Vier miljoen voor
gebrek aan beleid
Utrechter stopt
eigen vonnis in
de politiebus
1^)) Schoner rijden begint bijEsso
PvdA BLIJFT
BIJ ANTI-
KVP MOTIE
Vraagonze"SchoonRijden"code
„Ik laat me maar meesleuren dan zie ik wel"
Esso service gaat steeds
cherpe kritiek van ex-werkneemster op de Sticusa:
Onbehoorlijk
Mej. Goudsmit (D'66) wil J Stadspostdienst houdt op te bestaan
invoering wijkraden
Fractievoorzitter Den Uyl
Bewoners
onderhouden
gemeente
woningen
MAN NA AANRIJDING MET TREIN UTRECHT-AMERSFOORT:
0NDERDAG 30 JULI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) Het behoedzaam gekoesterde
ilwerk, dat reeds vijftien jaar waakt over de culturele
menwerking tussen Nederland, Suriname en de Neder-
idse Antillen, leek vorige week ineen te schrompelen
een bouwvallig hutje van bananenbladeren.
d een nota van negen pagina's
hulde de Amsterdamse juris-
Agnes Herpers dat de miljoenen
[slindende Sticusa (Stichting voor
turele Samenwerking Surina-
en Nederlandse Antillen) als
irnaamste wapenfeiten in haar
zoen kan schryven: gebrek aan
sid, culturele bevoogding van Su-
»me en de Nederlandse Antillen
verspilling van dc haar toever-
nwde gelden. Kortom, de monopo-
positie die de Sticusa bezit, dank-
iet feit dat zy voor honderd pro-
wordt gesubsidieerd door de Ne-
andse regering, is er oorzaak va
die z.g. culturele samenwerking
feite een gesublimeerde vorm is
onvermogen en kortzichtigheid.
gnes Herpers is veertien maanden
iinct-secretaris geweest van de
:usa, een stichting die vrijwel al-
[elden beheert voor de culturele
enwerking tussen de rijksdelen,
gebruikmaking van stukken die
„vertrouwelijk" doorgaan, heeft
imsterdamse Juriste na haar ont-
de curieuze handel en wandel
de Sticusa in de openbaarheid
racht.
Ik heb mijn ontslag genomen, om-
ik mij niet wilde laten inkapse-
in een apparaat dat bol staat
zelfvoldaanheid en gebrek heeft
zelfkritiek".
ver het gebrek aan beleid zegt ze:
durende de afgelopen vijf-
Jaar heeft de Sticusa 20 miljoen
len gekregen. Jaarlijks wordt de
idie verhoogd. Over 1969 bedroeg
ubsidie 4 miljoen gulden en voor
is iets meer dan vier miljoen
len uitgetrokken. Er is nooit een
lelmatig onderzoek geweest naar
opstellen van richtlijnen. Er is
mer een evaluatie gemaakt van
totale werk of onderdelen van
werk. De begroting van Sticusa
t in zijn algemeenheid geen in-
t in een evenwichtige verdeling
de uitgaven over diverse posten,
bestuur heeft zich, afgezien van
vaste apparaatskosten voor Ne-
and, Suriname en de Nederland-
Antillen, nooit afgevraagd wat
we met de rest van het geld,
velke wijze worden de gelden be-
1 Wat Je met de rest van de gel-
doet, kan Je alleen maar doen
je uitgaat van een bepaalde vi-
op de besteding van de gelden
ndien Je een overzicht hebt van
ïesteding tot dan toe. En daar
Je een evaluatie voor nodig,
of. Van Lier, bestuurslid van de
usa heeft in 1964 in een nota
het bestuur een aantal suggesties
an over de toekomstige beleids-
n. In deze nota leverde hij kri-
op de situatie van toen waarin
nadrukkelijk stelde dat het tijd
It dat het werk van de Sticusa
sch wordt bekeken met inbegrip
het werk van de zusterinstellin-
in Suriname en op de Neder-
se Antillen.
n goed wetenschappelijk sociolo-
i onderzoek, zoals Van Lier voor-
Ie, vond in 1964 misschien nog
veel gehoor, maar dan vind ik
het in 1970 wel kan gebeuren".
iETYPE 4
co's te nemen. En dat vind ik voor
een bestuur van een dergelijke in-
stellig een tekort"
Van Antilliaanse en Surinaamse
zijde is de afgelopen jaren veel kri
tiek geweest op Sticusa. Maar deze
kritiek is nooit in de openbaarheid
gekomen. Afgelopen zomer wei
gerde de Surinaamse dichter Dobru
een beurs van Sticusa omdat hy
zich niet wilde compromitteren met
deze instelling. Incidenteel wordt in
de Surinaamse en Antilliaanse pers
kritiek opgeleverd op de Sticusa
vooral op de stroom van Nederland
se kunstenaars, deskundigen en pseu-
do-deskundigen die zo nodig hun
culturele wysheden willen uitdragen
In Suriname en op de Antillen wordt
dan ook gesproken over het „Reis
bureau Sticusa".
In 1969 werd voor bezoeken van
Nederlanders aan Suriname en de
Nederlandse Antillen byna 750.000
gulden uitgegeven. Voor bezoeken van
Surinamers en Antillianen aan Ne
derland ruim f. 12.000,-. Hierbü komt
de fictie van gelykwaardigheid ook
om de hoek kyken. De zeven cultu
rele centra in Suriname en de An
tillen ontvingen in 1969 f 573.448
aan subsidie, dat is slechts f 14.648
meer dan de Sticusa zelfs in Am
sterdam opmaakt aan apparaats
kosten.
Onlust
Weinig durf
linnen het bestuur (waarin o.m.
Qg hebben dr. H. Reinink
zitter prof. De Gaay Fortmann,
ts burgemeester Ravensloot me-
w Fortanier De Wit, H. Dennert
msterdamse rechters mr. H. Pos
dr. R. van Lier van de Sticu-
lad je wel mensen die ervan
tuigd waren dat het werk zich
eel richtte op het establishment
laarmee vry wel alleen op Neder-
of op West-Europa gerich-
roepen van de bevolking, maar
'einig op het gewone volk. Dit
wel gezien, maar er werden geen
equenties aan verbonden. Er
niet gezegd: daar moet wat
nderen, of we stoppen er geen
meer in, of gaan er over pra-
Uit de gang van zaken zou je
aide conclusies kunnen trek-
maar dat gebeurde niet door
bestuur. Misschien zyn de be-
rsleden bang voor kolonialist te
len uitgemaakt.
zou je kunnen voorstellen dat
neer je een culturele instantie
je een avantgardistische op
ing kan innemen. Je kan je wat
tnaken van de regeringspolitiek.
»u je gemakkelyk niets behoe-
aan te trekken van bepaalde
stigde sociaal economische be
en. Je kan zeggen: ik ben er om
timuleren en niet om te bewa-
Je moet een visie hebben. Ik
de laatste zyn om te beweren,
ik deze visie kan ontwikkelen.
in het bestuur van de Sticu-
tref je weinig uitgesproken me
ien aan en weinig durf om risl-
Kort geleden leverden de kamer
leden Cammelbeeck en Den Uyl.
kritiek op de Sticusa en recentelijk
de schryver W. F. Hermans in Ave
nue en in zyn boek „De laatste res
ten tropisch Nederland". In 1968
hebben de Antillen in een nota, die
verder door het leven gaat als „de
stinknota van de Antillen" voorzich
tig een aantal onlustgevoelens
tA.v. de Sticusa uiteengezet.
,Van deze nota hoor je niets meer.
In de debatten in de Tweede Ka
mer hoor je ook niets over de Sti
cusa. Er is geen mens die er iets
vanaf weet ,en dan te bedenken dat
deze stichting volledig draait op gel
den uit de gemeenschap. Waar-
schyniyk zyn de kamerleden bang
hun vingers te branden aan wat
misschien een politieke kwestie zou
zyn".
Met betrekking tot de eenzydige
oriëntatie van Sticusa wyst Ag
nes Herpers er op dat instanties of
groeperingen die niet passen in het
denkpatroon van deze stichting nau-
welyks of niet aan bod komen voor
subsidie. Vito, het door Stanley
Brown geredigeerde oppositieblad op
de Antillen, vroeg subsidie om in de
landstaal literaire produkten te kun
nen opnemen. De Sticusa nam vyf
abonnementen. Het brave tydschrift
„Nieuwe Westindische Gids" ontving
echter een subsidie van 5000 gulden.
Progressief gevaar
Het uitzenden van Harry Mulisch
werd. na vele tegenwerkingen binnen
het bestuur („Er moet hierna een
tournee volgen van een kunstenaar
van een andere kleur die niet denkt
dat hy al schryvende perse politiek
moet bedryven) uitgesteld tot onver
hoopt een rappèl zou komen, waar
na de uitzending weer aanhangig ge
maakt kan worden.
De redenering die uit versla
gen, activiteiten en besprekingen van
Sticusa steeds naar voren komt,
luidt: wat progressief is, is gevaarlijk,
wat gevaarlyk is, is politiek, wat po
litiek is, is niet cultureel.
Ten aanzien van de besteding van
de gelden voor tv-programma's en
films voor liga's in Suriname en op
de Antillen betoogt Agnes Herpers
dat deze gelden beter besteed kun
nen worden voor buurt- en clubhuis
werk of andere sociale projecten.
„Wat hebben de mensen eraan als
je voor 700.000 gulden tv-program
ma's stuurt als „Tel uit je winst",
de Rudy Carrell-show en „Pipo de
clown", of voor f 500.000 aan films
„Ik vind het een beetje merk
waardige zaak dat iemand die
14 maanden op ons bureau
heeft gewerkt meent het alle
maal beter te weten. Juffrouw
Herpers denkt de wysheid in
pacht te hebben. Bovendien vind
ik het een illegale, onbehoorlyke
handelwyze dat ze gebruik
maakt van interne informatie
en vertrouwelyke stukken". Zo
luidt de reactie van drs. M. D.
Thijs, secretaris van Sticusa en
de man die in feite achter de
schermen de dienst uitmaakt
van de culturele samenwerking
tussen Nederland, Suriname, en
de Nederlandse Antillen.
„Wat mej. Herpers beweert,
is grotendeels verkeerd en gelo
gen. Er komen enkele juiste be
weringen in haar nota voor,
maar voor 't grootste deel po
neert zy meningen die helemaal
niet nieuw zyn en ook door het
bestuur worden gehuldigd".
Drs. Thys: „Zoals by alle
werkzaamheden moet ook de
Sticusa werken binnen de be
staande situatie met de esta
blishment die eigen voorkeuren
heeft. Het gevolg is dat je de
gevangene wordt van het esta
blishment. Vaak genoeg hebben
wy gepleit om ook in de sociaal-
culturele sector actief te zyn.
In Suriname en op de Antil
len hebben wy daar alle begrip
voor gevonden, soms was het
moeilijk om een en ander in
concrete daden om te zetten.
Het Sticusa-bestuur heeft zich
voortdurend gebogen over deze
materie. Ons beleid verandert
steeds, wy passen ons voortdu
rend aan aan de zich snel so
ciaal en cultureel wisselende
omstandigheden".
Over de „inspraak" van Su
riname en de Antillen zegt drs.
Thys: „De Sticusa onderneemt
niets, letterlyk niets, zonder van
te voren overleg te hebben ge-
pleeg met de culturele centra in
Paramaribo en op de Antillen
De concept begrotingen worden
jaarlyks naar de culturele cen
tra overzee gestuurd voor aan-
vulllingen en/of opmerkingen.
Het Intercaraibische contact?
Op verzoek van de Antillen heb
ben wy 15.000 gulden op de be
groting uitgetrokken. Uit de An
tillen zyn echter nooit concrete
voorstellen gekomen om de
15.000 waar te maken".
die alleen gedraaid worden voor de
happy few van de Antilliaanse film
liga's en niet voor de gewone bevol
king? De mensen zyn veel meer ge
holpen met beurzen voor capabele
jongeren, bibliotheken of voorlich
tingscentra voor geboorteregeling
dan met het zenden van al die high
brow-kul".
Over het „Intercaraïbisch contact"
zegt ze: „Voor 1968 was f 10.000 be
groot, er werd maar 600 gulden ge
bruikt. In 1969 was begroot 15.000
gulden, slechts 3200 gulden werd ge
bruikt. Waarom worden niet meer
gelden beschikbaar gesteld voor de
oriëntatie van Surinamers en Antil
lianen in het Caraïbisch gebied".
Tenslotte vraagt ze zich af waarom
begin dit jaar 25.000 gulden moest
worden uitgegeven voor een bezoek
van vyf Sticusa-functionarissen ge
durende zeven dagen aan Suriname
en f 25.000 voor het verbouwen van
een ontvangstkamer in het gebouw
van de Sticusa in Amsterdam.
„Ik weet dat ik gebruik heb ge
maakt van vertrouwelyke stukken.
Het belang van wat er gebeurt met
vier miljoen openbare geldmiddelen
vind ik echter groter dan het belang
van „vertrouweiyk".
ADVERTENTIE
SAN FRANCISCO (ANP) Me
juffrouw Anneke M. Goudsmit. lid
van de Tweede Kamer voor D'66, wil
in Nederland een systeem van wijk-
J raden invoeren, waarbij vrywillige
I bevolkingscomité's invloed zouden
gaan uitoefenen op de planning voor
stedelijke vernieuwing.
I Het tweede-kamerlid bestudeerde
problemen in een aantal Amerikaan
se steden, die zy bezocht op uitno
diging van het Amerikaanse minis
terie van Buitenlandse Zaken.
De wykraden in de Verenigde
Staten zyn samengesteld uit vrywil-
ligers die, in zgn. „open werkgroe
pen", problemen als recreatie, het
aanleggen van straten, sanering,
parkeren, behuizing, vervoer, water
vervuiling. etc. in de buurt waar zy
wonen, onder de loupe nemen.
In de meeste Amerikaanse steden
worden deze comités overkoepeld
door een vereniging van betalende
leden. Het geld door deze vrywilli-
gers opgebracht, wordt besteed aan
studies over de aan de orde zynde
stadsproblemen.
In vele Amerikaanse steden heb
ben deze vry willige organisaties
grote invloed gekregen.
Mejuffrouw Goudsmit meende
dat het wykradensysteem in een
land van de grootte van Nederland
heel goed zou kunnen functioneren.
De invoering zou een grote stap zyn
naar een directere kleine democratie,
zo zei zy.
DEN HAAG (ANP) Het dage-
lijks bestuur van de Partij van de
Arbeid (PvdA) ziet geen aanleiding
om uitvoerig te discussiëren over het
initiatief tot herroeping van de zo
genoemde anti-KVP-motie van 1969.
Er was en er is geen aanleiding om
op de discussies daarover in te gaan,
aldus drs. J. M. den Uyl, die als
fractievoorzitter deel uitmaakt van
het dagelyks bestuur van de Partij
van de Arbeid. Hij wees erop, dat
er geen aanleiding is tot wijziging
in de tot dusver gevolgde lijn na de
aanvaarding van de betreffende
congresresolutie uit 1969.
Zoals bekend wordt in die resolu
tie uitgesproken dat de Partij van
de Arbeid, gelet op onder meer de
politieke opstelling van de huidige
IC VP en de oprichting van de Poli
tieke Party Radi kalen voor de ko
mende kamerverkiezingen niet met
de KVP een stembusakkoord zal
aangaan en dat de Party van de
Arbeid aansluitend op de komende
kamerverkiezingen geen regerings
samenwerking met de KVP zal aan
gaan.
Het initiatief om deze resolutie ge
heel in te trekken, dan wel af te
zwakken, is afkomstig van de ge
westelijk voorzitter van de PvdA in
Gelderland, de heer H. Staneke, uit
Apeldoorn.
UTRECHT (ANP) De Stads
postdienst ls niet meer. Met ingang
van donderdag 30 juli stopt de di
recteur van de Utrechtse stadspost-
dienst, de 28-jarige A. van der Lee,
er mee. Hij moest wel, omdat twee
van zyn klanten hem zoals hüzelf
zegt hebben „verlinkt". Hjj vindt het
uiteraard jammer dat het r.o gelo
pen is, „maar de postale recherche
heeft nu voldoende bewijs in han
den dat ik voor meer dan één klant
brieven bezorg en dat is volgens de
postwet verboden" aldus Van der
Lee.
De Utrechter begon op 6 septem
ber van het vorig jaar met zyn
stadspostdienst. De zaak liep goed,
zo goed zelfs dat hij na enkele maan
den al 25 man in dienst had. Van
oer Lee kreeg in totaal 36 klanten,
waaronder banken, warenhuizen en
andere grote instellingen. Zelfs deed
hy regelmatig zaken voor de ge
meente Utrecht. Voor één warenhuis
(Vroom en Dreesmann in Utrecht)
bezorgde hij brieven, voor de ove
rige 35 klanten bracht hij alleen ge
sloten drukwerk rond, hetgeen wet
telijk is toegestaan.
Van der Lee wist al maanden dat
de postale recherche op hem loerde
en na 1 april jl. ging de PTT hem
en de andere stadspostdiensten nog
scherper in het oog houden. Volgens
de Utrechter heeft één klant een
ijzerhandel hem begin deze week
de das omgedaan door een proces
verbaal, dat was opgemaakt door de
postale recherche, te ondertekenen.
In dit verbaal wordt verklaard, dat
Van der Lee brieven voor ddt bedrijf
rondbrengt.
Kopie
Gisteravond ontdekte de Utrech
ter heel toevallig tussen de da
gelijkse post van de firma, voor wie
hy brieven bezorgt, een brief be
stemd voor de afdeling bijzondere
wetten van de Utrechtse politie. ,Jk
kon vry goed zien dat er een kopie
van een kwitantie van my inzat voor
het bezorgen van brieven", zo ver
telt de Utrechtse stadspostdirecteur,
die nu moet aannemen dat de poe-
tale recherche over voldoende be
wijsmiddelen beschikt. .Daarmee is
voor mij het einde van deze dienst
gekomen. Ik stop er mee. Donderdag
gooi ik mijn eigen doodvonnis in de
bus", aldus een teleurgestelde Van
der Lee, die met weemoed terug
denkt aan de afgelopen maanden,
waarin hy er met zijn dienst een
goed weeksalaris op na kon houden.
Jasperina de Jong repeteert(links)
met
vi uw, uk juu-y i Kfjvi,KKi l muist en John Kuipers voor I a.s. in nei nieuwe ae tc
de dansers Frans Sanders haar eigen show, die 3 september theater in première gaat.
het Nieuwe de la Mar-
ADVERTENTIE
NIEUW-VOSSEMEER (GPD)
Bewoners van 21 woningwetwonin
gen in het Brabantse dorpje Nieuw-
Vossemeer (ca. 1900 inwoners), gaan
zelf in hun vrfje tjjd de huizen
schilderen. Zy krygen daarvoor ma
teriaal van de gemeente en een pre
mie van f 50,- per woning. Op deze
oorspronkelijke wijze maakt Nieuw-
Vossemeer van de financiële nood
een (burger)deugd: het fonds voor
onderhoud van woningwetwoningen
in dit dorp is totaal uitgeput.
„We hebben een aanbesteding ge
probeerd by de schildersbedryven in
de omgeving, maar zelfs de laagste
I in schryver was met ca. f 650.- per
I woning voor ons te duur", zegt bur-
I gemeester mr. H. P. J. A. M. Hen-
nekens. „Wy konden geen opdracht
geven en dat betekende, dat nog ln
jaren niets aan het verwaarloosde
schilderswerk van die hulzen zou
worden gedaan".
Een inwoner een bouwvakarbei
der, kwam op het Idee zelf de kwast
ter hand te nemen en vroeg daartoe
toestemming by de gemeente. Mr.
Hennekens was met dit initiatief zeer
ingenomen en stelde deskundig ad
vies, materiaal en een premie van
f 50,- in het vooruitzicht. Thans heb
ben zich van de 21 bewoners van dit
complex er reeds 16 aangemeld voor
het doe-het-zelf-karwei.
Natuuriyk beseft de burgemeester,
dat de gemeente door geldgebrek
haar eigen verantwoordeiykheid on
voldoende waar maakt. Voor kleine
plaatsen is dergeiyk onderhoudswerk
echter veelal te kostbaar. „Er zou
veel gewonnen zyn, als een regionale
pot van kleinere gemeenten op grote
schaal schilderwerk zou kunnen
aanbesteden. Dat zou de prys per
woning aanzieniyk kunnen drukken
en de schildersbedryven van werk op
grote schaal en op lange termyn
voorzien".
Voor het Nieuw-Vossemeerse plan
bestaat elders al grote belangstel
ling. Deze zelfwerkzaamheid in klei
nere plaatsen zou ook de stlchtings-
kosten en dus de huurprys van nieu
we woningwetwoningen belangryk
kunnen verlagen.
SOESTDUINEN (GPD) „Ik
dacht: laat maar sleuren, dan zie ik
wel waar ik terecht kom". Deze laco
nieke woorden zyn van de heer F.
Lablans (40) uit Soesterberg, nadat
hy in zyn auto vyflig meter door
een trein op de lyn UtrechtAmers
foort was meegesleurd. De heer La
blans, hoofdopzichter by Waterlei
dingbedrijf Midden-Nederland
(WMN), doet zyn verhaal zeer kalm.
„Ik verricht altyd zwaar werk, met
af en toe nogal wat spanning, zodat
je het wat leert kalm te blijven",
zegt hij.
Om aan te tonen hoe rustig hy
de situatie verwerkte, vertelt hy:
„Toen myn auto na vyf tig meter tot
stilstand kwam sprong ik eruit en
liep ik terug naar de overgang om te
kyken hoe het met de inzittenden
was van de auto die my aanreed. Ik
kreeg de kans niet een kijkje te ne
men, want toen ik by de overgang
was, ging er een bel. Er kwam een
trein uit de andere richting aan en
die ben ik armzwaaiend tegemoet ge
lopen. Ondanks het waarschuwen
van de machinist is deze trein toch
nog op de toen al flink beschadigde
auto ingereden".
De heer Lablans zegt dat hy op
6 meter afstand van de gesloten
spoorwegboom stond te wachten. Hij
stak juist een sigaret aan, toen hy
van achteren een zet kreeg van een
personenauto, waarin twee Marok-
AD VERTEN HE
kanen zaten. De chauffeur is na de
aanrijding weggelopen, zyn passagier
werd met een kaakfractuur en een
hersenschudding in het vlakbij
liggende ziekenhuis „Zonnegloren"
opgenomen. De personenwagen van
de Marokkanen was niet hun eigen
dom; de auto was enkele malen van
eigenaar verwisseld. De politie heeft
de gevluchte chauffeur nog niet ge
vonden.
„Toen de trein Utrecht—Amers
foort halverwege was gepasseerd, ge
beurde het. Met een reuze smak
kwam myn auto tegen de trein aan.
De wagen werd links voor gegrepen.
Ik heb, toen de auto werd meege
sleurd. kans gezien my op myn rug
over de stoel heen te werken. Het
kan zyn, dat de schok me zo snel
op de achterbank heeft doen belan
den. Ik ben in elk geval in elkaar
gedoken op het rechterdeel van de
achterbank gaan zitten schuin
achter de bestuurdersplaats. De ma
chinist heeft niets gemerkt, want de
trein reed door", aldus de heer La
blans.
Hy had gisteren vry om karweitjes
op te knappen in zyn nieuwe woning
in Soesterberg, waarheen het gezin
Lablans (echtgenote met vyfjarig
zoontje en tweejarig dochtertje) van
daag is verhuisd. Lablans: „Ik zou
even over de spooriyn wat lege fles
sen wegbrengen. Myn zoontje Frank
gaat vaak met me mee in de auto.
Ook nu zou hy meegaan, maar om
dat hy nog niet klaar was ging ik
alleen. Goddank".
Geluksvogel Lablans zegt totaal
niet nerveus te zyn geweest na de
goede afloop. Dat zyn uit 1962 stam
mende auto na aanry dingen met
twee treinen een hoop schroot ls ge
worden, van welk avontuur hy de
eerste fase meemaakte en de tweede
aanschouwde, heeft hem niet beve
rig gemaakt.
Lablans: „Myn vrouw was erg ner
veus. Zy had al gehoord wat er met
me was gebeurd toen ik thuis kwam.
want ik had iemand naar hem toe
gestuurd om het te zeggen. Twee uur
na het ongeval reed ik alweer ln een
auto. Ik ben daarna enkele malen
op de spoorwegovergang gereden. Het
deed me niets. Wat ik het gekste van
het avontuur heb gevonden is de op
merking van een politieman, vlak na
het ongeval. Dip man vroeg my
waarom ik niet geremd had. nadat ik
van achteren was aangereden. We
zullen maar denken dat de man wat
nerveus was. toen hy deze opmer
king maakte".
