Als de cyclus blote poot-
lolls Royce niet bestond,
as er geen behoefte aan"
lerman Haanarchitect-archeoloog
Eerste diensten
centrum in Leiden
in Morskwartier
Honden oorzaak
val echtpaar
Bodegraver reed
onder invloed:
twee weken cel
Koffie en wijn
verdween uit
voetbalkantine
J rachtwagen
tegen boom.
„Geloof, hoop en liefde" afgebroken
Debatavond VVl)
K. Klingeier
verlaat politie
DERDAG 29 OKTOBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
SKOOP (GPD) Een (waarschijnlijk
•bekende figuur op de Technische Ho-
iooI Twente in Enschede is Herman
van beroep architect-archeoloog, of
som. Op 56 jaar, een markante, leven
van energie bijna briesende prater in
vindt zichzelf in vele opzichten minder waard dan een vuil-
iri „want als ik ophou met klooien dan gebeurt er niks maar
j ophoudt krijgen we een epidemie" en is doodsbenauwd
hem „als één klein rotboontje uit die grote zak koffiebonen
tn dat ene rotboontje opblaas tot een reusachtig exemplaar"
n Haan heeft in vele kringen een landelijk en internationaal
de naam gekregen door de Tellem-expeditie naar de Sahara
an heel wat resultaten via de televisie de wereld zijn inge-
een stijf grijs hemd en met een wilde bos
krullend grijs haar. Hij is Amsterdammer van
geboorte, groeide op in Groningen, woont in
Boskoop en zwerft als bouwer van studenten
huizen en patio's al zeven jaar rond in het
Drienerlose bos.
ing dus als kleine jongen naar
igen. En hoe ging het daar
"Slecht". "Hoezo"?
gewoon slecht .Van de hbs
van de ulo getrapt
op de ambachtsschool ging
Dat met de handjes werken,
me beter. Ik kon aardig te
en zo en ik deed timmeren,
•ader was nogal geïnteresseerd
leologische dingen en die nam
ak mee naar opgravingen die
tijd nogal gedaan werden on
ding van prof. Van Giffen. In
dambt in Drentede hun-
de terpen en al die
De enige die geïntresseerd
is ondergetekende. Ik ging
eigen houtje een beetje prut
die afvalbulten en ik vond al-
leuke dingetjes. Ik las veel
over archeologie en op een
sloot ik naar Afrika te gaan.
vijftien jaar en had door kar-
een potje gemaakt. Ik moest
mijn vader vertellen want
er wel gewoon vandoor gaan
lat wou ik niet. Mijn vader
grandioze beslissing dat ik
maar moest doen. Ik moest
het geld voor de terugreis la-
U moet dat zien als 'n avon-
n 'n jongen".
;ing met tweeëntachtig gul-
stap en vertrok naar Marok-
bleef daar twee maanden en
terug, het laatste stukje op
van de spoorwegen en een
erneming. Toen ik thuis kwam
liggen kotsen van ellende want
een hele poos niet gegeten
Karavaan
restaurant in de mensa, beter
als de bastille, loopt langza-
id vol. Hij bestelt een halve
rosé, drinkt gretig het eer-
leeg en schenkt meteen een
vol.
jaar later ging ik voor de
keer naar Afrikatoen
naar Algerië. Ik kwam aan de zuid
rand van de Algerijnse Sahara te
recht en zag kans voor de somma
van ik geloof acht gulden mee te
mogen op een karavaanrels van dui
zend kilometer. Ik was ditmaal met
meer gerichte bedoelingen gegaan
en had ouwe kranten meegenomen
om mijn toekomstige schatten in te
bewaren. Dat waren dan ouwe
Nieuwsbladen van het Noorden en
die krant had vroeger van die mooie
fotopagina's. Toen die kerels dat za
gen werden ze allemaal wild. Ik hoef
zeggen twintigduizend jaar geleden
terugvindt alsof het gisteren allemaal
gebeurd is. Resten van vuurde
botjes van de beesten die ze hebben
gege'en .de plekken waar de
steenhakkers de wapens maakten.
Het is fascinerend te worden gecon
fronteerd met de wereld van duizen
den jaren geleden. Je loopt er ge
woon binnen Wat zegt u? Iets bij
zonders ontdekt0 Natuurlijk
mijn vrouw, want ik ben na de oor
log getrouwd, mijn vrouw vond bij
voorbeeld de eerste gave neolithi-
scite pot toen de instituten die zich
met de Sahara bezighouden, alleen
nog maar een paar scherfjes koes
terden We vonden volledige neder
zettingen uit de steentijdgro
te groepen rotstekeningen in het
Monvdir-gebergte we zochten
en vonden migratiewegen van de
prehistorische mens. In de loop van
de jaren hebben we zo zeven of acht
de niks meer te betalen als zy die j expedities gemaakt"
fotopagina's mochten hebben. Ik
moest later vragen of ik alsjeblieft
betalen mocht. Enfin, dat er tussen
dooréén van mijn taken als ka
ravaanlid was om 's avonds voordat
dc tenten werden opgeslagen te kij
ken of er schorpioenen in het zand
zaten. Nou. die zaten er dan wel
maar ik vond meteen leuke dingen.
Pijlspitsjes uit het neolithicum en
zen en halfgoden en dat soort figu
ren. Ze woonden soms honderden
meters hoog in grotten in overhan
gende rotswanden en die ontdekking
heeft me niet losgelaten. Er ligt een
dorp Ireliop driehonderd me
ter hoogte in de rotsen die zeventig
meter overhangen. Hoe dat volk in
die verticale stad van grotten heeft
kunnen komen, was een raadsel Het
heeft my als technicus en architect
een hoop moeite en dokteren gekost
om een systeem te vinden. Het is
tenslotte uitgelopen op een construc
tie van een kogelvormoge cabine die
volgens het slingeraankersysteem de
grotten konden bereiken. Ik zocht
naar een systeem, begrijpt u. dat net
zo veilig was als de lift in de bijen
korf. Nou na vier of vyf solotochten
zijn we daarna met dertien man uit
Nederland vertrokken voor de Tel-
lem-expeditie. Mag ik trouwens even
een sigaretje bietsen"?
Zyn halve fles rosé is al bijna
leeg De kelner dringt op de eetbe-
stelllng aan. Maar hy is ook archi
tect.
"Ja. dat ben ik. Wilt u daarnaar
toe0 Nou. kykik geloof dat wy
tegenwoordig niet meer weten wat
eigenlijk fundamenteel essentieel^is
Neem bijvoorbeeld een stoel.
Toen kwam de Tellem-expeditie. Neem bijvoorbeeld een stoel. Een
Dat wil zeggeneerst ging ik j stoel is natuurlijk een constructie om
solo. ik ben dan in Bandiagara te- je te steunen maar wat is het gewor-
recht gekomen. Ik vond daar een jon- den? Een statussymbool. De Dogon
gen die een beetje Frans sprak en Afrika hebben geen clubfauteuils
bereid was met mij mee te gaan. Die gaan met hun billen op de harde
We kochten drie ezels en daar gin- rotsbodem zitten en ze zitten er net
gen we op stap. We vonden voortdu- zo lekker als wij in onze clubfau- j
rend grotten en daarin bleken men- j teuils. In deze tijd van plastic, com- i
sen te hebben gewoond. Tellem be- fort en welvaart zitten we midden in
tekent trouwens in de taal van de de agressie. We willen allen maar I
Tellem Gogor. "wij hebben hem gevonden", steeds meer. We liepen op onze blo-
i enem We]ke mense„ daar gewoond heb- te poten net als die kerels in Afrika
ben is niet bekend Er zijn heel wat dat nog doen. Die poten vormen
was zestien of zeventien met j vfrhalen mythen over. over reu- zelf zolen. Maar nee. wij moeten
schoenen. Mooie schoenen, als het
kan. Dan willen we een fiets. Daar-
I na een bromfiets, dan een scooter
en dan een deux chevaux. Het eind
is natuurlijk zoek. Als die cyclus blo-
te poot-Rolls Royce niet bestond.
was er ook geen behoefte aan. En
wat heeft die cyclus bijgedragen tot
het geluk van de mensen? Niks. Als
ik dus praat over architectuur, vraag
I ik mezelf eerst af: Wat is essentieel0
Wy zijn verzeild geraakt in een hele
boel traditionele begrippen. De din
gen komen niet meer van onszelf
maar van de traditie Als je op de
grond gaat zitten, zoals die mensen
ln Afrika, heb je helemaal geen stoe
len nodig".
"Neem by voorbeeld een keuken
Wat is een keuken? Als je teg n een
j Nederlander het woord "keuken"
zegt. stelt hij zich een ruimte voor
met een aanrecht, onderkastjes, bo-
venkastjes, een geijsertje maar
wat gebeurt er in die keuken? Ko
ken. dat is een creatie. Nee. zeggen
we. de lucht van dat koken mag je
I niet ruiken We nemen dus af migin
stallaties. Waarom? Waar hebben we
onze neus dan voor gekregen? Die
i luchtjes, die zalige luchtjes, vormen
samen de ouverture van een concert
Nee. zeggen we. met onze techniek
zuigen we dat even op, mensen. We
I hebben het oerbegrip keuken terug-
I gebracht tot een walgelijke gevange-
nis waar moeder, ongeveer van ta-
fel en bed gescheiden, in haar een-
tie bezig is".
Hy
een al uitgesproken hang naar de
prehistorie, in dit geval in het bij- i
zonder van de Sahara. Die twee "so
lo-tochten" liepen uit in achteraf on
telbare volgende solotochten en deze
weer in expedities waarvan hy er i
zelf verscheidene heeft georgani
seerd Herman Haan kan er, bij vin
rosé, of bier, of sherry, of wat er
ook op tafel mag staan, over vertel
len dat het een feest is.
"In de tijd dat wij hier in de ijstijd
zaten, was de Sahara een vruchtbaar
gebied. Omdat het later woestijn is
geworden zonder begroeiing ontston
den er in het algemeen geen cultuur
lagen De pre-historie ligt daar aan
de oppervlakte. Aan één kant ellen
dig. want soms liggen er vier of vyf
cultuurperiodes door elkaar heen,
maar aan de andere kant boeiend
omdat je de toestand van laten we
LEIDEN Volgende week vrijdag zal het eerste dienstencentrum
in Leiden worden geopend, uitgaande van de stichting Diensten
centrum. Op deze avond is dit dienstencentrum Morskwartier op
de hoek Lage Morsweg-Dijkstraat open huis voor alle wijkbe
woners en dat blijft het.
De wethouder van Cultuur. Recreatie en Maatschappelijk werk.
mevr. Den Haan-Groen, zal een toespraak houden. Verder wordt
een uiteenzetting gegeven van de diverse kanten van een diensten
centrum /ontmoetingsplaats en activiteitencentrum, alsmede hulp
dienst voor mensen thuisJ en worden praktische mededelingen ge
daan over o.a. bloemschikken, bejaardenggmnastiek. spelochtend en
samen zingen. De wijkcontact-personen worden geïnstalleerd
Vertoond wordt de film ..Tijd" en verder kan men met elkaar
praten, de ruimten bekijken en de contactpersonen en de club
leiding ontmoeten. Men kan zich opgeven als vrijwillig medewerker/
ster en als clublid.
De bijeenkomst begint om S uur.
Wij zyn losgeraakt van de funda
mentele gedachten. De status is er
by gekomen en de hele troep Als ik
als architect werk. vraag ik me dus
niet af: Hoe hoort het? Nee, ik
vraag me af. Wat is de essentie?
Hoe voelt een mens zich thuis? Ik
heb een .iaar gedoceerd aan de Hoch-
schule für Gestaltung in Ulm. Maar
moet je als architect in een ivoren
toren zitten? Nee. want die toren
wordt tegelijkertijd een hel. Ik heb
op de TH patio's gemaakt. Sommi
gen zeggen: Ik vind het een achter
buurt. Meneer, dat vat ik op als een
compliment. Als ik hier rondloop op
de TH. wat zie ik dan? Geen norma
le samenleving maar allemaal man
netjes en geen vrouwtjes. En alle
maal dezelfde technische smoelen.
Een oogkleppen-omgeving. Wat geef
ik die mannetjes dus op de campus?
Geen soort hotel waar je je rot zoekt
naar kamer dertien of zevenhonderd
veertig. maar een eigen ingang met
een eigen sleutel. Ik geef ze privacy
omdat ze die nodig hebben Kyk,
l vanuit deze filosofie het zyn maar
i brokstukken werk lk als archi-
I tect..
Het is slechts een snuifje Herman
I Haan. De man die als archeoloog
met een ware hartstocht tientallen
I malen de Sahara introk, wil als ar
chitect alles wat vastgeroest zit los-
beuken en de fundamenten, kaal en
I naakt, voor ons neerleggen. Mis
schien is het snuifje juist genoeg om
1 a's geestelijke nijptang te dienen?
Om vastgeroeste gedachten los te I
wrikken?
NOORDWIJK Op de Wilhelmi-
nastraat in Noordwyk kwamen een
22-iarige loodgieter en zyn twee jaar
jongere echtgenote te vallen, toen
een paar spelende honden voor het
wiel van zyn bromfiets kwamen
Het echtpaar liep schaafwonden op.
berwyi de man bovendien een hersen
schudding bekwam Hy moest per
ambulance naar huis worden ge
bracht. De honden kregen geen
schram.
DEN HAAG BODEGRAVEN
Ben 26-jarge vrachtwagenchauffeur
uit Bodegraven was naar een recep
tie geweest en had daar meer ge
dronken. dan voor een automobilist
verstandig is. Toen hy de receptie
verliet reed hij zodanig, dat een
aanrijding er het gevolg van was
Hiervoor moest de ohauffeur zich
voor de Haagse politierechter ver
antwoorden. die hem veroordeelde
tot twee weken gevangenisstraf als
mede ontzegging van de rijbevoegd
heid gedurende tien maanden met
aftrek van de tijd waarin het ry-
bewys reeds was ingenomen.
Van dit vonnis kwam verdachte in
hoger beroep by het Haagse ge
rechtshof. waar de verdediger vroeg
in elk geval het rijbewijs niet te ont
nemen. omdat de Bodegraver nog
niet eerder met de politie in aanra
king is geweest.
De advocaat-generaal zag evenwel
geen termen wyziging in het vonnis
te brengen en eiste de bevestiging
daarvan. Het Hof deed gisteren uit
spraak en bevestigde het vonnis van
de politierechter.
Herman Haan, de man van
de Tellem-expeditie.
LEIDEN De kantine van de
voetbalvereniging „Löidse Boys"
raakte de laatste dagen op mysteri
euze wyze haar fourage kwyt.
Zaterdagnacht verdween een aantal
flessen wyn en gistermorgen werden
i er pakken koffie, chocola en een
j pak pinda's vermist.
Een even onplezierige ontdekking
I werd woensdagochtend gedaan in
het Motorhuis aan de Stationsweg,
waar een geldcassette met een be
drag van 330 gulden wordt vermist.
I De bezitters van 2-CV's uit de
Bachstraat en de Verdistraat von
den vanmorgen hun auto's openge
broken. Vannacht zyn de linnen kap-
pen van de auto's ruw opengerukt.
De daders waren vermoedeiyk op
zoek naar geld of waardevolle pa
pieren, maar tot nu toe wordt er
niets vermist. Wel is één van de CV-
s licht beschadigd.
LEIDEN Op de Ryksweg 4 in
Leiden is gistermiddag om 2 uur een
vrachtauto, rydend in de richting
Den Haag, van de weg af ge
raakt. De chauffeur, een 18-jarige
i Jongeman uit Den Haag brak zyn
arm en liep een aantal lichte sny-
wonden op. De vrachtwagen, die by-
na geheel vernield is, raakte via de
j vluchtstrook in de zachte berm.
Veertig meter van de weg kwam de
wagen tot stilstand tegen een boom.
j LEIDEN —De regio Leiden en
J Omstreken van de VVD organiseert
op maandag 9 november in de kleine
zaal van de Stadsgehoorzaal in Lei
den een openbare debatavond.
De heer H. Wiegel zal met drs. E.
van Thyn (PvdA» de discussie over
het onderwerp van deze avond „Ac
tuele politieke problemen" op gang
brengen. De avond begint om 8 uur.
LEIDEN De adjudant van poli
tie, de heer K Klingeier zal morgen
I de politiedienst verlaten
Die dag zal hy van 2.00 tot 4.30
uur tn de kantine van het politiebu-
I reau in besloten kring afscheid ne
men van superieuren, collega's en
oud collega's.
Ke onmiddellijke nabijheid
*t Brusselse warenhuis ,,Iii-
kn". dat enige jaren gele-
Iteisterd werd door een ca
ble brand, woedde het
fstermiddag in de klokke-
pan de Finisterraekerk, die
leden volledig was geres
taureerd. De brand ivas vermoe
delijk te wijten aan kortsluiting
in het elektrische uurwerk. De
schade aan het eeuwenoude kerk
gebouw bleef gelukkig beperkt. De
foto geeft een beeld van het blus-
singswerk Geheel rechtsde
nieuwe gevel van de Innovation"
Marktberichten
AALSMEER, 28 okt. Bloemenveiling
AJers per stuk: William Sim 52—71.
Rose Sim 4461. White Sim 4452.
Q. J. Sim 4048. Duaty Sim 29—37.
Arthur Sim 41—50, Shocking Sim 45
--62, Keef er Sim 45—55. Orchid Beau
ty 4049. Tangerine 40—48. Elegance
3*3—38. Rozen: Peer Gynt 100125.
Baccara 7585. Carina 4461. Carla
100126. Geh Dulsberg 3547. Souia
70—90, Jr Miss 40—50. Dr Verhage
45—56, Pink Sensation 45 56. Super
Star 6070. Roselandia 3341Mo-
trea 3038, Zorlna 3545. Nordia
3341. Coral Princess 28—35. Carol
20'25. Red Gaxnette 20—24. Roswy-
tha 2026. Spanish Sun 2536. Ma
rimba 20—26. Bridal Pink 33—38,
Jack Frost 4052. Diverse bloemen:
Anthurium 175235. Amaryllis 6070.
Chrys. Jaarrond 250360, idem kl.bl.
100136, idem tros 176245. Cycla-
menbloemen 120165. Euphorbia 120
160, Freesia 300420, Gerbera 80
110. Iris 300410. idem Prof. Blaauw
300—440. Lelies kelk 150—200. Idem
tak 250—330. Glorlosa 5070. Nerlne
176—216 Asp. plumosu* 100135.
Orntthogalum 60—76 Vallota 126
175, Stepman. 4 kop 140190. Idem 2
kop 100135, Mar Legrave 4 kop
ISO—166. Idem 2 kop 100140.
Burgerlijke Stand
Zoeterwoude Geboren Arnold A z
van C. van Triest en van M. E. Na-
thalla, Maria Th d van P A van
I der Krogt en van A. C. M. van der Salm
Alexandra P. C d v. A L. N van der
Zwaan en van P. C. S. W van de Poll,
1 Bram z v. A, M. A van den Brink en
v H M van Leeuwen. Erik F A. z. v
A. J Olijerhoek en van Th H Brat-
tinga. Maria J J d v J J van der
Kolk en van J M C Dijkgraaf. Nlco-
llne Th M. d v. C. Q L de Jong
en v A C M van Rijn. Willem J z
v M. J. Poesz en van W H M Hens,
Gerardus E P z v P F. W, van der
Krogt en van M Koele wijn
Overleden: J. Wasaenburg 46 Jr.
Getrouwd: O H. J. Hoppenbrouwer
©n F. B. M. de Boer. J A Oiyerhoek
en M. G A. M van den Akker. C. A
8traathof en M C. M de Jong. G. A
Overdevest en M. J. H Koevoet. H A
Bennis en D A. Bos. M. G. van der
Torre en M P J Roessen
Ondertrouwd: A H J van der Put-
ten Hazerswoude 22 Jr en J Th van
Steyn 20 Jr Zoeterwoude. C N. A. M.
Groen ln 't. Wout. 27 Jr Alphen aan
den Rijn sn C. M. A. Berg 21 Jaar.
NIEUWVEEN In de Nieuwveense raadsver
gadering van 27 oktober 1970 werd met algemene
stemmen besloten tot onbewoonbaarverklaring
van de percelen Dorpsstraat 31. 33 en 35. omdat
ook de inspecteur van VolkshuisvestiJig in Den
Haag de mening is toegedaan, dat deze woningen
ongeschikt zijn voor bewoning. Dit gezamenlijk
pand staat beter bekend als ..Gcloof-Hoop en
Lief da" waarvan de ingemetselde stenen de af
beeldingen vertegenwoordigen. De woningen be
horen tot de oudste panden van Nieuwveen. het
zijn nog de zogenaamde „turfgravers-huisjes" die
volgens zeggen nog op takkenbossen werden op
getrokken. Dit zal b{j afbraak echter nog moeten
blijken. Zelfs de beste Nieuwveen-kenners weten
het jaartal van deb ouw niet te achterhalen De
woningen en bijbehorende grond zijn altijd
eigendom geweest van het R K. Armbestuur.
