ankerpatienten kunnen genezen, maar de
artsen zoeken nog naar absolute middel
ouderavond
kwalitatief 'n succes
R.K.KERP KOMT „OVER DE BRUG"
Promoties
Tapijttegels
3
)UDERS OOK IN LEIDEN E. O. NAAR SCHOOL
1,39
v.d.KLUGT
EXCLUSIEVE VRIJETIJDSKLEDING
St. Nicolaas
verrassing
PIERROT
Commissie voor
beroepschriften
Bescheidenheid
ATTENTIE
VG 6 NOVEMBER 1970
LEIDSCR DAGBLAD
PAGINA
Hans-Ludo van Mierlo)
ajÏDEN „Kanker kan in
aantal gevallen genezen
°ten. Dat is niets sensatio-
meer. Die mogelijkheid
iat al twintig jaar". Aan
woord is prof. dr. P. Tho-
hoogleraar in de radiolo-
een bijzondere op
at voor radiotherapie in
Dat betekent overigens
1 dat iedereen, die kanker
j te genezen is. Evenmin
^at is een prettig geluid
dcanker een absoluut fatale
5e4 is. „Een-derde van de pa-
le^n met kanker geneest. Die
jfc dreigen slechter te wor-
i omdat het aantal mensen
^.an longkanker sterft groter
~^t. Longkanker is overlij-
lnj)orzaak één bij de mannen
Actanker hebben. Als je het
ieVl longkankerpatiënten
dan komt het re-
vAt nog gunstiger te liggen".
:es?
zijn te danken aan
t Uwe behandelingswijzen van
patiënten. Die behandeling is
k op drie manieren. Door
lsche ingrepen (het gezwel
wegsnijden), radiotherapeutische be
handeling (bestralen, daar waar men
met het mes niet kan komen) en
(het toedienen van medicamenten als
uitzaaiiing over het lichaam hoeft
plaatsgevonden)
Oorzaak
Het stadium, waarin iedere kan
kerpatiënt te genezen is, heeft men
nog lang niet bereikt. Daartoe dient
men eerst nog de oorzaak van de
ziekte te bepalen. Op dit moment
kan men daarover nog niets zeggen.
Ogenschijnlijk is het probleem niet
zo groot. Als men ervan uitgaat,
dat kanker een storing in het cel-
vervangingsproces is, dan heeft men
"slechts" de oorzaak van die storing
op te sporen. Dat onderzoek is nu
nog onmogelijk, omdat men eerst
nog moet zoeken naar de reden
waarom het vervangingsproces op-
reedt.
Opmerkelijk daarom is dan ook de
uitspraak, die de rector van de Leu
vense universiteit, prof. P. de So-
mer vorige week deed in een toe
spraak tijdens een contactlunch met
een katholieke vrouwenclub. Hij stel
de daar: "Men heeft tot nu toe geen
virus ontdekt, die de kanker bij de
mensen verwekt. Men zoekt echter
actief en de waarschijnlijkheid is
groot dat men hem in de komende
weken of maanden zal vinden".
Prof. de Somer zei ook, dat in de on
middellijke toekomst de volledige ge
nezing van kanker een feit zal zijn.
Hij motiveerde zijn bewering door
te zeggen: "Men heeft thans reeds
kunnen aantonen dat van kanker by
ratten en hamsters, meer dan 95
procent wordt teweeggebracht door
virussen. Bij de mens heeft men nog
geen enkel virus met volstrekte ze
kerheid kunnen aantonen, maar het
is volstrekt onlogisch aan te nemen
dat dieren zich anders zouden ge
dragen dan mensen."
Sceptisch
De Leidse hoogleraar Thomas
stelt zich zeer sceptisch tegen deze
motivering op. "Het is helemaal
niet onlogisch aan te nemen, dat
dieren zich anders zouden gedragen
dan mensen", meent hij.
"De muizen en ratten die men in
laboratoria gebruikt zijn van het zui
verste ras en nagenoeg volkomen
identiek. Bij de mens zal dat nooit
lukken. Als dieren zich niet anders
gedragen dan de mens. waarom kan
men bij dieren dan wel een virus
aantonen en bij de mens niet? Ik
vind het wel een leuke hypothese
van De Somer en het is ook wel in
teressant er kennis van te nemen.
Het moet echter niet de indruk wek
ken. dat er een kankervirus is ge
vonden. Het is trouwens ook wel
vreemd, dat hij dat dan zegt op een
bijeenkomst van een vrouwenkransje.
Ik kan me niet voorstellen, dat in
Nederland een hoogleraar dit soort
uitspraken gaat doen bij een Libel-
leclubje of een camesclub."
Nog vernietigender kritiek: "In
Brussel werd een paar maanden ge
leden het Eerste Europese Congres
voor Kankeronderzoek gehouden
waar specialisten kwamen op het
gebied van de virologie. Professor
De Somer heb ik daar niet horen
praten, terwijl hij toch in de buurt
woont. De mensen die ik wel heb
horen praten toonden zich allemaal
minder optimistisch.
BBC-film
De discussie over de geneesbaar
heid van kanker heeft deze week op
nieuw een prikkel gekregen door de
vertoning van een BBC-film over het
kankerziekenhuis, de Rlngbergkli-
niek in West-Duitsland, van de 63—
jarige Duitse arts dr. Josef Issels
voor vooraanstaande Engelse kan
kerdeskundigen en een aantal Ne
derlandse collega's. Drie jaar heeft
de BBC gewerkt aan deze film over
de zeer eigen therapie van dokter
Issels. Naar beweerd wordt zou de
methode van dokter Issels vijftien
maal zoveel vrucht afwerpen als
statistisch verwacht mag worden.
Dr. Issels vond weinig medestanders
in Londen, maar hij boekte dit suc
ces. dat men het nu noodzakelijk
acht een onderzoek in te stellen
naar de waarde van zijn onorthodoxe
methode.
Prof. Thomas: "Ik kan de metho
de van Issels niet beoordelen. Hij
besteedt erg veel aandacht aan
zijn patiënten. Het is geen kunst
een kliniek als Issels e beginnen,
waar men de patiënten langer in
het leven kan houden door het
uiterste voor ze te doen. Nu gaan
nog wel mensen dood in een sta
dium. dat het nog niet hoeft. Maar
ga eens na wat dat allemaal kost
van de patiënt, zijn omgeving en
de arts. Door betere voeding, ver
zorging en geneesmiddelen kan een
patiënt langer in leven blijven. Die
ervaring heeft iedere arts. Dan heb
je ook aanzienlijk meer bedden en
verpleegsters nodig Het werk van
Issels is ook weer niet zo bijzonder.
Wij hebben hier in de Boerhaave-
cursus over chemotherapeutische be
handeling van kanker prof. Sanders
uit Londen gehad. Hij heeft een zie
kenhuis waar alleen patiënten ko
men voor de terminal care (laatste
behandeling). Dat wil overigens niet
zeggen, dat ze er allemaal naar bui
ten worden gedragen uiteindelijk. Er
zyn ook mensen, die tegen de ver
wachting in beter worden, die naar
huis mogen. Ze worden daar met
niet specifieke middelen weer in
conditie gebracht.
Maar je moet eens denken aan
een echtgenote, die zo een man
thuis krijgt."
De BBC-film over het werk van
dokter Issels zal waarschijnlijk ook
in Nederland te zien zijn. Bij de ver
toning in Londen was een ploeg van
de AVRO om de film te beoordelen.
Een beslissing over overname van
de film is nog niet genomen.
De Nederlandse deskundigen
meenden geen bezwaar tegen de ver
toning van deze film in ons land te
kunnen maken. Ze stelden echter
wel dringend voor de film begeleid
te laten gaan door een grondig
eigen medisch commentaar of een
discussie van eigen Nederlandse
deskundigen.
Men verwacht dat als de film in
derdaad voor de televisie zal wor
den uitgezonden er eerst een beslo
ten persvoorstelling zal worden ge
houden, waarbij ook kankerdeskun
digen aanwezig zullen zijn. De arti
kelen die daaruit zullen voortkomen
moeten het Nederlandse publiek een
juister inzicht in de dreagwijdte van
dokter Issels therapie geven.
Prof. Thomas: "Over kanker
wordt nog steeds geheimzinnig ge
daan. Men heeft er allerlei omschrij
vingen voor om het woord niet te
hoeven gebruiken. Dat is Jammer,
want ik zou liever met een patiënt
over zyn situatie willen praten. Er
zijn echter hier nog wel hooglera
ren tegen wie ik nooit zou durven
zeggen dat ze kanker hebben. "Mo
gelijk kunnen de komende discus-
cussies iets wegnemen van de lang
niet altijd terechte angst voor de
Grote Doder.
Prof. dr. P. T. Thomas
sceptisch
onze verslaggevers)
)EN De .nationale ou-
^d" is op het niet bijster
iantal deelnemende scholen
in het gehele land, in Lei-
een kwart van de scholen
wegend 'n doorslaand suc-
rorden. Deze conclusie vait
ken uit berichten, die ons
Jtiet gebeuren van gister-
bereikten. Belan -stelling
ook in die plaatsen in de
omgeving van Leiden, in
i- en Bollenstreek en de
;ek, waar het initiatief
Voorburgse huisvrouw
[Jager-Van Vonderen ook
tonoreerd.
lationaal comité blijft bestaan
lere plannen te kunnen ont-
Er zal een enquete worden
!en en er wordt een rapport
fes te ld, dat het comité begin
1 jaar hoopt klaar te hebben,
overal is de wens geuit om
5te „open gesprek" te ver-
e Leidse Pestalozzischool aan
irnstraat hebben gisteravond
ders de openbare lessen bijge-
een zeer royale opkomst dus.
eders en vaders konden ach-
3e klas toekijken wat hun kin-
vijf dagen in de week op
doen. Dinsdagavond komt
vervolg op. Dan praten on-
trs en ouders nog eens na
les, dan kan er ook wat
op de hele onderwys-mate-
rden Ingegaan.
ijn op de Pestalozzischool gis-
-ook radio-opnamen gemaakt
et programma ..Ons kind-onze
JL". Dinsdagavond worden deze
[esprekken met ouders, kinde-
?n onderwijzers uitgezonden
atrx>r negen, Hilversum I).
LEIDEN Aan de universiteit is
de heer H. S. Versnel uit Rotterdam
gepromoveerd tot doctor in de facul
teit der letteren op proefschrift ge
titeld „Triumphus (an inquiry into
the origin, development and mea
ning of the roman triumph)". De
promotie geschiedde cum laude. Pro
motoren waren prof. dr. J. H. Was
zink en prof. dr. B. Hartmann; idem
de heer R. Bouwman uit Oegstgeest
tot doctor in de faculteit der wis
kunde en natuurwetenschappen op
proefschrift getiteld „Electron emis
sion, surface composition and ad
sorption phenomena of metals and
alloys photoelectric emission of clean
and oo-covered films of Au-Pt, Ag-
Pd and Pt-Ru alloys and their com
ponents)". De promotie geschiedde
cum laude. Promotor was prof. dr.
W. M. H. Saohtler.
ADVERTENTIE
„MORGEN GEHAALD"
„MORGEN GELEGD"
per stuk
40 x 40 cm.
7 kleuren
Geen 1,85 maar
EXTRA
10%
AFHAALKORTING
LeidenHaarlemmerstraat 256
Alphen: Raadhuisstraat 247.
TEGEN BETAALBARE PRIJZEN
HAARLEMMERSTRAAT 149 LEIDEN TEL 21075
NU OOK: SUÉDINE EN NAPPAKLEDING
'Tie Oppenheimschool van de
Iterson werd gisteravond
I
'verkunt hem nlat "''""'tju.
zorgenvrije soepele e<
1 v onmisbaar ln uw 9
een leest apart. Gr»9
morgen een» kijken.
HERENMODE
BREESTRAAT 152
een compromis gevonden tussen dis
cussie met de ouders en openbare
les. De zesde klas kreeg in de aula
van de school les in aardrijkskunde,
voor welk vak op een nieuwe, speel
sere methode is overgestapt. Er wa
ren ongeveer 100 ouders, die nader
hand met de onderwijskrachten kon
den praten over het onderwijs op de
ze school.
De ouders van leerlingen van de
Lorentzschool hebben gisteravond
gediscussieerd over deze zes vra
gen: Wat is nu precies een basis
school? In hoeverre kunnen de ou
ders de school helpen? Hoe zit 't met
de opvoedende taak van de school?
Wat moet de overheid al dan niet"
veranderen? Heeft elk kind gelijke
kansen? Wie beslist over overgaan
of zitten blijven?
Het aantal ouders dat naar de
school kwam viel tegen: 52 op de
kop af. Omgekeerd evenredig daar
mee was het enthousiasme dat in de
tot twaalf uur durende discussie
werd gelegd. Er was toen een ver
langlijstje opgesteld met onder
meer de volgende wensen: kleinere
klassen de ouders waren zelfs be
reid om daaropnieuw actie voor te
gaan voeren; meer gymnastiek en j
meer lokalen; bevordering spreek
vaardigheid; ambulant schoolhoofd-
meer informatie over studiemogelijk
heden na de basisschool; de beslis
sing over het blijven zitten of over
gaan bij de onderwijzer te leggen,
echter in goed overleg met de ou
ders.
In Oegstgeest had de Vereniging
Openbaar Onderwijs met In
stemming van de schoolleiding de
taak van de openbare scholen over
genomen. De ouders kwamen voor
de nationale ouderavond naar het
Gemeentecentrum, zeventig in to
taal en dus maar tien procent van
het totaal aantal ouders, dat kinde
ren op één van de openbare lagere
en kleuterscholen heeft. Van enke
le scholen vooral de kleuterscho- i
len waren leerkrachten aanwe
zig. die allemaal een deel van het
project uitdiepten. Daarvan werd I
aan het eind van de avond verslag
gedaan, waarna er nog even gelegen
heid was te discussieren. Eén avond
bleek veel te kort om alle problemen
te behandelen en de verwachting is
gerechtvaardigd, dat VOO op dit
terrein zal doorgaan.
Als resultaat van de gespreksa-
vond komen er werkgroepen. Eén
onderwerp hiervoor is een onder
zoek naar de mogelijkheid om op
één of meer openbare lagere scho
len in Oegstgeest de gewone eerste
klas te vervangen door een speel-
leerklas. Onderwerp van studie kan
voorts zijn de suggestie geen huis
werk te geven vóór de zesde klas.
Wethouder Duyverman met
bril, midden) van Onderwijsza
ken bezocht gisteravond enkele
van de scholen, die in het kader
van de nationale ouderavond de
ouders in huis haalden. Hier be
vindt hij zich in de Pestalozzi
school aan de Kernstraat, waar
openbare lessen werden gegeven.
(Foto LD/Holvast)
terwyl het in Oegstgeest al in de
derde gebeurt.
Duidelijk naar voren kwam, dat het
ontbreekt aan een goede verhouding
tussen kleuterschouen en lagere scho
len. Ook in het contact tussen school
en ouders zou men zich hier en
daar beter wensen. Het zijn maar
enkele punten van de waslijst van
wensen en verlangens, die uit de ge
sprekken naar voren kwam.
ADVERTENTIE
GOUDEN
DAMESHORLOGE
14 karaats
17 steens ancre
f 79.—
JUWELIER-HORLOGEE
MAARSMANSTEEG 21
LEIDEN - TEL. 20778
LEIDEN Vrijdag 13 november
houdt de commissie voor de beroep
schriften twee openbare vergaderin
gen in de kamer van burgemeester
en wethouders in het stadhuis. De
commissie treedt dan voor het eerst
op in de nieuwe samenstelling.
De eerste vergadering van afde
ling 2 (beroepen die de verordening
op het stadsschoon en de benzine
pompenverordening betreffen) is om
drie uur. Hierin wordt het beroep
behandeld van de heer C. J. van Es
tegen de aanschrijving van B. en
W. om de zonder vergunning donk er-
I paars geschilderde muurvlakken van
j Breestraat 108a en 112 in de oor
spronkelijke toestand te herstellen
of over te schilderen ln een met
Gemeentewerken overeen te komen
I kleur.
De tweede vergadering van afde
ling 1 (woningwet, wet ruimtelijke
ordening, beschouwingsvoorschriften
en verordening bebouwde kom) be
gint om half vijf. Behandeld wordt
een beroep van mr Tj. D. Schaper
tegen de aanschrijving van B. en W.
tot herstel van onderhoudsgebreken
aan het hem in eigendom toebeho
rende perceel Hansenstraat 15a.
De nieuwe samenstelling van de
commissie, waarvan de drie afde
lingen onder een "neutrale" voorzit
ter staan, luidt: mr. C.J. Woudstra
(voorzitter), mr. M.L. Kuyt (le wnd.
voorzitter), prof. mr. W.L.G. Le-
maire (2e wnd. voorzitter), H.
Amptmeyer, mevr. J.M. van der
Blom-Vijlbrief, mr. H. E.A. Dries-
sen. J. C. Elsgeest. mevr. mr. I.
Geelkerken-Brusse, M. G. J. Ham.
J. A. van der Horst, drs. M. de
Jong, mej. mr. A. Kappeyne van de
Coppello, jr. Kuypers, drs. D. C. J.
Waal, mr. Ohr. de Jong (secretaris),
Ch.F. van der Weyden (wnd. secre
taris).
Met een zekere verbazing heb ik
het antwoord van wethouder Men
ken op de vraag van de L D. redac
teur naar de waarde van 25 Jaar wet
houderschap gelezen.
Tussen langer dan acht jaar mee
draaien en 25 jaar nadraaien (met
een goede kans op langdurig free
wheelen) bestaat waarschijnlijk een
groter verschil dan alleen dat van tijd
Is Leiden in 25 jaar tijd er erg
op vooruit gegaan? Naar mijn me
ning zou een zekere bescheidenheid
welke bestuurder van Lelden dan ook,
passen.
Mr. J. G. van Roijen,
Leiderdorp.
ADVERTENTIE
Parkeergelegenheid heeft U bij
ons voor de deur. Of op een
minuut afstand v. d. Werf-
straat. Oud Rijn, Kaasmarkt.
Twee minuten Hooigr. (Ir.
Driessenstraat). Het loont de
moeite om onze grote collectie
en de beste merken ln te zien.
Onze traditie ls „altijd voor
deliger" geen valse leuze van
zoveel voor zoveel" maar het
gehele Jaar „voor zoveel". En
toch vak-standing als echte
Juweliers en Horlogers. Onze
eigen ateliers onderstrepen dit,
door echte vakservice te bie
den. Doet er Uw voordeel mee.
Gouden sieraden, verlovings
ringen, horloges, klokken, cas
settes, verzilverde geschenk
artikelen, brillant.
De beste merken,
de ruimste keuze.
Tuwelier - Horloger
v. d. WATER
Haarlemmerstraat 181
(Van één onzer
redacteuren
LEIDEN Indien de generale
synode van de Ned. Herv. Kerk,
die 16 november bijeenkomt, zich
kan verenigen met het advies van
het bestuur van „Kom over de
brug", dan zal de R.K. Kerk in
1972 eveneens deelnemen aan de
financiële actie „Kom over de
brug". Voor de Geref. Zendings-
bond in de Ned. Herv. Kerk zal
uit dit besluit dan voortvloeien,
dat deze bond zich afzijdig zal
houden van deze actie, die in 1968
niet minder dan ruim 29 miljoen
gulden opbracht.
Dit vertelde ons gisteren ds. P .J.
Mackaay tijdens de jaarlijkse in het
Zendingshuis te Oegstgeest gehouden
persontmoeting. Ds. Mackaay, die in
1968 zeer nauw by deze actie be
trokken was, zette uiteen, dat alvo
rens dit advies de synode bereikte er
een uitvoerig overleg is geweest met
het hoofdbestuur van de Geref. Zen-
dingsbond, waarbij het meedoen van
de R.K. Kerk aan deze actie onder
werp van gesprek uitmaakte. Het
doet ons pijn, aldus ds. Mackaay, dat
wy elkaar op dit punt niet hebben
kunnen vinden. Voor de G.Z.B.' wa
ren de moeilijkheden, welke met
name op theologisch vlak lagen, te
groot om over de bezwaren heen te
stappen.
Naast de G.Z.B. zijn ook de synodes
van de aan deze actie ln het verle
den deelnemende kerken gepolst. Met
uitzondering van de synode der NJH.
Kerk konden alle andere kerken met
het uitnodigen van het Ned. episoo-
paat tot het deelnemen aan een ko
mende actie „Kom over de bi*ug" in
principe akkoord gaan. Alvorens een
definitieve beslissing te nemen dit
zal nu geschieden op 16 november a.s.
heeft de hervormde synode aan de
Raad voor de Zending en de Diako-
nale Raad der N.H. Kerk om een ad
vies in deze beleidskwestie gevraagd.
Een advies, dat ln positieve zin is
uitgevallen.
Ds. Mackaay verwacht, dat de sy
node in grote meerderheid akkoord
zal gaan met dit advies, hetgeen
betekent, dat de RK Kerk zal wor
den uitgenodigd om in te haken op
de actie „Kom over de brug". Een
uitnodiging, die, alweer volgens ds.
Mackaay. zeker zal worden aan
vaard. Het Ned. episcopaat staat
zeer positief tegenover deze deel
name.
Teneinde aan de reed» lang nage
streefde samenwerking in de zen
dingsopleiding tussen ..Oegstgeest"
(hervormd) en ,3aarn" (gerefor
meerd) vorm te geven, deelde ds.
Mackaay ons mee. dat deze verwe
zenlijkt zal worden in één centraal
opleidingsinstituut. waaraan de
naam van Hendrik Kr uner wordt
gegeven. De studentencursussen
reeds nu gemeenschappelijk zullen
afwisselend in Oegstgeest en Baarn
worden gegeven. Cursussen van kor
te duur worden uitsluitend in Oegst
geest gedoceerd. In het kader van
deze samenwerking la de rector van
de Zendingshogeschool in Oegstgeest,
dr. I. H. Enklaar, tevens benoemd
tot waarnemend rector van de zen
dingsopleiding ln Baarn.
West-Irian
Drs. H. Bootsma, die eveneens bij
deze persontmoeting aanwezig was,
zeide zeer verheugd te zijn. dat het
aantal leidinggevende krachten in
West Irian ondanks het feit. dat de
„zending" voor 't jaar 1971 rekening
houdt met een tekort van cir
ca f800.000 kan worden uitgebreid
van vier tot tien. t.w. drie theologen,
twee sociale werksters, twee ver
pleegsters, een arts, landbouwkundi
ge en een technicus. Bezuinigingen
zullen echter (helaas) noodzakelijk
zijn op het terrein van de interna
tionale fondsen, die tydeiyk geblok
keerd worden, terwijl bovendien
minder krachten zullen worden in
gezet in o.a. Dakar en Makassar.
Voorzover d e huidige situatie dit
toeliet, gaven ds. J. M Hoekstra e»n
dokter H. J. Middelkoop hun visie op
het leven en de positie van de kerk
in Nigeria en het voormalige Biafra.
