Er moet hier
Leiden altijd
lontzettend veel
^gepraat worden
Burgemeester G. C. van der Willigen legt deze maand zijn functie neer
t
BISTRO FONDUE
UC-project verlaagt
kernwapen-drempel
'IK HEB HIER DE ZEVEN
MAGERE JAREN GEHAD'
DOGTEROM
LUXAFLEX
Vereniging van
huisvrouwen nam
driemaal afscheid
weging
ïeem
elmua,
toega
Pacht
iTERDAG 20 FEBRUARI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
een
s Ver;
■kerl
Twei
eenst
imiss
n 1)
LEIDEN Achter de lange burgemees-
k lerscarriére van mr. G. C. van der Willigen
(63) komt deze maand een punt te staan.
3 Ruim een jaar voor hij de eindpaal (de
8pensioengerechtigde leeftijd) zou hebben
jereikt, moet hij op medisch advies de
strijd staken. Dat had eigenlijk al eerder
dienen te gebeuren, maar de burgemeester
wilde erg graag in Leiden de zes jaar vol
maken. Dat is op 1 maart het geval. ,,De
artsen zeiden dat dat wel kon, als ik maar
zou afzien van lange en zware vergaderin
gen. Daarom stapte ik de laatste maanden
als er raad was om half elf op. Dan ging
ik naar huis. De raadsleden moesten vaak
tot diep in de nacht door vergaderen en ik
ging slapen. Ja, je zou dat kunnen noe
men: de slaap onrechtvaardigen
Glimlacht wat verontschuldigend bij deze
woorden.
>ij
drs
over
im sp
De burgemeester zit op de ge-
^makkelijke bank van zijn werk
kamer in het stadhuis. Zijn ge
zicht heeft een wat sombere teke
ning. ogen staan vermoeid. Maar
fchri bij is erg hartelijk en informeert
vriendelijk hoe het mij gaat.
Hij lijkt het type van de goede,
bezorgde burgervader. In het
,ke||sprek dat volgt zal hij ook een
envpaar keer opmerken: „Ik ben nog
van de ouwe school". Mr. Van der
ie giWilligen zegt erg gesteld te zijn
op mensen met een zekere fijn-
1 besnaardheid. Op de opmerking
uieni dat je die mensen in deze bikkel-
4294 harde maatschappij waarschijn-
lijk steeds minder zult aantreffen
orsch 2eyt hij zachtjes: „Er komt een
van tijd dat de wal het schip zal ke-
de aren". Hierna slaat hij hard zijn
pijp uit.
Contact
Gerrit Cornells van der Willigen,
b geboren op 24 juni 1907 in Zuidlaren,
jor v studeerde in Amsterdam en Leiden en
info werd *n 1938 ,3UrSemeester van Lek-
kerkerk. Dat bleef hij tot 1956, waar-
Le na hij overstapte naar de gemeente
^•Haarlemmermeer. In 1965 werd hij
uitgenodigd te solliciteren naar de
functie van burgemeester van Lei-
enigi den, als opvolger van jhr Van Kin
schot. Op 1 maart 1965 stapte hij
officieel deze door vele zorgen ge
kwelde gemeente binnen. Mr. Van
der Willigen heeft het burgemeesters
vak destijds gekozen „voor het con
tact op allerlei gebied met allerlei
mensen. Ik zou ook kunnen zeggen:
um om wat voor de mensen te doen,
>wenI maar dat klinkt wat domineesachtig
;enstjen theatraal. Dus laten we het maar
houden op contact hebben met men
sen". Voegt er aan toe: „Op mijn
31ste Jaar ben ik als burgemeester
begonnen en ik heb dat nou meer
dan 32 jaar gedaan. Ik kan nu zeg
gen: ik ben langer burgemees
ter geweest dan niet geweest".
U was 57 Jaar toen u in Lei
den werd benoemd. Beschouwde u
zich. gezien uw leeftijd als een soort
tussenpaus?
De burgemeester glimlacht wat
verwonderd. „Ik heb me nooit als
een paus gevoeld, dus ook niet als
een tussenpaus. Maar ik begrijp de
bezwaren wel. Ik beschouwde het als
een grote eer om in Leiden (de bur
gemeester spreekt altijd van „Leije")
te worden benoemd. Daarom heb ik
het ook gedaan. Eerlijk gezegd had
ik ook liever gezien dat ik hier een
jaar of twaalf had mogen zitten.
Want nu help je bij plannen, Je
zorgt dat er rapporten komen, maar
aan de uitvoering van iets kom Je
nauwelijks toe. Daar is de tijd te
kort voor. Toen ik pas benoemd was,
hoorde ik van vele kanten: je moet
helpen in Leiden de motor verder
aan te draaien. Maar ik trof 't in dat
opzicht helemaal niet. Leiden stond
l) a
jo
O F.
and
Si
ider!
ADVERTENTIE
PALACE HOTEL TEL. 101719) 2345
NOORDWIJK AAN ZEE
er financieel belabberd voor en daar
bovenop kregen we al heel gauw die
kapitaalsrem. Nu weet ik wel dat
vele steden er slecht voor stonden
en nog staan. Je leest over Amster
dam, Rotterdam en Den Haag. Maar
dat zijn naar mijn mening toch nog
bevoorrechte steden. De middelgrote
plaatsen kampen met zeer grote pro
blemen en zij dreigen zo langza
merhand te worden vergeten. Daar
om zijn we bezig met een actie van
middelgrote steden in Holland".
Tegengevallen
De laatste tijd wekte u de in
druk wat teleurgesteld te zijn over
de zes Jaar in Leiden doorgebracht.
„Dat heb ik me deze dagen ook
wel eens afgevraagd: ben ik nu te
leurgesteld over die laatste jaren?
Ach, je hebt natuurlijk altijd te
leurstellingen. De voornaamste te
genvaller was wel dat het aantal
problemen in Leiden zo ontzaglijk
groot was. Ik was er op voorbereid
dat de zaken hier niet zo eenvoudig
zouden zijn, maar het is me des
ondanks nog tegengevallen. Ik ken
de Leiden niet echt goed. Ik heb hier
gestudeerd, maar als student kijk Je
tegen de buitenkant aan. Je ziet het
heerlijke Rapenburg, het Galgewa
ter en je denkt: wat een prachtige
stad. Maar dat is allemaal décor.
Wat er gaande is dat merk Je pas
goed als je èr werkt".
„Wat me in Leiden is opgevallen,
dat is: men houdt hier ontzettend
van praten en nog meer praten, van
zekerheden hebben en nog meer ze
kerheden hebben. Ik weet wel dat
het allemaal vöortkomt uit dat stre
ven naar openheid en inspraak. Nu
ben ik erg voor openheid, al ben ik
dan van de ouwe school. Maar als
Je openheid geeft dan mag je aan
de andere kant een zekere vertrou
wensbasis verwachten. Dan moet daar
op zeker moment een vertrouwen
zijn in de besturen, in de raad en
zo. Ik heb wel eens het gevoel ge
had dat men in Leiden niet zo royaal
was met dat vertrouwen". Kijkt don
ker na deze woorden.
Uw ervaringen met het PAK.
PAK
„Toen ik ze in het begin hoorde,
met die dreigende opmerkingen,
toen dacht ik: is dat nu de ma
nier om voor Leiden wat te berei
ken? Dat is alleen maar om voor
jezelf wat reclame te maken. De wet
zou verzet worden, zeiden ze. Het
was net patriottentaal. Maar nu, na
enige tijd, moet ik zeggen: het valt
wel mee. Alleen: er wordt weer veel
meer door gepraat. Het kost alle
maal vreselijk veel tijd. Ik zou zo
graag zien dat we iets meer Rotter
damse slagvaardigheid hadden. De
raadsvergaderingen duren uren.
Goed, ikzelf heb er geen last van,
ik ga om half elf naar huis (lacht
voorzichtig), maar ik vind het op
vele mensen een zware wissel trek
ken. En wat een ongelukkige situa
tie blijft, dat is dat je met zes wet
houders zit en geen meerderheid in
de raad hebt. Dat hangt af van een
enkele stem". Mr. Van der Willigen
wil ook wel even kwijt dat hij zeer
weinig heil ziet in politieke scherp
slijperij in de raad: „In de gemeente
is de weg van de politieke mogelijk
heden maar vrij smal. De partijen
staan niet ver van elkaar af. Niet
omdat ze niet zouden willen, maar
eenvoudig omdat ze niet kunnen. Er
is te weinig speelruimte"
Door
Ruud Paauw
Interrupties
In de raadsvergaderingen toon
de u zich een tegenstander van in
terrupties. Had u daar zo'n hekel
aan?
„Ik handhaafde gewoon het regle
ment van orde, omdat ik niet weet
waar het interrumperen begint en
waar het eindigt. Bij de erfpacht
kwestie een van de weinige echt
politieke zaken in de raad heb
ik het interrumperen toegestaan.
En daar kreeg Je interrupties die
lezingen op zichzelf werden. Dat kan
niet. Ik heb geen hekel aan het in
terrumperen, maar het vergadersy
steem staat het niet toe en zolang
dat systeem niet veranderd is dat
dient de raad te doen moet Je
het handhaven. Niet iedereen kan
ook tegen interrupties. Je moet som
mige raadsleden tegen zichzelf be
schermen. Er zijn mensen die er he
lemaal door van slag af raken".
U had de gewoonte de raads
vergaderingen, ook de roerige, met
lichte humor te leiden. Maar op
den duur raakte u wel eens geïrri
teerd. Wanneer en waardoor kon u
niet meer de moed opbrengen om de
zaak humoristisch op te vangen?
„Op het moment dat je kon mer
ken dat de raad voor die humor
Ik vind dat overigens een groot
woord niet meer toegankelijk was.
Voor humor moet de ambiance zijn".
Hoe staat u nu tegenover een
man als Amptmeyer?
„O, dat is helmaal geen beroerde
man. hoor. Hij heeft politiek een
heleboel overhoop gehaadl. Velen
waren, wat bang niet zo modern te
MJken als Amptmeyer. Hij heeft
wel dingen gedaan die mij niet zo
aanstonden, maar als raadslid kon ik
hem w^l waarderen. Ik zou toch niet
graag 39 Amptmeyers in de raad
hebbenhoewel, hij zou dan na
tuurlijk niet meer zo opvallen".
Deskundigen
Als je met wethouders van klei
nere plaatsen spreekt dan krijg Je
de indruk dat ze sommige dingen
sneller kunnen bereiken. Zijn die
kleinere gemeenten inderdaad flexi
beler?
„Ja, dat geloof ik wel. Maar hoe
komt dat? In een kleine gemeente
werk Je al gauw wat slordiger, wat
gemakkelijker. Daarmee bedoel ik: Je
over de historische grondslag. Men
is altijd uitgegaan van de stelling:
Lelden moet de universiteit geen
moeilijkheden in de weg leggen,
maar Juist de universiteit zo veel
mogelijk trachten te bevorderen. En
de universiteit heeft tot taak de bloei
van de stad te bevorderen. Die grond
slag bestaat natuurlijk nog. Leiden
k&n alleen maar gelukkig zijn met
en bloeiende universiteit, zoals ik
er evenzeer van overtuigd ben dat
de universiteit zich alleen goed kan
ontwikkelen in een bloeiende stad.
Dat verklaart de figuur burgemees
ter-curator. Nu het antwoord op de
vraag. Ik wil wel erkennen dat er j
af en toe controversiële zaken zijn,
maar toch heus niet veel. En het
voordeel is dat wanneer er iets gaan-
ed is, je er als burgemeester in elk
geval bij zit. Zoals je weet, verdwij
nen de curatoren straks, maar ik
zou het toch betreuren als de nieu
we burgemeester niet in een andere
gedaante terugkeert in het universi
teitsbestuur. Ik ken de bezwaren die
er tegen zijn, maar ik heb ze als i
zodanig nooit zo gevoeld. Je hebt als
burgemeester op zeker moment twee
petten op
Geen springplank
Ja, maar dat is het Jutét. De
vrees bestaat bij sommigen dat de
universiteit die, laten we zeggen,
tweede pet van u gebruikt om be
paalde zaken te „regelen".
„Nee. Ze weten de bijzondere po-
hebt daar niet zo'n staf van deskun
digen om Je heen als hier. En Henry
Ford heeft al gezegd: de deskundi
gen zeggen te veel hoe het niet moet
en te weinig hoe het dan wel moet.
Hoe groter het apparaat, des te lang
zamer gaat het, is mijn ervaring.
Neem nu eens de aanleg van een
zwembad in een kleine gemeente. Je
zoekt een plaats uit en daar ben Je
het wel gauw met elkaar over eens.
Maar hier in Leiden moet zoiets zorg
vuldig worden afgewogen. Plaats Je
dat bad in Noord, dan komt Zuid
west in het geweer, plaats je het in
oost dan gaat een andere wijk daar
weer niet mee akkoord. Afwegen
kost tijd. Democratie is een lang
zame regeringsvorm".
U bent als burgemeester tevens
curator van de Leidse universiteit.
Dat vinden velen zo langzamerhand
onverenigbare grootheden. Het be
lang en het beleid van de universi
teit kunnen wel eens niet die van de
stad dekken. Dan komt een burge
meester wat moeilijk te zitten.
„Laten we het eerst even hebben
sitie die ik als burgemeester in cu
ratoren heb. Ze hebben mij nooit
gebruikt als springplank. Zo van: hij
zit hier toch, hij kan dat wel even
voor ons doen. Dat is nooit gebeurd.
Er is bijvoorbeeld een technisch-
overlegcommissie, daar zitten een
paar wethouders in en een
paar mensen van de universiteit,
die samen de groei- en bloeiplannen
van de universiteit bespreken. Daar
blijf ik bewust buiten. Ik zou daar
niet graag bijzitten, want dan zou
er gezegd worden: Jij bent er als cu
rator bij geweest".
U heeft daarnet gezegd dat de
universiteit de bloei van Lei-
ADVERTENTIE
Wij zijn DINSDAG de gehele dag
GEOPEND.
BANKETBAKKERIJ
5 MEIPLEIN 130
„Ik zou toch liever geen 37
Amptmeyers in de raad hebben
(Foto LD/Holvast)
den dient te bevorderen. Heeft ze die
taak door de jaren heen niet wat te
vaak over het hoofd gezien?
„Ik ben hier tekort om daarover
een oordeel uit te kunnen spreken.
Misschien heeft de universiteit zich
in het verleden wat weinig aan Lei
den gelegen laten liggen, maar daar
is nu in elk geval duidelijk veran
dering in gekomen. Mensen als Mun
tendam en Reerink zijn zeer geïn
teresseerd in de problemen van de
stad. In de commissies van het ge
meente-archief en van de Lakenhal
zitten hoogleraren met een alerte in
breng. Wat we in pedagogisch en so
ciologisch opzicht aan de universiteit
te danken hebben, is niet zo gering.
Maar je zou het wat ostentatiever,
wat naar buiten tredender willen
zien
Als men Leiden wel eens tekort
heeft gedaan dan is dat nooit met
opzet gebeurd. Je moet niet verge
ten dat het een bedrijf is dat de han
den vol heeft aan zichzelf. De groei
is zo groot geweest dat ze nauwe
lijks aan andere dingen toekwamen.
Wat het vroeger dan ook was: de
universiteit interesseert zich tegen
woordig zeker voor Leiden. Maar een
ongunstige image is nu eenmaal niet
in een paar jaar weg te werken".
Klopt wederom hard zijn pijp uit.
„Je moet geloven in de universiteit
en geloven in de gemeente die Je
hebt. Ze moeten met elkaar in de
pas lopen. Als de een te veel voor
sprong op de ander heeft dan gaat
het schrijnend werken. Eh hoe lig
gen de zaken?
Het rijk zet hier de universiteit
neer, een zeer kostbaar lichaam, en
laat de gemeente die de universiteit
in zijn midden heeft financieel in
de kou staan". Stopt geërgerd nieu
we pijp.
Koopavond
In uw representatieve taak
heeft u altijd veel belangstelling
voor de middenstand e.d. gehad.
Vindt u de Leidse middenstand slag
vaardig genoeg? In tal van plaat
sen zijn er koopavonden, in Leiden
nog altijd niet. Er is nog niet eens
een proef mee genomen.
„Ik dacht dat er nu wel toe be
sloten zou worden. Ja, waarom duurt
het zo lang? Voornamelijk uit vrees
voor personeelsmoeilijkheden. Er
zijn in zo'n kwestie altijd vooruit
strevende en wat behoudend inge
stelde mensen. Maar neem nou eens
dat city-centrum, daar zit toch wel
beweging in.
Wordt dat niet afgedwongen door
het dreigend naderbij komende Leid-
sehage?
„Dat vind ik ook. Toen de Roto-
gravuren in die fusie betrokken raak
te hield ik mijn hart al vast. Voor
die onderneming was er in Haarlem
al een groot complex. Dat vertrek
heeft me niet verrast. De LOI ging
me ook zeer aan mijn hart. En ik
heb.een slechte dag gehad toen ik
hoorde dat het St. Elisabeth Zie
kenhuis uit Leiden zou verdwijnen.
Het blijft gelukkig dicht in de
buurt. Als Je het gewestelijk bekijkt,
maar daar zijn we in Nederland nog
niet aan toe, dan behoudt het volle
dig zijn streekfunctie. Het is triest,
maar het is een tendens die bij meer
grote steaen met ruimteproblemen
valt waar te nemen. Destijds konden
de Fokker-fabrieken niet in Amster
dam terecht. Toen hebben we ze in
de Haarlemmermeer met open armen
ontvangen".
Toekomst
Toekomstmogelijkheden voor
Leiden.
„Als wij nu maar fmandeel wat
beter uit de boot komen dan zie ik de
toekomst voor Leiden niet donker
in. Er liggen voor deze stad uitste
kende kansen in de dienstverlenings
sector. Maar daar moet dan wel
ruimte voor worden gemaakt. Ik ge
loof dat ik in Leiden net de zeven
magere Jaren heb meegemaakt.
Daarvoor was het ook wel belab
berd, maar die kapitaalsstop.
dat kwam in mijn periode". Kijkt
even peinzend voor zich op tafel:
„We hebben ook wel wat te lang
vastgehouden aan het dogma van de
sluitende begroting. Als Je Pen hebt
gelezen weet je dat dat inderdaad
een dogma is".
Tenslotte iets over uw politieke
overtuiging. U bent lid van de WD.
Mellema <CHU> heeft onlangs ge
zegd: de VVD zou wel wat meer be
wogen kunnen zijn met de dingen
die zich in de maatschappij voor
doen.
„Ik geloof niet dat Je kunt bewe
ren dat de VVD die bewogenheid
niet heeft. Maar nu moet ik er di
rect bijzeggen dat ik geen goede ver
tegenwoordiger van de VVD ben.
Men heeft mij politiek ook nooit ge
zien als: Jij bent een van onze men
sen. Ik ben meer lid van de VVD
omdat de liberale gedachte mij zo
aanspreekt, niet omdat het partij
programma mij zoveel zegt. Wat
mij in het liberalisme zo aantrekt,
is dat Je de mensen zo vrij mogelijk
laat binnen de perken van wet en
moraal. En dat de mensen en ook
jezelf want die vergeet Je gauw de
plicht hebben ook zelf iets bij te
dragen in deze maatschappij. Fi
nancieel maar ook bijvoorbeeld in
het verenigingsleven. Het kan niet
altijd van de overheid komen".
U heeft het nu over liberalis
me. Maar er is gezegd dat het drama
van de WD is dat er zoveel conser
vatieven in hulzen dat de liberalen
nauwelijks nog zichtbaar zijn.
Mr. Van der Willigen glimlachend:
„Ik hoop dan dat ze in mij een ware
liberaal willen zien". En voor de
laatste keer wordt de pijp, die maar
heel weinig heeft gebrand, uitge
klopt.
ADVERTENTIE
ALUM-JALOEZIEËN
ROLSCHERMEN
MARKIEZEN
MOLENSTEEG 12.(bij Doezastr)
TELEFOON. 21375-43115. LEIDEN
LEIDEN Het ultracentrifuge-project voor de vervaardi
ging van „brandstof" voor kernreactoren verlaagt in wezen de
technische en economische drempel voor de vervaardiging van
kernwapens, in het bijzonder waterstofbommen. In zoverre is
het in strijd met het non-proliferatie-streven, omdat het deze
wapens eerder in het bereik brengt van kleinere en economisch
minder sterke landen.
„Ja is neem aan van wel. Maar
wat wil je. Je hebt in dit leven nu
eenmaal impulsen nodig. En Leidse-
hage zal dat waarschijnlijk voor de
Leidse middenstand zijn".
Uit Leiden zijn of gaan weg: de
LOI, de Rotogravure en het St. Eli
sabeth ziekenhuis. Een beangstigen-
TEL. 337091 de tendens.
Tijdens een symposium van het In
stituut voor Internationale Studiën
van de Leidse Universiteit in samen
werking met het Verbond van We
tenschappelijke Onderzoekers dat gis-
i teren in de Academie werd gehouden,
werd onder meer gediscussiëerd over
de vraag, of het gezien deze conse
quentie van het project wel aan
vaardbaar was. dat West-Duitsland,
Engeland en Nederland thans dit
UC-project uitvoeren.
Prof. dr. J. Kistemaker, Leids hoog
leraar in de natuurkunde, achtte het
in het huidige politieke bestel niet
mogelijk, de kernbrandstofvoorzie
ning geheel te laten uitvoeren en be-
j heren door een mondiale organisatie.
Hij meende dat zonder een samen
werking tussen de drie genoemde lan
den het project in Engeland en West-
Duitsland- nationaal zou worden uit
gevoerd. Daarmee zouden de garan
ties tegen misbruik van het gepro
duceerde splijtbare materiaal geheel
vervallen. Het project is z.i. voorts
een dringende noodzaak uit het oog
punt van een betaalbare van Amerika
onafhankelijke energievoorziening
voor Europa.
Dr. P. Boskma. wetenschappelijk
medewerker van het Polemologisch
Instituut te Groningen, meende dat
het een gemiste kans voor Nederland
is geweest, dat het niet bij onderken
nen van de mogelijkheden van het
UC-proces en de consequenties voor
de non-proliferatie alsnog heeft ge
tracht een mondiale vorm voor do
uitvoering te vinden, dan wel een
fout van de fysici, dat ze het onder
zoek niet hebben gestaakt toen bleek,
wat de consequenties zouden kunnen
zijn.
Mr. M. van der Stoel, lid van de
Tweede Kamer voor de PvdA, meen
de dat er goede waarborgen waren
geschapen tegen misbruik, maar dat
die toch nog leemten vertonen. Deze
vloeien enerzijds voort uit het feit
dat Engeland reeds kernwapen-mo
gen dheid is en dat Frankrijk, dat het
non-proliferatieverdrag niet tekent of
zelfs maar onderschrijft, als Eura-
tom-mogendheid het been stijf houdt
ten aanzien van bepaalde internatio
nale controleregelingen. Gecompli
ceerde politieke factoren houden
daardoor tegen, dat Nederland en
West-Duitsland na tekening van het
non-proliferatieverdrag dit ook ra
tificeren. Slechts deze ratificatie
maakt controle mogelijk, dat het UC-
project op geen enkele wijze de pro
liferatie bevordert.
LEIDEN In de jaarvergadering
van de afdeling Leiden van de Ne
derlandse Vereniging voor Huisvrou
wen is van drie atcieve dames af
scheid genomen. In de eerste plaats
werd mevr. Van der Willigen be
noemd tot ere-presidente, omdat zij
altijd zeer actief is geweest ui de
vereniging. Als afscheidscadeau kreeg
zij een zilveren miniatuur.
Ook mevr. De Geus (presidente)
en mevr. Keegstra (vice-prefidente)
hebben hun taak neergelegd. Beiden
konden zich om particuliere rede
nen niet herkiesbaar stellen voor
bestuursfuncties.
Het bestuur van de Leidse huisvrou
wenvereniging werd uitgebreid met
de dames Van Driel en Hageman.
Een nieuwe presidente en vice-pre-
sidente zullen in de eerstvolgende
vergadering gekozen worden.
