ANVR WIL RICHTLIJNEN
ZEKERHEID REIZIGERS
DRUGS
Amerikaanse economie: vriezen of dooien
CHINA:
MOSKOU
TREKT
TROEPEN
SAMEN
Moet er een vestigingseis komen voor reisbureaus
Justitie laat
jongeren gaan
na drugvondst
Woningbouw
weer achter
Staatsleningen
uitgeschreven
Een reus en
de eenheid
Benoemingen
bij Defensie
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1970
LKID8CB DAGBLAD
PAGINA 7
(Van onze Juridische medewerkster)
Om twee belangrijke redenen ls de
situatie rondom de soft-drugs in be
weging. Allereerst blykt het gebruik
van deze hennepprodukten. vooral on
der de schooljeugd, sterk toe te ne
men. Voorts dringt steeds meer in
formatie door, waaruit blykt dat
de schadelijkheid van hasjiesj en
marihuana veel minder ernstig is,
dan men aanvankelijk aannam. De
ze produkten werden vrijwel op één
lyn gesteld met de z.g. harddrugs
zoals heroïne, morphine en opium.
De gevolgen van hard-drug gebruik
zyn met name door de verslavende
werking van deze produkten af
schuwwekkend.
De Leidse arts M. Kooyman stond
enkele Jaren geleden nog alleen toen
hij verklaarde dat het ernstigste ge
vaar van het gebruik van hasjiesj
en marihuana het risico is in de ge
vangenis terecht te komen. Nu is
deze zelfde uitspraak terug te vin
den in een rapport van de raad voor
de jeugdvorming, een van regerings
wege ingesteld adviescollege van de
minister, bestaande uit deskundigen.
De mening dat gebruik van de niet
verslavende hennepprodukten, zou
leiden tot gebruik van de wél ver
slavende harddrugs, (de zogenaamde
stepping-stone theorie) wordt door
drs. H. Cohen, een Amsterdams psy
choloog en autoriteit op dit terrein,
bestreden. Onderzoekingen zouden
dit verband niet bevestigen. Wél is
het gevaar groot dat „pot" rokers in
contact komen met de harddrugs
omdat voor al deze produkten één
zwarte markt bestaat.
Dit wyst in de richting van een
aanvaarden van de hennepprodukten
als legaal genotmiddel, net zoals dit
met alcohol en tabak het geval is.
Dat betekent niet dat dit nieuwe ge
notmiddel met open armen ontvan
gen zal worden in de samenleving.
Zo zal net zoals dat met alcohol
het geval is misbruik wel schade
lijke gevolgen kunnen hebben. Hier
voor zyn klinieken nodig. Er zullen
wettelijke voorzieningen getroffen
moeten worden in verband met de
deelname aan het verkeer. Er moe
ten voorzieningen getroffen worden
in de warenwet. Ook in diverse ande
re landen, zoals Canada, Denemar
ken, Engeland (dat in 1968 kwam
met het geruchtmakende rapport van
de commissie met als voorzitster La
dy Wootton (76) wint de overtuiging
veld dat het gebruik van drugs in het
algemeen veel meer een sociaal-me
disch probleem is dan een materie
voor de strafrechter. Terwijl ten
aanzien van de hennepprodukten ge
zocht moet worden naar een maat
schappelijke integratie o.a. door
handel en gebruik volledig te legali
seren.
De wetgeving is op dit moment nog
gericht op het bestrijden van alle
drugs. De opiumwet van 1928 stelt
zelfs op het gebruik van henneppro
dukten een maximum gevangenis
straf van 4 jaar. Bovendien is Ne
derland aangesloten bij het New
Yorks verdrag op verdovende midde
len van 1961. Dit verplicht de lidsta
ten om ook het soft drug gebruik
strafbaar te stellen.
Nu zijn er verschillende uitlaat
kleppen in ons staatsrechtelijk bestel
om de periode totdat de wetgeving
is aangepast zo soepel mogelijk door
te komen. Zo heeft het openbaar mi
nisterie (de officieren van Justitie)
de mogelijkheid bepaalde zaken een
voudig niet te vervolgen of als er
toch proces-verbaal wordt opge
maakt door de politie de zaak te
seponeren en niet aan de rechter
voor te leggen. Door dit opportuni
teitsbeginsel gericht te hanteren, kan
het Openbaar Ministerie on
der verantwoordelijkheid van de mi
nister van Justitie een bepaald
beleid voeren; dit kan tolerant zyn
met betrekking tot eenvoudig gebruik
van hasjiesj en marihuana. Zoals
gebeurd is by het pop-festival in het
Kralingse bos.
Wel is het zaak dat er inderdaad
een duidelyk beleid gevoerd wordt,
zodat niet de ene officier in zyn par
rondissement wél eenvoudig gebruik
van hash strafrechtelijk gaat vervol
gen en de ander niet.
Er z;jn tekenen dat er aan een
uniform landelijk beleid gewerkt
wordt .Vertegenwoordigers van het
O M. van de drie grote steden zyn
bijeen geweest om deze materie te
bespreken. Dit kan resulteren in een
instructie van de minister met als
schema:
Eigen gebruik en handel onder
vrienden wordt geseponeerd.
By misbruik voorwaarde tot on
dergaan behandeling, evt. geldboete.
Handel uit winstbejag vervol
gen met evt. gevangenisstraf.
Op deze manier blijft het beleid
legaal ook binnen het kader van ge
noemd New Yorks verdrag. Dit eist
immers niet gevangenisstraf op te
leggen aan de gebruikers.
Een andere veiligheidsklep om de
aanpassingsperiode te overbrug
gen biedt het beleid van de rechter-
lijke macht. Het doet wat vreemd
aan om by de rechter van beleid te
spreken omdat dat laatste een ty
pisch politiek begrip is. Nu heeft de
rechter in de straftoemeting een be
langrijk machtsmiddel, dat wel de
gelijk politieke consequenties kan
hebben.
De rechter kan, als het openbaar
ministerie er toe overgaat gebrui
kers van hennepprodukten te vervol
gen, een fictieve boete opleggen van
bijvoorbeeld f 1. Hoe groot de invloed
van de rechterlijke macht kan zijn
op in wezen politieke zaken blijkt uit
de ontwikkeling van het stakings
recht.
Dat de rechter zich niet kan ver
schansen achter de formule .slechts
de wet te moeten toepassen"
bleek onlangs uit het optreden van
de strafkamer van de Bredase recht
bank. Deze liet zich, alvorens uit
spraak te doen in een aantal soft
drug-zaken, uitvoerig voorlichten
door deskundigen met als resultaat
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) Staatssecretaris drs. L. J. M. van
Son, o.m. speciaal belast met het toerisme, geniet momenteel
van zijn vakantie. Het is niet bekend of hij deze heeft geboekt
via een al dan niet „erkend" reisbureau. Het staat in elk geval
wel vast dat de bewindsman zijn vakantiedoel heeft bereikt.
Hij is niet zoals enkele tientallen Nederlanders dezer dagen
is overkomen gestrand op Schiphol. Hij heeft ook geen pro
bleem gehad dat zijn vakantieadres door andere was bezet, dat
zijn appartement nog niet klaar was of dat hij om enigerlei
andere reden niet terecht kon.
Maandag gaat staatssecretaris Van
Son weer aan het werk. Eén van
zijn eerste taken zal ongetwijfeld
zyn een gesprek met het hoofdbe
stuur van de Algemene Nederlandse
Vereniging van Reisbureaus, dat
richtlijnen voor vestiging van de
reisbureaus in ons land wil hebben.
Richtlijnen die soortgelijk zijn aan
de voorwaarden die voor de bij deze
organisatie aangesloten reisbureaus
gelden. Dit gesprek is mede nodig
naar aanleiding van schriftelijke vra
gen die het socialistische Tweede
Kamerlid Lems over de problematiek
van de reisbureaus heeft gesteld.
Het kamerlid Lems heeft namelijk
aan de staatssecretaris gevraagd of
hij nog steeds vasthoudt aan zijn in
de memorie van toelichting by de
begroting weergegeven mening dat er
HONGKONG «Reuter) China
heeft de Sowjet-Unie opnieuw be
schuldigd van het samentrekken van
troepen aan de Chinese grens en
Peking waarschuwt dat het gevaar
voor een nieuwe wereldoorlog nog
steeds bestaat. In hoofdartikelen in
de drie grootste bladen in Peking
ter gelegenheid van de 43ste ver
jaardag van het volksbevrijdingsleger
heet het dat de Russen ook grote
aantallen militairen naar een buur
land (blykbaar Mongolië) van China
en de Sowjet-Unie hebben gezonden.
De Verenigde Staten en de Sow-
iet-Unie zweren samen om hun eigen
belangen en ambities in Indo-China
en het Midden-Oosten na te streven.
Peking waarschuwt „de vyand" dat
hy „vernietigd en ter plaatse ver
brand" zal worden als hij zich op
Chinees gebied waagt. China ver
sterkt zijn defensie.
De hoofdartikelen worden door
waarnemers beschouwd als de felste
aanvallen op de Sowjet-Unie se
dert vorig jaar october de onderhan
del ingen over de grensgeschillen in
Peking begonnen.
De directe verbinding tussen Mos
kou en Peking zou echter hersteld
zijn. In een artikel in een Hongaars
dagblad zegt de verslaggever dat een
aantal overeenkomsten tussen de
Russische leiders en Peking op komst
zijn, oo kal betekent dit niet nood-
zakeiykerwyze een defintieve verbe
tering van de onderlinge betrekkin
gen.
De journalist zegt dat onderhan
delingen gaande zyn tussen Peking
en Moskou over een verdrag over
de scheepvaart op de grensrivieren,
over een nieuw handelsverdrag en
over een aanvullend verdrag op de
handel in de grensgebieden.
geen verdere maatregelen ten aan
zien van het reisbureauwezen nodig
zyn. Het antwoord op die vraag is
op dit moment nog niet bekend. Wel
ziet het er naar uit dat de staatsse
cretaris niet van mening is veran
derd. Hy is immers een sterk voor
stander van vryheid van vestigingen,
van het in standhouden van een
zo open mogeiyke concurrentie. Zyn
nieuwe vestigingswet voor de detail
handel wyst duldeiyk in die richt-
ting.
Er zijn al eisen
Biyft over de vraag of de Alge
mene Nederlandse Vereniging van
BREDA (ANP) —De officier van
justitie in Breda. mr. A. Kalthoff,
heeft gisteren twaalf jongeren in
vrijheid gesteld, die afgelopen
woensdagochtend in het gebouw de
Veste in Breda door twee surveille
rende agenten werden aangetroffen.
De twaalf werden ingesloten op
verdenking van het gebruik van
hard en sofsdrugs. Het onderzoek
van de politie heeft niet aangetoond,
dat de jongeren deze drugs gebruikt
hebben. Wel gaven vyf van hen toe.
dat zy zich hadden ingespoten met
wekaminen. Allen bekenden regel
matig hasjiesj te roken Mr Kalt
hoff had nog in beraad of hy tegen
de twaalf een strafvervolging zal in
stellen. Wel heeft hy tegen alle
twaalf een proces-verbaal laten op
maken.
Tegen een aantal van de jongeren
deed hy dit op grond van de wet op
de geneesmiddelen, die verbiedt ge
neesmiddelen zonder vergunning te
verhandelen. De aanhoudingen in
Breda hebben tot gevolg gehad, dat
de Tllburgse politie donderdagmid
dag de 33-jarlge R. S. aanhield. Hy
werd er eerst van verdacht verdo
vende middelen aan de Bredase
groep geleverd te hebben. Onder
zoek met een speurhond heeft ech
ter aangetoond, dat by hem geen
hard en softdrugs in huls waren.
Wel werd een voorraad wekaminen
aangetroffen.
Een toevallige bezoeker van R. S.
die in het bezit van hasjiesj bleek te
zyn, werd eveneens aangehouden.
Gisteravond zyn deze beide mannen
vrygelaten. Zij kregen evenals de
Bredanaars een proces-verbaal.
DEN HAAG (ANP) In juni 1970
werd volgens definitieve gegevens
van het centraal bureau voor de
statistiek met de bouw van 11766
woningen begonnen en zyn 9887 wo
ningen voltooid. In juni 1969 waren
deze aantallen resp. 10447 en 10638.
Gerekend over de eerste zes
maanden van 1970 bedroeg het aan
tal begonnen woningen 62493 (59691
in de eerste zes maanden van 1969»
en het aantal voltooide woningen
50811 (55624).
Reisbureaus hem van gedachten kan
veranderen. Dit zal wel niet. want
een poging hiertoe is in een eer
der stadium ook al op niet uitgelo
pen. Toch zei er binnenkort weer een
gesprek plaats hebben. Wat wil de
ANVR? De sinds 1 juli als zodanig
werkzame directeur van de vereniging
drs. G. J. N. Couvreur. zet in een ge
sprek uiteen dat de leden van de
ANVR onderling hebben afgespro
ken zich aan een bepaalde erecode
te houden, die een aantal zekerheden
geeft voor de cliënt. Tevens moeten
zy biyk hebben gegeven van een be-
hooriyke vakkennis en een betrouw
bare en goede financiële basis bezit
ten.
Men kan zich afvragen of deze
eisen niet voor elk reisbureau gel
den. Dat nu is Juist niet het geval
en dat is de doorn in het oog van
de ANVR. Momenteel ligt de situatie
in ons land zo dat iedereen zo maar
een reisbureau kan beginnen. Er is
geen enkel diploma voor nodig. Het
enige dat onmisbaar is dat is contact
met reisorganisatoren die een pro
gramma hebben te bieden. Deze lig
gen in Nederland niet zo erg voor het
opscheppen, want alleen de niet-le-
den van de ANCR zyn bereid zo maar
met iedereen ürzee te gaan. Van de
ongeveer 1000 kantoren van reisbu
reaus in ons land zyn er zon 900
aangesloten by de betrokken vereni
ging.
Wanneer iemand reizen van een
aangesloten lid wil gaan „verkopen"
wordt hy meteen aan een aantal
eisen onderworpen. Hy moet zich
nameiyk (met zyn handtekening be
krachtigd) verplichten zich te hou
den aan de erecode. Hierin staat
ondermeer dat er geen misleidende
teksten in de reisgidsen mogen voor
komen. dat reële aandacht moet wor
den geschonken aan eventuele klach
ten van de cliënt, dat alle gegevens
tydie in het bezit van de cliënt moe
ten zyn en dat hy ook weet by welke
touroperator de reis is ondergebracht
Ook mag er geen oneerlyke werving
plaats hebben. Ook wordt men on
derworpen aan uitspraken in geschil
kwesties van de Stichting Nederland
se Reiskamer en moet men over een
bedrag van f 10.000 beschikken. Deze
waarborgsom kan bestaan uit een
bankgarantie.
De ANVR eist nu van de staatsse
cretaris van Economische Zaken dat
DEN HAAG «ANP) De minis
ter van Financiën heeft besloten tot
de uitgifte van twee leningen: Een
7% procent 8-jarige lening en een
8 procent 15-jarige lening.
De 7Y« 8-jarige lening 1970 waar
van het bedrag na sluiting van de
inschryving wordt vastgesteld, zal
worden uitgegeven tegen een koers
van 99 procent. De aflossing zal ge
schieden in twee gelyke termynen.
de eerste termyn op 1 september 1977
en de tweede termyn op 1 september
1978. Vervroegde gedeeltelyke of al
gehele aflossing is niet toegestaan.
Indien op de inschryvingen een re
ductie wordt toegepast, zal deze sys
tematisch geschieden.
De 8 procent 15-jarige lening 1970
waarvan het bedrag is vastgesteld op
f 150 miljoen, zal worden uitgegeven
tegen een koers van 98 procent.
Op de lening zal de eerste 10 ja
ren geen aflossing plaatsvinden.
Van beide leningen gaat de rente
in op 1 september 1970. De coupons
verschynen op 1 september.
Sohuldbewyzen in de nieuwe lenin
gen zullen worden afgegeven in
stukken van f 1.000,- en f 100,-, ter-
wyi deelneming in de leningen in de
vorm van schuldregisterinschry-
vingen zal kunnen geschieden tot
bedragen van ten minste f 100.000,-
per lening.
Het ligt in de bedoeling de in
schryving open te stellen op woens
dag 12 augustus as. van 9 tot 16 uur.
hy voor de niet aangesloten reisbu
reaus soortgelyke voorwaarden stelt.
Slechts in dat geval kan er in ons
land sprake zyn van een absoluut
betrouwbare vorm van reisbureau.
Alleen en dat weet de cliënt zeker
dat hy by geen enkel reisbureau ri
sico's loopt, aldus de heer Couvreur.
Bij het ministerie van Economi
sche Zaken is men van oordeel dat
iedereen een reisbureau moet kun
nen beginnen. By de ANVR in feite
ook. De heer Couvreur formuleert
het dat zyn vereniging niemand wil
verhinderen om zo'n bureau te be
ginnen, maar dat de ANVR wel graag
wil dat iedereen die begonnen is
het goed doet.
Samen opvangen
Gebeurt het dan nooit dat een
ANVR-reisbureau met moeilykheden
kampt. Ook een dergeiyk bureau kan
toch wel eens te maken krygen met
een oplichter die zogenaamd appar
tementen in een zonnig land ter be
schikking heeft terwyl er in feite
geen zyn? Natuuriyk zegt de heer
Couvreur, maar onze reisbureus kun
nen door de hoge eisen die er aan
gesteld zyn dergelyke zaken opvan
gen. wy zyn in staat om dan voor
andere appartementen te zorgen of
de mensen in hotels onder te brengen.
Mocht het betrokken reisbureau er
zelf niet toe in staat zyn dat sprin
gen de anderen in. Daarvoor is mo
menteel zelfs een garantiefonds in
oprichting. Momenteel helpen de le
den elkaar. De eventuele kosten wor
den later wel verrekend. Eerste zorg
is echter in zo'n geval steeds de klant
te helpen.
Klachtenbureau
Toch komt het nog herhaaldeiyk
voor dat mensen na afloop van hun
Staatssecretaris Van Son
reis niet tevreden zyn over de ver
zorging. Het hotel was niet zoals
verwacht, de bediening was niet net
jes, of de trein reed te traag. Iedere
ANVR-reisbureau is verplicht klach
ten over reizen zorgvuldig te onder
zoeken en indien ze gerechtvaardigd
zyn een vergoeding te geven. Deze
vergoeding zal als regel bestaan in
een geldelyke terugbetaling.
Als stok achter de deur is er dan
altyd nog de Stichting Nederlandse
Reiskamer, een onder auspiciën van
de ANVR werkende organisatie, die
klachten over reisbureaus beoordeeld.
De ANVR-reisbureaus zyn verplicht
zich aan de uitspraak van de reis
kamer te onderwerpen. Het aantrek-
kelyke voor de klagende cliënt is dat
hy niets verplicht is. Als hy vindt
dat zyn klacht niet goed is behan
deld kan hy altyd nog naar de bur
gerrechter stappen.
Er kunnen dus in ons land reis
bureaus zyn die minder nauwkeurig
werken ofwel niet over alle moge-
ïyke middelen beschikken om by te
genslag de problemen op te vangen.
Met name de financiële zekerheid
kan nog wel eens een vraagteken
zyn. Kamerlid Lems en de ANVR
willen meer zekerheden. De staatsse
cretaris van Economische Zaken nog
niet. De cliënt moet dus nu nog zelf
uitkyken.
Informaties of een reisbureau goed
of niet goed werkt zyn niet te kry
gen. De ANVR, die in Amsterdam is
gevestigd, wil alleen maar meedelen
of een reisbureau by haar is aan
gesloten of niet. In elk geval kan men
dan by een dergelyk bureau profi
teren van de erecode en een reiska
mer voor eventuele klachten.
(Van onze financiële medewerker)
Wall Street gaat nog steeds geen
vaste koers, want wat er de ene dag
bykomt, gaat vaak de volgende dag
weer verloren. Allerlei politieke in
vloeden voeren de boventoon, zo
lang het met de economie zo gesteld
is dat het kan vriezen of dooien. De
Amerikaanse beleggers weten niet
geldboetes in plaats van de gevor
derde vryheidsstraffen.
De president van de Rotterdamse
strafkamer mr. A. R. Jolles, schors
te de uitspraak in een harddrugzaak
van de afgelopen week op, totdat hy
gesproken had met dokter J. F. Cai-
Jé, verbonden aan de GGD in Rot
terdam en leider van het Kralingse
drug-team. De teleurstellende con
clusie van het gesprek was het sig
naleren van een ontstellend tekort
aan opvangcentra voor eventuele
slachtoffers. Wil de rechter ontko
men aan opleggen van gevangenis
straf by ernstig misbruik of by hard
drug gebruikers, dan moet hy over
alternatieven kunnen beschikken.
Met name moet hy kunnen verwy-
zen naar behandelingsinstituten.
wat zy van het economisch gebeu
ren moeten denken. De een meent
dat de ergste zorgen over de prysin-
flatie zyn overwonnen, zodat Wash
ington de scherpe kantjes van de
kredietrestrictie en krap geldpoli
tiek kan afsiypen.
Een ander ziet de zaken echter
somberder in en beoordeelt dat de
monetaire beperkingen nog geruime
tyd gehandhaafd moeten biyven.
Voor de economische vooruitzich
ten in andere landen is de ontwikke
ling in de V.S. tot nu toe weinig be
moedigend, want als er aan de over
kant van de oceaan klappen vallen,
dan weerspiegelen zy zich door
gaans na verloop van tyd aan deze
kant. Al was het alleen maar door
de weerslag, die de koersontwikke
ling in Wall Street welke voor het
economische gebeuren wordt beïn
vloed uitoefent op de beursen ln
Europa.
Ook is er natuuriyk de Invloed
van de enorme bedragen aan dol
lars, welke uit het wereldbetalings-
verkeer zyn weggenomen door de
Eurodollars, die Amerikaanse ban
ken hebben geleend om onder de be
klemming van de kredietrestrictie in
eigen land uit te komen.
De vraag naar dollars van Ameri
kaanse kant wil beslist niet zeggen
dat er zoveel vertrouwen is in de
stabiliteit van de dollar. Integendeel.
Juist de vrees voor de koopkracht
van het betaalmiddel dat de wereld
handel regeert, maakt dat er rigo-
reuze maatregelen moesten worden
genomen om te voorkomen dat te
enlgertyd toch tot een gedwongen
aanpassing moet worden overge
gaan.
Voorlopig ls het nog zo dat de
overgewaardeerde dollar wel een
zorgenkind biyft, maar dat er geen
acuut gevaar bestaat dat Washing
ton genoopt wordt om alsnog tot ver
hoging van de goudprys over te
gaan. Een dergelyke devaluatie van
de munt. die vlak na de oorlog als
het allersterkste betaalmiddel uit de
wereldbrand tevoorschijn la gekomen,
zou het gehele internationale beta
lingsverkeer op losae schroeven zet
ten.
Zwakke handelsbalans
Zolang een land geen grote over
heeft is er geen sprake van een ver
storing in het internationale ver
keer. welke een valuta-aanpassing
dan is dat uitsluitend te wyten aan
een toevloed van buitenlands geld
dat zich om speculatieve of om fis
cale redenen een warm plekje tracht
te veroveren.
Onze handelsbalans ontwikkelt
zich bepaald niet zodanig dat er re
den is om ons op de borst te klop
pen. De invoer is in de afgelopen
maanden voortdurend sterker geste
gen dan in de verwachtingen van het
centraal economisch plan van 1970
was voorzien.
De styging van de invoer ls zo
snel gegaan dat zelfs de gunstige
ontwikkeling van de export geen
kans heeft gezien om het tempo by
te benen. Het gevolg ls geweest dat
het tekort op de handelsbalans ln
het eerste half jaar al by na een mil
jard gulden groter ls geweest dan
verleden Jaar.
De cyfers van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek hebben uit
gewezen dat er in zes maanden tyds
schotten op zijn betalingsbalans al een tekort was van byna f 3 mil
jard. Er is een tyd geweest, waarin
noodzakeiyk zou maken. Als er mo
menteel betalingsoverschotten zyn,
een dergelyk tekort werd bestreden
had kunnen worden uit de opbreng
sten uit het onzichtbare verkeer, zo
als de handel, assuranties, scheep
vaart en ander transport, alsook uit
kapitaalopbrengsten. Die inkomsten
zyn echter niet navenant meege
groeid.
T oeristendeviezen
Daartoe wordt bygedragen door
het feit dat de vakantiegangers de
mislukte zomers van de laatste Ja
ren zoveel mogelyk ontvluchten en
elders deviezen spenderen in de
hoop door de zon gekoesterd te wor
den. Het tekort op de toeristenba
lans neemt zodanig toe. dat het by
voortgaande grote tekorten op de
betalingsbalans, best eens zou kun
nen gebeuren dat de Nederlandsche
Bank er een stokje voor zou 6teken.
Indien ons land tot revaluatie zou
overgaan, dan zou de trek naar het
buitenland nog veel groter worden,
want dan zouden de vakanties ln de
zon nog goedkoper worden.
Prof. Arnold J. Toynbee neemt ln
de wereld van de geschiedkundigen
van wereldvermaardheid een toren
hoge plaats ln. Deze by zond eT bele
zen schryver en geleerde kwam met
zyn levenswerk Een studie der Ge
schiedenis pas na de Tweede We
reldoorlog in het licht der belang
stelling. Toch was dit werk. althans
het eerste deel ervan uit in 1934. De
kenners zouden het merken.
Prof. Jan Romein noemde Toyn-
bee's studie de eerste werkelijk ver-
gelykende beschavingsgeschiedenis,
waarby niet de historische feiten in
het gedrang kwamen. Toynbee be
schreef, steunend op 'n enorme ken
nis van vele beschavingen die onze
wereld heeft gekend, over de gang
van culturen. Zonder het feit te ver
waarlozen dat alle gebeurtenissen zo
als zy zich afspelen werkeiyk uniek
zyn, ontdekte hy toch een samen
hang in de geschiedens der culturen.
Hy schreef over ontstaan, groei, in
storting en ontbinding van bescha
vingen, over wereldryken en betrek
kingen tussen beschavingen.
De nu ruim 80-jarige, maar nog
steeds vitale Toynbee stamt uit een
geslacht van Engelse intellectuelen.
Al jong trok hem de vergeiyking in
de geschiedenis aan. In de eerste we
reldoorlog trad hy op als oorlogs
correspondent en in die jaren werd
hy ambtenaar op Buitenlandse Za
ken in Londen. Daarna zou hy full
time bezig zyn met zyn onderzoek
naar de geschiedenis van de grote
beschavingen die de wereld heeft ge
kend.
Toen zyn werk ook in ons land
verscheen, en dat was zoals gezegd
eigenlyk pas na de tweede wereld
oorlog interesseerde de critici vooral
de vraag of Toynbee mogelykheden
zag voor onze eigen beschaving, de
westerse om de kringloop van haar
voorgangers te ontgaan.
Toynbee gaf daarop geen sluitend
antwoord. Hy zag wel nieuwe moge
lykheden opdoemen, maar wees er
verder op, „dat wy niet op genade of
of ongenade aan een onverbiddelyk
noodlot zyn overgeleverd", maar in
tegendeel „zelf de verantwoordelyk-
heide dragen voor onze toekomst".
Een wat lange inleiding UJkt dit
voor een bespreking van een boek
van de historische maestro, dat dit
jaar in de Aulareeks onder de titel
Blokkerende gewoonten verscheen.
Het is een vertaling van een verza
meling essays die al in 1966 in Lon
den verscheen en die met elkaar een
pleidooi vormden voor een wereld
staat. Essays die weer de neerslag
waren van een reeks gastcolleges die
Toynbee in '64 hield aan Amerikaan
se universiteiten.
Hoofdthema van dit boek vormt
Toynbee's vrees voor het menselyk
leven in het atoomtydperk. De con
trole op de atoomenergie en op de
produktie en verdeling van voedsel,
de verschillende bevolkingsexplosies,
zy vragen, zegt Toynbee. om een we
reldautoriteit. Maar met name in on
ze w sterse beschaving zit een reeks
gevaariyke gewoonten die de forma
tie van zo'n wereldautoritet blokke
ren. De wereldgeschiedenis geeft een
touwtrekken te zien van duizenden
jaren tussen verenigende en verde
lende krachten. Volgens Toynbee is
de verenigde beweging gehinderd
doordat zy relatief laat van start is
gegaan. De verdelende beweging is
zo oud als de mensheid zelf. De ver
enigende beweging begon pas 5000
jaar terug. Dat is maar een moment,
als men bedenkt dat de geschiedenis
van de mens al 900.000 jaar oud is.
De laatste honderd jaar is de men-
selyke communicatie zo frappant
versneld dat slechts vereniging of
vernietiging door atoomwapens
overbiyven als mogelykheden.
Nationalisme is voor Toynbee een
voudig een ramp Vanuit deze be
schouwing komt hy tot zyn vooral
in de politiek als opmerkelijk erva
ren veroordeling van de staat Israël:
voor hem het toppunt van verdwaasd
nationalisme. Voor Toynbee is het
verschynsel van verstrooiing, de dia
spora, en niet alleen van de Joden,
heel wat veelbelovender voor de
mogelykheden van de mens om nieu
we beschavingsvormen te ontwikke
len.
Toynbee onderkent zeer scherp de
invloed van het nationalisme in de
huidige wereldstaten Rusland en
China. Toch heeft hy voor zyn we
reldautoriteit zyn hoop gevestigd op
China. Dit land heeft in een naar
verhouding zeer lange tijd de rol
van wereldmogendheid gespeeld De
Chinese wereldstaat overleefde het
Romeinse ryk, overleefde de Middel
eeuwen en werd pas aangestoken
door de ziekte van het nationalisme
onder westerse invloed in de 19de
eeuw
Toynbee ziet heel wel in dat China
zich nu niet druk maakt over de
stichting van wereldeenheid. Maar
als Rusland en Amerika nu eens
China de kans gaven om orde te
scheppen.
China zou behalve de mensen (in
2000 wellicht de helft van de we
reldbevolking» de geschiedenis heb
ben. „In 1840 was China gedurende
2061 jaren het Ryk van het Midden
geweest en in deze rol had het zyn
'vereld langdurige eenheid en vrede
geschonken". Voor Toynbee is het
daarom nu toch het aangewezen land
cm nog eens het Rijk van het Mid
den te zyn in een wereld die geen
afstanden meer kent.
Niet mee eens? Dan moet U toch
eens wat Toynbee lezen
JRS
OEGSTGEEST By Kon. Besluit
is met terugwerkende kracht vanaf l
januari 1970 by het Departement
van Defensie tot directeur van het
laboratorium voor elektronische ont
wikkelingen voor de krygsmacht ter
standplaats Oegstgeest benoemd lr.
F. Joh. van Hutten. Tot onderdirec
teur werd benoemd lr. R. A. Kas-
per.
