toen we hier eenmaal zaten, ons barsten" frankrijk jüs Politie Quebec op dood spoor gemeentesecretaris van klein dorpje in Quebec I bereid kem- VREEDZAME MACHTSSTRIJD TUSSEN DE VS EN MOSKOU geheimen toe te lichten Volledig verzorgde NS Minitrips in eigen land voordelig uit met NS om President Nixon voor de VN Slachtoffer roofoverval overleden Ontvoerders Cross nog onvindbaar Zwarten en blanken slaags in legerkamp in vogelvlucht in vogelvlucht ZATERDAG 24 OKTOBER 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 9 ADVERTENTIE (Van onze correspondent) den werd voltooid en de oost- en westkust - RIGAUD (GPD) Rigaud is niet jer dan een licht gedrukt cirkeltje op de idkaart van de provincie Quebec. Het een 90 kilometer ten westen van intreal aan de Canadian-Pacific-snelver- irsweg, die nog maar enkele jaren gele- dit grote continent met elkaar ver bindt. Het dorp met zijn 475 huizen is een typisch voorbeeld van de gesloten Franse gemeenschap. De bevolking telt 3416 zie len, en daarvan zijn er op zijn hoogst 30 van Engelse oorsprong. de stichting van Rigaud aan eind van de 17de eeuw is de sa- itelling van de bevolking het- fde gebleven. Jongens en meis trouwen er met elkaar en zoe- vrijwel geen partners in andere van Canada. Het handjevol dsen dat er woont, is voor het >rendeel in dienst van de spoor- JV„, die Rigaud in de 19de eeuw ieeltelijk uit zijn isolement ver ben. De opticien, twee artsen, de ndarts en de door de regering van staat Quebec aangestelde rech- zijn allen Frans. ,ud ligt noordelijk aan de Ottawa en grenst ten zuiden aan joiende heuvels, begroeid met uge berken die in deze tijd van jaar nog half in de felle kleu- gehuld zijn van' de herfst, die typisch is voor Canada. Er is één jfdstraat. Rue St. Jean-Baptiste, kerk (rooms-katholiek), twee jnken. één bioscoop, zes restau- 1 21 its. twee hotels (want 't plaats in de zomer in trek als rustig itenoord), en twee industrieën stiel en nylonkousen). De enige waar het zich op kan beroe- is dat er niet ver vandaan eni- jaren geleden de laatste van de Engelse treinroofbandieten gearresteerd. Tututus ie politie-agenten van Rigaud )ben niet veel te doen: er zijn by- rbeeld geen stoplichten in het ije waar men door heen kan rij- In de weekenden letten zij op "tututus", locaal bargoens voor die dronken achter het stuur en. In de gevangenis zit vrijwel iemand. Het Jaarlijks budget Rigaud bedraagt iets meer dan half miljoen gulden, afkomstig 'n plaatselijke belastingheffing meer dan drieëneënhalve gul per 350 gulden inkomen per De bevolking bestaat voor het rendeel uit landbouwers. De en het fokvee worden in ntreal afgezet. aini-rok is er wel gearriveerd, ir wordt er nog niet van harte iragen. Het handjevol jongens lange haren zit s middags in café aan de hoofdstraat, luis- en er naar Simon en Garfunkel- igs, kyken naar tekenfilms op de Af en toe staat er één' op om geluk aan een trekautomaat te beren. Zy praten niet veel, laat in dat zij politiek geëngageerd den zijn. Zoals vrijwel overal in irovincie Quebec geven de Fran- er de voorkeur aan geen com- ataar te leveren op de jongste eurtenissen, waarvan iedereen at dat ze nooit in Canada zou- kunnen gebeuren. Het woord ifhankelijkheid" brengt steeds geslotenheid teweeg. Wat niet zeggen dat er onderling niet wordt gepraat. Maar de mees- ;an deze gesprekken eindigen in itsjes als Rigaud altijd met de clusie, dat een onafhankelijk Qu in de eerste plaats Economisch levensvatbaar is en in de twee- jlaats niet getolereerd zou wor- Tijd in 1735 gebouwde stadhuis van iud dat nog het meest wegheeft een grote villa, staat de kalen- in de raadszaal op 9 oktober. In kantoor van Bernard Laloud, etaris-penningmeester en grif van de raad, staat de kalender 15 oktober. Laloud zegt lachend hij ze altijd vergeet om te slaan dat hij meer op z'n horloge kijkt op de kalender. De dagen doen Rigaud dan ook niet zoveel rd Laloud, een voormalige ga shouder, is het prototype van Fransman: zwart haar, snorre- donkere ogen. voor zover hij kan herinneren komen al zijn ouders uit Rigaud en het inte- tert hem weinig waar zy in akrijk oorspronkelijk vandaan men. Na lang nadenken: "Bor- K, of zoiets..". Hij is wat arg- end by de komst van een bui- inds Journalist en kruipt in zijn dp zodra de politiek ter sprake t laatste provinciale verkiezingen sde 67 procent van Rigauds in- *rs op de Liberale Partij, 20 #nt op de conservatieve Natio- Unie en de rest van de stem- werd verdeeld over de nieuwe 'ij van Quebec die de onafhan- Ikheid voorstaat en de reaotio- Creditisten. Gevraagd naar de toen op de Partij van Quebec, aart Bernard Laloud half veront- toiigend, half geïrriteerd in de «uvel, waarop zich een handels- wl bevindt:"Die waren van die knten daar". En hij zegt dan inadruk: „Maar er is geen FLG Tijdingsfront) hier. Daar kan Je "fer op zeggen". Graad Verwerp van de onafhankelijk heid steekt hem als een graat in de keel. "Die mensen die op de te levisie over onafhankelijkheid pra ten, maken me nijdig", zegt hij. "Ik stemde zelf op de Nationale Unie. De Gaulle heeft, toen hij hier "Leve het vrije Quebec" riep, een enorme blunder begaan. Het is dui delijk dat er verband bestaat tussen zijn kreet en de opkomst van de on- afhankelijkheidsgroepen. Wanneer Quebec onafhankelijk zou worden, zal je eens wat zien. Dan gaat er 'n ware exodus over de St. Lawrence- rivier naar de Ontara of naar Ame rika. Vergeten ze dan wat we hier op een Engels continent zitten?". Laloud voelt zich frans-Canadees: "Die Levesque (leider van de Que- bec-partij) mag ik niet. Waarom? Omdat ik mijn geschiedenis te goed ken. We kwamen hier om voor Hen ri VIII 'n kolonie te stichten en toen we er eenmaal zaten, liet Frank rijk ons barsten. Wat zijn we dan aan Frankrijk of aan het Franse ideaal verplicht? Niets!". Toch blijkt het hem niet gemakkelijk af te gaan om Koningin Elizabeth van Engeland ook als zijn Koning in te zien (Er hangt wel een verf aaide prentbriefkaart van haar aan de muur. maar naast een foto van Paus Pius)"We moeten haar natuurlijk accepteren, maar mijn vorstin is 't niet. Zo denken de mees ten er hier over. Het is gedeeltelijk waar dat de Fransen ten achter ge steld worden door de Engelsen, maar dat is ook onze eigen schuld. Iedereen die zich zich er de moeite voor geeft goed Engels te leren en zich een opleiding te gunnen, kan net zoveel bereiken als zij". Het door Laloud tot uitdrukking ge brachte sentiment kan men vooral in de kleinere dorpen van de provin cie Quebec beluisteren. Het is het sentement van Fransen die in beslo ten kringen gemeenschappen wonen en werken en die er geen moeite aan hebben gehad zich met de En gelstaligen te meten. De onafhan- lijkheidsgedachte blijkt dan ook het sterkst te leven onder de armere Fransen in de grote steden Montreal Quebec, Ottawa, en onder de min of meer intellectuele Jongeren voor wie de tekortkomingen van het re geringssysteem en het tekort aan sociale voorzieningen misschien nog zwaarder' wegen dan de behoefte ADVERTENTIE 2 dagen Amsterdam f 37.- 3 dagen Zuid-Limburg f 45.- 3 dagen Twente f 49.- 3 dagen Bergen N.H. f 49.- 3 dagen Montferland f 60.- 3 dagen Friesland f 62.- 3 dagen Brabant f 64.- 5 dagen Terschelling f 75.- Prijzen van elk station in Nederland. Vertrek dagelijks. Inlichtingen in de NS-reiskrant op de stations. aan een onafhankelijk Quebec. Maar deze groepen zien in de soeverein!- j teitsgedachte, hoe onuitvoerbaar die j ook zal blijken, een middel om de I hervormingen van de samenleving in eigen hand te nemen en dan snel- i Ier te doen verlopen. Om inmiddels te spreken van een be- j dreiging van de Canadese democra tie door de terreur van het Bevry- dingsfront is een overschatting van de werkelijkheid. Het aantal leden van de FLG bevrijdingsfront) wordt hooguit geschat op een twee drie duizend. Ze zijn goed opge leid, maar slecht georganiseerd. Dat zij ooit een politieke macht van be tekenis zouden kunnen worden, is vrijwel uitgesloten. Wat zij op zijn meest hebben bewerkstelligd, is dat Canada zich nu meer dan tevoren bewust is geworden van de noden die er onder de Fransen leven en het is aan de regeringen van de provincie Quebec en van premier Trudeau om doeltreffend aan deze noden tegemoet te komen. Mr. H. L. Leffelaar ..l4>9 „eVS „l»* x>«tt 4»"" .uw*0 to°*- vA°,e° .MIS*) NEW YORK (AP), Reuter, DPA) De Amerikaanse president, Nixon, heeft een beroep gedaan op de Sow- jet-Unie, samen met de Verenigde Staten „een nieuwe weg" in te slaan AMSTERDAM (ANP) Een be jaarde winkelier die donderdagavond in zijn kruidenierswinkel in de-Raad huisstraat in Amsterdam door twee onbekende mannen werd overvallen en beroofd is gisteren in zijn woning overleden. Het slachtoffer, de 67-Ja- rige H. P. Blommers, was hartpatiënt. Donderdagavond kwamen de man nen naar de politie aanneemt Su- rinamers de winkel binnen en vroegen om koek. Toen de heer Blommers zich omdraaide kneep een van de mannen zijn keel dicht en roofde de ander een envelop met f 5.000,- uit zijn broekzak. Zij gooi den de man tegen de grond, gaven hem nog een stomp in het gezicht en namen vervolgens de vlucht. De Geneeskundige Dienst onder zocht de kruidenier ter plaatse maar vond geen aanleiding hem naar een ziekenhuis over te brengen. Er werd alleen een verwonding aan zijn neus geconstateerd. Toen enkele recher cheurs hem gisterochtend bezochten bleek de winkelier zich niet lekker te voelen. Korte tijd later overleed hij. Vanmiddag zal sectie op het stoffelijk overschot worden verricht. MONTREAL (Reuter) De poli- wijze. De nationale politie had an- tie van de Canadese provincie Que bec is volgens eigen zeggen by het zoeken naar de Britse diplomaat James Cross, die bijna drie weken geleden ontvoerd is door leden van het „Bevrijdingsfront van Quebec", volledig op dood spoor geraakt. De omvangrijkste opsporingsactie in de geschiedenis van Canada heeft leger en politie niet het minste resultaat opgeleverd. Er wordt nu „in den blinde" geo pereerd, zei een politiefunctionaris. „Alles wat we kunnen doen is het nagaan van tips van anonieme par ticulieren." In Ottawa verklaarde evenwel procureur-generaal George Mc- Ilraith in antwoord op vragen uit het parlement, dat hij het niet eens kon zijn met bovengenoemde ziens- dere aanwijzingen, zei Mcllraith zonder daar verder op door te gaan. Men is er tot dusver ook niet in geslaagd de twee mannen op te spo ren die worden gezocht in verband met de moord op de eveneens ont voerde provinciale minister Laporte. De twee gezochten zijn de 37-jarige Mare Carbonneau en de 27-jarige Paul Rose. Ze hebben mogelijk een of andere vermomming aangeno men. De politie kampt met een enorme hoeveelheid valse tips. Verscheidene mensen zijn de afgelopen dagen aangehouden wegens bemoeilijking van het onderzoek.' Sommigen had den zich voorgedaan als woordvoer ders van het ,3evrydingsfront", terwijl anderen zich als slachtoffers van het front hadden aangediend. naar een vreedzame machtsstrijd tussen beide supermogendheden. In een rede voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Na ties verklaarde Nixon dat het geen zin heeft terug te keren naar „de re toriek van de koude oorlog". Volgens hem zijn er tussen de Sowjet-Unie en Amerika principiële verschillen, die niet zo maar door betere betrek kingen tussen staatshoofden van beide landen uit de weg geruimd kunnen worden. Hij meent echter dat beide landen met name gemeen schappelijke belangen hebben bij het voorkomen van een kernoorlog, het verminderen van de defensie-uitga ven en versterking van de wederzijd se handel en de economische hulp aan ontwikkelingslanden. Bestand Over het Midden-Oosten zei Nixon dat de verantwoordelijkheid voor een vreedzame oplossing hoofdzakelijk Generaal Von Steinhoff, op perbevelhebber van de Westduitse luchtmacht nam gisteren bij de McDonnell fabrieken in de V.S. een nieuw Duits gevechtsvliegtuig in gebruik, dat de Starfighter moet vervangen. FORT HOOFD (Reuter) Op de Amerikaanse legerbasis in Fort Hood zijn blanke en negermilitairen met elkaar slaags geweest. Volgens onbevestigde berichten zou de mili taire politie hebben geschoten om aan het gevecht een einde te ma ken. Volgens de militaire voorlich- toingsdienst waren 25 tot 30 milital- afspraken om in de toekomst het ka- den bij de stryd betrokken. Twee van pen van vliegtuigen en de ontvoering hen moesten in een ziekenhuis wor den behandeld. by de betrokken landen van het Midden-Oosten zelf ligt. Hy vroeg I om een verlenging van het bestand en om het scheppen van een ver- trouwensbasis, waardoor de vredeson- derhandelingen kunnen worden voortgezet. I Nixon pleitte voor internationale van diplomaten te bemoeilijken. Aan de ontwikkelingslanden be loofde hij dat Amerika zijn bijdrage aan de internationale ontwikkelings hulp zal blijven leveren en daarbij steeds meer zal streven naar multila terale samenwerking. Tenslotte vroeg de president aan de VN, hun bezorgdheid uit te spre ken over de behandeling van krijgs gevangenen. Hij nodigde alle landen, die bij het conflict in Indo-China betrokken zijn uit, de conventie van Genève over krijgsgevangenen na te leven. In Fort Hood wordt het eerste pro ces gevoerd inzake het bloedbad in het Zuidvietnamese dorp My Lai in maart 1968. Dit proces tegen de ne gersergeant David Mitchell —is juist voor onbepaalde tijd verdaagd als gevolg van ziekte van de openbare aanklager Ossie Brown. Mitchell wordt er van beschuldigd, op dertig Zuidvietnamese burgers te hebben geschoten, met de bedoeling hen te doden. Of de rassenrel iets met het proces tegen Mitchell te maken had, is niet bekend. WASHINGTON (AP, Reuter, AFP) De verenigde Staten overwegen om andere landen op de hoogte te brengen van de tot nog toe streng geheim gehouden bereidingswijze van het splijtbare Uranium 235, een belangrijke brandstof voor kernre actors en een van de onderdelen van kernbommen, zo heeft de Ame rikaanse Commissie voor Atoome nergie (AEC) vandaag meegedeeld. De commissie wees er echter met nadruk op dat dit gepaard zou moe ten gaan met garanties die het ze ker moeten maken d|,t ieder land deze techniek gaat gebruiken, deze slechts aanwendt voor gebruik in kernreactoren en niet voor de fabri cage van kernwapens. De AEC maakte een en ander be kend nadat in het gezaghebbende blad de Washington Post bericht was dat de commissie en het departe ment van Buitenlandse Zaken een aanbeveling in deze richting hadden gedaan aan het Witte Huis. Een woordvoerder voor de com missie wilde niet zeggen welke lan den betrokken zouden zyn in dit plan, maar men neemt 'aan dat de regering samenwerking overweegt met Japan, Australië en enkele West-europese landen. Het is de laatste maandep, met na me sinds de ondertekening van het verdrag tussen Bonn en Moskou in augustus jl., nogal stil gewor den rondom de figuur van de West duitse bondskanselier Brandt, In de eerste plaats bleek men „thuis" lang niet zo blij te zijn met dit verdrag als Brandt by de ondertekening ver moed zal hebben. De sterke opposi tie van CDU en Beierse CSU is zich duchtig gaan roeren, waardoor het plezier met het bereikte resultaat voor Brandt zeker niet toegenomen zal zijn. Zelfs in zijn eigen partij heeft hy al bij al niet de waarde ring ontvangen waarop hij recht meende te hebben en mogelijk heeft hy achteraf, by het overdenken van de gevolgen, ook zelf hier en daar een vraagtekentje geplaatst. Van een warme verdediging van zyn toch moeilyk te kleineren stap kan zy- nerzyds ook al niet gesproken wor den. En het is nu zelfs de vraag of de Bondsdag bereid zal worden ge vonden het Moskouse akkoord met de Russen zonder meer goed te keuren: men wenst nadrukkelyk eerst eens het resultaat van de besprekingen over het probleem-Berlyn af te wachten. Als die te weinig om het lijf hebben, d.wx. als de Sowjet-Unie onaanvaardbare voorwaarden stelt, is het onwaarschynlyk, dat de volks vertegenwoordiging in Bonn zich met het akkoord van Moskou zal confor meren. Daarby komt, dat het Brandt ook partypolitiek allerminst meezit. De scheuring by de liberale coalitie partner, de FDP waarvan de mi nister van Buitenlandse Zaken Scheel de voornaamste vertegen woordiger in het kabinet is heeft, om het voorzichtig te zeggen, de moed om te regeren in de gelederen van Brandts socialistische SPD niet aangewakkerd. En het is bovendien niet zeker, dat er reeds een einde is gekomen aan de verdeeldheid in de FDP. Volgende maand, resp. op 8 en 22 november, worden er in de deel staten Hessen en Beieren verkiezin gen gehouden. Vallen die ten nadele van de liberalen uit, dan is het zeker niet ondenkbaar dat nog enige FDP- ers in de Bondsdag naar de CDU zul len overlopen. Wanneer die desertie zich inderdaad zou voltrekken, dan kan Brandt op zeker ogenblik tot de onaangename ontdekking komen, dat hy niet langer over een meerderheid beschikt. Het spreekt vanzelf, dat er dan toch wel heel wat moet gebeu ren. Want met het kwade vooruit zicht. dat de huidige coalitie van so cialisten en liberalen reeds na één Jaar niet meer over voldoende steun in de Bondsdag zou beschikken, zul len de leiders van die partyen al het mogelyke doen om de discipline in de gelederen te versterken. Niettemin blyft het voor de regering-Brandt 'n hacheiyke situatie. De enige metho de om haar inneriyke kracht niet verder te laten verzwakken kan dan ook slechts gelegen zyn in respect af dwingende politieke daden. Daartoe kan byv. het verdrag behoren, waar over Bonn thans met de regering in Warschau ondèrhandelt, een akkoord dat dient tot „normalisering van de betrekkingen"^ Het ziet er zelfs naar uit dat 't Pobls-Westduitse ver drag nog vóór het Westduits-Russi- sohe akkoord aan het parlement in Bonn ter goedkeuring zal worden voorgelegd. Want Warschau wil, by alle afhankelykheid van de Sowjet- Unie, toch de indruk vermyden, dat zyn overeenkomst met Bonn niet meer dan een aanhangsel is van die met de Russen. Voor de regeringen van het Kremlin en van Oost-Duits- land moge dat minder aangenaam zyn, daar staat tegenover, dat een dergelyke gang van zaken zowel voor het Poolse gevoel van eigenwaarde als voor de toekomstkansen van de Westduitse coalitie van grote beteke nis kan worden. Moorden en aanslagen met een politieke achtergrond zyn tegen woordig aan de orde van de dag. Canada is nog niet eens bekomen van de hevige schok over de laffe moord op de minister van Arbeid Pierre Laporte of de Zuidamerikaan- se staat Chili is het toneel van een schietparty, waarby opperbevelheb ber Schneider met drie kogels wordt geveld. Dat het in het laatste geval eveneens om een politieke aanslag ging, zou afgeleid kunnen worden uit het feit, dat het slachtoffer be kend stond als een vriend van de op 4 september gekozen socialistische presidentschapskandidaat Salvador Allende, die vandaag ook door het parlement als opvolger van president Frei zou worden aangewezen. Men weet het: de Latynsamerikaanse lan den zyn by voortduring het domein van een sociale omwenteling, welke, (al te) langzaam maar zeker, een einde maakt aan de overheersing van een kleine bevoorrechte kaste, die al heel lang mét de economische ook de politieke macht in handen heeft. Nu benoeft een dergelyke combinatie van heerschappy op zichzelf geen fatale gevolgen te hebben, mits de leiding gevende groepering niet alleen op eigen voordeel uit is, maar gedragen wordt door het beginsel van leven- en-laten-leven. Maar iedereen weet, dat het Juist dóaraan in het Latyns amerikaanse gebied volledig schort. Groot is dan ook het gevaar, dat de genen, die de volkskracht alleen ten eigen bate gebruiken of liever mis bruiken, op zeker ogenblik worden weggevaagd om vervangen te worden door een ander extremisme, dat al evenmin maat weet te houden. Wat nu Chili betreft, daar heeft Allende met een minimale voorsprong van 36,6% van de uitgebrachte stemmen begin september de door de rechter vleugel gesteunde onafhankelyke ex- president Alessandri verslagen, die 34,9% van de stemmen op zich ver enigde. Nu staat Allende bekend als iemand, die de steun geniet van Mos kou en Cuba. Voor zyn tegenstan ders was zyn verkiezing dan ook een grote teleurstelling: men wantrouwt hem, omdat men in hem een nieuwe Castro meent te zien. Er zyn niette min enige factoren, die Allende tot matiging zullen nopen. In de afge lopen maanden heeft zich namelyk een duideiyke verlamming van het economische leven meester gemaakt, niet in de laatste plaats door kapi- taalvlucht. Daarby komt, dat zyn Volksunie geen homogene groep vormt, die hem door dik en dun zal steunen. Allende maakt overigens de Indruk, dat hy zich door zyn over winning niet heeft laten verblinden: hy haastte zich te verklaren, dat Chili géén marxistische regering zal krygen. Het is trouwens bekend, dat Allende's programma een duideiyk verschil vertoont met dat van de der de party in Chili, die van de christen democraat. Tomic. Terwyl Tomic ruimte wenst te laten voor het par ticuliere initiatief, streeft Allende's program naar nationalisatie van de (grote) bedryven. Maar Allende is voor de goedkeuring van zyn verkie zing door het parlement afhankelyk van de steun van de party van To mic. zodat het denkbaar is, dat hy heeft moeten toezeggen zyn natio nalisatie-drift te temperen. Hoe dit zy, een moordaanslag aangeno men dat die inderdaag gepleegd is door tegenstanders van Allende cs verdient onder alle omstandigheden alleen maar de scherpste afkeuring. Het is te hopen, dat Allende in het belang des lands niet de vrye teugel zal laten aan zyn theoretische denk beelden, maar de voetstappen zal vol gen van zyn waariyk progresslef- constructieve voorganger Frei, die erin geslaagd is de sociale vooruit gang in sterke mate te stimuleren. Hy deed dit door woningbouw, scheppen van werkgelegenheid, ver betering van onderwys en een eeriy- ken belastingheffing, maatregelen waarmee ook zyn politieke tegen standers zich konden verenigen. RL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 9