eclasseringsambtenaar over zijn ervaringen:
"Mensen
harteloos
die
znn
dingen
in
RAI: automotor wordt schoon
Soms
denk
je:
'Je
hebt
een
tik
Na 1 oktober 1971 worden auto's duurder
1 !W C
55
Soldaten mogen
een uur later
onder de wol
Eerste bus met
hete luchtmotor
in Eindhoven
PvdA-bestuur
ondergaat
vernieuwing
G
G 14 AUGUSTUS 1970
LEIDSCR DAGBLAD
PAGINA 7
55
)SEN (GPD) ,,Het publiek denkt dan wel eens: die mensen in de gevangenis
en lekker verwend. Niet hard werken, elke dag heerlijk eten en zo. Gewoon
ika. Je bent je vrijheid kwijt, en dat is het srgste wat een mens kan overkomen,
rieven aan je vrouw worden gecensureerd, je moet slapen op bevel, wakker wor-
p bevel, je staat steeds onder bewaking. Ik zou me ontdaan voelen van alles wat
mens maakt.
el mensen denken: die jongens zitten daar goed in die gevangenis, ze hebben het
snd en het hoort zo. In de oorlog heb ik zelf vastgezeten, ik heb zonder bretels en
gelopen ik moest zelf m'ntonnetje buiten de deur zetten. Dan ga je over dit
ingen wat anders denken".
Demmers is reclasserings-
een man die aan de
verslag uitbrengt over
die een gevangene
zolang hy vast zit, en die
om de man weer in een re-
Itie in de maatschappij te-
krygen. De heer Demmers
maar houdt zich veel
it de inrichtingen in Veen-
bekend vanwege de afdeling
urs en het paviljoen waar al-
rlanders die onder invloed in
to werden aangetroffen enige
len rooien.
iterview vindt onder moeilij-
andigheden plaats in de As-
üging van de r.k. Reclasse-
|reniging: de ramen kunnen er
Jos Demmers: „Dat moet
lumentenzorg. Die vinden
ïetischer dat de ramen niet
innen. Op een warme dag
hier. Maar Je stikt dan in
etisch volledig verantwoord
en dat is ook heel wat",
emmers: „Als Iemand in een
voor f 1,75 heeft gestolen,
Je met die man niet zijn hele
rerhoop halen. Met een ze-
Irjjf wordt dat anders, met
isen hou Je ook als zé vrij
een paar Jaar verplicht con-
Deger heette dat toezicht hou-
dat klinkt zo vreselijk
ir. Vroeger vroeg Je ook ie-
log wel of ie wel naar de
ig. Zoiets interesseert Je nou
isseringsman ook geen klap
|ieb in m'n werk erg veel
feenhuizen" te maken. Het
'allemaal in verschillende af-
D opgesplitst. Je hebt er
Oders, die de zaak voor het
Kiest hebben, maar Je hebt
souteneurs. Heb ik veel con-
ee als katholiek, want negen-
pent van de souteneurs is
pk. Mensen kijken altijd wat
I op als ik dat vertel, maar
Jden nou een keer van de lief
deken gingen vroeger onder
eding scheiden, en zo kreeg
neeste ongelukkige situaties,
d in zo'n huwelyk wordt dan
icbd van de rekening, helemaal
h iderttnding en dat zie Je bij
n ostituees. Ze hebben door het
,o huwelijk van hun ouders een
.rphaat, die ze uitspelen tegen
eneurs en tegenover de klant,
prostituees gesproken die
weet u wel dat ik naar het
wou, dat ik in noviciaat
eten?"
el: hoe kan dat nou? En
rtelde ze dat ze de maagde
van Maria zo geweldig vond,
dacht: zo wil ik ook wel
Hjk zyn. Maar ze was niet
wieg gelegd voor maagd. En
ikte ze de kluts kwijt",
chien zijn er ook veel katho-
irostituee geworden omdat Je
het zouden die smokkel hebt.
elsjes komen via de smokkel
act met de Amsterdamse on-
en van het een komt het
ebt in Veenhuizen verder een
waar recidivisten zitten,
lanten. Daar zit m'n zwaar-
it, 'n erg moeilyke afdeling,
maast zit nog weer Blanken-
heel Nederland beroemd om-
ereen die een borreltje teveel
er terecht komt. Je treft er
i mensen uit de radio- en tv-
ze noemen het zelf vaak Hil-
e:op het ogenblik een wacht-
panneer Je veroordeeld bent,
keurig bericht wanneer Je
beurt bent. Ernst Happel,
van Feijenoord, wordt geloof
iber verwacht. Er zitten
grote zakenlui die gepakt
terugkwamen van een
Als Je tegenwoordig
tegen een paaltje rijdt is het
f ook deze mensen hebben dat
mende van elke gevangene, ze
1 wat ze zelf gedaan hebben
erg, en ze werken met z'n
m te de bossen, in de hoop dat
bekenden tegenkomen.
f eb er met een pastoor gespro
tte elke week weer in angst
t een parochiaan er wegens
zou arriveren, want de ka-
i had op de preekstoel verteld
J tetoor een paar weken naar de
swas."
op de andere afdelingen
feenhuizen hebben de mensen
m veel beroerder achter-
He boekhouders die wat ver
hebben. Het begon meestal
met een klein bedrag om wat schul
den af te lossen, ze wilden het de
volgende maand weer in de kas
doen, kwam er niet van, het
ging allemaal erg gemakkelijk, en
zo ging het steeds verder.
Voor hun vrouw en kinderen is het
ook vreselijk, de vrouw heeft geen
inkomsten, moet rondkomen van de
wekelijkse 94 gulden van Sociale Za
ken. En tegen de kinderen moet ze
komedie spelen: papa zit in het sa
natorium. Maar op school roept dan
iemand: Jouw vader zit in de bajes,
en zo'n kind komt dan huilend
thuis".
„Sommige vrouwen, van wie de
man vastzit, worden ook lastiggeval
len door andere mannen. Al dat
soort dingen maak je mee".
Iemand roept of er nog koffie
melk is. Jos Demmers: „Niet zoveel,
maar dan pakken we wel een koe".
„Ik ga gewoon met zo'n man pra
ten. Eerst wat voorzichtig, maar je
merkt al gauw genoeg of ie je bedu
velt ja of nee. Maar ook al weet je
dat hij de zaak beduvelt, dan knik Je
nog braaf ja. Die man is van de
maatschappij geïsoleerd. Hij wil ge
woon een praten over zyn gezinnetje,
hy laat Je foto's zien.
Als hij die aan andere gevangenen
zou laten zien, krijgt hij alleen maar
minder leuke opmerkingen over zijn
vrouw. In de gevangenis zyn ze kei
hard tegen mekaar, die mensen ma
ken mekaar soms nog veel beroer
der".
„Maar iemand die al voor de tien
de keer zit heeft niet dergelijke pro
blemen. Het zyfi vaak vlotte lui, die
steeds maar weer zeggen: meneer,
dit is beslist de laatste keer. Ik zeg
dan: je komt hier nu ieder half jaar,
laten we eerst eens een jaar van ma
ken".
„Ik heb aan die tuchtschool ge
werkt, Jongens van toen, ontmoet je
nu weer in Veenhuizen. Voor deze
mensen is een gevangenis niet meer
schrikbarend, maar voor u en mij is
het iets vreselijks".
„Iemand die voor het eerst wordt
gepakt, is vaak helemaal in paniek.
Hij bekend meestal direct, want hy
heeft nog niet de routine om er om
heen te praten, hij is vaak verbijs
terd, begrUpt dit leven helemaal niet
meer. Er is een enorme spanning:
wat gebeurt er met my na dit voor
arrest. De vrouw ligt thuis wakker
omdat ze denkt dat haar man vijf
tien jaar krijgt.
En vooral tegen de tijd van de
rechtzitting groeit de angst voor de
pers. Wat zal er allemaal over my
in de krant komen? Ik leg dan maar
moeizaam uit: die kranten horen er
nou eenmaal bij. Maar de meesten
vinden het vreselijk".
Misschien heb Je als reclasserings-
man wel een bepaalde macht omdat
je het rapport voor de rechtbank
opstelt. Ik probeer het altijd zo uit
gebreid en objectief mogelijk te doen.
Ik begin aan de verdachte te vertel
len wie ik ben en als ie dan zijn
mond wil houden is hij daar hele
maal vrij in".
„Maar als Je met hem aan de praat
raakt, kom Je meestal op erg trieste
verhalen. Een moeder heeft hem als
kind al in een inrichting gestopt.
Pa en ma waren om hem gedwongen
getrouwd, de moeder vertroelde hem,
de vader sloeg hem. Je treft veel jon
gens die op school niet mee konden
komen en die hun talenten dan met
knokken willen tonen. Je rookt een
sigaret met zo'n man, je praat ver
der, Je komt by zijn eigen huwelijk
terecht.
Maar dan zeg ik eerst: als je vindt
dat ik daar geen bliksem mee te ma
ken heb, oké, maar ik wil wel weten
waarom ik er geen bliksem mee te
maken heb. Want als iemand zit voor
een zedendelict ben ik toch wel geïn
teresseerd in de verhouding met z'n
vrouw".
,Je merkt dan dat mensen die een
zedendelict begaan hebben, in de
openbare mening de grote zondebok
ken zijn, het publiek wil een zonde
bok de woestijn insturen. Als een
man iets met een jongetje heeft ge
daan, wordt dat meteen de hele groep
homosexuelen aangewreven, terwijl
een klein groepje homo's zich maar
met jongetjes bezighoudt. En als ie
mand onderwijzer is, zijn ze altijd
bang dat hij aan jongens komt.
Maar ze benoemen wel zonder
schroom een man aan een meisjes
school. Alsof er dan niks kan gebeu
ren. Maar dat is onze schijnheilig
heid".
„Als je met een verdachte over dit
soort zaken gaat praten treed Je
eigenlijk wel in de privé-sector, die
normaal gesloten is. Als hij hals
starrig is. werd vroeger wel eens ran
cuneus in een rapport gezet: met de
ze man is niks te beginnen. Tegen
woordig lossen we dat veel eleganter
en objectiever op".
En wanneer dan eindelijk het voor
arrest voorbij is en het vonnis komt,
dan valt er voor die mensen een
enorme brok onzekerheid weg. Voor
al voor de eerstelingen valt het von
nis vaak mee, ze denken zelf vaak
dat ze veel meer krijgen. Maar dan
komen ze in de gevangenis en tref
fen iemand die voor net zoiets negen
maanden kreeg, terwijl zij een paar
jaar hebben. Iedereen gaat dan
gratie aan de koningin vragen, dat
zou ik ook altijd proberen, maar
meestal wordt het afgewezen".
„Langzamerhand wordt iemand
dan opgenomen in de heel aparte
sfeer van het gevangenisleven. Hij
gaat kankeren op sociale ambtena
ren, hij wordt vreselijk negatief.
Maar wat wil je, je bent helemaal
van de wereld afgesloten, eigen
verantwoordelijkheid telt niet meer,
arbeidsprestatie telt ook niet meer,
want wat moet je als boekhouder in
de beton?"
„Het geld dat ze met dat werk
verdienen, krijgen ze gedeeltelijk en
ze kunnen er o.a. broodbeleg voor
kopen. In de gevangenis krijg je nog
steeds een paar kale sneden, waar je
zelf beleg voor moet kopen."
„Dat zyn van die opmerkelijke
dingen. De meeste bewakers probe
ren binnen het systeem wel te doen
wat kan, maar ze werken onder een
bepaalde spanning, bang voor herrie,
ze willen koste wat kost geen tram
melant."
„Eigenlyk blijft dat hele gevange
nisleven zo onnatuurlijk als wat,
hoe je ook probeert het aardig te la
ten lijken. Het is en blyft onnatuur
lijk, de mens blijft afgesloten, als je
apen in een natuurpark zet, wordt i
het daardoor geen echt park, het i
blijft een natuurpark."
„En dan krijg je het ogenblik dat
de vrouw voor het eerst in de ge-
vangenis op bezoek moet. Sommige
vrouwen lopen met een enorme 1
wrevel rond. Ik ga soms mee om ze
over de drempel te krijgen. Maar j
voor veel vrouwen blijft elke tocht I
weer vreselijk, en boekhouders
vrouwtje komt tal van prostituees te
gen die hun souteneur komen op
zoeken en die boekhoudersvrouw
voelt zich in dat gezelschap wel wat
raar."
„Terwijl de man nog zit, begin je
al samen met de sociale dienst van I
de gevangenis te overleggen wat hy
in de maatschappij weer moet gaan
doen. Als hy terug wil naar zijn oude
werk, zeg ik altijd: hou er wel reke
ning mee dat een collega meteen de
eerste dag al roept: verrek, Jan
heeft ook gezeten. Mensen zijn har
teloos in die dingen."
„Als een boekhouder de zaak heeft
geflest, kan ie wel weer boekhouder
worden, maar wel achter een bu
reau ver van de kas. Toch is het
voor veel mensen moeilijk normaal
aan de slag te komen, als je een
keer fout bent geweest, is de maat
schappij vreselijk hard, het rijk
neemt bijvoorbeeld in geen enk:
functie ex-gedetineerden aan. Ik heb
wel iemand gehad die erg goed
was op het magazijn in Veenhuizen
hij wou er na zijn tijd wel graag blij
ven werken, het mocht niet."
„Alleen de moeilijkheden van
mensen die gedronken hebben vallen
in de praktijk mee. Iedereen schijnt
het te aanvaarden als een ongelukje
en vandaag de dag rijden ook offi-
ADVERTENTIE
eieren van Justitie tegen paaltjes op
en daar wordt het allemaal heel an- i
ders door."
„Maar zit een man langer, dan is
Reclasseringsarribtenaar Jos
Demmers.
doe door een bepaalde bewogenheid.
Je moet realist blijven, niet den
ken dat je de misdaad uit de wereld
I haalt, want dat zal nooit iemand luk-
I ken. Je kunt wel mensen die in de
I puree zitten gaan helpen. Daar zit
een stuk avontuur in. Als je ergens
aan begint weet je niet hoe het af
loopt, misschien doe ik het daar
om."
„Ik heb laatst eens by sterrebeel-
den gekeken, ik ben een schorpioen.
Die hebben een sterk rechtvaardig
heidsgevoel. Persoonlijk denk ik wel
eens dat ik een rechtvaardigheids-
complex heb."
het voor de vrouw soms beter dat S"*"5 denlt 'e moet eI*en£ een
ze gaat verhulzen. Buurvrouwen zeg- tlk bebben om Je de hele da8 met de
gen tegen hun hinderenspeel maar mlsdaad bezig te houden,
niet met Jan, want zijn vader zit in j
de bajes en je weet maar nooit. De
kinderen worden gepest op school
en als een buurvrouw bij de waslyn
even vergeet „goede morgen" te j
zeggen, verbeeldt zo'n vrouw zich al
dat ze dat doet, omdat haar man
vastzit."
„Dit soort eenzame vrouwen wordt
ook veel lastig gevallen door men
sen die met hun zogenaamd mede
lijdend geklets de hemel willen ver
dienen. Die benaderen haar op de
toon van: och, vrouwtje, wat heb je
het toch beroerd, maar van dat
soort mensen word je alleen nog
maar beroerder."
„Overal waar zo'n vrouw formu
lieren invult moet ze weer opschrij
ven dat haar man zit, ze moet het
aan de dokter vertellen, ze ligt hele
nachten wakker: hoe kom ik hier
weer bovenop. Voor de vrouw is de
hele affaire soms nog erger dan
voor de man die vast zit. Maar door
veel met ze te praten kun je wel
helpen."
„Soms vraag ik me af: waarom
heb ik deze rotbaan eigenlijk geko
zen. Je versiert voor iemand die
vrijkomt een baantje en na drie we
ken is het weer mis en begint de
zaak opnieuw. Ik weet niet of ik het
UTRECHT (ANP) Vanaf maan
dag 17 augustus mogen de dienstplich
tige soldaten en korporaals bij de
Ivoninklyke Landmacht 's avonds om
twaalf uur binnen de kazernemuren
zyn in plaats van elf uur. Dit heeft
het hoofdbestuur van de Vereniging
Van Dienstplichtige Militairen
cVVDM» donderdagavond meege
deeld. De Legervoorlichtingsdienst be
vestigde desgevraagd dat een derge
lijke verschuiving van het avondap
pèl zal worden ingevoerd.
Alleen voor de dienstplichtigen bij
de opleidingsonderdelen (de eer
ste twee maanden van de diensttijd)
blijft alles nog bij het oude: zij moe
ten ook na 17 augustus 's avonds om
tien uur onder de wol liggen. By
de luchtmacht en de marine is het
al lang pas om middernacht bedtijd
voor de dienstplichtigen. „Jan Sol
daat'. die diende bü de landmacht
moest bij de huidige regeling speciale
avondpermissie aanvragen als hy
een uur later in de kazerne wilde
zijn.
EINDHOVEN (ANP) Dit na-
Jaar komt er een stadsbus in het
Philipsverkeer, die met een Stir
ling-motor is uitgerust. Het chassis
is afkomstig van DAF. Het is de
eerste bus voor praktisch gebruik,
cie met een hete-luchtmotor zal lo
pen.
De motor wordt thans bij DAF ln
de bus gemonteerd. De hete-luchtino-
tor is een uitvinding van ir. dr.
Meyer, die jarenlang in het experi
mentele stadium bleef verkeren Tot
dusver werd de motor alleen statio
nair beproefd.
AMSTERDAM (ANP) Twee le
den van het PdvA-bes tuur zullen bin
nenkort hun taak overdragen aan
nieuwe bestuurders. Drs. Eijsink,
sinds kort burgemeester van Mep-
pel en de heer L. O. ten Cate, hoofd
redacteur van de „Leeuwarder Cou
rant" hebben het te druk om hun
functie in de Party van de Arbeid
goed te vervullen.
In hun plaatsen treden mr. Ver
kruisen, burgemeester van Munten
dam en de Utrechtse wethouder W.
Kieboom, tevens algemeen secreta
ris van de Nederlandse Bond van
Vervoerspersoneel.
De gezondheid van de heer L. O.
ten Cate laat de laatste tijd veel te
wensen. Zijn arts heeft hem daarom
geadviseerd het wat kalmer aan te
doen en zijn werkzaamheden te be
perken tot de Journalistiek. Met
deze bestuurswisseling verliest
„Nieuw Links" een vertegenwoordi
ger in het partijbestuur. De heer Lau
rens Ten Cate behoorde tot Nieuw
Links terwijl zijn opvolger geen dui
delijke voorkeur voor stromingen in
de PvdA heeft.
Actiegroep „De lastige Am
sterdammer" is gisteren gestart
met het verspreiden van stencils
op vooral buitenlandse auto's in
het centrum. Daarin verzoekt
men de toeristen om vooral terug
te komen maar dan zonder auto
in verband met de luchtveront
reiniging door het langdurig zoe
ken naar een parkeerplaats. D
tekst is in vijf talen.
AMSTERDAM (ANP) Bij de
luchtverontreiniging wordt overal de
beschuldigende vinger naar de auao
geheven, die een kwart tot een derde
in het totaal vormt. Al spoedig zal
die vinger omlaag kunnen, want de
automotor wordt schoon. Dit zal ech
ter wel een verhoging van de kosten
van het autorijden betekenen, even
goed als de maatregelen in andere
sectoren geld gaan kosten.
Dit wordt gesteld aan het slot van
een artikel over de bestrijding van
luchtverontreiniging door auto's, dat
in het officieel orgaan van de Neder
landse vereniging de Rijwiel- en
Autoindustrie (RAI) van deze week
la verschenen.
De schonere motoren zullen, aldus
de RAI, het resultaat zijn van maat
regelen die de auto-industrie thans
treft om te kunnen voldoen aan de
dit voorjaar afgekondigde EEG-richt
lijnen ter bestrijding van luchtver
ontreiniging door uitlaatgassen. De
eerste fase hiervan wordt op 1 ok
tober as. van kracht, de tweede zal
op 1 oktober 1971 ingaan.
Volgens de RAI zullen de maat
regelen, die qua uitvoering maar
vooral qua onderzoek kostbaar zijn,
al in 1971 een aanmerkelijk schonere
auto op de weg brengen. Opgemerkt
wordt, dat de hogere kosten vanzelf
sprekend tofc uiting zullen komen in
een verhoging van de autoprijzen.
Deze verhoging wordt geraamd op
enkele tientjes tot honderden gul
dens, afhankelijk van de oplossing
die de autofabrikant kiest om de ver
branding te verbeteren.
„De automobilist zal er rekening
mee moeten houden, dat hy na 1 ok
tober volgend Jaar dieper in de bui
del zal moeten tasten voor zyn
nieuwe, schonere auto", aldus het
artikel.
Gesteld wordt, dat de strengere
eisen die president Nixon in het voor
uitzicht heeft gesteld ook hun weer
slag op Europa zullen hebben. Hier-
by wordt de verwachting uitgespro
ken, dat omstreeks 1975 de automo
toren een zodanig geringe emissie
van schadelyke bestanddelen zullen
hebben, dat zy in feite als onscha-
delyk kunnen worden beschouwd.
Twee gebieden zyn, aldus het ar
tikel, (nog) niet door de wetgever
aangeraakt het bestaande auto
park en het in goede goede conditie
houden van de nieuwe, schone mo
toren. Het eerste punt wordt niet zo'n
probleem geacht. „Na 1971 verdwynt
door geleidelyke vervanging het be
stand aan niet-schone auto's vanzelf.
Bovendien zou nader in EEG-ver-
band een norm gesteld kunnen wor
den ten aanzien van het bestaande
park, zoals ook in Zweden is gebeurd.
De eisen zyn in dit land zodanig ge
steld, dat er aan kan worden voldaan
als carburateur en ontsteking juist
zyn afgesteld".
Wat de onderhoudsfactor betreft
wordt verwacht dat nog de nodige
problemen zullen worden opgelost.
„Het automobielbedryf zal zich moe
ten instellen op het in goede staat
houden van de schone motoren, het
geen scholing en investeringen zal
vergen. De controle van overheids
wege zal moeten worden gekoppeld
aan de periodieke keuringen. Ook dit
zal kosten met zich meebrengen", al
dus het artikel.
