Gromiko pleegde in Londen
overleg met Britse leiders
Nog steeds nazisme in Zweden:
Fuhrer met 10.000 volgelingen
Ook op
Wereldspaardag
is 't goed sparen
bij de NMB
een premie van f5,-
Cholera
in Praag
Piloot van Amerikaans
vliegtuig slachtoffer
van Russisch bedrog
Morgen gesprek in Frankfurt met Scheel
gametuwtijdmee-ganaarde nmb!
is
Mein Kampf9 is bijbel van tuinarchitect
Vraagstukken
MAOÏSTEN
DOODDEN
22 AGENTEN
Geen asiel in
Zwitserland
voor Ojoekwoe
Amerikaans-
Russisch contact
over ruimte
Hudon erkent
schuld aan 13
overvallen
DONDERDAG 39 OKTOBER 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA T
ADVERTENTIE
nederlandsche
middenstandsbank
de bank waar óók u zich
thuis voelt!
Een waar spaarfestijn dat de NMB een week
lang viert: een mooie gelegenheid om met
sparen te beginnen. Vooral omdat bij uw
eerste inleg van minimaal 10 gulden
wordt bijgeschreven. Zo maar extra.
Kom snel langs. Juist nu, met gunstige
rentevergoedingen van 4V2 tot 8%! Zelfs 8%%
behoort tot de mogelijkheden als u Rente-
spaarbrieven van de Nederlandsche
Middenstands Spaarbank koopt
By de Londense besprekingen zijn
verschillende internationale vraag
stukken aan de orde geweest, als
mede de betrekkingen tussen Enge
land en de Sowjet-Unie. Gromiko en
Sir Alec werden het erover eens. dat
de handel tussen beide landen dient
MÜNCHEN (AP) Volgens de
Beierse grenspolitie zijn in Praag vyt
gevallen van cholera geconstateerd,
terwijl in Slowakije 40 personen aan
cholera zijn overleden. De po
litie ontleende haar gegevens aan rei
zigers. Volgens hen zijn er bi oost-
Slowakjje ongeveer duizend cholera-
patiënten.
De Tsjechoslowaakse radio geeft
andere cijfers; zij maakte dinsdag
avond bekend, dat in oost-Slowakije
vier gevallen van cholera zijn gecon
stateerd, maar dat bij andere perso
nen die in observatie worden gehou
den, geen bevestiging van besmet
ting is verkregen.
Reizigers uit het westen, die naar
oost-Slowakye willen moeten in het
bezit zijn van een geldig bewijs van
inenting. Beieren controleert reizi
gers uit Tsjedho-Slowakije op inen
ting.
Hongarije heeft de voorzorgsmaat
regelen langs de grens met Tsjecho-
Slowakije verscherpt en de gren6 ge
deeltelijk gesloten. Reizigers uit
oost-Slowakije worden bij de grens
vijf dagen in quarantaine gehouden.
CALCUTTA Reuter» De
maoïstische revolutionairen van
West-Bengalen. bekend onder de
naam „Naxalieten". hebben ten
minste 22 politiemannen vermoord
6inds deze staat zeven maanden ge
leden rechtstreeks onder het gezag
van de centrale regering in Nieuw
Delhi werd geplaatst. Dinsdagavond
is in Calcutta nog een politieman
vermoord in verband waarmede
acht personen zijn gearresteerd. Gis
teren zijn in Noord-Calcutta twee
personen door de politie doodgescho
ten. Zij waren bezig spoorwagons te
plunderen.
BERN (AP) De Zwitserse re
gering heeft gisteren de asielaanvra
ge van de vroegere Biafraanse leider
generaal Oejoekwoe afgewezen. Ojoe
kwoe kreeg onlangs bevel Ivoorkust
te verlaten. Nadat ln Januari het
Biafraans verzet tegen Nigerië in
eenstortte heeft de generaal in Ivoor
kust politiek asiel genoten.
De Zwitserse regering liet weten, dat
Ojoekwoe al in een ander land asiel
geniet, waar hij niet in gevaar ver
keert. Er was daarom geen reden
hem asiel in Zwitserland te verlenen.
te worden uitgebreid. De Britten wil
len meer goederen aan de Sowjet-
Unie verkopen, omdat de Russen
thans veel meer in Engeland invoe
ren dan de Britten in de Sowjet-
Unie.
Wat de kwestie-Indo-China be
treft bleef Gromiko vasthouden aan
het Sowjetrussische standpunt, dat
de Ujd nog niet ryp is voor het by-
eenroepen van een internationale
vredesconferentie over Indo-China
door Engeland en de Sowjet-Unie, de
twee voorzitters van de Geneefse con
ferentie van 1954. Douglas-Home vond
deze reactie teleurstellend.
De Britse minister vroeg zyn Rus
sische collega waarover op een even
tuele Europese veiligheidsconferentie
met succes overlegd zou kunnen wor
den. Gromiko antwoordde dat men
van gedachten zou kunnen wisselen
over een verklaring over het afzien
van geweld en de economische en cul
turele betrekkingen tussen de landen
van Europa. De twee ministers be
spraken voorts de mogeiykheid van de
vorming van een permanent orgaan,
dat speciale kwesties met betrekking
tot Europa zou kunnen behandelen.
Dit orgaan zou dan moeten worden
ingesteld door de Europese veilig
heidsconferentie.
Gromiko was het met zyn Britse
ambtgenoot eens, dat er snel voort
gang gemaakt moet worden by de
vier-mogendhedenbesprekingen over
MOSKOU AFP) De Sowjet-
Unle en de Verenigde Staten hebben
dinsdag en woensdag in Moskou be
sprekingen gevoerd over de moge
lijkheden van samenwerking op het
gebied van het koppelen van ruim
teschepen. Besloten is het overleg
voort te zetten.
De voorzitter van de Sow jet-Rus
sische Academie van Wetenschap
pen, prof. KeldisJ, zei dat de confe
rentie van deskundigen bevredigend
was verlopen. De Amerikaanse af
vaardiging stond onder leiding van
Robert Gilruth, directeur van het
controlecentrum voor bemande ruim
tevaart in Houston, terwyi de sow-
jet-delegatie werd voorgezeten door
Boris Petrow, een deskundige op
het gebied van automatische contro
lesystemen.
Het uiteindeiyke doel van 't over
leg is te komen tot een gemeen-
schappeiyke reddingsdienst in de
kosmische ruimte. Hiervoor is ech
ter standaardisatie van de koppe
lingstechniek noodzakeiyk. Een ex
tra moeiiykheid wordt gevormd door
het feit, dat de Russen in hun ruim
teschepen een mengsel van zuurstof
en stikstof gebruiken terwyi de Ame
rikaanse ruimtevaarders in zuivere
zuurstof werken.
MONTREAL (AP) Robert Hu-
don, lid van het verboden Bevry-
dingsfront van Quebec (FLQ> heeft
woensdag voor de rechtbank bekend
zich schuldig te hebben ge
maakt aan dertien gewapende over
vallen. Hudon is een van de ..politie
ke" gevangenen wier vryiating is ge-
eist in ruil voor vryiating van de ont
voerde Britse diplomaat James Cross.
Beriyn en in de crisis in het Nabye
Oosten. Over Beriyn waren beide
partyen het eens, dat een overeen
komst over de toegankelykheid \an
de verdeelde stad, zo snel mogeiyk
tot stand moet komen. Dit is het doel
van de besprekingen die Britse. Rus
sische, Franse en Amerikaanse am
bassadeurs daarover voeren. Volgens
de Britten is voortgang inzake de
Berlynse kwestie de sleutel tot ver
mindering van de spanning in Eu
ropa. De Britten hebben voortgang
ln de Berlynse kwestie ook als voor
waarde gesteld voor het houden van I
een Europese veiligheidsconferentie.
Wat het Midden-Oosten aangaat:
Douglas-Home en Gromiko werden
het erover eens, dat ..met alle macht
gestreefd dient te worden naar een j
zo speodig mogelyke hervatting van
het overleg onder auspiciën van de
VN-bemiddelaar Gunnar Jarring".
Nadat de besprekingen van Gro
miko met de Britse leiders beëindigd
waren en de Sowjetrussische minister
zjjn intrek had genomen in de Lon
dense ambassade van zijn land. her
innerden vijfhonderd Britse Joden
hem eraan, dat er niet alleen in Is- i
raël Joden wonen, maar ook in de
Sowjet-Unie. Laatstgenoemden kry-
gen geen toestemming om het land
te verlaten. Zij hielden een betoging
voor de ambassade tegen ..het anti
semitisme in de Sowjet-Unie". Een
delegatie van vijf betogers deponeer
de een verzoekschrift bij de ambas
sade. waarin op Gromiko een beroep
werd gedaan zijn invloed aan te wen
den om „een einde te maken aan het
Ijjden van onschuldigen".
Morgen zal Gromiko op zijn terug
reis naar Moskou een tussenlanding
maken in Frankfurt, waar hij bespre-
Gromiko (links) voerde als
Soiojetrussisch minister van Bui
tenlandse Zaken in Londen be
sprekingen met de Britse premier
Heath en zijn ambtgenoot Dou
glas-Home. Rechts-, de Britse
premier Heath.
kingen zal voeren met zyn Westduitse
ambtgenoot Scheel Dit is dan de
eerste maal. dat de Sowjetrussische
minister van Buitenlandse Zaken de
Bondsrepubliek bezoekt. Waarnemers
vermoeden, dat bij deze besprekingen
de kwestie-Beriyn en de politieke sa
menhang daarvan met de parlemen
taire goedkeuring van het Sowjet-
russisch-Westduitse verdrag van Mos
kou een centrale plaats zullen inne
men. Morgenavond keert Gromiko
naar Moskou terug.
ANKARA (AFP. AP) Met be
hulp van een systeem van elektro
nische nabootsing hebben de Russen
het Amerikaanse U-8-toestel met de
twee Amerikaanse generaals en de
Turkse officier naar hun grondge
bied gelokt Dit zou volgens welinge
lichte kringen in de Turkse hoofd
stad Ankara biyken uit een bericht
van de directeur van het Turkse
persbureau „Anatolie"
Met steeds toenemende sterkte
zouden de Russen de signalen heb
ben nagebootst van de zender van
de Turkse stad Kars. waarop de pi
loot van het toestel zich tydens de
vlucht moest richten. Door de sig
nalen van deze zender te overstem
men met dezelfde maar veel krach
tiger signalen slaagden de Russen
erin het toestel naar Leninakan ln
Russisch Armenië te lokken.
Het bericht van het persbureau
besluit met de opmerking dat „men
niet weet waarom de Russen het
toestel wilden hebben".
Turkye zal de twee Russische stu
denten, die dinsdagavond met een
gekaapt, toestel ln Sinop zyn gelano
vervolgen wegens schending van het
Turkse luchtruim, zo heeft de gou
verneur van Sinop medegedeeld. De
Sowjetrussische ambassade heeft In
tussen nog steeds geen toestemming
gekregen voor een bezoek aan Sfnop.
Aangenomen wordt dat dit een ver
geldingsmaatregel is omdat Turkse
consulaire vertegenwoordigers ook
nog steeds wachten op toestemming
een Turkse kolonel te mogen bezoe
ken die zich beivond in het kleine
Amerikaanse legervliegtuig dat met
twee generaals per vergissing in Ar
menië is geland. Wel hebben Ame
rikaanse consulaire vertegenwoordi
gers de generaals mogen bezoeken.
STOCKHOLM (GPD) —Hoe meer
men spreekt over "gezondheid" en
"levenskracht", des te meer reden
is er te veronderstellen dat het
eigeniyk om Iets tegenovergestelds
gaat. Dat is de conclusie die men
kan trekken uit een dezer dagen in
Zweden verschenen boek: "Fascis
me en nazisme in Zweden
19201940". geschreven door dr.
Eric Warenstam. Het boek zelf is
ongetwyfeld zout in de wonde van
enkele vooraanstaande Zweedse po
litici, die hier hun nationaal-socialis
tische jeugdzonden nogmaals kry.
gcn voorgeschoteld.
En nog steeds bestaat er in het
zich super-democratisch noemende
Zweden een nazistische beweging
met rond tien duizend aanhangers.
De grote "Flihrer" is een 39-jarige
tuin-architect, Göran Assar Oreds-
son. leider van deze duideiyke na
zistische Nordiska Rikspartiet
(Noordse Ryksparty). Er zyn welis
waar enkele kleine groepen die "ras
zuiverheid" en het "bestryden van
het wereld-Zionlsme" nastreven,
maar deze party tj es voeren een
kwynend bestaan
I> grootste party is dus de Nor
diska Rikspartiet.
Oredsson, wiens bybel "Mein
Kampf" heet. woont in Strangnas,
op rond 40 km afstand van de
hoofdstad Stockholm.
Een onderzoek heeft aangetoond,
dat het merendeel van de leden van
zijn party te vinden ls ln de univer
siteitssteden Lund. Gothenburg.
Umea. Malmö en Stockholm. Het
grootsite deel van de n.p. bestaat dan
ook uit studenten en academici.
"Führer" Oredsson wordt in de par-
ty leiding bygestaan door zyn in
Duitsland geboren echtgenote Vera,
terwijl het zoontje Rommel, als hy
groot genoeg is, ook de handjes uit
de uniformmouwtjes kan steken als
dit noodzakeiyk mocht zyn.
Helden van onze tijd
Geesteiyk voedsel voor de partij
genoten verstrekt het partyorgaan
Nordisk Kamp. waarin artikelen ge
publiceerd worden als: "Ik droom
de dat ik Hitier ontmoette" en "Ka-
rel XII. Napoleon en Hitier grote
helden van onze tyd".
Het partyprogramma omvat eeuwi
ge trouw aan Adolf Hitler die als
een held wordt vereerd, het stoppen
van de immigratie van buitenland
se werknemers, geen hulpverlening
meer aan de ontwikkelingslanden, de
menseiykheid van werkkampen,
maatregelen tegen a-socialen en
vooral uitvallen tegen joden.
Dat bepaalde theorieën over su
perioriteit van byvoorbeeld het
Germaanse ras geen uitvinding zyn
van wyien AdoLf biykt ook uit het
boek van Warenstam. Dit rassen-dis
criminerende mysticisme waarop
het duitse nazisme (in tegenstelling
tot het Italiaanse fascisme) gedeel-
teiyk was gebaseerd, kwam zowel
in Zweden als ook in Duitsland voor.
Reeds lang voordat een zekere
Schickel gruber via demagogische
kunstgrepen in "de Führer" werd
ge transf ormeerd
Paradoxaal genoeg biykt het een
later vooraanstaande sociaal-de
mocraat en Zweedse bioloog te zyn,
dr. Bengt Lidforss, die vóór de op
richting van de nazistische party
door Hitler, zich reeds systematisch
bezighield met de vraag waarom
Ariërs toch zoveel beter waren dan
alle anderen, waarby hy zich niet
eens afvroeg of ze dat wel waren.
Stormtroepen
Lidforss poneerde een aantal stel
lingen. waarby hy de onderverde
ling „goede Europeanen" en „de rest"
gebruikte. De goede Europeanen be
zitten „inneriyk, ln hun gloed, iets
wat het gele ras mist, en dat overi
gens ook niet waarneembaar Is by de
wilde volkeren!" De Joden kwamen
er by Lidforss slecht af. want die
werd aangewreven dat ze „zich op
ziekelyke wyze overal aan ergeren en
niet in 6taat zyn met de natuur tot
overeenstemming te komen". De ver
klaring hiervoor was volgens de blo-
loog „het gebrek aan idealisme, een
gebrek dat scherp contrasteert met
de vreugd? en het levensgeluk dat
Germanen in de arbeid vinden". Pro
fessor Herman Lundborg bakte het
letteriyk en flguuriyk al even bruin
waarbij men rond 1930 meer wind
ln de zeilen kreeg door Hitiers op
mars.
Aanvankeiyk droegen de stormtroe
pen de hun ideologie symbolise
rende laarzen en zwarte hemden,
vry naar Italiaans voorbeeld. Maar
na een bezoek van de partybonzen
aan het congres in Neurenberg
ln 1929 werden het bruine hemden.
Eerste paasdag 1931 marcheerden
Zweedse nazi's in uniform door Go
thenburg, met aan het hoofd van de
stoet ryksleider Birker Furugaard. In
1932 nam de Zweedse Nationaal-so-
cialistische bond deel aan de verkie
zingen. Men wist 15.000 stemmen te
verzamelen. Dat was wel het grootste
succes dat men ooit behaalde, want
verschillende factoren waren er de
oorzaak van dat het nationaal-socia-
lisme in Zweden verder geen stevige
voet aan de grond kreeg. Het belang-
rykste waren wel de onderlinge ge
schillen ln de gelederen, hetgeen leid
de tot versplintering en zelfs het be
stryden van elkaar.
Warenstam: ..Een groot gedeelte,
van hen die lndertyd het nationaal -
socialisme als het hoogste goed be
schouwden zyn naderhand tot inkeer
gekomen of hebben om praktische re
denen hun werkzaamheden gestopt.
Maar een deel van deze luidruchtige
bestrijders van de democratie is ge
woon nooit opgehouden met het ver
kondigen van het evangelie uit
Mein Kampf. Gecamoufleerd werken
ze nog steeds onder ons".
Betere tijden
Interessant hierby ls dat een groot
aantal personen tot andere Inzichten
kwam na de slag by Stalingrad die
het begin vormde van de stuiptrek-
Göran Oredsson
kingen van het Derde Ryk. Voor
emigranten die aan het nazidom wa
ren ontvlucht, zoals Willy Brandt,
Herbert Wehner en de Oostenrykse
premier Bruno Krelsky braken toen
ook betere tyden aan. In het begin
was het hun namelijk volledig ver
boden enige anti-nazi-actlviteiten
vanuit Zweden op touw te zetten.
De nazistische groeperingen wer
den nooit factoren van grote beteke
nis in de Zweedse politieke arena.
Terwijl er tal van schandaal tjee in
eigen kringen waren richtte de pro
paganda zich tegen het bankiershuls
Wallenberg en de uitgeversfirma
Bonnier, wie werd verweten de wer-
kefljke regering te zyn. De regering
ls slechts een stropop en, evenals de
eveneens socialistische landsorganlsa-
tie van vakbonden, een werktuig
voor de kapitalistische uitbuiteryen,
zei men toen. Anno 1970 zyn dit da-
geiyks terugkerende argumenten,
maar nu komen ze uit de tegenover
gestelde hoek.
LONDEN (AFP, Reuter. AP) De Sowjetrussische minister van
Buitenlandse Zaken, Gromiko. op terugreis uit New York, heeft gis
teren in Londen enige besprekingen gehad met premier Edward
Heath en zijn Britse collega Sir Alec Douglas-Home, Beide hebben
een uitnodiging van Gromiko aanvaard om in Moskou overleg te
komen plegen met de Kremlin-leiders.
