Leidse biologen in actie
tegen milieuvervuiling
Praten tussen binnenstad en raad
DE
LEID'
SE
V.V.V. zoekt leden
onder Middenstand
Geslaagd
iBf^D
Drs. A. A. Mabelis: „Consequenties van
plannen worden onvoldoende doordacht
Youth Brass Band
speelde moeizaam
Niet iedereen
in comité
Hi
ZATERDAG 18 JULI 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 3
LEIDEN „Hoe lang kunnen we nog
doorgaan met wegen aanleggen in ons
land? Hoeveel jaren kunnen we de ,,weg-
bouwrace" nog volhouden tegen het zich
iteeds sneller uitbreidende autopark? Vijf,
Deze sombere toekomstvoorspel
ling ls van de Leidse bioloog drs.
A, A. Mabelis, die met een groep
actieve biologen deeluitmaakt
van de vorig jaar opgerichte
Werkgroep Milieubeheer. De ac
tieve kern van deze groep werkt
op het Zoologisch Laboratorium
aan de Kaiserstraat in Leiden en
ui komt geregeld bijeen om acte de
u presence te geven op die plaatsen
vaar het milieu in het gedrang
komt.
Eén van die dreigende punten ls
Provinciale weg 1, gepland tussen
Den Haag en Katwijk lopend dwars
door een van de laatste „stiltegebie-
jen" die de Randstad nog kent. Zou
de weg er komen de beslissing ligt
dit ogenblik by Den Haag dan
i een uniek duingebied in
jJlwee stukken worden gesplitst en zou
ien typisch onderdeel van dit land-
ichap verloren gaan.
Onvoldoende
De studiegroep Vervoersproble-
liJn&tiek. die deel uitmaakt van de
rerkgroep heeft zich intensief met
leze problematiek beziggehouden. De
tonclusie van drs. Mabelis is, dat
0 mensen die de weg op de kaart heb-
len uitgestippeld, de consequen
ts daarvan onvoldoende hebben
1 loordacht. „Bijvoorbeeld op het ge-
i;pd van de geluidshinder zijn geen
j" dviezen ingewonnen. Evenmin heeft
ien laten onderzoeken wat de bio
logische gevolgen zouden kunnen zijn
D an de aanleg van de vier-strooks
uto-weg. Gesteld dat de korst-
Hjpossen op de duingrond te ly-
zouden hebben van de uitlaat-
jaasen van duizenden auto's, dan
ou het duingebied in enkele Jaren
unnen veranderen in een geweldige
in andverstuiving. Daarom zullen inde
1 oekomst eerst duidelijk alle risico's
/gewogen moeten worden alvorens
besluit een dergelijke weg aan
t leggen".
Er is becijferd, dat wanneer de weg
'Jfe ligt Jaarlijks ongeveer vierduizend
Iter olie in het duingebied terecht
:omt door passerende auto's. Af ge-
i, van de mogelijkheid, dat er ooit
us ens een tankauto zal omslaan, stelt
oen dit gebied, dat van vitaal belang
voor de drinkwatervoorziening van
sn Haag, aan een groot gevaar
loot.
De Werkgroep Milieubeheer doet
reinig aan directe protesten. „We
uk! rillen graag eerst de argumenten
de tegenpartij weten. Op dat
lunt wordt het ons dikwijls moeilijk
laakt. Wij krijgen meestal cijfers,
Jüe al lang achterhaald zijn; de nieu-
ie gegevens blijven achter slot
?5 m grendel. Aan de andere kant ont-
Raan vaak nuttige contacten zoals
Widens een gesprek met technici van
ov. en Rijkswaterstaat over de
Jksweg 1. We hebben zinvol van
111 ledachten gewisseld en ze bleken ze-
Ier ontvankelijk voor onze argu-
0 inenten.
Hetzelfde bleek bij het Staelduinse
Bos, een kwestie die een beetje in
ie emotionele sfeer is getrokken. Een
ucursie met de betrokken mensen
het bos was voldoende om ze
r van te overtuigen dat het Stael-
Bos een mooi en interessant
Jtos is, vooral uit biologisch oogpunt
bezien en dat het een verlies zou
wanneer alles gekapt zou wor-
tien, misschien vijftien jaar, maar het is
zeker, dat het op den duur spaak loopt.
Het aantal kruispunten wordt steeds gro
ter zodat een massale verkeerschaos straks
aan de orde van de dag is".
Op een rijtje
Overigens bestaat over de vraag of
^Jien bos mooi is of niet nogal eens
ti terschil van mening. Drs. Mabelis:
B(j Staatsbosbeheer ziet men een
li, bes vaak als produktiebos, waar bo-
aen precies op een rijtje staan, ter-
Kti *ijl dat voor een recreatiebos Juist
biet de bedoeling is".
De werkgroep beperkt zich niet al
len tot natuurbeschermingspro
blemen. Een groep gaat zich bin-
aenkort bezighouden met de her-
(Door Bram v. Leeuwen)
structurering van de Leidse binnen
stad. Volgens drs. Mabelis is er voor
het vervoersprobleem maar één juis
te oplossing: het afsluiten van het
centrum voor particuliere auto's, be
houdens enkele uitzonderingen. De
parkeerplaatsen kunnen daardoor
geconcentreerd blijven buiten de
singels.
Houdt men het verkeer binnen de
singels, dan loopt het binnen enkele
Jaren hopeloos vast, tenzij men de
city helemaal tot de grond toe af
breekt. Op het ogenblik rijd Je al
sneller met de fiets door de stad dan
met de auto. Ook bij de aanleg van
nieuwe woonwijken volgt men nog
steeds de verkeerde tactiek", aldus
drs. Mabelis. „Waarom wordt bij
voorbeeld niet eerst gezorgd voor een
geschikte aanplanting. Waarom moet
alles eerst omgehakt en geëgali
seerd worden voordat met de bouw
kan worden begonnen? Het moet
toch mogelijk zijn reeds bestaande
bomen en oneffenheden in het ter
rein in de bouwplannen op te nemen.
Iets dergelijks gebeurt in Zweden al
jaren. Drs. Mabelis heeft nog andere
bezwaren tegen de huidige woning
bouw. Er worden nog te veel huizen
ontworpen die helemaal niet passen
in hun omgeving. De architecten
onwerpen modelwoningen zonder
zich af te vragen waar die huizen
straks gebouwd zullen worden.
Vele nieuwbouwwijken aan de rand
van de stad contrasteren sterk met
de vlakke landelijke omgeving. Ze
bieden een agressieve aanblik. Waar
om niet eerst wat laagbouw en een
geleidelijke overgang naar hoogbouw.
Flats hoeven belist niet lelijk te zijn
in een stadsbeeld maar ze moeten
wel op de juiste wijze ingepast wor
den.
Stankhopen
Een doorn in het oog van de
werkgroep zijn ook de vuilstortplaat
sen die het landschap totaal kun
nen bederven. Jarenlang lag er op
de grens van Zoeterwoude en Zoe-
NOORD WIJK ZEE Een Youth
Brass Band van de Coventry School of
Music zetelde gisterochtend op de on
derbouw van wat een muziektent zou
kunnen worden op wat een pleintje
heten kan tegenover de Herv. Kapel
in de Hoofdstr. van Noordwyk-Zee.
Koperen blaasinstrumenten plus
klarinetten. De aanwezigheid van be-
crekkelijk veel cometten is een we
zenlek bestanddeel van de typisch
Engelse brassband. Klarinetten ech
ter ter waren er vier) vallen buiten
het klassieke begrip „brassoand Al
was dit korps het lynste van Groot-
Brittanië, het zou vanwege de klari
netten niet toegelaten worden tot een
officieel Engels brassband-concours.
Overigens doen selecte maatsteven
hier niet ter zake. Uitblinkers zaten
hier niet, want het korpsje had door
een paar dozijn andere vervangen
kunnen worden, een korps van school
jongens en meisjes op een vakatie-
trip, al dan niet geregeld via een
ministeriële culturele uitwisseling.
Wat er gespeeld is weten we niet,
er waren programma's noch aankon
digingen en de leider ontglipte ons
spoorloos na afloop. De dirigent had
zeker in ziyn orkestje een behoorlijk
klankgehalce ontwikkeld, de ensem
ble-techniek was echter niet om er
ondersteboven van te zijn, sommige
trekjes, aansluitingen, overgangen
verhepen daarvoor wat te moeizaam.
De klank op zichzelf van een brass
band is zachter dan van een fanfare.
Van de vier schuiftrompetten zagen
we er een uit het gelid gehaald voor
een solo. Die jongling had wel enig
niveau, maar miste in de glissando's
het vereiste raffinement.
Het weer was net vriendelijk ge
noeg om deze jeugdverkleumde speel
vingers te besparen. Publiek hadden
ze genoeg. Applausjes ook. Commer
cieel geïnteresseerden deelden aan de
klappende omstanders paperassen uit
Voor watertochtjes, voor psychede
lisch dansen. Jammer dat die voor
een deel de bestemming kregen om
straatstenen te bedekken.
KEES VERHOEF
Smrkowski ernstig ziek Goed
ingelichte zegslieden in Praag bewe
ren, dat de 59-jarige voormalige par
lementsvoorzitter, Josef Smrkowski
kanker in de heup en de ruggegraat
heeft en dat zijn artsen hem nog
hooguit zes maanden te leven geven.
De 59-jarige Smrkowski, eens een
van de belangrijkste liberale leiders
onder Alexander Doebtsek is patiënt
in een Praags ziekenhuis, maar gaat
geregeld naar zijn huis in de stad.
Door zijn ziekte is hij gedwongen
met krukken te lopen, aldus zijn
vrienden.
Inderdaad Ar am bur u De Ar
gentijnse regering heeft beves
tigd, dat het lichaam, dat de politie
in de kelder van een boerderij had
gevonden, het stoffelijk overschot is
van de 67-jarige voormalige pre
sident, Pedro Aramburu. Het lijk had
twee schotwonden in de borst.
„Wintertoerisme" Op de Oos
tenrijkse bergpassen is 15 cm verse
sneeuw gevallen en verscheidene we
gen zijn door aardverschuivingen
versperd. Geen van de bergpassen is
gesloten, maar er zijn wel sneeuwket
tingen nodig voor de Grossglockner
en op de Arlberg en Radstad-
ter Trauern passen ligt natte sneeuw.
era echryoen
Vele bewoners van de Uiterstegracht
vragen zich af of onder „woning
noodcomité" alle grachtbewoners
gerekend worden. Ik als buurtbewo
ner die niet mee wil doen met kwa
jongensstreken wens niet bij dit
buurtcomité betrokken te worden.
H. J. Wansink,
Uiterstegracht 157,
Leiden.
termeer een dergelijke stank -
hoop. Hoewel de plannen jaren ver
traagd zijn, is men inmiddels begon
nen met de aanleg van een recrea
tiegebied op die plaats. Op korte af
stand liggen de Gelderswoudse Plas
sen, een ryk natuurgebied ingebed
in een prachtig polderlandschap. De
studiegroep landschapsverzorging wil
dat het nieuwe recreatiegebied land
schappelijk in het bestaande wordt
ingepast. Een landschapsarchitect zal
meer dan thans gebruikelijk is zijn
uitgangspunten moeten kiezen in de
milieubiologie, (Oecologie» aldus drs
Mabelis.
Op andere plaatsen houdt de werk
groep ook de plannen in de gaten. Zo
is een studiegroep bezig met de voor
genomen bouw van weekendhuizen
op het eiland Faljeril in de Kager-
plassen. Ook het steeds toenemend
aantal woningboten langs de oevers
heeft de aandacht van de biologen.
Hoewel de werkgroep nog maar
zeer kort bestaat zijn er toch al en
kele successen geboekt, met name
bij de plannen om in de buurt van
de Kaag een elektriciteitscen
trale neer te zetten. Het water zou
door thermische verontreiniging zo
warm worden, dat het biologische le
ven in de plassen, meren en kana
len voor een groot deel verloren zou
gaan.
Mede dankzij het opstellen van 'n
uitgebreide documentatiemap en 'n
geslaagde teach-in werd de opdracht
tot de bouw van de centrale terug
gegeven aan het Elektriciteitsbedrijf
Zuid-Holland. Ook de gegevens die
door drs. Mabelis zijn verzameld
over de biologische waarde van het
Staelduinse Bos hebben veel belang
stelling getrokken. Verder zijn in
middels diverse studiegroepen ge
vormd die bepaalde aspecten van de
milieuverontreiniging in de gaten
houden. Zo is de studiegroep thermi
sche verontreiniging betrokken bij
de bouw van centrales aan het Ke
tel- en het Bergumermeer. Voor de
bodemverontreiniging worden de
ontwikkelingen langs de Lunter-
se beek in de gaten gehouden en
voor de geluidshinder is de aandacht
gericht op de vliegvelden Woens-
drecht en Schiphol.
Drs. AA. Mabelis
(Foto LD/Holvast)
Milieubeheer
Enkele leden van de werkgroep
stellen op het ogenblik pogingen in
het werk toestemming van het col
lege van curatoren van de Leidse
universiteit te verkrijgen voor de op
richting van een afdeling Milieube
heer, als onderdeel van de Subfacul
teit. De taak van deze afdeling zou
onder meer bestaan uit het geven
van een aantal colleges in het eerste
jaar over milieubeheer, het opstel
len van een literatuur- en documen
tatiesysteem en het organiseren van
een seminarie. Voorgesteld is prof.
Kuenen, directeur van het Rijksin
stituut voor Natuurbeheer en hoog
leraar aan de Leidse universiteit aan
te stellen als hoofd van deze afde
ling. Ook op andere universiteiten in
ons land zullen pogingen in het werk
gesteld worden afdelingen voor mi
lieubeheer op te richten.
LEIDEN De Leidse VW is
een ledenwerfactie begonnen onder
ongeveer 500 kleinbedrijven en de
taillisten. De bedoeling is het aantal
contribuerende leden uit te breiden,
waarna men by de gemeente een ho
gere subsidie wil aanvragen. Om
voor hogere subsidie in aanmerking
te komen, dient echter duidelijk be
wezen te worden, dat men in de Leid
se VW een nuttige organisatie ziet.
De VW zegt in haar rondschrijven:
„Het is noodzakelijk dat wij de be
schikking krijgen over ruimere midde
len willen wij de naam van Leiden,
in de wereld van het toerisme, kun
nen hooghouden. Het Nationaal Bu
reau voor Toerisme in Den Haag j
heeft grote plannen voor manifesta
ties en toeristische uitgaven van al
lure Wil Leiden daarin meespelen,
dan zullen de financiën die daarvoor
nodig zijn, geproduceerd moeten
worden."
Over de activiteiten tot nu toe
zegt het rondschrijven: „Tot nu toe
zijn onze activiteiten op velerlei ge
bied noodgedwongen beperkt geble
ven. Dit is niet alleen te wijten ge
weest aan ontoereikende middelen;
het huidige kantoor laat, wat ruim
te betreft, slechts 'n zeer kleine per
soneelsbezetting toe, feitelijk alleen
i voldoende voor het geven van ge
vraagde inlichtingen en het assiste
ren bij het onderbrengen van gasten.
Met het nieuwe kantoor dat, naar
wij hopen, einde dit jaar betrokken
zal kunnen worden, zal het ruimte
probleem zijn opgelost. Of wy dan
ook werkelijk onze vleugels kunnen
uitslaan hangt af van uw (financiële)
steun."
LEI DEIN Aan de Rijksuniversi
teit in Utrecht zyn geslaagd voor het
doctoraal examen geneeskunde: B. H.
Nelemans (Woubrugge), H. Ooster-
hoff (Leiden), M. Smoor (Oegst-
geest), A. W. van Beek (Bodegra
ven).
Vakantie voor de schooljeugd
en de bouwvakarbeiders. Dit ge.
bouw herinnert aan de werkpe
riode van beide groepen. Het is
de openbare lagere Apolloschool
in Leiden-Zuidwest, die vrijwel
gereed is en na de vakantie in
gebruik komt (Foto LD/Holvast)
LEIDEN Om te beginnen een za-
kelijke mededeling. Deze rubriek
,3innenstad onder de loep" zal
enkele zaterdagen niet verschynen
omdat de samensteller met vakan
tie is. Dat wil natuuriyk niet zeg
gen, dat opmerkingen uit de le
zerskring over de binnenstad be
waard moeten worden. Onze ru
briek „lezers schryven" staat
daarvoor open.
Nu het contact tussen ener-
zyds „Binnenstad onder de loep"
en anderzyds „De Leidse raad".
De vraag is op dit moment of de
oude raad in zyn laatste vergade
ringen nog een voorstel krygt te
behandelen om een adviesraad,
voor de binnenstad in te stellen,
waarop uit geïnteresseerde krin
ggen in de Leidse burgery is aan
gedrongen. Het is eerder gezegd:
dat is eigeniyk een zaak voor de
oude raad. Mocht het niet lukken,
dan is het wel nodig, dat de nieu
we raad er snel een besluit over
neemt.
In dit verband een reactie uit de le
zerskring: Het is goed, dat er
ook in de krant over de bin
nenstad wordt gepraat, maar er
moet iets worden gedaan.
Als Je over de nieuwe raad spreekt,
denk je meteen aan 't nieuwe col
lege. Of „het", beter gezegd: een
nieuw college. Maandag over een
week gaan de partyen verder pra
ten over de verdeling van de wet
houderszetels.
U heb het kunnen lezen, de Leidse
politieke partyen hebben niet de
openbaarheid kunnen opbrengen,
die byv. in Amsterdam aan de dag
is gelegd. Daar is de pers by alle
besprekingen over de portefeuille
verdeling geweest. In Leiden
wordt een communiqué verstrekt
en mag de pers na afloop vragen
stellen. Dat is openbaarheid met
de deur dicht. Dat is wat anders
dan de openheid, die de partyen in
de verkiezingstyd propageerden.
De Party van de Arbeid, die het ini
tiatief tot het gesprek nam, wilde
anders, maar is snel door de knie-
en gegaan. Dat was te verwach
ten, toen de PvdA-vertegenwoor
digers niet al te zwaar bleken te
tillen aan hun voorstel om de pers
toe te laten by de besprekingen.
„Als de anderen het niet willen,
hoeft het niet", werd toen gesteld.
En verder: „Het is ook mogeiyk
de pers even buiten de deur te zet
ten als de besprekingen niet in
aanmerking komen voor open
baarheid".
Dat is ook van de progressieve kant
een opvatting van openheid met
de deur op slot. En van die kant
was het niet te verwachten. Zeker
niet nu van de week de nieuwe
„spelregels" voor raad en com
missies zyn verschenen, die de
PvdA aan de raad heeft voorge
legd. Daarin wordt de burger
terecht meer in het raadswerk
betrokken.
Dat zal nodig zyn. Of het helpt ls
de vraag. De politieke partyen in
Leiden moeten goed beseffen, dat
by de raadsverkiezing veertig pro
cent van het kiezersbestand is
thuisgebleven. Dat getuigt niet be
paald beter: bepaald niet van
belangstelling voor hetgeen er in
de raad gebeurt.
Communiqué met persconferen
tie. Voor my hoeft het niet. Als
raadsverslaggever hoor ik dan net
als vroeger na al het gedoe-ach-
ter gesloten deuren wel hoe het
afloopt. Maar wie ben ik? En
wat ben ik? Op vakantie en drie
weken lang zal het me
dus een zorg zyn by wijze van
spreken.
HANS MELKER!
