MPUTER BEDREIGT NED.
rv.
KERK
_1. bisschoppen tegen
"hortus-op verzoek
^kdiensten Leiden en omgeving
EXCOMMUNICATIE
GAAT VERDWIJNEN
(^ven veel hoger dan aanvankelijk werd gedacht
Vraag antwoord
KERKBEZOEK
LOOPT
STERK TERUG
WOORD
VAN
BEZINNING
eip (Burggravenlaan) 10 u.
èèïïJt
6 MAART 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA IS
De financiën van de Ned. Herv. Kerk verke-
«n ïiterst moeilijk situatie. Zo moeilijk, dat de synode
^t-'a-zitting op 2 en 3 april uitsluitend financiële pro-
et aal behandelen, waarbij het accent zal vallen op de
>rs, die de kerk zich zal moeten getroosten voor een
voor de kerkelijke administratie en het vele geld,
is.
[vermogen der Ned. Herv.
miljoen gulden vastge-
1MRA, de landelijke her-
iting Mechanische Regis-
linistratie. Dit bedrag za
[er Jaren nog stijgen tot
lulden.
161 de algemene financi-
lervormde Kerk onder be-
gesteld van de Generale
,aad (GFR) was 't eer-
:erk wat financiële rug-
leven voor de omvangrij
ke arbeid, die voor de ko
oi was gepland. Eind 1962
gestegen tot ruim
.gulden en in 1967 bedroeg
rij enige verkopen en an-
feiële transacties ruim 8.3
t een garantie-reserve van
samen ruim 10 miljoen
ji deze voorspoedige ont
kwam in 1969 abrupt een
ndijl Zeer hoge kosten
\iputer tijdperk had in-
fn intrede gedaan en de
ot tot aanschaffing van
computer, ervan uit-
t een nauwkeurige le-
atie een levensvoor-
voor de kerk.
lakeien op een geautoma-
teem heeft echter veel
sten met zich mee ge-
1 aanvankelijk was voor-
inschakeling niet geheel
231) (men verwacht dat pas
eind 1971) moet men thans nog vol
gens twee systemen werken, het ou
de mechanische en het nieuwe ge
automatiseerde, wat ook extra-kos
ten meebrengt. Verder bleek, dat het
een ingewikkelde zaak was 'n kerke
lijke bevolkingsadministratie, met
veel meer mutaties dan een burger
lijke, te automatiseren. Tenslotte wa
ren slechts 300 van de 1400 plaatse
lijke hervormde gemeenten bereid
aan het nieuwe systeem mee te wer
ken. Met elkaar omvatten deze 300 ge
meenten ongeveer de helft van het
totaal hervormden.
Weinig interesse
Waarom zo weinig interesse voor
deze zaak bij de gemeenten? -
Een antwoord op deze vraag vindt
men in een artikel van ds G. Sam-
som van Rotterdam-Zuid in het or
gaan voor hervormd kerkewerk
Woord en Dienst. „Tot voor kort", al
dus ds. Samsom, „was Rotterdam-
Zuid voor zeven wijkgemeenten bij
de SMRA aangesloten, terwijl negen
wijkgemeenten hun concentio-
neel kerkelijk bevolkingsregister ge
handhaafd hadden «Rotterdam-
Zuid is een samensmelting van en
kele oudere gemeenten; vandaar de
ongelijke administratie red.). Uit
de vergelijkende cijfers bleek, dat de
SMRA-administratie veel te duur
was en het college van kerkvoogden
zegde de contracten met de SMRA
op-
Eind 1974 hoopt de SMRA, onder
meer ook door werk voor derden, uit
de moeilijkheden te zijn, maar de
en banvloek uit te spre-
hen, die er anders over
ebben de rooms-katho-
ïhoppen van Nederland
Ipieel tegen abortus-op-
ftgesproken.
wordt er zeer duide-
dat de abortusproble-
los staat van het geheel
ilevingsvragen. Maar als
het bisschoppelijk
(geldt de uitspraak, dat
I-verzoek niet in overeen-
jis met de verantwoorde-
ji de waardigheid van de
®[et name de christen.
overtuiging van de bis-
kan niemand ook de
vrouw zelf niet het
van een zwangerschap
8 de uitvoering van een
zedelijk recht. Het staat de mens
niet vrij naar eigen goeddunken
over het ongeboren leven te be
schikken, evenmin als de mens ei
genmachtig mag beschikken over
reeds geboren leven, zo staat in het
herderlijk schrijven. De bisschoppen
ontkennen niet, dat zich gevallen
kunnen voordoen, „waarin mensen
geplaatst worden voor de onont
koombare keuze tussen de menselij
ke toekomst van het ene leven en
die van het andere leven". Verder
zeggen de bisschoppen: „Altijd zal
moeten worden overwogen dat alle
menselijke leven en dus ook het
ongeboren leven voor ons de opgave
inhoudt het een menselijke toe
komst te verzekeren. Het staat
mensen niet vrij naar eigen wens
zich door abortus provocatus van
deze opgave te ontdoen".
Een computerkamer in één
van de Leidse bedrijven.
(Foto LD/Holvast)
contributie zou op dat moment f 1,33
per hoofd van het ledenbestand be
dragen. Ds. Samsom meent, dat men
over bijzonder steekhoudende argu
menten zal moeten beschikken om
veel hervormde gemeenten te over
tuigen dat zo'n uitgave verantwoord
is. Voor een aantal wijkgemeenten,
die voor bijna 70 procent uit ge
boorteleden bestaan, die onbereikbaar
zijn, zou dat een enorme financiële
last betekenen.
Scherpe aanval
Ds. C. J. van Royen doet in Kerk
en Wereld het blad van de vrijzinni
ge hervormden een scherpe aanval
op het computerbeleid. Als de zaak
van tevoren sociologisch scherp-kri-
tisch was bekeken, zou de kerk er
nu beter voorstaan. Nu wordt de
kerk meer geschaad dan gebaat.
Voor de Vereniging van hervorm
de kerkvoogdijen is het een pijnlijke
zaak. Zij kan moeilijk adviseren de
SMRA te liquideren. Prof. dr. ir. G.
H. van Beusekom, erevoorzitter van
de vereniging, zegt in het maandblad
van de kerkvoogdijen dat daarvoor
te veel werk is verricht en te veel
geld is geïnvesteerd. Al die miljoe-
joenen zijn niet helemaal verloren,
want er staat een waardevol bezit
aan kerkelijke gegevens tegenover, al
dus prof. Van Beusekom. Overigens
geeft hij toe, dat er sprake is van
een benauwende situatie.
Het is de bedoeling geweest, dat
de kosten van de SMRA zouden
worden gedekt door de contribu
ties van alle hervormde gemeen
ten. Nu deze gemeenten zelf in
financiële nood zijn geraakt, staat
de synode voor de moeilijke vraag,
hoe zij het computerprobleem in
de Hervormde Kerk moet oplos
sen zonder ruïneuze bezuinigin
gen op het overige kerkewerk. Al
de niet-meelevende geboortele
den maar uit de kerkelijke regis
ters verwijderen, zoals sommigen
willen? Administratief klinkt het
aantrekkelijk, theologisch zijn er
bezwaren. Duidelijke alternatie
ven zijn er nog niet.
W. de Lange
VATICAANSTAD (AFP) Pries
ters die trouwen en gelovigen die
hun gemengd huwelijk door niet
rk geestelijken laten inzegenen,
zullen voortaan niet meer auto
matisch geëxcommuniceerd zijn.
Dit blijkt uit het nieuwe kerkelij
ke wetboek, dat na tien jaar ar
beid binnenkort zal worden ge
publiceerd.
Van betrouwbare Vaticaanse zijde
is meegedeeld dat het systeem van
strafmaatregelen, dat eeuwen gegol
den heeft, grondig is herzien. Straf
fen is niet meer het doel van 't nieu
we systeem, maar genezen. Men wil
de waardigheid en de rechten van de
menselijke persoon beter tot hun
recht laten komen.
Ook zij die werken van afvalligen,
ketters en scheurmakers lezen, lid zij
zijn geworden van een vrijmetse
laarsloge of zich kerkelijke goederen
hebben toegeëigend, zullen niet meer
automatisch geëxcommuniceerd zijn.
(Excommunicatie betekent vooral
buitengesloten zijn van de gemeen
schap der gelovigen en van de sacra
menten).
Luther en Calvijn
Op grond van de nieuwe bepalingen
valt "amnestie" te verwachten voor
de meeste mensen, die in het verle
den geëxcommuniceerd zyn, mogelijk
zelfs voor de grote hervormers als Lu
ther en Calvyn. Een dergelijke „am
nestie" zou ongetwijfeld het streven
naar oecumene bevorderen.
De gevreesde verklaring over eer
verlies verdwijnt. De desbetreffende
bepalingen troffen tot nu toe hen die
minderjarigen verleidden, koppelaar
sters en souteneurs, bigamisten, ho
moseksuelen. mensen die duelleerden,
hen die de eucharistie ontheiligden
of een aanslag op' de Paus pleegden
zoals de Boliviaan Mendoza in Manil
la. en de afvalligen, ketters en
scheurmakers. Excommunicatie zal
voortaan maar zelden voorkomen en
onderhevig zijn aan een speciale pro
cedure waarbij de betrokken bisschop
moet worden ingeschakeld. Excom
municatie zal nooit meer automatisch
geschieden en beroep hiertegen is
mogelijk.
Geëxcommuniceerden zullen voor
taan aflaten kunnen verdienen, Ja
zelfs in stervensgevaar de absolutie
kunnen krijgen. Zij hebben recht op
een kerkelijke begrafenis en de straf
zal de dode niet meer „in zijn graf
achtervolgen."
AMSTERDAM «ANPi In de
laatste tien Jaren is 't gereformeerd
kerkbezoek sterk gedaald. De daling
zet zich voort en-alle gegevens wij
zen erop, dat dit een zich versnel
lend proces is. Dit zijn de voornaam
ste conclusies uit het rapport „kerk
bezoek" dat het Instituut voor prak
tische theologie aan de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam heeft samen
gesteld.
Het kerkbezoek blijkt in verschil
lende situaties nogal uiteen te lopen.
In het westen en het zuiden van Ne
derland is dit beduidend lager dan in
het noorden, het oosten en het zuid
westen. Naarmate de gemeente gro
ter is, is het kerkbezoek geringer. Te
vens blijkt, dat jongeren minder
naar de kerk gaan dan ouderen.
Geen behoefte en geen instemming,
dan wel ergernis zijn de redenen van
ca. 50 procent van de ondervraag
de gereformeerde kerkganger voor 't
geringe bezoek.
De gebeurtenissen in Laos ha
len bijna dagelijks de voorpagi
na van de krant. Dat is niet zo
verwonderlijk. Want een krant
heeft er voor te zorgen, dat al
les wat nieuws is uit de verge
telheid wordt gehaald en onder
aandacht van mensen wordt
gebracht. En zeker, waar er
sprake is van zulke onmenselij
ke en letterlijk mensen-dodende
toestanden als op het ogenblik
en al veel langer in Laos, la
het een terechte zaak. dat pu
bliciteitsmedia daarover schrij
ven.
Er zijn ook nog andere manie
ren om de aandacht van mensen
te trekken in verband met de
gebeurtenissen in Laos Zo
wordt bv. a.s. donderdagavond
een bijeenkomst georganiseerd
hier in Leiden, onder verant
woordelijkheid van een groot
aantal organisaties en organen.
U zult er dezer dagen in de
krant en op affiches in de stad
wel over lezen.
Achter zo'n bijeenkomst en
eigenlijk ook wel achter de ge
woonte, om bv. zo'n gang van
zaken als in Laos op de voorpa
gina van de krant te zetten, zit
feitelijk maar één motiefdat
wat daar in Laos gebeurt, dat
kunnen wij hier niet zomaar
over onze kant laten gaanwant
waar men letterlijk en figuur
lijk over ménsen heen loopt,
daar zit iets helemaal fout.
Daar behoeven we niet langer
over te praten, maar daar moe
ten we als mensen-onder-elkaar
op deze aarde werkelijk veran
dering in brengen.
Eenzelfde motief was ook uit
gangspunt voor het houden van
een Zuidelijk Afrika week, zoals
die een paar dagen terug hier
in Leiden is geweest. Daar is
menselijke vrijeheid voor velen
een nog te veroveren zaak en
niet van-zelf-sprekend; daar
meent de éne mens dat hij iets
om de ander mag onderdrukken.
Maar zeg Je dan: dat kan he
lemaal niet. dat zit helemaal
fout, daar moet toch werkelijk
verandering in komen, want
mensen zijn meer dan dingen!.
Eigenlijk zijn al dit soort toe
standen en hoevelen zouden,
er nog op te noemen zijn vra
gen van mensen aan mensen. En
op vragen moeten antwoorden
komen, niet alleen omdat elke
vraag een antwoord oproept,
maar om een nog veel diepere
reden: omdat hier ménsen zelf
vraag geworden zijn en daar
om andere mensen zelf ant
woord moeten zijn! Het is nl..
goedkoop en eigenlijk onjuist als
we gebeurtenissen zoals in Laos
zuidelijk Afrika, Vietnam of
Brazilië afdoen met de opmer
king: het is verschrikkelijk wat
daar gebeurt, maar wat kunnen,
wij eraan doen! Zelfs zou Je Je
kunnen afvragen, of daadwer
kelijk op allerlei manieren iets
gedaan moet worden, staat bul
ten discussie. Niet allen vrij
blijvend praten, maar pok wat
bevrijdend doen. En tochal
we heel eerlijk zijn, dan moeten
we bij ons zelf constateren, dat
we in feite ons weinig gelegen
laten liggen aan hetgeen er el
ders in de wereld, maar ook in
onze eigen omgeving gebeurt,
aan menselijke praktijken. Je zit
Je weieens af te vragen, hoe het
komt, dat zoveel mensen-dodend
en mensen-ontluisterende toe
standen feitelijk iedereen ont
gaat. Of niét soms! Ik zal de
eerste zijn. die moet bekennen,
dat ik er echt 's nachts van wak
ker lig, als in de krant staa, dat
in Je eigen omgeving er b.v.
nog mensen zijn, die in de meest
beroerde situatie verkeren, waar
het huisvesting betreft, word Je
er eigenlijk niet warm of
koud van, als Je eerlijk bent.
Niet dat je het niet allerbela-
berst vindt, natuurlijk wel, maar
daadwerkelijk betekent dit men
selijk leed nog niet. dat Je erpveel
tijd en energie aan besteedt om
er verandering in aan te bren
gen.
Wel zet het Je aan het den
ken, b.v. over Hoe het eigenlijk
komt. dat we niet in grote ge
tale in het geweer komen, als er
mensen geestelijk of lichame-
lijn kapot gaan. Ik denk dan,
dat de diepste reden hierin ligt.
dat we er wel van uit gaan, dat
mensen allerlei vragen hébben,
waar wij andere en meest
al anderen een antwoord op
moeten geven, maar dat we ei
genlijk nog niet als uitgangs
punt hebben gekozen, dat men
sen zélf een vraag zijn waar
andere mensen zélf een ant
woord voor moeten zijn. We ho
ren dat nauwelijks meer bij
toestanden in Laos of elders in
de wereld, want dat is zo ver
weg of we laten „mensen als
vragen" overspoelen door aller
lei gemakkelijke en goedkopere
manieren van antwoord geven.
Dan dringt de ernst van de zaak
dat het om mensen gaat
haast niet meer door
Je kunt onmogelijk daadwer
kelijk en fundamenteel solidair
met andere mensen zijn Je
brengt dat gewoon niet op als
Je niet eerst begint te vermoe
den, dat er inderdaad een
..menselijk vraag en antwoord
spel" bezig is Een huwelijk
blijft toch ook niet in stand, als
twee mensen niet ten diepste
ontdekt hebben, dat zij voor el
kaar vraag en antwoord zijn
een niet alleen hebben). Van
uit deze ontdekking, is het van-
zelf-sprekend geworden, dat
deze twee mensen elkaar niet
meer los laten en voortdurend
zich menselijk bekommeren om
het welzijn van de ander.
Misschien is het wel zo, dat
we opnieuw moeten leren, dat
het ook onmenselikj is als we
denken dat we klaar zijn, wan
neer we het krantenbericht le
zen of „de zaak" afhandelen.
Mischien moeten we afdoende
en b.v. de toestand in Laos
is een goede oefening weer
eerst gaan leren, dat de enige
zinnige en geloofwaardige ma
nier om als mensen-onder-el
kaar op deze aarde te leven, be
staat in het als mensen reage
ren op de vragende medemens.
En dan denk ik, dat het hele
maal nog niet zo duidelijk is,
of wij degenen zijn, die in de
ze „antwoord" zijn en zij in
Laos „de vraag" of andersom.
Chr. L. M. Hoogeweegen,
Studentenpastor,
Lelden.
Hervormde gemeente
Kerk 10 uur dr. P. L.
i (Openbare belijdenis en
idmaal); 11.45 u. Oecume-
entendienst.
10.30 u. ds. T. Bruins-
5 u. ds. A. Gooyer, Delft.
Kerk (Lage Morsweg) 10
l. van Achterberg,
k (Koningstraat) 10 u. ds.
Jong.
erk (Driftstraat) 10 u. ds
inekoek.
Kerk (Montgomerystraat)
0 u. ds. J. Bovenberg en
Poort (Gemeenschappelijke
asten).
Lamping.
Hervormden Geen dienst,
9-9ekerk).
lone (Breestraat) 10.30 u.,
HJ). Rlbs.
Ziekenhuis 10 ti. Ds. P. J.
ihuls (Houtln 55), 10.30 u.
DO*. E. FlessemanVan Leer,
en.
plaats Levendaal (Leven-
10.30 u. Samenkomst.
Vredeskerk Geen dienst.
,De Goede Herder" (Oude
g I 10.30 u. dhr. P. Barendse.
•s erk Zuiderkerk: 10 u. dr.
riitf
5 u. ds. Bovenberg.
,10 u. ds. Kronemeijer; 5
rtensius.
tl :erk: 10 u. ds. Brederveld,
B. Kronemeijer. (Dienst met
|/C Uenden)
10 u. ds. de Heer; 5 u.
kert.
kerk: 9 en 10.30 u. gemeen -
Bten met N.H.; 6 u. d6. Kro-
ndi 10 ds. Hortenslus.
sten „Jeugdhaven": 10 uur,
t": dhr. de Koning; 10 u.
erennest": dhr. Kromhout;
Valeriusstraat 73:
voor de lage-
jljeugd.
lerk (vrijgem.) 10 en 5 u ds.
1 fr Haar
1 p. 10 en 4.30 u. ds. Boo-
tn. Oude Rijn 3. 10 u. ds,
(H.A.) 7 u. contactdienst.
'i Cronesteinkade 9.45 u.
fells 10 u. helligendlenst en
irlosslngssamenkomst.
Kerk 10 en 5 u. ds. Car-
Steenschuur 6, 10.30 u.
dienst.
ide Rem. Gem. 10 u. dr.
'nier m.m.v. kerkkoor.
gem. Middelstegrt. 10 u.
Peln Haneveld.
-ftp. Kerk (Vreewljkstr.) 10.30
MS HM.
ypf». Kerk 10.15 u. ds. J. A,
Rk Kerk H. Antonius (zat. 11 en 12 15
Haagse Schouw zat.av. 7. 8.30. 9.30
11.30 en 6 30.
Hartebrug (zat. av. 7 u.) 8. 9. 10.45.
9.30 en 11 u. en 6.30 u Bijkerk Timor -
straat 9.30 en 11 u. Leonardus (zat.
7 u.) 8. 9. 10.45, 12. 6 en 8 u. Petrus-
parochie (zat. 7 u 9, 10.30, 12 en 6
u.
Studentenparochie zat. av. 7 u. in Lo-
dewljkskerk zondag 11.45 u. in Hoog-
ladse kerk.
Herensingel (zat. av. 7 u.) 8, 9.30, 11,
12.15 en 6.30 uur.
Lodewljkskerk (zat. av. 7 u.) 8.30, 9.45
11, 12.15 en 6 uur.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adyentskerk Jullanastraat 10 u. ds.
M. Fokkema; 6.30 u. ds. J. H. Bogers.
Kruiskerk Gouwsluis 10 u. P. A. Le-
feber. Opstandingskerk Prinses MariJ-
kestraat 10 u. ds. J. H. Bogers; 6.30
u. ds. M. Fokkema. Gebouw Nabij,
Van Lennepstraat 10 u. Jeugdkapel de
heer J. B. H. Lefeber. Zaal Opstan
dingskerk Prinses Marijkestraat 10 u.
Jeugdkapel Mw Gesman Martha-Stlch-
tlng 10.30 u. ds. W. Hofs. Oudshoorn-
seweg 10 u. ds. G. Cadée. Herv. Slons-
kerk Hooftstraat 9.30 u. kandidaat Ko-
revaar; 6.30 u. ds. A. de Leeuw te
Boskoop. Goede Herderkerk Ten
Harmsenstraat 9.15 u. ds. N. J. M
Hoogendljk Rldderveld. "Het Kasteel"
10.30 u. ds. N. J. M. Hoogendljk. Aula
Morgensterschool Parelstraat 5 u. ds.
N. J. M. Hoogendijk; J. F. Kennedy-
school Lupinensingel 11.15 uur Zon
dagschool. Geref. Kerk Marantha-
kerk Raadhuisstraat 10 u. ds. A, Bor-
man; 6.30 u. ds. A. Borman. Salva-
torikerk W. de Zwijgerlaan 10 u. ds.
M. van Harmelei^; 6.30 uur Ds. G. van
Duinen te Den Haag.De Goede Her
derkerk 10.30 u. ds. G. van Duinen te
Den Haag; 6.30 u. ds. M. van Har-
melen. Kasteel Rldderveld 9.15 u. ds.
G O. N. Veenhuizen; 5 u. d6. G. O.
N Veenhuizen. Geref. Kerk (Vrijge
maakt) 10.45 u. ds. H. J. de Vries,
6.30 u. leesdlenst. Chr. Geref. Kerk
Jeruzalemkerk Grljpenstelnstraat 9.30
en 5 u. ds. P. Sneep. Oud Geref. Gent
Kerkgebouw Hooftstraat 240 9.30 en 4
u. Leesdiensten. Rem. Geref. Gem.
Geen opgaaf ontvangen.
RK. St. Bonlfaciuskerk (zat. 7 u.K
8.30, 10 en 11.30 u. R.K. St Plus de X
kerk (Zat. 7 u.). 7.30, 9. 10.30, 11.45
en 5.30 u. R.K. Parochie Alphen-Rld-
derveld Aula Bisschop Bekkersschool
Polluxstraat (zat. 6.30 u.), 8.45 en 11.
uur.
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u.
en 7 u ds. G. van Hoegee; Geref.
Kerk 9.30 en 7 u. ds. Fr. de Jong te
Alphen aan den Rijn. Chr. Geref. kerk
9.30 u. Dienst des Woords; 7 u. ds.
H. de Graaff te Maarssen. R.K. Kerk
(zat. 7 u.). 7.30 en 10.30 u. Dorpshuis
Aardam Ter Aar 9 en 12 uur.
Benthuizen Geref. Gemeente 9.30
u. Leesdlenst. 3 uur ds. Honkoop.
Bodegraven Herv Gem. 't Anker
9 en 10.30 u. ds. W Balke; 6.30 u. ds.
J. van Noort. Amerongen. Salvatoren-
kerk 10 u. kand. H. Vreekamp. Hou
ten; 6.30 u. ds. J. Enkelaar. Sluipwijk
Bethlehemkerk 9.30 u. ds. H. O. Moel-
naar Schevenlngen, 6.30 u kand H
Vreekamp. Houten. Geref. Kerk: io u
ds. Schoep; T.30 u. ds. Buitenhuis;
Nleuwerbrug 10 u. ds. Buitenhuls, 6.30
u. ds. Schoep. Geref. Kerk (vrijgem.)
10.30 u. ds. A. Kuiper, Amstelveen en
14.30 u. ds. H. W. Ophoff. Geref. Gem.
10 en 6.30 u. leesdlenst: Evang. luth
kerk 10.30 u. ds. Pobuda. Evangelisa
tiekring 10 u. eredienst; 6.46 u. Jb.
Klein Haneveld.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 uur ds.
T. H. Oostenbrug uit Rijnsaterwoude,
6.30 u ds. Verploeg uit Oudshoorn; Ge
ref. Kerk. 9.30 en 5 u. ds. H. Dijkstra,
Maranatha-mavo. 11 u. ds W van
Dijk uit Gouda: Geref. Gem 9.30 u.
Leesdlenst en 7 u. ds Boogaard uit
Leiden; Evangeliecentrum. 9.30 u. In
Verg. v.gelovlwoerd:
Concordia ds. Th. Verwoerd: Verg. v.
gelovigen. 9.30 en 5 u. samenkomst in
lokaal Nieuwstraat 27; Volle evange-
Modderkolk; Vrijz. Prot., 10 u. In Rem
He kapel Bethel. 9.30 u. de heer J.
Kerk de heer P. v. d. Laarse; R.K.
Kerk (dorp) (zaterdagav. 7 u) 8.45, 10
en 11.30 u. Ontmoetingscentrum Snlj-
delwijk. (zaterdagmiddag 5.30 u.) 9 30
u.
Hazen, wonde Herv. Gem 9.30 en
6.30 u ds. L. Boer. Geref. Kerk 10 u.
ds. Brink. 5 u. ds. A. J. van Stuljs.
R.K. Kerk St Bernardus Rijndijk (zat,
7 u.) 9.30 en 11 u. R.K. Kerk St. Mi
chael Hoge Rijndijk (zat. 7 u.) 7 en
11.30 u. R.K. Kerk Dorp (zat. 7 u.)
8.10 en 11.30 u.
Hoogniade Herv. Gem. 10 u. ds.
P. Schoonenboom; R.K. Kerk (zat. 7
u.) 9 en 11 u.
Katwijk aan den Rijn Herv. Gem.
Dorpskerk 10 u. ds. Vink, Katwijk aan
Zee; 6 u. ds. Treure Katwijk aan Zee.
Ontmoetlngskerk 10 u. ds. Baas Rot
terdam; 6.30 u. ds. Van Malssen, Lel
den. School Narclsstr. 10.30 u. cand
De Jonge. Leiden. Geref. Kerk 9.30 u.
ds. Pijlman Katwijk aan Zee: 5 u. ds.
Elderman. R.K. Kerk (zat.av. 7 u.)
9.30 en 11.15 u. (N.C.J.) 6 u.
Katwijk aan Zee Nieuwe Kerk:
10 u. ds. Jac. de Vos; 6 u. ds. D. Bou-
man, em. pred. (H. Doop): Oude
Kerk: 10 u. ds. W. Vroeglndewey: 6
u. ds. W. Kool (H. Doop); Ichthus-
kerk: 10 u. ds. C. van den Bergh: 5
u. ds. Jac. de Vos (H. Doop); Pniël-
kerk 9.30 u dr. W. Aalders, van Den
Haag; 6 u. ds. W. Vroeglndewey (H.
Doop) Groen van Prlnstererschool10
u. ds C. van der Plas. van Linscho-
ten. Zeehospitium: 8.45 u. ds.. C. van
den Bergh. Ziekenhuis "Overduln": 2
u. ds. J G. van Ieperen. Geref. Kerk
Vredeskerk: 10 u, ds. R. de Vries,
bidstond voor gewas; 5 u. ds F. Pijl
man Trlumfatorkerk10 u. ds D. H
Elderman, bidstond voor gewas; 5 u
ds. R de Vries. Chr. Geref Kerk:
10 en 5 u. ds. H. C. van der En;
(woensdag 3 en 7.45 u. bidstond) Ge
ref. Kerk (vrijgemaakt): 9 en 7 u ds
H. G. Schaeffer. van Zwolle; Geref
Gem Remisestraat 10 en 5 u. ds v
d. Bijl (woensdag 7.45 u ds Bijl)
Koudekerk Herv. Gem. 10 u ds
J Th. W Quak; 7 u. (Jeugddienst),
ds Gras te Dordrecht. Geref Kerk 10
u en 7 u. ds De Bruin te Den Haag
R.K. Kerk (Verenigingsgebouw) 10 1.
u.
Leiderdorp Herv. Gent Dorpskerk
9 u. ds. G. van Loeuen (geref. dienst)
10.30 u. ds. J, P. Honnef (herv. dienst)
6.30 u ds. A. Geense (gemeenschappe
lijke dienst). Scheppingskerk 9.30 u.
ds. P. J. Mackaaij, Oegstgeest; 11 u.
ds A. Geense. Geref. Kerk: Dorps
kerk 9 u. ds. G. van Loenen; 6.30 tl.
zie Herv. Gem. Scheppingskerk mor
gendiensten zie Herv. Gem. 5 u ds G
van Loenen. RK Kerk (zat.av. 7.30 u)
9, 10.30 en 12 uur,
Leimuidcn Herv. Gent. 9.30 u ds.
J. H. de Vree. Geref Kerk 9.30 u ds.
SJ. Tiemersma te Zwammerdam, 7 u.
ds Jos. G. Los; R.K. Kerk (zat. 7 u.)
7.30, 9.30 en 11.15 u
Llsse Herv. Gem Grote Kerk 10
u. ds. H. G. Oostinga. 7 u, ds. J van
der Velden. Helvetlakapel 10 u. ds J.
van der Velden. Geref. Kerk 10 en 5 u.
drs AE. van der Woude; Chr. Geref
Kerk 10 en 4.30 u. ds. D. H Blesma;
Geref. Gem. 10 en 4 u ds. W Suyker;
Geref Kerk (Vrijgemaakt) 10 en 4.30
u (Bidstond Gewas, arbeid en indus
trie) ds. J J. Verleur; Oud Geref. Ge
meente 9.30 en 3 u. Leesdiensten; Ned
Prot. Bond 10.15 u ds. Hoekema te
Haarlem; Aktie Kruistochten Neder
land: Maandagavond 8 u. ds J Gra
vendeel, In Gastenhuis Welkom, Bond-
straat; Maandagmiddag 4.15 u. Jeugd-
bijbelclub. R.K. Kerk St. Agatha-Pa-
rochle (zaterdag 7 u) 10.15, 11.45 en
7 u. Dependance Poelpolder Flamingo-
school aan de Zwaluwstr. (zat. 7 u.)
9 en 11.30 u. Marla-Parochie (zat. 7 u)
8.30, 10.30, 12 en 15.30 u. Engelbe
waarders-parochie (zat. 7 u.) 845, 7.30
10.45 en 7.45 u
Nieuwkoop Herv. Gent. 10 u. ds
G. van Doorn; 6.30 u. ds H van Nlel
te Schevenlngen. Geref. Kerk 10 en 6.30
u. ds. Rinse J A. Hanenburg. Chr Ge
ref. Kerk 9.30 en 6.30 u. ds. J. v. d.
Vlies te Nleuwpoort; Rem. Gereform.
Gem. Geen opgaaf ontvangen. R.K.
kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9. 10.45 en 7 u.
Nieuwveen Herv. Gem. 9.30 u. ds.
P. A. A. Klusener Zeist; 6.30 u. ds. J.
Gebraad. Geref. Kerk 9.30 en 6.30 u.
ds. T. W. Penning te Zoetermeer.
R.K. Kerk (zat. 7 u.) 9. 10.45 en 5 u
Noordwljk-Blnnen Ned. Herv. Ge
meente 'in Ger Kerk, Vlnkenlaan).
10.30 u. dr J. G. B Jansen H.D i 7
u. ds. A. L. Lapré. Geref. Kerk 9.15 u.
ds. H. Post (Lelden) 5 u ds. L. Llje-
sen Van den Berghstlchting 11 u. ds.
B. Bouma. R.K. Kerk (zat. av. 7 u.),
8, 9.30, 11 en 12 uur.
Noordwijk aan Zee - Herv. Gem
Hoofdstraat 10 u. H. W. Hemmes (Lei
den). Herv. Kapel. Hoofdstraat 5 u. ds.
J G B. Jansen. De Rank. Golfbaan
10 u 'ds. A. L. Lapré. Geref Kerk 10
u. ds. H. Lijesen; 5 u. ds. H. Post.
(Lelden). Sole Mlo 9.30 u ds. C. War
ner. Herv. Ger. Evangelisatie (oude
Mulo, Schoolstraat) 10 u. ds. W. Rijns
burger (Amersfoort); 7 u. ds A. Goolj-
er (Delft). R.K. Kerk (zat av. 7 u.)
9. 10.30, 12 en 7 u.
Oegstgeest Herv. Gem (Groene
Kerk) 10.30 u ds J Irlk (H.D m.m.
v Jeugdcantorij(Pauluskerk) 10 u. ds
W E. Verdonk (Gemeentecentrum) 7
u. ds. Vegter (gem. dienst) Vrijz. Herv
(gemeentecentrum) 1030 u. prof. dr.
M. de Jonge (Gespreksdlenst over re
volutie en contra-revolutie). Gereform.
Kerk 10 u. ids. Vegter. Geref Kerk
(Vrijgem.) 830 en 3 u. ds. J. v. d.
Haar R.K. Kerk (zat. av. 7 u.) 9,
10.30, 12 en 6 u Bonaventurakapel
(zat. av, 6.30 u.) 8. 10 en 11 u. Haag
se Schouw (zat. av. 7 u.) 9.30. 11.30
en 6.30 u.
Oude Wetering Herv Gem. 9 30
u. ds. Lalleman, 7 u. Jeugddienst ds.
Hazelamp te Heemstede Geref Kerk
9.30 U en 5 u. ds. P. W H. Pouwels
te Hlllegom. Rem. Geref Gem. 7 u.
ds. W. Knoppers te Utrecht R.K. Kerk
(zat. 7 u.) 8.15, 9.45 en 11.30 u.
Rijnsaterwoude Herv. Gem. 9.30 u.
ds. W. L. Heymans te Boskoop; 7 u.
ds. T. Oostenbrug. Chr. Geref. Kerk
9.30 u. Dienst des Woords; 2.15 u. ds.
G Bouw te Schevenlngen. R.K. Kerk
(Zat. 7 u.) 7.30. 9.30 en 11.15 u.
RIJnshurg Herv. Gem. (Grote
Kerk) 9.30 u ds. Wisse. 5 u. ds. Van
Gosllga (Bethelkerki 9.30 u. ds. Van
Gosliga. 5 u ds. Wisse. Geref. Kerk
Petrakerk 9.30 u. ds. Hulsman; 5 u.
ds. Baayen. Immanuëlkerk 9.30 u. ds.
Baayen (Openbare Geloofsbelijdenis);
5 u. ds. Bijleveld. Maranathakerk 9.30
u ds Bijleveld (Op. Gel. Belijdenis)
6 u. ds. Hulsman. Geref. Kerk (vrij
gem.) 10 en 6.16 u. ds. K. Deddens.
Gods woord, een lamp voor
uwe voet.
(Foto LD/Holvast)
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 6 u. ds. De
Vries R.K Kerk tuinbouwschool (zat.
av. 7 u) 10.30 u.
Sastenhelm Herv. Gem. 9 en 10.30
u. ds. A. Westra; 6.30 u. ds D Swa-
german te Voorburg; Geref. Kerk 10 u.
ds. J D te Winkel 5 u ds. H v d.
Berg; Chr. Geref Kerk 10 en 5 u da.
L. S. den Boer. RK. Kerk (zat av.
7 u.) 9.30, 11 en 5.30 u.
Valkenburg Herv. Gem 10 en 6.30
u. ds. G. Zonneveld. Geref Kerk 9 30
en 6.30 u. ds. Halsema. Geref. Kerk
Vrijgem 8.30 u. ds. K. Deddena. 5
u. leesdlenst.
Voorhout Herv. Gem. 10 u. da. J.
Hoogenkamp Geref. Kerk (ln herv.
kerk) 7 u. ds. v. d. Berg. RK. Keek
(Zat 8 en 7 u.) 9. 10.30, 11.46 en 7.30
u.
Voorschoten Herv. Gem. Dorps
kerk 10 u, ds. Meijerlng; 7 u. ds. van
Agterberg. Rijndijk 10 u. ds. Caze-
mler; Hulp en Heil 10 u ds. van der
Geest. Geref. Kerk 9 en 10.30 u. ds.
Reedijk; 5 u ds. J. E Brederveld uit
Lelden. Geref. Kerk iVrijgem.) 10 en
5.30 u. prof. H. J. Schilder uit Kam
pen. R.K. Kerk St Laurentlus Paro
chie (zat av 7 u.) 8.30, 10.30 en 12 u.
moeder godsparochie (zat. 7 u.) 8.30,
10.30 en 11.30 u. Aula Nrd Hofland om
11.30 u.
Waddlnxveen Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 u. ds. J. J. Timmer te Woer
den; 6.30 u. ds. D. van Vliet. Wllkge-
bouw 9.30 u. ds. D. van Vliet; 6.30 u.
ds. J. v. d. Heuvel Bethelkerk 9.30 u.
ds. J. v. d. Heuvel; 5 u. ds. T v
't Veld. Immanuelkerk 9.30 u. ds. N.
J. Flink; 7 u. ds. F. D. Emous te Den
Haag. Geref Kerk. Kruiskerk 9.30 u.
ds. Kr. Smit te Heemstede; 5 u ds.
D. J. Modderaar. Ontmoetlngskerk 10
u. ds. D. J. Modderaar; 5 u. ds. Kr.
Smit, m.m.v. Kerkkoor. Ohr. Afgesoh.
Gem. 9.30 en 5 u. ds. A. P. Verloop.
Oud Geref. Gem. In Ned. 10 en 6 30 u.
leesdlenst.
Warmond Herv. Gem. 10 u. ds.
J M. Snijders (Doopdlenst) 7 u ds.
J v. d. Velden uit Llsse R.K. Kerk
(zat. av. 7 u) 8, 10 en 11.30 u.
Woubrugge Hen- Gem. 9.30 en
6.30 u. ds. Frauken Geref Kerk: 9.30
n 6.30 ds. Kruiswijk. Haarlem,
lederl. Protest. Bond 7 u. O Raedt-
ïuys. ds. Van Rossum, Den Haag.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 en
7 u. ds. Reijenga. Geref. Kerk 9.30 u.
ds. A. Hofman te Amstelveen; 7 u.
Kandidaat De Wolf te Amsterdam.
R.K. Kerk (zat. 7 u.) 7.45, 9 en 10.45
Zoeterwoude Herv. Gem. 10 u. da,
Schoch. R.K. Kerk St. Jan Zuldbuurt-
seweg (zat. 7 u) 7.30, 9 en 11 u R.K.
St. Alusius kerk (zat 7 u.) 7.30, 9.
10.30 en 11.30 u Pastorie Meerburg
tzat. 7 u.) 8 45, 10 30. 12 en 6 u.
Zwammerdam Herv. Gem 10 u.
ds. D. Goudzwaard: 6 30 u Jeugddienst
ds. D. Goudzwaard; Geref. Kerk 10 u.
ds. Jos. G Los te Lelmulden; 6.30 u,
ds. A. P. Helner te Ter Aar. Rem Ge
ref. Gom. 10.30 u. streekdlenst ds. 1L
Elders. RK Kerk (zat. 7 u.) 8. 10»
11.30 en 5.30 u.
ADVERTENTIE
auto-mitiyulT^
MEusfcrt
nxhtsBijstrmd
iris
storm
wettelijke aansprakelijkheid voor
ziehekoaen
....om zéker ie zijn!
n f. verteksrinfftmnaUduippi/
,'fcal.UI M-SBa'