een
en Bert schreven
neusomdraaiend toneelspel
MEER GELD NODIG
Voor het lustrumfeest van de Leidse Universiteit
en gioteren
NOS en regionale omroep:
Chris Hinze
kreeg prijs
Duke Ellington
in Amsterdam
programma
MASSALE VISSTERFTE IN
DE HOLLANDSE IJSSEL
LIKDOORNS!
I
DINSDAG 23 JUNI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 5
NEDERLAND I
6.45 PI po de Clown (NOS)
6.55 Journaal (NOS)
7.04 Daktari. tv-serie (KRO)
8.00 Journaal (NOS)
8.20 Wy, heren van Zichem, tv-feuilleton van de
Vlaamse televisie (KRO)
10.30 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
(Door PIETER C. ROSIER)
LEIDEN *W W, of voor moeders is het altijd het ergste'.
Zo luidt de mysterieuze titel van het toneelstuk dat in de ko
mende lustrumweek van de Leidse Universiteit tenminste tien
maal zal worden opgevoerd.
Het Leids Universitair Toneelakkoord bewaart rond dit door Cees
Buddingh en Bert Schierbeek geschreven lustrumstuk een opvallend
grote zwijgzaamheid. De vertolkers van het stuk werken al een kwar
taal lang 'ondergronds' aan de totstandkoming van het toneelpro
ject, dat door Shireen Strooker en Peter Faber wordt geleid. Dit
tweetal komt er bijna dagelijks voor naar het Rijnlands Lyceum in
Oegstgeest, waar straks ook de lustrumvoorstellingen zullen ivorden
gegeven.
6.45 Pi po de Clown (NOS)
6.55 Journaal (NOS)
7.04 Den Haai; vandaag (NOS)
7.09 Holland Festival 1970: Informatief programma
(NOS)
7.30 Wat nu, mr. Deeds! tv-film (AVRO)
8.00 Journaal (NOS)
8.20 Peyton Place, tv-feuilleton (AVRO)
9.10 De Opstanding (Resurrection), filmfeullleton (I)
10.00 Internationale Zwemmarathon Utrecht 1970; laat
ste nieuws over wedstryd op zaterdag (AVRO)
10.05 AVRO's Tele vizier (AVRO)
10.55 Journaal (NOS)
Hoepel ..alles tot het laatste ogen
blik geheim moet blijven", kost het
niet veel moeite de repetitieruimte
binnen te stappen en een groep van
negentien jongens en meisjes bezig
te zien. De oefeningen in beweeglijk
heid en stemtechniek worden gehou
den op een vierkant vlak in het mid
den van de uitstekend geoutilleerde
schoolaula, want het stuk wordt ge
heel in de styi van het moderne
theater Jn het rond" gespeeld.
Flarden tekst maken duidelijk dat
ook in dit geval de gevestigde orde
het zwaar te verduren krijgt. De
oorlog, het rassenprobleem, de poli
tie, Amerika en Peyton Place. ze
komen één voor één aan de beurt.
Het. toneelspel heeft zijn (soe
pele) vorm al gevonden, het komt nu
nog op wat accentverschuivingen aan
De jonge acteurs en actrices volgen
de aanwijzingen van de regie al im
proviserende op. Ze willen met de
eorgvuldig voorbereide serie op
voeringen bewijzen dat studen
ten niet alleen kunnen protesteren
maar ook een „positief alternatief"
kunnen stellen. De repetities vergen
vooral fysiy-c?» veel van de toneelspe
lende studenten, die het stuk in één
ritmische beweging naar zijn climax
whijnen voort te stuwen. Shireen
Strooker en Peter Faber laten zich
zo kort voor de première door niets
en niemand meer storen. Ze volgen
in opperste concentratie de verrich
tingen van de spelers en onderbre
ken de gebeurtenissen op het vier
kante vlak slechts voor het geven
van een laatste advies. De schrijvers
van W en W, of voor moeders is het
altijd het ergste" daarentegen vin
den wel even gelegenheid om wat
informatie over hun gezamenlij
ke werkstuk te verschaffen.
Bert Schierbeek houdt zijn han
den nonchalant in de broekzak en
Cees „Poets" Buddingh trekt
tevreden aan zijn pijp. De twee vijf
tigers beiden zijn van 1918 ver
tellen om beurten wat over het met
een waas van geheimzinnigheid om
geven toneelstuk, dat zU in opdracht
van de Universitaire Lustrumcom-
misssie '70 hebben geschreven.
Cees Buddingh: „Na de opdracht
te hebben gekregen hebben we eerst
in grote lijnen een schema opgesteld.
Toen we aan het begin van dit jaar
met schrijven begonnen waren er
dus al bepaalde ideeën. Bij de eerste
opzet zijn we er van uitgegaan dat
het stuk zou worden gespeeld op het
L-vormige toneel van dit Rijnlands
Lyceum. Op dat stramien zijn we
gaan voortborduren, waardoor de
scènes zich afwisselend of ook wel
geiyktydig kunnen afspelen op een
plein en in een huiskamer. Het plein
met al zyn mogelijkheden fungeert
hier als een soort verplicht commu
nicatiecentrum en de huiskamer .in
clusief de beeldbuis, als symbool van
de huidige consumpitiemaatschap-
Pij. Voor elke scène hebben we een
bepaald motief gekozen en vanuit
dat motief zijn we het spel gaan
schrijven mét de figuren die
we daarvoor hadden bedacht"
Stimulerend
Bert Schierbeek over de werkwij
ze: „Cees kwam twee dagen in de
week bij mij thuis in Amsterdam en
ik ging twee keer in de week naar
hem in Dordrecht toe. Die vorm van
samenwerking bleek erg stimulerend
Cees Buddingh enthousiast: „Het
zou best leuk zijn om nog eens sa
men een stuk te schrijven". Waar
gaat het nieuwe Nederlandse to
neelstuk nu precies over? Cees Bud
dingh voorzichtig: „Ach, het gaat ei
genlijk over alles wat er op het ogen
blik aan de hand is. over damslapers
en demonstranten bijvoorbeeld. Het
stuk moest namelijk corresponderen
met het universitaire congresthema,
Wetenschap en Welzijn. Dat zijn
zeer ruime begrippen, waar we erg
veel in hebben kunnen onderbren
gen. Overigens hebben we voor het
toneelstuk een grondtekst geschre
ven, daarby ruimte biedend aan de
fantasie van regisseurs en spelers.
Van de aanvang af was het de be
doeling dat we een stuk zouden le
veren. dat niet strak geregisseerd be
hoeft te worden met een tekst, die
niet nauwkeurig moet worden opge
zegd. Shireen en Peter en ook het to
neelspelende gezelschap hebben som
mige scènes zelf kunnen veranderen
en kreten die ze kwijt wilden er in
kunnen verwerken. Het is echt een
stuk dat gemaakt is door schrijvers,
regisseurs en acteurs".
Improvisatie
Bert Schierbeek toelichtend: „We
hebben per se geen kant en klare,
tekst willen leveren. Ons werkstuk
biedt daarom veel ruimte voor im
provisatie. Toch zal het toneelstuk
tegelijk met de eerste opvoering in
boekvorm verschijnen. <By de Bezige
By. red Als u het leest zult u er
wel een paar merkwaardige dingen in
tegenkomen? In hoeverre is er spra
ke van een experimenteel toneel
stuk? Cees Buddingh geduldig: „W.
en W. is een collage van zestien on
derling verwisselbare scènes die geen
direct verband met elkaar houden,
maar die desalniettemin logisch in
elkaar overvloeien. Elke scène be
licht een aspect van wat er nu over
al gaande is. Er loop dus geen rode
draad van een verhaal door het hele
stuk. Is het stuk vóór alles maat
schappijkritisch? Bert Schierbeek
glimlachend: „Het is maatschappij
kritisch, het is absurdistisch, het is
humoristisch, het is satirisch en het
is zelfs neusomdraaiend". Cees Bud-
dingh buikschuddend: „Ja dat is het
vooral, geloof ik! Het stuk is ook se
rieus, maar het serieuze en het neus-
omdraaiende zyn zelden van elkaar
gescheiden". Zal het publiek het stuk
misschien als schokkend erva
ren? Bert Schierbeek schouderop
halend: „Ja gut, sommige mensen
zijn nogal schokkerig van aard". Cees
Buddingh ernstig: „Er wordt wel wat
in gezegd ja. maar dan toch wel weer
op die neusomdraaierige manier. Er
worden als het ware vele vingers op
vele zere plekken tegelijk gelegd".
Einrlj
e mee
Waarom is het voor moeders altijd
het ergste? Bert Schierbeek olijk
knipogend: „Voor moeders is het nu
éénmaal alijd het ergste, vaders voe
len meestal alleen maar een eindje
mee
ADVERTENTIE
4 mode. en n «iskoker
Verkrijgbaar bij de erkende Drogist- en Parfumeriezaken
Ramses Shaffy die nog steeds
een rol in de Jantjes vervult)
heeft gisteren in Amsterdam zijn
nieuwste lp gepresenteerd. De
plaat Sunset-SunJciss' gaat over
het leefklimaat van deze tijd en
komt volgens Ramses voor som
migen hard aan.
Cees Budding (links) en Bert
Schierbeek (rechts) tijdens de re
petities van 'W W. of voor moe
ders is het altijd het ergste' in het
Rijnlands Lyceum in Oegstgeest.
(Foto LD/Holvast)
AMSTERDAM <GPD» Het be
stuur van de NOS heeft aan de mi
nister van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk werk. dr. Klompé,
een brief gezonden over de regionale
omroep in Nederland. Het bestuur
van de NOS komt tot een duidelijke
standpuntbepaling: indien de mi
nister aan de NOS nieuwe taken met
betrekking tot de regionale omroep
gaat opdragen, dan zal de NOS het
ook meer dan wenselijk vinden, als
de minister dan tevens de financiële
middelen zal aangeven via welke de
verwezenlijking van een goed func
tionerende regionale omroep zal kun
nen geschieden.
Het bestuur van de NOS is op het
ogenblik van mening dat vooral drie
criteria de mogelijkheid geven
tot uitzending van een regionaal
programma, namelijk:
1. De culturele eigenheid, voor ge
westen waar een eigen specifieke le
vensstijl de basis vormt voor een re
gelmatig uit te zenden regionaal
programma en waar te verwachten
is dat ondanks schaalvergroting en
de inwerking van andere invloeden
die eigen levensstijl gehandhaafd zal
moeten blijven.,
2. De maatschappij opbouw, voor
gewesten, streken of steden, waar
een regionaal programma een be
langrijk hulpmiddel kam zijn bij de
realisering daarvan.,
3. De communicatie voor gewes
ten. streken of steden waar een re
gionaal programma het aangewe
zen middel is om in het kader van
infrastructurele voorzieningen com
municatie tussen en informaties van
inwoners en de maatschappelijke en
bestuurlijke instituties te bevorderen.
Op jazz-festival
HILVERSUM (ANP. Op het
concours van het vierde jazz-festi
val van Montreux ls do solistenprijs
toegekend aan de Nederlandse flui
tist Chris Hinze.
Aan dit concours, dat de afgelopen
dagen is gehouden, namen vele jazz
musici en jazz-ensembles uit vele
Europese landen deel.
De solistenprijs werd toegekend
door een persjury, waarin voor Ne
derland zitting had de jazz-deskun
dige Mie hiel A. de Ruyter.
De NOS-radlo zal te zijner tijd op
namen van dit festival uitzenden in
haar veertiendaagse jBKvrubrtefe
„Jazz in aotie'
Het bestuur van de NOS is van
mening, dat nu (nog) niet overge
gaan kan worden tot uitzending van
meer regionale of locale program
ma's
Een oplossing kan gevonden wor
den door uitzending via de lande
lijke zenders met schakelmogelijk
heid voor de verschillende regio's.
Wellicht kan een begin gemaakt
worden door te onderzoeken, zo
schrijft men aan de minister, binnen
welke termijn de zenders Irnsum en
Roermond voor uitzending van voor
de regio bestemde programma's, zo
wel wat radio als televisie betreft,
uitgerust kunnen worden en de om
vang van de kosten daarvan.
AMSTERDAM De bezetting
waarmee het orkest van Duke El
lington as. zondagavond 28 juni, in
de Zuidhal van het RAI-gebouw in
Amsterdam zijn Europese tournee
begint, is nu bekend geworden:
Duke Ellington (piano), Cat An
derson, Mercer Elington en Cootie
Williams (trompet), Chuok Conners
Julian Priester en Mitchel Wood
(trombone), Harold Ashby, Harry
Carney, Paul Gonsalves, Russell
Procope en Norris Turnev (sax)
Wild Bill Davis (orgel), Rufus Jones
(drums), Joseph Benjanim (bas) en
Tony Watkins (zang).
Tijdens het twee uur durende con
cert-. dat niet door televisie of radio
wordt opgenomen, presenteert- Duke
Ellington o.a. de Europese première
van de 35 minuten durende „New
Oreans Jazz Suite" in 5 delen en
4 portretten van Sidney Bechet. Ma-
halia Jackson. Louis Armstrong en
Wellman Braud.
Elk genre heeft zyn eigen ma
nier van acteren. Dat konden we
gisteren weer eens observeren
aan de hand van achtereenvol
gens: .Please sir!" „Coronation-
street", „Hier is Lucy", „de on
grijpbare Pimpernel" en „Ana
lyse van een moord". De laat
ste film, van Otto Preminger.
en Coronation street hebben met
elkaar gemeen dat er „naturel"
in geacteerd wordt. Iedereen
doet net alsof het echt is. net
echte mensen uit een achter
buurt en een net echte advo
caat, een net echte getuige en
een net echte rechter Dat laat
ste was trouwens niet zo moei
lijk want Josph N. Welch, die de
befaamde rol van de allesbegrij-
pende rechter speelde, was in
dertijd zelf een bekende rechter
in Boston. Je blijft natuurlijk
voelen dat het niet echt is. daar
voor wordt er te weinig gestot
terd en wordt er te glad ge
praat in van te voren bedach
te zinnen, maar de illusie wordt
toch alleraardigst gehandhaaft.
„Hier is Lucy" en Please sir!"
hebben ook iets met elkaar ge
meen. het feit namelijk dat zij
als komedies bedoedl zyn. Ei- zijn
twee manieren om leuk te zUn,
nameiyk door het fabrice
ren van leuke dialogen in leuke
situaties die voor het overige „uit
het leven gegrepen" zouden kun
nen zUn (series als de Dick van
Dyke-show en Hij en Zij vie
len daar min of meer .onder, al
is er toch sprake van een soort
ingedikte dialogen waaruit al het
niet leuke was weggelaten), of
door het creëren van onzinnige,
sterk aangedikte situaties, die
iets herkenbaars zouden hebben
als je alle bombast er van af
pelde. Lucy en Please sir zyn
daar weer duidelyk voorbeelden
van.
Blyft over, de ongrijpbare
Pimpernel. Die valt onder het
hoofdstukje „historische series"
waarin de mensen anders ge
kleed gaan dan vandaag en in
een andere omgeving verkeren,
waardoor zy het idee hebben
dat zy ook anders moeten pra
ten. Alle Dickens' bewerkingen
vallen daaronder en ook menig
riddersverhaal zoals „Ivanhoe".
De betere series in dat genre,
zoals „Forsyte sage", weten zich
er aardig aan te ontwortelen,
maar zelden helemaal.
Men spreekt meestal ao dui
delyk mogeiyk. ondanks een he
te aardappel in de mond, waar
door de ietwat gezwollen taal
ook inderdaad met een zekere
zwelling over de lippen komt. Ik
mag er altijd graag naar kij
ken. „de ongrijpbare Pimper
nel" was er weer een schoolvoor
beeld van en ik vraag me soms
af of het gewoon eon traditie
van het Engelse toneel is, dat
spraakje. of dat er moedwil bij
komt. Ik bedoel dit barones
Orczy schreef natuuriyk in haar
tyd geen Peyton Place-dialogen,
maar je zou de taal die zU in
haar boeken gebruikte kunnen
vertalen in hedendaagse spraak
gebruik die direkter is en ver-
moelijk ook meer verwantschap
vertoont met de taal die om
streeks 1900 gesproken werd, dan
met het Pimpernel-taaltje uit de
boeken. De regissur kan er ech
ter ook van uit gaan dat juist
die ietwat opgeprikte taak een
zekere charme aan de verhalen
verleent, reden waarom hy zyn
acteurs opdracht geeft het er
een beetje dik op te leggen. Zo
als je ook „De drie wezen" be
ter in de oude styi, dan in een
moderne versie kan laten opvoe
ren. wil het hededaagse publiek
er nog enige aardigheid aan be
leven.
Veel van die series moeten het
overigens hebben van wisseling
van scenes en drukte en gedoe,
maar „analyse van een moord"
(uit 1959) met James Stewart
in de hoofdril bewees weer
eens, dat een film van tweeën
eenhalf uur die vrywel alleen uit
dialogen bestaat ook de aan
dacht kan biyven vasthouden,
als de story maar goed in eik
kaar zit en als de dialogen maar
hecht in elkaar passen.
NICO SCHEEPMAKER
Gewichtheffen Dankzij zijn we
reldrecord drukken, dat bij nawegen
133 kilogram bleek te bedragen, is
de Bulgaar Mladen Koetsjer in Szom-
bathely europees kampioen in de
veder gewicht klasse geworden.
Voetbal Lambert Kreekels.
een voorhoedespeler van Helmond
Sport, heeft gisteren een eenjarig
contract getekend met de eerste di
visieclub FC Den Bosch.
DEN HAAG (ANP) Sedert zaterdag drijven duizenden dode vis
sen in de Hollandse IJssel. Het water van deze rivier is gewoonlijk
reeds niet al te fris, maar nu moeten er, zo neemt de politie aan,
giftige stoffen in terecht zijn gekomen, die deze massale sterfte ver
oorzaken.
Het voor de visstand zo funeste vergif kan geloosd zijn door een
tankei- of door een chemische fabriek, de waterpolitie te Gouda, die
het onderzoek in handen heeft, tast nog in het duister.
Ook is nog niet bekend welke stof de vissterfte heeft veroorzaakt,
maandagavond was de analyse van het IJssel water nog niet voltooid.
ADVERTENTIE
VOOR DINSDAG 23 JUNI
Hilversum I 402 m.
18.30 Nws. 18.41 Act. 19.00 Stereo El-
gen Fabrikaat lichte muz. opn. 19.45
Wie Is in Godsnaam Jezus Christus?,
lez. 20 00 Mixtuur mod. en oude muz.
opn. 21.00 Charles Dickens, documen
taire 22.00 Mod. gram muz. 22.25 Over
weging 22 30 Nws. 22.40 Parletnente-
overzlcht 22.50 De zingende kerk. muz.
lez. 23.00 25 Jaar Verenigde Natle6 do-
cument. 23.00 Stereo Lichte gram - l
muz. 23.55-24.00 Nws.
Hilversum II 298 m.
18 00 Nws. 18.11 Radlojoura. 18.25
Stereo Promenade Ork. met zangsol.
amusem. muz. 18.56 Paris vou6 parle
19.00 Jazz Spectrum Louis Armstrong
70 Jaar IV 19.30 Nws. 19.35 Vanavond
gevar. progr. 22.00 „O" een rondje
radio 22.30 Nws. 22.38 Med. 22.40 Ra-
dlojourn. NOS 22.65 Stereo Muz. van
deze eeuw opn. 23.35 Horizon muz. uit
India 23.65-24.00 Nws.
VOOR WOENSDAG 34 JUNI
Hilversum I 492 m.
VARA 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 Soc. strijdl. 7.23 Stereo Lichte-
gram. muz. 7.33-7 38 Van de voorpagi
na VPRO 7.54 Deze dag VARA 8.00
Nws. 8 11 Act. 8 22 Stereo Lichte gram.
muz. 8.36-8.40 Van alle markten thuis
Sraat Je voor de hulsvrouw 9.05 Stereo
lt eigen huls Studio opnamen 9.35 wa
terstanden 9.40 Schoolradio 10.00 Lich
te gram. muz. 10.50 Voor de kleu
ters 11.00 Nws. 11.03 Voor de vrouw
12.00 Stereo Hallo Volluk licht amu
sem. progr. met muz. 12.54 Voor het
platteland 13.00 Nws. 13.11 Act, 13.25
Stereo Klas. planoconc, gr. 13 45
Gesproken portret 14.00 Stereo Lich
te gram. muz. 14.10 Een spelletje voor
speurders, hoorsp. 15 15 In de Toonzaal
muz. door en voor de Jeugd 16.00 Nws
16.03 Sociëteit Zestig minuten voor bo
ven de zestig NOS 17.02 Onder de groe
ne linde oude liedjes 17.20 Toerlsmo:
toeristische Inform, uit binnen- en
buitenland VAR.A 17.40 Stereo Radio
Mannenkoor: klas. en volkslied. 17.65
Med.
Hilversum II 298 m.
NVRV 7.00 Nws. 7.11 Het levende
Nederlands Henk van Strtprtaan ln
gesprek met drs. A. J. A. van Zoest. lel
der van de zomercursus voor Jonge
buitenlanders.
Hilversum III 240 m.
gelmuze nwe langspeelpl. met crttlsch
comm. E O. 11.00 Nws. 11.03 Go6pel-
sound muz. progr. voor Jonge men
sen AVRO 12.00 Nws 12 03 Zet 'm op
vrolijk pl. progr. 13.00 Nws. 13.03 Ra-
dlojourn. 14.00 Nws. 14.03 Glmmlc pl.
progr. 15.00 Nws. 15 03 Arbeidsvitami
nen 16.00 Nws. 16.03-1800 Licht pl.
progr. 17.00 Nws. 17.02-17.05 Radiourn.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I.
VARA 17.00-17.36 Voorde kinderen
NOS 1845 Plpo de Clown NOS 18.56
Journ. NOS 19.04 Den Haag Vandaag
19.09 Puffenstuf tv-serle voor de Jeugd
IKOR CVK/RKK 19 30 Kenmerk de
wekelijkse Inform, rubr. over kerk en
samenleving NOS 20.00 Journ. Politie
ke Partijen 20.20 Ultz. van de CHU
NOS 2030 Holland Festival 1970 dans
groep De Merce Cunningham Compa
ny uit New York 21.10 Dorp aan de ri
vier. Ned speelfilm van Fona Rade
makers Rijkskeuring 14 Jaar 22.40 UI tg
Stichtl Soc. 22 56 Studio Sport 22.30-
23.26 Journ.
Nederland II.
NOS 18 45 Plpo de Clown NOS 18.66
woord 7 16 Stereo. Op het eerste
hoor klas muz. gr. 7.30 Nws. 7.32 1
en Nu act. TROS 8.00 Nws. 8 11 Als
dat zou kunnen verzoekpl. program.
8.30-8.32 Nws. 9.00-9.10 Gymn. voor
de vrouw 9.30 Voor de kleuters. 9.45
Stereo Geschikt voor u prome
nade ork. pop. klas. muz. 10.16 Voor de
vrouw 11.00 Nws. 11.03 Aktua magazln.
met nws. report, kom. en veel muz.
11.56 Med. KRO 12.00 Stereo Van 12
tot twee gevar. progr. 12.22 WIJ van
het land 12.26 Med. t.b.v. land- en tuin
bouw 12.30 Nws. 12.41 Act. 13.00 Raden
maar quiz NCRV 14.10 Stereo Radio-
Kamer ork. sernl klas. en klas. muz.
15.00 In t zilver progr. voor oudere
luisteraars 16.00 Nws. 16.03 Stereo Voor
de Jeugd 17.00 Stereo Twlen-Popra-
dlo voor t(w) leners Overheldsvoorllch-
I ting 17.60 O mx W Zeg t maar ln bet
Journ. VARA 19.04 Midweek longeren-
Rrogr. NOS 20.00 Journ VARA 20.20
and show van de Belgische televisie
20.55 Slmon Carmlggelt leest uit ei
gen werk 21.00 Signalement program,
rond de Italiaanse componist Lulgl No-
no 21.40 Verkenning ln wetenschap le
ven op dood spoor docum. HIRO 22.05
Magaz NOS 22.25-22 30 Journ. Telcac
22^30-23.00 Spaanse les les 20 herh.
ADVERTENTIE
o( eelt? voor slechts f285 I
weer lopen zonder pjrt g
.1
