het repetitielokaal
van het Residentie-orkest gingen zyn
recensies van hand tot hand. Zelf is
hy in het openbare muziekleven
niet vaak op de voorgrond ge
treden. hoewel hy over een warm
getimbreerde tenor beschikte. In zyn
jonge jaren heeft hy enige malen op
het concertpodium gestaan o.a. met
Aaltje Noordewier-Reddingius. Maar-
tje Offers en Jacques Urlus en zelf
heb ik hem in de dertiger Jaren eens
mogen horen tydens een zangrecital
ln de grote Stadsgehoorzaal en ty
dens 'n lustrumspel van het Leidsch
Studentencorps op de Kaag. „De
vliegende Hollander", toen hy te elf
der ure werd aangezocht om een
plotseling ziek geworden solist te ver
vangen.
Naast zyn intensieve activiteiten
op het terrein der muzipk. schreef hy
ook over beeldende kunsten en ande
re vormen van kunst; aan talloze
tentoonstellingen in „de Lakenhal"
en Leidse „galeries" schonk hy zyn
aandacht. Ook de rubrieken omstre
ken en binnenland stonden achter
eenvolgens verscheidene Jaren onder
zyn leiding
Gewaardeerd collega
In de kring van de beroepsgenoten
was hy vooral by de middel-oude en
oudere generatie een gezien en ge
waard collega; met de moderne op
vattingen van de jongere generatie
had hy nogal eens moeite, hetgeen
hy doorgaans niet onder stoelen of
banken placht te steken en hetgeen
ter redactie dan ook wel eens heftige
woordenwisselingen tengevolge had.
zyn plichtsbetrachting en beroeps-
yver waren boven elke lof verheven.
Vaak zat hy na afloop van een pon
eert tot diep in de nacht achter zyn
redactiebureau, maar prompt zat hy
's morgens om half acht weer op
dezelfde stoel.
Het Leidse muziekleven verliest in
hem 'n bekende en markante figuur
zonder welke men zich tot voor kort
'n concertzaal nauweiyks kon voor
stellen, het Leidsch Dagblad 'n kun
dig en toegewyd redacteur, die zyn
grote werkkracht volledig in dienst
stelde van de krant, waar hy ruim 40
Jaar verbonden was en de schryver
dezer regelen een goede vriend en
voortreffelyk collega, wier onderlinge
samenwerking nooit door één wan
klank werd verstoord, ook al waren
zy het samen lang niet altyd eens!
Het ïydt geen twyfel. dat na 't lezen
van deze regelen zéér velen in Leiden
en omgeving zyn nagedachtenis in
grote dankbaarheid zullen gedenken
Hy ruste ln vrede.
J. BROUWER
(Oud-hoofdredacteur L.D>
Met stomme verbazing las ik uw
stukje over de shorts in het LD van
2 maart. Ik ben het er niet mee eens
1 dat de hot pants nu nog niet zo'n
grote aftrek zouden hebben Dit ls
i onjuist.
Ik had verwacht, dat uw modever
slaggeefster iets van de mode afwist,
want dan zou ze weten wat lk ook
weet, wel te verstaan naar mijn ei
gen ervaring. De short ls op het mo
ment juist enorm in. Ik ben over de
verkoop zeer tevreden.
En als zij schrijft, dat we maar op
Sophie van Kleef moeten wachten,
nou. dan kunnen we lang wachten.
Want de ervaring heeft geleerd, dat,
als Je bij haar bij wijze van spre
ken er honderd bestelt, Je er maar
j tien krijgt. Dus wil lk het modebe-
wuste volkje aanraden ze nu te ko-
I pen. Anders zijn ze bij u ln als ze
bij ons al uit zijn.
LISETTE V D BORN
LEIDEN
NED. HERV. KERK
Beroepen te Glessen-Oudekerk, J.
W Glashouwer, kandidaat te Drie
bergen. te Huissen en Angeren, E.
P van de Beek kandidaat te Apcl-
I doorn, te Schagen, C Smit te Ru»-
merwolde.
Aangenomen naar Oostwoud-Mid-
woud-Hauwert. mej I. C Jansen ta
Oosthulzen, naar Oldebroek J Nolt-
Jes te Ridderkerk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Slikkerveer, L. Huls
man, te Vlaardingen. te Haarlem, en
j West-Kapelle, A Hoogerland, ta
Werkendam te Groningen en te •-
Gravenzande. J v Vliet te Aagte-
kerke te Klaaswaal. A Bregman.
te Rijssen te Barneveld en Nieuwer-
kerk. P. Blok. te Dlrksland te St -
Annaland. Chr vd pr«i te lerseke.
die bedankte voor Nijkerk en Her-
klngen.
>AG 8 MAART 1971
