HOESSEIN
Kerk loyaal tegenover regime
ONTSNAPT AAN
ROEMENIE OP HET SCHERP VAN DE SNEDE R
Blote Kabouterbuik in Amsterdamse raad
"Irak dreigt met interventie in Jordanië
Senaat steunt Nixon
Fancy fair Prins
Bernhardschool
HAARLEMSE RECHTER
VOOR HOGE RAAD
OENSDAG 2 SEPTEMBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
Voorstel terugtrekken troepen verworpen
dowitsa. waar evenals in Poetna,
Neamt en Dragomirna nog ndettal-
len monniken en nonnen wonen. In
het uiterlijk minder strenge, later
gebouwde Agapia vindt men anno
1970 zelfs nog 400 nonnen. Roeme
nië is van alle communistische lan
den datgene, waar de kerk, zij het
volledig van de staat gescheiden, het
minst gehinderd wordt. Tachtig pro
cent van de bevolking geeft als
godsdienst orthodox aan. Over het
hele land verspreid wonen in 60
kloosters 3 a 4000 nonnen en plus
minus 1200 monniken. In Jasi, de
zetel van één van de twee Roe
meense metropolieten (de andere ze
telt, evenals de patriarch, in Boeka
rest) worden irn het seminarie vol
doende jonge priesters opgeleid. De
kerken op het platteland, waar het
leven nog niet geseculariseerd is als
in de grote steden, zijn op zon- en
feestdagen propvol en de liturgie
duurt er nog, zoals van oudsher ge
bruikelijk, 3 a 4 uur. Niet zelden
komt men in de dorpsstraatjes een
stoet feestgangers tegen, voorop de
moeder met de zuigeling in haar
arm (voor een kinderwagen is nooit
geld), een grote kaars met witte lin
ten bij 't hoofdje ze komen van
de doopplechtigheid.
Men laat zich in Roemenië in de
kerk trouwen en kerkelijk begraven.
De kloosters kunnen behoorlijk rond
komen van de opbrengst van hun
landerijen.. Patriarch Justianus heeft
die meteen na de machtsovername
door de communisten in 1944 met
een waarlijk profetische blik aan de
staat geschonken, maar kreeg ze,
uit erkentelijkheid voor de geste of
ook omdat het regime geen mensen
had om een dergelijk bezit te run
nen, voor het grootste gedeelte me
teen weer terug. De kerk is loyaal
ten opzichte van het regime en bidt
m haar liturgie voor de huidige
regering, zoals zij 20 eeuwen lang
steeds voor de heersers van het
ogenblik heeft gebeden. In wezen in
teresseert de orthodoxie zich niet
voor de zichtbare wereld en haar
representanten. Haar taak is de
mens te herinneren aan de heerlijk
heid van een ander rijk
Spelregels
Daarom kan zij zich ook zonder
gewetensbezwaren aan de haar door
de staat gestelde spelregels houden.
In de kloosters langs de Russische
grens, waar men vanaf de kantelen
zó de Oekraine in kan kijken, zijn
die spelregels natuurlijk wat strik
ter. Daar worden b.v. pas nieuwe
jonge monniken opgenomen, als er
door de dood een plaats is vrijgeko
men, ook al zouden er vaak meer
aspiranten zijn. „Uitbreiding van de
kloostergemeenschappen zou je rein
ste provocatie zijn in de ogen van
or ze noordelijke buren", aldus één
van de monniken, die er met zijn
lange haren, zijn baard en zijn
vriendelijke ogen bijna als een
bloemenkind uitzag, ondanks zijn
zwarte pij. „We willen geen tweede
Tsjecho-Slowakije worden. We be
wegen ons hier in Roemenië toch al
op het scherp van de snede".
Voor deze asceten, wier rood om
rande ogen en doorschijnende neus
vleugels van een leven lang waken
en vasten getuigen, is een dergelijke
wereldse dreiging niets nieuws. Op
de muren van hun kerken zien ze
dagelijks de gruwelijk realistische
details, waarmee de anonieme schil
ders vijf eeuwen geleden de eeuwige
waarheden van het christendom heb
ben uitgebeeld en die aan actuali
teit allerminst hebben ingeboet. Daar
ziet men de wrede, bloedige strijd
om de zielen van de gelovigen; de
verzoekingen van de walgelijk mis
maakte duivels; de meest perverse
kwellingen in de hel. Maar ook; de
ladder met 30 sporten (evenzovele
christelijke deugden symboliserend)
naar het paradijs, waarvan de
laatste sport wijselijk is weggelaten,
cmdat alleen de goddelijke genade
ae ziel uiteindelijk kan verlossen. En
als overal in Moldavië weerkerend
motief, onder het brede houten za
deldak beginnend tot op de grond,
in verticale groepen geordend, de
imposante hiërarchie van de on
zichtbare kerk: cherubijnen, sera
fijnen, engelen, profeten, apostelen,
bisschoppen, martelaar» en monni
ken.
De kleuren van deze fresco's zijn
behalve aan de noordelijke
kant, waar de wind uit de Russi
sche laagvlakte er op staat ver
rassend fris en bont. Geen wonder,
want voor de toebereiding ervan zijn
kostbare ingrediënten als eierdooiers
en kwark gebruikt.
Feest
Het orthodoxe kloosterleven is
überhaupt een feest voor de zintui
gen. De oude melodieën, die bij de
diensten worden gezongen (muziek
instrumenten zijn in de orthodoxie
niet toegestaan) en de ongelooflijke
variatie van ritmen, wanneer het
houten semandrion aan de buiten
muur wordt bespeeld om de kloos
terlingen te roepen, laten de aan
dachtige toehoorder alles rondom
zich vergeten als bij een oosterse
meditatie. Inderdaad gebruikt de
orthodoxie zeer bewust de schatten
van deze wereld, juist om daarmee
de ontoereikendheid van al wat
aards is te onderstrepen en om te
vens te verwijzen naar een andere,
grotere en thans nog versluierde
schoonheid. Alleen al die ervaring
maakt een reis naar Moldavië, ook
al ontbreekt het daarbij niet altijd
aan technische en hygiënische pro
bleempjes, dubbel en dwars de
moeite waard.
ANS SALOMONSON.
WORDT VERVOLGD.
MMAN/BEIROET (AFP en RTR) Koning Hoessein van
rdanië is gisteren ontsnapt aan een aanslag op zijn leven
tweede binnen drie maanden. De koning was op weg naar
vliegveld om zijn dochter af te halen, die een bezoek had
•racht aan haar moeder in Cairo, toen het konvooi door
lestijnse verzetsstrijders onder vuur werd genomen. Hoessein
|p geen letsel op. Korte tijd later braken in Amman felle ge
il ten uit tussen Jordaanse militairen en Palestijnse verzets-
ijders. Het vliegveld werd gesloten, waardoor het toestel
•t de dochter van Hoessein naar een andere luchthaven moest
ijken en de telefoonverbindingen werden verbroken. Van-
:ht werd gesproken over 10 doden en 40 gewonden.
DEN HAAG (ANP) Voor de
Hoge Raad der Nederlanden heeft
gisteren de zaak gediend van de 61-
Jarige Haarlemse rechter mr. R.
Deze is in cassatie gegaan van
het arrest van het gerechtshof in
Den Haag" dat hem in februari ver
oordeelde tot twee maanden ge
vangenisstraf en ontzegging van de
rijbevoegdheid voor twee jaar.
Mr. R. werd schuldig verklaard aan
de dood van de 18-jarige Henk Lam-
mers door een verkeersongeluk. De-
werd op 21 februari 1968 op de
Zuiderhoutlaan in Haarlem met zijn
bromfiets geschept door de hem te
gemoetkomende auto van mr. R.
De raadsman van de Haarlemse
rechter, mr. A. Mout, diende bij de
hoge raad 16 cassatiemiddelen in,
waarin onder meer het arrest van
het hof tegenstrijdig en onbegrijpe
lijk werd genoemd. Voorts zou de
dagvaardiging nietig zijn geweest,
omdat hierin niet een duidelijk ten
laste gelegd feit werd omschreven.,
Volgens mr. Mout werd de verdacn-
te in de dagvaarding beschuldigd
van „roekeloos in botsing komen"
met de bromfietser. Dit is onzin,
meende hij. Botsen is een louter
lichamelijk gebeuren dat op zichzelf
niet roekeloos of verstandig,
kan zijn. Verwijtbaar kan al
leen een menselijke handeling zijn,
die daaraan voorafgaat, bijvoorbeeld
onvoorzichtig rijden. Maar in de
dagvaarding werd niet gesteld dat,
de botsing het gevolg zou zijn ge
weest van de wijze van chaufferen,
van mr. R.
Het hof verklaarde niet bewezen
dat mr. R. zo onoordeelkundig heeft
gereden dat hij met zijn auto in een
slip raakte. Toch motiveerde het
hof zijn arrest met de zinsnede dat
R. „in zodanig ernstige mate on
voorzichtig heeft gereden dat hij is
geslipt". Dit is een tegenstrijdigheid
aldus mr. Mout.
De bewezenverklaring kan boven
dien niet uit de bewijsmiddelen,
worden afgeleid, vond hij. „In geen
van de bewijsmiddelen is ook maar
iets te vinden hetgeen aannemelijk
doet zijn dat hij <R) in ernstige ma
te onvoorzichtig heeft gereden en
dat is toch hetgeen men hem blijk
baar wil verwijten". Verder vocht
mr. Mout de bewijskracht van en
kele getuigen- en deskunddgenver-
klaringen aan.
De advocaat-generaal mr. J. Rem-
melink zal op 14 september conclu
deren.
truitje.
Het kaboutervolkje manifesteerde
zich echter ook op andere wijze. Bij
de beëdiging van de raadsleden voeg
den de kabouters aan hun belofte toe
dat „Soeharto een moordenaar" is.
Huib Riethoff. de enige P.SP.'er die
in de Amsterdamse raad is overge
bleven. varieerde op die tekst. Hij
zei: „En Soeharto is een zetbaas van
de Amerikaanse geheime dienst, de
C.I.A.".
De raadsvoorzitter burgemeester dr
I. Samkalden. had het daarmee nog
niet gehad, want op de publieke tri
bune zat Kees Hansen, een zestien
jarige, bij de verkiezingen tot raads
lid gekozen. Zijn leeftijd stond een
benoeming in de raad in de weg,
maar niettemin vond hij dat Sam
kalden „één raadslid vergeten had te
installeren".
Geëmotioneerd riep Hansen van de
tribune: „Een zestienjarige hebt u
vergeten. Een onmondige zeker, vijf
tien- en zestienjarigen worden on
mondig verklaard, ze hebben geen
enkel recht in deze maatschappij, al
leen maar plichten".
Kees Hansen eiste dat hij in de
volgende raadsvergadering alsnog een
zetel in de Amsterdamse raad zal
kunnen innemen. „Er is onrecht ge
schied". Toen had burgmeester Sam
kalden, die al een paar keer had ge
probeerd de Jongen het zwijgen op
te leggen, er genoeg van. Hij schorste
de vergadering voor „één minuut", en
gaf opdracht om Hansen van de pu
blieke tribune te verwijderen. Twee
rechercheurs stonden op om de op
dracht uit te voeren. Eén van de po-
V.l.n.r. de Kabouter-raads
leden Roel van Duyn, Hans van
Bommel en Conny Bos.
litiemannen vatte eerst een verkeer
de aan ook een jongen met lang,
blond haar maar Hansen ver
dween ten slotte.
De overlevering wil, dat de be
roemde heerser over het Roemeense
vorstendom Moldavië, Stefan d§
Grote (1446—1505 na elke overwin
ning op de Turken een kerk of een
klooster bouwde. Hij voerde 44 oor
logen, won daarvan 43 en van die 43
orthodoxe monumenten zijn er 24
bewaafd gebleven. Ze liggen ten dele
>n de huidige Sowjet-Unie en ver
der in het noord-oostelijke deel van
Roemenië, daar waar de Karpaten
uitlopen in de laagvlakte van de
rivieren Siret en Prat. Met hun bui
tenmuren vol fresco's van boven tot
onder en met kostbare ikonostase's,
die ten dele nog uit de tijd van vóór
net piëtisme stammen, vormen deze
kerken een uniek document van by
zantijnse cultuur.
Ook de kloosters zijn volgens By
zantijns model gebouwd. Het zijn
vierkante vestingen uit zware steen,
met poorten en wachttorens, zoals
men ze ook op Sinai en in Zagorsk
bij Moskou ziet. Ze vormden een
christelijke voorpost tegen de eeuwen
lange bedreiging door Tartaren en
Turken. In het midden van de ves
ting stond de kerk, die met haar
muurschilderingen aan de buitenkant
de stromen van pelgrims en in tij
den van nood ook de beschutting
zoekende bevolking uit de omgeving
tot een christelijke levenshouding van
waakzaamheid en deemoed opriep.
Het fraaist bewaard gebleven zijn
de klooster» in Soecevitsa en Mol
men gematigde pro-regerings-groe-
peringen, namelijk de lijst onder
aanvoering van senator Huynh van
Cao en die van senaatsvoorzitter
Nguyen van Huyen met respectieve
lijk 1.106.950 en 882.817 stemmen.
De uiteindelijke uitslagen worden
pas over twee weken verwacht.
LEIDEN De Prins Bernhard
school pan het Noordeinde hield een
fancy-fair voor leerlingen en ouders.
Het was een druk bezochte avond,
waarop men zijn kunnen (en kun
sten) kon tonen bij het schijfschie
ten, kegelen, sjoelen, blikwerpen en
andere spelen. Alleen voor de leer
lingen trad de goochelaar Javadi op.
De opbrengst van deze avond zal be
steed worden voor de aanschaf van
een nieuwe schoolradio.
Burgerlijke Stand
van Leiden
GEBOREN
Elisabeth Maria Petronella Jose-
phlna, dr. van J. A. A. Rodenburg en
E. M. P. J. van Tol; Johanna Geer-
trulda, dr. van N. Te Water en G. J.
Pet; Carolien Pranclsca, dr. van J. J.
Sloos en R. F. van Kampenhout; Mar-
ko Hendrik Joze, zn. van H. H Hoops
en M. K. Mlekuz; Ramon Cornells
Wllheimus, zn. van J. J. J. van Slin
gerland en A. J. Splinter; Francis
John, zn. van F. J. Mulder en B. Vee-
nema: Ivo, zn van A C. Blokland en
Y Verllnd; Jolanda, dr. van A. C. J.
Moens en H. van Beek; Rlcardo Aman-
clo, zn. van W. L. Gijsman en A. La
ven; Theodorus Adrlanus. zn. van A.
J. W. den Hollander en L. A M. Straat
hof; Maria Adrlana, dr. van N. J.
Zuidhoek en M. A. Faas.
Defensie
et Israëlische parlement heeft
teren op een buitengewone bijeen-
t zijn goedkeuring gehecht aan
verhoging van de defensie-uitga
voor dit Jaar met 1,175 miljard
d (ongeveer 1,2 miljard gulden)
Edward Akufo-Addo zweert
ei- de eed tijdens een plechtig-
id ter gelegenheid van zijn in-
llatie als president van Ghana.
ufo-Addo houdt in zijn handen
t massief gouden zwaard van
staat Ghana.
Oppositie
Nu de cijfers uit alle provincies
van Zuid-Vietnam binnen zijn, heeft
volgens de officieuze, maar betrouw
bare uitslag een oppcsitiële lijst de
leiding in de zondag gehouden se
naatsverkiezingen.
Volgens de voorlopige cijfers ligt
op het ogenblik aan kop een lijst,
die gesteund wordt door militante
Boeddisten. Op deze lijst zijn 1.148.073
stemmen uitgebracht.
Op de tweede en derde plaats ko-
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM (GPD) Blikvan
ger gisteren in de Amsterdamse ge
meenteraad: de blote buik van het
nieuwe Kabouter-raadslid Conny
Bos. Provo Irene van de Weetering
maakte een paar jaar geleden al in
druk toen ze blootsvoets de vergader
zaal van de gemeenteraad betrad,
maar dat haalde niet by de sexy en
tree van de vrouwelijke kabouter:
lange haren en de navel en het mid
denrif bloot onder het korte witte
!en radiozender van de comman-
maakte gisteravond melding
£-:£h een telegram, dat de leider van
Fatah, Jasser Arafat, van pre
sent El Bakr van Irak had ont-
tigen. Dejse verklaarde daarin, dat
BB] de bevelhebber van de Iraakse
P%epen in Jordanië opdracht had
geven contact op te nemen met de
rdaanse stafchef en hem te vra-
ad de beschieting van stellingen van
aFil commando's onmiddellijk te be-
__udigen, omdat anders Iraakse troe
a zouden ingrijpen.
™""be Syrische minister van defen-
generaal Hafez Assad, zou Ara-
telegrafisch hebben verzekerd
Syrië bereid is de Palestijnse re-
lutie politiek en militair te steu-
de loop van vannacht keerde
J rust in Amman terug. Een Jor-
woordvoerder noemde een
{idedeling van radio-Bagdad, dat
gevechten onder druk van de
'akse dreigementen waren ge-
onjuist. Hij zei dat de Jor-
troepen de strild niet waren
onnen en dat er geen militairen
de stad waren gedirigeerd,
isteren is een nieuwe zender van
Palestijnse commando's in de
ht gekomen, die gebruik maakt
de zendfaciliteiten van radio
De radio, die direct begon
het uitzenden van mededelingen
r de gevechten in Amman, noemt
h de stem van het centrale comi-
van de Palestijnse bevrijdingsbe-
ging. Zij is in de plaats gekomen
de Palestijnse zender in Cairo,
eind Juli door de Egyptische
oriteiten werd gesloten wegens
vallen op president Nasser, na-
t deze akkoord was gegaan met het
erikaanse vredsplan voor het
dden-Oosten.
tot 4,8 miljard pond (bijna vijf mil
jard gulden).
De totale begroting voor dit jaar
beloopt nu ruim 11 miljard pond
(11,35 miljard gulden).
Gisteravond is een aantal muta
ties in het Israëlische kabinet be
kendgemaakt, dat noodzakelijk was
geworden nadat de vorige maand
zes rechtse ministers waren afgetre
den uit protest tegen het besluit het
Amerikaanse vredesplan te aanvaar
den. De meeste van hun portefeuil
les worden door andere ministers
overgenomen.
De nationale godsdienstige partij
kreeg een twee ministerspost, die
van Sociale Zaken. Minister Josef
Burg, die ook lid van deze partij is
en- die vroeger deze portefeuille be
heerde is benoemd als minister van
buitenlandse zaken als opvolger van
de overleden Haim Mosjem Sjapiro.
Actie
Uit de politieke activiteit zou kun
nen worden afgeleid dat de Israëli
sche regering wel eens militaire ac
tie zou kunnen overwegen tegen de
raketbatterijen, welke Egypte naar
de bestandszone langs het Suez-ka
naal zou hebben overgebracht.
Premier Golda Meir heeft ver
klaard dat de toestand kan ontstaan
dat het voor Israël absoluut nood
zakelijk wordt maatregelen te ne
men. Zij heeft de parlementaire
fraktie van haar Arbeiderspartij ver
teld dat zy niet kon garanderen dat
Linda Kassabian heeft haar
getuigenis in het Tate-proces af
gesloten. Gisteren gaf zij een
persconferentie in Los Angeles.
deze eventualiteit zich niet zou voor
doen.
Tegelijkertijd heeft de belangrijk
ste kommissie van het Israëlische
parlement uiting gegeven aan haar
ontzetting, dat de Amerikaanse re
gering geen stappen heeft gedaan
voor de handhaving van het bestand
en „om verdere schendingen te voor
komen nadat haar onweerlegbaar
bewijsmateriaal was voorgelgd over
bestandsschendingen door Egypte",
te."
WASHINGTON (AFP/Reuter)
De Amerikaanse senaat heeft met 55
tegen 39 stemmen een voorstel ver
worpen om voor eind volgend Jaar
alle Amerikaanse troepen uit Viet
nam terug te trekken en de lucht-
operaties in Vietnam, Laos en Cam
bodja na 31 december 1971 te staken.
Het wetsontwerp „tot beëindiging
van de oorlog" was ingediend door
de Republikeinse senator Mark Hat
field en zijn Democratische collega
George McGovern. Zij hadden gere
kend op 42 van de 100 stemmen. Na
dat hun voorstel was verworpen ver
klaarden zy, dat de nederlaag toch
van betekenis was, daar nu voor de
eerste maal een groot aantal sena
toren zich duidelijk voor een spoe
dige terugtrekking hadden uitge
sproken.
De tegenstanders zeiden, dat pre
sident Nixon zich al bereid heeft ver
klaard troepen uit Vietnam terug te
trekken en een troepenvermindering
in het komende voorjaar al heeft
aangekondigd.
Het felste verzet tegen het voor
stel van Hatfield en McGovern kwam
vorige week van vice-president Spiro
Agnew, die beide senatoren ervan be
schuldigde dat zij een plan hadden
ingediend „voor de eerste nederlaag
in de geschiedenis van de Verenigde
Staten".
[et centrale comité van de Pales-
bevrijdingsorganisatie sprak
,>n dat er een aanslag op Hoes-
:£xjh zou zijn gepleegd. Het comité
gjïk van een voorwendsel om tegen
Palestijnen te kunnen optreden.
i>:j:j:jE.adio-Bagdad riep een verklaring
••••••ijj, waarin werd gedreigd dat de in
©ijdanië gelegderde Iraakse strijd-
wijchten, 12.000 man, in actie zou-
:?x^i komen om de Palestijnen te be-
ermen.
premier El Rifai van Jordanië
lbood de Iraakse ambassadeur bij
om een in een Iraakse nota ver
ste beschuldiging tegen te spreken
het Jordaanse leger trachtte de
lestijnse commando's uit te scha-
Telegram
