oordafrikanen kijken begerig
iaar fosfaat in Spaanse Sahara
Nu is het
tijdvoor
lékker
met
lékker:
Beschuit'
met
aardbeien.
ïngelse vakbonden
stellen eisen aan
de regering-Heath
ladrid wantrouwt MarokkoAlgerije en Mauretanie
Franstalig Brussel
op de been tegen
regeri ngsvoors te l
ALLIANTIES
Kapitein Galvao
(74) overleden
't Harde houdt
zwembad dicht
MAATREGELEN
TEGEN
ZATOPEK
ALGEMENE
MOBILISATIE
IN CAMBODJA
G 26 JUNI 1970
LEID8CH DAGBLAD
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
ADRID (GPD) Deskundige politieke waarnemers in de
anse hoofdstad zijn nog niet gerust over de toekomst van
Jpaanse Sahara, ofschoon de regering begin deze maand
en kabinetszitting op geprikkelde toon commentaren in de
inse en buitenlandse pers van de hand wees, waarin ge-
ken werd over een nieuwe crisis tussen Spanje, Algerije,
Sfckko en Mauretanië over het Spaanse Sahara-gebied (zie
^and kaartje). De laatste drie staten hebben niet altijd in
ve vriendschap met elkaar geleefd, maar volgens bevoegde
rnemers vallen hun gemeenschappelijke belangen thans
én punt samen: een begerig oog op de Spaanse Sahara, die
in deze landen ligt ingesloten.
bezorgdheid in Madrid begon
i geheimzinnige ontmoeting
Koning Hassan II van Ma-
en president Boumedienne van
in het grensstadje Tlemcen.
eind mei en zy kwamen,
is de schaarse berichte die er-
w bekend werden, overeen samen
rken by hun acties „om de ont
bering van de Sahara te ver-
Dat was een duidelyke toe-
op Madrids „overzeese provin-
:e Spaanse Sahara. Die term taaterts op een gebied van 253 vier-
eese provincie" wordt in Ma- kante kilometer ten noordoosten var
?ese provincie" wordt in Ma-
net opzet gehanteerd om dui-
te maken, dat Spanje zyn Sa-
bezit niet als een kolonie be-
Tot voor kort maakt men
Madrid niet ongerust over
iele aanspraken van de omrin-
landen, omdat die geen van
de gedachte konden verdragen,
en van hen in het bezit van
aanse Sahara zou komen. In-
verwende Madrid de ongeveer
iingeschreven „Saharauis"
de plaatselijke bevolking ge
wordt met de beste open-
51 oorzieningen van geheel noor-
Afrika, waar men nergens zo-
:holen. ziekenhuizen, landbouw-
d. vindt als in de schaarse
nbare gebieden in de Spaanse
•a.
wonder dat de Saharauis, van
:ele stamhoofden zelfs met ge-
ang als de Spaanse volksver-
roordiges zitting hebben in
lement van Madrid, geen ge-
leid voorbij lieten gaan om hun
en liefde aan het moederland
pyzen. Het feit, dat Marokko
ieeld in de dekolonisatiecom-
van de Verenigde Naties ver-
e dat het ware bevolkingsaan-
I n de Sahara met vele tiendui-
I i het Spaanse register overtreft
I Rabat telde ook alle noma-
I mmen mee die geregeld van-
rokko naar de Spaanse Sahara
n achter hun vee-stapels aan)
7- ioor de inwoners van de hoofd-
11 Aaiun heftig bestreden. Dit
latuurlijk met het cog op de
tiling in de Sahara, die de Ver-
Naties reeds een tiental jaren
anbeveelt om de politieke toe
van het gebied op te lossen.
braltar plotseling onder tafel en
wijdde Madrid in alle stilte steeds
meer aandacht aan zijn plannen op
lange termijn in de Sahara.
Dit gebied, sinds de 15-de eeuw in
Spanje bekend als „Rio de Oro"
(Goudrivier), was namelijk een ar
moedige bezitting met weinig uitzicht
op een rendabele economie, totdat
Spaanse geologen er in 1962 plotse
ling een ware goudmijn ontdekten
in de vorm van een adembenemend
grote fosfaatreserve. Volgens schat
tingen liggen er. vrijwel aan de op
pervlakte, een 1600 miljoen ton fos-
kante kilometer ten noordoosten van
de hoofdstad El Aaiun. Men heeft
uitgerekend, dat hier voldoende erts
ligt om 200 jaar lang een hoogst ren
dabele fosfaatmyn te exploiteren.
Geen wonder dat vooral de Ma
rokkanen, wier nationale economie
voor een groot deel drijft op de eigen
fosfaatmijnen. plotseling enorme be
langstelling vbor hun oude aanspra
ken op de Spaanse Goudrivier" be
gonnen te voelen. Reeds onder de
voorgaande regering begon Madrid
goed 400 miljoen gulden armer
aan de exploitatie te beginnen.
Compromis
stallatie van de nieuwe mijnen, van
het toneel. Het fosfaat van de Saha
ra is nu een monopolie van de
Spaanse staatsmaatschappij T.N.I
Deze investeerde tot heden 250 mil
joen gulden in installaties, waarvan
100 miljoen voor de modernste haven
aan de Atlantische kust van Noord-
Afrika «een soort kunstmatig eiland
dat er twee jaren over deed om van
men nog aan deze lopende band en
aan de installaties in Bu Craa, maar
men hoopt over een goed jaar, wan
neer alles klaar en het I.N.I. een
Dit alles werd natuurlijk nauwkeu
rig gade geslagen in Marokko. Alge
rije en Mauretanië. Naar het schynt
gaf de laatste Panarabische conferen
tie in Rabat over het Israël-conflict
de drie partyen de gelegenheid om
een overeenkomst te bereiken. Mau
retanie en Algerije zouden Marokko
niet meer tegenwerken, maar Juist
bijstaan in de Sahara-kwestie. in
ruil voor vele onderlinge compromis
sen. Algerije heeft namelijk veel be
langstelling voor een doorgang naar
de Atalatische Oceaan via de Spaan
se Sahara «ook wanneer dat mis
schien een Marokkaanse Sahara zou
worden) om de produktie van zyn
ijzermijnen te kunnen verschepen.
Algiers erkende uiteindelijk de rege
ring van Mauretanië "waarmee men
tot dan toe geen betrekkingen had
willen onderhouden" en Marokko gaf
toe aan bepaalde eisen van Algerije
over hun grensgebied van Tinduf. De
officiële reden voor de bijeenkomst
Hassan-Boemedienne in Tlemcen
gold dan ook een verdrag om het
probleem-Tinduf definitief te rege
len. Of Madrid aan de nieuwe com
binatie Marokko-Algerije-Maureta-
nië het hoofd kan bieden staat nog
te bezien. Een recent bliksembezoek
van de Spaanse minister van Bui
tenlandse Zaken aan Rabat leverde
weinig resultaten op en werd achter
af beschreven als een „zuivere studie
bezoek om openlijk over wederzijdse
belangen te kunnen spreken, zonder
enige noodzaak om tot akkoorden te
geraken". Het rijzende gety van het
Arabische nationalisme in Noord-A-
frika zal ook voor de Spaanse Sa
hara wel eens problemen kunnen be
tekenen. temeer omdat de bijeen
komst tussen Koning Hassan en
Boumedienne intussen in gevolgd
door een niet minder spectaculaire
ontmoeting tussen de Marokkaanse
vorst en de president van Maureta
nië. Ook in dit verdrag werd gespro
ken over „versnelling van de bevrij
ding van de Spaanse Sahara.
V.N.\. studie'
ADVERTENTIE
voorzichtige plannen te maken voorDuitse havens naar de Saharakust
het fosfaat van Bu Craa. zoals het
mijngebied heet. Het bleef echter bij
bescheiden plannen vcor samenwer
king met groot internationale fos
faatconcerns en naar het schynt
dacht men er zelfs over Marokko een
aandeel in deze samenwerking aan te
bieden. Maar ook dit veranderde bij
de kabinetswisseling, waarbij uitge
rekend de voorgaande minister van
Industrie overzwaaide naar Buiten
landse Zaken.
Zelfbestemming
De Spaanse regering liet er nu
geen twijfel meer over bestaan, dat
zij er niet over dacht de Sahara aan
Marokko of een der twee andere ge
gadigden af te staan. In de dekolo
nisatiecommissie van de Verenigde
Naties begon Madrid opvallend te
schermen met het „recht op zelfbe
stemming" van de inwoners van de
Sahara "de 25.000 door Madrid ver
wende Saharauis. wel te verstaan).
En in Bu Craa verdween de Ame
rikaanse fosfaatmaatschappy, die tot
dan toe had samengewerkt by de in-
Veranderd
laatste jaren zfjn de om-
fheden ln Noord-Afrika echter
veranderd, voornamelijk
invloed van de crisis ln het
n-Oosten. Marokko, dat
kort werd beschouwd als een
i tegen de extremisten en pro-
misten in de oostelyk-Arabi-
iden. begint steeds meer op
n te komen met de andere we-
het gemeenschappelijk Ara
front in de Israël-crisis. En de
tgenstrijdige gegadigden voor
lernemen van de Spaanse Sa-
begonnen steeds meer in te
at zij tot samenwerking moes-
eraken, wilden zij hun po
onafhankelijkheid bewaren en
roomwensen verwezenlijken,
de kabinetswisseling van ver
jaar oktober verdwenen ook de
Spaanse aanspraken op Gi-
te komen) en nog eens 100 miljoen
voor de langste lopende band ter we
reld, over honderd kilometer vanaf
Bu Craa tot aan het eiland voor de
kust van El Aaiun. Thans bouwt
BRUSSEL 'ANP' Vele duizen
den Fransgezinde Brusselaars heb
ben gisteravond gehoor gegeven aan
een oproep van het Brusselse „Comi
té de salut public" «comité voor het
openbaar welzijn) om in het centrum
DOORNSPIJK "GPD) Het zwem
bad „De Hokse berg" in 't Harde,
bluft op zondag gesloten. De over- de Belgische hoofdstad te beto-
grote meerderheid van de gemeen-1
teraad van Doornspijk heeft dit j
gen tegen wat ze noemen de „af
grendeling" van hun stad. „Non au
oarcan" «neen tegen het dwangbuis)
was de leus waaronder deze betoging
gehouden werd en het „non au car-
can" hoorde men tot laat in de avond
nog in de stad met autoclaxons scan
deren. De stoet van betogers <de po
litie schatte hun aantal op 12 a 15
duizend maar de organisatoren noem
den een getal van 50 duizend) werd
gevormd op het Brusselse IJzerplein
De zondagssluitmg is ook een van de en trok vandaar naar de Beurs waar
voorwaarden waaronder de raad
donderdag nog eens duidelyk uit
gesproken. De raad keurde de
kraakacties op de zondagen 7 en
14 juni ten strengste af
Al in 1955, toen de raad met een
eerste krediet de bouw van het
zwembad mogelijk maakte, werd
beslist dat het op zondag gesloten
zou blijven.
voorvechter van de verfransing van
Brussel. Van R.vn, de voornaamste
initiatiefnemer is, zegt dat deze voor
stellen van de regering, die inmid
dels sinds enkele weken in de Bel
gische Kamer en Senaat de gemoede
ren sterk verhitten. „Brussel noodlot
tig zullen worden omdat het in de
toekomst niet meer zijn vleugels zal
kunnen uitslaan". Ook zegt men dat
Zowel de Spaanse regering als de
drie Afrikaanse staten verzekeren in
hun officiële verklaringen, dat dit al
les beperkt zal blijven tot een samen
werking van de Afrikaanse landen in
de Verenigde Naties die de kwestie
van de Spaanse Sahara „bestu
deren". Maar in de meest-nationalis-
tische kringen van Marokko hoort
men heel andere geluiden. Zo schreef
de pers van de extremistische Istiq-
lal partij „De overeenkomst met
Mauretanië was klaarblijkelijk nood
zakelijk voor de Marokkaanse re
gering sinds zij zich de steun van Al
gerije had verzekerd voor de bevry-
ding van een deel van haar Sahara,
waar de Spaanse bezetter niet toe
komt aan de vreedzame oplossing die
de Verenigde Naties voor stellen Ook
Mauretanie heeft zijn eisen op dat
gebied openlijk onderstreept. Maar el
ke geheime regeling, met wie dan
ook. is overbodig Het Marokkaanse
volk is heel goed in staat om de be-
nodigde middelen ter beschikking te
stellen als de vreedzame methoden
nutteloos blijken".
De vrees voor samenwerking tus
sen Marokko, Algerije en Maureta
nië tegenover de Spaanse Sahara is
dus niet zo ongegrond. Dit was ook
zeker een aanvaardbare uitleg van
het besluit van de Spaanse minister
van Buitenlandse Zaken om kortge
leden een plotseling bezoek aan de
hoofdstad van Mauretanië af te leg
gen. Maar hoe dit alles zal uitpak
ken zal pas de toekomst leren.
PRAAG AFP) De Tsjechoslo-
waakse oud-Olympisch kampioen j
hardlopen Emile Zatopek is uit het
bestuur van de bond voor lichaams
cultuur gestoten, zo meldde gisteren
het persbureau CTK.
Op een in Praag gehouden bijeen
komst besloot het bestuur tot een
ingrijpende wijziging van zijn samen
stelling. Behalve Zaïtopek, die er
nimmer een geheim van heeft ge
maakt dat hij een enthousiast voor
stander was van de liberale politiek
van de groep-Doebtsek. werden nog
zeven leden van het bestuur ge
royeerd, onder wie Jirl Hradecky.
BBN (AFP) De secretaris-
van het Britse verbond van
inigingen (TUC) heeft de
Britse regering eisen gesteld
ffi samenwerking van de vak
met haar.
het jaarcongres van de vak-
[ingen van werknemers bij de
bouw, zei Feather, dat hy de
eisen stelt:
|T 5 conservatieve regering dient
J tal werklozen te verminderen.
|L ttt&l zcm niet boven de 400.000
liggen (op het ogenblik zijn
000 werklozen in Engeland);
Aeppen van werkgelegenheid
istriële ontwikkelingsgebieden:
belastinghervorming, die de
liet bevoordeelt ten koste van
tonisch zwakkeren;
uitbreiding van de investeringen
in Engeland om de werkgelegenheid
te bevorderen en veimindering van
de investeringen in het buitenland:
G bevordering van de bouw van
woningen tegen schappelyke huur
prijzen
het beheer en de exploitatie heeft
overgedragèn aan een stichting. De
raad kon de voorwaarde stellen
omdat de gemeente Doornspijk een
meerderheidsbelang heeft in ,,De
Hokse berg".
De raadsvergadering werd beheerst
door principiële discussies. Geen
van de leden had een oplossing
voor de kraakacties. Burgemeester
E. J. F. Westerhuis vond dit bij
zonder Jammer en wees de raad
op de gevolgen, namelijk dat hij
nu als hoofd van de politie ge
houden is te zorgen voor de hand
having van de zondagsrust in 't
Harde.
De burgemeester meende overigens
dat een flinke rel, waarbij de po
litie de krakers met geweld zou
moeten verwijderen, de zondags
rust grondig zou verstoren.
„Ik zal passende maatregelen moe
ten nemen. Daarover had ik graag
Iets van de raad willen horen. Ik
zal het nu zelf uitzoeken. Maar
welke maatregelen het zullen zijn
weet ik zo direct nog niet".
ze werden toegesproken door de or
ganisators. In de stoet werd een
honderdtal vlaggen meegedragen, al
le met een rouwlint.
Aanleiding tot de betoging was dat
onderdeel van het pakket van wets
voorstellen en grondwetwijzigings
voorstellen van de Belgische regering,
dat de agglomeratie Brussel wil vast
leggen op de huidige 19 gemeenten.
Slechts dit gebied zal in de toekomst,
aldus de voorstellen van de regering-
Eyskens die o.m dienen om de Bel
gische taalkwestie duurzaam te rege
len, tweetalig zijn, in tegenstelling tot
de overige delen van het land waar
óf het Frans óf het Nederlands de of
ficiële taal is.
Het „Comité de salut public", waar
van de Brusselse advocaat en bekend
Kerkelijk Leven
NED. HERV. KERK
Beroepen te Vlissingen: E. Bouw-
PHNOM PENH (AFP/Reuter)
Het Cambodjaanse staatshoofd Sjeng
Heng heeft gisteren op verzoek van
de minister van Defensie de algeme-
Volgens Feather zal de Engelse
regering rekening moeten houden
met het advies van de vakbonden
als zij met hen wil samenwerken. De
secretarie-generaal van de TUC
meent tenslotte nog. dat de stagna
tie in de Engelse industrie niet te
wijten is aan gebrek aan werklust bij
de werknemers teneinde de produk- Aangenomen naar Veenendaal C.
tiviteit op te voeren, maar aan ge- Wink, kandidaat te Gouda, die be-
brek aan uitrusting. I dankt voor 18 andere beroepen.
men te Urk; te Barneveld: D. van ne mobilisatie afgekondigd waarbij
I alle burgers tussen de 18 en 60 jaar,
mannen zowel als vrouwen, zullen
worden ingeschakeld by de verdedi
ging. In het decreet staat dat ieder-
een binnen de genoemde leeftyds-
grenzen hetzy militaire dienstplicht
hetzij op andere wyze dienst zal
moeten doen in het nationaal be
lang. Bovendien zullen alle nood-
zakelyke economische hulpbronnen
nu ten dienste van de natie staan.
Waarnemers zien in de afkondiging
van de mobilisatie een nieuwe moge-
lykheid om de 65.000 Cambodja-
nen onder militaire discipine te
brengen. Sedert 1 Juni geldt al de
staat van beleg en het Cambodjaan
se leger is de afgelopen maanden al
uitgebreid van 35.000 man tot
150.000 man.
Er bestaat geen twyfel aan, dat de
ze maatregel verband houdt met de
steeds sterkere bedreiging van Cam
bodjaanse hoofdstad Phnom Penh,
die thans vrywel omsingeld Is door
de troepen van Noord-Vietnam en de
Vletcong en die de stad hier en daar
op 20 km zyn genaderd.
der Berg te Huizen (N.H.); te Hol-
landsoheveldC. van Schoonhoven
te Vreeswijk; te Leusden "toezeg
ging): H. F. Venema te Johannsga.
Bedankt voor Hilversum: A. Ro
mei nte Wezep.
GEREF. KERKEN (vrijgemaakt)
Bedankt voor Zuddibroek: J. Poutsma
te Nyega-Opeinde.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te ZaamslagP. Roos te
Middelharnis.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te 's-Gravenzande: A.
Hoogerland te Werkendam; te Nieuw-
dorp: C.' Wisse te Elspeet; te Ny-
kerk: C. Molenaar te Amsterdam.
Aangenomen naar Ryssen: J. Mijn-
ders, kandidaat te De Meern, di«
bedankte voor meer dan 35 andere
beroepen.
GEREF. GEMEENTEN
IN NEDERLAND
Aanklacht ingetrokken Een
Amerikaanse krygsraad in Washing
ton heeft een aanklacht tegen drie
hoge officieren, die ervan weiden
beschuldigd de massaslachtingen in
My Lai in maart 1968 niet voldoen
er een onrechtvaardigheid ten opzich- de te hebben onderzocht, geseponeerd
te van de randgemeenten mee bedre- wsens onvoldoende bewijzen. In Da
ven wordt omdat deze het recht ont- NanS «Zuid-Vietnami heeft een Ame-
zegd wordt zich. als ze dat willen.
Brussel aan te sluiten.
by
Beloning in de dagbladen van
Buenos Aires zyn advertenties ge-
rikaanse krygsraad een jonge ma
rinier tot levenslange dwangarbeid
veroordeeld wegens het met voorbe
dachten rade doden van twaalf Viet
namese burgers. Dit gebeurde op 19
februari, toen hy op patrouille was.
plaatst, waarin 125.000 dollar wordt Proces in Gaza In Gaza zyn
aangeboden voor inlichtingen die
kunnen leiden tot de opsporing van
de verdwenen oud-president Pedro
Eugenio Aramburo In de adverten
ties. geplaatst door een „vriend van
de generaal" wordt gevraagd om ge
detailleerde inlichtingen, die moeten venslang,
worden opgezonden naar „een bepaal
de -postbus of aan een r.k. priester of
met andere middelen". Aram -
buru wordt thans een maand ver
mist
Postbesteller gezocht De Saoe-
disch-arabische PTT zoekt een post-
besteller voor de nomadische stam
men in de Saoedische woestyn. Er
is al tweemaal eerder voor dit ambt
een advertentie geplaatst. De woes-
tynstammen moeten voor de afleve
ring van de post per kameel, muil
ezel o f automobiel worden op
gespoord by temperaturen van 120
graden. Het salaris bedraagt 60 dol
lar per maand plus fooien: een
schaap of een aandeel in de oogst
Rus uitrewezen Het Amerikaan
se departement van Buitenlandse Za
ken heeft Boris Oreknov van het
dagblad Prawda gelast de Verenigde
Staten voor 8 juli te verlaten. De re
den v*n deze stap is onbekend, maar
vermoedt wordt, dat het een repre
saille is voor de Russische weige
ring van twee weken geleden om het
visum te verlengen van Stanley O.
Cloud .correspondent van „Time" in
Moskou.
Examenstaking geëindigd De
examenstaking in Italië die begin
deze maand was begonnen, is giste
ren geëindigd en de examens voor
het middelbare onderwijs kunnen nu
normaal voortgang vinden zon
der dat de regering de noodmatrege-
len behoeft uit te voeren waartoe,
tydens de Jongste ministersby-
eenkomst was besloten.
Geismar in arrest Alaln Gels-
mar, de leider van een van Franse
maoistische groeperingen en een be-
langryke figuur in de mei opstan
den van 1968. Is donderdagavond ln
Parys gearresteerd na^at de politie
drie weken lang ln heel Frankryk
Jacht op hem had gemaakt. De 31-
jarige oud-lector zal waarschyn-
lyk terecht moeten staan op be
schuldiging van opruiing tot ge
weld tegen de politie. De maximum
straf hierop is drie Jaar,
twintig Jonge Arabieren, die terecht
stonden wegens terroristische activi
teit in bezet gebied, door een Is
raëlische rechtbank veroordeeld tot
straffen, variërend van acht jaar
gevangenis of dwangarbeid tot le-
SAO PAULO (Reuter) Kapi
tein Henrique Galvao, leider van de
Portugese oppositie in Ballingschap
die in januari 1961 in het nieuws
was door zyn kaping van het
Portugese passagiersschip „Santa
Maria", is donderdag na een langdu
rige ziekte in Sao Pa/ulo in Brazilië
overleden. Hy werd 74 jaar. Met
het kapen van de „Santa Maria" wil
de Galvao de aandacht vestigen op
de politieke oppositie tegen het re
gime van premier Salazar. Hy
bracht de „Santa Maria" met alle
passagiers naar de haven van Reci
fe in ruil voor politiek asiel voor
hem in februari 1961.
Enrique Galvao werd in 1896 gebo
ren. Als militair ging hy naar
Afrika waar hy gouverneur werd
van de Angolese provincie Huila.
In 1947 werd hij benoemd tot re
geringsinspecteur om verslag uit te
brengen over de economische toe
stand in Angola. De regering hield
het verslag achter en Galvao bracht
zelf de algemene vergadering op de
hoogte van zyn bevindingen. In '53
werd hy tot drie jaar veroordeeld
weegns ondermyning en in 1958 tot
16 Jaar op soortgelyke beschuldigin
gen. Hy ontsnapte in 1959 om pas in
1961 weer in het daglicht te treden
met het kapen van het passagiers
schip.
Naam veranderd De Thaise di
visie de „zwarte Panters", die in
Zuid-Vietnam is gestationeerd, is op
voorstel van de Thaise legerleiding
van naam veranderd. Zy zal voor
taan „Zwarte luipaarden" heten,
omdat het leger elke naamsverwar
ring wil vermyden met de voor heel
andere doelen strydende party van
de „Zwarte Panters" ln de VS.
Dit vriendelijke baasje-in-
steen bij de muur van het Krem
lin is de tiran Stalin, die de dood
van tientallen miljoenen politieke
tegenstanders op zijn geweten
heeft. Na een periode ten tijde
van Chroesjtsjow waarin zelfs
zijn naam niet meer mocht wor
den genoemd is hij nu min of
meer „in ere hersteld", zoals
blijkt uit het borstbeeld, dat de
zer dagen bij de Kremlinmuur
werd geplaatst. Een Amerikaanse
journalist vroeg aan een schild
wacht of de buste nog een bepaal
de betekenis had ..Nee", was het
antwoord, „het is alleen maar een
monument"„Dan mag ik het ze
ker wel fotograferen,yiaar na
tuurlijk nietl"
