Discussie houdt
niet
halt bij kazernepoort
Dure reconstructie
van Pearl Harbour
Rijnland geen schuld aan
vervuiling jachthaven
JODEN UIT DE
SOWJET-UNIE
KAPEN TOESTEL
Jubileum Bond van Huiseigenaren
Crisis in het leger: communicatiekanalen hopeloos
verstopt
'TORA TORA TORA'
Biesheuvel wil
nu nog geen
stemhusakkoord
Studium Generale
in andere opzet
Van Thiel dreigt
tv-uitzending
te laten stoppen
flUJDAG 16 OKTOBER 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA
(Van onze correspondent)
UTRECHT (GPD) Misschien is het de werkelijke crisis
van onze defensie, dat de communicatie tussen leiding en uit
voerders ernstig is verstoord. Daarvan getuigde al een open
van een aantal denstplichtige militairen uit Ermelo, die
jé minister dit jaar lieten weten, „dat u, bij een eventueel door
(ederlandse strijdkrachten te voeren oorlogniet door het
leven van een dienstbevel bij voorbaat van hun medewerking
y"m loyaliteit verzekerd kunt zijn". De oproep van de zijde van
|e Vereniging van Officieren Koninklijke Landmacht (VOKL)
an de bewindslieden om heen te gaan, onlangs in hun vereni-
'ingsblad is een ander voorbeeld.
nnlo en de VOKL tonen in begin- gentleman, is niet bescheiden en a-
aan. dat de algemene maat- politiek. Hij denkt maatschappelijk
bappelijke discussie niet meer en begeert een functionele taakver-
if|hor de kazernepoort halt houdt. Ml- vulling die zich behoort te richten op
I liren. of zij nu dienstplichtig zijn behoud en vormgeving aan de vre-
vrijwillig dienen, wensen mee te de.
reken over de vraagstukken van De wenselijkheid om het gedrag in
rlog en vrede, over het democra- dienst van militaire meerderen, ter
Itrlngsproces in het leger en over discussie te laten stellen door onge
il gevoerde beleid, op dezelfde wij- schikten - wat nu alleen maar ge-
ais waarop, voor het beroepsper- j beurt in de' roddelhoek - is onder-
D ieel althans, van oudsher inspraak werp van stelling 4
de rechtspositionele regelingen Stelling 5 handelt over loyali
st bestaan. teit. Loyaliteit ten opzichte van
zy wensen ook publiekelijk hun personen - in de Nederlandse kryes-
■ning te geven over en zich te ver- macht welhaast epn erecode - be-
roorden voor de wijze waarop hoort volstrekt ondergeschikt te zijn
ike van de veiligheid het alge- aan de loyaliteit ten opzichte van
kd belang wordt gediend. Dit taakstelling gegeven op basis van de
even moet .afgezien van bepaal- grondwet.
ongunstige bijeffecten die nu een- Stelling 7 tenslotte, stelt de ge-
al onvermijdelijk zijn. positief loofwaardigheid van de massaver-
rden gewaardeerd, vooral ook om- nietiging dubieus. In dit opzicht moet
het kan bijdragen aan een ver- de z*n van de krijgsmacht steeds
uwing van het verantwoordelijk- fundamenteel worden onderzocht.
Idsbesef van allen die by deze zVni redelijke uitlatingen, die
iblematiek zijn en wie is dat zich Positief laten interpreteren Zij
U getuigen van een toenemende be-
q ii. hoef te om mede verantwoordelijk te
Stellingen wujen Zyn voor het voeren beleid
let buitenland biedt voorbeelden en om aan die eigen verantwoorde
de wijze waarop eigentijdse be- lijkheid. ten opzichte van de maat-
psmilitairen hun visie tonen. In schappij een geheel nieuwe inhoud
«hlngton treedt een groep van 25 te geven, onder meer door over uit
vieren .grotendeels van de mari- eenlopende standpunten openlijk te
op als forum voor de oppositie debatteren
het officierskorps tegen de oor- j-y
dienstplichtigen worden afgedwon
gen over de hoofden van comman
danten heen. Dit werkt de onzeker
heid in de hand. Veel commandan
ten weten niet meer waar zij aan
toe zyn.
Voorbeelden
En wat te denken van de bereid
heid eigen gedrag aan het oordeel
van ondergeschikten te onderwer
pen stelling 4> Nog onlangs kreeg
een soldaat in Zuidlaren 10 dagen
verzwaard, wegens kritiek op de let-
'ding in een speech bij het afscheid
van een populaire beroepsluitenant.
P Onder de geschetste omstandighe-
Lommunicatie den werkelijk gezangsnandhaving
uiterst moeilijk. Een tekort aan ver-
krijgsmacht tegemoet ko- trouwen in het beleid by de uitvoer_
men aan die groeiende behoefte, om ders kan eon verstoorde commUni-
mede verantwoordelijk te zyn, die catiP gemakkeiijk in een falende
mits m juiste banen geleid de effec- doen omslaan. Ook daarvan hebben
tiviteit van de krygsmacht beslist in auguslus slgnalen gezien: het
ten goede komt, dan is een eerste oefenterrein in La Courtine werd door
eis dat leiding en uitvoering elkaar de militairen tegenover de pers in éen
goed verstaan, begrip hebben voor slecht daglicht gesteld, waarmede
eikaars problemen, zorgen en be- z^j de bedoeling van de politieke
hoef ten; kortom dat er een goede leiding - na verloop van tyd betere
communicatie is. Daar mankeert in oefengelegenheid in Frankrijk te
de praktijk helaas nogal wat aan. verkrygen, doorkruiste.
Het beleid dat door de complexiteit Een ander voorbeeld: na de brand
van de problematiek. d« structuur in 't Harde dwingt de kamer de tce-
van de leiding en de moeilijke om- zegging af. dat bij grote droogte een
standigheden waaronder moet wor- schietverbod zal worden aigekon-
den gewerkt, vaak een weifelende in- digd De commandanten van de
druk maakt, komt moeilijk over schietkampen, daarvan niet op bij-
Informatie wordt op te beperkte zondere wijze op de hoogte gesteld,
schaal gegeven en maar zelden laten tijdens een volgende droogte
rechtstreeks aan allen die er bij be- periode rustig doorschieten en geven
trokken zyn. Men weet "beneden" daarmede aanleiding tot nieuwe ka-
nauwelyks welke factoren bij de be
sluitvorming een rol spelen. Boven
mervragen
.J1 Het is de vraag of de leiding van
O,*' -ólf" het departement zich realiseert wri-
c ke onrust en onzekerheid er heersen.
Wij hebben enkele incidentele voor
vallen opgesomd, die een indicatie
geven van water gaande kan zijn.
Het behoeft geen betoog dat dit. zo
veel als "één richtingsverkeer
van boven naar beneden wel te ver
staan. Dit heeft tot gevolg dat zy
weinig weet wat er leeft op het ni
veau van de uitvoering.
Een ander gevolg is dat onlust ge
voelens geen Juiste weg vinden en
zich uiten op een wijze (onderdeels
blaadjes, baldadigheden; groetde
LEIDEN Van de ruim 800
leden van de Leidsche Bond van
Grond- en Huiseigenaren was een
groot deel gisterenmiddag naar
de receptie in Nieuw Minerva ge- I
komen om het bestuur te felici-
teren met het 75-jarig bestaan
van de Bond. Niet alleen sierden
vele bloemen en bloemstukken
gisteren de oud-Hollandse zaal
van Nieuw Minervaook prak
tische geschenken werden h,et be
stuur aangeboden, zoals een king-
size doos sigaren door de Neder-
landse Aannemers- en Patroons
bond.
Namens het gemeentebestuur
MOS KOL'/I STAN BOEL (Reu- nas Korejero '46> en zijn 18-jarige
ter. AFP. DPA) Gewapend met zoon Brazinkas geïdentificeerd Bei-
al geen crisis, toch een ernstige bood wethouder S. Menken geluk-
01 Bi6*1
llng<
ln Indo-China. Zeer concreet L/lSCUSSie
t een kring van jonge officieren Ook in de Nederlandse krygsmacht
Hamburg zich geuit door na een zyn tekenen van deze behoefte aan-
over de Bundeswehr 9 wijsbaar De Ennelose brief 'steelt
te publiceren. Enkele op hetzelfde beginsel als de stellin-
rvan zijn hetvermelden gen 5 en 7; niet iedere taakopdracht
rd. 1 zal klakkeloos worden uitgevoerd,
stelling 2 wordt afgerekend met Het uitgangspunt van open discus-
DOg steeds door veel buitenstaan- sie is echter nog te weinig gemeen-
gekoesterde verwachting om- goed. De Deense chef van de De-
it een officier als stammend uit lensie staf, generaal Wolff, zei on-
voor-technische. standenbewuste langs in een interview dat in Dene-
feodale tijd. Een officier is geen marken defensieproblemen volop in
discussie zijn; een discussie waar
aan hij zelf graag meedoet. In Ne
derland is men daar in het alge
meen nog wat huiverig voor
zaak is. die veel aandacht vereist
Veel anti-propaganda ontstaat niet
spontaan in de samenleving, maar
monstraties» die de punten waarop heeft haar kiem in de krygsmacht
het beleid faalt dikwijls op een bij- zelf. Een aantrekkelijk gezicht en
zonder pijnlijke wijze blootlegt, daar- een goed werk- en leefklimaat zyn
mede de saamhorigheid en doelma- voor de strydkrachten om verschil-
tigheid van de krijgsmacht aantas- lende redenen van belang niet al
tend. Tweerichtingsverkeer is een leen voor de werving van vrijwllli-
onmlsbare voorwaarde voor werkc- gers en ten behoeve van de ver-
lijk democratische verhoudingen, in- plicht onder de wapenen geroepen
spraak en medezeggenschap.
Bij dit alles komt nog dat in het
democratiseringsproces bepaalde be
leidsmaatregelen door acties van
dienstplichtigen, maar ook voor de
inzet van het beroepspersoneel. die stein
de effectiviteit van.het militaire ap
paraat in sterke mate bepaalt.
icensen aan. Op de foto Wethou
der Menken rechtsi feliciteert
de voorzitter van de Bond
V.l.n.r.: de heren L. Zitman P. C
A. ten Broek die jarenlang se
cretaris van de Bond is geweest
J. van Iterson (voaizitterW
Doeven secretarisH. Verbeen
(penningmeester) en J. Raven-
vier geweren, twee pistolen en drie
handgranaten hebben twee Russische
Joden, vader en zoon. gisteren een
Russisch verkeersvliegtuig van het
type Antonow-24 met 51 personen
aan boord gedwongen naar Turkije
te vliegen. Na een schietpartij in
de cockpit waarbij een stewardess werd
gedood en de twee piloten gewond,
landde het toestel in de Turkse ha
venstad Trabzon aan dc Zwarte Zee.
den .wilden politiek asiel om naar Is
rael te gaan.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat men er
in geslaagd is een Russisch passa
giersvliegtuig te kapen en het naar
een vliegveld buiten de Russische
grens te brengen. Voorzover bekend
zijn vier voorgaande pogingen, waar-
Onmiddellijk na aankomst vroegen van drie in de lucht en een op de
de beide* kapers in Turkije politiek grond verydeld
asiel aan. Op de vraag of de twee kapere
landen door de Turlcse autoriteiten zullen
worden uitgeleverd is nog geen ant
woord te geven. Men verwijst tn An-
(Foto LD/Holvast)
Gistermiddag vertrok Prinses
ie met haar zoontje Prins
'los van Schiphol naar Madrid.
ht vl
AMSTERDAM GPD) De In bredere zin zijn er toch nog wel
duurste oorlogsfilm ooit gemaakt, bezwaren tegen ..Tora tora tora" te
want volgens ingewijden zou maken De toeschouwer krijgt wel
..Tora tora tora", de Amerikaans- veel informatie van wat zich achter
Japanse superproduktie. die drie de schermen heeft afgesp eld, maar
Hoewel er tussen belde
geen uitleveringsovereenkomst
staat heeft de Russische regering de
Turkse autoriteiten om de uitlevering
van de door het persbureau Tass ge
noemde „misdadige moordenaars"
gevraagd. Ook is de teruggave ver
zocht van het toestel en van de pas
sagiers die zich aan boord bevon-
I den.
Dit laatste zal volgens een woord
voerder van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken in Ankara „zo spoe
dig mogelijk" gebeuren. In zyn ver-
I klaring heet het dat „de Turkse re-
I gering besloten heeft overeenkomstig
de internationale gebruiken het ge
kaapte toestel terug te geven en de
I passagiers te repatriëren"
De luchthaven- autoriteiten van
Trabzon hebben de kapers als Fran-
jaar in bewerking was, 25 miljoen
dollars hebben gekost. Al heeft
haas Zanuck nog geen echte cij
fers over de produktiekosten wil
len meedelen, hij moet het eerst
aan de aandeelhouders vragen of
het mag.
Doel van "Tora tora tora' was een
objectieve reconstructie van wat zich
in de laatste maanden van 1941 tus
sen de Verenigde Staten en Japan
het is dan toch nog een zekere bui
tenkant, die aan de orde komt. Uit
de weergegeven feiten komt men
vanzelf op de vraag op president
Roosevelt niet met opzet het toeslaan
van Japan heeft afgewacht om door
die schok zyn volk uit de dommel
van hbt isolationisme wakker te la
ten worden. Maar de president zelf
tvrees voor heiligschennis?» ziet
men niet en de formele kwestie aan
heeft voorgedaan met de overval op de Amerikaanse kant is dat argeloos
Pearl Harbour als climax. De opzet geleefd werd met wat er in de con-
was al bij voorbaat intrigerend. De ventie van Genève was bepaald
Verenigde Staten en Japan zouden In de Japanse fragmenten proeft
elk hun eigen aandeel in de film rea- men weinig of niets van een oorlogs-
liseren. Dat is vooral op technisch hysterie, een psychose, die er in die
niveau in de samenvoeging van de tijd moet hebben bestaan. Het schijnt
kleurenbeelden perfect gelukt. j dat er vooral in marinekringen nog- als een vinnige voetbalwedstrijd in
Oorspronkelijk zou de befaamde al veel oppositie tegen een oorlog "good sport" met een overtredinkje
kara in dit verband naar een ana
loog voorval in 1968 toen gewapende
Bulgaren een Bulgaarse nachme
dwongen naar Turkije te vliegen.
Tijdens de kaping werden daarbij
de piloot en een tweede beman
ningslid gedood Hoewel toen ook
Bulgarije om uitlevering van de ka
pers had verzocht gingen de Turkse
autoriteiten daarop niet in omdat zij.
volgens hun zeggen, de kaping als
een politieke daad beschouwden. De
kapers werden dan ook in Turkije
berecht en veroordeeld.
MITSOEO FOESJIDA
Japanse filmgrootmeester Koerosa- met Amerika was en dat standpunt
wa het Japanse aandeel voor zyn re- heeft nadruk gekregen. Hoe realis-
kening nemen, maar door aiekte tisch of ver van de waarheid het kli-
heeft hd de regie moéten overgeven maat van toen in de film doorkomt
aan Tosjio Masado en Kinji Foeka- laat zich op afstand moeilijk beoor-
saka Richard Fleischer regisseerde delen. Sterke twyfels zijn er echter
aan de andere kant. wel. De film heeft geen van de bei-
Tora tora tora'. de overwinnings- de partijen op de tenen willen trap-
kreet. die de Japanners op 7 decern- J pen en dan wordt het resultaat iets
ber 29 jaar geleden aanhieven, past
in de traditie van films als "De lang-
I ste dag' en 'The battle of Britain',
dat wil zeggen een nauwgezet terug-
I brengen voor de camera van alle fei-
I ten, die destilds een essentiële rol
hebben gespeeld in het conflict.
'Tora tora tora' begint met breed
uit te verhalen, hoe Washington sliep.
Pearl Harbour sliep en een tot de
tanden gewapende Japanse strijd-
macht in het onzekere verkeerde, j
Ook hoe er wel aanwijzingen binnen
druppelden over het niet meer terug 1
te drukken fatale moment en hoe de
hoogste Japanse top van mening ver
schilde. Hoe informatief die ontwik
keling ook is om veel over de histo
rische ontwikkeling te weten, film-
dramatisch blijft ..Tora tora tora"
daar te lang in steken
Pas in de laatste episode van byna
tweeneenhalf uur film breekt de
spectaculaire actie door Dan wor
den de Amerikanen volledig over
rompeld door over eilandenheuvels
I toeschietende zwermen Japanse
vliegtuigen gewapend met torpedo's
en bommen. Fleischer heeft dat deel
adembenemend geënsceneerd. Het
verrassingsbombardement doet vol
komen realistisch aan en men mag
schatten, dat een groot deel van het
budget is gaan zitten in het bijeen
brengen van decors en oud oorlogs
materiaal.
hier en daar.
Mitsoe Foesjida, destijds comman
dant in de Japanse luchtaanval, was
deze week even in Amsterdam om te
vertellen dat de reconstructie zeer
precies was. Hij is nu dominee, die
hoopt dat de film veel zal leren over
het afschrikwekkende van oorlog.
(Van onze parlementaire redactie).
DEN HAAG «GPD» De AR-
fractieleider. mr. B. W. Biesheuvel,
vindt een stemhusakkoord met de
WD of PvdA vóór de verkiezingen
..nog geen vanzelfsprekende zaak"
„Ook de kiezer heeft nog iets in te
brengen", zei hij gisteravond in de
Tweede Kamer. „Er is meer te kie
zen dan tussen socialisten en libe
ralen. De drie christelijke partijen
zullen de kiezer duidelijk tegemoet
treden met een gemeenschappelijk
urgentieprogramma
Mr Biesheuvel noemde de samen
werking tussen de drie christelijke
partijen bij de komende verkiezin
gen een nieuw en belangrijk gege
ven. De drie partijen hebben volgens
hem een duidelijk^ identiteit. „Wij
willen gewoon aan de verkiezingen
meedoen en wij willen winnen" zei
hij. „Misschien halen we nog wel de
meerderheid. Dat zeg ik u in alle
openheid en duidelijkheid".
LEIDEN Gezien de stijgende
ko6ten, verbonden aan de exploitatie,
zullen de Leidse Onderwijs Instellin
gen (LOI) met ingang van 1 Januari i
1971 de uitgave van het maandblad
Studium Generale in de huidige
vormgeving beëindigen.
Met ingang van dezelfde datum zal 1
j Studium Generale uitsluitend de
i functie van cursistenblad van de LOI
j gaan vervullen. Alle voor cursisten
van belang zijnde informatie wordt i
1 er in opgenomen. De inhoud zal der-
halve voor een belangrijk deel be-
staan uit cursusmededelingen, exa-
menberichten en informatieve arti
kelen over de LOI en het (schrifte
lijk» onderwijs. Ook artikelen met
een meer algemene strekking zullen,
voor zover voor studerenden van be
lang, in het blad worden geplaatst.
De uiterlijke vormgeving zal. verge
leken met het huidige Studium Ge
nerale. aanzienlijk worden vereen
voudigd. De wijziging naar inhoud en
uiterlijk betekent tevens een afscheid
van hoofdredacteur Theo de Vries.
DEN HAAG (GPD)
Kamervoorzitter Van Thièl
dreigde gisteravond om kwart
voor acht de tv te verbieden ver-
1 der de kamerdebatten uit te zen
den. Reden hiertoe was een
herhaaldelijk interrumperen door
de heren Koekoek Boerenpartij
en Kronenburg van de KVP-
woordvoerder Schmelzer. Er be
stond algemene verontwaardi
ging in de Tweede Kamer over
de manier waarop de beide
rechtse opposanten de show voor
de televisie probeerden te ste
len.
Ook premier De Jong had
's middags tijdens zijn rede al
een opmerking in die richting
gemaakt. De heer Koekoek pro
beerde opnieuw een interruptie
te plaateen vooral met pen
sneer naar de communist Bak
ker maar voorzitter Van
Thiel zei op dat moment geen
enkele interruptie meer toe te
laten.
LEIDERDORP In het bericht
"Water in jachthaven Leiderdorp
door zwavel verontreinigd" van
woeasdag jl stonden enkele onjuist
heden Uit deze zinsneden zou de
indruk kunnen ontstaan, dat de ver
ontreiniging van het water in de
Leiderdorpse jachthaVen te wyten
I zou zijn geweest aan nalatigheid van
j het Hoogheemraadschap Rijnland.
I Dit is niet het geval
Volgens ir. H. de Groot van het
Hoogheemraadschap wordt het Lei-
i derdorpse afvalwater ter plaatse
door de zuiveringsinstallatie voor
30 procent gereinigd. Vervolgens
I word het afvalwater op de plas ge
loosd om een biologische nareiniging
te ondergaan. Dat de plas later als
reacreatieplaats ln gebruik werd ge-
i nomen is door het gemeentebestuur
1 van Leiderdorp nooit als een be
zwaar gezien, omdat de haven als
"thuishaven" moet worden gezien.
Van de zijde van het Hoogheem
raadschap is enkele malen aan B
en W van Leiderdorp meegedeeld,
I dat het water van de plas van slech
te kwalitiet is. en dat het zwemmen
daar ontraden of verboden dient te
worden. Op het ogenblik wosdt door
Rynland nauwkeurig onderzocht
waar de zwaflelstoflfen, die
hebben geleid tot de zwarte aan
slag op de boten van afkomstig kun
nen zijn. De aanwezigheid van zwa
velwaterstof ls overigens geen bij
zonderheid. In verontreinigd water
komen deze stoffen veelvuldig voor
Een chemische reactie met het lood
wit ln de verf van de boten is vol
doende om de zwarte aanslag te la
ten ontstaan.
De ln het artikel genoemde hea-
tamix-apparatuur. kan voor dit
euvel echter geen oplossing zijn Het
verbetert uitsluitend het slibgistings-
proces in de zuiveringsinstallatie en
heeft geen vergroting van de capa
citeit van de Installatie ten gevolge.
De bewuste installatie heeft op dit
ogenblik een capaciteit van 13.000
nwoner-equivalenten en wordt volle
dig benut
Voor de toekomst zal deze capa
citeit ruim voldoende zijn, want op
de hoek van het Engelendaal en de
Persant Snoepweg wordt een nieuw
rioolgemaal gebouwd, dat straks het
afvalwater van Leiderdorps nieuw
bouwwijken rechtstreeks naar de
zuiveringsinstallatie in Leiden-noord
voert Derhalve zal straks de water
kwaliteit van de plas bU de Jacht
haven verbeteren Van voorschriften
van GS aan Rijnland dat geen zui
veringsinstallaties mogen worden
overgenomen van de gemeente is
geen sprake. Er is juist een sche
ma d at voorziet in de overname
van tientallen zuiveringsinstallatie*
ln de komende jaren.
