Over drie weken algemeen
verbod voor koppelbazen'
Feijens en Heijmans met nieuwe mode
NRT brengt amusante
thriller „Speurhond"
Apathie van regering bij
verlaging leerlingschalen
Regering heeft zorgen
over de arbeidsonrust
Den Uyl: brief Roolvink
is een bloedarm stuk
„Apart ministerie
voor milieuhygiëne
Bols schenkt Prins
Bernhard een ton
Reeds grote I WACHTEN
Dr. L. de Jong:
in
VENLO ZIT
OPGESCHEEPT
MET TACHTIG
ZIGEUNERS
vorderingen
bij orgaan
transplantatie
I oorzitter schoolhoofden van onderwijsbond
Staking NOS-
decorbouwers
van de baan
PAGINA 6
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1970
DS
DEN HAAG (GPD) Over drie weken wordt een
algemeen verbod voor koppelbazen van kracht, zo heeft
minister Roolvink (Sociale Zaken) beslist. In zijn van
daag verschenen nota aan de Tweede Kamer over de hui
dige arbeidsonrust zegt de bewindsman dat de regering
met grote zorg is vervuld over de tegenwoordige econo
mische situatie.
Vooral ook met het oog op de aan hun eigen arbeider. Dan is het
consequenties voor het komende onvermijdelijk dat er looneisen
jaar voor de prijzen en de werk- tafel komen
gelegenheid. Het kabinet vindt Er is nu overeenstemming in de
het echter niet juist vlak voor het
uitspreken van de troonrede en
de aanbieding van de miljoenen
nota mee te delen welke maatre
gelen zullen worden genomen.
Het NW heeft inmiddels ver
klaard dat met alle middelen ver
zet zal worden gepleegd tegen een
'waarschijnlijke loonpauze. „Het
beste middel om zich de huidige
problemen tot een echte chaos te
laten ontwikkelen is de afkondiging
van een loonpauze aldus het NW.
„De belangrijkste bijdragen die de
regering kan leveren is het orde op
zaken stellen In eigen huis en de so
ciale ontwikkelingen overlaten aan
werkgevers en werknemers".
metaal en enkele andere bedrijven
over de uitkering van f 400,- extra,
maar dat kan bij de heersende
spanningen niet tot die sectoren be
perkt blijven. Dat zal ook niet recht
vaardig zijn. Ik sta daarom achter
de actie van de vakbeweging om ook
in andere bedrijfstakken en ook bui
ten het waterweggebied die f400,-
voor elkaar te krijgen.
Tijdelijk
Het is de bedoeling van minister
Roolvink om na de inwerkingtreding
van het verbod voor koppelbazen
seerd bedrijfsleven er goed aan
heeft gedaan zich op de situatie te
bezinnen.
Niets zeggen
„De brief van de regering i6 een
bloedarm stuk. De regering zegt
niet wat zij vindt van de f 400.-. Zij
zegt niet wat zij vindt van Rotter
dam. De regering is alleen bezorgd,
maar dat wisten wij al. Ik ben ook
bezorgd, maar dan over zo'n zwij
gende regering. Ik wil graag duide
lijk zijn", aldus de fractievoorzitter
van de PvdA in de Tweede Kamer,
drs J. M. den Uyl in zijn commen
taar op de brief van minister Rool
vink van de Tweede Kamer over de
arbeidsonrust in ons land. „Wat
iedereen kan zien is, dat de toe
stand van de economie gespannen
is. Werkgevers zijn bereid om aan
een koppelbaas meer dan f100.- per
man per week extra te betalen dan
VENLO <GPD» Venlo zit opge
scheept met ongeveer 80 zigeuners,
die gisteravond onder zware politie-
escorte van de Brabantse gemeente
Best naar de Duitse grens waren ge
leid. De achttien auto's en de negen
caravans werden Duitsland niet bin
nengelaten. Het merendeel der pa
pieren van de deels statenloze zigeu
ners werd niet in orde bevonden.
Door het ministerie van Justitie
was de Rijkspolitie van Eindhoven
opdracht gegeven de rovende zigeu-
nerstam via Venlo de grens over te
zetten. Dat gebeurde nadat de zigeu
ners in de nacht van donderdag op
vrijdag op drie plaatsen in Best had
den ingebroken en bij twee Bestse
boeren de kippenhokken hadden weg
gehaald en twee oudere dames mis
handelden en van hun geld beroof -
den.
De zigeuners kwamen begin deze
week via een Zuidllmburgse grens
post illegaal Nederland binnen.
Na de inbraken in de nacht van
donderdag op vrijdag legde de rijks
politie gistermorgen een kordon rond
de woonwagens en werden alle pas
poorten ingenomen.
DEN HAAG 'ANP' - Dr L de
Jong. de directeur van het Rijksin
stituut voor Oorlogsdocumentatie,
heeft vanmiddag een pleidooi gehou
den voor de benoeming van een mi
nister voor de Milieuhygiëne. Hij
deed dat tijdens een toespraak welke
hij onder de titel "Ons leefmilieu op
de tweesprong" hield tijdens een lus-
trumreunie van de Stichting Oranje-
hotel in het Circushotel in Scheve-
ningen.
Het wordt tijd dat wij paal en perk
stellen aan de uitputting van ons leef
milieu, zo stelde dr de Jong. Is ons
dat ernst, dan kan dat slechts op één j
manier jegens onszelf en jegens de
buitenwereld volkomen duidelijk blij
ken doordat wij de bescherming van
leefmilieu erkennen als een perma
nente, volwaardige en zelfstandige
tak van staatszorg zoals we dat eens
met het onderwijs hebben gedaan."
Dr de Jong voegde daaraan toe:
„Met studiecommissies alleen komt
men er niet. Tot regeringsactie wordt
uiteindelijk alleen besloten om de re-
regeringstafel. Daar moet een nieu-
we minister komen te zitten die wat
er aan kennis in ons land is. bun-
j delt. die voorlicht en waarschuwt,
die wetsvoorstellen en andere over
heidsmaatregelen voorbereidt. die
deelneemt aan het internationaal
I overleg, maar die voor elk daartoe
j aanleiding gevend voorstel dat de mi
I nister ter tafel komt, toetsen kan
aan de normen die voor het behoud
van een dragelijk leefmilieu noodza-
kelUk zijn".
j Dr. de Jong ziet dit als een nieuwe
vorm van collectieve bescherming.
die hij bepleit naast de strikt mili-
wanneer dat om organisatorische of
administratieve redenen wenselijk
zou zijn, tijdelijk vergunningen voor
een maand te verstrekken voor het
ter beschikking stellen van arbeids
krachten. Volgens de bewindsman is
het voordeel van deze methode dat
In de eerste plaats een registratie
wordt verkregen van hen. die ar
beidskrachten ter beschikking stel
len. Daarna kan aan de hand van
adviezen worden bekeken in welke
gevallen niet. Vergunningen zullen
worden verleend voor hoogstens een
jaar. Op korte termijn zullen regels
worden vastgesteld, die gehanteerd
zullen worden bij het verlenen van
vergunningen.
Over het in de stichting van de j len van administratief personeel, be
arbeid bereikte akkoord zegt minis- c'-raagt volgens een voorzichtige
ter Roolvink dat de regering zich in schatting ongeveer 130 met een
overeenstemming met het tegen- aantal vestigingen van 300 tot 350.
woordige loonpolitieke systeem bui- Deze bureaus leveren zo'n 45000 tot
ten het overleg van werkgevers- en 50.000 werknemers. Bovendien lenen
werknemersorganisaties heeft gehou- produktiebedrijven onderling werk-
den. Gezien het feit dat de primai- nemers uit
re verantwoordelijkheid voor de lo- 1 Er blijken aanzienlijke loonver-
nen en de andere ar bei ds voorwaar- schillen te zijn tussen werknemers
den berust bij de partijen, betrok- in vaste dienst en de „ingeleende"
ken bij de collectieve regelingen, zijn krachten. Zo is uit een recent orien-
taire die hij drie maanden geleden in in vele gevallen onderhandelingen terend o iderzoek gebleken dat in
Delft aan de orde stelde Hy ziet die begonnen over een extra-uitkering het Watergebied de volwassen man
twee vormen van bescherming niet Minister Roolvink meent dat in de nelijke werknemer in vaste dienst
als tegenstelling - zij vullen elkaar omstandigheden, zoals die zich lie- 14 procent minder verdient dan de
aan. ten aanzien, het centraal georgan- ingeleende werknemer.
Raming
In zijn nota geeft de bewindsman
ook een raming van de omvang van
de activiteiten van koppelbazen Het
aantal uitleenbedrijven, dat zich
hoofdzakelijk bezighoudt met uitle
ning van handarbeiders, wordt op
600 tot 800 geraamd. Het aantal door
deze bedrijven uitgeleende werk
krachten varieert tussen de 20.000
en 30.000. Het aantal uitzendbu
reaus. die zich voornemelijk bezig-
houden met het ter beschikking stel-
DEN HAAG (GPD) Met het
transplanteren van organen zijn kli
nisch grotere resultaten bereikt dan
men op grond van de basisweten
schappen kon verwachten. Vooral op
het gebied van het onderdrukken
van de afstoting van organen wer
den heel belangrijke vorderingen ge
maakt. Dit zyn de belangrijkste con
clusies van het derde internationaal
transplantatiecongres dat afgelopen
week in het Nederlands Congresge
bouw werd gehouden.
Uit de 240 voordrachten die wer
den gehouden bleek dat de verschil
lende onderzoekers steeds meer in
een niemandsland werken en inter
nationale samenwerking nog groter
moet worden.
Duidelijk kwam naar voren dat
het antilymphocytenserum waarmee
thans veel klinische ervaring is op
gedaan het belangrijkste middel is
om het afstoten van organen die
werden overgeplant tegen te gaan
Ook het probleem van het bewa
ren van organen is in belangrijke
mate ojDgelost. Volgens verschillende
inleiders is de oplossing voor het be
waren van organen gelegen in de di-
virse diepvriesmethoden. Deze metho
den zouden ook de beste waarborgen
bieden bij het transport van de or
ganen over grotere afstanden.
Het vierde internationaal trans
plantatie congres zal over twee jaar
worden gehouden in San Francisco.
ne regering heeft zo kort voor
Prinsjesdag geen totaal-over.
zicht willen geven van haar in.
zichten over de economische «j.
tuatie in ons land. Het is wel be.
grijpelijk dat drs. Den Uyl als
oppositieleider niet bevredigd fc yha
door de algemene termen, waarin
i minister Roolvink z'n bezorgdheid
heeft uitgesproken. Maar de op
positieleider had moeten weten,
dat hij op dit moment niet vet!
meer had kunnen verwachten.
Als hij enerzijds stelt geen
maatregelen te hebben verwacht,
maar anderzijds wel precies had
1 willen weten wat de regerint
j vindt, dat er gebeuren moet is dat
op zijn minst met elkaar in te-
genspraak. Toch is het de vraaj
of de regering in dit stadium wei
kan volhouden dat de eerste ver
antwoordelijkheid voor de situ
atie aan het loon- en stakings-
front bij het bedrijfsleven ligt. Q
Daarvoor staan teveel partijen
tegenover elkaar op een wijze dit fgD
een redelijk overleg erg moeiUjj
maakt. Denk aan de situatie in
de Rotterdamse haven, denk ook
aan het kort geding dat de werk
gevers in de bouw hebben aange.
spannen tegen de vakbonden en
dat die bonden in een bijzonder rtig
moeilijke positie brengt. bes'
gez
Mogelijk zal de regering in d»iiC
Troonrede en de MiljardennoUf
enkele sluiers oplichten om dui
delijk te maken welk beleid a;
denkt te volgen. Het is echter we;
zeker dat dat beleid in de komen-
de tijd de nodige stuurmanskuns; B
zal vergen.
UTRECHT GPDIn krasse
termen heeft vandaag een func-
j tionaris van de algemene onder-
I wijzersvakbond wanhoop van de
schoolleiders en „aan rebellie
grenzende geprikkeldheid" van
de onderwijsmensen geplaatst te
genover ..halve waarheden" van
staatssecretaris Grosheide en
apathie van de regering betref
fende de verlaging van de leer
lingschalen.
Spreker was de heer F. Mellema.
voorzitter van de ..Functiegroep hoof
den van scholen" in de Algemene
Bond van Onderwijzend Personeel.
De heer Mellema vond in opmer
kingen van de staatssecretaris (dat
i het tekort aan onderwijzers slechts
op papier zou bestaan en dat vrij-
stelling van militaire dienst van on
derwijzers de gehuwde onderwijzeres
sen zou verdrijven» aanleiding om te
zeggen of de staatssecretaris blijk-
I baar van halve waarheden houdt.
De heer Mellema zette tegenover
de apathie van de regering het initia
tief van de Algemene nederlandse
Onderwijzers Federatie om tenmins
te eens te onderzoeken of er een ver
borgen reserve aan onderwijskrachten
is.
„De verantwoordelijkheid voor een
eigen klas en die voor de hele school
dienen ontkoppeld te worden", zei
hij Elke school dient een extra leer
kracht te krijgen die de onderwijs
taak van het schoolhoofd geheel of
gedeeltelijk overneemt
„Wanneer men doof blijft voor
onze rechtvaardige wensen of liever
eisen en als de nu toegepaste pres
siemiddelen niet mogen baten, zullen
wc moeten overgaan lot krach
tiger pres iemiddelenaldus de heer
Mellema die nog benadrukte dat
benadrukte dat openbaar en bijzon
der onderwijs hierbij hetzelfde be
langen hebben.
De heer Mellema constateerde dat
het onderwijs bovendien nog te lij
den heeft van een vlucht van onder
wijzers naar het voortgezet onderwijs,
door de gunstiger bezoldiging. „Het
aartal vacatures voor hoofd ener
school neemt steeds toe".
NIEUW VENNEP (ANP»
Ma met een ferme klap op een
reusachtige jeneverfles de nieuwe
'abriek van de N.V. Amsterdam
se likeurstokerij der Erven Lu
cas Bols te Nieuw Vennep sym-
oólisch te hebben geopend,
heeft Prins Bernhard gisteren
uit handen van Jhr. A. W. G.
van Riemsdijk, president van de
raad van bestuur van Bols. een
cheque ontvangen van f 100 000.
De prins zal nog nader beslissen
welke bestemming hij aan deze
gift zal geven.
Vlak voor de officiële ope
ning deelde de prins mee. dat
Koningin Juliana aan de Erven
Lucas Bols het predicaat „ko
ninklijke" heeft verleend
Na de klap op de Jenever-
fles reed een geel-zwart Bols-
rcoetsje de zaal binnen, getrok
ken door twee zwarte paarden.
Kistjes met kant-en-klare pro-
clukten werden erin geladen. Jhr
Van Riemsdyk maakte naar
aanleiding van de verlening
van het predicaat „koninklijke
bekend, dat Bols een dankte-
legram aan de koningin heeft
gezonden. Hij vroeg de Prins lid
te willen worden van de vereni-
ging .Vrienden van Lucas Bols'.
ister
gekc
uzi-
b&<
k»
oste
1
Prins Bernhard slaat het
Bolskruikje aan stukken.
AMSTERDAM <GPD» Gis
teravond heeft Fred Fe ij en in een
speciaal daarvoor in het Vondel
park opgezette circustent de col
lectie gepresenteerd, die hij de
komende maanden in zijn boetiek
aan de Amsterdamse Singel 276
gaat verkopen.
Feijens wintermode bestaat over-
wegens uit midi met daar tussendoor
een enkele maxijas of rok. Maar om
dat die lange mode voor velen toch
nog even wennen is, zullen veel meis
jes en vrouwen opgelucht adem heb
ben gehaald toen tussen alle man
nequins in midi en maxi. die ene
knielange jurk op het plankier ver
scheen.
Het is een sportieve mode die Feije
heeft ingekocht, op een serie zwie
rige zijden pakjes. Jurken en rok
ken van het Franse merk Cacha-
rel na.
Veel kuitbroeken, kuitrokken met
plooien of doorknoopsluiting. simpel
gerend of klokkend. Gebreide Jurken
met ouderwetse ajourmotiefjes en
rugceintuurtjes. Tricotpakjes en v-
halsvestjes. Ensembles van Jacquards
en wollen rokken in zigzag- of
golddessin onder effen blouses, gerui-
ROTTERDAM (GPD) De ge
noeglijke thriller of thriller-parodie
„Speurhond" van Anthony Shaffer,
waarmee het Nieuw Rotterdams To
neel zijn seizoen heeft geopend, is
soms wat meer dan alleen genoege-
lijk: het is ook een beetje een stu
die in paranoia. Britse variant. Het
spot wat met de specifieke levens
houding van de Britse middle-class-
lntellectueel, met de zelfgenoegzaam
heid en het egocentrisme van die
bevolkingsgroep.
Maar het toneelschrijversdebuut
van Anthny Shaffer tweeling
broer van Peter Is allereerst
een uitdaging aan het acteertalent
van de bezetting, en van die acteer-
kwaliteiten geven vooral Eric van
Ingen en Bas ten Batenburg royaal
het bewijs.
„Om het genoegen van toekomstige
toeschouwers niet te bederven, wordt
u vriendelijk verzocht de ontknoping
van dit stuk niet te verraden", vraagt
het programma ons herhaaldelijk
een uiterst redelijk verzoek, dat wel,
maar men maakt het de criticus
daarmee niet gemakkelijk.
Waarom men het de criticus niet
gemakkelijk maakt, is zelfs niet te
vertellen zonder iets te verraden. De
lezer moet dan maar eens bij wijze
van hoge uitzondering zonder meer
aannemen dat de intrige byzonder
onderhouden en origineel is, vol
verrassende wendingen.
Het stuk geeft in zijn (door Ernst
van Altena voortreffelijk vertaalde)
tekst ironsch commentaar op de En
gelse traditie van het detective-ver
haal en -toneelstuk, op het vaste
stramien dat die verhalen volgen, op
de vooroordelen die ook in die stuk
ken heersen, ook inzake buitenlan
ders. en 'n aantal andere Britse eigen
aardigheden meer. Dat gebeurt
overigens op een typisch Britse ma
nier, met een humor waarom
Je blijft glimlachen zonder ooit de
neiging tot schateren te voelen op
komen.
Eric van Ingen zet. in een regie
van Pim Dikkers, een gedetailleerd
getekende paranoïde schrijver op het
toneel, met een eindeloze reeks kleine
trekjes en karakteriseringen, met dat
suprerieure toontje waarin van In
gen grootmeester is en met heel snel
le wendingen. Even snel ook Bas ten
Batenburg, die zyn Italiaanse Brit
voro overdrijving behoedt en nel pre
cles dat exotische in kleine details
accentueert.
Wat nieuwe namen by de bezet
ting. waarvan vooral de Belgisch-
Deense gastacteur Marius Hansen
een prachtige detective meer anti
detective met een smeuig Deens-
Vlaams accent tot leven brengt. Een
decor van Carl Toms, dat er heel
fraai uitziet, maar waarvan decor en
zetstukken teveel van de handeling
afdekken.
te maxi-jassen van loden stof met by
passende rokken, suède trench
coats en lange mantels met buiten
kanten van jersey en schapenvacht
voering.
Fred Feyen heeft het klaarge
speeld om een hele reeks kledingstuk
ken van voornamelijk Franse make-
(Van onze correspondent»
HILVERSUM «GPD» Na bijna
een de gehele dag durend overleg
Is het de leiding van de NOS giste
ren gelukt om een eind te maken
aan de stakingsdreiging onder de 85
werknemers van de decoruitvoerings-
afdeling. De reden voor dit stakings
dreigement was de reeds Jarenlang
heersende ontevredenheid over een
slechte organisatie van het werk od
de afdeling.
Deze ontevredenheid was tot een
uitbarsting gekomen en de omroep-
leiding werd een ultimatum gesteld:
verbeter de organisatie, anders wordt
er elke morgen van 9 tot 11 uur in
slt-down-staking gegaan.
Nadat er gisteren bijna de gehele
ochtend niet gewerkt was. de adspi-
rant-stakingen m de kantine hadden
vergaderd en hun voormannen een
gesprek hadden met de heer A. van
den Dool, hoofd-programmafacilltei-
ten. volgde 's middags een circa vijf-
eneenhalf uur durend gesprek tus
sen medewerkers van de decoruit-
voeringsafdeling. vertegenwoordigers
van de NOS-groepsraad en de vak
bonden, diensthoofd Van den Dool
en drie leden van de raad van be
heer van de NOS.
Er werd besloten een werkgroep te
vormen, die op de kortst mogelijke
termijn een oplossing moet vinden.
lij by elkaar te vinden, die allemaal
met elkaar gecombineerd kunnen
worden.
Terwijl we nog bezig zyn met wen
nen aan de wintermidi-mode heeft
couturier Max Heymans gisteroch
tend een tipje van de sluier opge
licht. die de mode voor de volgende
lente en zomer omgeeft. Zijn twee
de confectie-collectie die gisteren
was te zien in de sfeervolle „Cave
Elvonne" aan de Amsterdamse sin
gel en die vanaf maart 1971 ln exclu
sieve Nederlandse en Duitse mode
huizen zal worden verkocht, reikt
vanaf het onderste puntje van de
knieschijf tot aan de kuit
Mannequins met rechtlijnige midi-
Jurken en midi-ensembles van Jer
sey. tweed, kamgaren en Jacquards
vulden de wijnkelder. Maar de mo
dellen die geconfectioneerd worden
door de Amsterdamse firma Plaza
waren verstoken van nieuwe vond
sten en misten ieder spoor van voor
jaarsachtige vrolijkheid. En dat.
terwijl alle aanwezigen hadden ge
hoopt op een zomermidimode met
een nieuw fris gezicht.
Terwijl alle couturiers de dood
hebben verklaard aan de combinatie
van minirok met lange Jas. werd de
show gisteren geopend met een kort
jurkje van witte Jersey met daarover
een mouwloos midivest. Geen wonder,
dat de eigenares van een Duits mode
huis na afloop van de show vroeg
of de Jurk ook in het lang geleverd
kon worden. Aangezien ze verwacht
te dat ze de combinatie met een kor
te Jurk aan de straatstenen niet zou
kwijtraken.
Iets minder winters zyn de ge
ruite miderokken met mouwloze ef
fen jasjes, waarvan in de kraag de
ruit van de rok wordt herhaald en
de mouwloze Jurken die als enige gar
nering een doorgehaalde ceintuur
hebben. Na het succes van Heymans
eerste confectiecollectie uiterst
modieuze en vrij Jeugdige kleding die
dit najaar in de modehuizen te koop
Is valt deze saaie zomercollectie
zwaar tegen.
Ken van de nieuwe ontwer
pen van Max Heymans.
i-s
UI.
1 au
