3reng kankeronderzoek bij vrouwen
s)nder in ziekenfondspakket
jieregelde controle kan
sterfte terugdringen
Meer vrouwen in
herenkapsalons
leidooi van vrouwenarts dr. I. S. Ingram
Nederlandse werkgroep
Mannenhoofd
aantrekkelijk
(financieel)
OVER EN -mi
VAN VROUWEN
H 5RDAO 18 JULI 1970
LEroSCH DAGBLAD
i fc
(Van onze medische medewerker dr. J. Kater)
mneer in Nederland een regelmatig onderzoek bij vrouwen
baarmoederkanker tot het ziekenfondspakket zou gaani
zouden er in totaal tweehonderd artsen en zeven-
erd laboratorium-assistenten extra voor nodig zijn; het
rzoek zou dan tweemaal per jaar moeten worden uitge-
l
Aandrang om dit zgn. profylactisch onderzoek op zieken-
fondskosten aan te vatten, is in Nederland onder meer af
komstig van de Amsterdamse vrouwenarts dr. I. S. Sindram,
die in de jongste editie van het Nederlandse tijdschrift voor
geneeskunde een uitvoerige beschouwing heeft gewijd aan dit
probleem.
Isi
geleden ls ln onze directe na-
een bovengenoemd alge-
onderzoek mogelijk gewor-
de Westduitse deelstaat
ttn-Westfalen kunnen alle
i tussen de dertig en vijftig
i voortaan tweemaal per jaar,
•n van de ziekenfondsen la-
iderzoeken of zij1 een begin
nker in de borst of in de on-
hebben. Een soortgelijk on-
voor mannen is er eveneens
bereiding.
rouwen kunnen zélf kiezen
elke arts zij zich laten onder
deze deelt hen na enkele
het resultaat mee. Voor dit
ek onderzoek komen vijf mil-
ouwen in aanmerking, maar
lelijk zullen in het begin niet
rne m één miljoen van deze mo-
fidgebruik maken.Met diton
is Jaarlijks vijftig miljoen
«moeid. maar de minister van
Zaken en Arbeid meent dat
rag een goede investering in
sgezondheid is „mit einem un-
W en spateren Spareffekt" Elk
ontdekt geval van kanker
door de onmiddellijke behan-
00 mark aan kosten met zich
gj aar als dit geval te laat ont-
m worden bedragen die kos-
171 dan 30.000 mark. nog af-
Ti de economische schade
arbeidsongeschiktheid van
le. Daardoor stijgt die scha-
tot 100.000 markt,
economische zijde van dit
lek staat natuurlijk ver ten
bij de menselijke kant en bij
leed dat erdoor kan worden
hen. Bovendien zullen bij het
!k ook eventuele andere be-
afwijkingen aan het licht ko-
eds bleek het nut ervan bij
efonderzoek dat in Gelsen-
plaatsvond. Bij niet minder
procent der aldaar onder-
ei rouwen werd één of andere
g vastgesteld, ofschoon al de-
sen zich volkomen gezond
En wat kanker betreft:
groep werd in 0,8 procent
van de geslachtsorganen en
|(g irocent borstkanker ontdekt.
w ;e ontdekking
ie twee vrouwelijke organen
meest door kanker worden i
ft, de borst en de baarmoe- j
is de borst het gemakkelijkst I
toeken. Borstkanker komt in
Qd tweemaal zo veel voor als j
Klerkanker. Bij deze laatste j
ilng is het tijdstip waarop zij
wordt van nóg groter belang
tans op genezing dan dit bij
het geval is. De oorzaak
fl ligt in het feit dat bij borst-
aard van het kankerge-
al in een vroeg stadium de
p(|fc bepaalt. Bij baarmoeder-
f b de genezingskans vooral af-
van de grootte van het
terwijl deze ziekte in de
gevallen wordt voorafgegaan
langdurig voorstadium van
'n aanleg". En juist dit kan
eenvoudig onderzoek met
ze erheid worden vast-
ioor een uitstrykje te maken
5us ^llen van de baarmoederhals.
'j ls de specialist die deze uit-
microscopisch moet beoorde-
j mtrale, verantwoordelijke fi
1st deze specialisten zijn over
men het massa-onderzoek op
tht te brengen in het begin
j te krijgen. In die landen
al enkele Jaren op grote
it, zoals de Ver. Staten,
dt4 "I en Zweden, stellen zich
beer van deze specialisten,
*rt-time of zelfs full-time,
mikking. Omdat een alleen-
celspeciallst per werkdag
ien beperkt aantal van deze
les intensief kan bestude-
hij omgeven zijn door een
bewerkers die daartoe spe-
leil orden opgeleid. Zij „scree-
preparaten eerst, waarbij
heslist negatieve preparaten
ien. De overblijvende worden
eventuele hercontrole door
celtechnicus) aan de
ADVERTENTIE
DAMESMODE
ia exclusief jonge stip._
IS®
l@
I BRERTRAATI08O-II2 LEIDEN
celspecialist voorgelegd omdat zij on
gewone cellen bevatten. Zo kan de
ze samen met zijn staf van goed op
geleide medewerkers per dag tachtig
tot honderd preparaten beoordelen.
Vorig jaar werd in New-Orleans
een wereldconferentie gehouden
waarop aandacht werd besteed aan
de grote kloof die bestaat tussen
hetgeen theoretisch mogelijk is en
hetgeen praktisch gedaan wordt om
de sterfte aan kanker van de baar-
moedermond te voorkomen.
Genezingskansen
In het Nederlands tijdschrift voor
geneeskunde heeft de reeds genoem
de Amsterdamse vrouwenarts dr.
Sindram een uitvoerige beschouwing
gewijd aan dit probleem, waarbij hij
ook de resultaten van deze conferen
tie heeft verwerkt. Wanneer de aan
doening in het vroegste stadium ont
dekt wordt is de genezingskans vol
gens de statistieken 100 procent Mét.
de uitbreiding der aandoening neemt
ook dit percentage sterk af. Jaren
lang heeft men de kans om deze le
vensgevaarlijke ziekte te ontdekken
in een voorstadium dat met zekerheid
te genezen is.
De vroeg6te opsporing van kanker
der baarmoedermond is mogelijk ge
maakt dank zij het onderzoek van
Papanicolaou, die al meer dan veer
tig jaar geleden op de mogelijkheid
wees om kankercellen in een uit-
strijkje van de schede te herkennen.
Het duurde vijftien jaar voordat zijn
ontdekking werd erkend en in de
laatste vijfentwintig jaar werd het
steeds zekerder dat kwaadaardige
veranderingen in de baarmoederhals
dankzij dit celonderzoek ontdekt
kunnen worden, lang voordat met
andere onderzoekingen afwijkingen
worden gevonden. In principe zou
daardoor kanker van de baarmoeder
hals als doodsoorzaak zelfs geëli
mineerd kunnen worden. Als alle
vrouwen regelmatig worden onder
zocht. zouden vrijwel alle kankerge
vallen in het allervroegste stadium
ontdekt en afdoende genezen kunnen
worden, door een eenvoudige behan
deling
In die gebieden in de Ver. Staten
en in Canada waar dit onderzoek in- j
derdaad reeds jarenlang heeft
plaatsgevonden stuit dit op zulk een
grote schaal echter op vele moeilijk
heden. Ondanks alle publieke voor
lichting blijkt de bereidheid tot ac
tieve medewerking er nog zeer be
perkt te zijn. Ondanks propaganda
via publiciteitsmedia bereikt men
niet meer dan de helft van de vrou
wen.
Juist diegenen die het onderzoek het
meest nodig hebben, namelijk de
vrouwen uit het laagste sociale mi
lieu die volgens de ervaring het meest
aan de ziekte lijden, bereikt men er
vrijwel niet mee.
Het is praktisch onmogelijk om al
le vrouwen volgens het theoretisch
ideaal te onderzoeken. Zweedse erva
ringen hebben geleerd dat men er bij
een massa-onderzoek goed aan doet
zich eerst te beperken tot de leef
tijdsgroep van dertig tot vijftig Jaar,
die ongeveer 28 procent van de vrou- j
welijke bevolking omvat. Daarin i
kan men echter reeds driekwart van
alle kankergezwellen van de baar
moedermond verwachten, zodat in
deze groep, het profylactisch onder
zoek de beste resultaten oplevert. Be
halve de leeftijd spelen nog andere
factoren 'n rol bij 't kiezen van een
„high-risk" groep: de algemene erva
ring is dat de kans op deze vorm
van kanker het grootst is in de on
derste lagen der maatschappij. Daar
bij speelt waarschijnlijk een veel
heid van invloeden een rol, zoals een
vroeg begonnen seksueel leven, ver
der slechte hygiënische omstandighe
den, veel wisseling van partners waar
bij ook veel infecties kunnen optre
den. die op hun beurt, via een chro
nische ontsteking het ontstaan van
kanker aan de baarmoedermond be
vorderen. Tot die „high-risk" groep
behoort in het bijzonder de groep
vrouwen met klachten op gynaecolo
gisch gebied, zoals veel afscheiding
en vooral abnormaal bloedverlies. Bij
deze laatste groep vindt men bij het
uitstrijkonderzoek drie- tot viermaal
zoveel positieve uitkomsten als bij de
vrouwen die geen klachten hebben.
Tot de helft
verminderd
Naarmate de omvang van het pre
ventieve onderzoek toeneemt, zullen
steeds betere resultaten worden be
reikt. Het bewijs hiervan geven de
cijfers vaa de kankerbestrijding
British Columbia in Canada Van
I 1955 tot 1967 daalde het aantal kan
kergevallen van de baarmoedermond
tot de helft, terwijl de sterfte aan
deze ziekte eveneens heel sterk ver
minderde. Dat die daling niet nóg
groter was houdt verband met het feit
dat men daar. ondanks alle pro
paganda, 25 procent der vrouwen niet
bereikt en verreweg de meeste ge
vallen van kanker komen juist uit
deze groep. Als het massaonderzoek
enige jaren aan de gang is en door
driekwart van de bevolking is aan
vaard. blijft deze 25 procent door
j onwetendheid, onverschilligheid of
I laksheid slechts moeilijk onder con-
j trole te krijgen. Omdat men deze
groep ook in andere landen waar
schijnlijk nooit geheel zal kunnen
I bereiken, zal de volledige profylaxe
van baarmoederkanker wel onbereik
baar blyven
Volgens de berekeningen komt de
ze ziekte voor bij twintig van elke
duizend vrouwen in de „high-
risk" groep en bij de rest van de
bevolking ongeveer bij vijf van elke
duizend vrouwen, dit laatste afhan
kelijk of zij op het platteland of in
de steden wonen. In de steden komt
de ziekte namelijk vaker voor.
Volgens de tot nu toe verkregen ge
middelde uitkomsten, ook van enkele
Nederlandse onderzoekingen. vindt
men op elke tweehonderd uitstryk-
jes één positieve. Alle moeite en kos
ten die aande 199 negatieve uitkom
sten besteed worden wegen volgens
iedereen die zich met dit onderzoek
bezig houdt ruimschoots op tegen het
feit, dat die ene vrouw behoed wordt
voor alle gevolgen van kanker aan de
baarmoedermond.
De Amerikaanse onderzoeker Ross
heeft ook de economische zijde van
het profylactisch onderzoek nage
gaan. Dan blijkt dat elke dollar die
dit kankeronderzoek kost negen dol
lar uitspaart aan ziektekosten, verlies
aan arbeidskracht, derving van in
komsten enz. Sinds 1964 wordt dit
preventief onderzoek in het Britse
nationale gezondheidssysteem inbe-
grepen, terwijl het ook in Zweden
en in de Sowjet-Unie gratis is
De „Pap"-test. zoals het celonder
zoek van een vaginaal uitsirijkje vol
gens de methode van Papanicolaou
afgekort heet, is ook in lekenkrin-
gen in vele landen ingeburgerd. Voor
al Angelsaksische vrouwen laten dit
onderzoek regelmatig verrichten als
de gewoonste zaak van de wereld.
Er blijven natuurlijk enkele moei
lijke vragen, zoals: wie moeten on
derzocht worden, hoe dikwijls moet
't onderzoek worden verricht, en wie
moet dit doen? De eerste vraag werd
hierboven al gesteld maar slechts
ten dele beantwoord. Voonopig zal
men zich (moeten) beperken tot de
leeftijdsgroep tussen dertig en vijftig
jaar en zo mogelijk tot de „high-
risk" groep. De frequentie van het
onderzoek zal voornamelijk worden
bepaald door de beschikbare moge
lijkheden. Daarbij zal men liever
véél vrouwen een enkele maal onder
zoeken dan een kleinere groep vrou
wen dikwijls controleren. Wel streeft
men ernaar om het eerste onderzoek
na zes maanden te herhalen om de
I kleine kans op een foute-negatieve
l uitkomst van het eerste onderzoek te
voorkomen. Daarna hoeft de her ha-
ling niet vaker dan elke twee tot drie
jaar te gebeuren. Alleen bij sommige
i gevallen van de „high-risk" groep zal
Het zeer actieve Nederlandse Huisartsengenootschap, dat onder
leiding van prof. Van Es staat, vormt een werkgroep in samen
werking met de Utrechtse universiteit. Daarin zullen de gynaecoloog
prof. Haspels, de patholoog-anatoom prof. De Minjer, de epidemio
loog prof De Waard en de naaste medewerker van prof. Haspels,
de gynaecoloog dr. Linthorst, als project-leider, samenwerken met
een vijftigtal huisartsen. Het geheel wordt gefinancierd door het
departement van Sociale Zaken en Volksgezondheid. Bij alle vrou
wen in deze huisartsenpraktijken die tot de „high-risk" groep be
horen zal gedurende ongeveer drie jaar de Pap-test worden ver
richt, uiteraard wanneer zy daartegen geen bezwaar hebben. Daar
naast wordt een .screening" verricht bij alle vrouwen boven de
vijfentwintig jaar. Dit object zal moeten leren wat de beste werk
wijze is die in de toekomst zal worden gevolgd. Voorlichting op dit
gebied lijkt voorlopig één der belangrijkste taken van de huisarts,
die veel meer vrouwen bereikt dan de specialist. Daarnaast zal het
ook de huisarts zijn die op verzoek van een vrouw, of wanneer zijn
onderzoek daartoe aanleiding geeft, een Pap-test moet verrichten.
Dit is een voorbeeld van de profylactische taak die de hulsarts in de
toekomst in de geneeskunde zal moeten vervullen.
vaker moeten worden onderzocht.
Het maken van een vaginaal uit-
strijkje is niet moeilijk en kan ook
door een medische hulpkracht
die daarvoor de nodige instructies
heeft gekregen worden verricht. On
derzoek door de huisarts of gynaeco
loog heeft natuurlijk het voordeel dat
dan ook een eventuele afwyking kan
worden geconstateerd. In sommige
landen worden de uitstrijkjes «oa. op
de poliklinieken voor gezinsplan
ning) door hulpkrachten gemaakt.
In Nederland wordt de Pap-test op
de gynaecologische poliklinieken,
door de gynaecologen in hun eigen
praktijk en ook door een aantal huis
artsen al vele jaren op vrij grote
schaal verricht. Bij de regelmatige
pil-controle hoort een gynaecolo
gisch onderzoek waarbij heel gemak
kelijk een Pap-test kan worden ge
daan. hetgeen ook de eventuele weer
stand van de vrouw tegen dit on
derzoek voorkomt. Maar tot een geor
ganiseerd massa-onderzoek op het
herkennen van een vroeg stadium
van kanker van de baarmoedermond.
zoals dit in vele landen al jaren ge
beurt. is het tot nu toe niet gekomen
In sommige plaatsen, zoals Bussum,
bestaat al een organisatie waardoor
de huisartsen de Pap-test kunnen
verrichten en waar de uitstrijkjes
door de plaatselijke specialisten wor
den gecontroleerd.
AMSTERDAM (GPD) De meeste mtinnen zouden vreemd
opkijken, wanneer ze bij de kapper negen van de tien keer
(zoals in Zweden) door een vrouw worden geknipt en ge
schoren. Toch zal het manvolk er zo langzamerhand aan
moeten wennen, want de belangstelling onder de -vrouwen
voor het vak herenkapper neemt steeds meer toe.
geloof ik omdat Je zelf Jong bent.
Jongelui weten dat Je hun haar
doet op de manier zoals zij dat wil
len".
Vrouwelijker
advies over him haardracht. „Man
nen zijn over het algemeen ydeler
dan vrouwen, ze willen't alleen niet
bekennen. Ook zijn ze preciezer. Ze
weten altijd wel hoe ze zichzelf het
I liefst zien. Als ik tegen 'n vrouw zeg
dat 'n lang kapsel beslist niet bij
J haar gezicht past, dan zal ze dat
van me aannemen, 'n Man niet. Als
een man zijn haar verkeerd draagt
en je probeert hem dat duidelijk te
maken, dan zal hij moeilijk te over
tuigen zijn. Als vrouw merk Je wel
dat hy eerder iets van Jou aanneemt
dan van Je mannelyke collega's.
Maar af en toe moet Je gewoon pra
ten alsof Je ze een auto staat te ver
kopen".
Mannen hebben. vee 1 meer dan
vrouwen, de neiging om hun kwaal
tjes voor de buitenwereld te verber
gen. Tegen een vrouw zullen ze al
helemaal niet vlug een klaaglied be-
Het mannenhoofd ls nu eenmaal
financieel aantrekkeiyker voor de
kapper (ster> En. mannen zyn
minder „lastig" dan vrouwen. Jessi
ca Nietvelt (20), die verleden Jaar
als enige vrouw in Amsterdam het
vakdiploma herenkapper behaal
de, kan daarover meepraten. „Met 'n
man heb je ook vlugger een gesprek",
zegt ze. „Bij hem ben je ongeveer
'n half uur bezig met knippen, was
sen plus een cremebehandeling In
een dameskapsalon bemoeien ver
schillende meisjes zich met één
vrouw. De één wast. de ander zet
krullers en 'n derde maakt 't kapsel
af. Contact met de klant heb Je
meestal niet".
Aan de Leidsegracht. in de kleine
gezellige zaak van haar vader (op
het kaartje: Tonny Nietvelt, heren-
haarverzorger) wachten ze rustig op
hun beurt: mannen met weelderige
haardossen, met ietwat kalende hoof
den. met snorren, baarden en één
met zilvergrijs haar. By het binnen-
Jessica Nietvelt aan het werk
in haar vaders kapsalon.
komen mompelen ze allemaal iets
wat op „goeiemoge" lijkt, 'n Enke
ling maakt daarbij 'n vriendelijke
opmerking naar Jessica Nietvelt, de
enige vrouwelijke kracht in de zaak.
Zo'n vriendelijke man wil dan ook
meestal alleen maar door haar ge
kapt worden, al duurt het wachten
soms lang
Onvriendelijk
„Maar denk nou niet dat alle man
nen zo graag door een vrouw be
handeld willen worden", zegt blonde
Jessica, die even tijd heeft omdat ze
„toevallig toch iemand 'n kwartier
tje in de crème heeft zitten".
„De eerste drie maanden was het
heus niet gemakkelijk. De meeste
mannen zetten toen zo'n gezicht op
van: wat is dat nou? Er waren er
ien die zijn er nog» die mij niet eens
zien staan. Op zo'n moment nemen
mannen meestal geen blad voor de
mond en daar sta je dan. Toch maar
een vriendelijk gezicht opzetten, to
taal geen asem geven op een on
vriendelijke opmerking. Want zij zijn
boven alles je klant, begrijp je?
Bovendien zijn veel Nederlanders
zeer conservatief. Ze zijn vlug terug
houdend. Dat heb ik vooral in het
begin goed kunnen merken. Ze durf
den gewoon niet. vonden net maar
gek dat 'n vrouw aan hun hoofd zat.
Vooral de iets oudere mannen deden
nogal op afstand. Met Jonge mensen
heb ik nooit last gehad. Dat komt
De behandeling van het mannen
hoofd is vrouwelijker (en stukken
duurder) geworden. Alleen maar
..knippen en scheren" brengt niet
meer voldoende gela op. Daarvoor is
I de complete behandeling in de plaats
i gekomen.
Temeer omdat het haar van de
I mannen bewerkelijker is geworden
kiezen meer vrouwen het vak heren
kapper. Hoewel Jessica Nietvelt het
liefst van alles scheert
„Scheren komt Jammer genoeg
niet vaak meer voor", zegt ze. „Ik
vind het vreselijk leuk werk om te
doen. Maar als het alleen om knip
pen en scheren ging weet ik niet of
ik ooit deze richting van het vak zou
hebben gekozen, ook al ben ik er mee
opgegroeid, 'n Man moet niet geknipt
worden, maar verzorgd. Als hij by
ons naar buiten gaat heeft hij dat
gevoel ook. Of je nu voor'n paar gul
den half geknipt en poedelig gewas
sen wordt of Je wordt verzorgd voor
wat meer geld, dat ls 'n groot ver
schil.
Ik kies voor 't laatste. Het fa
beltje dat Je Je haren maar één keer
per week mag wassen is toch ook be
lachelijk. Als Je je joofd niet vol
doende schoonmaakt, sterft het haar
af Wat dacht Je van Jongens die in
de bouw werken. Als ik dat cement-
haar niet eerst zou wasssen dan zou
ik er van m'n leven geen model in
krijgen".
Mannen mogen dan niet zulke las
tige wezens zijn als vrouwen, wel
zijn ze nauwelijks vatbaar voor 'n
ginnen over haaruitval of kale plek
ken.
„Als Je zoiets ziet dan moet Je
voorzichtig en tactvol te werk gaan.
Als ze er zelf niet over durven be
ginnen. moet Je ze een beetje hel
pen. Dan pas zullen mannen beken
nen, schichtig en blozend".
Jessica Nietvelt kykt op haar hor
loge. Ze gaat snel terug naar de
klant, wiens haar door de omstan
digheden 'n beetje langer dan nor
maal in de creme heeft gezeten. Na
'n kwartier is de behandeling com
pleet.
Buiten giet het bakstenen. De
klant aarzelt niet. Met z'n twaalf
gulden haarbehandeling stapt hij de
regen in zonder 'n spier van z'n ge
laat te vertrekken. „Zonder plu",
zegt Jessica Nietvelt. En 'n tikkeltje
bedroefd: „Kyk, dat zou 'n vrouw
nooit doen".
Glimmen in de zon
Heel korte tuniekjurken van glim
mende jersey kunnen deze zomer als
„après-bain" kleding mee in de va
kantiekoffer. Om over badpak of bi
kini te dragen, met lange mouwen of
zonder mouwen, met hoge knoopslui-
tingen of v-halzen. met ingerimpel-
de tailles of brede heupceintuurs. Al
le kleuren, van het helderste geel
tot het diepste donkerbruin. Voorts
krijgen gebreide katoenen badpak
ken weer een kans. De eendelige
zijn recht en glad, zonder figuurna
den en met ingebreide motiefjes. Bij
de gebreide bikini's horen korte ul
tra-nauwe gebreide hesjes in af
stekende kleur, of gebreide maxi-
strandmantels van hetzelfde mate
riaal.
Zon - rimpels
In een lang verhaal over het on
derwerp „facelift" vertelt een mede
werkster van Ladies' Home Journal
nog eens hoe verschrikkelijk slecht
een grote dosis zomerzon voor de ge
zichtshuid is. Langdurig zonnebaden
tijdens de vakanties is verantwoor
delijk voor een groot aantal van de
lijntjes, rimpels en andere ouder-
domsverschijnselen in het gezicht.
Doordat het gezicht vaak al vroeg
ln het voorjaar aan de zon wordt
blootgesteld veroudert de gelaats
huid toch al sneller dan de huid op
de rest van het lichaam. Naast de
zon is veelvuldig alcoholgebruik de
grote boosdoener in het veroude
ringsproces van het gezicht, vooral
ln de zone rondom de ogen Goed
voor het gezicht zijn: voldoende
slaap, een gezonde voeding met wei
nig of geen alcohol, en een constant
lichaamsgewicht. Probeer op uw rug
te slapen om rimpelvorming in het
gezicht zoveel mogelijk tegen te
gaan.
Top
vrouwen
Tien jaar geleden hadden zeven
tien vrouwen zitting ln het Ame
rikaanse Congres, op het ogen
blik zijn het er nog elf. Slechte een
kleine groep Amerikaanse vrouwen
werkt op posten op „hoog politiek
niveau" en volgens Ladles „Home
Journal moet zelfs Nixon's dochter
Juli hebben gezegd dat haar vader
te weinig vrouwen in sleutelposities
benoemt. De Amerikaanse „Business
and professional womans clubs" wil
len daarin verandering brengen en
hebben een instituut in het leven ge
roepen dat „Talent bank" heet.
Vrouwen die zichzelf geschikt achten
voor een verantwoordelijke positie
ln het gouvernement kunnen er aan
kloppen om adviesen als ze hun be
kwaamheden en ervaring in de
praktijk willen brengen.
Secretaresses
Wat men in Nederland onder „een
secretaresse" verstaat is maar zel
den het vrouwelijk equivalent van
„een secretaris". De laatste ziét men
als een functionaris in een geheel
andere, meer zelfstandige en hogere
rang. constateert „Vrouwen en hun
belangen", het maandblad van de
Nederlandse vereniging voor vrou-
wenbelangen. vrouwenarbeid en ge
lijk staatsburgerschap. Het woord
secretare&se klinkt sommige (jonge
re) vrouwen als muziek in de oren:
ze zien zichzelf tichter een mooi bu
reau, belast met een dagtaak waar
van werken onderdeel maar geen
hoofdzaak ls Echte secretaresses
weten wel beter, namelijk dat hun
functie geen sinecure is en een in
spannende dagtaak betekent. Het
topniveau ln deze banen (meestal
wordt dan een directiesecretaresse
gevraagd) wordt met 1250 k 1500
gulden per maand gehonoreerd,
maar dat is alleen weggelegd voor
meisjes die het weten te brengen tot
secretaresse van een minister-presi
dent of een president-directeur. De
.gewone prima secretaresse" (met
middelbare opleiding en verdere ver
eiste diploma's) heeft doorgaans 'n
salaris van 900 tot 1100 per maand
en bij de ryksoverheld haalt een di
rectiesecretaresse met hbs-opleidlng
en diploma stenotypen maximaal nog
geen 1100 gulden per maand. Want
de secretaresse bekleedt één van die
typische niet-gemengde functies
waarvoor geiyke betaling nog
altijd een utopie is. Vrouwenbelangen
heeft inmiddels besloten om by de
bevoegde instanties aan te dringen
op het totstandkomen van een werk-
classificatle voor die functies waarin
vrywel alleen vrouwen werkzaam
zyn.
