Kennemer
duinen
orel snel populair bij sportvissers
Uit in de Randstad
dede vangst
van de weinige natuurgebieden, die in de Randstad ge-
zijn gebleven voor de expansiedrang van de gemeenten
janleg van nieuwe autosnelwegen is de Kennemer Dui-
it nationale park met een oppervlakte van ruim twaalf-
Ij d hectare ligt tussen Haarlem, Santpoort, Bloemendaal
idvoort ingeklemd en behoort tot een van de zeldzame
andse gebieden waar natuurbescherming en massa-
tie hand in hand gaan.
[ennemer Duinen zyn om
n een reden befaamd. Voor
natuurliefhebber is dit duin-
pied een eldorado. Onderzoe
die onlangs plaatsvonden
aangetoond, dat van alle
die in Nederland voorkomen
tweederde vertegenwoor-
dit nationale park. Verder
biedt het 'n grote variëteit aan land
schapstypen.
Maar de Kennemer Duinen zijn ook
recreatiegebied. Jaarlijks wordt het
natuurterrein door meer dan 600.000
bewoners van de Randstad bezocht.
Er zyn bijvoorbeeld drie grote speel
vijvers. het Spartelmeer, 't Wed en
de Oosterpias. die verreweg de groot
ste trekpleister vormen voor de dag
jesmensen. Het zyn ondiepe plassen
die omgeven zijn door een zacht
glooiend zandstrand.
Alle plassen liggen op korte af
stand van de toegang tot de duinen.
Maar er is meer er zyn ook nog
een aantal kleinere speelterreinen
waar kinderen de beschikking heb
ben over een speelhelling. Wat is er
in het vlakke land mooier om een
enorme berg zand te beklimmen en
je er daarna weer snel laten afrol
len. De speciaal daarvoor aangeleg
de hellingen zyn aangebracht met 'n
tweeledig doel.
Ze fungeren als prachtige speel
den overzicht van de speelvijver
in de Kennemer Duinen
plaatsen voor de Jeugd, terwyi de
kinderen afgehouden worden van de
eigenlyke natuurgebieden, zodat door
het wegtrappen van de beplantingen
geen zandverstuivingen kunnen ont
staan Ze vormen dus als het ware
de „bliksemafleiders" in het park.
De grote aantallen bezoekers moet
de wandelaar echter niet afschrik
ken.
Omdat de meeste recreatie-zoeken
den zich toch concentreren rond de
plassen en recreatieplaatsen blijft er
nog een enorm stuk natuurgebied
over. waar in alle rust een fikse wan
deling gemaakt kan worden. Er is in
het park een uitgebreid padennet dat
langs de mooiste plekjes voert.
Er is by de ingang een wandel-
kaart verkrijgbaar, maar voor dege
nen, die geen kaart kunnen lezen
zyn er langs de verschillende wandel
routes gekleurde pijltjes geplaatst
die de route aangeven. Ook een aan
tal van de hoogste toppen ls toegan
kelijk gemaakt voor de wandelaar.
Voor groepen bezoekers worden bo
vendien dagelijks excursies gehouden,
terwijl de bezoekers dan begeleid
worden door deskundige gidsen.
De kampeerders kunnen eveneens
terecht in de Kennemer Duinen. Er
zijn twee kampeerterreinen, name
lijk „De Lakens" en de „Liguster"
met totale oppervlakte van ruim der
tig hectare. Ze bieden plaats aan
maximaal 2500 kampeerders. Omdat
voor deze kampeerterreinen zeer gro
te belangstelling bestaat moet een
staanplaats meestal vele maanden
van tevoren besproken worden.
Zoals reeds gezegd kan men in
het nationale park De Kennemerdui-
nen diverse typen landschappen zien.
Langs de kust begint het met de
zeeduinen waar uitsluitend bomen en
struiken groeien die bestand zijn te
gen een harde wind en het zand en
zout dat door de wind wordt meege
voerd. Iets verder landinwaarts vindt
u het duinstruweel, waar de duin
doorn overheerst.
Weer iets verder van de kust ver
wijderd vindt u de zogenaamde duin
bosjes. De invloed van de zeewind
doet zich hier al minder gelden en
u vindt er onder meer egelantier en
de liguster. Ook komen in dit gedeel
te veel bijzondere zangvogels voor.
Iets heel bijzonders is het grote vo-
gelmeer, een duinmeer met een op
pervlakte van ruim twaalf hectare
dat jaarlijks door enkele honderden
vogelsoorten wordt bezocht. Hoewel
de oevers van het meer niet toegan
kelijk zijn voor het publiek de vo
gels zouden daardoor verjaagd wor
den zijn er plaatsen vanwaar men
met een verrekijker het interessante
leven van de watervogels kan bestu
deren.
Tenslotte is er in de Kennemer Dui
nen nog een bosgebied, het meest
oostelijke gedeelte van dit park. De
vegetatie en de dieren die er voor ko
men zijn vaak zeldzaam en komen
nog maar zeer spaarzaam voor in
ons land.
Mocht u belangstelling hebben om
eens een dagje van uw vakantie in de
Kennemer Duinen door te brengen
dan kunt u het nationale park het
gemakkelijkst bereiken door een re
tourtje Haarlem te nemen en na de
treinrit op de NZH-bus te stappen
i naar Bloemendaal. Er zijn in totaal
j drie toegangen tot het parkKoe vlak
1 Grote Schapenkamp en Bloemen
daal aan Zee.
I Ook vanuit Overveen is het park
bereikbaar, maar u moet dau een
wandeling van ongeveer twintig mi
nuten maken. Bezitters van auto's
kunnen het best richting Bloemen
daal ryden en de auto dan parkeren
op een van de ruime parkeerplaat
sen waarover het park beschikt. In
de Kennemer Duinen zijn ongeveer
drieduizend parkeerplaatsen. Laat u
echter wel de hond thuis want huis
dieren mogen er niet in ook niet
aangelijnd.
Als u in de Kennemer Duinen bent
moet u beslist niet vergeten eens een
bezoek te brengen aan het café-res
taurant Parnassia genoemd naar
een plantje dat zeldzaam is en in de
Kennemer Duinen voorkomt. Het is
gebouwd op de buitenste duinenrij en
vanaf het terras heeft u een prach
tig uitzicht op de Noordzee. Vooral
als het een beetje stormt biedt het
een geweldig panorama.
Een bezoek aan de Kennemer j
Duinen is ook uitstekend te combi
neren met een bezoek aan het be
roemde „kopje van Bloemendaal" een
in de zomer zeer drukke boulevard.
Tenslotte nog een goede tip. By de
uitgeverij Contact in Amsterdam is
'n prachtige foto-pocket met tal van
interessante gegevens over de Kenne
mer Duinen verschenen. De directeur
van de Kennemer-Duinen dr. ir E.
C M. Roderkerk schreef voor het
boekje de tekst en maakte bovendien
i de fraaie foto's die in het boekje zijn
opgenomen.
AMSTERDAM
Jan van Galenstraat: t.em. 2 augustus Circus Sarrasani, da
gelijks 15 en 20 uur.
Stadsschouwburg: 22,23 Juli, 20.15 uur Nationale Ballet met
Giselle, 24 t.e.m. 27 juli 20.15 uur Nationale Ballet: Romeo
en Julia.
Hair-theater: t.em. 26 juli 20.30, za ook 24 uur Musical Hair.
Vondelpark: 21 juli 20.30 uur zang-, dans- en muziekgezelschap
Izarti uit Spanje. 24 juli 20.30 uur Buitenlandse folklore
Bosbaan: 19 juli Jeugdwedstrijden Ned. Waterski Bond. 25. 26
juli Bosbaanregatta van de Ned. Stud. Roei Fed.
DEN HAAG
Theater Pepijn: 19 en 26 juli 15 uur jazzconcert.
Mauritshuis: t.em. 13 september vijftig meesterwerken van
de Spaanse schilder Goya. ma. t.e.m. za. 10 tot 17 uur. zo. 11
tot 17 uur en vr ook 20 tot 22 uur.
Madurodam: Miniatuurstadje op 1 25 van de nomale grootte.
Middeleeuwse stedenbouw maar ook hypermoderne snelwegen
en vliegveld. Geopend van 8.30 tot 22 uur. Vanaf 18 juli Air
India's kunstcollectie.
HAARLEM
St. Bavokerk: 21 juli 20-21, 23 juli 15-16 uur bespeling van het
Christiaan Mullerorgel.
Grote Markt: 20 juli 20 uur optreden van de Youth Brass
Band van de Coventry School of Music.
Frans Halsmuseum: elke za. 20.30 tot 22.30 extra avondopen
stelling met kaarsen verlicht museum.
Kennemer Sporthal: 27 juli t.em. 7 augustus 10 tot 16 uur
Stuif Stuif vakantie- activiteiten voor de jeugd.
Pim Muiierstadion25. 26 juli nationale atletiek kampioen
schappen.
KATWIJK
Andreasplein: 20 juli 20 uur Populair concert door de „Hooi-
viegels".
Nieuwe Kerk: 21 juli 20 uur Orgelconcert door W. v. d. Panne.
St. Andreaskerk: 20-21 uur 22 juli Beiaardconcert door Hessel
H. de Harder.
Andreasplein: 23 juli 20 uur Concert door Youth Brass Band
van de Coventry School of Music.
Strand: 25 juli grote reddingsdemonstratie door de Katwykse
Reddingsbrigade in samenw. met de Kon. Nrd. en Zuidh. Redd.
Mij en de Marine Luchtvaartdienst, 22 uur groot vuurwerk.
NOORDWIJK
Plein Hoofdstraat: 20 juli 10.30 uur Promenade-concert door
Holmer Green School Brass Band uit Engeland.
Grote Kerk: 20 juli 20.15 uur Orgelconcert door de organist
Piet van Egmond.
Casinobanen: ma. 20 t.em. zo 26 juli Badgasten tennistoernooi
voor jeugd en cracks.
Kon. Wilh. Boulevard: 21 juli 22 uur groot vuurwerk op het
strand.
Oude Kerk: 22 juli 20.30 uur internationale en interkerkelijke
samenzang door chr. muziekgezelschap Echo der Duinen uit
Noordwijk en de organist Joh. Zweers.
Kon. Wilh. Boulevard: 23 juli 20.30 uur Grote taptoe door drie
Noordwykse muziekgezelschappen.
Zeilvereniging Noordwyk: 26 juli 14 uur Admiraalzeilen, 14.30
uur wedstrijden Olympische baan vier klassen.
ROTTERDAM
Communicatie '70: Manifestatie t.g.v. wederopbouw Rotterdam,
maquettes, boetieks, restaurants, dolfinarium. Tot en met sep
tember.
Rotterdamse Schouwburg: t.em. 15 augustus 20.15 uur Musical
De kleine parade.
Energiehal: ma. t.em. vr. 9.3016.45 uur Jeugdland vakantie
attracties voor de jeugd.
SCHEVENINGEN
Circus Theater: t.em. 15 augustus Snip- en Snap-revue „Van
toen en thans".
Kurzaaldo vr. en za. Een avondje aan zee met Paul van
Vliet en diverse gastartiesten.
(Door Bram van Leeuwen)
tl is voor culinaire fijnproevers een tongstrelende
ij, die in gestoofde, gebakken of gerookte vorm en
erd met een stukje citroen voorkomt op de sierlijk
lerde menukaarten van peperdure restaurants. Voor
gelaars is deze sportvis bij uitstek sinds kort een
ie aanvulling in het areaal van de vangstmogelijk-
ons nationale viswater.
rinst is voor een belang-
te danken aan de Orga-
ter Verbetering van de
isserij, kortweg OVB. die
>pen jaren ondanks flin-
islagen heeft geprobeerd
als sportvis te introdu-
het Nederlandse vissers-
Een poging waarin de
de voortekenen niet
lijkt te slagen,
if Jaar geleden leefde de
ht van een forel slechts in
nj lding van een sportvisser
zo te hooi en te gras naar
verhalen van kapitaal-
visbroeders. die hun hen
en uitgegooid in snelstro-
ekjes en riviertjes in het
1 Immers, afgezien van en-
ADVERTENTIE
47, Lelden, tel. 21751.
,0lll kleine beekjes in het zui-
het land kwam de forel in
niet meer voor.
e Meer
doorbraak voor de forel
ld vormde echter de uit-
m 42.500 regenboogforellen
«erse Meer. Sombere toe
spellingen van biologen en
llgen ten spyt leek de
li zeer gezonde zuigeling te
korte tijd zeer snel bleek
1 Zo snel zelfs, dat op het
flat we dit artikel schrijven
ADVERTENTIE
'OT 1 AUGUSTUS
GROOTSE
OPRUIMING-
1ANBIEDINGEN
hnolens, zeehengels, leef-
en bamboe hengels.
K>M DAT ZIEN I
tangelsportzaak
Robbers Zn.
Mm. leiden, tel. 25107
al knapen van zes A zeven pond In
het Veerse Meer rondzwemmen.
Het succes van deze proefuitzet-
ting is aanleiding geweest om elders
in ons land ook forel uit te zetten in
zuurstofrijk viswater, met name in
de Brielse Maas en de Bosbaan in
Amsterdam. Nu reeds heeft de OVB
voor de nabije toekomst het oog ge
richt op de afgesloten zee-armen in
Zeeland. Na de voltooiing van
het Deltaplan ontstaan prachtige
binnenmeren, die uitstekend benut
kunnen worden voor de recreatie en
de sportvisserij in het bijzonder.
Waar komt nu deze forel, speciaal
bestemd voor de sportvisserij van
daan? In het allereerste stadium
werden door de OVB enkele regen
boogforellen geïmporteerd uit Dene
marken om proeven mee te nemen
in kweekvijvers. Dit land kent enkele
duizenden forellenkwekerijen en
heeft op dit punt een wereldnaam.
Succesvol
De Nederlandse sportvisserij zat
echter niet stil en onder auspiciën
van de OVB werd geprobeerd hoe de
forel zou reageren op het Nederland
se viswater. Onmiddellijk nadat de
eerste berichten over de succesvol
le expeditie bij het Veerse Meer tot
de buitenwereld waren doorgedron
gen ontstond er 'n ware rush om in
aanmerking te komen voor de uit
zetting van forellen.
Ettelijke duizenden kilo's gekweek
te forel zijn de afgelopen Jaren door
de OVB aan hengelsportverenigingen
geleverd. Om aan de steeds toene
mende vraag aan forel te voldoen
heeft de OVB inmiddels een vijfja
rig contract gesloten met de NV Fo-
rellenkwekerij in het Limburgse Gul
pen voor de levering van flinke hoe
veelheden tweejarige forellen.
De afgelopen week ben ik op uit
nodiging van de directie eens een
kijkje gaan nemen in de keuken van
de Nederlandse sportvisserij. Eén
ding is me tydens de rondleiding over
het toeleveringsbedrijf duidelijk ge
worden: het kweken van forellen is
een riskante zaak. er kunnen tijdens
de kweek talrijke complicaties optre
den. Ook de kwekerij in Gulpen is
de afgelopen Jaren niet voor tegen
slagen gespaard gebleven.
Ziekte
Enkele voor de kweek geïmpor
teerde forellen bleken een geheim
zinnige ziekte onder de vinnen te
hebben, die de ademhalingsor
ganen aantastte Duizenden Jonge
forellen zijn aan deze ziekte gestor
ven, ook al omdat nog steeds geen
afdoende remedie tegen dit geheim
zinnige virus is gevonden. Inmiddels
is de kwekerij de slag langzamer
hand te boven: de ziekte komt nog
maar zeer sporadisch voor.
Voor de kweek van forellen is
zuurstofrijk water een eerste vereis
te. De kwekerij in Limburg betrekt
het geschikte water uit het riviertje
de Gulp, dat vlak langs de kwekerij
stroomt en nog steeds gespaard is
gebleven voor de steeds voortschrij
dende watervervuiling.
De eerste levensfase van de toe
komstige felvechtende sportvis vind
Ik maar weinig interessant. In het
voorjaar wordt het kuit uit de „moe
derforel" gehaald, een bezigheid die
men „afstrijken" noemt. Na de be-
j vruchting blijven de eitjes ongeveer
achtentwintig dagen in de broedka-
mer bij een temperatuur van twaalf
graden, de periode die nodig is om 't
eitje te laten uitkomen.
Van vitaal belang bij de kweek
van forel is, dat evengrote forellen
steed6 in één bassin zwemmen. Zou
den er enkele exemplaren bij zyn,
die een stuk groter zijn dan de rest
dan zouden de kleine exemplaren
binnen enkele dagen verdwenen zyn.
Forel is en blyft namelyk een roof
vis en deinst wanneer hij honger
heeft niet terug voor kannibalisme,
zelfs niet wanneer het om zijn soort
genoten gaat.
Gescheiden
Daarom houden de kwekers de
verschillende leeftijdsgroepen strikt
gescheiden. Geen wonder dat een ge
kweekte forel een kostbare zaak ls.
Eén van de mensen op de kwekerij
vertelde me dat een forelletje
van twee jaar bijna zes gulden kost.
Steeds is men bezig te zoeken naar
lagere produktiekostenzo ls de
kwekerij in Gulpen bezig de moge
lijkheden te onderzoeken om het
broed te kweken in de grotten van
Valkenburg waar een vrijwel con
stante temperatuur heerst.
Foto: Een van de vijvers van de
forelkwekerijen in Gulpen (LJ.
ADVERTENTIE
Hengelsportartikelen
De grootste keus
Mitchell en Cap-dealer
FA. TEUNISSEN
LEVENDAAL 28 - LEIDEN
Omdat ik de kwekerij bekeek uit
het oogpunt van de sportvisser, heb
ik vanzelfsprekend ook even myn
licht opgestoken over specifieke
eigenschappen van deze sportvis. Zo
interesseerde het mij bijzonder hoe
het nu komt. dat de forel in het
Veerse Meer zo geweldig hard groeit
en in een paar jaar een gewicht be
reikt van zes a zeven pond.
De verklaring ligt voor de forel-
lenkwekers voor de hand: de forel
ls en blijft een roofvis en een van
de eigenschappen van een roofvis, ls
dat hij een onbeperkte eetlust heeft
zolang er geschikt voedsel voorradig
ls. Hij kan in korte tijd grote hoe
veelheden verzwelgen, maar kan ook
lange perioden zonder voedsel. Dit
in tegenstelling met witvla als bra
sem, voorn en blei. die eet tot hij
genoeg heeft en dan stopt. Omdat in
het Veerse Meer voedsel genoeg aan
wezig is blijft de forel eten en groeit
daardoor zeer sneL
Foto: De regenboogforel: een
nieuwe sportvis.
Het vreemde met de forel is. dat
men pas sinds enkele jaren weet,
dat deze vis ook kan leven in stil
staand water. Jarenlang waren de
biologen ervan overtuigd, dat de fo
rel alleen stand kon houden in kou
de en snelstromende beekjes en ri
vieren. Een dergelijke gedachten-
gang werd veroorzaakt door het feit,
dat er In stilstaande wateren nooit
forellenbroed werd gevonden.
Ook voor dit verschijnsel is een
duidelijke verklaring: de forel plant
zich niet voort in stilstaand water.
Het instinct van de forel is erop ge
richt dat een geslachtsrijpe forel
ouder dan vier jaar enkele kilo
meters stroomopwaarts zwemt tot
hij een plekje heeft bereikt waar
zijn soortgenoten nooit zullen komen.
In die veilige omgeving zet de forel
zyn kuit af. In stilstaand water ont
breekt die prikkel, terwyi het kuit
bovendien direct door andere soort
genoten als lekkerny geconsumeerd
zou worden.
Gekweekte forel heeft voor de
sportvissery één groot nadeelde vis
is te gemakkelyk te vangen. Door 't
beschermde milieu waarin de forel in
de kweekvyver ls opgegroeid is de
forel niet beducht voor gevaren.
Hoort hy lawaai dan vlucht de forel
niet weg. omdat hij zoals een ln de
natuur opgegroeide vis onraad
bespeurt. maar denkt onmid-
dellyk aan de man die hem voedsel
komt brengen.
Ik heb dat zelf kunnen controleren
by de verschillende bassins. Zodra
voelden de forellen de trillingen van
myn voetstappen of de duizen
den vissen verdrongen zich om zo
dicht mogeiyk by de kant te komen.
Nu hebben de eigenaars van Belgi
sche visvyvers er iets op gevonden
om te voorkomen dat de forellen in
zeer korte tyd worden weggevist. Ze
gooien wanneer de vis zich langs de
oevers heeft verzameld vlak
langs de kant enkele zevenklappers
neer; de forel wordt door de knal
len zo afgeschrikt dat hy zich voorlo
pig niet meer onder de wal laat zien
Hengelvijver
Tot het complex van de forellen-
kwekerij in Gulpen behoort sinds
kort ook een kinderspeeltuin annex
bad en een flinke hengelvyver waar
de Limburgse sportvissers op forel
kunnen vissen. Ik ben van nature
geen vyvervisser, want ik heb dan
altyd het idee dat ik even goed in
een aquarium myn hengel zou kun
nen uitgooien. Maar voor streken
waar het viswater zeer schaars aan
wezig is. vormen deze visvyvers een
uitkomst.
Een vluchtig onderzoek by de aan
wezige hengelaars langs de vyver-
oever leerde me echter dat het met
de wyze waarop de forel bevist werd
droevig gesteld was. Er werd gevist
met veel te dikke lynen en de enor
me haken waren beaasd met made.
worm of brood. De forellen die uit het
water werden gehaald werden als 't
ware de kant opgesleurd zonder enig
sportlef element.
Stukje kaas
Mocht u de komende maanden
ook eens het geluk hebben Id een
viswater te kunnen vissen waarin
forellen zyn uitgezet en u bent er op
uit zoveel mogeiyk forellen uit het
water te sleuren, gebruik dan als
aas een stukje kaas. Dat ïykt na
melyk het meest op het voer waar
mee de gekweekte forellen zyn
grootgebracht.
Bent u echter een sportvisser van
't slag dat meer uit is op het sportief
bevissen van de forel in plaats van
het vangen van zoveel mogeiyk fo
rel dan moet u het zeker eens pro
beren met de vliegenhengel. een hen-
gel-attribuut dat helaas in Neder
land nog veel te weinig gebruikt
wordt.
De wyze waarop een forel een mi
nuscuul kunstvliegje van het water
oppervlak snapt en vervolgens de
stryd aanbindt met de vliegen-
lyn geeft meer voldoening dan
een net vol op de kant gesleurde
forellen.
ADVERTENTIE
