Spannende autobiografie van een Oostduitse ketter Natrinon! AMMAN NOG STEEDS EEN KRUITVAT PANORAMA Zoutarm dieet? J ERICH MENDE NU LID VAN DE CDU Wyszynski naar Rome Ivoorkust wil dat Ojoekwoe vertrekt Havemann laat zich niet door Ulbricht uitschakelen ïen klein pensioen „Noodsituatie,, nu in het nieuwe nummer ITALIAANSE SCHEIDINGS- WETOVER 90 DAGEN VAN KRACHT Marihuana opent weg naar gebruik van andere drugs JJDAG 9 OKTOBER 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 1 (Van onze correspondent W. P. Timmers) BONN (GPD) Robert Havemann behoorde eens. tot de elite in jbrichts regime: een marxistische hoogleraar, verzetsstrijder tegen [tier en door de nazi's ter dood veroordeeld. Hij ontving de DDR- öe van verdienste in zilver wegens zijn opofferingsgezinde strijd ken het fascisme. Een hoogleraar die zijn Westduitse collega's tarschuwde dat zij medeschuldig zouden kunnen worden aan „een 'schuwelijke misdaad" door te aanvaarden dat de bondsrepubliek 5 een kapitalistische staat, deel zou uitmaken van de „agressieve Ivo". Jïavemann woont tegenwoordig in weekendhuis in het Oostduitse üinheide, omdat hij de huur van a Oostberlijnse woning niet meer n betalen. Zijn inkomen bestaat een klein pensioen waarop hfj als jr de staat erkend „strijder te- i het fascisme" recht heeft. In {4 verloor hy zijn professoraat in n als leider van het Oostberlyn- nstituut voor fotochemie en in [fysische chemi aan de Humboldt- iversiteit, in 1965 ontsloeg men Prof .Robert Havemann, last post van de DDR-communisten, heeft bij de uitgeverij Piper in München een grotendeels auto biografisch boek laten verschij nen. In de Westduitse pers krijgt het grote aandacht. „Der Spie gel" bijv. publiceert het in een serie. Om het beklemmende ver haal goed tot zyn recht te laten komen, is bijgaande bespreking van „Fragen antworten Fragen" in tweeën gesplitst: een kort eigen artikel, dat vandaag wordt gepubliceerd en een deel uit een van de hoofdstukken, represen tatief voor de sfeer van Have- mann's relaas, dat morgen op genomen zal worden. Kavermann een goed verteller is). Steeds weer verschijnt de Havemann bovendien een goed ver teller is). Stees weer verschijnt de schrijver voor de „Genossen" van de wier onredelijke en zinloze verhoren hem ertoe dwingen terug te blikken Hitiers dagen. Dat het verwerken ervan hem nu zwaarder valt, is niet alleen omdat de ondervragingen plaats vinden in de staat van zijn keuze, terwijl hij onder het nazi-re gime inderdaad tot de staatsvijan den behoorde. Tijdens een van de verhoren vraagt hij „Stasi 2" en „Stasi 3" („mannen zonder gezich ten," zoals Kafka in „Das Schloss" zijn metgezellen nummert) of zij zich kunnen voorstellen hoe merk waardig het is voor een communist, dat niet slechts de rector van de universiteit, die hem heeft ontsla gen, en niet slechts de staatssecre taris, die het bevel daartoe gaf, maar ook de president van de aca demie voor wetenschap, die zijn po- dat al die eerwaarde heren eens lid van de nazi-artij zijn geweest II Oud-voorzitter Westduitse liberalen BONN (Reuter, DAP) Erich Mende, ex-voorzitter van de West duitse liberale party, is lid geworden van de christendemocratische party CDU. zo is gisteren in Bonn bekend geworden. Mende, die behoorde tot het behoudende deel van FDP. heeft zich indertyd verzet tegen de samen werking van zün party met de so ciaal-democraten. Volgens een Keuls radiostation zal ook de liberaal Heinz Starke zich aansluiten bij de christendemocraten Eerder, donderdag, kondigde Sieg fried Zoglman, leider van de rechtse vleugel in de FDP. al zyn vertrek aan. Mende, Starke en Zoglman maak ten deel uit van de liberale fractie in de bondsdag. Als slechts een kwart van de FPD-afgevaardigden in de bondsdag naar de CDU overloopt, verliest de regeringscoalitie van SPD en FPD haar meerderheid in het par lement. Als de drie uitgetreden FDP-leden met de oppositie in de bondsdag mee stemmen zoals zij gisteren al deden bij de motie van wantrouwen tegen minister van Financiën Alex Möller, wordt de regeringsmeerderheid ge halveerd. De meerderheid van 12 stemmen, waarop de regering tot dus ver kan rekenen, wordt dan vermin derd tot zes. De regeringscoalitie heeft in de bondsdog 224 SPD-ze- tels en tot dusver 30 FPD-zetels. De Het do- buiten haar oevers getreden rivier de ren eerder al zeventien mensen om dental als gevolg van de overstro- j Bisagno, sloeg gisteren door de ou- mingen in het gebied van Genua is de wyk van de Italiaanse havenstad gestegen tot zeker drieëntwintig. Een I Mensen, auto's, bussen en bomen muur van water, afkomstig uit ichriy ERB( lage stfc- Prof. Havemann w( foorjaar van 1966 zorgde de par- •voor, dat zyn naam uit de le- jst van de Duitse Academie kantfapt. ivemann, nog altijd een over- d marxist, had zich in de ogen „Genossen" tot een onverbeter- i ketter ontwikkeld. Zyn oordeel de bondsrepubliek op de verkeer weg is en de DDR op de goede offerjdat zy de mogelykheid biedt vorming van een rechtvaardi- mmunistlsche samenleving op grondgebied) heeft hy niet ge- id. Maar hy ziet in de DDR doctrinaire verstarring, „hoe- daar al lang de voorwaarden ir de overgang naar het democra tie socialisme bestaan." en et ontbrak hem niet aan loyali- 0354Hy heeft verkondigd dat de li- xing alleen met Ulbricht aan hoofd mogelijk zou zyn zonder 'DR op het spel te zetten. Hy daarover kritisch te discus- en in alle vryheid, omdat de uwistisdhe samenleving ten s opgeschreven zou zyn als dat I |qi mogelyk was. Het onbegrip in n land bracht hem ertoe in het jn pjjenland te publiceren, niet direct n de DDR, eerder tegen het ka- e e,3isme. Dat hy zich daarby be- !kN$me van bladen als „Der Spie- rstrai was ech^er 111 de °8en van Par~ moten al een onvergeefiyke zon- A1 te prominent "imur feit, dat de communisten die volleie DDR regeren kritiek evenmin als indertyd de nazi's die ter dood veroordeelden, 95 iet centrale thema geworden SLOTjÏ een boek dafc de hoogleraar 66 niou*' oud) thans —alweer omdat hy 95 kritiek in eigen land niet kwyt LEN heeft laten uitgeven in de „Vragen beantwoor- J vragen." De ondertitel luidt: J de biografie van een Duitse - bei(X*st' Zinloze verhoren een/et byna missionaire yver be- jroenft hy in dit boek dat de DDR od r kansen nog niet heeft ver ft p^ld en schryft hy over de bete- ïrsterte van het twintigste Russische arsltycongres waarop Ohroesjtsjow 1956 afrekende met het stalinis- en vooral over de gebeurtenis- YLO! I*1 Tsjecho-Slowakye, twee jaar kwalfden. In de „Praagse lente' 'ziet 50 remann zyn gelyk: communisme 'ANTÏdemocratie zÜn to verenigen, wit _(3er vryheid sterft ook het com- 5 5 -pisme en hy voorspelt datdesta- sten, die de ontwikkeling in £vs,ag onderdrukten toch aan het tste eind zullen trekken. He beschouwingen maken echter uit van een boek dat beklem - id is door zyn Kafkiaanse opzet rby een grote rol speelt dat - Ti Hoeveel mensen zouden zelfmoord plegen als ze de geschiedenis kon den voorzien vraagt hy zich af. Hy is niet de eerste intel lectueel, die de „Genossen" heeft verkondigd dat de teugels moeten worden gevierd. Een van de bekend- sten was vroeger prof. Wolfgang Harrich, die in 1957 tot tien Jaar ge vangenisstraf werd veroordeeld. Waarom laat Ulrbichts regime aan Havemann, zy het geïsoleerd en ge controleerd (by toeval ontdekte hy in zyn huis een hypergevoelige mi crofoon waarmee maandenlang zelfs gefluisterde gesprekken moe ten zyn afgeluisterd), de vryheid om in het Westen te berichten wat in gesproken is? Havemann is waar- schyniyk een te prominente en te bekende geleerde om geheel te wor den uitgeschakeld, en zelfs om een groot proces tegen hem te beginnen, waarom hy in een hoofdstuk in zyn boek vraagt. WARSCHAU (AP) De Poolse primaat kardinaal Wyszynski za.l morgen naar Rome vertrekken om met. Paus Paulus een aantal kerke lijke kwesties te bespreken. Hy wordt vergezeld dooi" aartsbisschop Boles- law Kominek. de apostolische be stuurder in Woroolaw, het vroegere Breslau. Aangenomen wordt, dat de Poolse prelaten er op zullen aan dringen de vroegere Duitse gebieden als diocesen ln de Poolse kerkprovin cie op te nemen. FRANKFORT (DPA) De recht bank in Frankfort heeft gisteren de 59-jarige voormalige concentratie kamp-arts dr. Franz Bernhard van medeplichtigheid aan moord op 4.000 Joodse gevangenen in 't con centratiekamp Auschwitz. Het proces heeft .15 dagen geduurd. De recht bank was het eens met de opvattin gen zowel verdediging als officier van Justitie, dat beklaagde zich in een noodsituatie had bevonden. Lu cas had in de lente van 1944 uit vrees voor eigen leven slechts weinig verzet geboden tegen zyn meerde ren en vier maal in het nevenkamp van Auschwitz, Birkenau, voor ar beid ongeschikte en oude mensen uit de binnenkomende- transporten geselecteerd vóór de gaskamers, ty- dens het proces hebben verscheidene vrouweiyke getuigen verklaard dat dokter Lucas heimeiyk medicamen ten en levensmiddelen aan gevan genen gaf en dat hy vele gevangenen het leven had gered. Koop voor een prik uw eigen eilandje in de Eilandspolder dicht bij Amsterdam. Ga er desnoods dag en nacht op zitten, maar val niet in slaap want dat is verboden. Gesprek met Bergier - brein achter het boek De Dage raad der Magiërs - over mensen, die melk zuur kun nen kijken, telepathie met groente, toekomstvoorspel lende muizen en nog veel meer. Onthullingen over de ge heime religieuze elite be weging Opus Dei, die vooral in Spanje actief is en waar aan een grote wereldse macht wordt toegeschreven. i Nu rr*el VAerf*° losse nummers 90 ct werden meegesleurd. Verscheidene gebouwen stortten in. Zeker 6 perso nen vonden de dood. Elders in de stad en in de naaste omgeving wa- ROME (GPD) De gang van de "wet op de echtscheiding heeft gis- i teravond onverwacht een nieuwe loop genomen. Zy zal worden terug verwezen naar de Kamer van Afge vaardigden. Dit was het resultaat van besprekingen die ex-premier Le one als onpartydig tussenpersoon heeft gevoerd met de strydende groepen in de senaat. Als reslutaat van deze besprekingen werden door de voorstandei's van de echtschei- dingswet amendementen geaccep teerd op het eerste en tweede arti kel. Het aannemen van het amende ment betekent dat de wet zal wor den terugverwezen naar de Kamer van Afgevaardigden. Dit risico hebben de voorstanders van de echtscheiding op zich geno men. Zy deden dit nadat de chris ten-democraten, de fascisten en mo- narcisten hadden beloofd dat 't ont werp echtscheidingswet zodra dit in de Kamer zou zyn teruggekeerd binnen 90 dagen zal worden behan deld. Zonder deze belofte van de christen-democraten zou het zeker een half jaar hebben geduurd voor de wet, waarneer zy in de Kamer zou zyn teruggekeerd, weer in be handeling zou zyn genomen. Zoals de toestand er nu uit ziet is er een zekere mate van waarschyn- lykheid dat de echtscheidingswet inderdaad binnen 90 dagen rechts kracht zal hebben, zy zal dan op nieuw met de amendementen door de Kamer van Afgevaardig den zyn geaccepteerd. De socialistische en communis tische bladen van vandaag spreken him tevredenheid over de gang van zaken uit. Ze zyn het er echter over eens dat het nakomen van de belof te van de christen-democraten ge heel by hen ligt. Het is echter on- waarschyniyk dat de christen-demo cratische party op dit moment zyn belofte zon willen breken. het leven gekomen. De twee meter hoge watermassa uit de Bisagno liet in het centrum van Genua een dik modderspoor na. Her en der lagen autowrakken tegen hui zen en vernielde etalages gedrukt. Een oude Romeinse brug was wegge spoeld. De overstromingen worden veroor zaakt door" zware regenval. Gister avond begon het na een korte on derbreking weer te regenen. Wegen en spooriynen zyn afgesneden, kleine steden en dorpen geïsoleerd. Het aantal gewonden moet in de honderden lopen. Er zyn honderden gezinnen geëvacueerd of dakloos ge worden. Het Ryksmuseuim in Amsterdam ts in het bezit gekomen van de .Aan bidding der koningen' van de vroeg- 17de eeuwse Utrechtse schilder Hen- drick ten Brugghen. Het schildery i acht men de belangrykste aanwinst I van dit jaar. Het schildery is afkomstig uit een landhuis in het Engelse Yorkshire, waar het als een onbekende Italiaan se meester werd beschouwd. In een Londense kunsthandel werd het als een Ter Brugghen herkend. Mevrouw Jeanne van Schalk Willing heeft gisteravond op haar 75ste verjaardag de zilveren me daille van de stad Amsterdam ont vangen jegens haai" verdiensten voor de stad als schryfster en to neelcritica. Het eremetaal werd haar j uitgereikt door wethouder H. Lam- mers (Kunstzaken). BRUSSEL (ANP) Op het con gres van de internationale organisa tie Interpol, dat deze week in Brussel wordt gehouden, is een verslag be sproken van de waarnemend secre taris-generaal van deze organisatie, de Fransman Lucien Aube, waarin geconcludeerd wordt dat het gebruik van narcotica een van de voornaam ste oorzaken van jeugdmisdadigheid is. Uit onderzoeken is volgens dit rap port gebleken, dat in de Verenigde Staten 22 procent van de studenten tenminste éénmaal marihuana heeft gebruikt. Het verslag acht dit onrust barend omdat marihuana-gebruik wel degelyk de weg opent naar het ge bruik van andere drugs. Onderzoeken hebben aangetoond, dat ln de Verenigde Staten een aan tal kinderen van 14 jaar al drugs be gint te gebruiken. In Brazilië en Chili ligt die leeftijd op 15 jaar, in Europa op 18 jaar en in Het Verre Oosten op 20 jaar TUdens het congres, waaraan ver tegenwoordigers van 107 landen deel nemen en Boeroendi en Zuid-Viet- nam als nieuwe leden van Interpol zrjn aanvaard, is ook een verslag uit gebracht over de activiteiten van In terpol. Deze organisatie heeft 2000 Internationale misdadigers aangehou den en heeft 96.000 verzoeken om in lichtingen verstrekt. De criminele do cumentatie omvat anderhalf miljoen steekkaarten. In een jaar tyd heeft het secretariaat ongeveer 9000 zaken bestudeerd waarvan er 3300 betrek king hadden op verdovende middelen. Twee jaar geleden lag dit laatste ge tal nog op 1790. Erich Mende oppositie van CDU/CSU heeft 242 afgevaardigden in de bondsdag. Ook Willi Homeier, plaatsver vangend voorzitter van de „Natio- naal-liberale actie" (NLA), een con servatieve stroming in de FDP, heeft zyn vertrek aangekondigd. Tegeiyk met hem bedankten ook een aantal andere leden van de NLA als lid van de liberale party. ADVERTENTIE Zoutarme melk van Nutricia. Lekker om zó te drinken en gemakkelijk in gerechten te verwerken. Natrinon van Nutricia. in poedervorm of vloeibaar ABIDJAN (REUTER AP» —Ge neraal Ojoekwoe moet Ivoorkust ver laten, waar de Biafraanse leider heeft vertoefd sinds het einde van de oorlog in Nigerië. Een woordvoerder van de regering van Ivoorkust wilde niet zeggen of Ojoekwoe het land reeds heeft verla ten, zoals in sommige berichten was gezegd. In een officiële verklaring staat slechte dat hy het land "op de kort i mogeiyke termyn" moet ver laten. De 36-jarige Odoemegwoe Oejoek- woe was militair gouverneur van de Oostprovincie in Nigerië. Hy riep op 30 mei 1967 onder de naam Biafra de onafhankeiykheid van dit gebied uit. Ojoekwoe leidde de Biafranen ty- dens een driejarige burgeroorlog met de federale troepen van Nigerië dl® begin dit Jaar de Biafranen versloe gen. De uitwyzing van Ojoekwoe is ver- moedeiyk het gevol g van enkele in terviews die de voormalige Biafraan- leider onlangs aan Westerse nieuwsmedia toestond. Hy genoot po litiek asiel in Ivoorkust op voorwaar de dat hy zich van politieke activi teit zou onthouden. In één van deze vraaggesprekken verklaarde Ojoek woe o.a. nog steeds bereid te zyn voor de zaak van zyn volk, de ibo's, te vechten als hy zou constateren dat het niet zou krygen waar het recht op heeft. Het nieuws over de uitwyzing werd in Lagos niet als een verrassing ont vangen, hetgeen er op wees dat de Nigeriaanse autoriteiten van te voren op de hoogte moeten zyn geweest. In diplomatieke kringen vermoedt men dat Nigerië en Ivoorkust over deze maatregel hebbe noverlegd, als inleiding tot het herstel van de vriendschappeiyke betrekkingen tus sen beide landen. Ivoorkust, Zambia, Tanzanië en Gabon hebben in 1968 het afgeschei den Biafra erkend. Dit leidde tot de verbreking van de betrekkingen, die deze landen met Lagos onderhielden. Alle vier deze landen hebben echter afvaardigingen gestuurd naar de on- afhankeiykheidsviering van Nigerië op 1 oktober. ('Van onze correspondent) AMMAN (GPD) Vier op krukjes gezeten jongens springen plotseling op. Ze wyzen op een puinhoop drie meter voor onze auto. De chauffeur grinnikt, draait zyn stuur met een ruk om en weet zo nog een botsing te voorkomen. De rechterkant van de auto schuurt even langs het hoopje stenen, maar verder is er niets ge beurd. We ryden verder door de straten tussen de zwaar beschadigde huisjes van de Al Wahdat vluchtelingenwyk van Amman. Telkens moeten we weer zoh puinhoop ontwyken: niet om blikschade te ontlopen, maar om dat ze een landmyn markeren. De bewoners lopen vlak langs zo'n hoop je puin. Ze letten er nauwelyks op. Soms stapt men er zelfs gewoon over heen. Kinderen spelen op enkele me ters afstand zonder er zich verder om te bekommeren Hoe zeer het Jordaanse leger het tydens de onvoltooide burgeroorlog gemunt had op de commando-orga nisaties wordt duideiyk by het be zoeken van de hoofdkwartieren van het volksfront van George Habbasj en dat van Al Fatah. Beide kantoren werden systematisch aan puin ge schoten De voor de gebouwen ge parkeerde jeeps zyn volledig uitge brand. Terwyi het Jordaanse leger voor de komst van de buitenlandse pers al het beschadigde materieel heeft opgeruimd, zyn de Palestynen druk bezig hun wrakken weg te slepen naar het sloopterrein van Al Wahdat. De minder gehaivende transportmid delen worden overgebracht naar het vluchtelingenkamp waar zy weer worden gerepareerd. Intussen is het opvallend dat men nergens meer guerrillastrijders in uniform aantreft. Dit geldt ook voor de leden van de volksmilitie, die niet meer te herkennen zyn aan hun Ka- las jnikow (machinepistool). Maar volgens onze begeleider betekent dat nog niets, want binnen enkele minu ten kunnen de mannen weer gewa pend worden. Volgens de Cairo-overeenkomst tussen Koning Hoessein en Jassir Arafat mag men geen wapens dra gen en dienen de commando's de hoofdstad te verlaten. Maar toohde soldaten htm geweren in de aan ziet men Jeeps niet de bekende Fa- tah-opschriften staan voor het nieu we Fatah-hoofd kwartier in het oos- teiyk deel van de stad. Van één van de voertuigen wappert zelfs nog een Rode-Kruisvlag. Commando's staaa by de jeeps en laden munitie in zon der dat iemand daar iets tegen on derneemt. Weliswaar doen de Jor daanse autoriteiten al het mogeiyse om de stad weer onder controle te krijgen, maar opvallend is dat soms in geen velden of wegen een pa trouille is te bekennen, terwyi het volgende ogenblik enkele auto's van de veiligheidspolitie in colonne ach ter elkaar ryden. De autoriteiten proberen hun macht uit te breiden. Dat is by voor beeld af te leiden mt het plotseling versdhynen van een politie-auto, op enige afstand gevolgd door een jeep met bedoeïenensoldaten. De com mando, die ondanks het verbod ge wapend op straat loopt, wordt aan gehouden, evenals enkele bewapende burgers Onze gids zegt: „KUk nu goed: ze kunnen nu elk ogenblik op elkaar gaan schieten". We zien dat slag brengen. De burgers en de commando's bhjven staan. In de verte rennen voorbygangers naar de schuilplaatsen. De spanning stygt met de minuut. Dan, opeens, geven de burgers en de guerrillastryders hun geweren af. De politie-auto be gint weer te ryden en de mensen lo pen door. Hoewel het duideiyk is dat het Jordaanse leger nog niet de hoofd stad beheerst, is het vrywel zeker dat de Palestynen althans op dit moment hun dominerende positie kwyt zyn. Dat blykt niet alleen uit hun byna totale afwezigheid in het straatbeeld, maar ook uit het feit dat hun onderhandelaars er by ae Jordaanse autoriteiten op aandrin gen de situatie in Amman verder te normaliseren. Dit ondanks een by het begin van de burgeroorlog uit geroepen algemene staking, die moest dienen de Pajestynse eis ter vervanging van de militairen in de regering door burgers kracht by te zetten. De commando-onderhande laars eisen nu niet alleen het her stel van de water- en elektriciteits voorziening, maar wensen ook ophef fing van het uitgaansverbod en het weer toelaten van taxi's. Maar de Jordaanse autoriteiten to nen zich weinig bereid aan deze eisen toe te geven. Het belemmeren van de algemene voorzieningen en daarmee van het dagelyks leven past immers helemaal in de strate gie die de laatste maand werd toe gepast. De bevolking moet murw gemaakt worden. Daardoor zal zij zich vanzelf distantiëren van de guerrillastrijders en dat zou dan weer een belangryk middel zyn om hun beweging ln de steden te boycotten. Intussen is hier en daar al weer een winkeltje opengegaan. De ge slonken voorraden blikjes liggen on der het stof, dat tijdens de beschie tingen van de muur is gevallen. Er ligt ook maar weinig handelswaar uitgestald en de vroegr zo druk be zochte kraampjes langs de weg zyn nergens meer te vinden. Toch blykt over het algemeen dat de stemming nog steeds pro-commando Is. Al is men de moeiiykheden beu en klaagt men over het gebrek aan comfort. HERMAN ROLFES

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 7