Patient zit nu in de klem
OMDAT
Durex zo
betrouwbaar
is!
Vertrouw nooit beloften snelle rijkdom
»ge, Omzien in
en er wondering
val
er
LSg
It
een half miljoen Nederlanders
gebruiken Durex
O Durex the best there is
PRESTIGE
VERLIES
SSJIE KOMT ONS HELPEN
DE MEBRIE"
Cafetaria
JER ifTERDAG 10 OKTOBER 1070
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 1
y ËIDSCH m DAGBLAD
n de stromen lectuur die in de
herfstmaanden worden uitgego-
ten. Is maar weinig ruimte voor
tl2, ademing en rustpunten. Voor boe-
die werkelyk boeien. Maar zo'n
De iiend rustpunt, dat de lezer tege-
i tegeJactiveert 611 tot oppositie brengt.
>ezit t/dt nu 8evormd door de herinne-
Ldskra£en van Annie Romein-Verschoor,
Udus J*ten °mzien 111 Verwondering,
oerderVrvan deel 1 zojuist bij de Arbei-
;iale is verschenen. De herinne-
edeel<J0en van een bijzonder vitale en
Socialisten t<e vrouw- die ook door op-
raagfoUng en huwelijk- als historica ge-
,r degfhvd met historicus Jan Romein
beschifbestemd schijnt om van deze
en vei&u^riusen ook een monument te
oeven,Fen-
sen nvanaf de eerst,e zin de laatste
vereuB dagen voorafgaand aan 10 mei
van fc 6611 verrassend boek, waarin An-
Romein met goed gehanteerd
Igebrulk vertelt over haar leven,
r vrienden en verwanten, ideeën
ihartstochten. Zeer scherp weet ze
itplasen te portretteren, scherp ook
etst zij het beeld van zichzelf. Nu
l s zet zij in enige zinnen een land-
[6K»P neer, in tere of felle kleuren,
i weer karakteriseert ze een haar
»nvallende hoogleraar in Leiden
lclDwoorderi- die niet bijtend zyn,
ir door een sobere spot frapperen.
De huisjes bestaan er niet voor
•rdamyT' maar ze hoeft zich in haar
ra w>keuren en °nlust€evoelens nooit
igeiykjiorceren. De confrontatie met de
dieneniemens blijkt er steeds een met
ge0!fe reserve, waarbij vragen over-
het gden- waarb« verwondering en
ervaJF nlet het begin van een wijs-
lbareT-°verheerst-
.^.^Jt sterkst is Annie Romein als ze
ineringen ophaalt aan haar
situatie. Als ze bijvoor-
hertelt hoe ze in 1914 na de
onbezorgde vooroorlogse zo-
- in Leiden ging studeren,
besluit om naar Leiden te
was één van die zonderlinge
ingen, waarbij we resoluut in
water springen zonder te weten
het smaakt. Ik had maar een
;t vaag idee van wat een uni-
eit te bieden hadEn „Als
het algemeen naga wat ons in
jaar in Leiden is bijgebracht,
(Ten k311 afwisselend schaterlachen
r ,,ne schamen over dat doctoraal
- ,Jma, dat nu al zo'n vijftig Jaar
£jn bureau ligt".
ïrgelijke scherpe observaties over
van iersnon die Annie Romein-Ver-
or is, staan er veelvuldig in dit
herinneringen van Annie Ro-
fascineren behalve door het
•ld. ook door de afstand die
75-jarige weet te nemen van
4jd. waarin ze nu leeft. Zonder
f actueel zijn haar opmerkingen
de vrouw in onze tijd.
heb veel boeken gelezen over
touw; bijna overal is haar tra-
nele beeld dat van de wachten-
de wachtende geliefde tegenover
1 'olenman met de knots,tegenover
f/t/ idder op avonturen en tegenover
vererotische held uit veel moder-
literatuur, die mij altijd sugge-
t ontrf dat de auteur impotent is
maatafordt als vrouw en moeder altijd
die 3»dereteld te wachten en niet te
^rrorisn? wachten. De moeder achter het
weigeld. totdat de krappe arbeids-
m of iF binnen een paar jaar onze
aal radicaal wijzigdeIk heb
lebben Paast 6611 man dle helemaal in
>t koloBwerk kon °P8aau en 111 een kring
in de imensen die dat ook konden
lijkheid*
i alsof een meisje voor halve
i en oer
,11e kolf11 met de 15011 8evoeld en die hal
mden rag °°k niet helemaal zonder
uatie tfidgevoelens om wat ik naar twee
jgelii&r11 kort schoot, en omdat een
daan cnu eenmaal niet uit drie helften
v|ondEn ik zou het leven dat
saam g<?r Ugt' niefc Seruild willen
^jen voor de verkrampte en ran-
uze vrijheid die een Simone de
ivoir verdedigt met een Jalouzie
t inzakaaar *edere overgave misgunt
van kej <je bespreking van een boek als
van Annie Romein overheerst de
nog 'om steeds verder te gaan met ci-
Igemenl 0m uitspraken die doeltreffen
gde N%n verwonderde wijsheid tot hun
ft te laten komen. Maar aangp-
dit verhaaltje voornamelijk
t als smaakopwekker, zijn er nu
>eg citaten gevallen. Ook voor
ie Romeins tegenstanders. En die
ïn er wel zijn. Want haar oordeel
iet altijd vleiend. Niet voor hoog-
ren en niet voor hogepries-
van de literatuur zoals Ter
niet voor politieke voorlieden
ijnkoop en dr. Ravensteyn. De
len van de Romeins kunnen te-
ra zijn. Er is een boek van een
j»eeld, waarover nog lang niet ge-
j is geobserveerd. Een tekortko-
and geitje zou te vinden kunnen zijn, in
Ze slfenbiv alen ten houding van de Ro-
t er tegenover het communisme.
Ze mevrouw Romein-Verschoor
i en s)^ ruiterlijk toe: politici waren zij
ie ham Evenmin trouwens sportverslag-
Diens18, al waren zy als dagbladcor-
ondenten in Kopenhagen een-
;ewondy gedwongen een verslag van een
n zielDfcaiwedstrijd te maken
1 Haaf JRS
;le huif JRfa
rouwal
vj
In Juni van dit Jaar werd een prijs-
beschikking van de minister van
Economische Zaken van kracht
waarbij voor particuliere patiënten
het huisartsentarief werd vastge
steld op f 9,50 per consult by de dok
ter en op f 14,25 per visite aan huis.
Na het van kracht worden van die
prijsbeschikking kreeg een particu
liere patient van zyn huisarts een
rekening, waarop niettemin F 10
stond voor een consult, en dezer da
gen kreeg hy er weer één. ditmaal
ten bedrage van f 10.50. dij patient
boft. want hy is ambtenaar ergens
in de provincie en hy kan zyn reke
ningen doorsturen naar de I.Z.A.
Instituut Ziektekostenvoorziening
I Ambtenaren» dat hem circa 85 pro-
cent van zyn dokterskosten ver
goedt. Over het complete bedrag,
want het I.Z.A., waarvan naast de
premiebetalende ambtenaren de
overheid de kosten moet dekken .be- I
taalt óók uit over doktersrekeningen
die volgens de prysbeschikking te
hoog zyn.
Een merkwaardige zaak. Ener- j
zijds probeert de overheid de touw-
tjes van een stuk prysbeleid uit han- i
den van de artsen los te peuteren,
anderzijds laten haar eigen organen
die hun tekorten uit gemeen
schapsgelden moeten denken de
zaak maar waaien.
1 By de I.Z.A.'s zegt men. "Wy be-
Al meer dan 25 jaar gebruiken vele
miljoenen Nederlanders een modern
voorbehoedmiddel als het condoom.
Zij willen zekerheid. En Durex
geeft die zekerheid. Durex past zowe
in de fabricage als bij het testen
de allernieuwste wetenschappelijke
methoden toe.
Onze jarenlange ervaring heeft het
Durex condoom tot een onvoelbaar
voorbehoedmiddel gemaakt voor de
moderne gebruiker van vandaag,
die zekerheid wil.
Daarom gebruiken 7 van de 10 Durex.
Durex, een wereldbekend merk van de
London Rubber Company.
horen niet tot het controle-apparaat
van de minister van Economische
Zaken, wy zyn geen onderdeel van
de Economische controle dienst. Na
tuurlijk zyn wy er niet gelukkig mee
dat wy te hoge rekeningen binnen
krygen, maar als wy die niet zouden
vergoeden, zouden wy het probleem
afwentelen od onze verzekerden."
De I.Z.A.'s doen van te hoge reke
ningen ook geen aangifte de Eco
nomische controle dienst, omdat
men vindt dat men daardoor maar
moeliykheden zou gaan scheppen
tussen de verzekerden en hun huls
artsen.
Slechts hier en daar een voor
beeld daarvan is het I.Z.A.-Limburg
heeft men getracht weerwerk te
leveren tegen te hoge doktersreke
ningen. Na afkondiging van de prys-
maatregel laaide het verzet ertegen
op in verklaringen van de centrale
huisartsenorganisatie L.H.V. daarop
was er weldra weer sprake van
nieuw overleg tussen het ministerie
en de artsen. Een I.Z.A.. zoals dat
in Limburg wilde afwachten welke
richtlynen nu uit dit overleg zouden
komen, vooral ook over de specifi
catie van de rekeningen. Doch "Den
Haag" zweeg stil. En het I.Z.A.
Limburg raakte alras bedolven on
der de opgespaarde rekeningen en
de brieven van verzekerden die om
hun geld vroegen. Zodat men nood
gedwongen toch tot vergoeding over
ging. zy het dan dat er in provin
ciaal overleg toch nog wel werd be
reikt dat de artsen op hun rekenin
gen het aantal "contacten" met de
patient zouden vermelden en dat zy
beloofden althans via deze vage aan
duidingen geen prijsopdryving te zul
len nastreven.
Zelfs de ziektekostenverzekeringen
van de overheid moeten zich dus
maar streekgewys proberen te red
den. voorzover dat mogeiyk is. By
gebrek aan landelyke richtlynen we
ten zy ook al niet waar zy aan toe
zyn voor het bepalen van hun hou
ding tegenover te hoge rekeningen.
Zy hebben in hun reglementen wel
staan, dat in het algemeen "buiten- I
sporig hoge" rekeningen niet zomaar I
worden vergoed, maar wat is "bui-
tensporig?"
Vrijwel eender ligt de situatie op
het punt van de vergoedingen bij de
ziekenfondsenziektekostenverzeke-
raars. Ook zij keren veelal maar uit
op de rekeningen die hun worden ge- j
stuurd, ongeacht het feit of de huis
artsen die ze uitschreven, over de
schreef zyn gegaan. In hun polis-1
voorwaarden wordt de verzekerde
immers vaak "volledige vergoeding"
beloofd.
Zij meiden in het algemeen ook
geen overtredingen by de Econo-1
mische controle dienst Want zy hul
digen de mening dat zy daarvoor
eerst de toestemming van hun ver
zekerden nodig zouden hebben. Bo
vendien weegt de verzekering van
dokterskosten by deze verzekeraars
minder zwaar, omdat veel polissen
die kosten juist niet dekken.
En dan is er nog het probleem
dat. aldus een nadere toelichting van
het ministerie van Economische Za
ken. de tarieven van f 9.50 eri
f 14.25 geen "eenheidspryzen" zyn,
ook al ïykt het daar in de prysbe
schikking op. Huisartsen die in het
verieden al duurder waren dan an
deren. mogen dat thans ook zyn. Zo
dat een verzekeraar er een apart
controle-apparaat, voor zou moeten
hebben, om dé&r weer uit te ko
men.
Wie by dit alles de dupe is. is de
individuele patient met een inkomen
boven de loongrens, die zich wegens
de hoge premie niet kan verzekeren
tegen huisartsenkoeten en die nu in
zyn eentje oorlog zou moeten gaan
voeren tegen zyn dokter- Econo
mische Zaken zegt dat het allemaal
wel meevalt. Wel geeft men toe dat
de rekeningera nog steeds vaak on
duidelijk zyn. Verzekeraars zeggen: "Haagse" overleg valt op dit mo-
op vrij grote schaal houden de ment te vernemen: "Er is wel enig
artsen zich niet aan het tarief, noch contact geweest, maar daaruit is
aan een duideiyke specificatie op nog niets voortgevloeid."
hun rekeningen". En over hetL. BAKKER.
-
Talrijke huisartsen slippen nog door de mazen van de prijsbe
schikking op hun tarieven voor particuliere patiënten, die de minis
ter van Economische Zaken in juni heeft uitgevaardigd. Volgens
de Economische Controle Dienst wordt de beschikking redelijk goed
nageleefd" vooral als men de toestand van thans vergelijkt met die
omstreeks het derde kwartaal van het vorig jaar, toen de halsstar
rige opstelling van de centrale huisartsenorganisatie tegenover over
heidsbemoeienis tot een nogal omvangrijke tariefexplosie leide-
Ziektekostenverzekeraars zeggen evenwel dat bij hen nog steeds een
gestadige stroom te hoge doktersrekeningen binnen komt.
De prijsbeschikking van juni liet een tariefsverhoging toe van
vijf procent. Daarmee werden de eigenmachtige verhogingen van
een aantal kleine boosdoeners onder de huisartsen gelegaliseerd. De
toegestane kosten van een consult werden vastgesteld op f 9,50 en
die voor een visite op f 14,25
(Van onze parlementaire redacteur
R. W. Heldinga)
Byna op het einde van de rit heeft
de regering-De Jong zich nog het on
genoegen op de hals gehaald van de
anti-revolutionaire fractieleider mr.
Biesheuvel. De nota. waarin de mi
nister-president zyn plannen ten
aanzien van de openbaarheid ont
vouwt, heeft de ontstemming van de
antl-revolutlonair gewekt, «mdat
daarin volledig wordt voorbygegaan
aan de aanbeveling die de commis
si e „heroriëntering overheidsvoor
lichting" heeft gedaan.
Mr. Biesheuvel was voorzitter van
die commissie. Hy is door premier De
Jong zelf op die post benoemd. Zo
biykt maar weer eens dat het niet
verstandig is, bevriende politici met
Ziektekostenverzekeraars bij wie. in verband met de hoge pre- dit soort opdrachten te belasten. Ze
mie, slechts een deel van de particulieren met een inkomen boven
de ziekenfonds-loongrens tegen dokterskosten is verzekerd keren
echter vrijwel ongezien in vele gevallen nog hogere doktersreke
ningen uit.
Zelfs overheidsorganen, de provinciale I.Z.A.'s (Instituten ziekte
kostenvoorziening ambtenaren» honoreren massa's rekeningen van
huisartsen die zich niet aan de prijsbeschikking houden.
Al deze ziektekostenverzekeraars doen in het algemeen geen aan
gifte van geconstateerde tarlefsovertred ngen. Ook nemen zij ge
noegen met niet of nauwelijks gespecificeerde artsenrekeningen
een punt waarop zij erjige tijd geleden formeel nog scherp stelling
namen tegenover de huisart- norganisatie, die toen haar leden ad
viseerde niet te specificeren.
Bij de Econom'sche Controle Dienst komen dan ook „slechts
druppelsgewijs" klacht-n nnen over te hoge artsenrekeningen.
Niettemin heeft men daa" de indruk dat men door controle- op
°igen initiatief de nalc 'ng van de prijsbeschikking aardig in de
hand houdt.
Er zijn nieuwe zaken te melden Klaas Rusticus en ook voor Louis
over de hervatte serie 'Swiebertje' Borel, die zijn sporen op het ge-
waarvan vanavond het eerste bied van blijspel heeft verdiend
deel wordt uitgezondenHet is en nu als nieuwe burgemeester
het eerste seizoen voor regisseur gaat optreden.
(Van onze financiële medewerker)
Plotselinge rijkdom is zo zelden als
de hoofdprijs uit de lotery. al zyn
er In de loop der tyden altyd wel
lieden geweest, die de mensen voor
spiegelen, dat zy In korte tyd rijk
kunnen worden, of hun door spaar
zaamheid vergaard vermogen tegen
geldontwaarding kunnen vrywaren.
Fluwelen tongen hebben tal van
spaarders van hun vermogens afge
holpen, doch er zyn nog altyd goed
gelovigen, die menen dat een tip over
een voordelige belegging van de ene
dag op de andere tot een flinke ver-
mogensaanwas kan leiden. Se
rieuze beleggingsadviezen zijn er
nooit op gericht om op korte termyn
rykdom in het vooruitzicht te stel
len, want als de adviseur zo goed op
de hoogte is, zou hy er in de eerste
plaats zelf van profiteren. Een beleg
gingsadvies gericht op langere ter
myn. waarby de gang van zaken van
zaken van een onderneming
Wat schone beloften van vermo-
gensgroei inhouden heeft de pyniy-
ke affaire van IOS en de daarmee
verbonden funds geleerd. Aan het
einde van de vorige week werd ge
meld dat de Zwitserse instelling de
plaatsing van deelnemingen in Fund
of Funds geheel achterwege zullen
laten. Op zichzelf is dat geen ramp,
doch het bewyst hoezeer het wan
trouwen in dergelyke ondernemin
gen. die nog niet. zolang geleden gou
den bergen in het vooruitzicht stel
den, is ingeworteld. Eenmaal verlo
ren vertrouwen kan met de beste wil
van de wereld niet worden terugge
wonnen.
Aan de poort
De jongste ontwikkeling by Gram-
co Management bewyst dat ook voor
dit fund de gouden tyden voorby
zijn. Gramco beheert o.a. het USIF
(United States International Fund»
dat zyn beleggingen voornamelyk
aanmerking wordt genomen, de'sta- zoekt in de sector van liet onroerend
tus van de leiding, de winstontwikke- I goed.
ling, de verhouding tussen koers en Is een op aandelen gebaseerd fund
winst per aandeel, het rendement
van het geïnvesteerde vermogen en
nog zoveel meer, is natuurlijk een
heel andere zaak.
buland ADVERTENTIE
bij dei.K JONG MEISJE OF JONGEN wil bij ons komen werken.
vliegr Binnenkort wordt de zaak geheel modern verbouwd,
de bijn 25-urige werkweek zondags vrij.
ALPHEN AAN DEN RUN
at de vi
uchth»'
et, zat
ers. „ORBECKEPLEIN 15
dan r
TELEFOON 01720—3206/4840j6225.
al riskant genoeg, nog erger wordt 't
wanneer er by een op vastgoed ge
baseerd fund aan de poort wordt ge-
gerammeld door ongerust gewor
den geleggers. Het is dan uiterst
moeiiyk om het geld terug te beta
len
Als gevolg van het fiasco van IOS
zyn de beleggers in Europa er hele
maal niet meer gerust op om met
de van origine Amerikaanse funds
door te gaan.
Voor de Gramco-Funds is het steeds
moeilyker geworden om de boot af
te houden. De laatste tyd zyn er zo
veel opvragingen geweest dat het
niet langer mogeiyk was om zonder
noodsprongen tot honorering van
verplichtingen over te gaan. Het li
quiditeitsfonds van 50 miljoen dollar
werd aangesproken en verdere aan
vulling werd gezocht ln de verkoop
van achttien objecten in Wash
ington. waaiwoor gemakkelijk kopers
waren te vinden.
Het door de voormalige perschef
van president Kennedy, Salinger, be
heerde fund, is daarmee echter nog
niet uit de brand. Het bezit voor een
miljard dollar aan onroerende goede
ren. waartegenover 275 min. dollar
aan aandelen werd geplaatst. Het
resterende bedrag werd gefinancierd
met hypothecaire leningen.
Liquidatie van onroerend goed heeft
doorgaans tot gevolg dat niet
de hoogste pry zen kunnen worden 1
geiyk af tot de nood van de eige-
De gegadigden wachten zolang mo
gelijk af tot de nood van de eie-
naar zo hoog ls gestegen dat tot elke
prys tot verkoop moet worden over
gegaan.
Nog erger ls het als het onroerend
goed bestaat uit grond, dat geen dol
larcent aan huur opbrengt en behal
ve het renteverlies bovendien nog 'n
schat aan grondrechten en andere
belastingen kost.
Balans opschroeven
Dat is het geval met de gronden
van Fund of Funds ln het noorden
van Alaska, waarvoor de balans-
waarde telkens werd opgeschroefd
als er in de buurt een paar druppels
olie in de grond werd aangetroffen.
In hoeverre USIF over braakliggen
de gronden beschikt, is niet uit de
gepubliceerde gegevens op te maken.
In elk geval ls te vrezen dat zich een
nieuw drama in de beleggerswereld
gaat ontwikkelen.
Dit alles wil natuuriyk niet zeggen
dat nu meteen alle beleggingsmaat
schappijen ln een kwaad dag
licht worden gesteld Integendeel, er
zyn gerenommeerde fondsen waar de
kleine man gerust zyn spa ar duiten
aan kan toevertrouwen. Daarbij mag
echter niet gerekend worden op een
onafgebroken vermogensgroei.
Nukken
Een beleggingsmaatschappijdie de
den gevonden voor de duur betaalde
stukken, tenzy er heel veel water ln
de wyn wordt gedaan.
Gunstige uitzonderingen zyn er om
de regel te bevestigen. Er zyn heus
wel beursfondsen waar de beleggers
plezier aan beleefde. Niemand had
jaren geleden kunnen denken dat een
haar toevart™u^rg^en In aande- aand«1 ElseviCT' ond^
ctomminn iron c, Inatrta rlnrran mam
len belegt, is evenzeer afhankelyk
van de nukken en luimen van de ef
fectenbeurs als degene, die zelf zyn
besparingen in aandelen uitzet.
Het verschil is evenwel dat beleg
gingsfondsen als Robeco, Rol in co,
Unitas. Verenigd Fondsenbezit, DIF,
Amro-Pierson Fund en noem er nog
maar een stel op, beschikken of een
staf van deskundigen, die de ontwik
keling der maatschappyen, waarvan
zy /ondsen in portefeuille hebben, op
de voet volgen. Desondanks wordt
er wel eens misgeprikt, doch dat ls
het fatum van elke beleggingsdes-
kundige. Ware het niet zo dan zou
den er geen deskundigen meer nodig
zyn.
Winst voor tipgevers
Doorgaans hebben degenen, die de
tip geven, tevoren zelf een pakket
van de betreffende aandelen inge
slagen. Lukt het om door hun advie
zen de kopers in de markt te halen,
dan kunnen zy hun bezit doorgeven
tegen een hogere prys dan zy er zelf
voor neertelden. De nieuwe kopers
behoeven er niet direct een strop aan
te hebben, want het is be6t mogeiyk
dat een eenmaal op gang gebrachte
koersstyging enige tyd doorloopt.
Het beursadagium ls in zo'n geval
dat de laatste koper de strop draagt.
Zodra de onvermydeiyke ommekeer
optreedt, kunnen er geen kopers wor-
stemming van de laatste dagen, nog
eens verhandeld zou worden tegen *n
koers, welke op vele duizenden pro
centen uitkomt van de oorspronke
lijke prys. Indertyd werd het aan
deel Elsevier ter beurze geïntrodu-
oeerd tegen 124 procent. De Intro
ductie kreeg een ruggesteuntje door
dat de leveranciers en drukkers van
Elsevier zich verplicht achtten om
ook een paar stukken op te nemen.
Voor degenen, die de aandelen in
portefeuille hielden, was dat een
voordelige zaak. zy kunnen hun
weelde nu niet op.
Zo ls het ook gegaan met Van der
Grinten, thans OCE geheten. Nog tal
van andere voorbeelden zouden zyn
te noemen, maar het gaat daarbij al
lemaal om fondsen, die niet met
een met de goudenglans van plotse
linge rykdom omkleed werden.
Er zyn ook wel meteoren aan de
beurshorizon verrezen, zoals nog niet
zolang geleden het geval was met de
tapytfondsen. Het leek wel of het
kleedje gespreid was voor degenen,
die zich op de aandelen van Des-
seaux en Bergoss stortten. Wie er by-
tyds uitstapte behaalde inderdaad 'n
mooie koerswinst, maar momenteel
zyn er ongetwijfeld nog heel wat
houders van, die bedenkeiyk naar de
koersontwikkeling in de tapytsector
keren zich tegen je als ze niet vol
doende aan hun trekken komen.
De regering heeft het wel eens eer
der met Biesheuvel aan de stok ge
had. maar deze keer zit het toch echt
goed fout. Om door een bevriend po
liticus te worden afgeschilderd als 'n
stelletje politieke onbenullen, die niet
eens een rapport kunnen lezen, ls
geen geringe zaak. Hy aarzelt niet
de regering angst te verwyten om
nieuwe wegen naar meer openheid
en democratische verhoudingen in ta
slaan. „De regering is ln haar stre
ven naar grote openbaarheid halver
wege biyven steken", is zyn commen
taar. Het ïykt wel of hier de oppo
sitie aan het woord is.
Blesheuvels commissie wilde dat
openbaarheid van bestuur regel zou
worden en geheimhouding uitzonde
ring. De regering heeft dat niet aan
gedurfd. Premier De Jong heeft zich,
zo zegt men op het Binnenhof, laten
inpakken door de hoge ambtenaren,
die onder leiding van staatssecreta
ris Van Veen van Binnenlandse Za
ken tot taak hadden het rapport-
Biesheuvel om te zetten in concrete
beleidsmaatregelen.
Blesheuvel spreekt van formele be
zwaren. De angst van het ambteiyke
apparaat voor politieke potteukykers
heeft kenniyk gewonnen van de wens
om tot politieke democratisering te
komen. De ryksdienst biyft de geslo
ten, oncontroleerbare macht die het
al was.
Biesheuvel ls in deze zaak natuur
iyk niet helemaal meer de objectieve
volksvertegenwoordiger, die de rege
ring op haar daden moet beoorde
len. Het regeringsstuk is zelfs voor
de oppositie niet helemaal zonder be
tekenis, al zal Den Uyl de volgende
week by de algemene politieke be
schouwingen de felle reactie van
Biesheuvel zeker gebruiken om aan
te tonen hoe weinig vernieuwingsge-
zinc' deze regering werkeiyk is.
Toch wordt de overheidsvoorlichting
niet onaanzienlyk verbeterd en
wordt de toegankelykheid van amb-
teiyke dossiers groter. Bestuursmaat
regelen zullen wat meer worden toe
gelicht en gemotiveerd, adviezen van
niet-ambtelyke organen worden
openbaar gemaakt. En als dat dienst
kan zyn voor de opinievorming zu]_
len sommige beleidsvoornemens ln de
kring van de belanghebbenden wor
den aangekondigd.
Om kennis te kunnen nemen van
overheidsstukken biyft de burger
volstrekt afhankelyk van de welwil
lende medewerking van de amb
tenaar. Hy kan weliswaar in beroep
by de administratieve rechter, maar
iedereen weet wat voor zaak van lan
ge adem dat gewooniyk is. De rege
ring doet in de nota een beroep op
de redelykheid van de ambtenaar en
de burger. Dat is een zwak verweer
want redelykheid kan van burgers
die zich opwinden over de aanleg
van een militair oefenterrein oi een
vyfde startbaan niet worden ver
wacht. En ook ambtenaren willen
zich nog wel eens formeel opstellen.
De vernietigende reactie van mr.
Biesheuvel op de regeringsnota moet
voor de minister-president wel als 'n
verrassing zyn gekomen. Hy presen
teerde zyn nota deze week althans
met een bravoer alsof de regering ln
haar vernieuwingsdrift de gehele sa
menleving overhoop wil halen.
Is de ryksdienst werkeiyk zo'n
machtig en ondoorzichtig apparaat?
Het rapport-Blesheuvel, waaraan
twee oud-ministers hebben meege
werkt, laat op dit punt niet veel twy-
fel. Het parlement ls niet meer by
machte „ln het bestuursapparaat te
controleren en de minister weet al
lang niet- meer wat er op zyn de
partement allemaal omgaat.
Een situatie waarin de volksverte
genwoordiging steeds meer delegeert
aan de minister en de minister op
zyn beurt steeds meer aan ambtelij
ke bestuursorganen, ls het duldeiyic
dat de macht van de overheidsadmi
nistratie wel moet toenemen", zegt
rapport.
Volgens de commissie-Biesheuvel ls
het ambteiyk bestuursapparaat, alle
staatsrechteriyke theorlën ten spyt,
een factor geworden die de politieke
beleidsvorming mee bepaalt. „Des te
onbevredigender is het ontbreken
van een directe publieke beoorde-
lingsmogeiykheid, door openbaarheid
gegarandeerd. Op alle mogeiyke ma
nleren grypt het bestuursapparaat ln
het leven van de burgers in, maar
zelf biyft het de ongrypb&re, ano
nieme macht die zich achter de mi
nisteriële v e ran t w oordeiy khel d kan
verschuilen".
Premier De Jong bleek donderdag
by de presentatie van zyn nota die
problemen niet zo ln te zien. In leder
geval betekent zo'n vernietigend oor
deel als Blesheuvel publlekeiyk over
de nota heeft geveld, een fors stuk
prestlge-verlies, waaruit voor de pre
mier met de verkiezingen in aan
tocht nog veel politieke narigheid
kan voortvloeien.
