Hans Snoek verliet het
Scapino-ballet
NA DEN HAAG NU OOK
GOYA IN PARIJS
Francoise Sagan gooit
er met de muts naar
"tr
M
Oprichtster van 25-jarige bekende dansgroep
ZATERDAG 24 OKTOBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 11
AMSTERDAM (GPD) ,,Ik zeg het wel eens tegen de
dansers, dat als ze iets willen worden het erbij hoort, dat
ze ook belangstelling hebben voor andere dingen. Ze
zeggen dan zo gauw dat ze moe zijn, en dat ben ik ook,
maar ik heb die belangstelling nu eenmaal".
I te. Toen kwam de tijd dat de dan
sers andere eisen aan zichzelf stel
den. dat het er meer om ging, dat
ze een grote techniek hadden, beter
uitgebreid waren, hoog konden sprin
gen enz. en dat is vaak ten koste
gegaan van de persoonlijkheid en de
Scapino?" „In het begin hadden we karakteruitbeelding van de dansers,
vreselijk veel conferenties en hele En nu 1116 zekerhied er weer is, en
nachtelijke gesprekken, waarbij we
allerlei namen bedachten en toen is
dit als leukste uit de bus gekomen.
We wisten wel dat het een Comme
dia dell' arte figuur was, maar wil
de ons toch niet al te veel aan zijn
oorspronkelijk karakter binden. Het
was een schelm, een listig, vrolijk,
bedriegerig personage en dat vond
ik op zichzelf al attractief. En kinde
ren vinden het leuk om zo'n deug
de t echniek meer vanzelfsprekend
is geworden, omdat ze een beter op
leiding hebben gehad, nu zijn ze
weer bevrijd van die zorg en kunnen
ze zich meer toeleggen o p andere I
eisen. Ik vond het eigenlijk wel een
vervelende tijd, die Jaren dat alles i
om de techniek ging. Die techniek
moet er eenvoudig zijn en dan ga Je j
verder. Toen ik pas op het interna
tionale concours in Warna (Bulga
rije) was, is me wel opgevallen dat
Hans Snoek stichtte in
1945 het Scapino-ballet als
een groepje van twaalf dan
sers die hoofdzakelijk voor
de jeugd zouden optreden,
om zodoende al vroeg belang
stelling voor de dans te wek
ken. Nu, 25 jaar later, geeft
de groep van 36 dansers bijna
dagelijks voorstellingen door
het hele land en zelfs in het
buitenland. Er zijn nog maar
weinig jonge mensen te vin
den, die het Scapino-ballet
nog nooit hebben gezien. Van
dit 25-jarig jubileum maakte
Hans Snoek nu tevens ge
bruik om te vertrekken. In
haar woning in de P. C.
Hooftstraat vertelde ze Con
rad van de Weetering over
ervaringen en plannen te
midden van veel moderne
schilderijen, primitieve beel
den een speeltrap met daar
aan hangend een schommel
tje met 'n poppetje van Heidi
Daamen, eindeloos veel boe
ken, Siamese katten en oude
kerkbeelden.
I waar we nu nog zijn, en waar we
j nu eigenlijk ook al weer zijn uitge-
«ne i groeid. We zoeken iets anders, maar
ons niveau van dansen toch veel la-
wat we dan ook vinden is zó ont-
ger ligt dan in sommige delen van
de wereld en dat het voor ee-n cho- K te°d vee' 1d"ufer-,,alfhe ten"
reograal zeker pat ideaal Is. als je -"taste geschikt is. DU hier Is nog
het materiaal hebt zoals je het Kn huun^s. dus va*±
zen betekent zon vreselijke grote
ginds krijgt. Ik geloof dat onze groe-
Hans Snoek, officier Orde van Oranje Nassau.
„Ik ben opgeleid door Kurt Jooss, nomen. Zelf heb ik Laban nooit zien
lang geleden natuurlijk, er was toen dansen; hij was al een oudere me-
trouwens niet veel keuze en ik ging neer toen ik hem leerde kénnen,
eigenlijk naar die school, de Folk- maar wel heb ik Labanotation ge-
dansschule in Essen, omdat er een leerd. We moesten bij ons eindexa-
müziekafdeling aan verbonden was. men een eigen werkstuk inleveren niet als verbindingspersoon te heb-
Toen wilde ik doorgaan in muziek, en dat heb ik dan ook trouw gedaan. I ben. Hij is als kindervriend bedoeld
Muziek en dans hebben erg veel heel ingewikkeld, met op je handen en dat is ook nog steeds door iedere
met elkaar te maken. Om dirigent lopen en allemaal zulke dingen. Toen Scapino waargemaakt, zeker de Sca-
te worden, want ik had toen nog he- kon ik alles noteren, maar nu weet pino van nu. Tom de Graaf heeft
lemaal geen dans gezien, dus dat ik er niets meer van ik heb er j een hele goeie relatie met de Jeugd,
kon ik ong niet willen. Wel deed ik nooit meer wat aan gedaan, ik had I In het begin, toen de dans nog
Dalcroze en zulk soort dingen, zalig er geen geduld voor. Het wordt te- I vreemder was dan tegenwoordig,
vond ik dat, al toen ik vijf jaar was genwoordig, o.a. Ann Hutchinson, moest Scapino nog veel meer uitleg- opleidingen, dat de mensen te vroeg ^omeil lieL zoais 1K
ging ik naar die lessen toe". ook veel speelser onderwezen dan gen dan nu, nu hij meestal alleen moesten worden geëngageerd en
„Het leuke is dat Kurt Jooss nog toen. Er zyn veel balletten, die we nog maar een inleiding houdt of dat heeft zich lang gewroken op
bij ons op visite was 's avonds laat. bij Scapino op het repertoire had- soms een rol in het stuk meespeelt. niveau".
Hij komt hier iets voor het Natio- den, verloren gegaan, terwijl we ze Het is altijd mijn wens geweest, die
naai Ballet maken". hadden kunnen vasthouden als we rol. vooral wat beweeglijkheid be- -Nu 25 Jaar geleden zijn we be-
I ze genoteerd hadden, maar aan de treft, een beetje Italiaanser te ma- gonnen op de Keizersgracht. Waar
Kurt ïness andere kant merk je ook, hoe er ken, maar het is me niet gelukt dit Aart Verstegen toen woonde, vlak
steeds weer zoveel nieuwe ideeën en over te brengen, want wat toch wel naast waar nu de theaterschool is.
„Vooral in die eerste Jaren was plannen zijn ,dat je er eigenlijk nooit heel belangrijk is, is dat Je eigen Daar hadden we een kamer. Na en-
Jooss vreselijk gebonden aan de tijd voor hebt om terug te grijpen natuur zich in Scapino nestelt, dat ^ele maanden zijn we verhuisd naar
theoriën van I acan. Toen ik examen op vroegere repertoiren". wil zeggen dat Scapino zichzelf is en het Rijnspoorplein, boven een gara-
deed, heeft Laban dat ook nog af ge- „Ja, hoe komen we aan de naam vandaar uit kan praten en zich niet 8e met enorme kieren. Tegenwoor-
altyd moet omschakelen naar een zou Je zoiets niet meer doen,
figuur, die hij niet zelf is. maar die hoeveel Jaren Je er ook mee door
pen vlugger ziln gegroeid dan de l*'P.ln de begroting dat dat nog
1 steeds een overlegpunt is. Maar er
zal wel iets komen, net zoals ik zo
(Van onze correspondent)
PARIJS (GPD) Nederland kan tevreden zijn met de rol
lie het de laatste jaren speelt in het Parijse expositie-wezen,
ifdefl Op niet minder dan de helft der grote prestige-tentoonstel-
Ingen, die door de Franse regering dit jaar werden georgani-
,rnüjeerd, drukt Nederland zijn stempel.
Aflri Alvorens n°g. onder de titel „De
3®j^uw van Rembrandt", Parijs een
ectae Nederlandse schilderijen
lit Franse bezittingen krijgt te zien
middels een retrospective, met
Bram van Velde kennis zal mogen
naken, heeft nu al de vernissage
plaatsgevonden van een (grandioze)
electie van Goya-schilderijen ,die
•eeds eerder in het Haagse Maurits-
niis ten toon werd gesteld. Een col-
tctie, die door de scheidende direc-
eur van het Mauritshuis dr. A. B.
e.'Vries, in samenwerking met zijn
arijse collegae de conservatrice
an het Louvre, Jeannine Baticle,
tas samengesteld en waarvoor mu-
m en particulieren uit heel Euro-
a en Amerika bijdragen hadden ge-
sverd.
Een initiatief dat direct was voort
evloeid uit het weergaloze succes
it in 1966 in Parijs de Vermeer-
entoonstelling geoogst had, die
rouwens op nóg langere termijn
He organisatorische Frans-Neder-
indse samenwerking opende. Geen
ronder ook, als men maar bij be-
Foto's: Links onder: Goya's
ortret van zün vriend Ascensio
ulia en rechts: Markies de So-
iaga.
nadering weet hoeveel voeten aan
documentatie, kennis, reizen, verze
keringen, correspondentie en ande
re beslommeringen zo'n historische
en picturale monster-show wel in
aarde heeft.
Het complete oeuvre van Goya
(1746-1828) telt zo'n zeshonderd schil
derden waaronder de helft portret
ten uit welke laatste categorie de
samenstellers een zestigtal doeken
hadden geselecteerd. Een keuze die
minder tot doel had zyn evolutie op
de voet te volgen, dan wel de karak
teristiekste aspecten van zijn genie
te belichten. Tot voor nog niet zo
heel lange tijd was Goya buiten zijn
vaderland Spanje vooral vermaard
door zyn fantastische, hallucinante
en macabere prenten en gravures
als de Caprices (waarover Baude
laire een gedicht schreef) en uit die
sector zijn in Parijs nu eveneens wel
weer enkele doeken te zien.
Portretschilder
Het zwaartepunt van de tentoon
stelling, en ook van Goya's oeuvre,
ligt echter in het portret, waarvan
de onschatbare betekenis pas veel
later buiten Spanje is doorgedron
gen. André Malraux heeft Goya als
portrettist eens met Da Vinci en i len. Enkele jaren later, in 1828,
hy voor mij eventueel zou moeten
zijn".
Begin met 1 2 dansers
nen optreden, een eigen gebouw. Ja
en ook dat zal er wel een keer ko
men".
„Wat ik ga doen als ik weg ben
bij de groep? Allerlei dingen beter
doen dan ik ze tot nu toe gedaan
heb. Misschien iets meer tyd aan
dingen besteden. Ik versnipper me
altijd een beetje. De contacten met
buitenlandse jeugdgroepen, ik verte
genwoordig het Jeugdtheater voor
ons land, niet alleen Scapino, maar
alles voor de Jeugd en dat wil ik wel
graag blijven doen en beter doen,
want we merken dat we nu nooit
iemand hebben die tijd heeft om
kunt gaan als Je er eenmaal bent,
zonder enige hygiënische omstandig
heden enzovoort. We waren gewoon
dankbaar voor wat we hadden, ten-
minste Ut altijd. Ik dacht, wat enig x, s mof behoorlijk brieven te be-
,In het begin hadden we twaalf dat we dit mogen doen en er dan ^twoorden. Verder wil ik zien of
dansers, dus van een corps de bal- I nog geld voor krijgen ook, terwijl 20 n Jeu8dtheater eindelijk een
let is er nooit sprake geweest, nu we iets doen wat we graag willen.,
nog niet, al komt het nu wel eens Dat is natuurlijk een bespottelijke
voor dat er acht mensen even alle- J redenering, dat begrijp ik wel, maar
maal hetzelfde doen. De mensen wa- j toch is het zo",
ren veel meer individuen vroeger, j
wat een heel andere werkwijze was r j-. j i j
dan tegenwoordig. Je werd per per- Drana
soonlijkheid geëngageerd en die „Direct na de brand van de gara-
,,J ouuiiiljrkiiciu 6CCUBORCC1U cn uic „uutiit na uc utanu vau uc gaia-
ton der werpidt^chipdenic t I' t fin ordeaux' no*f alttfd aan m0est dan ingepast worden in het J ge op het Rijnspoorplein hebben we
maar ais dip hhp (-mntmL to i e. d van aanzienlijk for- geheel, maar dat was op zichzelf ondervonden hoe goed gezind Am-
m oor. «J? u1'. -i em hy tevoren de heel ieuk Het begin nu weer terug sterdam ons eigenlijk is. Veel meer
keer van de grond kan komen. En
als het dan van de grond is, is er
misschien weer wat anders. Ook ga-
ik weer schilderen, niet dat ik er
wat van kan, maar ik heb gemerkt
hoe zalig het is om het te doen...«
Misschien kan ik eens een decor ma
ken voor Scapino
Hoge onderscheiding
Op 11 oktober werd de Jubileum-
u,,„ „,,,ji neei ieuit. net oexui iiu weer terug sieruam 0115 eigeuujK. 15. veei meer wwuu «vcku uc juuucmu-
hun p*nrps.tivitj,it p„ 1 i komen dat sommige mensen be- dan wanneer er niets was gebeurd, voorstelling gehouden in het RAI-
hun expressiviteit en psychologisch
penetratievermogen, luminositeit en
nOg enkele andere kwaliteiten op
één dunne lyn kunnen worden gezet,
dan voegt zich bij de Spanjaard in de
loop der jaren nog een buitenpictu-
rale factor: zijn visie op zijn aristo
cratische en vorstelijke modellen
die steeds persoonlijker èn kritischer
wordt, en waardoor hy, als officieel
hoischilder des konings en dus in
het (vergulde) hol van de leeuw
zelf een soort „contestatie avant
la lettre" bedrijft. Die portretten
zyn nog altyd met dezelfde weer
galoze zwier en pracht en weelde
geschilderd, maar niettemin wordt
hec dan toch gedurig duidelijker, dat
de kunstenaar tegenover zyn model
len hun schittering aan kleding en
sieraden en de grandeur van hun
aanzien en positie niet langer als
klinkende munt belieft te incasse
ren.
Naar Frankrijk
Het begrip „aanklacht" weegt
voor Goya, die zelf het slijk der aar
de allerminst verguisde, zeker enke
le nuances te zwaar en pas tegen
zyn tachtigste jaar besluit hy zijn
„sociale" gedragslijn met zijn ge
voelens en „revolutionaire" overtui
ging in overeenstemming te brengen
door het absolutistische Spanje voor
het liberale Frankrijk te verwisse-
ke koning Charles III (Bourbon- I g^ngn met een roi ^lf op te bou- Ik vond het allemaal heel geweldig,
telg) en, veel sterker nog de stupi- i wen> wim Bender heeft dat en al die kinderen die met spaarpot-
de .coquette en aftandse koninging
Marie-Louise in hun werkelijke ge
daante zó meedogenloos te kijk ge
zet, dat Goya als „geëngageerd kun
stenaar" in die doeken het expres
sionisme en het fauvisme, met ruim
een eeuw voorsprong reeds duidelijk
aankondigde.
Nieuwe Streisand
Ladies* Home Journal is opeetogen
over „de nieuwe Streisand", de mu
zikale filmcomedie ..On a clear dav".
waarin Barbara Streisand de rol
«Deelt van het meisje dat het alle
maal wel gezien heeft in dit leven.
In haar strijd tegen het kettingro-
ken belandt ze bij een psychiater, die
helemaal weg van haar raakt en ver
volgens tot zijn grote verbazing ont
dekt dat Barbara al eerder heeft ge
leefd. namelijk in het Londen van de
achttiende eeuw. Dit alles mondt uit
in overdadig-aangeklede scènes uit
Barbara's wereld van twee eeuwen
geleden. Een entourage waarin de
„innemende comedienne Streisand"
zich als een vis in het water voelt.
De rol van psychiater is voor Yves
Montand.
Tom heeft dat ook; die hebben sa- i Jes kwamen en alle mogelijke vere-
men in het volgende ballet nogal 1 nigingen die hielpen en mensen die
wat te^ doen. Vroeger was het heel j ruimtes aanboden en zo. Dat was,
gewoon, dat je een rol besprak en i wat dat betreft, een hele leuke tijd
dat iedereen er zelf iets van maak- En toen hebben we dit gekregen, sau opspelde.
congrescentrum. Dat was tevens het
afscheid van Hans Snoek. Het hoog
tepunt hiervan was dat minister
Marga Klompé haar de versierselen
behorende bij de onderscheiding tot
officier in de Orde van Oranje Nas-
(Van onze correspondent
(Frank Onnen)
PARIJS (GPD) Francoise Sa
gan heeft het contra-offensief van
de Franse toneelcreativiteit tegen de
buitenlandse import-invasie geopend,
maar als de komende aanvallen op
ditzelfde front van haar landgeno
ten Anouilh, Ionesco, Billetdoux,
Vauthier en Weingarten van over
eenkomstig kaliber zijn, dan hoeven
de Pinters, de Brechts en de Hair-
producers zich voorlopig over hun
concurrentie nog geen zorgen te ma
ken. Van Sagan's Jongste geesteskind
„Le piano dans l*herbe" kan ik moei
lijk anders zeggen, dan dat ze in dat
groene gras naar die piano met haar
petje heeft gegooid.
Het thema was nog niet eens zo
kwaad. Een vrouw uit die welgestel
de, mondain-sportieve en ietwat
snobistische kringen waaruit Fran-
Coise haar inspiratie of tenminste
haar stof altijd had gepeurd, krijgt
tegen haar veertigste jaar de inge
ving haar vroegere vrienden en
vriendinnen uit haar dolle jeugd voor
een maand in haar buitenhuis te in
viteren. Hetzelfde buitenhuis waar ze
tezamen een twintig jaar eerder ook
al eens een zorgeloze vakantie had
den gepasseerd. En met de bedoeling
natuurlijk, dat „gelukkige verleden"
weer even tot leven te wekken en een
spel der waarheid met de tijd te spe
len. Gevaarlijk spel.
Naast de nog altijd apetijtelijke
Maud waarop Sagan wel een aantal
eigen karaktertrekken projecteer
de. bestaat het gezelschap uit een wat
overrijpe play-boy die zijn vrienden
zijn zoveelste oliedomme maar wel
veel Jongere vrouw presenteert «be
kende combinatie dus uit 's schrijf
sters oeuvre), een derde nogal zielige
vrouwspersoon die 't minder heeft
meegezeten, een Sorbonneprofessor
die 'n hopeloze zak en nulliteit blijkt
te zijn en een mislukte schilder die
zijn gratuite filosofietjes uit de
eeuwige whiskyfles zuigt. En tenslot
te de voormalige briljante dich
ter die de lieveling van een iegelijk
was en voor wie Maud die hem al die
Jaren toch nooit had kunnen verge
ten, de hele maskerade wel heeft op
gezet. Maar als deze Jean-Loup die
iedereen eigenlijk al lang dood waan
de (want het enfant cheri is vaak
geen lang leven beschoren) in het
derde bedrijf dan plotseling toch op
komt dagen, dan is de algemene te
leurstelling groot. Uit de lichtvoetige
poëet is intussen een schatrijk busi
nessman gegroeid, die enkel nog
maar aan luxe auto's en gastronomi
sche festivals denkt, zodat hij als in
carnatie van het Jeugdidealisme wel
een troosteloze afgang heeft ge
maakt. En in die stemming van des
illusie. melancholie en bonjour Tris-
tesse. kabbelt het stuk. zonder enige
verdere verrassing of ontknoping,
dan plichtmatig naar ztfn einde toe.
Afgezien van een paar amoureuse
bokkesprongen van de Sorbonnard, is
in het produkt zelfs geen schaduw
van een intrige te bespeuren, terwijl
alle „mots d'auteur" ofwel kwinksla
gen in de ruimte over de Jeugd en
Frangoise Sagan
de vrouw en de liefde en het leven
waarmee op de boulevards de leegte
moet worden gevuld, van een zoute
loosheid zijn, waarvoor de toeschou-
werd zijn neiging op de vlucht te
slaan niet zonder moeite kan bedwin
gen. Het summum van esprit bereikt
Sagan met de uitspraak dat je op Je
vijfendertigste Jaar noodgedwongen
de boot altyd wel ergens hebt gemist
met een ambitie, een liefdes
avontuur. en dat de snelheid van
die boot vervolgens dan gedurig ho
ger wordtde boot die Frangoise
met haar „gedramatiseerde" dejeu
ner sur l'herbe nu miste, heeft in
ieder geval schipbreuk geleden die *n
SOS voor haar verdere litteraire toe
komst wel rechtvaardigt. Vooral om
dat de snelheid van de vaart nu im
mers steeds hoger dreigt te worden.
