Kerk verkeert in een
crisis
Warmte op wielen
ZIN IN ONS WERK
Blanke Ziiidalrikaail
kerken veroordeeld
rassendiscriminatie!
Kerkdiensten Leiden en omgeving
SC Dimplex
Tekort aan predikanten - Sluiting van kerken
Woord van
bezinning
SAMENNAAR
BELFAST
PAGINA 8
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 12 SEPTEMBg
ADVERTENTIE
4TE
Het kerkbezoek statistieken wijzen het uit loopt terug,
er is een predikantentekort en steeds meer worden binnen-
stadskerken gesloten. Het is een algemeen verschijnsel. Vrijwel
alle kerken zitten met deze problemen.
Prof. dr. A. F. N. Lekkerkerker te
Groningen, hervormd kerkelijk hoog
leraar in de dogmatiek, het kerk
recht en de vaderlandse geschiede
nis. schenkt aan deze verschijnselen
aandacht in het jongste nummer van
het blad „Kerk en theologie." „De
prognoses van de laatste jaren," al
dus de Groningse hoogleraar, „voor
spellen een groot predikantentekort.
Sommigen spreken zelfs van: cata
strofaal. Maar de laatste maanden
heb lk de neiging een vraagteken te
zetten achter deze voorspelling. Mis
schien vergis ik me schromelijk en
krijgen n aeen overvloedige emerite
ring van predikanten met 65 jaar de
voorspellers toch gelijk. Tijdelijk
zijn er echter een paar vreemde din
gen aan de hand."
Prof. Lekkerkerker, die signaleert
dat afgelopen voorjaar niet alle her
vormde kandidaten na het collo
quium (o.a. te Groningen) terstond
een beroep kregen, ziet voor het
noorden de oorzaak heel duidelijk
liggen: Tal van kleine gemeenten
hebben zich leren behelpen met een
hulpprediker, met een catecheet,
soms ook met een student (een stu
dent-pastoraal verzorger of een stu
dent-pastoriebewoner)
Tweede oorzaak, die prof. Lekker
kerker ziet: een versneld aan
bod ten gevolge van de herstructure
ring van Veervicariaat en seminarie,
waardoor de periode tussen universi
teit en gemeente drastisch is inge
kort. De gemeenten kunnen het zich
weer veroorloven ietwat kieskeuriger
te worden, letten erg op de theologi
sche achtergronden van de kandi
daat."
Financiële tekorten
Voorts herinnert prof. Lekkerker
ker er aan, dat de laatste maanden
in toenemende mate de kerkvoogdij
en in de grote steden met catastro
fale financiële tekorten blijken te zit
ten. Een drastische herstructurering
met sluiting van kerkgebouwen en
opheffing van predikaptsplaatsen
komt op gang. Tenslotte: achter de
impasse van de noodgebieden van land
en stad verbergt zich een diepgaan
de geloofscrisis.
331 vacatures
Van de zijde van de landelijke her
vormde commissie voor het beroe-
pingswerk wordt er in een reactie op
prof. Lekkerkerkers kanttekeningen
Laat het ons mogelijk blijven
om zin te zien en te beleven
en daarom zin te hebben
in wat wü doen. zouden moeten
doen.
Laat het ons mogelijk blijven
om te verwerken wat er gebeurt
in ons en om ons heen;
.vat verwachten wij van onszelf,
van onze toekomst, van andere
nensen
Een werkweek kan krimpen
tot vier dagen van ieder een
zeven uur. Dan kan het moeilijk
worden, nog heel wat moeilijker
dan nu, om een door amuse
ment versierde verveling buiten
onze deur te houden. Nu is het
vaak al moeilijk genoeg om ons
werkelijk te ontspannen. Vaak
kunnen mensen zioh alleen ver
strooien, zioh laten amuseren
(amusement: afwezigheid van de
muzen). Ons ontspannen, dat is
tot rust komen, tot onszelf ko
men. Ons verstrooien: nergens
met hart en ziel aanwezig zijn,
onszelf kwijt laten raken
Waar zijn wij werkelijk aan
wezig? Ieder mens is een ver
zameling mogelijkheden, een
belofte. Wij zijn werkelijk aan
wezig waar wij onze bekwaam
heden, ervaring, inzicht, ons
'ermogen tot vriendschap, tot het
houden van mensen en dingen
inzetten. Zullen we daartoe in
staat zijn gedurende duizenden
vrije uren? Hebben we genoeg
bezeling in ons om onszelf te
kunnen geven ook wanneer het
niet moet, wanneer we er niet
voor betaald worden?
Met enige regelmaat zit je
tegenover mensen die er moeite
mee hebben dat zij zelfs in hun
werk ziohzelf nauwelijks kunnen
geven. Zij kunnen er hun be
kwaamheden, hun ervaring en
hun inzicht te vaak niet werke
lijk in kwijt. Anderen stoten
zioh eraan dat de mensen met
wie zij moeten werken hun ta
ken met zo wemg interesse en
lo weinig plezier verrichten.
Wat merk je van eikaars mo
gelijkheden? En hoeveel mensen
ontdekken ook in hun werk hun
eigen mogelijkheden nooit! Zo
zijn het dus bepaald niet alleen
de .vrije uren' van ons mensen
die een probleem worden wan
neer wij niet een beetje met
hart en ziel aanwezig kunnen
zijn bij wat wij don doen. Ons
werk maakt het voor velen van
ons nog heel wat moeilijker om
ah.w. met onze mogelijkheden
te spelen.
Dat ligt voor een groot deel
aan de maatschappij waarin wij
leven. Alle taken die in onze
samenleving moeten worden ver
richt vragen samen ontzettend
veel: alle bekwaamheden en
alle verbeeldingskracht van men
sen, hun hoofd en hun hart
zijn nodig om onze wereld te
maken tot een tehuis waai; het
leven voor ieder mens goed kan
zijn. Maar wij hebben de taken
zo verdeeld dat vrijwel ieder
slechts voor een uiterst klein
stukje verantwoordelijk is. Er is
ontzettend veel waar we ons niet
mee bemoeienzorg voor de
problemen die ons samenleven
in steeds sneller tempo oproept,
moeten we in zo ontzettend veel
opzichten aan anderen over
laten.
,Zin in ons werk' zal alleen
mogelijk blijven waar wij leren
samenwerken
Dr. A. W. CRAMER.
Rem. predikant Leiden
op gewezen, dat er een achterstand
moet worden ingelopen. Zelfs als in
de komende jaren een aantal predi
kantsplaatsen zou worden opgeheven
door combinatie of door verminde
ring van het aantal predikantsplaat
sen in de grote steden), vermindert
dit niet de behoefte aan jonge predi
kanten. Het aantal vacatures van nu
'op 1 mei 1970 op een totaal van
1848 vervulbare predikantsplaatsen
binnen de groepen I-IV van de ge-
meenten-indeling: 331 vacatures) zal
in de komende jaren vermeerderd
worden door een tot 1978 stijgend
aantal emeriteringen.
Dat niet allen, die dit jaar tot het
ambt werden toegelaten, direct een
beroep ontvingen, hangt volgens de
commissie voor het beroepingswerk,
vooral samen met hun eigen uitge
sproken wens zich nog niet beroep-
i baar te stellen, om eerst nog verder
te studeren. Door persoonlijke ge-
sprekken met de meeste van hen is
de commissie goed op de hoogte van
hun wensen en inzichten en probeert
zij de namen van hen, die wel een
beroep willen ontvangen, in zoveel
mogelijk bij hen passende gemeenten
te noemen. Tegenover de zeer enke
len, die nog moeten wachten, staan
de velen, die meer uitnodigingen
I kregen dan ze konden overwegen.
Enkelen hunner werden meteen in
I een gemeente uit de 1ste of 2de
groep beroepen.
Achterstand inlopen
Conclusie: „De huidige theologi-
sche studenten, die predikant willen
I worden, behoeven beslist geen angst
te koesteren, dat er geen vacante
gemeenten meer zullen zijn als zij af-
i studeren, al zal niet iedereen met
een een hem of haar passende ge-
meente vinden. Ook voor de eerstko-
1 mende jaren blijft een aanwas van
nieuwe studenten geboden, om open-
I vallende plaatsen te bezetten en de
achterstand in te lopen. Gebeurt dit
niet. dan wordt de Hervormde Kerk
in ernstige mate bedreigd Tot zo
ver de beroepingswerkcommissie.
Prof. Lekkerkerker, die van deze
visie op de hoogte werd gesteld, had
direct zijn antwoord klaar. U ver
waarloost in uw reactie, aldus de
hoogleraar, in het algemeen te ge
makkelijk de zichtbare afbraak van
het kerkewerk in menige grote stad
om financiële en andere redenen, die
men tracht op te vangen door ophef
fing van predikantsplaatsen. In de
landelijke discussies over de toe
komst van de Ned. Herv. Kerk horen
wij constant over de geloofscrisis,
waarin deze kerk verkeert, wordt
zelfs de vraag gesuggereerd of er in
1980 nog wel een Ned. Herv. Kerk
zal zijn (vanwege de geloofscrisis
dan). De uitwerking van een en an
der in de studentenwereld (en in de
gemeente) is niet bepaald gunstig.
Het onderwerp: al-of-niet-predikan-
tentekort is volgens prof. Lekkerker
ker, niet los te maken van de crisis
waarin de gehele kerk verkeert. De
vraagtekens zijn niet te bezweren
met getallen of statistieken.
Positieve factor
In het geheel van problemen ziet
de hoogleraar de positieve factor niet
over het hoofd. Het is deze factor,
dat gewaardeerde en bekwame hulp-
trachten steeds meer als bevoegde
voorgangers zullen worden ingescha
ald en de aktiviteit van gemeente
leden wordt geprikkeld. Daarmee
^ou tegelijk de vanaf 1950 starre ver
houding ambt-bediening in beweging
'omen. Rondom de aanvaarding van
de nieuwe kerkorde werd ietwat vi
sionair gesproken over de sacramen-
tenbedienend e hulpprediker -vicaris.
Misschien krijgt deze nu een betere
kans.
Elke hoek van uw huig
behaaglijk met Dimplex!
Want Dimplex
elektrische radiatoren
thermostatisch
geregeld en met olie
gevuld) rijdt u zó van
de ene kamer naar de
andere. Dimplex. Veilig,
En... de zuinigste!
Vraag dokumentatie bjj
uw elektroh andelaar of
bij Nerim N. V.
Korte Kalkhaven 9,
Dordrecht.
Tel: 01850-42311
ASI
ffen
NAIROBI (Hervormd persbuerau) In de assemblee v
Wereldbond van Hervormde en Gereformeerde Kerken,
Nairobi (Kenya) werd gehouden, is veel aandacht beste»
de rassendiscriminatie en de apartheidspolitiek van de
afrikaanse regering. Een resolutie werd aangenomen,
de (blanke) Zuidafrikaanse Kerken worden veroordeel
gens rassendiscriminatie.
'Rondom 1950 werd zelfs gedroomd
over een mogelijke toekomst, waarin
de verhouding academisch gevorm
de predikanten-niet academisch ge
vormde voorgangers werd gesteld op
70-30Toen werd dit niet als nood
maatregel maar als een positieve
zaak opgevat.
Inhoud van prediking
Als tweede en eigenlijk belangrijk
ste positieve factor, ziet de Groning
se hoogleraar, dat de gemeente met
vernieuwde aandacht gaat vragen
naar de inhoud van de prediking!
(slechts door een levende prediking
wordt de gemeente geboren en on
derhouden) en de manier van de pre
sentatie van de kerk- Het zou echter
wel eens totaal fout kunnen zijn, dat
we tegenwoordig zo bezig zijn met
onszelf. Eigenlijk: het is fout!
Tenslotte vergeet ik ook niet de
moed en het geloof waarmee jonge
mensen, zoals ik dit de laatste maan
den heb meegemaakt, intrede doen
na hun bevestiging in het ambt van
predikant. Deze kerkdiensten waren
een bemoediging temidden van de
veie vraagtekens," aldus prof. Lek
kerkerker.
In tal van kerkvoogdijen houdt
men zich bezig met de vraag of
binnenstadskerken in verband
met teruglopend kerkbezoek moe-
worden gesloten.
Een ixi Washington verschij
nend blad van Amerikaanse
baptisten ziet wat Noord-Ier-
land betreft de tijd gekomen
voor (meer) verzoenende actie
door kerkelijke voormannen.
Het blad stelt voor dat paus
Paulus VI en de secretaris-ge
neraal van de Wereldraad van
Kerken dr. E. C. Blake elk hun
bestuurscentrum verlaten en
gezamenlijk naar Ulster reizen.
Als juist zij samen door de stra
ten van BelfastLondon
derry en andere brandhaarden
van onlusten gaan lopen, moet
dat toch wel ten goede inwer
ken op rooms-katholieken en
predikanten, zo meent de re
dactie van het Amerikaanse
blad.
De Wereldbond is een van de wei
nige internationale kerkelijke orga
nisaties. waarvan de machtige Ne
derduits Gereformeerde Kerk en an
dere blanke kerken van Zuid-Afrika
deel uitmaken.
In 1964, tijdens de vorige in Frank
fort gehouden assemblee van de We
reldbond was de apartheid ook reeds
veroordeeld, maar nu men in het
hartje van Afrika bijeen kwam, met
twee-derde van de deelnemers uit de
derde wereld, lag het voor de hand
dat de „apartheid" één van de be
langrijke discussiepunten zou worden
Ondanks tegenwerking van leidende
figuren in de Wereldbond, die de
Zuidafrikaanse kwestie het liefst van
de agenda wilden afvoeren, en daar
toe ook pogingen ondernamen, is het
er inderdaad van gekomen.
Toch leek het er op, dat de blanke
Zuidafrikaanse afgevaardigden naar
huis konden gaan met het bericht
voor hun thuisfront, dat zij opnieuw
een overwinning hadden geboekt.
De Nederlandse gedelegeerde dr.
Bas de Gaay Fortman heeft daar
een stokje voor gestoken.
Er lag namelijk een resolutie,
waarin onomwonden werd gezegd,
dat de Nederduits Gereformeer
de Kerk van Zuid-Afrika de indruk
wekt de regering te ondersteunen in
haar politiek en praktijk van ras
senscheiding en blanke machtsover-
heersing.
De scheidende secretaris-generaal
Pradervand, die kennelijk geen felle
veroordeling van de N.G. Kerk wens
te. diende snel een motie in. waar
door niet meer van de kerken zelf
maar van leden van die kerken
werd gesproken. Het voorstel Prader
vand werd aangenomen en de reso
lutie zou van haar kracht zijn be
roofd, omdat de blanke Zuidafri
kaanse kerken dan in feite vrijuit
hadden kunnen gaan.
Apartheid in kerken
Dr. Bas de Gaay Fortman (31),
een van de afgevaardigden van de
Nederlandse gereformeerde delega
tie. die reeds enkele Jaren in
verblijft, en een kenner
Afrikaanse en Zuidafrikaans
standen, diende een nieuwe
nu
Hij baseerde zijn motie op h
dat de blanke kerken zelf de l!
heid rigoureus in hun kerken^
voeren. Zijn motie luidde:
„Eén van de zaken die on xull
zondere aandacht, ons werken
bidden vereist is de praktijk
senscheiding zoals de Nederdui eet
reformeerde Kerk deze in haai
kerkelijk leven doorvoert, m
zij de indruk wekt, dat zij dt
ring ondersteunt in haar politj^'
praktisch handelen inzake i
scheiding en blanke machtsovi
sing". r°°'
Zijn voorstel werd als resoli
11 tegen 82 stemmen in de ass
aangenomen.
hn
bre
d:
0r
ui
t
reg
ld ran
orin
Ooi
b -
a ana P
iys i
r m
De heer Pradervand probeer pai
de stemming nietig te laten
ren omdat niet-stemgerecli
hadden deelgenomen, maar 1
trole bleek slechts één dëelnt
zich te hebben vergist.
De blanke Zuidafrikaai
vaardigde dr. Geldenhuys
zijn ongenoegen kenbaar
j woorden, dat deze resolutie v
Gaay Fortman veel scherper w
vorige formuleringen. Desondi
zei hij, zal de Nederduits
meerde Kerk meewerken a»
consultatie over de apartheid,!
j Wereldbond van Hervormde i
reformeerde kei-ken in de toekj|
Zuid-Afrika zelf wil houden.
Overigens stond er nog een sj
I zin in de aan Zuid-Afrika g
passages, namelijk dat een 1
1 in haar doctrine of in de
rassenscheiding erkent,
worden aangemerkt als te 1
tot het lichaam van Christus,
semblee verwierp deze zinsned
dat een dergelijke beoordeliig
aan mensen toekomt. Wel
nieuwe tekst ingevoegd waai
dermeer staat dat rassendiscil f
tie tegen het wezen en de natu
een kerk ingaat.
LEIDEN Hervormde gemeente
Pieterskerk 10 u ds K Bouhuye.
Hooglandse Kerk 10 u dr K. E. H.
Oppenlieimer. 11.46 u Oecumenische
etudentendienst.
Marekerk 10.30 u de Joh. Poort.
Maranathakerk Lage Morsweg 10
ti de E. W. Pannekoek
Konlngskerk Koningstraat 10 u
ds H. W. Hemmee.
Bethlehemkerk Drlfstr. 10 u ds P.
L. Schoonhelm 5 u de D. Bouman,
Katwijk a. Zee.
Bevrijdingskerk Montgomerystr.
9 u ds A. J. Lamping.
Vredeskerk Burggravenlaan 10 u d
J. P. Honnef, Leiderdorp (Jeugdkapel
10 u dhr. J. VerheiJ7 u gespreke-
dlenet.
Ver. Vrhz. Hervormden Aula As-
•erstr. 1 10.30 u ds M. J Wagenvoorde.
Egllee Wallone Breeetr. 10.30 u
Pasteur A. E. Malaise.
Academisch Ziekenhuis 10 u ds P.
J. D. van Malssen.
Dlaconessenhuls Houtln. 55 10.30
u ds D. van der Meulen Wassenaar.
L. H. J. gebouw 10.30 u Experimen
tele dienst.
Geref. Kerk. Zulderkerk 10 u ds Hor-
tensius. 5 u dr v. d. Zwaan.
Petrakerk 10 u ds Kronemeljer. 5 u
dr Dronkert.
Oude Vestkerk 10 u dr v. d. Zwaan.
6.50 u ds Kronemeijer. (Dienst met be
langstellenden).
Beloftekerk 10 u de Brederveld. 5 u
de Hortenslus.
Bevrijdingskerk 10.30 u dr. Dronkert.
5 u drs A. Brouwer, A'dam.
Groenhoven 10 u ds Mookhulzen
„De Mirt" 10 u de heer Verheul.
„Het Mlerer.c»est" 10 u ds De Heer.
Geref. Jlterk (vrijgem.) 10 en 5 u ds
J. v. d. Haar.
R.K. Kerk H. Antonlus 9.30, 11. 12.16
Haagse Schouw (zat. av. 7 u) 9.30,
11.30 en 6.30 u. Hartebrug (zat. av. 7.30
u) 8, 9. 10.45, 12 en 7 u. Herensingel
(zat. av. 7 u) 8.30, 9.30, 11. 6.30 u. Bij
kerk Tlmorstr. 9.30 en 11 u. H. Leo-
nardue (zat. av. 7 u) 9, 10.30 en 12 u.
Studentenparochie (zat. av 7 u ln de
LodewDkskerk.
LodewlJk8parochle (zat av 7 u) 9,45
11. 12.16 en 6 u.
Petrusparochie (zat. av. 7 u Jonge
renmis) 9, 10.30, 12 en 6 uur
Geref. Gem. 10 en 4.30 u ds Boo-
gaard.
Chrlstan Science Steenschuur 6, 10,
3 uur Ned. dienst.
Baptistengem. Oude Rijn 3. 10 u ds
R. Retllng 7 u samenkomst Middelste
gracht 3.
Oud Kath. Kerk Cronestelnkade 9.45
uur HM.
Leger des Hells 10 u heillglngsdienst
7.30 verlossingssamenkomst.
Chr. Geref. Kerk 1 en 5 u ds ear
lier.
Doopsgezinde Rem. Gem. 10 u ds H.
van Bilderbeek
Evang. Chr. Gemeenschap (Middel
stegracht 3) 10 u dhr. M. Plomp. 7 u
ds. R. Relling m.m.v. Victorie trio.
Vrije Kath. Kerk Vreewijkstr.) 10.30
u gezongen H. Mis.
Nieuw Apostolische Kerk (Ho
ge Rijndijk 24) 9.45 u dienst.
Evang. i_»uth. Kerk 10.15 u de J.
Happee.
Aarlanderveen Herv. Gem 10 u
ds. G. van Hoegee (H.A.). 7 u ds G.
van Hoegee. Geref. Kerk 10 en 6.30 u ds
J. P. van der Stoel te A'dam. Chr.
Geref. Kerk 9.30 u dienst des woords.
2.30 u ds H. C. vah der Eent te Kat
wijk aan Zee. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30
u en 10.30 u. Dorpshuls Ter Aar Aar-
dam 9 en 12 uur.
Alphen aan den Rijn Advents-
kerk Jullanastr. 9.30 u ds J. H. Bogers
6.30 u ds M. Fokkema. Kruiskerk
Gouwsluls 9 30 u ds M. Hamemaaijer
m.m.v. het Kerkkoor. Opstandingskerk
9.30 u ds M. Fokkema. 5 u ds Van
Herpen te Utrecht. Dienst voor ge
hoorgestoorden en niet horenden. Ge
bouw Nabij 9.30 uur Jeugdkapel dhr.
J. B. H. Lefeber. Zaal Opstandingskerk
9.30 u de heer J. J Scholten Jeugd
kapel Martha-Stichtlng „Rijnstroom"
10.30 u ds C. Spoor. 21 u ds Fr. de
Jong en ds. I. J. Walpot in C Geelhuis
Marnlxstraat. Kerkgebouw Oudshoorn-
seweg 10 u ds G. Cadée. Herv. Sions-
kerk 9.30 u en 6.30 u ds S. W. Ver-
ploeg. Gebouw Onderweg 10.15 u ds
Van Kooten te A'dam. Aula Morgen-
sterschool Parelstr. Geen dienst. Het
Kasteel Veldbloemweg 9 u ds Van Koo
ten te A'dam. Geref Kerk Marana
thakerk Raadhulsstr. 10 u en 6.30 u
ds. Fr. de Jong H.A. Salvatorlkerk W
de Zwijgerlaan 10 u en 6.30 u ds A.
Borman H.A. Opstandingskerk Prinses
Marijkestraat Gezamenlijke dienst. 5
u ds W. van Herpen te Utrecht. De
Goede Herderkerk 10 en 6.30 u ds J
Vos. Kasteel Ridderveld 10.15 u en 6.30
u ds G. O. N. Veenhuizen H A. en H.A
en Danz. Geref. Kerk (Vrijgemaakt)
9.30 u leesdienst, 7 u ds H. W. Ophoff
Chr. Geref. Kerk Jeruzalemkerk
Grijpensteinstraat 9.30 u en 5 u. ds
P. Sneep Oud Geref. Gem. Kerkge
bouw Hooftstr. '240 9.30 u en 4 u lees-
diensten. Rem. Geref. Gem. Geen dienst
Baptisten gem. 10 en 6.30 u ds Koek
koek. R.K. St, Bonifaciuskerk (zat.
7 u) 8.30, 10. 11.30 en 6 u. R. K. Plus
X Kerk (zat. 7 uj 7.30, 9. 10,30, 11.45
en 5.30 u.
Benthuizen Geref. Gem. 9.30 en
6 u leesdienst (dinsdag 7.30 u ds Boo
gaard te Lelden
Boskoop Herv. Gem 9.30 u ds W.
L. Heijmans, 6.30 u ds W J. Schou
ten uit Vlaardingen; Geref. kerk 9.30
u ds H. Dijkstra, 5 u ds S. v. d. Land;
Maranatha-mavo (SnUdelwijk) 11 u ds
W, L. Heijmans; Chr Geref. kerk
9.30 u leesdienst. 7 u ds J P. Geels
uit Haarlem; Geref. Gem.; 9.30 u
leesdienst. 7 u ds A. F. Honkoop; Vrijz.
Prot. 10 u in Rem. kerk. de eerw. heer
P v. d. Laarse: Evangeliecentrum
Nieuw leven. 9.30 u in Concordia pred
Th. Verwoerd; Verg. van gelovigen, 9.30
en 5 u samenkomst in lokaal Nieuw-
6traat 27; Kapel Bethel (volle evange
lie), 9.30 u dhr. J. Modderkolk; R. K
Kerk Reijerskoop, (zat av. 7 u), 7.30
u, 9 u. en 11 u. Ontmoetingscentrum
Snijdelwljk (zat. av. 5.30 u) 10 u.
Hazerswoucle Herv. Gem 9.30
en 6.30 u ds L. Boer Geref. Kerk
9.30 (Jeugddienst) en 5 u ds Brink
R. K. Kerk St. Bernardus Rijndijk
(zat. 7 u) 8. 9.30 en 11 u. R.K. Kerk
St. Michaël Rijndijk (zat 7 u) 8. 9
en 11 u. R. K. Kerk dorp (zat. 7 u)
8. 10 en 11.30 u.
Hoogmade Herv Gem. 10 u ds
P. Schoonenboom. R.K. Kerk (zat. 7
u) 9 en 11 u
Katwijk aan den Rijn Hervormde
gemeente Dorpskerk 9.30 u ds Mak-
kenze. 6 u ds Van Harten Bodegraven,
Ontmoetingskerk 10 u prof. Berkhof,
Lelden 6.30 u ds Makkenzle. School
Narcisstr. 10.30 ds Baart Raamsdonk-
veer. Geref. Kerk 9.30 u ds A. Lange-
ler Badhoevedorp. 5 u ds Bakker
KatwUk aan Zee Herv gem. Nieu
we kerk lOu ds A Vink, 6 u ds
W. Vroegindewey; Oude kerk 10 u ds
C. van den Bergh. 6 u ds J. C. van
Hunnlk; Ichtuskerk 10 u ds C. Treu-
re 6 u ds P. Moerenhout van 's-Gra-
venzande; Pniëlkerk 9.30 u ds J. C. van
Hunnlk, 6 u kand. G. Boer, van Oegst-
geest; Groen van Prinstererschool 10 u
ds C J. van d. Broek, van Weesp Ge
reformeerde kerk Vredeskerk 9.30 u
ds Elderman, 5 u ds F. Pijlman. Trlum-
fatorkerk 9.30 u ds W. Bakker; 5 u ds
Elderman, Jeugddienst. Chr. Geref.
kerk 10 u ds H. C van der Ent, 5 u
ds H. C. van der Ent. Geref. Gem. Re-
misestr. 10 en 5 u ds Van der Bijl.
Geref. Kerk (Vrijgem.) 9 u ds J. Zwart
(Haren) 10.30 u ds Breen, 3 u ds Los
(Den Haag) 7 u ds J. Zwart, Volle e-
vangeliegem Katwijk (zaal openbare
school Voorstr. 100) dienst 10 u.
Leiderdorp Herv. Gem. (Gerefor
meerde kerk Hoofdstr.) 9 u ds A.
Geense. (Schepplngskerk) 11 u ds A.
Geense. Geref. Kerk (Hoofdstraatkerk)
10.30 u ds G van Loenen. 6.30 u ds
J. A van Netten (Schepplngskerk) 9.30
u ds J. A. van Netten 5 u ds G. van
Loenen R.K. Kerk Menswording (zat.
av. 7.30) 9, 10.30 en 12 u Meerburg
(zat. av 7 u) 8.30. 10, 12 en 6 u.
Leimiiiden Herv. Gem. 9.30 u ds
J H. de Vree. Geref. Kerk 9.30 u en
7 u ds J. Baayens te Treebeek. R.K.
Kerk (zat. 7 u) 7,30, 9.30 en 11.15 u.
Lisse Herv. Gem. Grote kerk 10
u ds J van der Velden (H.D.) 6 u ds
ds H. G. Oost Inga. Geref Kerk 10 en
7 u drs A. E. van der Woude (jeugd-
zondag) Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30
u ds D H. Biesma. Geref Gem. 10 en
4 u ds J. C van Ravenzwaay, van
Arnhem. Geref. Gem 10 en 4 u ds J.
C. van Ravenzwaay van Arnhem. Ge
ref. Kerk (Vrijgem j 10 en 4.30 u ds
J. J. Verleur. Oud Geref, gem. 9.30 en
3 u leesdienst; Aktie Kruistochten Ne
derland Maandagavond 8 u ds J.
Gravendeel, evangelisatiedienst in gast
huis „Welkom". Bondstr. R.K. Kerk
St. Agathakerk 8.30 10.15, 11.45 en 7 u.
zat. av 7 u. Dependance Poelpolder
(aula prot. chr. school) 8.30 en 12 u.
Marlakerk 8.30 u. 10.30 12 5.30 u zat.
av. 7 u. Engelbewaarder 7.30. 8 45, 10.45
en 5.45 u zat, av. 7 u
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u ds
Meindert te Woudenberg 6.30 u de heer
Goedhart (Jeugddienst). Geref. Kerk
0.30 u en 6.30 u R. J A. Hanenburg
Chr. Geref. Kerk 9.30 u en 6.30 u de
heer J. van Leeuwen Rem. Geref. Ge
meente 10 u ds J. Nienhuls te Utrecht.
R K. Kerk (zat. 7 u) 7.30 9. 10.45 en
7 u.
Nieuwveen Herv. Gem 9.30 u ds
J. Gebraad. 6.30 u ds H. R. J. Reijenga
te Zevenhoven Geref Kerk 9.30 u en
Berg, 5 u ds J. D. te Winkel; Chr.
6.30 u ds J. Bovenberg te Leiden. R.K.
Kerk (zat. 7 u) 9. 10.45 en 5 u.
Noord wijk-Bi n n en Herv. Gem.
10 u ds O. V. Henkei (Den Haag) 7
u dr J. G. B. Jansen. Geref. Kerk 9.30
U ds H. Lljesen. 5 u ds C. Warner.
Van den Berghstlchtlng 11 u ds H.
Lijesen.' Ned. Prot. Bond geen dienst.
R.K. Kerk (zat. av. 7 u) 8.30, 11.15
en 5.30 u.
Noordwjjk aan Zee Herv. Gem.
Hoofdstr. 10 u dr J. G. B. Jansen De
Rank 7 u ds A. Vink (KatwUk) Geref.
Kerk 10 u ds C. Warner. 7 u ds H.
Lljesen. Sole Mio 9.30 u ds W. J. Th.
Heemskerk (Oegstgeest) Herv. Ger. E-
vangelisatie (Herv. kapel. Hoofdstr.)
10 u ds H. Stolk te Schevenlngen 3.30
u ds G. H. van Kooten (Delft). R.K.
Kerk (zat. av. 7 u) 7.30, 9. 10.30 en
12 u.
N'oordwilkerhout Herv. Gem. 10
u ds W. Dekker uit Noordwijk (geref
Herv. dienst) 10 u ln de Zilk ds J.
Streef land. (aula r.k. meisjesschool) R.
K. Kerk St. Jozef (zat. av. 7 u) 7.30,
8.45, 10.16, 1.30 en 7 u. St. Viktor
(zat. av. 7 u) 8. 9.30. 11 en 6 u. H.
Hart van Jezus in de Zilk, (zat. av.
7 u) 8.30. 10 en 11.30 u.
Oegstgeest Herv. Gem, (Groene
Kerk) 10.30 u ds J M, Hoekstra, 7 u
ds W. E. Verdonk (Pauluskerk) 10 u
prof. dr. G. H. M. Posthumus Meyjes
(Zendingskapel 10 u (Jeugdkapel) me
vrouw M. B. Elion- Wafelbakker. Ge
ref. Kerk 10 u ds J Irik, 7 u ds Veg-
ter. Geref. Kerk (vrUgem.) 8.30 en 3
u ds J. v. d. Haar. vrijz. Herv. (Ge
meentecentrum) 10.30 u dr J. L.
Springer. R K. Kerk (zat. av. 7.30
il) 9. 10.30, J2 en 7 30 u Bonaventura-
kapel (zat. av. 6.30 u) 8. 10 en 11 uur.
Oude Wetering Herv. Gem 9.30 u
ds Lalleman. Geref. Kerk 9.30 u ds
J. Kapteijn te Reeuwijk. 5 u ds H.
LeUsen te NoordwUk (Jeugddienst met
hervormden) Rem. Geref. Gem. 7 u
dr A. W. Cramer. R K. kerk (zat. 6.30
u) 8. 0.15, 10.30. 12 en 4.30 u
Bijnsaterivoude Herv Gem. 9.30
u en 7 u ds T. H. Oostenbrug. Chr.
Geref. Kerk 9.30 u dienst de6 woorda.
2.15 u ds G. Bouw te Schevenlngen.
R. K Kerk (zat 7 u) 7.30. 9.30 en
11.16 u.
Rijnsburg - Herv Gem. (Grote kerk)
0.30 u ds Van Gosliga. 5 u ds Vink
(Bethelkerk) 9.30 u d6 Van Rhoon. 5 u
ds Van Gosliga. Geref. Kerk Petra-
kerk 9.30 u ds Baayen. 5 u ds Huis
man. Immanuëlkerk 9.30 u ds BUle-
veld. 6 u ds J. van Drie, Delft. Mara
nathakerk 9.30 u ds Huisman. 5 u ds
BUleveld. Geref. Kerk (vrijgem.) 10.15
u ds A. Kuiper. 5.15 uur leesdienst. Chr
Geref. Kerk 9.30 en 5 u ds De Vries.
R.K. Kerk tuinbouwschool (zat. av. 7
u) 10.30 uur.
Sassenhelm Herv. Gem. 9 en 10.30
u ds A. Westra, 6.30 u ds J v. d. Velde
te Llsse; Geref Kerk 9.30 u ds H. v. d.
Geref. Kerk 10 en 5 u ds L. S. den
Boer (10 u Jeugddienst); Ned. Prot.
Bond; 10.30 u ds A D. Klaassen, te
Schiedam. R.K. Kerk (zat av. 7 u) 8.
0.30, 11 en 5.30 u.
Valkenburg Herv. Gem. 10 u en
6.30 u ds G. Zonneveld Gerei. Kerk
9.30 en 6.30 u ds F. Pijlman (H A
Geref. Kerk vrijgem. i 9.30 u leesdienst
8 u ds C. J. Breen
Voorbout Herv Gem 10 u dr P
H. Locher te Oegstgeest. R. K Kerk
(zat. 8 u voorm. en 7 u.) 7.30. 9, 10.30
11.45 en 5.30 u.
Voorscholen Herv Gem. Dorps
kerk 10 u ds Saraber. 7 u ds Cazemier
Rijndijk 10 u ds Verheule Hulp en
Heil 10 u ds v. d. Geest. Gerei. Kerk
9 u. 10.30 u en 5 u ds P. N. Kruiswijk
uit Bloemendaal Aula Noord-Hofland
9.45 u ds Reedijk Remonstrants-doops
gezinde kring. Hal Cultureel Centrum
10.30 u dr A. W. Cramer uit Leiden.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en 5 uur
ds R. Kovestra. R.K, Kerk Laurentius
(zat. av. 7 u) 7.30, 9, 10.30 12 en 5
u. Moeder Gods (zat. av. 7 u) 8, 10,
11.30 en 6 u.
Warmond Herv. gem 10 u ds J.
M. Snijders. 7 u ds J. v. Malsem te
Lelden. R. K. Kerk (zat, av. 7 u) 8, 10
en 11.30 u.
Wassenaar - Herv. gem Dorspkerk
10 u dr Th. C. Frederikse, 4 u drs.
G. Boers, Oegstgeest, 7 u J T. Wiersma
Kievletkerk 9 u jeugdkerk 10 u ds J. T
Wiersma. .Msssiaskerk 10 u ds H. Beker
Den Haag. Dorpscentrum 9.30 u ds J. J.
Timmer, Woerden; 10 u kinderdiens
ten Gebouw Shalom 10 u Jeugdkapel.
Deylerhuls 10 u Jeugdkerk. Geref. kerk
Bloemcamplaan 10 en 7 u ds L. Bech.
Zljllaan 10 en 7 u ds D van der
Meulen. Ned. Prot. Bond Lage Kerk-
dam 10.30 u ds J. Nooter, Den Haag.
R. K. Kerk Willibrordus (zat. av. 7 u)
8, 9.30, 11, 12.15 en 5 u. Goede Her
der (zat. av. 5 u) 8.30, 10 en 11.30 u.
Joseph (zat. av. 7 u) 7.30 8.45, 10.30
12.16 en 7 u.
Wou brugge Herv Gem 9.30 u hr
Barendregt. R'dam. 6.30 u ds Kempe
naar Werkendam. Geref, Kerk 9.30 en
6.30 u ds Van den Bos, Pijnakker.
In vele kerken treft men en
wapenschilden aan. Dit
hangt in de Pieterkerk.
(Foto LD/HolK1
Zevenhoven Herv. Gem. 9.31
Reijenga. Geref. Kerk 10 en 7
didaat J. D. Cremer te A'dam.
Kerk (zat. 7 u) 7,45 9 en 10 45
eei
de
ene
tv<
De
Zoetervvoude Herv Gem. U
N. J. M. Hoogendijk te Oudd
R.K, Kerk St. Jan Zuidbuurtsew# 1 e.
terdag 7.30 u) 7.30, 9 en 11 u Ei i»,r
St. Alusius (zat. 7 u) 7.30, 9, K 2
11.30 u. R.K. Kerk Meerburg (zal
8.45. 10.30, 12 en 6 u.
Zwammerdam Herv Gem. I(l
ds D Goudzwaard. 6.30 u ds Sj
mersma en ds D. Goudzwaard,
Geref. Jeugddienst Geref Kerk»
A. P. Heiner te Ter Aar 6.30 f
meenschappeliike dienst ln her»
Rem. Geref. Gem. geen dienst.
Kerk (zat. 7 u) 8, 10, 11,30 en 5