arenlang ben ik
nerv eus geweest
lis ik naar de
aad moest
Duivenhouders werd
gevraagd om hun bloed
Oud-Wethouder Sannes kijkt nog even over zijn schouder f
<«r
it<«r
N
Politiek best te verteren als
mensen maar redelijk zijn
Nieuwe studenten
zijn weer binnen
Jubileumreunie Satoe
Ampat in Kokschool
Hoover
stofzuigers f199,-
id
ITERDAG 5 SEPTEMBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
ble
It V(
jTiia
kla
m
wJJ
4
n D
f dei
LEIDEN Van de vijf wethouders die
afgelopen acht jaar deel uit maakten
het college van B. en W. in Leiden,
s S. (Faas) Sannes (49) een van de
ikendsten en, naar veler mening, ook
n van de competentsten. Twee raadspe-
3den lang voerde hij het departement van
Onderwijs, Sport, Cultuur en Recreatie
aan met wat in ambtenarenkringen ijver
en nauwgezetheid heet. Het is al eerder op
gemerkt zo op het oog was hij als wethou
der een sombere, pessimistische man. In
de raad kon hij vaak erg bromberig kijken.
Maar dat alles was slechts de buitenkant.
In een persoonlijk gesprek bloeide
aityd op en toonde zich dan
en van de vriendelijkste stadhuis-
''Jteuren. Hij kon geduldig naar
dereen luisteren. Bij tijd en wijle
hij toch een zeer Gronings
:'d tussen de schouders te klem-
Dan zette hij dwars tegen
adviezen in zijn eigen zin door.
kwam b.v. de sporthal aan do
oshuizerkade tot stand. („Ik denk
nog altijd met groot genoegen
terug. De voorzitter van de
portstichting, Van der Reyden.
ïygi ras er tegen, die wilde toen alle
1st» racht bundelen om de veemarkt-
lelac porthal er door te krijgen. En Roo
St* aischoon was er ook tegen. Die
t, j prak tot op het laatst over een
catri oood-sporthal". Maar iedereen is
rstn u blij dat hij er staat").
In de -raad was Sannes altijd
ort van stof. Als, by wijze van
preken, zijn vroegere fractievoor-
jij itter Van Aken een zee van woor-
Jm, en aandroeg om een probleem aan
Sit!i vatten- dan liet Sannes het bij
Bal rie druppels leidingwater.
Breuk
In de slotfase van zijn wethou-
erschap verbrak Sannes de draden
lie hem sinds zijn 25ste jaar met
e PartÜ van de Arbeid verbonden
ij lielden. Meer dan ergens anders
roeide er in de socialistische ge-
v ederen een splijtzwam tussen de
cuij dere en Jongere generatie. De
ting van het PAK met de in
ogen verfoeilijke wethouders-
ilausule was voor Sannes en nog
anderen aanleiding zich uit
rstn
ÏTStf
Ho
.t,I
1
grote party hoort. Je hebt daarvoor
een fractie in de raad nodig. DS'70
met zyn ene zetel had die niet. Wij
hadden niet voldoende gewicht
achter ons voor die portefeuille.
Wat onderwijs aangaat, ik had
zelf onderwijs, cultuur en sport ge
daan en ik had dat wel willen con
tinueren. Maar er was intussen een
herverdeling van de portefeuilles
geweest en daar hielden ze aan
vast. Nou, alleen onderwijs, daar
voelde ik niets voor. Dat was een
onderbelaste taak, terwijl de porte
feuille van CRM die mevr. Den
Haan kreeg, nu juist overbelast
was. Ze wilden aan onderwijs nog
wel iets anders toevoegen, als het
maar niet iets was uit de porte
feuille van mevr. Den Haan. We
zijn er niet mee akkoord gegaan".
Als wethouder had u meer voor
het imago van DS'70 kunnen doen
dan als gewoon raadslid.
„Ja, dat kan zijn, maar dan ga
je weer drijven op de populariteit
van één man. Daar moeten we van
af. DS'70 zal zich nu als partij
moeten gaan waarmaken.
Onze politiek moet gaan aanspre
ken".
Afgestaan
U hebt uw zetel in de raad
overgedaan aan Zunderman. Was
dat nu wel juist? U had hem voor
een groot deel door uw eigen be
kendheid verworven.
,,Ik zie het zo: de mensen die op
my stemden, hebben dat in de eer
ste plaats gedaan om mij als wet
houder en niet als raadslid te zien
terugkeren
krygen. Ze konden het gewoon niet
verkroppen."
Ook al laat het PAK die wet
houdersclausule vallen dan nog zou
u niet naar de PvdA terugkeren?
„Nee. Die wethoudersclausule was
de directe aanleiding, maar onze
ontevredenheid over de mentaliteit,
over de intolerantie, bestond al lan
ger. Nee, we zullen niet zo gauw
terugkeren tot de moederschoot. De
sfeer zal eerst anders moeten wor
den. En dan hoe langer je be
staat des te meer je van elkaar
afdrijft".
Bezwaar
Die ontwikkeling in de PvdA
naar het PAK toe. heeft dat dui
delijk zien gebeuren?
„Nee, daar ligt een van mijn be
zwaren. Er is in dat begin nooit,
een overzichtelijke discussie over
geweest en evenmin een duidelijke
standpuntbepaling. Van mevr. Ker-
ling en Grans wist ik direct dat ze
voor het PAK waren, maar van de
andere fractieleden, zoals een Van
Aken en een Den Dubbelden, heb
ik het tot op het laatste moment
niet geweten. Van Aken had als
fractieleider niet zo moeten
draaien, dan had die kwestie niet
zo'n chaotisch verloop gehad. Toen
Amptmeyer eenmaal dat stuk had
geschreven, raakte die zaak in een
stroomversnelling Sannes zeer
geërgerd: „Die hele wethouders-
clausule is geboren uit wantrouwen
van PSP en D'66 tegen de PvdA,
omdat naar hun overtuiging de so
cialisten te happig waren op be-
„Ja, van die tegenstellingen stelt
men zich heel wat voor, maar daar
was maar zelden sprake van.
Alle voorstellen die ik op het ge
bied van onderwijs en cultuur heb
gedaan, kregen bijv. voortdurend
de steun van de burgemeester. Nou.
hy is VVD-er en ik ben socialist.
Er waren natuurlyk wel eens za
ken. waarbij zich meningsverschil- j
len voordeden. Dan hing het van
de persoonlyke invloed en overre-
dingskracht af of ze er doorkwa-
men. Piena en ik hadden grote in-
vloed in B. en W. al dachten
sommige PvdA-ers van niet".
Oud-wethouder S. Sa?mes
(Foto LD/Holvast)
stuursfuncties. En dat is nou wat
ik de PvdA kwalijk neem: ze heeft
zich als grootste fractie laten mee
slepen in plaats van zelf leiding
te geven. Ja, als ze dit lezen dan
zullen ze wel by hoog en laag vol
houden dat het allemaal niet waar
is, maar dat is het beslist wél".
Sannes drinkt nu zyn derde kopje
koffie leeg en zegt: „Het politieke
spel is best te verteren als de men
sen maar redeiyk zyn".
nst<
PvdA-gelederen te verwyderen.
Als lysttrekker van DS '70 dook hy
n de verkiezingen weer op. Hy
reroverde één zetel: te weinig om
leen rol van betekenis te spelen in
de raad. al heeft het er toch nog
leven naar uitgezien dat hy in die
vreemde Leidse toestand een wet-
houderszetel zou krygen. Dat ging
tenslotte niet door, omdat hy er
zelf voor bedankte. Ook in de raad
nam hy geen plaats. Afscheid van
Sannes dus. Een door velen zeker
in de sportgemeenschap betreur-
I de ontwikkeling. In de raadsver
gadering van 1 september tipte het
communistische raadslid mevr. V.
d. Blom dat nog eens aan. „Sannes
kan naar onze mening moeilyk in
het college gemist worden".
Logica
In zyn huis aan de Melchior
Treublaan hoort de nu ambtloze
L Sannes, gemakkelyk op de bank
1 zittend, de overgebriefde lof van
mevr. Van d. Blam onbewogen aan.
„Ik heb veel bewondering voor me-
V. d. Blom onbewogen aan.
I goed raadslid, maar soms kan ik
de CPN niet volgen. Mevr. V. d.
L Blom ziet my dus graag terug.
I Aan de andere kant heeft ze ge-
t' zegd dat ze niets met DS'70 te
I maken wil hebben, want wy zyn
„rechts". En tegelykertyd helpt de
1 CPN een WD-er als mevr. Den
Haan opnieuw wethouder te wor
den. De logica daarvan ontgaat me.
Het PAK vindt ons ook al rechts.
Wat denken ze nu eigenlyk dat we
zjjn? Een stel reactionairen met my
als een soort Koekoek?" Sannes
trekt een zeer verontwaardigd ge
zicht. Koffie.
kreeg achtereenvolgens de
portefeuilles van Financiën en On-
derwys aangeboden.
Het is me niet helemaal duide
lijk waar om u die afwees.
Sannes: „Op zeker moment bleek
dat die stem van DS'70 van groot
belang zou kunnen zyn en daarom
kwamen de chr. groeperingen en de
VVD naar ons. Wy zelf hebben
daar niet naar gehengeld. Van Fi
nanciën heb ik altyd gezegd dat
het een portefeuille is die by een
Het standpunt dat u nu ver
kondigt lykt me erg aanvechtbaar.
„Het is mogelyk. Ik heb toch dat
gevoel. Maar er komt meer by. Als
raadslid moet ik weer een gewone
baan hebben. Ik moet nu, althans
gedeeltelyk, van voren af aan be
ginnen. Daarvoor zal ik veel tyd
nodig hebben. Dan kan ik niet die
aandacht aan het raadswerk geven
als wel zou moeten. En een een
mansfractie heeft het helemaal
moeilyk, want je moet alles zelf
doen, je kunt niets delegeren. En
er is nog iets: ik vind het niet juist
als oud- B. en W.-er onmiddeliyk
weer in de raad te gaan zitten".
Ziet u een goede toekomst voor
DS'70
„Dat is afhankelyk van het lan-
delyk beeld. Wat kunnen wy zelf
een politiek beeld naar buiten
brengen en wat gaat er in de PvdA
gebeuren? Wordt de intolerantie in
socialistische kling nog groter dan
zullen steeds meer mensen, vooral
wat ouderen, daar weglopen. Het is
triest dat het zo moet gaan. Ik had
liever gezien dat DS'70 nooit was
ontstaan. En als er een verdraag
zame sfeer in de PvdA was geweest,
zou dat ook zeker niet zyn ge
beurd".
Koffie.
Gaat u eens wat nader In op die
intolerantie.
„Het is een kwestie van menta
liteit, die je by nogal wat jongeren
aantreft. Zo'n instelling van: wy
alleen weten het, zoals wy het zien
moet het gebeuren. Dat is iets on-
begrypelyks voor me. Ik probeer
het beter te doen dan een ander,
dat is het enige wat ik zou willen
zeggen. Je moet jezelf niet op de
borst slaan. Met mensen die niet
bereid zyn te aanvaarden dat an
dersdenkenden ook wel tot het een
en ander in staat zyn, kan ik niet
werken. Die hele wethoudersclau
sule berust op de stelling: wy weten
het beter. Het PAK moest vier wet
houders hebben dan mochten de
anderen wel twee meelopers leve
ren. Zelfs vanuit een minderheid in
de raad hebben ze nog geprobeerd
een meerderheid in B. en W. te
Ergi
;erni8
Wat is redelyk in de politiek?
Iedereen graait uit de ruif wat hy
en uit graaien kan.
Sannes (met lichte stemverhef
fing): „Ik niet. Ik bedoel met on-
redeiyk was er in de laatste maan
den in de raad gebeurde. Dan
kwam Van Aken met opmerkingen
als: het is volstrekt onbegrypelyk
dat het college met dit of dat voor
stel komt. Het was afbreken. Het
was kritiek om de kritiek. Ik zelf
had er, wat myn portefeuille be
trof geen last van, maar het erger
de me toch".
„Maar op dat vorige college viel
toch echt wel wat aan te merken.
Om maar eens een voorbeeld te
noemen: Harmsen is in die affaire
met de Groenoordhal toch onder
de maat gebleven. Er is nu nóg
geen directeur.
„Er zyn fouten gemaakt, na
tuurlyk. Maar op den duur werd
er in de raad alleen maar gehakt.
Dat is weer zo'n stukje mentaliteit
dat me niet ligt. We hebben het
gehad dat er in de commissie op
bepaalde zaken niets werd aange
merkt en dan in de raad begonnen
ze er ineens over. Dat is niet eeriyk.
Waarvoor is dat oommissiewerk er
dan?
Iedereen heeft zo zyn fouten, dat
geldt voor Harmsen, dat geit voor
my. Die Schouwburg-kwestie is on
der my wel erg lang blyven door
lopen".
Hoe stond het in die acht jaar
dat u wethouder was met die po
litieke tegenstellingen in het col
lege van B. en W. Dat is iet» waar
het PAK zich nogal op rloht.
Een jaar of twee geleden ver
telde u my eens dat u een plan
voor een overdekt zwembad niet in j
B. en W. drufde te bregen, omdat
u bang was dat het op dat moment
niet haalbaar was. Het PAK richt
zich o.a. tegen dit soort gang van j
zaken.
„Ik kan me niet meer herinne- J
ren in wat voor verband ik dat
toen gezegd heb. Ik geloof dat het j
in een jaar is geweest dat er al j
veel voor de sport was gedaan. En
je kunt toch niets alles opeisen".
Wat vindt u nu van een man
als Amptmeyer.
Sannes trekt een zeer zorgelyk
gezicht. „Hy is van gereformeerde
huize en uit die groep komen meer
mensen die ineens omslaan. Kyk
maar naar Jan Wolkers. Ampt-
meyer is het gereformeerde milieu I
ontgroeit en een aantal dogma's J
fungeert by hem nu als nieuw ge
loof. Hy verlustigt zich in het han
teren van die dogma's. Ik heb be
wondering voor de manier waarop
hy zyn standpunt naar voren
brengt, al ben ik het er vaak niet
mee eens. Hij is ook rechtlynig.
Maar zyn politiek heeft de kiezer
niet aangesproken, de PSP zakte
van 3 naar 1 zetel, dat vergeet hy
geloof ik".
Nervositeit
U had niet direct grote spre
kerskwaliteiten in de raad. Voelde
u dat als een handicap?
„Het is een kwestie van nervosi
teit. Ik ben jaren zenuwachtig ge
weest als ik naar de raad moest.
Ik was altyd opgelucht als myn
zaken er opzaten.
In zo'n groot gezelschap voel ik
me niet op myn gemak. Als ik
met wat minder mensen ben dan
heb ik nergens last van. Dan heb
ik ook wel een zeker overwicht. Ik
kan goed luisteren en in een paar
zinnen de conclusie uit een gesprek
trekken. Daarom kon ik ook zo
goed met schoolbesturen overweg.
Die mensen waren net als ik ge
wend alles eerst op een rytje te
zetten en dan tot een oplossing te
komen. Al sprak ik dan niet be6t,
toch heb ik in de raad nooit last
gehad. In tegenstelling tot Harm
sen, die het wel beter naar voren
bracht, maar nog wel eens in moei-
lykheden verzeilde. Maar ja, hy
had als onderwyzer een nogal do
cerende toon en dat irriteert. Het
kan natuurlyk ook zyn geweest dat
de raad dacht: met Sannes zit het
wel goed, die is toch niet te ver
staan". RUUD PAAUW.
LEIDEN De Leidse longarts
prof. dr. J. Swierenga heeft via een
aantal artsen de duivenhouders in i
Zwembad Llmbur8 gevraagd bloed af te staan
voor een onderzoek naar de zoge
naamde duivenhoudersziekte. Aan-
vankeiyk beperkte het onderzoek zich I
tot Leiden en omgeving. Omdat er
voor het onderzoek veel bloed nodig
heeft prof. Swierenga nu ook een
te wordt beschouwd als een soort al
lergische aandoening. Naast deze
ziekte komt nog een andere ziekte
voor, die men ook kan krygen van
vogels «onder andere duiven), de zo
genaamde ornithosis. Dit is een vi
rus-ziekte. die een heel ander ziekte
beeld vertoont.
In deze gevallen hoeft de zieke pa
tiënt de duivensport niet vaarwel te
j zeggen. Wel kan het dan zyn, dat hy
andere duiven moet aanschaffen, om
dat zyn eigen beesten ziek zyn. Dui
ven met ornithosis kunnen echter ook
worden genezen.
beroep gedaan op de Limburgse dui-
venhouders.
Gebleken is, dat zich by verschil
lende duivenhouders longafwykingen
voordoen. Dit komt waarschynlyk
door het inademen van stoffen, die j
afkomstig zyn van duivenmest. Met j
het thans ingestelde onderzoek wil j
men nagaan of er in het bloed van
de duivenhouders zogenaamde anti-
stoffen voorkomen. Dit lykt waar
schynlyk, maar slechts by enkelen
van hen openbaren zich de ziekte-
verschynselen.
Om zekerheid te verkrygen over de
aanwezigheid van anti-stoffen is het
nodig, dat van een paar honderd dui
venhouders een kleine hoeveelheid
bloed wordt afgetapt. Prof. Swieren
ga tekent hierby aan. dat de duiven
houders hun liefhebbery niet hoeven
op te geven als ze geen klachten
hebben. Wanneer zy echter wel
longklachten hebben, is het belang-
ryk dat wordt onderzocht wat de
oorzaak hiervan is.
Wanneer er inderdaad longafwy
kingen optreden in combinatie met
de anti-stoffen in het bloed, is het
aan te raden de duivensport vaarwel
te zeggen, omdat anders zeer ernsti
ge gevolgen mogelyk zyn.
De zogenaamde duivenhoudersziek-
LEIDEN De Reünievereniging Satoe-Ampat (het Maleise
equivalent van 1-4) gaat op zaterdag 26 september in de Koks-
school het feit herdenken, dat 25 jaar geleden het landmacht-
onderdeel 1-4 R.I. werd opgericht.
De manschappen, waaruit dit on-
derdeel werd samengesteld, kwamen
voor een kwart eeuw grotendeels
voort uit de Binnenlandse Stryd-
krachten.
j Op 25 september 1945 werd te
l Voorschoten dit 1ste Bataljon van
het 4e Regiment Infanterie een
feit. Na een korte infanterie-oplei-
I ding op de stormbaan by de kazer
ne en in de duinen van Wassenaar,
werd begin december 1945 de reis
naar Nederlandsch-Indië aange
vangen. Doel: het herstellen van or
de en vrede. Een lange treinreis,
naar Oostende en vandaar met de
ADVERTENTIE
IEMCO
LEIDATO-TIP
GRATIS DEMONSTRATIE
in onze stand 8789 op de
LEIDATO.
IEMCO N.V.
Nieuwe RUn 32 Leiden
LEIDEN Ze zyn er weer, de middelbare scholieren die zich met in
gang van deze week student noemen. De hele afgelopen week hebben ze
het al gedaan en het was leuk. Een week lang hebben zy nu ook kennis
kunnen maken met het Leidse studentenleven en de stad, voor zover zy
die niet kenden.
Maandagmorgen, Pieterskerk. Allemaal luisteren naar het praatje van
rector-magnificus prof. C. Soeteman. „Do make the best of it" herhaalt
hy een paar keer in een korte toespraak; „Zorg dat je er werkelyk het
beste van maakt. Niet alleen van je studie, maar van je hele leven".
Daarna is het activiteiten-aflopen. Nieit massaal zoals in de kerk, maar
in groepjes aangevoerd door een mentor. Lunch kost tussendoor in SSRL
80 cent en in Minerva 225 centen. In het WSL-gebouw wordt de „creatieve
workshop" zo enthousiast, dat stopkontakten gesloopt worden om onderdeel
te worden van een verantwoord kunstwerk. Voorbygangers worden geraakt
door creatieve klei, die vanuit de ramen van de vierde verdieping naar
beneden vliegt.
Voor de film Z bestaat maandagavond teveel belangstelling. Lezingen over
Hindoeïsme en Boeddhisme trekken minder. De halve Z-fans-bevolking
geeft zich tenslotte maar over aan de televisie. Drie kwartier later voegen
de Z-kykers zich by hen; om technische moeiiykheden wordt de film niet
vertoond.
Dinsdag: veldwerk voor alle studierichtingen. Kennismaking met de be
volking aan de hand van persoonlyke gesprekken op straat en aan de dein
en eerste contact met alle Leidse instellingen tot de kabouters toe. Van deze
geïmproviseerde enquete wordt later een verslag gem aak voor een speciale
krant, die wordt uitgegeven.
Langzaam begint de groep activisten te verminderen. Vooral een pro
grammapunt als „B-kernen" (discussies over Zuid-Amerika, gastarbeiders
en werkende jongeren) heeft er onder te lyden. Vele. hechte en uiteenge
vallen groepjes verkiezen de middagen door te brengen in n coffeeshop:
keuvelend en koffiedrinkend.
Van de film „The Wargame", die de gevolgen laat zien van het ontploffen
van een atoombom op een gedeelte van Engeland, raakt een aantal zo onder
de indruk, dat een aktiegroep opgericht wordt met als eerste wens de film
op de tv te krygen.
Op de laatste dag, de faculteitsdag, waarop eindeiyk de eigeniyke studie
informatie verstrekt wordt liggen velen nog op één oor. De avond tevoren
is er geluisterd naar een jazz-concert door Pim Jacobs. Rita Reys en Harry
Verbeek of gekeken naar de NVSH-film over geslachtsziekten.
Het slotfeest donderdagavond wordt erg druk bezocht. Toch selecteren
de nieuwe studenten al aardig uit zo'n programma. Na dixieland in Augus-
tinus en Westindische muziek in Catena wil iedereen slapen. Het is dan al
ochtend. Sommigen gaan naar de eigen kamer, anderen mogen met iemand
me» met een eohappeiyke hoepita.
VERA GAIKHORST
..Prince Charles" naar Dover. Een
kleine maand in het Engelse barak
kenkamp „Easthampstead Park" en
op oudejaarsdag de inscheping op
de „Alcantara" om vla het Suezka-
naal op de rede van Singapore te
arriveren. Tot eind maart 1946
twee onderkomens op Malakka
voor een periode van acclimatiseren
en tropentraining. Eerst kamp
„Chaah" en daarna kamp Kan gar
Kahang. Na een driedaagse boot
reis volgde de debarkatie te Tand
jong Priok en legering in de Ge-
weermakersschool en Gevangenis te
Meester Cornelis. Heel veel zuive
ringsacties werden uitgevoerd o.a.
de actie om Tangerang, zuivering
van de omgeving van de
Grote Postweg en de eerste politiële
actie. West- en Midden-Java wa
ren het terrein van deze acties
tot medio 1948. In Juli 1948 volgde
de repatriëring met de „Kota Baroe"
in augustus 1948 werd het onderdeel,
officieel opgeheven.
De reünie van Satoe-Ampat begint
in de Doelenkazerne met een weer
zien der kameraden in aanslui
ting waarop een rysttafel wordt op
gedist. In de avonduren zorgen het
Cocktail trio. een Westlandse boe-
renkapel. The Milksops en de eerste
Haagse majorettenvereniging voor
de nodige ontspanning.
Oud-gedienden, die deze reü
nie wensen mee te maken, kunnen
zich in verbinding stellen met de
secretaris van Satoe-Ampat, de heer
F. J. F. Vlasblom, Goudenregen
straat 250 in Den Haag.
Spaanse mijnwerkers
zijn in staking
OVIEDO i AP) Naar schatting
12.000 mynwerkers in het grootste
Spaanse mynen-gebied rond Oviedo
zijn gisteren niet op hun werk ver
schenen. Dit is de tweede grote sta
king by de Hunosa ihulleras del no-
roeste) maatschappy dit jaar. Dit
staatsbedryf beheerst alle grote my-
nen in Asturië en heeft ongeveer
35.000 mynwerkers in dienst. De sta
king begon dinsdag toen de arbeiders
het werk neerlegden nadat eerder
drie mynwerkers by een ongeluk om
het leven gekomen waren. Hunosa
heeft tot dusverre ongeveer 3650
mynwerkers tot 14 september ge
schorst. Enkele duizenden mynwer
kers voeren al zes weken een lang
zaamaan actie voor hogere lonen en
betere sociale voorzieningen.
