Kinderpsyche laat Truffaut niet los
Boeiende verfilming
nan Pearl Harbour
I
Films
in
Leiden
JOHN WAYNE NOG
HOOG TE PAARD
r
mr. jerico
'Enfant Sauvage: nieuw werkstuk van Franse filmer
Allemaal
naar bed
Duivel bij zn staart „steed" als
Residentie-Orkest in coltrui geen onverdeeld succes
fORA! TORA! TORA!
IP
UjDAG 20 NOVEMBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
IMSTERDAM (GPD) De In
nende kleine Fransman Fran-
i Truffaut was vorige week en-
dagen in Amsterdam om één
de drie troeven op tafel te
jen, die hij op dit moment in
band houdt. De film „l'Enfant
Tage" werd aan de pers ver-
nd, een heel bijzonder werk-
gebaseerd op historische
iporten over een knaapje, dat
]aar of acht verwilderd in de
sen had geleefd aan het eind
sde achttiende eeuw.
\ruffaut heeft een zwak voor
kt nauw gedreven jongetjes,
jj al tot uiting kwam in zijn
\\ende eerste films Les Mis-
f en „Les 400 coups". Niet
tmd, want zelf was hij in zijn
jeugd een knaapje dat tussen de
raderen van het harde leven ver
pletterd dreigde te raken en de
criticus Bazin, die de voogdij over
hem kreeg, heeft zijn latere car
rière als filmer in feite bepaald.
Dat hy zo gebiologeerd is door
jeugdthema's verklaarde hij in Am
sterdam met „De ontsporingen van
volwassenen interesseren mij niet,
ouderen hebben hun eigen vrijheid
bereikt, in tegenstelling tot kinderen,
die tot hun twaalfde by de gratie
van hun omgeving opgroeien".
„l'Enfant sauvage" is in meer dan
één opzicht een opmerkelyke film.
Toen Ingmar Bergman „De schaam
te" had gemaakt, riep de Amerikaan
se producent United Artist plechtig
„Onze laatste zwart-witfilm" en de
Fransman heeft veel aandrang moe
ten uitoefenen om de allerlaatste te
mogen maken. Wie zijn film ziet geeft
hem gelijk. Een uiterst sobere, diep-
heldere vorm schenkt dit negende
Frangois Truffaut instrueert
zijn hoofdrolspeler Leaud bij de
opname van „Domicile conjugal"
in een moeilijke Japanse zit.
grote opus zyn kracht en sterke ont
roering
Wolfskind
„Memoire et rapport sur Victor
del'Aveyron" van de medicus Jean
Itard vertaalt van dit wolfskind, dat
in de schaduw van de Franse revo
lutie lang in volstrekte isolatie leefde
en toen het eenmaal gevangen was
door Itard werd onderricht in de
verworvenheden van onze bescha
ving.
Truffaut heeft zich zeer nauw aan
de tekst van Itard gehouden, maar
men zou zich vergissen door te ver
onderstellen dat hij op die manier
alleen maar een kermisattractie in
exploitatie heeft willen brengen, juist
zoals de Franse „citoyens" het geval
destijds zagen, die in het doofstom-
meninstituut in de Rue St. Jacques
kwamen kijken. Het tegendeel is
waar. Het aangrijpende blijkt in
„l'Enfant sauvage" juist dat hij ver
vlakte volwassenen reeksen vervlogen
ervaringen opnieuw laat beleven.
Deze vervreemding, die wel degelijk
de eigen inbreng van de regisseur
verschaft achter de streng beheerste
filmvertaling vroeg een tocht terug
van de regisseur raar de psyche van
het kind. welke de meesten van ons
niet meer vermogen te maken.
Truffaut heeft geen beroep willen
doen op bekende acteurs. Na lang
zoeken besloot hy de rol van Itard
zelf te spelen, omdat zoals hij stelde,
zijn taak het jongetje te begeleiden
voor hem belangrijker was dan film
regisseur te zyn.
Jean-Pierre Cargol. een dertien
jarig zigeunerjongetje uit Montpel-
lier speelt de kwetsbare titelrol. Het
moet aanvankelijk op handenen voe
ten lopen en dat plaatste de regisseur
voor grote moeilijkheden, omdat zi
geuners Ln feite al beter op twee be
nen lopen dan de gemiddelde bur
ger Met veel geduld en toewijding
heeft Truffaut zijn werkstuk ge
maakt. Hij leert de toeschouwer hoe
een sleutel in een slot moet worden
omgedraaid, de eerste gearticuleerde
kreten van het kind snyden door de
ziel. Bij wijze van Nederlands ele
ment wordt Victor op gezag van
„Boerhaave d'Haarlem" in een don
kere kast opgesloten.
Troeven
Twee andere troeven van Truffaut:
deze herfst verscheen bij Mercur de
France „Les aventures d'Antoine
Doinel", waarin de cyclus „Les
Quatre Cents Coups", een filmsketch
uit „l'Amour a vingt ans". „Baisers
voles" en „Domicile conjugal" met
begeleidende commentaren is opgeno
men. De laatste (kleuren»film moet
hier eveneens nog worden uitge
bracht en dat is dan meteen zyn der
de troef.
In 1958 plaatste Truffaut in „Fran-
ce-Soir" een advertentie voor de
hoofdrol van een dertienjarig knaap-
Je in „Les 400 coups". Daar vloeide
de ontdekking uit voort van Jean- j
P.erre Leaud. De sterk autobiografi-
sche serie is nu beëindigd, omdat de
regisseur het hem niet wilde aan-
doen, dat hij eeuwig aan Doinel zou j
zijn gekoppeld.
Misschien is Truffaut ook wel ge
schrokken toen hy in een café bij het
station St. Lazaire door de man ach
ter de bar werd begroet, die hem de
vorige avond in de film Baisers
voles" had gezien. Maar dat moet I alsof Truffaut zich niet meer alleenVictor, het verwilderde kind
Leaud geweest zijn Overigens heeft durven verlaten op zyn subtiele gespeeld door een zigeunerjonge-
vertoond de film „Domicile conju-1 vertaling van de klein dingen des j tje uit Montpellierzoon van de
gal" al vermoeidheidsverschijnselen,levens. gitarist Balardo.
DEN HAAG «ANP» Op het ex-'
periment van het Residentie-Orkest j
om de musici tijdens een concert op
7 november j.l. een witte coltrui en
een zwarte ribfluwelen broek te laten
dragen in p'aats van het gebruike
lijke rokkostuum is door ruim de
helft van de concertbezoekers gerea
geerd. Van hen vindt driekwart dat
het rokkostuum niet behoort tot het
decorum van een concert. Van de
genen die aan de enquête over het
kledingsexperiment hebben deelge
nomen, noemt ruim de helft .de col
99
REX Er is veel gespeculeerd
over de Nederlandse film „Allemaal
naar bed". Het zou een parodie zyn,
een smerige film en een gewoon
commercieel produkt. Het is maar
wat je er in wilt zien. In ieder ge
val is deze film van Dick Visser
een orginele benadering van het
verschijnsel „sexfilm". Via een ad
vertentie in Vrij Nederland heeft
hij meisjes opgeroepen voor een rol
ln een sexy film. Met de sollici
tanten maakte hij „Allemaal naar
bed". De meesten hadden echter
niet in de gaten hoe de film eruit
zou komen te zien. De opnamen
waren al begonnen voor ze het in
de gaten hadden. Wie de film met
dat in het achterhoofd gaat zien
kan werkelijk genieten. Onder an
dere van de scene, waarin de sol
licitanten gevraagd wordt zich op
de maat van de muziek te ontkle
den. Sommigen hebben er maai
drie seconden voor nodig en staan
verder wat wezenloos te kijken naar
hun collegaatjes, die in tien mi
nuten nog niet aan het eerste kle
dingsstuk toe zyn. Verhaal zit er in
trui met zwarte broek niet geslaagd
als kleding voor orkestmusici. Vol
gens tweederde van de concertbezoe
kers die hun mening gaven, moet er
wel eenheid in de kleding van de
orkestleden blyven. Driekwart sprak
zich uit tegen de op het vragenfor
mulier geopperde mogelijkheid dat de
musici bij concerten zouden mogen
aantrekken wat ze willen. In twee
van de drie antwoordformulieren
wordt de kleding afhankelijk gesteld
van het programma.
Het Residentie-Orkest heeft enkele
tientallen spontane reacties van be
zoekers van het „coltrui-concert" ge
kregen. van wie het merendeel een
pleidooi inhield voor handhaving van
het rokkostuum. De enquête zal wor
den herhaald by een serie abonne
mentsconcerten, waar by de uitvoe
renden zoals gewoonlijk het rokkos
tuum zullen dragen. Een Haags mo
deontwerper beziet in opdracht van
het Residentie-Orkest de mogelijk
heden voor een elegant, maar prak
tisch musici-kostuum als modern
equivalent voor het rokkostuum.
de film niet, maar voor de geïn
teresseerde kijker valt er zelf veel
in te vullen. „Allemaal naar bed"
heeft meer te bieden dan alleen
maar wat vermaak voor het trouwe
Rex-publiek. Het is voer voor
nou ja.
Vrijdag- en zaterdagnacht draait
in Rex de meer dan voortreffelijke
film „De Vogels" van Alfred Hitch
cock, die zijn eigen gelijknamig ver
haal verfilmde, hoewel iedereen
dat voor onmogelijk hield. Beslist
een film met vijf sterren.
LUXOR John Wayne mag dan
duidelijk een dagje ouder worden,
hij zit nog steeds hoog te paard
De filmheld met net doorgroefde
gezicht speelt nu weer één van de
hoofdrollen in de film .Chisum'
Sterker nog John Wayne is Chi
sum. En Chisum staat in deze door
en door Amerikaanse western aan
het hoofd van een groepje cleane
cowboys. Als bezitter van een groot
stuk land moet hij zich voortdu
rend wapenen tegen veedieven en
andere groepen outlaws. Er vallen
in deze knap opgenomen cowboy
film, die echter niet ver uitsteekt
boven de gemiddelde Hillywood-
produkties in dit genre, buitenge
woon veel doden. En op het mo
ment dat Billy the Kid, verliefd op
Chisums nichtje Sally, zich goed
boos maakt, wordt het zelfs een
compleet bloedbad. Billy the Kid is
een beste jongen,, maar wie hem
in het harnas Jaagt is onherroe
pelijk een kind des doods. Zo"n
kind des doods is bijvoorbeeld de
corrupte sheriff die gedreven door
duistere (economische) machten
Billy's beschermheer, Chisums bra
ve buurman Tunstall, op lafhartige
manier om zeep laat brengen. Bil-
J
TRIANON Wie de verrassende
tenval van Japan op Pearl Har
tor op 7 december 1941 filmisch
Geconstrueerd wil zien moet deze
fc* naar het theater aan de
"reestraat.
Daar draait namelijk „Tora!
toa! Tora!. een Amerikaans-Ja-
Gise superproduktie die zeer, zeer
miljoenen heeft gekost. „Tora
tor* tora" is de overwinningskreet
de Japanners negenentwintig
kr geleden aanhieven bij het be-
to van de grote strijd in de Pa-
De voormalige Japanse lucht-
fcchtcommandant Mitsoeo Foesji-
k seinde deze woorden na de fa-
8fuze aanval als code-teken dat
operatie een volledig succes was
Greest. De film, die knap is ge-
"tfsseerd door de Japanners Tos-
Masado en Kinji Foekasaka en
de Amerikaan Richard Fleischer,
brengt op boeiende wijze in herin
nering wat zich in de laatste
maanden van 1941 tussen de Ver.
Staten en Japan heeft voorgedaan
met de overval op Pearl Harbour
als climax. „Tora! Tora! Tora" be
gint met breeduit te verhalen hoe
Washington sliep. Pearl Harbour
sliep en een tot de tanden toe ge
wapende Japanse strijdmacht in
het onzekere verkeerde.
Verder ook hoe er wel aanwij
zingen binnendruppelden over het
niet meer terug te drukken fatale
moment en hoe de hoogste Japan
se top van mening verschilde. Pas
in de laatste episode van de bijna
tweeënhalf uur durende film
komen de spectaculaire vechtscènes
aan de beurt. De Amerikanen wor
den totaal overrompeld door zwer
men laagvllegende toestellen, en
Een beeld van de ravage in
Pearl Harbour.
in maritiem opzicht volledig lam
geslagen.
Regisseur Richard Fleischer ver
dient hulde voor de werkelijk adem
benemende enscènering van dit
filmonderdeel. Het kan bijna niet
anders of het grootste gedeelte
van de filmmiljoenen is gestoken
in de realistische aankleding van
dit verrassingsbombardement. In
hoeverre Amerikanen en Japanners
bij het vervaardigen van deze film,
die geheel past in de traditie van
„De langste dag" en ..The battle
of Britain", elkaar hebben willen
sparen daarover kunnen alleen
maar vermoedens bestaan.
Maar boeiend en interessant is
deze filmische versie van een be
langrijk brok oorlogsverleden wel!
STUDIO Hier wordt deze week
de duivel bij zijn staart genomen.
De duivel is Yves Montand (de be
kende Franse zanger/acteur), die
als bekende bankrover maar liefst
vier vrouwen het hoofd op hol
maakt: grootmoeder, dochter, klein-
doohter en onschuldig nichtje. En
dat allemaal, omdat grootmoede:
geen geld meer heeft om haar kas
teel te redden door het lekkende
dak te laten repareren. Het prach
tige kasteel van het adellijke ge
slacht moet van armoede worden
omgetoverd tot een hotel. Het lijkt
er wel op een „huis waar gelegen
heid wordt gegeven", maar de ge
legenheid doet zich op de beslis
sende momenten steeds niet voor.
Ondanks hun liefde voor de zich
als Baron Cés ar Anselme de Ma-
ricorne aangekondigde schurk be
sluiten de mooie vrouwtjes hem
toch maar van het leven te bero
ven, omdat hij zo"n slordige mil
joen in een koffer bij zich draagt.
Het geluk is daarbij niet aan hun
zijde. Maar het zou te gek zijn als
deze vrolijke film niet een vrolijk
einde had. En dat allemaal onder
het wereldwijze motto: Geld brengt
geen geluk maar het helpt wèl.
YVES MONTAND
LI DO Typerend stukje dialoog
uit de film Mr. Jerico: „Toen ik je
voor de eerste keer tegen kwam.
had ik tien dollar en jij niets
Maar niet voor lang Nee,
niet voor lang: een paar minuten
later had jij tien dollar en ik
niets".
Verwoord in drie zinnen is dat
het gegeven van de film „Gent-
lemandief Jerico". Alles draait om
oplichting en aan het einde van de
film wordt tenslotte iedereen bij de
neus genomen. Uitgezonderd de
toeschouwer, die dan een luchtige
met vaardige hand gemaakte mis
daadfilm heeft aanschouwd, waar
in de Engelse acteur Patrick Mac-
nee (John Steed uit de tv-serie de
Wrekers) het pad der misdaad als
een moderne Robin Hood bewandelt
en de actrice Connie Stevens een
verrassende (dubbel)) rol vervult.
In het voorprogramma draait een
Nederlandse mini-thriller van Ni-
colai van der Heyden (11.50 uit
Zürich), waarin pas tegen het eind
Hollands wordt gesproken. Toch zal
dat voor niemand storend werken
omdat de handeling makkelijk te
volgen is en aan het slot verrassend
wordt verduidelijkt.
ly's boosheid brengt Chisum in
grote moeilijkheden. Want Chisum
is enerzijds een man die de wet
respecteert en anderzijds een kerel
die niet met zich laat spotten. HU
wijst Billy terecht voor zyn wraak
oefening op de moordenaars van de
rechtschapen buurman, maar schiet
hem toch te hulp tijdens het grote
eindgevecht tussen wat men goed
en kwaad zou kunnen noemen. Een
keiharde film met veel kruitdamp
en John Wayne alsmaar op de voor
grond. En dat alles in schitterende
kleuren op het brede Luxor-doek.
99
CAMERA Het Hogewoerd-
theater brengt deze week een re
prise van „If", die enige tijd gele
den al grote belangstelling trok.
Regisseur - Lindsay Anderson ver
filmde op indringende wijze het
keiharde Engelse kostschooileven.
Die plaatsen waar strenge tucht
hoogty vie»-t blijken een uitsteken
de voedingsbodem te zijn voor een
andere uitwas: de terreur.
Binnen de school groeit langza
merhand een groepje die zowel bin
nen als buiten de school op een
sadistische wijze te werk gaat. Dat
kost slachtoffers. De grote uitbar
sting komt aan het slot wanneer
de groep explosieven in de school
aanbrengt en iedereen die toch er
in slaagt naar buiten te komen
neerknalt met een machinegeweer
Regisseur Lindsay Anderson kreeg
voor deze produktie, die op een
uiterst sobere maar doeltreffende
wijze wordt verfilmd, de Grote Prijs
van Cannes.
