URGER TREKT ZIJN SPOOR
Laird: Amerikanen
deze zomer vervangen
„Zonder mijn vader had ik doorgezet"
ft haalt opgelucht adem
n.
Imkamp (D,66) moet het nog uitkienen
BENDER
Bij gevechtstaak
MUZIKALE
PROEFTIJD
Hillegommer
promoveerde
Pro Ecclesia
voor
P. J. A. de Vrind
7 JANUARI 1971
LEID8CH DAGBLAD
PAGINA 3
ADVERTENTIE
Zelden heeft een moordenaar zoveel mensen
£jangst gemaakt als de wurger van Delft.
va heeft een moordenaar na zijn daad zo n uitge-
r getrokken als de man die Ada Lansbergen
as het uitzenden van zijn stemgeluid via de tele-
6.Cjl heel Nederland in angstige spanning de moei-
van de politie volgde.
H waren zijn arresta-
tenis, die gisteren de
rmden van een van
rdigste episoden uit
se criminele geschie-
»ntknoping gisteren
thullende wijze hoe
llf door zijn griezelig
vg het net steeds ver
heeft aangetrokken,
""iersonen die de twijfel-
(nieten een plaatsje te
archief van de Delftse
Mn in het onderzoek
^denaar hun beurt ge-
er nog 434.
int bevond zich ook de
over de Delftse verko-
Sij was vijf jaar gele-
rtenbakken van de po-
jeraakt, omdat hij was
het gluren naar een
Onderzoek
as het ogenblik waar
jak zou zijn gevist voor
derzoek. Het was niet
azeloze brutaliteit ging
zover een tweede
in plegen. De mislukte
aem noodlottig,
i Delftenaar, verkoper
voor huishoudelijke ar-
ëur-fotograaf in zijn
d tot op dat ogenblik
h politiemensen ruim
g dag en nacht bezig-
totaal maakte de re
15.120 „speururen"
A een daggemiddelde
Vir per man.
J regelmaat zorgde de
aanknopingspunten,
een duidelijk houvast
voerde een reeks tele-
n, stuurde kaarten en
een spoor van nieuwe
Door zijn merkwaar -
lield hij wekenlang
at op zich gevestigd.
Op bed
meest mysterieuze
:gint zich te ontrollen
<24 november. Arnoud
wee maanden eerder in
irouwd met Ada Höl-
zijn jonge vrouw dood
's middags om kwart
£ms komt van zijn werk.
^u-ging, zo stelt de pa-
V)m dr. J. Zeldenrust
i gebeurt grenst aan het
^r 1970: Het onderzoek
'akt door een uitzonder
ing politiemensen: der-
|||oud Lansbergen wordt
hord. Hij mag het poli-
omdat uit niets
iets te maken heeft
'an zijn vrouw.
:r: De moordenaar laat
van zich horen. Hij
Randstad en
moordenaar te zijn.
)atrtelt hij van de fles je-
nachtkastje, de ring
jreeen en het glas.
dat gesprek twintig mil-
gjplitie, die voor midder-
miop de Menno ter Braak-
$erde zwarte Volkswa-
56! worden gedeponeerd,
imitie die wordt onderno-
Iterlijk en figuurlijk de
icoW: De wurger belt,
a im acht uur, de redactie
.^sche Courant: "Ik heb
rfrgen vermoord", 'zegt
iet was een vergissing,
de vrouw van een
alfrijzen dat hij de moor-
neeft hij enkele details
en haar slaapkamer.
kloppen. Dezelfde dag
telefonisch de vrouw
'^Inspecteur H. B. van
•er: De wurger belt de
r lichting in Schiedam,
(toffelijk overschot van
ergen ligt opgebaard,
diterug naar Delft voor
^derzoek", zegt hij, zich
lv)or hoofdinspecteur Bre-
diJ wordt verwezen naar
dsondernemer Van den
rs kort daarna een tele-
nf-
ie>er: Het stoffelijk over-
D'iia Lansbergen wordt be-
rooms-katholieke be-
mjaan de Vlaardingerdijk
°4. Honderden wonen de
jj
tiper: De wurger, die zich
nf noemt, belt 's middags
fc°uur opnieuw de redactie
jtsche Courant. Hij steekt
6-lg verhaal af, met nieu-
II bver de moord. Het ge
uit opgenomen op een
oi's avonds in Vara's Ach-
el5euws wordt afgedraaid.
£(and kon de stem van de
ober: Op de redactie van
Door
Cor van Groningen
de Delftsche Courant arriveert een
brief van de man die zich de wur
ger noemt.
Er staan opnieuw details in over de
moordzaak. En er wordt in gedreigd
Er staat ook een vignet op, als be
wijs van „echtheid".
30 november: Een onbekende
man houdt zich verdacht op bij de
ouderlijke woning van Ada Lans
bergen aan het Frans Halsplein in
Schiedam. Familieleden proberen
hem te grijpen, wat niet gelukt.
2 december: De politie arresteert
een uit een psychiatrische inrichting
ontvluchte man. Het verhoor levert
niets op.
3 december: De politie in Schiedam
krijgt een kerstkaart van de wurger.
Er staat een duidelijke vingerafdruk
op van de dader, blijkt later.
3 december: Op de redactie van de
Delftsche Courant arriveert een
kaart van de Fabeltjeskrant, voorzien
van het vignet dat steeds als bewijs
wordt gebruikt dat men met de ech
te moordenaar te maken heeft. Er
wordt opnieuw gedreigd.
4 december: Op de redactie van
De Telegraaf komt een telefoontje
binnen van een onbekende die zich de
wurger noemt en waarin opnieuw
smartegeld wordt geëist. Twintig mil
le
7 december: De wurger, die zich
steeds meneer X noemt, belt weer met
de Delftsche Courant met de mede
deling dat hij „even met vakantie
gaat.
10 december: Een voor de Delftsche
Courant bestemde brief arriveert bij
de politie. In een zeven kantjes tel
lend luguber relaas over de moord,
gaat de wurger spreken over „vignet",
die aan de ene kant van Delft werkt
en „meneer X", die aan de andere
kant actief is.
Op dezelfde dag belt de wurger de
krant opnieuw en vraagt of de brief,
die in Delft werd gepost, al is gear
riveerd.
17 december: Het bandje met de
stem van de wurger wordt na het
NOS-journaal opnieuw voor de te
levisie uitgezonden. Dat levert de po
litie vierhonderd tips op. Twee ervan
hebben betrekking op de man, die
thans heeft bekend de dader te zijn.
21 december: Op de redactie van
de Delftsche Courant komt een
kerstkaart. Van meneer X. Met vig
net. Er wordt op meegedeeld dat op
15 december een nieuwe moord was
beraamd. In een flat aan het Arthur
van Schendelplein. De vrouw die als
slachtoffer was uitgekozen, kwam
echter die dag ongebruikelijk laat
thuis. De gegevens kloppen.
22 december: Op de redactie komt
een getypte brief, in Leiden gepost.
Van een zekere meneer Van Gentix.
Samenvoeging van X en vignet, zegt
de politie.
23 december: "Meneer X" belt
vanuit Wateringen naar de redactie
van de D.C. en zegt om vijf uur 's
Muzikale studie willen wij stimuleren.
Noemt U het gerust eigenbelang,
maar houdt het in gedachten. Bij
voorbeeld als Uw kind piano wil leren
spelen en U niet weet of U met een
tijdelijke bevlieging dan wel met een
ontluikend virtuoos te maken hebt.
Bender geeft Uw kind een muzikale
proeftijd. Is het ernst dan blijft de
piano en betaalt U de koopsom. Was
het toch een bevlieging dan zijn Uw
enige kosten de huurprijs. Overigens
zijn er veel meer redenen om altijd
bij Bender advies in te winnenl
deskundig in klank
Leiden. Hogewoerd 90 - te' 20097
Amsterdam - Arnhem Breda - Rotterdam
Verkiezingen in India De aan
gekondigde verkiezingen in India zul
len worden gehouden van 1 maart
tot 7 maart, zo is officieel in Nieuw
Delhi meegedeeld. Deze verkiezingen
zouden aanvankelijk pas in februa
ri 1972 gehouden worden, maar het
parlement werd op 27 december
door president Giri ontbonden op
voorstel van premier mevrouw Indi
ra Gandhi. Deze acht het nodig na
drie mislukkingen van haar Congres
partij het volk te raadplegen.
Een foto genomen tijdens de
persconferentie in verband met
de bekentenissen van de moord
op Ada Lansbergen. V.l.n.r. offi
cier van justitie, mr. Wessel, com
missaris Bakker en hoofdinspec
teur v. d. Ven.
middags de echtgenoot van de vrouw
die hij bedreigde op de Hoefkade in
Den Haag te zullen opwachten.
29 december: „Meneer X" belt de
politie in Naaldwijk.
30 december: "Meneer X" belt
weer de Delftsche Courant en zegt
ook verantwoordelijk te zijn voor de
moord op de Rotterdamse taxichauf
feur, Dijkman.
30 december: De politie houdt de
33-jarige A.M. aan. Hij wordt op 4
Januari pas losgelaten.
31 december: „Meneer X" belt
twee keer de redactie in Delft met
de mededeling dat hij vóór midder
nacht de twintig mille moet hebben.
Anders pleegt hy voor 12 januari
een nieuwe moord.
1 januari 1971: Een onbekende belt
de Delftse politie en deelt mee dat
Vera Lutz het volgende slachtoffer
zal zijn. De vrouw, die naar Ameri
ka was geëmigreerd, blijkt met va
kantie in Den Haag te zijn.
4 januari: In de flat aan de Debus-
systraat wordt in de ochtenduren
mevrouw Van Staaijeren aangeval
len. Haar gegil doet de man die haar
wilde wurgen op de vlucht slaan.
5 januari: De Delftse politie arres
teert de 25-jarige verkoper J.C.K. uit
Delft.
6 januari: K. bekent 's ochtends de
wurgpoging op mevrouw van Staaije
ren. 's Middags geeft hij de moord
op Ada Lansbergen toe.
Delft haalt verlicht adem.
PARIJS (Reuter, ANP) Na ruim lange opleidingen nog geruime tyd
in beslag nemen, maar, aldus Laird,
de voorbereidingen voor deze fase lig
gen op het tijdschema voor.
Missie
De eerste Amerikaanse militairen
verschenen begin 1955 in Vietnam.
Op verzoek van de Vietnamese pre
sident Djem belastte president Eisen
hower een militaire missie met de op
leiding en organisatie van het Zuid-
vietnamese leger. De eerste groep
„adviseurs" van 300 man arriveerde
in februari van dat jaar in Vietnam
en vulde daarmee de leemte op die
zou zyn ontstaan toen in april het
Franse militaire commando in Zuid-
Vietnam werd opgeheven. Na de
eerste grote gevechten tussen Zuid-
vietnamese strijdkrachten en de Viet-
negen jaar zullen de Amerikaanse
grondstrijdkrachten deze zomer hun
primaire gevechtstaak In Vietnam
beëindigen en zullen zij volledig zijn
vervangen door Zuidvietnamese ge
vechtstroepen. De logistieke verzor
ging van de Zuidvietnamezen en de
nog achterblijvende Amerikanen en
de luchtaperaties zullen dan nog door
de Amerikanen worden uitgevoerd.
Dit is gebleken uit mededelingen
die de Amerikaanse minister van De
fensie Meivin Laird gisteren in
Parijs, waar hij op weg naar Saigon
een tussenlanding maakte voor over
leg met de Amerikaanse delegatielei
der bij het vredesoverleg David
Bruce.
Laird zei voorts dat ook de Ameri
kaanse artillerie in Zuid-Vietnam
nog actief zal blyven voor zover het
„veiligheidstaken en geen gevechts-
taken" betreft.
De Amerikaanse troepensterkte in
Vietnam zal 1 mei zijn geslonken
van 549.500 man (grond-, lucht- en
zeestrijdkrachten) toen Nixon in Ja
nuari 1969 aan de macht kwam tot
284.000 man. eVrdere troepenvermin
deringen zijn door de Amerikaanse
president in het vooruitzicht gesteld
voorzover dit niet de veiligheid van
de dan nog achter te blyven militai
ren in gevaar brengt.
Het overnemen van de logistieke,
luchtmacht- en artillerietaken door
de Zuidvietnamezen zullen wegens
LEIDEN HILLEGOM De Hil
legommer H. J. Vledder is gisteren
aan de Rijksuniversiteit te Leiden
gepromoveerd tot doctor in de Wis
kunde en Natuurwetenschappen. De
titel van het proefschrift luidt:
„Molecular structure and vibrations
of formic acetic and acetic anhy
dride".
cong maakte de Amerikaanse rege
ring op 7 april 1961 bekend de rege-
ring-Diem te zullen blyven bystaan.
Het aantal „adviseurs" werd opge
voerd van 300 tot 3000 man. De Ver
enigde Staten zonden tevens hef-
schroefvliegtuigen en oude bommen
werpers.
De eerste actie tegen Noord-Viet-
nam had op 5 augustus 1964 plaats,
na het „Tonkin-incident".
Hoofd
Op 8 augustus aanvaardde het
Amerikaanse Congres de zogenaamde
„Tonkin-resolutie", die president
Johnson machtigde alle maatregelen
te nemen om aan de ontwikkelingen
in Zuidoost-Azië het hoofd te bieden.
Vietcong-aanvallen op de vliegbasis
Bien Hoa en op Pleikoe waarbij
de Amerikanen ernstige verliezen aan
mensen en materiaal leden had
den op 7 februari 1965 een vergel
dingsactie tegen de Noordvietname-
se plaats Dong Hoi tot gevolg. De
luchtoorlog tegen Noord-Vietnam was
daarmee begonnen.
Ook te land breidde de oorlog zich
snel uit. In maart 1965 wierpen de
Verenigde Staten hun elite-troepen,
de mariniers, in de strijd waarmee de
beperkte adviserende taak van de
Amerikanen definitief voorbij was.
In januari 1968, toen het „TET"-
offensief losbarstte, was de totale
Amerikaanse troepensterkte in Viet
nam tot boven de 500.000 man ge
stegen, waarmee de top was bereikt.
Enkele maanden nadat htf in 1969
aan de macht kwam, besloot presi
dent Nixon een begin te maken met
de terugtrekking van de eerste een
heden.
Dr. Imkamp
BEEK Kienen in Beek. De
ruim vijftig leden van de Lim
burgse harmonie „Crescendo" in
het bij zaaltje hadden geen be
langstelling voor het juridisch
gekrakeel in de gelagkamer. Al
leen het woord „kien" lardeerde
hun onschuldige goklust met
enige opwinding.
Toch waren zij gisteravond het
middelpunt van een principiële
kwestie, aangepaald door hun oud
plaatsgenoot dr. M. J. J. A. Im
kamp, lid van de Tweede Kamer
voor D'66 en initiatiefnemer van
deze kienavond.
Het kienspel valt onder de wet
kansspelen en mag niet in het
openbaar worden beoefend behalve
op besloten avonden waar alleen le
den toegang hebben.
Wetende dat kienen tot de folklore
van Limburg behoort en om die re
den veel geld in het laatje brengt,
staken handige zakenjongens vier
jaar geleden de Belgische grens
over, huurden daar een patronaats
gebouw, stopten het vol met ge
schenkartikelen van eenvoudige ma
kelij en nodigden vervolgens de
Limburgers uit zich uit te leven in
het 'kienspel. De Belgische justitie
legde hen geen strobreed in de weg.
De Limburgers kwamen met duizen
den. Avond aan avond koesterden
zij zich aan de zekerheid in ieder
geval met Iets thuis te komen. De
gulheid van de zakenjongens was
immers onbegrensd. Dat er met
deze kermisachtige filantropie ton
nen werden verdiend drong niet tot
de deelnemers door of het kon hun
niet schelen.
Geschokt door de ..hebzucht" van
het Limburgse publiek begon de
Nederlandse regering de wet op de
kansspelen nog strakker te hante
ren.
Het Limburgse verenigingsleven
werd het kind van de rekening.
Talloze kienavonden, die als beslo
ten waren opgezet, konden plotse
ling geen genade meer vinden in de
ogen van de justitie.
Tientallen spellen werden in beslag
genomen omdat de organisatoren te
veel niet-leden uit andere gemeen
ten zouden hebben toegelaten of
geen vergunning hadden aange
vraagd.
Vorige week besloot de ontstulmige
dr. Imkamp in zijn geboorteplaats
een openbare kienavond te houden
om een ministeriële uitspraak uit tc
lokken.
Minister Polak van Justitie, die voor
dit „populaire volksspel" zoals de
heer Imkamp het kienen noemt,
was uitgenodigd, reageerde snel op
desbetreffende vragen uit de Twee
de Kamer. In het standpunt van de
regering zou geen verandering ko
men.
Niettemin ging de avond door, ml
bleef hij besloten. Want het met
veel verve en emotionaliteit getui
gende parlementslid moest capitule
ren voor de positie en de argumen
ten van sijn 63-jarige vader, notaris
in Beek en dus zoals zRn zoon het
uitdrukte, „maatschappelijk gebon
den".
„Als vader er niet was geweest had
ik doorgezet. Dan had ik er een
openbare avond van gemaakt. Dan
had iedereen hier zich als lid kun
nen aanmelden".
Terwijl achter het buffet de tradi
tioneel grote dorst van „Crescen-
do"-bestuur plus aanhangers en
nieuwsgierigen werd gelest, kibbel
den vader en zoon op het scherp
van de snede.
Drie vertegenwoordigers van de
rijkspolitie, waarschijnlijk ook door
de aanwezigheid van alle nieuwsme
dia, hielden zich op de achtergrond
en glimlachten goedmoedig.
In de heftige discussies met als uit
gangspunt „wat doen we nou?" was
ook het optreden van de Juridisch
adviseur mr. A. J. van Wessem uit
Sittard gericht op het voorkomen
van doldrieste initiatieven.
Aan de hand van het wetboek be
toogde hij dat het standpunt van
de officier van Justitie: vier maal
besloten kienen per jaar alleen voor
leden moeilijk kon worden gehand
haafd. „Als lk mij vijf minuten
voor de aanvang aanmeld als lid
wordt de kienavond niet openbaar.
Hij blijft dan zijn besloten karakter
behouden.
„Maar", zo Bei hij, „kennelijk onder
de druk van de omstandigheden was
er deze avond al sprake van een
veel soepeler beleid van de Justitie.
Voor het verkrijgen van een vergun
ning was een ledenlijst van 750 men
sen uit verscheidene Limburgse ge
meenten geaccepteerd. In feite heeft
„Crescendo" niet meer dan 53 leden".
Bij deze woorden knikte vader Im
kamp instemmend. In het belang
van de Limburgse verenigingen be
zwoer hij zijn zoon het hierbij te
laten.
Maar de zoon wilde geen bakzeil
halen. Hij rende naar de telefoon
om de officier van justitie mr. Hoe
ben, persoonlijk om advies te vra
gen.
Van die kant kwam een verrassende
reactie. „Ik heb er geen bezwaar te
gen als er van het aanwezige aan
tal leden tien procent meer wordt
toegelaten.". Vijf kieners dus. Er
zaten al vier niet-leden in de zaal,
die door de politie werden getole
reerd. Wat nu.
Zoon Imkamp wilde kennelijk zijn
vader niet in het harnas Jagen of
diens maatschappelijke status in
discrediet brengen. Men schoof om
de ronde tafel met het bestuur, van
de vereniging, de kastelein en de
pers. Zou bij een zo soepel beleid
van Justitie een actie nog zin heb
ben? Zo Ja, moest dat dan gebeu
ren over de hoofden van de vereni
gingen die het toch al zo moeilijk
hadden? Was het niet beter wan
neer D'66 zelf een kienavond ging
organiseren?
Men kwam er niet uit. Met de
snorrende camera op de achter
grond wilde iedereen wel een duit
in het zakje doen, maar het droeg
allemaal weinig bij tot een con
structief beleid. Vader Imkamp, on
danks zijn leeftijd, nog fors van
stem, hield de gemoederen aardig In
bedwang en pleitte voortdurend
voor een voorzichtig optreden. „Het
belangrijkste is dat er wat in kas
komt voor de verenigingen, dat er
wordt gekiend in een rustige sfeer.
De Belgische grens heeft het voor
ons verpest".
Laat in de nacht besloot dr. Im
kamp een nieuwe kienavond te or
ganiseren maar dan onder auspiciën
van D'66. Dr. Imkamp: „Als mijn
vader er niet was geweest had ik
vanavond doorgezet."
ZOETER W OUDE Het school
hoofd van de St. Bernardusschooi,
de heer P. J. A. de Vrind, krijgt
zondag tijdens de hoogmis van 1030
de pauselijke onderscheiding Pro
Ecclesia et Pontifice uitgereikt. De
heer De Vrind krijgt deze onder
scheiding ter gelegenheid van zijn
40-Jarig jubileum als onderwijzer.
