eestelijke bijstand aan
iatienten bijzonder groot
[an klooster naar wereld
erkdiensten Leiden en omgeving
INFORMATIE
Woord van
bezinning
•C Dimplex
- JRDAG 24 OKTOBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA IS
:hlen
ro in,
1LMELO (GPD) In de ziekenhuizen van Djakarta is
f enkele maanden een Almelose verpleegster te ontmoeten,
daar dan meer als evangeliste dan als verpleegster zal wer-
Het is Esther van de Meulen (25)) tot voor kort verpleeg-
in het Prinses Irene-ziekenhuis in Almelo.
18
La
Leid
I 240
>lell
de loop van deze week vertrok
nar Johannesburg in Zuid-Afri-
nar zij haar instructies hoopt te
pn en waar zij een scholing zal
igpan In mei denkt zy dan in
ioofdstad van Indonesië te kun-
beginnen met een geheel nieu-
aak van zendingswerk.
•her van de Meulen gaat probe-
laboranten e.d bijeen te bren-
ln bijbelkringen teneinde hun
f te verdiepen. Het zullen vol-
haar overtuiging de patiënten
kin| die daar uiteindelijk baat bij
n hebben.
Ln ffwel zij bU de Pinksergemeen-
aangesloten, betekent dit niet
zij als zendelinge van deze ge-
kleilta gaat werken. Ergens een
i\ (front te weten, dat in morele
jteun verleent en waarmee ge-
jstnlld gecorrespondeerd kan wor-
ljjkt haar een belangrijke 6teun
de rug by het moeliyke werk
tjj op zich genomen heeft,
dier wordt evangeliste van de
:keiii K'an Fellowship, een internatio-
en interkerkeiyke beweging
vrouwen en mannen „die di-
of indirect zorg draagt voor
a en hulpbehoevenden". Hoewel
f ifi Fellowship pas enkele Jaren be
en in Nederland nog pas een
groep sympathisanten telt.
er al tal van evangelisten in
•Amerika. Afrika. Zuidoost-Azië
37o$olc Europa aan het werk. Indo-
wordt een nieuw werkgebied
6»|deHCF.
b jbouw evangelisatiewerk
mirt ther van de Meulen. die de eer-
est,t Sederlandse zendelinge van de-
rganisatie wordt, heeft de op-
nt gekregen het evangelisatie-
in de ziekenhuizen van Dja-
te gaan op bouwen. In het
Infrarood, een uitgaven van de
kk rlandes tak van de HCF (het
tariaat is in handen van de Al
melose mevrouw A. E. van Rings-
dyki is te lezen hoe dit genoot
schap werkt. Het stelt zich ten doel
cie gelov gen. die als verplegenden
werkzaam zijn, samen te brengen in
ten gemeenschap vin gebed en bij
belstudie en getuigenis tegenover
hun collega's en patiënten.
De methoden, die de werkers van
de HCF gebruiken om het evange
lie te verbreiden omvat een lectuur -
verspreiding, persoonlijke evangeli
satie, samenkomsten, kadertraining
voor leiders van bijbelstudiekrimgen.
wüdingdiensten op ziekenzalen e.d
1 Ik heb altyd al in de zending ge
wild, zegt Esther van de Meulen.
Haar zus Ellie is met een zendeling
getrouwd en werkt nu samen met
hem in de binnenlanden van Nieuw-
Guinea.
Samen bidden
In de Nederlandse ziekenhuizen
ligt ook een enorm zendingsveld
i braak vindt zy. Het motto van de
HCF is dan ook .dat er meer men
sen door de deur van een ziekenhuis
gaan dan door de deur van een kerk
,De ziekenhu ^predikanten kunnen
het alleen niet aan. „De christely-
i ke verpleegsters zouden veel meer
.«moeten doen aan bezoeken van en
j praten met de patiënten. Medeleven
tonen .getuigen van Je christen-zijn
I Ik geloof, dat een van de redenen
waarom velen liever in een r. ka
tholiek ziekenhuis liggen is. dat de
zuster daar veel gauwer zegt: ik zal
voor u bidden. Een protestantse
verpleegster moet die bereidheid ook
hebben."
Zeven jaar heeft Esther van de
Meulen in de verpleging gewerkt
Haar ervaring is, dat behoefte aan
geestelijke bijstand by veel patiën
ten ook buiten de kerk byzonder
groot is.
Esther van de Meulen: ,.ln
ziekenhuizen ligt een enorm zen
dingsveld braak".
Hoe zou de samenleving eruit
zien. wanneer er geen informa
tie werd verstrekt? We beseffen
waarschyniyk niet eens hoeveel
moeite ons bespaard biyft,
dank zy het feit, dat wy infor
matie* aangereikt krygen Het
ontgaat ons misschien weieens.
hoe ryk het leven geworden is
door allerlei informaties.
Stelt u zich eens voor hoe u
zou moeten zoeken in een groot
warenhuis, als er geen borden
zouden zyn, die u precies zeg
gen. welke artikelen op welke
afdeling verkocht worden. Wat
een gevoel van zekerheid geeft
ons de V.V.V. met haar infor
maties over een voor ons wild
vreemde stad. We rijden zon
der enige aarzeling verder op
een voor ons onbekende weg.
wanneer we de informatie van
de A.N.W.B. op een bord gele
zen hebben. Hoeveel komen we
uiet te weten, dank zy krant,
radio en tv van de gebeurtenis
sen. die in de wereld plaatsvin
den. En dat alles, terwyi wy
rustig thuis zitten en al het
„nieuws" thuis bezorgd kry
gen.
Er gaat een stroom van in
formatie de samenleving in. En
in een samenleving, waar vry-
heid beleefd en verantwoorde-
lykheid gevoeld wordt, is infor
matie een groot en belangryk
goed.
Nu betekent het woord infor
matie: onderricht, vorming, in
lichting; het kan ook zyn des
kundige voorlichting. Het zelf
standig naamwoord informatie
komt van het «Latijnse) werk
woord informare in vorm
brengen, vormen, onderrichten,
inlichtingen geven of inwinnen.
Als u de ry betekenissen na
gaat, zult u begrypen, hoe be
langryk informatie is. Even
eens zult u dan begrypen, dat
informatie een niet altyd onge
vaarlijk middel is, dat in de sa
menleving gehanteerd wordt.
Gaat u maar na: wat wordt in
vorm gebracht en wie «orden
gevormd? Waarom wordt een
bepaalde vorm aangebracht en
een bepaalde groep gevormd?
Wie brengt in vorm. wie vormt.
uaar welk model. Hoe en naar
welke maatstaven selecteert
hy? Wat is de bedoeling van de
informatie? Kan iemand, die
vormt objectief zijn en is dege
ne. die informeert, wel deskun
dig? Wat betekent hier objec
tief en deskundig?
U begrijpt dat informatie heel
dicht in de buurt kén komen
van indoctrinatie het instam
pen van een bepaalde leen stel
ling) met behulp van alle ten
dienste staande middelen. En
hoe gevaarlijk dat is, kunnen
we zo nu en dan in onze eigen
samenleving ontdekken en waar
dat op uitloopt, worat heel dui
delijk gedemonstreerd in lan
den. waar dictatuur heerst.
Informatie is heel belrngryk
en degene, die informaties ver-
strekt, draagt zware verant-
woordeiykheden. Hy/zy zal er
goed aan doen, met wysheid en
voorzichtigheid zyn informa
ties te verstrekken. Immers het
is niet teveel gezegd, wanneer
gesteld wordt, dat vryheid en
samenleving van informatie af
hangt. Daarop verder bordu
rend, zal het duldeiyk zyn, dat
wy als samenleving er goed op
moeten toezien, wie zich van
die informatie bedient en welke
zyn doelstellingen zyn. wy zul
len ons moeten vry waren tegen
eenzijdige, dus gevaariyke in
formaties. Een krant ls niet
maar een (onbenullig) ding en
de radio en de televisie geven
niet maar neutrale ontspanning
en voorlichting. Zo onschuldig
is alles niet. In en met al
die massacommunicatiemidde
len staan heel belangryke za
ken op het spel; en het is goed.
dat we daar allemaal goed van
doordrongen zyn. Het gezegde
van Luther is ook hier van toe
passing: informatie is een stap
ten hemel èn een stap ter hel
le.
Als het goed is, zal de Infor
matie de mens helpen zyn weg
te doen vinden en hem in de ge
legenheid stellen zyn plaats in
en zyn verantwoordeiykheid
voor de samenleving te bepa
len. Als het goed is, zal de in
formatie de mens doen inzien,
wat van hem verwacht wordt,
wat hy kan en hoe hy moet
handelen. By dit alles hangt
veel af van de normen, die ge
steld worden en de waarde die
men hecht aan een gezonde sa
menleving.
Wanneer dit alles gezegd ls.
is het goed in het oog te hou
den, dat informatie meestal
maar éénrichtingsverkeer kent.
Degene, die geïnformeerd wordt
ls veelal onwetend wat betreft
de zaken, waarover in forma-
:ies worden verstrekt, de za
ken, die overgedragen, opge
legd worden. Hy verkeert m
een zekere passieve houding en
levert geen deskundig tegenspel
en kan geen ter zake doend
weerwoord geven. Hy weet
(nog) niet, wat de informatie
inhoudt en wat zy oplevert.
Informeren heeft altyd Iets
van kneden. In een vorm bren
gen. Ik kan begrypen, dat dit
juist het interessante en het
a&ntrekkeiyke aspect is van de
informatie: tegeiyk is dat ook
het gevaariyke moment in het
informatieproces. Het is van
grote betekenis welke normen
de informant t.a.v. zichzelf en
de informatie stelt. Daarom ls
het belangryk te weten, wie in
formatie verschaft en welke
normen hy aanvaardt, welk
doel hy stelt
Tenslotte heeft elke Informa
tie ten doel. degene die infor
matie geeft en» hem. die die in
formatie ontvangt in communi
catie te brengen, een verbin
ding te leggen tussen beide per
sonen en groepen. Als het goed
is. zal het uitlopen op een we
ren. vormen enz. Het is de be
doeling van de informatie dat
een communlo gevormd wordt;
dat een gemeenschap beleefd
wordt en dat in die gemeen
schap een communis opinio
algemeen gevoelen tot stand
kan komen en komt. dank zy
de Informatie.
Dr W. v. d. Zwaan,
Geref. predikant, Leiden.
teeg RONINGEN (GPD) „Er moet een neutrale instelling
:stg( len, niet uitgaande van de kerk, die uittredende klooster-
m opvangt. Deze instelling zal onder leiding moeten staan
leken, want hoe kan bijvoorbeeld een priester een uittre-
priester opvangen? Iemand die uittreedt, moet juist
n contacten te leggen buiten zijn eigen groep".
t noemt mej. dr. M. I. Th. van strekte de volgende gegevens over
t:uw één van de belangrijkste het utitreden van vrouwelijke reli-
ies van een onderzoek dat zy
uitgetreden zusters verrichtte
it zy beschreef in een boek
klooster naar wereld," waarop
O-sflnderdag aan de Rijksuniversi-
r&n Groningen promoveerde tot In 1967 traden 225 zusters van actie-
in de sociale wetenschappen.
Van der Leeuw is momenteel
aan de medische faculteit
,s Jtterdam.
ndem
Katholiek Sociaal Kerkelyk In
it (Kasku in Den Haag ver-
t»1 ko Hervormde Ge
ternL- :»rskerk 10.30 u
1 ptgeest (Jeugddienst),
del in oglandse Kerk 10 u i
ndtf ppenhelmer.
•laan
atendienst. 5 u ds Van Harten.
10.30 u ds G. C. Post.
nnathakerk Lage Morsweg
dl J. Vink. Katwijk aan Zee. 6.30
H. J. van Achterberg.
hw alngskerk Koningstraat - 10.00
|D0C I de Wit.
Mehemkerk Drlfstraat 10
i. J. de Jong.
dlngskerk Montgomerystr
I. Saraber. Voorschoten
ruin
Pf« deskerk Burggravenlaan 10
H. J. van Achterberg Jeugdkapel
verlld IfiK. Bouhuys).
s Self Vrljz. Hervormden Aula As-
0 Ut 1 10.30 u prof dr H. J
preker og
rvis» Wallone Breestraat
ugrt.*ur D. Ribs
?nbrn to
nd n to
10
gieuzen. In de jaren 1961 tot 1966 tra
den er in totaal 770 zusters uit. In
dit cyfer zijn ook de slotzusters mee
geteld. die in het onderzoek van dr.
Van der Leeuw werden uitgesloten
ve congregaties uit. in 1968 waren
dat er 195. Voor 1969 is alleen nog
maar een cyfer bekend van de zus
ters met eeuwige professie die zyn
uitgetreden. Dat cijfer ligt rond de
230. Gezien de cijfers van het verle
den mag verwacht worden, dat het
aantal uitgetreden zusters met tijde
lijke professie iets lager zal liggen.
Na het kloosterleven
Uit het onderzoek is gebleken, dat
de uitgetreden zusters, hoewel zij
een aantal jaren in een sterk van het
gebruikelkije afwijkend milieu heb
ben doorgebracht, na hun uittreden
meestal spoedig weer een plaats in
„de wereld" hebben gevonden, waar
ze zich redelijk thuis lijken te voe
len en zich weten te handhaven. Die
plaats in „de wereld" blijkt in de
meeste gevallen op een gelijk niveau
te liggen als in het klooster.
De tijdsduur tussen de eerste ge
dachte over uittreden en het uittre
den zelf is zeer gevarieerd: een zus
ter hing de py aan de kapstok op het
moment dat ze inzag dat het kloos
terleven voor haar geen zin meer
had, een andere zuster deed er 31
jaar over om tot dit besluif te ko-
men. By na 1/3 verliet het klooster
uit verzet tegen een te groot confor-
misme. byna 1/3 wegens de slechte
persoonlijke relaties in het klooster
en ruim 1. 5 wegens de zinloosheid
van het kloosterleven zelf.
Door het klooster werden weinig
materiële voorzieningen voor de uit-
getredenen getroffen, aldus het on
derzoek. Dr. Van der Leeuw tekent
daarbij aan, dat de ene zuster 500
gulden een redelyk bedrag vond.
terwyi een ander die 3000 gulden
meekreeg zei schandalig behan
deld te zijn. De helft van de uitgetre-
denen ondervond na de uiltreding
geen moeilijkheden door de goede
opvang van de familie.
De uitgetreden zusters zeggen
minder vaak verlegen te zyn in ge
zelschap van mannen. Zy willen ook
liever onder een man werken dan
onder een vrouwelyke chef. Of de fi
guur van de autoritaire moederover
ste daarmee te maken heeft, is niet
bekend. Dr. Van der Leeuw: „Som
mige oversten worden door hun on
derdanen gedwongen autoritair te
zyn, dat is een sociaal-psychologisch
verschijnsel dat overal voorkomt."
Over de toekomst van het klooster
leven zegt dr. Van der Leeuw: „Wat
een goede vorm van kloosterleven
zou zijn, weet ik niet. maar het lijkt
me wel dat die vorm nog niet ge
vonden is. Ik geloof persoonlijk, dat
er veel meer soberheid moet komen
in welke vorm van kloosterleven
dan ook. Tenslotte is dat wat de jon
geren zoeken. Overigens geloof ik.
dat er in onze tijd veel te weinig te
gemoet wordt gekomen aan de erva
ringen die men vroeger onder de
mystiek rangschikte."
In antwoord op de vraag naar de
belangrykste conclusie van het on
derzoek zegt dr. Van der Leeuw:
..Dan kan ik antwoorden met een
dooddoener, namelyk dat er nog veel
meer onderzoek nodig is." De nu on
derzochte groep bestond uit dertig
ongehuwde en vyftien gehuwde uit
getreden zusters, de controlegroep
uit dertig ongehuwde en vyftien ge
huwde leken.
ADVERTENTIE
Geen centrale
verwarming, dus koude
slaapkamer? Hoeft niet:
een Dimplex elektrische
radiator met olievulling
zorgt voor konstante
warmte èn verkwikkende
warmte: geen zuurstof
verbruik, geen schadelijke
gassen!
Vraag dokumentatie by
uw elektrohandelaar of
bij Nerim N. V.
Korte Kalkhaven 9,
Dordrecht.
Tel: 01850-42811
- 10.30
tmlsch Ziekenhuis - 10 u ds J.
ïrveld.
|u ;onessenhuls Houtlaan 55
u prof dr. E. Jansen Schoonho-
iS Jmentsche werkplaats - Levendaal
- 10.30 u Voorbereldlngsbljeen-
Dronkert.
dr V. d. Zwaan.
ikerk 10 u ds Hortenslua, 5 u opstandingskerk
.njroemeijer. v.
rjri; -(Vest 10 u ds Post. 6.50 u dr.
j Zwaan (dienst met belangstellen-
wlW ioftekerk 20 u ds R. de Vries te
bi aan Zee. 6 u ds Bovenberg,
unbflti HJdingskerk 10.30 u ds Boven-
i u ds Hortenslus.
npMii «Qhoven: 10 u ds Kronemeijer.
dverW tnsdiensten ..Jeugdhaven": 10 u
- Kirt" ds De Heer, 10 u „Het Mle-
it". de heer Bakker.
:tf. Kerk (vrtjgem.) 10.15 en 5
v d. Haar
I Gem 10 en 4 30 u ds Boo-
R.K. Kerk H. Antonius (zat av. 7 u)
9.30, 11 en 12.15 u. Haagse Schouw
(zat.av. 7 u) 9.30, 11.30 en 6.30 u. Har-
tebrug (zat.av. 7.30) u 8, 9. 10.45. 12 en
7 u. Herensingel (zat.av. 7 u) 8.30. 9.30
11 en 6.30 u Bijkerk Timorstr 9.30 en
11 uur. Leonardus (zat.av. 7 u) 8. 9
10.45, 12.15. en 7 uur. Lodewyk (zat.av.
7 u) 9.45, 11. 12.15. en 6 u. Petrus
parochie (zat. 7 u) 9, 10.30. 12 en 6 uur
Studentenparochie (zat.av. 7 u ln Lo-
dewljkskerk) 11.45 uur ln Hooglandse
Kerk.
English and American Episcopal
Church. (Old Catholic Church. Zoe-
terwoudsesingelEvensong: 7.30 .m
Aarlanderveen Herv. Gem: 10 u
ds G. van Hoegee. 7 u ds P. A. L. Fran-
ken te Woubrugge. Geref. Kerk: 9.30 u
en 6.30 ,u drs M. H. Van Ees te Zwa
nenburg. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u
Dienst des Woords. 7 u ds P. Sneep te
Alphen aan den Rijn. R.K. Kerk (zat
7 u) 7.30 u en 10.30 u. Dorpshuis Ter
Aar Aardam: 9 en 12 uur.
Adventskerk Julianastraat: 10 u ds M
Hanemaaljer, 6.10 uur Zangdienst, 6.30
u Jeugddienst, voorganger ds J. de
Ruiter. Kruiskerk Gouwluls: 10 u ds P.
A. Lefeber Oogstdlenst. Opstandings
kerk: 10 u ds M. J. G. van der Velden
Driebergen voor G.B. Gebouw Nabij
10 u Jeugdkapel de heer J C de Geus i
'ttstengem Oude Rijn 3, 10 u ds
Öith. Kerk: Cronestelnkade 9.4
des Hells 10 u helligingsdlenst.
i»erlo8slng8samenkomst.
'■Qtref. Kerk: 10 en 5 u ds Car-
fsgezinde Rem. Gem 10 u dr A.
imer.
Chr. Gemeenschap (Middelste
12 EH
rs I»*,1,1
10 en 5 u dhr Dlkkes.
Kath. Kerk (Vree wijkstraat)
"gezongen HM
Apostolische Kerk (Hoge Rijn-
9.45 u dienst.
Luth. Kerk 10.15 u ds J Hap-
to» Science (Steenschuur 6) 10.3
i dienst.
Jeugdkapel de
heer H. Kruithof. Martha-Stichting
..Rijnstroom" 10 u ds J. Th. W. Quak
H. Avondmaal. 7 u ds Quak H A. en
Dankz. Kerk Oudshoornseweg10 u ds
G. Cadée. Herv. Sionskerk: 9 30 u ds
S. W. Venaloeg, 6.30 u candidaat Th
van der Hejden. Gebouw Onderweg:
10.15 u ds J. H. Bogers. Ridderveld Het
Kasteel Veldbloem weg: 9 u ds J. H Bo
gers. J.P. Kennedyschool, Luplnensin-
gel11.15 u zondagschool. Geref. Kerk:
Maranathakerk Raadhulsstr.10 u d
Fr. de Jong. 6.30 u ds Fr. de Jong.
Salvatorlkerk W. de Zwijgerlaan: 10 u
en 6.30 u ds A Borman De Goede Her
derkerk 10 i ds G O N Veenhulzen
Themadlenst. 6.30 u ds A. P Helner te
Ter Aar. Kasteel Ridderveld: 10.15 u
en 5 u ds J. Vos Themadienst. Geref
Kerk (Vrljgem.)10.30 u ds J. eten Ho
ve, 7 u ds H. W. Ophoff. Chr. Geref.
Kerk. Jeruzalemkerk Grjjpenstelnstr.:
9.30 u en 5 u ds P. Sneep. Oud Geref.
Gem. Kerkgebouw Hooftstr 240: 9.30
u en 4 u leesdiensten. Rem. Geref. Gem
geen dienst. Baptisten Gemeente: Mo-
lenvlletlaan10 u en 6.30 u ds Koek
koek. R.K. St. Bonlfaciuskerk (zat
7 uur) 8.30. 10. 11.30 en 6 u. R.K. Plus
X Kerk (zat 7 u) 7.30. 'e. 10.30, 11.45
en 5.30 uur.
Benthuizen Geref. Gem.: 9.30 uur
leesdlenst. 3 u student Bac van Moer-
kapelle (vrijdag 7.30 uur dhr Kievit te
Antwerpen).
Bodegraven Herv Gem 't Anker
9 en 10.30 u ds J. H. Cirkel. 6.30 u ds
W. Balke. Salvatorkerk10 u ds C. W.
Oppelaar, Laren, 6.30 u ds C. W. Corts,
Vianen. Bethlehemkerk9.30 u ds J
Enklaar, Sluipwijk. 6.30 u ds J H Cir
kel. Geref. Kerk: 10 u ds Buitenhuis,
6.30 u ds Sybrandi. Nleuwerbrug: 9.30
u ds Sybrandi. 6.30 u ds Buitenhuis
Geref Kerk (vrijgem.) 9 en 6.15 u ds J
ten Hove. Geref. Gem: 10 en 630 u
leesdiensten. dinsdag 27 okt 2 u en 730
u ds J Karens. Opheusden (dankdag)
Evang. Luth. Kerk: 9 u ds D. Pobuba
Evangelisatiekring: 10 u eredienst. 6.46
u dhr J. v. d. Burg, Maassluis.
Boskoop Herv. Gem.: 9.30 u ds W
L. Heljmans, 6.30 u ds T. H. Oosten
burg. Geref. Kerk: 9,30 en 5 u ds H
Dijkstra. Aula Maranatha-mavo (snij-
delwijk). 11 u ds W. L. Heijmans. Chr
Geref. Kerk: 9.30 en 4.30 u ds J Man-
ni. Geref. Gem 9.30 en 6 u leesdiens
ten. Vr(jz. Prot: 10 u in Rem. Kerk dr
Springer uit Leiden. Nieuw Leven (Pin
sterbewegmg) 9.30 u in Concorfla, pe-
dikant Th. Verwoerd. Verg. van gelo
vigen. 9.30 en 5 u samenkomsten in lo
kaal Nieuwstraat 27. Kapel Bethel (vol
le evangelie. 9.30 u de heer W. Huls
man. R.K. Kerk Reijerskoop (zat.av. 7
u) 7.30 u. 9 EN 11 u Jongerenmis
in Snijdelwijk Ontmoetingscentrum
zaterdag 5.30 u) 10 u
Hazersw'oude Herv Gem 9.30 u
en 6 30 u ds L Boer Geref. Kerk: 9.30
en 5 u ds Brink. R.K. Kerk St Ber-
nardus Hoge Rijndijk (zat. 7 u) 8. 9.30
en 11 uur. R.K Kerk St. Michael Hoge
Rijndilk (zat 7 u) 8. 9 en 11 uur. R.K.
kerk Dorp (zat. 7 uur) 8. 10 en 11.30
uur.
Hoogmude Herv. Gem.: 10 u ds P
Schoonenboom. R.K. Kerk (zat. 7 u)
9 en 11. uur
Koudekerk aan den Kljn Herv
Gem.: 10 u en 7 u ds J. Th. W Quak
(HA). Geref. Kerk: 10 u en 7 u d
H. J Swlerts.
Katw(jk aan den RHn Herv Gem
Dorpskerk: 9.30 u ds Makkenze. 6 u ds
De Bos. Katwijk-aan Zee. Ontmoetings-
kerk: 10 u dr Brinkman. Utrecht. 6.30
u ds Makkenze. School Narclsstr. 10.30
u ds Zonneveld Valkenburg. Geref.
Kerk ds de Vries. Katwijk aan Zee
R.K. Kerk (zat.av. 7 u) 9.30 en 11.15
u (gebouw NCJ 6 uur).
Katwyk aan Zee Herv. Gem.:
Nieuwe Kerk: 10 u ds J. C. van Hun-
nik. 6 u ds A. W. van der Plas. van
Ooltgensplaat. Oude Kerk: 10 u ds C.
van den Bergh. 6 y ds A. Vink. Ichtus-
kerk: 10 u ds W. Vroegindewey, 5 u ds
H. G. Oostlnga. van Lisse Pniëlkerk:
9.30 u ds E. Pannekoek van Lelden. 6
u ds C. van den Bergh. Groen v. Prln-
stererschool 10 u as A. W van der
Plas. van Ooltgensplaat. Ziekenhuis
„Overduin" 2 u ds J. G. vay Ieperen
Wykgebouw ,,De Hoeksteen": 10 u de
heer A Schutten (DovendlenstGeref
Kerk: Vredeskerk: 9.30 u de heer D.
Brouwer. 5 u -ds D. H. Elderman.
Trlumfatorkerk: 9.30 u ds Dronkert v.
Leiden, 5 u de heer D. Brouwer. Chr.
Geref Kerk: 10 en 5 u ds H. C. van
der Ent, Geref. Kerk (Vrijgem.): 9 u
leesdlenst, 7 u ds Van Deursen, van
Haarlem. Geref Gem. Remisestraat:
10 en 5 u ds Van der Bijl.
Leiderdorp .Herv. Gem (in Ge
ref Kerk Hooftsiraat)10.30 u kand R
v. d. Woude (Scheppingskerk)11 uur
ds J P. Honnef. Geref. Kerk Hoofdstr.:
9 u ds Van Loenen (Klndernevendlenst
10 en 11 jaar), 6.30 u ds Van Netten.
Scheppingskerk (Van Poelgeestlaan )0
9.30 u ds Van Netten. (Klnderneven
dlenst 5-7, 8 en 9 Jaar), 5 u ds Van
Loenen. R.K Kerk Menswording (zat.
av 7 u) 9. 10.30 en 12 uur Meerburg
(zat.av. 7 uur) 8.30. 10. 12 en 6 uur.
Leiiiiuiden Herv. Gem 9.30 u ds
Averes, 7 u ds D. Ave-
res. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30. 9.30 en
11.15 uur.
Lisse Herv. Gem Grote Kerk: 10
u ds J van der Velden. 7 u ds J. van
der Velden. Helv. kapel. 10 u ds H G
Oostlnga Geref Kerk: 10 en 7 u ds
W van Wijk van Overveen Chr, Gerf
Kerk: 10 en 4.30 u ds A C. van Noort
te Assen Geref Geni 10 en 4 u ds W
Suyker. Geref. Kerk (Vrijgem.1: en
4 30 u ds J J. Verleur, ud Geref Ge
meente: 9.30 en 3 u leesdlenst (don
derdag 7.30 u leesdlenst). Ned. Prot.
Bond: 10.15 u geen dienst. Aktle Kruis
tochten Nederland: maandagavond 7.30
U ds J. Gravendeel ln Gasbuis Wel
kom. Bondstraat. zang declamatie en
muzikale medewerking, nam 4 u Kin-
derdienst in Gasthuis Welkom. R K
Kerk St. Agalhakerk (zat. 7) 10.15.
11.45 en 7 u Poelpolder (zat. 7) 8.30,
10.30, 12 en 5.30 U Engelbewaarder
(zat 7) 7 30. 8 45, 10 46 EN 5 30 uur.
Nieuwkoop Herv Gem.: 10 u ds G
van Doorn. 6.30 u ds J G van Iepe
ren te Katwijk aan Zee. Geref. Kerk:
10 u ds H. Bade te Doorn. 7 u candi
daat J. G van Meynen te IJsselmul-
den. Chr Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u
de heer J. van Leeuwen. Rem. Geref.
Gem.: 10 u ds T. Elders-Mayer. R.K.
Kerk (zat. 7 u) 7.30. 9. 10.45 en 7 uur.
Nieuwveen Herv. Gem.: 9.30 u ds
P A. A. Klusener te Zeist. 6.30 u ds A
J de Jong te Lelden (Jeugddienst).
Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds G.
Manenschijn te Amstelveen Viering
H.A. en Dankz. R.K. Kerk (zat. 7 uur)
9, 10.45 en 5 uur.
Noordwyk-Blnnen Herv. Qem (ln
Ger. Kerk. Vlnkenlaan): 10.30 u dr J.
G B. Jansen. 7 u ds D. Kening. Oer.
Kerk: 9.15 u ds H. Lijesen. 5 u ds C.
Warner. Van den Berghstichting: 11
u ds H. Lijesen. Ned. Prot. Bond geen
1,30.
Noord wijk aan Zee Herv Gem
Hoofdstraat: 10 u ds D. Keunlng. De
Rank, Golfbaan: 5 u ds A. L. Laprè,
7 u dr J. G. B. Jansen (Jeugddienst)
Sole Mio: 9.30 u ds A. L. Lapré. Geref.
Kerk: 9 u ds C Warner, 10.30 u ds C.
Warner. 6 u ds H. Lijesen. Hen- Ger
Evangelisatie (oude mulo. Schoolstr.)
10 u ds G. van der Kamp (Den Haag)
3.30 u ds C van den Bergh (Katwyk
aan Zee). R.K. Kerk -(zat.av 7 uur)
7.30 „910.30 en 12 uur
Noordwykerhout Herv. Gem.: 10
u ds J. Streef land (Herf. Ger. dienst).
10 u Kinderkerk in „Open Hause 7
u ln de Zilk, Aula r.k. meisjesschool ds
J. Streefland. R.K. Kerk St. Jozef (zat
u ln de Zilk. Aula r.k. meisjesschool ds
J. Streefland. R.K Kerk St. Jozef (zat.
av 7 uur). 7.30. 8.45. 10.15. 11.30 en 7 U
St Viktor (zat.av. 7 u: 8. 9.30, 11 en
6 uur. H. Hart van Jezus ln de Zolk
(zat.av 7 u) 8. 9.30, 11 en 6 uur H.
Hart, van Jezus in de Zilk (zat-av 7
uur) 8 30. 10 en 11.30 uur.
O e* At geest. Herv. gem (Groene Kerk
10.30 u ds W E. Verdonk. (H.A. m m
v kerkkoor) (Pauluskerk) 10 u ds A
P. van der Haaa te Den Haag (Ge
meentecentrum) 7.30 u gespreksd lenst
onderwerp Ziek z(jn uit en thuis. Vrljz
Herv (Gemeentecentrum) 10.30 u ds
M. J Wagenvoorde Zendingskapel
(Jeugdkapel) 10 u dhr P. A. Rueck
Geref. Kerk: 10 en 7 u ds Heemskerk
Geref. Kerk (vrijgem 8.30 u ds J. v
d. Haar. 3 u ds Ff Deddens. R.K. Kerk
(zat.av 730 u) 9. 1030, 12 en 7 30 u
Bonaventurakepl (zat av 6.30 u) 8. 10
en 11 uur.
Oude Wetering Herv Oem 9.30
u da Lalleman. Geref Kerk 9.30 u en
7 u ds H. Pijlman te Katwijk aan
Zee Rem. Geref. Gem.: 7 u dr A. W
Cramer. RK. kerk (zat. 6.30 u) 8, .15
10 30 en 12 uur
Ri|nsaterwoude Herv Gem 9.30
u ds T. H Oostenbrug Chr Geref
Kerk 9.30 u Dienst des Woords. 2.15 u
ds G Bouw te Scheveningen RK Kerk
(zat. 7 u) 7.30. 9.30 en 11.16 uur.
Rijnsburg Herv. Gem (Grote
Kerk(: 9.30 u ds W. G. van Iperen te
Katwijk aan Zee. 5 u ds I. J. Wisse
A. Westra: 10.30 u ds A. Westra (H.
Doop), 6.30 u ds J Wisse te Rijns burg.
Geref. Kerk 9.30 u ds H v. d. Berg.
5 u ds J D. te Winkel. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 u ds B. J. Oosterhof te
Apeldoorn. Ned. Prot. Bond: 10.30 u
mej. Luyken?a te Haarlem.
Herv. Gein. 10 u ds Kret uit Lel
den. 6.30 u ds Veldkamp uit Den Haag
Jegddlenst met medewerk, van tie
nerkoor uit Hl 11 egom onder leiding van
(Bethelkerk)9.30 u ds I. J. Wisse. 5 u
ds J. C. van Hunnlk te Katwijk aan
Zee (Jeugddienst). Geref. Kerk Petra-
kerk: 9,30 u ds Hulsman. 5 u ds Bljle-
veld. Immanuëlkerk 9.30 u ds BIJleveld
5 u ds V. d. Linde. Maranathakerk:
9.30 u ds V. d. Linde. 5 u ds Hulsman
Geref. Kerk (vrijgem 10 en 5.15 u ds
K. Deddens. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en
5 u da De Vries. R.K. Kerk Tuinbouw
school (zat.av. 7 u) 10.30 uur.
Seeaenheim Herv. Oem.: 9 da
mevrouw De Gier) Geref Kerk (Vrij
gem 9.30 u leesdlent. 7.30 u ds S. de
waard. 9.30 en 6.30 u kand. Roozen.
Voorhout Herv Gem.: 10 u ds J.
Hoogenkamp. Geref. Kerk: 7 u ds J.
D. te Winkel te Sassenhelm. R.K. Kerk
(zat. 8 en 7 uur) 7.30. 9. 10.30, 11.45
en 5.30 uur.
Voorschoten Herv Gem.: Dorps
kerk: 10 u d6 Verhuele. 7 u ds.P. Ree
dijk (geref. Pred.). Hulp en Heil: 10 u
ds Van der Geest. Ryndljk: 10.15 u ds
Saraber. Geref. Kerk: 9 u en 10.30 u
ds G. van Duinen. Den Haag, 5 u ds
P Reedijk. Aula Noord-Hofland: 9.45 u
ds G de Zeeuw (H.A Geref. Kerk
gem.)10 en 5 u ds W G de Vries uit
Helpman R K erk H Laurentlua
(zat.av. 7 ui 8 30. 10.30 en 12 u Noord-
bofland 11.30 u Moeder Gods (zat.av.
7 u) 8. 10. 11.30 en 6 uur.
Waridlnxveen Herv. Kerk Brug-
kerk: 9 30 u ds D v. Vliet. 6.30 u ds
H C. Bultman. Schoonhoven. Wljkge-
bouw 9 30 u ds J v. d. Heuvel. 6.30 u
ds D. van Vliet. Bethelkerk: 9.30 u kan
A. de Reuver. Wveen, 5 u ds J v. d.
Heuvel. Immanuelkerk: 9.30 u ds N. J.
Flink. 7 u ds N J Flink. Geref Kerk:
Kruiskerk 9.30 u ds Kr Smit Heem
stede. 5 u ds D. J Modderaar. Ont-
moetingskerk10 u ds D. J. Modde
raar. 5 u ds Kr. Smit te Heemstede.
Chr Afgesch Gem 9.30 en 6.30 u ds
P Verloop Oud. Ger. Gem.: Zuidkade
158: 10 u en 6.30 u leesdlenst (donder
dag. 7 u ds J van Prooyen) Rem Ger
Gem: 10 u ds Duynker te Rotterdam
Warmond Herv Gem: 10 u ds J
M Snijders, Kerkhervorming. 7 u ds
Hoogenkamp uit Voorhout. R.K. Kerk
(zat.av. 7 u) 8. 10 en 11.30 uur.
Wassenaar Herv. Gem.: Dorps
kerk: 10 u ds J A. G. van Zanten, 4.30
u ds H. Stolk, S chevenlngen. Klevlet-
kerk: 9 u Jeugd kerk. 10 u ds J. T.
Wlersma. Messlaskerk: 10 u dr Th. C.
Frederlkae, 5 u Youth for Christ app-
lausdlenst. Dorpscentrum 9.30 u ds M.
Ottevanger. Oegstgeest. 10 u kinder
diensten shalom: 10 u Jeugdkapel. Dey
lerhuls: 10 u jeugdkerk Geref. Kerk:
Bloemcamplaan 10 en 5 u ds J. van
der Linden. Lelden. Zijllaan 10 en 6 u
ds D. van der Meulen. Ned Prot. Bond
Lange Kerkdam 10.30 u dr S. L. Ver-
Jeus. Amsterdam Rem. Geref. Qem:
Johannahuls 10.30 uds G. J. Blerenga.
R.K. Kerk H Joseph (zat.av 7 u) 7.30
8.35. 10.30. 1215 en 7 u Willibrordus
(zat.av. lujl, 9.30. 11. 12.16 an 6 uur.
Goede Herder (zat.av. 5 u) 8.30. 10 en
11.30 uur.
Woubrugge Herv. Gem.: 9.30 u de
Franken. 6.30 u ds G. van Hoegge. Ger.
Kerk: 920 en 620 u Kand. Prinsen.
Amstelveen.
Zevenhoven Herv Oem.: 9.30 u
ds A. Baas te Rotterdam Z. Geref. Kerk
9.30 u en 7 u dr. Th. Struys te Am
sterdam R.K. Kerk (zat 7 u) 7.45. 9
en 10.45 uur.
Zoeterwoude Herv Gem.: 10 u ds
S. L. Schoo (H.A 7 u ds S. L. schoo
(Jeugddienst)., R.K kerk St. Jan (zat
73 0 u) 720. 9 en 11 u R.K ST. Ali-
sluskerk (zat. 7 u) 7.30. 9. 10.30 11.30
uur. R.K. Kerk Meerburg (zat .7 u)
836.. 1030.. 12 en 6 uur.
Zwam m er dam Herv. Gem. 10 n
ds J. van Vessem te Den Haag.: 630 u
.ds D. Goudzwaard. Geref. Kerk 10 u
en 6.30 u ds SJ Tlemersm a (H.A)
Rem Geref Gem. Geen dienst RK
kerk (zat 7 u) 8 10 1130 en 530 uur
Kansel in Leidse Pieterskerk.
(Foto LD/Holrastt
