[OGERE BELASTINGEN
NKORTE LOONPAUZE
"Zonder bijsturing grote inflatie"
itteveen gaat bestedingen afremmen
T.W. OMHOOG NAAR
/EERTIEN PROCENT
Rijksbegroting
voor het eerst
uit boven de
dertig miljard
Prognoses van Centraal Planbureau
3 E
Elk jaar 900
nieuwe politie
agenten nodig
Betere kinder
bescherming
in de regio
SEPTEMBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
DEN HAAG (GPD) De regering wil de gespannen conjunctuur te lijf gaan door
de bestedingen af te remmen en de loonontwikkeling te beperken. Minister Witteveen
kondigt in zijn miljoenennota de volgende maatregelen aan
0 de tarieven van de loon- en inkomstenbelasting, de venootschapsbelasting, de ben-
zine-accijns en de bijzondere verbruiksbelasting op personenauto's zullen met in
gang van 1 januari tijdelijk met drie procent worden verhoogd. De maatregel geldt
voorlopig alleen voor 1971;
de Sociaal-Economische Raad zal om advies worden gevraagd over de invoering
van een loonpauze
0 de rijksuitgaven zullen in 1971 tot een bedrag van f 140 miljoen worden terug
geschroefd. Daartoe zal een aantal begrotingsposten, in hoofdzaak betrekking heb
bende op investeringsuitgaven en investeringskosten worden getemporiseerd. In
de laatste maanden van dit jaar zal tot beperking bij het aangaan van nieuwe ver
plichtingen worden overgegaan
er zal een tijdelijke heffing worden gelegd op de aannemingssom van bedrijfs
gebouwen van 15 procent ter vervanging van het thans weer geldende vergun
ningenstelsel in de utiliteitsbouw;
0 het consumptief krediet en de persoonlijke lening zal worden beperkt en over-
heidsgaranties voor leningen buiten de woningbouwsector zullen slechts getempo
riseerd worden verleend.
Minister Witteveen (financiën) zal
binnenkort een wetsontwerp indie
nen waarin de regering de bevoegd
heid vraagt om ingeval van conjunc
turele verstoring op korte termijn
een aantal heffingen tijdelijk met
maximaal 5 procent te verhogen of
te verlagen om de economie te kun
nen bijsturen.
Het gaat om de loon- en inkom
stenbelasting. de vennootschapsbe
lasting, de benzineaccijns en de bij
zondere verbruiksbelasting op au
to's. In de huidige economische situ
atie acht de minister een tijdelijke
onze parlementaire
redactie)
"^AAG (GPD) De re-
jeft bij de Tweede Kamer
tel ingediend tot verho-
het b.t.w.-tarief, dat
.procent bedraagt, tot 14
ff Het lage tarief, dat geldt
eerste levensbehoeften.
ïn andhaafd op 4 procent,
irijsniveau niet al te zeer
1 uk te zetten.
fa» eli^k Iag het in de bedoe"
ari„ loge tarief (thans 12 pro-
r 13 en het lage tarief
irocent) naar 4,3 procent te
De regering had daarvoor
ktpmrning van de Kamer,
van levensonderhoud
houden is echter afgezien
-a-hoging van het lage ta-
inde toch de nodige dek-
ijgen, gaat het hoge (nor-
'iL lef nu naar 14 procent,
'^rdt een aantal prestaties,
lehoeve van landbouwers
icht, onder het lage tarief
De regeling voor kleine
(vaste bedragen) blijft
i Om de belastingdruk op
ikanten gelijk te laten
|rdt de b.t.w.-verhoging met
tot deze artikelen geneu-
door een aanpassing van
•tariefsverhoging zal naar
fase de kosten van levens"
met 0,37 procent verhogen.
't heffing van omzetbelas-
nresteringen (nu 8,4 pro-
t in 1971 op 5,6 procent.
IAAT IGUtDENI ONTVANGT
(wor aftrek)
De opbrengst wordt daardoor met 50
miljoen verhoogd.
Van de belastingverlaging met 900
miljoen gulden die dit jaar reeds voor
600 miljoen is doorgevoerd, zal on
danks de conjuncturele spanningen
op 1 januari a.s. het resterende deel
normaal doorgaan. De belastingbe
taler krijgt daarmee volgend jaar dus
nog eens 300 miljoen terug bij wijze
van correctie van de tarieven van de
loon- en inkomstenbelasting op de
gevolgen van de inflatie.
Tot deze verlaging is, ondanks
DEN HAAG (GPD) In de ko
mende tien jaar moet elk jaar onge
veer negenhonderd man worden aan
getrokken om de sterkte van de ge
meentepolitie op een verantwoord
peil te houden. In 1974 en in de jaren
daarna worden namelijk veel pen
sioneringen verwacht. Dit betekent
overigens dat vijftig procent meer
adspiranten zullen moeten worden
verworven dan in de afgelopen jaren.
Op dit ogenblik worden verschil
lende plannen op het ministerie van
Binnenlandse Zaken uitgewerkt, zo
als de verbetering van de wervings
organisatie. Minister Beernink wil de
aanstelling van vrouwelijke krachten
bij de politie bevorderen, omdat zij
in de praktijk goed blijken te vol
doen. Met minister Polak heeft mr.
Beernink besloten dat voortaan ook
vrouwen kunnen worden toegelaten
tot de opleiding aan de Nederlandse
Politie Academie.
verzet van oppositie en anti-revolu
tionairen, al eind 1969 besloten. De
tariefsbijstelling is gedekt door de
extra belastingopbrengst, die voort
vloeit uit de gecombineerde werking
van louter nominale inkomensstijging
en progressie in de periode 1963
1971 alsmede door de daarmee sa
menhangende tariefbijstelling van
enkele accijnzen en van de motor
rijtuigenbelasting, welke reeds vorig
jaar is ingegaan.
Suikeraccijns
Voorgesteld wordt de tijdelijke ver
laging van de suikeraccijns (f 14,
per kilo) voor 1971 te handhaven om
het prijspeil niet verder te belas
ten. Ook wil de regering gaande de
onderhandelingen met België en
Luxemburg geen tariefswijzigingen
tot stand brengen die de bestaande
accijnsverschillen zouden vergroten.
WAAR KOMT HET GELD VANDAAN?
OIV. BELASTINGOPBRENGSTEN IN1971ÜN MILJ. GLDjj
EN ANDERE INKOMSJEN
io O Ol
r- vr
53
verhoging met drie procent voldoen
de.
Om de gewenste vermindering van
de geldsomloop te bereiken zal de op
brengst. een kleine 600 miljoen gul
den. op een geblokkeerde rekening
worden gestort of worden gebruikt
voor aflossing van vlottende schul
den.
Mocht de feitelijke economische
ontwikkeling daartoe aanleiding ge
ven. dan zal het percentage naar om
standigheden verder worden ver
hoogd of verlaagd.
Bezuinigingen
Minister Witteveen kondigt aan,
dat de bijsturing in de eerste plaats
via de overheidsfinanciën zal ge
schieden. Er zal krachtig worden
vastgehouden aan het stringente be
grotingsbeleid, waarbij elke over
schrijding door bezuinigingen elders
op de begroting moet worden gecom
penseerd. Daarnaast zullen zowel
aan de uitgaven als inkomstenkant
wijzigingen met een tijdelijk karakter
een bijdrage moeten leveren tot her
stel van het verstoorde evenwicht.
In de adviesaanvrage aan de SER
zal met name aandacht worden ge
vraagd voor de gvolgen op de prij
zen van de recente extra uitkeringen
(de f 400). Voorkomen moet worden,
aldus de minister, dat de prijsstij
ging, die uit deze uitkeringen voort
vloeien. straks tot nieuwe loonsver
hogingen leidt.
De minister zet uiteen dat de in de
afgelopen jaren herstelde economie
weer in een situatie van ernstige
overspanning dreigt te geraken als
gevolg van het op hoge toere ndraai-
ende vliegwiel van de internationale
inflatie. De spanning, veroorzaakt
door een sterke groei van de con
sumptieve bestedingen en de inves
teringen, komt tot uiting in de span
ning op de arbeidsmarkt, de opgaan
de druk op het prijspeil en de sterke
loonsteiging.
Zonder maatregelen tot bijsturing
zal de overbesteding zich versterken,
hetgeen de betalingsbalans en de
voorraadvorming ongunstig zou beïn
vloeden. De kritieke inflatiedreiging
dient daarom van twee kanten te
worden bestreden: aan die van de
bestedingen en aan die van de kos
ten. De uitbundige groei van de be
stedingen dient te worden afgeremd,
de loonontwikkeling beheerst.
Volgens dr. Witteveen bereikt de
groei van de bestedingen thans de
grenzen van de produktiemogelijkhe-
den (voor 1970 wordt een reële
groei van het bruto nationale pro-
dukt van 5V£ procent verwacht).
Voortzetting van deze bestedings-
groei leidt tot nieuwe inflatoire span
ningen en tot verstoring van het ex
terne evenwicht.
De arbeidsonrust in het westen
van het land (waar de groei het
sterkst is en de internationale top-
conjunctuur zich het meest voelbaar
maakt) dreigt volgens de minister
een belangrijke extra loonsteiging te
veroorzaken. De bestedingen worden
daardoor nog vergroot, terwijl op
langere termijn de groei en de werk
gelegenheid in gevaar kunnen komen.
De minister schrijft in zijn be
schouwing over arbeidsmarkt, lonen j
en prijzen dat de geregistreerde ar
beidsreserve over 1970 ongeveer
52.000 personen zal omvatten, 1,3
van de afhankelijke beroepsbevol
king. Dat is iets meer dan in con
junctureel vergelijkbare situaties in
het verleden. De minister herinnert
er aan dat de loonsom per werkne
mers in bedrijven met O'iprocent
zou toenemen, het prijspeil voor de
gezinsconsumptie met 1 procent. On
der invloed van de ontstane arbeids
onrust neemt de loonsverhoging ech
ter nog verder toe. De minister
waagt zich in zijn beschouwingen
niet aan nieuwe prognoses.
DEN HAAG (GPD) Minister
Polak denkt dat wellicht door regio
nalisatie verbeteringen in het kinder -
beschermingswerk kan worden aan
gebracht. Een algehele structuurver
andering van de kinderbescherming
ziet de bewindsman niet op korte ter
mijn tot stand komen omdat nog niet
iedereen hetzelfde denkt over de
richting die moet worden ingeslagen.
Binnen afzienbare tyd moeten er
verbeteringen tot stand komen en we)
door betere samenwerking tus
sen plaatselijke instanties en tussen
interne en externe kinderbescher
ming. „Verbeteringen op deze punten
kunnen mogeiyk bereikt worden door I
regionalisatie. In de regio's zul
len dan organen moeten komen die i
de nodige bevoegdheid hebben", al-
dus het ministerie van Justitie.
In de begroting wordt ruimte ge
schapen om het aantal maatschappe- 1
lijke werkers bij de gezinsvoogdijver- j
enigingen te verhogen, waardoor de
werkbelasting met 30 a 35 procent
wordt verminderd. Gedacht wordt
om het daarbij niet te laten, maar
te streven naar een werkverminde-
ring tot vijftig procent in 1972.
Bij Justitie staan nog enkele be
langrijke wetsontwerpen op stapel,
waardoor er nieuwe wettelijke rege
lingen komen over belediging, inclu
sief belediging van een bevriend
staatshoofd, voor de gratieprocedure,
herziening van de regels bij terbe
schikkingstelling, voorwaardelijke
veroordeling. voorwaardelijke in-
vrijheidsstelling en de rechtspositie
van de gevangenen. Verder komt er
een wetsontwerp in het komende
Jaar gereed over onderhoudsvor
deringen in het familierecht.
f.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG (GPD) De re
gering heeft vandaag de Tweede
Kamer een begroting aangebo
den, waarin de uitgaven voor
het eerst de 30 miljard gulden
overschrijden. De rijksbegroting
sluit met een tekort van ruim
twee miljard. 131 miljoen min
der dan op de oorspronke
lijke begroting voor 1970, waar
van 430 miljoen met belasting
maatregelen moet worden ge
dekt.
Minister Witteveen is met zijn
uitgavenstijging ruimschoots
binnen de 6 procentsnorm ge
bleven, de norm waarbij de uit
gaven niet sterker stijgen dan
het nationaal inkomen en in
het algemeen door meerop
brengsten aan belasting worden
gedekt. Hij zit echter met enke
le langere belastingontvang
sten, die het gevolg zijn van
een aantal reeds doorgevoer
de of aangekondigde fiscale wij
zigingen verlaging invoerrech
ten als gevolg van de Kennedy-
•onde).
Herziening loon. en inkom
stenbelasting os. voor gehuwde
werkende vrouw en tijdelijke
verlaging suiker accijns». Ook
moet de minister de nog reste
rende overschrijding van de be
grotingsruimte 1968 inlopen
evenals een tekort op het ge
meentefonds uit dat Jaar.
De te dekken 430 miljoen gul
den wil de minister vinden door
de verhoging van het btw-ta-
rief (opbrengst 390 miljoen) en
de wijziging van de z.g. auto
kostenfictie. het niet aftrekba
re bedrag dat geldt voor privé-
gebruik van de auto waarvan de
opbrengst 80 miljoen bedraagt.
Ontvangsten
De minister hoopt in '71 ruim
31 miljard aan belastingmidde
len binnen te krijgen; waarbij
de tijdelijke verhogingen met 3
procent niet zijn meegerekend.
De maatregelen, waartoe de re
gering ter afremming van de
bestedingen besloten heeft, zijn
nog niet in de rijksbegroting
van 1971 verwerkt. Zij zullen
volgens dr. Witteveen het beeld
van de rijksfinanciën niet onbe
langrijk wijzigen. Zo zal het fi
nancieringstekort aanzienlijk
verminderen. In het bedrag zit
wel de verhoging van de btw,
de hogere motorrijtuigenbe
lasting en enkele andere fis
cale wijzigingen.
De niet-belastingontvangsten
worden voor volgend Jaar 1970
miljoen gulden hoger geraamd,
waaronder 90 miljoen extra uit
de winning van aardgas, 80 mil
joen meer uit te heffen rente
op belastingschulden en 54 mil
joen meer uit de omroepbijdra
gen.
De regering hoopt de netto-
impuls van de Rijksbegroting op
de conjunctuur tot zo'n 4 procent
te kunnen beperken. De prijs
index voor de gezinsconsumptie
1970 op 1971 met iets meer dan
een half procent stijgen.
Voor het nieuwe begrotings
jaar wordt de financieringsbe
hoefte geraamd op ruim 2 mil
jard, 350 miljoen minder dan
voor 1970. Het beroep op de ka
pitaalmarkt kan in 1971 dan
ook beperkt blijven tot 400 mil
joen, hetgeen de gemeenten iets
meer armslag zal bieden bij het
aangaang van leningen.
Gemeentefonds
Door de sterke groei van de
gemeentelijke uitgaven voor so
ciale zorg (van 1350 naar 1700
miljoen) wordt voor 1971 een
tekort in het gemeentefonds ver
wacht van 220 miljoen (1970
130 miljoen). Er zullen echter
een aantal posten ten laste van
de rijksbegroting worden ge
bracht (18 miljoen voor sociale
werkplaatsen, 112 miljoen voor
subsidies maatschappelijk we rit,
320 miljoen aan bijstandsuitke
ringen voor thuiswonenden, ver
der gaat 100 miljoen naar de al
gemene wet bijzondere ziek
tekosten (kosten verpleging,
langdurig zieken in niet-erken
de inrichtingen)
Lopende begroting
De minister heeft de vermoe
delijke uitkomsten van de lopen
de begroting 1970 moeten her
zien. Door de loon be weging zal
100 miljoen meer aan sal aris
en pensioenmaatregelen nodig
zijn (hogere.na-calculatie), ter
wijl op minder belasting-
on tivangsten lagere raming moet
vorden gerekend wegens geble
ken geringere winstinkomens in
de periode 1968-1970. Het nadelige
saldo wordt daarmee verhoogd
van 556 tot 2.856 miljoen guldein
Voor de financiering van het
begrotingstekort van f 2500 mil
joen wordt 1600 miljoen verkre
gen door beschikbaar komen
de reserveringen op voorin-
schrijf rekeningen. Van de reste
rende 900 miljoen is inmiddels,
775 miljoen verkregen uit de
opbrengst van staatsleningen.
Uitgedrukt in procenten van
het nationale inkomen daalt het
landeel van defensie in de uit
gaven van 3,8 tot 3.6 procent
(1962: 5,1 pet., 1968: 4 pet.).
De sociale voorzieningen gaan
van 3.1 naar 3,4 pet. Verkeer en
Waterstaat loopt terug van 3,0
naar 2,9 pet. en Onderwijs van
7.8 naar 7,7.
Uit de miljoenennota blijkt,
verder dat de belastingdruk
sinds 1963 voortdurend stijgt.
De totale stijging bedraagt van
1963 tot en met 1971 3.7 pro
cent. Daarvan komt 2.1 procent
voor rekening van de direkte en
1,6 van de indirecte belastingen,
de verlaging van de loon- en in
komstenbelasting en verho
ging omzetbelasting en accijn
zen ten spijt. De druk is vooral
onder invloed van de progressie-
zal als gevolg van de voorgestel- werking het meest aan de di-
de dekkingsmaatregelen van rekte kant gestegen.
alinff
del
HOE DE STAAT
1 GULDEN
UITGEEFT
I DEN HAAG (GPD) Als niet
I tot conjuncturele bijsturing was
besloten zouden lonen en prijzen
in 1971 beurtelings zo stijgen,
dat de inflatie een geweldige im
puls zou krijgen. Dat blijkt uit de
macro-economische verkennin
gen voor 1971, die het Centraal
Planbureau heeft opgesteld.
Behalve loon- en prijsstijgingen
wordt een afnemende volumetoene
ming van de produktie voorzien en
een groter tekort op de lopende reke
ning van de betalingsbalans. De vo-
lumestijging van de uitvoer vertraagt
tot 9 procent, de particuliere con
sumptie neemt in hoeveelheid met
bijna 5,5 procent toe. Dit bij een
verbetering van het reëel besteed-
1 bare loon van ongeveer 3 procent en
bjj een prijsstijging van de consump
tie die de 5 procent ruim overschrijdt.
Conclusie: de prijzen zouden volgend
jaar aanmerkelijk sneller stijgen dan
in 1970.
Gezien het bestaande systeem van
loonindexering, die in de mee6te
c.a.o.'s voorkomt, zouden de lonen
snel by die prysstyging worden aan
gepast, waarmee de inflatiespiraal
versneld in beweging zou zyn gezet.
Ook de investeringen zouden verder
toenemen. De produktie zou met 5
procent stijgen, de invoer met 9
procent. De maatregelen die de re
gering in petto heeft, zullen echter
de binnenlandse bestedingen sterk
afremmen, behoudens de woning
bouw en de consumptieve uitgaven
van de overheid.
De overheidsinvesteringen worden
beperkt, de bedrijfsinvesteringen
worden met een half procentje ver
traagd en de particuliere consumptie
daalt met ruim één procent.
Daardoor kan de export weer wat
toenemen en wordt de invoer met
ruim één procent afgeremd. De lo
pende rekening van de betalingsba
lans verbetert met 600 miljoen, waar
door het tekort tot f 250 miljoen
wordt teruggebracht. In het alge
meen gesproken brengt het program
ma van conjuncturele maatregelen
een vermindering van de spanningen
tussen middelen en bestedingen te
weeg. Daaruit en uit de loonmatiging
resulteert een benedenwaartse druk
op de prijzen van circa een half pro
cent, die echter op langere termijn
groter wordt.
Het Centraal Planbureau wyt de
huidige spanningen in de economie
aan een sterke stijging van de bui
tenlands vraag, een versnelde toene
ming van de binnenlandse consump
tie en van de investeringen. Schaar
ste aan arbeid en de niet altijd toe
reikende produktiecapaclteiten stel
den hun duideiyke grenzen aan de
expansie.
Dat had een grotere invoer tot ge
volg en vermoedelijk een geringere
uitvoer, waardoor de handelsbalans
verslechterde en ach een duideRjke
tendentie tot overbesteding manifes
teerde. De duurdere invoer betekende
hogere binnenlandse prijzen, gevolgd
door loonstijgingen die groter waren
dan werd verwacht. Daarbij kwamen
deoe zomer de onrust aan het loon-
front.
Inflatie
Het planbureau tekent aan dat
onze economie overigens niet alleen
staat, waar het spanningen en prijs-
lnflatie betreft. De inflatie in het
buitenland weerspiegelt zich in ons
lnvoerprijapeü dat dit jaar met 5
procent oploopt, hetgeen een hoog
cijfer is, want het kwam sinds 1957
niet meer voor. By deze externe kos-
tenbeweging voegt zich de binnen
landse loonstüging, die tot voor kort
nog op 9,5 procent werd geraamd,
maar nu op 11 procent is gesteld.
Het resultaat van de verschillende
volumebewegingen is, dat de natio
nale bestedingen en met name dus
de particuliere consumptie en inves
teringen van het bedrijfsleven een
sterk accent krijgen. Nog neemt het
exportvolume belangryk toe meer
zelfs dan de eerder genoemde wereld
handel en kan de produktie niet-
tegenstaand de knelpunten tot 6
procent boven het peil van 1969 wor
den uitgebreid, maar ook de Invoer
wordt sterk gestimuleerd.
Zy wordt daarby ln volume nau
welijks door de prysstyging afge
remd. Onder deze omstandigheden
resulteert een tekort op de lopende
rekening van de betalingsbalans dat
volgens een zeer ruwe schatting f 700
miljoen bedraagt. Dit bedrag is nog
enige honderden miljoenen guldens
geflatteerd, want de inkomensbalans
profiteert van incidenteel omvang
ry ke overmakingen uit het Land-
bouwegalisatiefoads in Brussel.
