inhaken op 'Schip ahoy' en
geschenk
voor de
gemeente
t
■■inn
13;
TECHNISCHE HULP KAN OOK MISDADIG ZIJN
Hoe het begon in de
Frans-Duitse oorlog
RODE KR UJS LEIDEN EN OMSTREKEN
IS EEN ACTIEVE HONDERDJARIGE
u
Honderd jaar Rode Kruis
Oudt ^i/den
6<t
Beroepingswerk
Prof.
v. (1. Berg
naar Zuid-Afrika
Prof. dr. A. Teeuwvoorzitter adviescommissie culturele betrekkingen met Indonesië:
ut
JJJJSDAG 13 OKTOBER 1970
LEIOSCH DAGBLAD
LEIDEN De afdeling Leiden en omstreken van het Neder-
le', andse Rode Kruis is een actieve honderdjarige. Morgen haakt
Uw Ie afdeling, die afgelopen zomer honderd werd, in op de lan-
ielijke bliksemactie „Schip Ahoy" voor een nieuw hospitaal
chip „Henry Dunant". Na deze actie komt er zaterdag 24 ok-
ober een goede gelegenheid om het werk van het Rode Kruis
J a aanschouwen: de jaarlijkse kaderdag van het gewestelijk
h« ommando Zuid-Holland wordt in Leiden gehouden. Inge-
b« ijochten in het programma is de aanbieding van een feestge-
chenk van het jubilerende Rode Kruis aan de gemeente: een
omplete matertaalwagen voor de gemeentelijke geneeskundige
Tienst.
De bliksemactie „Schip Ahoy"
rordt morgen in de avonduren on-
Jfjjtrsteund door een spectaculaire te-
"Visie-uitzending vanuit de Ahoy-hal
Rotterdam. Een huis-aan-huis-
Dllecte in geheel Leiden bleek niet
logelijk. Dit gebeurt nu in enkele
ijken. Om het publiek in de gele-
?nheid te stellen zijn bijdrage te of-
tren. zijn morgenavond van 7 tot 10
de banken geopend en worden
deze posten bezet:
Petrakerk, Surinamestraat
Zuiderkerk, Lammenschansweg
Gebouw ..Staalwyk", Herenstr.
Vredeskerk, Burggravenlaan
Wijkgebouw Groene Kruis, Ma-
rislaan 7
Gebouw Rode Kruis. Mors-
\vegl86
Bevrijdingskerk, Montgomery-
straat
Portiersloge, St. Elisabeth-Zie
kenhuis, Hooigracht
V.V.V.-kantoor, Steenstraat
Gebouw G.G. en GX>., Rooden-
burgerstraat
Bejaardencentrum „Roombtirg",
Zaanstraat 151
Koningskerk, Willem de Zwij
gerlaan 177
St. Antonius Clubhuis, Mare 43
Clubhuis ,,De Zevensprong",
Bernardkade
Beloftenkerk. Robijnstraat
In regio
In Oegstgeest is de gemeente in
wijken verdeeld, waarbij in iedere
wijk een delegatie collectanten huis-
aan-huis geld inzamelt. De actie
wordt hier begeleid door twee mu
ziekkorpsen. Het gemeentehuis van
Oegstgeest is deze avond geopend
voor het coördineren van de collec
tantenactie.
Verder zyn van 710 uur de vol
gende banken voor het in ontvangst
nemen van bijdragen aan de actie
„Schip Ahoy" geopend:
Algemene Bank Nederland,
Geversstraat en Lijtweg
Boerenleenbank, Lijtweg
Raiffeisenbank. De Kempe-
naerstraat
Amrobank, Geversstraat
•fr Leidse Spaarbank. Geversstraat
De gemeente Oegstgeest kampt nog
met een tekort aan collectanten; me
dewerkers kunnen zich opgeven bij
het gemeentehuis.
Het contactadres in Warmond is:
Mevrouw Langemeijer. Bea-
trixlaan 6.
Het gemeentehuis in Voorschoten
is geopend en tevens van 710 uur:
Raiffeisenbank. Kon. Wilhel-
minalaan.
In Zoeterwoude worden de collecte
bussen verzameld in het clubhuis van
ae SJZ. sportcomplex Haasbroek,
waarvan de leden collecteren. Ook in
Zoeterwoude zijn er deze avond twee
banken open. waai- bijdragen kunnen
worden gestort:
Raiffeisenbank, Karei Door
manlaan
■tc Boerenleenbank. Stationsstraat.
In Leiderdorp staan op de volgende
punten collectebussen:
Alle bankinstellingen te Lei
derdorp
Het gemeentehuis. Hoofdstr. 3
Kamsteeg's automobielbedrijf
N.V., v. d. Valk-Boumanweg 2
Automobielbedrijf Rijnland NV,
Van der Valk-Boumanweg 71
Défilé
De kaderdag op zaterdag 24 okto
ber zal zich voornamelijk rondom de
ADVERTENTIE
Schout- en schepenen*
corners
voor exclusieve parties
in privé sfeer
maximool 24 couverts
oir conditioned
Zondags gesloten
tegenover parkeerterrein
Steenstraat 49/51. LEIDEN, fel 3314.
i Een bekend pok Leids
beeld: het Rode Krüis-hospitaal-
schip ,.JHenry Dunant" aan de
kade. Het Rode Kruis wil voor de
chronisch zieken een nieuw schip
en vandaar de actie „Schip
Ahoy".
(Foto LD/Holvast)
Doelenkazerne afspelen. De parate
Rode Kruisploegen van alle afdelin
gen in Zuid-Holland komen naar
Leiden en maken tussen 1010.30
uur een défilé door de stad "naar het
Stationsplein, waar voor het gebouw
van de Rijksbelastingdienst de com-1
missaris der Koningin in Zuid-Hol-1
land, mr. J. Klaasesz en burgemees
ter en wethouders van Leiden, het
défilé zullen afnemen.
De Rode Kruis-colonnes zullen met
hun materiaalwagens en vergezeld j
van de drumband van het Rode
Kruiskorps verder trekken door de
stad naar het terrein van de Doelen-
kazerne. In de kantine zal de aan
bieding van het geschenk van de
Leidse afdeling aan de gemeente
Leiden plaatsvinden.
In de middag zal een programma
voor het Rode Kruis teams Wor
den afgewerkt, waarbij o.m. één en
ander zal worden verteld over de
Verbindingsdienst in woord, beeld en
geluid, over de nieuwe handleiding
over opleiding helpers en helpsters,
over het Mobiele Instructie Team,
waarna een demonstratie zal worden
gegeven van de ambulancewagen van
i het hoofdbestuur, de P.A.M Volks
wagenbus en het wagentje Zuid-Hol-
i land.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Weesp: J. C. Kool-'
schijn te Zevenhuizen; te Zaandam:
M. J. J. Bonting te Zutphen.
Bedankt voor Vrouwenparochie: J.
L. Ravesloot, te Veen <N. Br.>. voor
Zetten-Andelst. Zwolle en Kampen:
J. den Hoed te Meerkerk voor SI een-
wijk: B. v. d. Lelie te Hansweert.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Maassluis: W. de
Vries te Bedum; te Zaltbommel:
kand. F. J. van Ree te Utrecht, die
dit beroep heeft aangenomen.
Bedankt voor Oldekerk: W. van
der Kalk te Coevorden. voor Zwa
gerveen: R. der Nederlanden, tel
Middenmeer, voor Hoogeveen: J van
Dalen te Rotterdam
GEREF. KERKEN (vrijgemaakt)
Beroepen te Brouwershaven: M.
Heemskerk te Meppel.
Bedankt voor Ede-Wageningen: J.
F. Heij te Amersfoort.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Barendrecht: M.
Vlietstra te Werkendam.
Bedankt voor Deventer: J. Dol te
Drachten.
GEREF. GEMEENTEN
I Bedankt voor Zoetermeer: J. C.
Weststrate te Meliskerke; voor Apel-
i doorn: W. Suyker te Lisse
LEIDEN - Honderd jaar Rode
Kruis in Leiden en verre om
streken. Het begon in de Frans-
Duitse oorlog. Veel van de oude
papieren is verloren gegaan,
maar het eerste jaarverslag is
er. Daaruit blijkt, dat in de
laatste dagen van juli 1870 en
kele Leidse ingezetenen begon
nen 'te spreken over de wense
lijkheid om een comité van het
Rode Kruis op te richten Een
commissie, bestaande uit prof.
M. Polano. H. C. Rogge. prof.
M. J. de Goeje. dr. G. Zaalber?
en J. A. F. Coebergh nodigde
een veertigtal heren uit om een
afdeling te vestigen van de Ne-
derlandsche Vereeniging tot het
verleenen van hulp aan zieke en
gewonde krijgslieden.
Drieëntwintig gaven aan deze
oproep gehoor en in een verga
dering r.p de 1ste augustus werd
een reglement vastgesteld en
een bestuur van zeven personen
benoemd, terwijl terstond een
bedrag van f 182 aan buitenge
wone giften werd ingeschreven.
Tot voorzitter werd benoemd
prof. M. Polano tot ondervoor
zitter A Heynsius. tot penning
meester J. A. F. Coebergh en
tot secretaris H. C. Rogge, die
eohter dezelfde maand ontslag
vroeg en werd vervangen door
M. J. de Goeje.
Bij de onzekerheid omtrent de
loop, die de oorlog zou nemen,
besloot men een onderzoek in
te stellen naar de lokalen, die
evt. voor het verplegen van ge
kwetsten beschikbaar en ge
schikt zouden zijn en werd aan
het hoofdcomrte in Den Haag
bericht, dat Leiden zioh bereid
verklaarde te worden opgenomen
onder de steden, waarheen in
geval van nood gekwetsten zou
den kunnen worden vervoerd.
Zover is het niet gekomen.
De bestuursleden De Goeje en
Coebergh richtten een circulaire
aan de schooljeugd van het 3de
en 4de district van Zuid-Hol-
iand van welke districten zij
schoolopzieners waren waarin
erop gewezen werd, dat de vre
selijke corlog tussen Frankrijk
en Duitsland begonnen was.
.Reeds liggen", aldus de circu
laire, ..vele soldaten dood op de
slagvelden, terwijl honderden
en nog eens honderden gekwetst
en verminkt zyn weggedragen
Eer wij een week verder zijn.
zal dit getal tot duizenden en
nog eens duizenden geklommen
zijn". De opbrengst was ruim
f1100.
Het voorbeeld van Leiden
werd in tal van plaatsen nage
volgd. In een Belgische krant
werd de circulaire in het Frans
vertaald.
Zo vloeiden de giften van vele
kanten binnen. Inmiddels cir
culeerden intekenlijsten in Lei
den en omliggende dorpen.
Ook materieel stroomde bin
nen. vooral in de vorm van ver
bandmiddelen. Spoedig werd een
vrouwencomité opgericht met
het doel verbandmiddelen te
vervaardigen.
Intussen werd ook het gewone
Rode Kruis-werk ter hand ge
nomen in de vorm van een cur
sus voor verplegers en verpleeg
sters, die zioh bereid verklaar
den terstond hulp op het slag
veld te gaan verlenen.
Zo haakten Leiden en omge
ving in op het initiatief van de
Zwitserse zakenman J. Henry
Dunant, die. getroffen door de
slag by Solferino, waarbij 40.0CO
doden en gewonden vielen, hei
Rode Kruis oprichtte. Koning
Willem III gaf de stoot tot de
oprichting van een Nederlandse
afdeling. Begin 1870 waren er
al zeventien afdelingen en later
in het jaar kwam Leiden daar
bij. By Leiden waren toen aan
gesloten Leiderdorp. Koudekerk.
Hazerswoude, Woubrugge, Oud
Ade, Roelof arenas veen. Rijpwe-
tering, Rynsaterwoude, Hoog-
made. Nieuwe Wetering, Lei-
muiden, Oudewetering en Zoe
terwoude Ryndyk. Sinds een
aantal jaren is daarnaast de
afdeling Rynland gevoegd, waar-
by Oegstgeest. Katwijk, Ryns-
burg. Warmond en Voorhout
zijn aangesloten
Naast de oorlogstaken zyn ae
vredestaken gekomen. Zo is het
afdelingswerk gegroeid. We den
ken daarby allereerst aan het
veelomvattende werk van de
bloedtransfusiedienst en de
trombosedie nst, maar voegen
daaraan onmiddellijk toe de
weekreis met de Henry Dunant.
waardoor chronisch zieken uit
de sleur worden opgetrokken.
Daarnaast is er het kolonne-
werk van het Rode Kruis, waar
van helpers en helpstei-s altyd
gereed staan by sportgebeurte
nissen, demonstraties, ziekenver-
voer, enz.
Dat alles is werk. dat door
enthousiasten wordt verricht,
niet alleen belangeloos maar ook
ten koste van veel vrye tyd en
andere opofferingen. Men kan
steun verlenen door lid te wor
den of door zich op te geven
voor hulp by de vele taken, die
het Rode Kruis al "n eeuw lang
verricht in dienst der mensheid
M ZONDEROP
LEIDEN Prof. J. H. van den
Berg. hoogleraar aan de Leidse uni
versiteit is benoemd tot gasthoogle
raar in Zuid-Afrika voor het aca
demische jaar 1971. Hy zal colleges
geven in culturele psychologie, neu
rosen en psycho-therapie.
(Door Hans-Ludo van Mierlo)
LEIDEN Nederland onderhoudt met een twintigtal landen
inrt culturele verdragen. Sinds kort ook met Indonesië. Het verdrag
werd in 1968 door de ministers van buitenlandse zaken van
de beide landen getekend en in het begin van dit jaar werd
'het geratificeerd. Vorige week dinsdag heeft de minister van
•uitenlandse zaken de Nederlandse Commissie van Advies
ïnstalleerd, zoals in de overeenkomst was voorzien. Voor-
i zitter van de commissie is de Leidse hoogleraar in de Bahasa
K Indonesia en Maleise letterkunde, prof. dr. A. Teeuw.
De commissie heeft tot taak de Daarby heeft zU ruime mogeiykhe-
(c:
sigen regering voorstellen te doen
iet betrekking tot de verwezeniy-
:ing van de doelstellingen, die met
overeenkomst beoogd worden.
den. Prof. Teeuw: "Het terrein is zo
ruim, dat het byna onafzienbaar is.
Drie ministeries zyn met de culture
le uitwisseling gemoeid: Buitenland-
ADVERTENTIE
se Zaken. Onderwys en Wetenschap
pen en Cultuur, Recreatie en Maat-
schappelyk werk. Het gaat dus om
cultuur in ruimere zin. Niet alleen
wetenschappelyke contacten komen
in aanmerking maar ook allerlei
uitingen van kunst, sport en activi
teiten op maatschappeiyk gebied ho
ren tot de mogeiykheden. Dan kom
je in de buurt van de technische
hulp. Een project voor dessa-ontwik-
keling is technische hulp. maar ver
toont tegelykertyd ook een aspect van
culturele samenwerking".
Relaties
Er is al veel culturele samenwer
king tussen Nederland en Indonesië.
Sinds enige tyd hebben de Neder
landse universiteiten de mogeiykheid
ontwikkeling-samenwerkings projec
ten in ontwikkelingslanden te finan
cieren met gelden uit de technische
hulpfondsen. Volgens prof. Teeuw
wordt de helft van al deze projecten
opgezet in Indonesië. Iets wat alles
zins verklaarbaar ls. „De beide lan
den kennen elkaar al lang. Nu wor
den de relaties weer aangeknoopt,
waar die vroeger verbroken zyn;
zonder gevoeligheid van beide kan
ten. Daarby wordt veel nadruk op
het onderwys gelegd. Zeker niet zon
der Instemmingzelfs op verzoek
van Indonesië zyn twee Nederlandse
lectoren verbonden aan de universi
teit in Djakarta, om daar een studie
richting Nederlands op te zetten
Iets wat volgens prof Teeuw erg
nuttig ls, omdat onze taal in het he
dendaags Indonesië nog veel beteke
nis heeft. De rechtboeken zyn in het
Nederlands en ook de jurisprudentie.
Hetzelfde geldt voor de geschiedenis
bronnen.
Belangryk vindt de voorzitter van
de adviescommissie ook het vertalen
van wetenschappelyke werken in het
Indonesisch, anderzyds het bieden
aan Indonesië van Nederlandse lec
tuur, waaraan grote behoefte blykt
te bestaan. De wensen gaan van Li-
belle tot wetenschappelyke tydschrif-
ten. "Een schreeuwende behoefte"
aldus prof. Teeuw. Een behoefte,
waarin al enigszins voorzien wordt.
De Nederlandse bibliotheek in Djakarta is inmiddels uitgegroeid tot een cultureel centrum waar
behalve een leeszaal ook een filmotheek, een discotheek .een talenpracticum en twee ruimten voor
het houden van cursussen, lezingen, tentoonstellingen, muziek- en filmavonden zijn ingericht.
De Nederlandse ambassade heeft in
Djakarta, Bandung. Djokjakarta en
Makassar Nederlandse bibliotheken
opgericht, terwyi er nog drie andere
in voorbereiding zyn.
Inventariseren
Een van de eerste activiteiten van
de nieuwe commissie zal zyn het in
ventariseren van de reeds bestaande
betrekkingen, en dat zyn er vele. Zo
zyn het Genootschap Nederland-Indo
nesië en veel andere instituten, die
nieuwe relaties opgebouwd hebben.
"Het is beslist niet de bedoeling die
activiteiten af te remmen", beweert
prof. Teeuw. "De bedoeling ls dat
die gewoon biyveo-voortbestaan".
Op de vraag of Nederland nu ook
de vele illegaal verkregen Indonesi
sche kunstschatten gaat teruggeven
antwoord prof Teeuw"Ik dacht niet
dat dat de uitdrukkeiyke bedoeling
van het verdrag is. "Be zie het niet
als de taak van onze commissie zich
daarin te verdiepen. Overigens wordt
over die kunstschatten soms overdre
ven geschreven. Veel dingen zyn niet
op onregelmatige wijze weggesleept,
maar door particulieren gekocht en
meegenomen".
Dat de hernieuwde culturele con
tacten invloed zouden kunnen hebben
op het toeristenverkeer tussen de
beide landen acht prof. Teeuw niet
uitgesloten. "Ik zie niet in dat we
ons daar rechtstreeks mee moeten
bezighouden, maar een betere ken
nis van elkaar kan dat natuuriyk wel
bevorderen. De m oeilykheid zit er
echter ln. dat de beide landen wel
cultureel geiykwaardig zyn «daarop
ls het cultureel accoord gebaseerd)
maar niet financieel-economisch. Het
toeristisch verkeer zou vooral uit ons
land komen".
Trekt Nederland door allerlei vor
men van steun niet opvallend veel
geld voor Indonesië?
Prof. Teeuw: "Indonesië heeft met
rrujn vak te maken. Ik zal zo objec
tief mogeiyk proberen te zyn. Er ls
my verzekerd door ontwikkelingsdes
kundigen dat juist door de relatie
ln het verleden het geld aan Indone
sië relatief het beste besteed is. Om
dat we elkaar goed kennen. Als er
slechte communicatie ls, dan bestaat
er kans of ineffectieve hulp".
Wat is nu precies het belang van
die culturele samenwerking?
"Ik zou willen zeggen niet als
voorzitter van de commissie spre
kend. maar voor mezelf dat wy
ln deze wereld op een of andere ma
nier'als Westen met de Derde We
reld tot samenwerking op duurzame
schaal moeten komen. Als je je be
wust bent van je taak, ontwikkelings
hulp. technische hulp en daar ls
nu toch byna iedereen van overtuigd
dan moet je je ook bewust zyn
van de consequenties. Je kunt nooit
technische hulp geven, die niet diep
ingrypt in het culturele en maat-
schappeiyke leven. Als je in een
Aziatisch dorp een cementfabriek
bouwt heb je niet alleen daar een fa-
brieg gezet, maar ook het arbeidspa
troon beïnvloed, de menselijke ver
houdingen en het geldverkeer. We
dienen ons ervan bewust te zyn, dat
economische ontwikkeling het cultu
rele patroon diepgaand beïnvloed. Je
dient je bezig te houden met de cul
turele problematiek van de ander. Je
kunt ook misdadige dingen doen met
die technische hulp".
Betekent culturele uitwisseling enk,
dat er een groep artiesten van het
kaliber van Jan Blaaser. Johnny Jor-
daan, de Mounties e.d. naar Indone
sië gaat?
"Over het begrip cultuur kun je
lang praten. Daarby spelen ook de
wensen van de andere kant mee. Als
de vraag er is en het is voor ons mo-
geiyk daaraan te voldoen dan kan
dat net zo goed als het Concertge
bouworkest. In principe moeten we
het begrip zo ruim mogelyk nemen.
Wat Nederland representatief acht
e n wat Indonesië vraagt is natuuriyk
bepalend. Dat samenspel is belang
ryk. We maken ons een beetje zor
gen hoe dat samenspel zal moeten
komen over die grote afstand".
