VREDESPLAN VAN VS
ERNSTIG IN GEVAAR
Uw Leidsch Dagblad
„Het gaat vooruit, is het gevoel"
NIEUW
en toch het volle pond
aan smaak en geur
)om op VS
mbassade
a Athene
mee op vakantie
Langdurig overleg
in de metaal over
400 gulden toeslag
Roemenie op het scherp van de snede (3 en slot)
Washington beschikt over bewijzen Egyptische bestandsschending
CAFFEÏNE-VRIJ
Weer staking
in mijnen
in België
Communie onder
twee gedaanten
Zeker 20 doden
bij overstroming
in Philippijnen
DERDAG 3 SEPTEMBER 1970
LEIDSCB DAGBLAD
PAGINA 9
ADVERTENTIE -
}NDEN (Reuter) De toekomst van het Amerikaanse
lesinitiatief inzake het Midden-Oosten is sinds gisteren aan
wankelen gebracht na de mededelingen van Amerikaanse
ftionarissen in Washington dat de Verenigde Staten over
elijke bewijzen beschikken dat Egypte het bestand heeft
honden. De geconstateerde bewijzen zouden versterking
de luchtafweer aan het Suezkanaal betreffen.
iëlische leiders zullen vandaag
ikomen om zich te beraden
verdere deelneming aan de
sonderhandelingen. Het zal on-
jfeld een strijd worden tussen
lorstanders van een harde lijn,
pzegging van de bestandsover-
>mst zullen bepleiten en die van
ichte lijn. Deze willen de be-
ingen via VN-bemiddelaar Jar-
voortzetten. maar deze zouden
jpig beperkt moeten worden tot
lorrigeren van de gemelde be-
Isschendlngen.
Roeren
Arabische landen zullen zich
schijnlek gaan roeren na de
Bring van de Amerikaanse mi-
r van Defensie Laird, die woens
pond zei dat de V.S. zich blij-
twijten van de verplichting die
roor het staken van het vuren
is Israël is aangegaan.
Jordanië blijft de spanning tus-
de Palestijnse commando's en
,eger van Koning Hoessein be-
L Irak dreigde opnieuw zijn in
inië gelegerde troepen in actie
rengen om de commando's te
sn.
t bestand aan het Suezkanaal
|na een maand oud. De kansen
en spoedig begin van vredesbe
sprekingen onder leiding van Jarring
lijken slechter dan ooit. Een offi
ciële verklaring van Amerikaanse
zijde over de beweerde bestands
schendingen door Egypte is tot dus
ver niet verschenen. De woordvoer
der van Nixon, Ziegler, zei echter
„we zijn in een zeer delicate perio
de. dit is een erg gevoelige tyd en
we hebben te maken met een zaak
van zeer groot belang".
Steun
De Palestijnse bevrijdingsorgani
satie heeft om een spoedzitting ge
vraagd van de ministers van Bui
tenlandse Zaken van de veertien lan
den die bij de Arrbische Liga zijn
aangesloten. Zij willen een bespre
king van de gebeurtenissen in het
Midden-Oosten. Egypte liet onmid
dellijk weten dit voorstel te steunen.
De ambassadeurs v an de vier
gi*ote mogendheden bij de Verenigde
Naties hebben gisteren weer twee
uur vergaderd over de toestand in
het Midden-Oosten. Volgens welinge
lichte kringen kwamen zy tot de
slotsom dat zij- op dit ogenblik wei
nig kunnen doen om hervatting van
opgeschorte vredesbesprekingen on
der leiding van Jarring bewerk-
stlligen. De Israëlische ambassadeur
is nog steeds in Israël voor dringend
overleg met zijn regering, die dezer
dagen haar standpunt zal bepalen.
Jw Leidsch Dagblad wli gaarne mee met vakantie ais O wilt helpen, door
gebruik te maken van het hieronder afgedrukte vakantleformuller,
dit tenminste 8 dagen voor üw vakantie aaD ons in te zenden,
O ons niet op te DelleD voor- opzending of inhouding van de krant. Tele
fonische opdrachten kunnen wil niet aannemen
Als brief verzenden frankeren met 25 ct.
Ons HUISADRES is:
I Naam:
Straat: do
Woonplaats:
Kwartaal
Wij hebben een Maand
doorhalen wat niet van toepassing Ir.
)EN HAAG (GPD) Werkgevers en werknemers in
metaalindustrie, samenwerkend in de Raad van Over-
in de Metaalindustrie, hebben in de afgelopen nacht
bijna twaalf uur vergaderen besloten de ondernemingen
je sector van de groot-metaal te adviseren een toeslag
1400 gulden bruto integraal te betalen.
Alleen wanneer de economische positie van de onderne-
»g een dergelijke betaling niet toestaat kan in overleg
t de vakbeweging en de ondernemingsraad worden afge
ven van dit advies.
ADVERTENTIE
I nachteiyke vergadering werd
>rbroken door tal van schorsin-
voor beraad in eigen kring. De
lalbedryfsbonden verlangden
uitkering van 400 gulden bruto
alle 265.000 werknemers in de
lalindustrie, terwyi de metaal-
[gevers aanvankelijk stelden dat
sn in de ondernemingen, waar
koppelbazen wordt gewerkt, een
elijke toeslag zou kunnen wor-
gegeven.
i metaalindustrie is de eerste be-
!stak, waar een beslissing is ge-
ïn over het akkoord inzake een
ering van 400 gulden bruto over
i in de Stichting van de Arbeid,
topoverlegorgaan van het be
televen. Inmiddels hebben de in-
ITANBOEL (GPD) Gisteren
jlofte een bom in een auto voor
Amerikaanse ambassade in Athe-
waarby inzittenden om het leven
m en enkele gewonden vielen,
e laatste weken was het verzet
opgelaaid, met pamfletten over
snaamde vergiftiging van naar
tsland geëxporteerd fruit en met
bomaanslag op een metro-sta-
I, dat anderhalf uur oponthoud
de treinen opleverde,
en week geleden werd er in Athe-
ïen manifest rondgestuurd van de
ltse en koningsgezinde nationale
rohiMsbeweging, de KEA, onder hear
4 peimzinnige leider generaal Akri-
Dit is de beweging die het vo-
in de zomer de meeste aan-
jen heeft gepleegd, waaronder et-
jke op Amerikaanse doelen. In
manifest worden alle aanslagen
tenj eens opgenoemd en er wordt ge-
dat dit nog maar een begin is
hifeest.
l0% de herfst van vorig Jaar schort-
leider der beweging alle aan-
Sen op, in afwachting van belang-
;e Amerikaanse stappen die, naar
uit goede bron wist, op handen
d ren. Doch, zo wordt in het nieuwe
nifest betoogd, er is niets van ge
inen en nu zal de activiteit
—hieuw worden opgevat. Mocht het
v0(/r een geëscaleerde verzetsactie be-
gwrffen, dan is hy in opzet mislukt
idat de aanslagplegers zelf gedood
hinrden.
got
dustriële vakbonden, de vervoers-
bonden en de bouwvakbonden laten
weten dat ook zy voor iedere werk
nemer in de bedrijfstak 400 gul
den bruto verlangen.
De vergadering van het overleg
orgaan werd niet bijgewoond door
werknemers voorzitter de heer M.
Zondervan (NVV metaal). Hy kreeg
gisteren in de loop van de dag het
dringende medische advies om
enkele weken absolute rust te hou
den. In zyn plaats trad op de heer
W. A. Wamsteeker, secretaris van de
NW metaalbedryfsbond.
Voorbij is de tijd dat de
drinkers van caffeïne-vrije
koffie op de tweede rang
zaten. Er is nu caffeïne-
vrije Supra koffie die
het volle pond geeft
aan smaak en geur.
Pittige koffie die de
naam Supra met ere
draagt. Geniet
er maar van!
f 2,67 per pak
kolll*brflnd«rl|«n «Ind» 1782
Een beeld uit de Jordaanse
hoofdstad Amman. Palestijnen
met wa-pens in de aanslag klaar
om een eventuele aanval van het
Jordaanse leger af te slaan.
BRUSSEL (GPD) In twee ko-
lenmynen van het Limburgse bek
ken in België zyn weer stakingen
uitgebroken. Het is begonnen met
een myn in Zolder, waar meer dan
negentig procent van de drieduizend
mynwerkers gisterochtend niet aan
het werk is gegaan. Later op de dag
is de staking ook overgeslagen naar
de myn van Waterschei. Stakingspi
ketten hebben geprobeerd de myn
werkers van Beringen en Winter-
slag van het werk te houden, doch
dat is niet gelukt.
De nieuwe stakingen zyn ontstaan
onder invloed van mynwerkers-
macht, een beweging van studenten
en mynwerkers. De beide grote vak
bonden, de katholieke en de socia
listische hebben de staking niet er
kend. Het betekent dat er dus door
hen geen stakingsgeld zal worden
uitgekeerd. Na de grote stakingen
van verscheidene maanden geleden
zal deze financiële dreiging vermoe-
deiyk vele mynwerkers weerhou
den de staking te beginnen of zolang
voort te zetten.
De stakers eisen een produktiepre-
mie van 25 Belgische frank per dag,
recht op pensioen na 25 jaar onder
grondse arbeid en publikatie van de
vergelykende loonstudies, die de Bel
gische regering na de vorige staking
1 heeft toegezegd.
Postabonnement
ons VAKANTIE-ADRES ls:
P
straat do
plaatsnaam:
provincie
S.v.p. in olokletters.
(By tydeiyke inhouding, bovenstaand vakantie-adres niet Invullen, maar
wel datum le en laatste dag van Inhouding).
OPZENDEN/INHOUDENdoorhalen wat niet verlangd wordt.
le dag
laatste dag
Duldeiyke opdrachten voorkomen teleurstelling.
Kosten van opzending/inhouding.
Voor Nederland. België en Luxemburg f 1,25 per vakantieperiode. De overige
Europese landen ultslulteM per luchtpost Kosten t0.60 per dag.
Voor tydelyk in te nouden kranten wordt ny restitutie van net te veel
netaaide abonnementsgeld t 0,50 In mindering gebracht voor administratie
kosten
verzoeke tevens om een vlotte terugbetaling te bevorderen uw gironummer
in net vakje rechts onder punt 3 te vermelden.
VATICAANSTAD (Reuter) Het
Vaticaan heeft bekendgemaakt dat
de rooms-katholieken met toestem
ming van hun bisschop voortaan de
communie onder de gedaanten van
brood en wyn mogen ontvangen. In
het verleden ontvingen de r.-k. leken,
die de Latynse ritus volgden, altyd
de communie alleen onder de ge
daante van brood. Tot vandaag gold
de nog niet zo lang geleden afgekon
digde bepaling, dat het Vaticaan
verlof moest geven voor het uitrei
ken en ontvangen van de communie
„onder tweeërlei gedaante." Nu heb
ben de bisschoppenconferenties en de
plaatseiyke bisschoppen het recht
gekregen zelf hierover te beslissen.
MANILLA (AP) De overstro
mingen op de Philippynen hebben
volgens onofficiële berichten al meer
dan 20 slachtoffers geëist.
Manilla en het noordeiyke gedeelte
van de Phillippynen werden gisteren
voor de derde achtereenvolgende dag
getroffen door zware moessonregens.
President Ferdinand Marcos heeft
de noodtoestand afgekondigd. Dui
zenden gezinnen moesten hun huizen
verlaten en de schade in de over
stroomde gebieden loopt in de mil
joenen guldens.
Rydt men vanuit het Westen
Roemenië binnen, dan is de eerste
indruk, vooral op het platteland,
vaak nog die van schrijnende ar
moede en primitiviteit. De etalages
zyn karig, de hotels en eetgelegen-
heden zijn allesbehalve luxueus, de
mensen zien er moe en vroeg oud
uit. Komt men daarentegen uit het
noorden, de Sowjet-Unie, dan is het
of al in het meest achtergebleven
Moldavië het Westen u met open
armen begroet. Alle dagelijkse le
vensbehoeften zyn er te koop en
vergeleken met Rusland voor re-
delyke prijzen. De sfeer is vry en
onbekommerd, de mensen durven er
te lachen en met vreemdelingen te
praten en de afwezigheid van de fa
natieke instelling, die de bezoeker by
de Russen op de zenuwen slaat, er
vaart men als een ware verademing.
Zo is het met alles in Roemenië: het
hangt er maar vanaf, van welke
kant je het bekykt.
Zesmaal 8 uur
Het gemiddelde maandloon van een
Roemeen bedraagt 1200 lei (volgens
de officiële, maar misleidende koers
ongeveer 150 gulden). Daarvoor moet
hy zes dagen per week acht uur
werken. Meestal is er geen fabrieks-
kantine met goedkope warme maal
tijden en ook andere sociale voorzie
ningen zyn nog erg beperkt, in te
genstelling tot die in landen als Hon-
garye en Tsjecho-Slowakye, waar het
schynbaar lage loonpeil door zulke
voorzieningen duidelyk wordt opge
trokken. Alle arbeiders in Roemenië
werken in een drie-ploegenstelsel,
waardoor van 'n normaal gezinsleven
weinig terechtkomt. Door de woning
nood wonen veelal drie generaties
samen, van wie in de regel alle vol
wassenen werken. Men ontmoet el
kaar dus meestal op weg van en
naai- het werk. Misschien kunnen
daardoor de gezinnen zo klein wor
den gehouden. Sinds Ceaoecescoe de
legale abortus enkele jaren geleden
heeft verboden, is het geboortecyfer
namelyk niet wezenlyk gestegen.
Toch kost een af dry ving nu niet
minder dan 7000 lei, dat zyn zes
maandlonen, als je al een arts vindt
die de ingreep aandruft. Verder be
staat er geen enkele vorm van con
traceptie.
Dat abortus-verbod is één van de
dingen, die het volk Ceaoecescoe
kwalyk heeft genomen. Een andere
kwestie is de voelbare verhoging van
de pryzen, waardoor by het gemid
delde gezin de verdienste nu weer
geheel opgaan aan de allereerste le
vensbehoeften en er, in tegenstelling
tot enkele jaren geleden, niets kan
worden overgehouden voor de aan
schaf van meubels of in de verre
toekomst een ideaal van elke Roe
meen een auto. Daarby moet wor
den opgemerkt, dat de uitgaven voor
huur, gas. elektriciteit en telefoon
naar westerse maatstaven gerekend
zeer laag zyn, voor kleding en
schoeisel weer zeer hoog.
Opvallend weinig kritiek hoort men
daarentegen op de afschaffing van
de premies, die boven op het loon
kwamen, bedoeld om kwalitatieve
premies te stimuleren. De bereke
ning van die premies heeft evenwel
aanleiding gegeven tot zoveel cor
ruptie en vriendjespolitiek, dat het
effect uitbleef en Ceaoecescoe ze
weer afschafte.
In de rij staan
Een van de drukste" bezigheden
in Roemenië is het in - de-ry-staan.
Men staat voor alles in de ry: voor
een matig stuk vlees, voor verse eie
ren (zal ik er vandaag vyf krijgen of
misschien zes?), voor een treinkaar
tje naar Boekarest of voor onder
broekjes (zullen het dit keer dames-
of herenonderbroekjes zyn?) Het
probleem is, dat men meestal niet
van te voren weet, wanneer en waar
eieren of broekjes voorradig zyn, zo
dat men zich automatisch maar op
stelt, als men ergens een rij ziet.
Dat in het kritische televisie-pro
gramma „Reflector" deze massale
energieverspilling genadeloos wordt
afgekraakt, wil niet zeggen dat de
party voor kritiek openstaat, maar
alleen dat ze een ventiel voor zulke
chronische frustraties nodig vindt.
Deze stryd om het dagelykse leven
beheerst heel het denken en doen
van de bevolking. Kunstmatig wordt
men neergedruk in de poel van ma
teriële problemen. Een voorbeeld.
Ana, studente in de chemie, 24 jaar,
wil met haar vrienden en vriendin
nen een vakantie aan de Zwarte Zee
doorbrengen. Maar de treinen naar
de kust zyn dit jaar helemaal voor
de buitenlandse toeristen gereser
veerd voor de westerse toeristen
met deviezen wel te verstaan. Er lo
pen namely k veel minder treinen dan
vorige zomers, zogenaamd vanwege
de overstromingen, maar aangezien
dit jaar alle restricties op het conto
van de overstromingen worden ge
schreven, hebben de Roemenen zelf
daarover zo hun voorbehoud. Zonder
kruiwagen is geen plaats te krygen
en Ana heeft geen kruiwagen.
Een beperkt aantal Roemenen
krygt een staanplaats in de gang
paden. Maar aangezien in deze bran
dend hete zomer alles naar de kust
wil, betekent dat een gevecht op
leven en dood. Met haar door een
kampeeruitrusting nogal omvangryke
bagage in de hand heeft Ana geen
schyn van kans. Daarom wil ze pro
beren- die bagage van tevoren als.
vrachtgoed op te sturen. Terwijl de
bezoekster uit het Westen met haar
moeder, broers en zusters thee zit te
drinken (vyf mensen wonen in twee
kamers, keuken en badkamer samen
met twee andere gezinnen) komt Ana
terug mèt haar bagage en met de
mededeling, dat verzending op geen
enkele manier mogeiyk is. Waarom
niet. is haar niet meegedeeld. Trou
wens, de Roemenen zyn niet gewend
zulke vragen te stellen.
De avond, oorspronkelijk bedoeld
voor een gesprek met de gast uit het
Westen, wordt noodgedwongen ge
bruikt voor een geïmproviseerde „fa
milieconferentie": Hoe kan Ana met
haar tent tóch nog naar de Zwarte
Zee worden getransporteerd? Want
Ana kan twee onbezorgde weken
best gebruiken. Als kind van een va
der uit de voormalige bezittende
klasse mocht ze oorspronkelyk niet
aan de universiteit studeren en ver
diende ze haar geld als arbeidster in
een fabriek. Via een avondcursus
haalde ze haar staatsexamen, maar
in haar verdiensten maakte dat geen
enkel verschil. Daarom besloot ze.
toen de mogelykheid daarvoor werd
opengesteld, alsnog te gaan studeren.
Van de staatsbeurs kan ze nèt haar
boeken en studiebenodigdheden be
kostigen. Haar moeder, broers en
zusters zullen zolang haar maaltij
den en tramgeld verdienen. Kleren
zal ze deze zes jaar niet kopen. Met
zegge, en schrijve 300 led op zak, ver
diend met. by lessen, hoopte ze nu
even te relaxen.
Solidariteit
Of het Ana gelukt is, weten we
niet. Hopelyk hebben de adviezen
van de familie geholpen. Alles over
heersende indruk van die avond met
het gemiste gesprek was de ongeloof
lijke solidariteit in zo'n gezin om de
stryd op te nemen, om samen de tal
loze weerstanden het hoofd te bieden.
De gebeurtenis is symtomatisch in
zoverre dat de industrialisering en
het Westerse toerisme in Roemenië
nog steeds op kosten van de bevol
king worden geforceerd om het land
een zekere zelfstandigheid te ge
ven. Maar net zo goed als de huidige
situatie voor deze vroeger welgestelde
familie een smadeUjke afgang is, is
zy voor de grote massa's, wier ouders
wellicht nog analfabeten waren en
in een lemen hut zyn opgegroeid,
een reuzesprong naar boven.
Vergeleken met de toestand In de
monarchie of na de communistische
machtsoverneming in 1944, zelfs ver
geleken met die van een jaar geleden,
ls de materiële vooruitgang in alle
opzichten evident. In alle grote en
kleine steden worden reusachtige
moderne woonwijken uit de grond
gestampt. De economische expansie
in Roemenië is groter dan in enig
ander Oosteuropees land. Twintig
jaar geleden werkte slechts één op
de vier werknemers in de industrie,
nu twee van de vier. Het verkeer
wordt zienderogen dichter. In de be
volking zelf leeft duidelyk het gevoel
dat het allemaal vooruitgaat.
Mag er op interne maatregelen nog
wel eens kritiek zyn op de huidige
leiders, wat betreft de autonome
koers in het buitenlandse beleid
schynt de bevolking als één man
achter Ceaucescoe te staan. Van zyn
anti-Russische sentimenten maakt
men op discrete wyze geen geheim
(en ook niet van een behoorlyke
dosis scepsis ten opzichte van het
Westen met zyn gouden kalveren).
Roemenië wordt op het ogenblik
meegesleept door een golf van natio
nalistisch elan, waarmee de bezoeker
zich overal, tot in 't laatste museum,
tot in 't duurste restaurant, gecon
fronteerd ziet. Dit land is zo vaak
door vreemde machten onder de voet
gelopen. Het ziet zich gedwongen met
twee belangrijke minderheden te
moeten samenleven, nJ. 400.000 Duit
sers en 1,6 miljoen Hongaren op een
totale bevolking van 20 miljoen.
Daarom is deze nationalistische fase
op het ogenblik de enige kans voor
de Roemenen om een eigen nationale
identiteit uit te kristalliseren en-
daarmee de samenwerking op de
Balkan als een vruchtbaar initiatief
te stellen tegenover de eeuwenlange
bedreiging door de Russen.
AN SALOMON SON
