;ORSTIAAN DE, VRIES
oudt van antieke en moderne kunst
Griezels die geen griezels zijn
LUXE DORP VOOR
Europese miljonairs
A.
LITERAIRE KRONIEK
VAN CLARA EGGINK
Port la Galère aan de Cote d'Azur
taOAG 13 JTNT 1970
T,PTD*CTT DAGBLAD
PAGINA I
RHENEN (GPD) Revolutie, revolutie, overal,
tn de stad ten plattelande, ter zee en in de lucht. In
alle geledingen van het maatschappelijk bestel is
men zich diep bewust van de waarschuwend op
geheven vinger van Kabouters en Dolle Mina's. Er
moet iets gebeuren. Er moet snel verbeterd, ver
anderd, omgewenteld, anders
En verbijsterd ziet de burger toe hoe hem elk
heilig huisje ontnomen wordt, hoe zijn dierbare
taboe's verdwijnen, de inspraak hem plotseling ge
gund wordt. Er zijn nog maar zeer weinige gebie
den des levens waar rust en stilte heersen en het
de mens vergund wordt zich terug te trekken en
te relaxen.
b, ran deze gebieden was de
itbandel. Hier geen slogans en
jdoeken, maar rustige transac-
jn een stijlvolle omgeving, waar
,ne zaken uit heden of verleden
dgen streelden. De oudheden wa-
en zijn ondergebracht bij de an-
5. de modernen vindt men in
ries of in plaatselijke en re-
cultuurcentra en boekhandels
warenhuizen,
ziellier, ook hier worden de
van de revolutie omhoog
en begint zich een vernieu-
tendens te ontwikkelen, waar-
as de uitkomst nog niet valt te voor-
r b
Pionier
h ran de pioniers van deze ont-
eltng is de Nederlandse kunste-
Corstiaan de Vries, behalve een
ogewoon begaafd tekenaar ook
groot kerrnei- van antiek. En dus
llantiquairs. Zo is hij kind aan
bij de gebroeders Ciancimino. be
lt antiquairs van King's Road,
enden. Zy vinden dat antiek en
trn heel best samen kunnen gaan
lillen een soort symbiose tussen
twee extremen bewerkstelligen.
ia* [toe willen zy deze zomer een
Bitie openen van werken van
tftan de Vries in oombinatie
I* hun antiquiteiten in een nieuw
V» penen zaak in Mayfair. Zij vin-
dat zy geen goed antiek meer
ien vinden en gaan nu over tot
L mi. Dat wil zeggen, ze prepa
id a een soort tijdloos meubel
Irstiaan: „Dat is precies wat ik
wil. Ik wil geen dingen maken,
bü een bepaalde periode horen,
over een jaar „uit" zijn. Als
and portretteer, werk ik ook
mogelijk naakt. Niet dat ie-
Ien nou meteen helemaal bloot
poseren., hoewel ik dat vaak
mooi vind, maar ik werk vaak
vreemde lappen en slierten,
rdoor je niet meer kunt zien,
ls dat hemdje of dót truitje,
bt moet mogelijk zijn een Cor-
in te oombineren met een Em-
■kast, Biedermeier-tafel of een
aissancemeubel. Het is veel
«ijker om dingen uit verschillen-
ijden samen te brengen, dan dat
en boek pakt en een stijlkamer
gaat maken. En het heeft regel-
t te maken met het feit dat ik
wnstenaars van nu teveel mu-
idingen vind maken. Er zijn mis-
3 of 4 grote collectioneurs die
j-art- en -popartdingen in hun
icties opnemen. Er is verder
geen sterveling die zo"n wonder
lijke balk neerzet of daar ruimte
voor heeft".
Gezegd moet. worden dat Corstiaan
de Vries zichzelf hier een beetje te
genspreekt. Wie bij hem door het on
derdeurtje zijn boerderij betreedt,
zal. overrompeld door de schoonheid
van het interieur en de klanken van
het spinet die uit een kunstig achter
Franse Louvredeurtjes weggewerkte
stereo-installatie tot hem komen,
zich het eerste ogenblik in een 18de
eeuwse omgeving wanen, maar al
gauw valt hem een zeer twintigste-
eeuws werkstuk van Carlo Andreoli
op. Een oude gevlekte spiegel zon
der glas, met daarop gelijmd, recht
de kamer instekend, de twee helften
van een gebroken glazen kruik. Zeer
decoratief en wer „op-art".
Voor het overige bewijst de inrich
ting het volledige gelijk van Cor
stiaan De Vries. In hetzelfde vertrek
een antieke zwaar-eiken Franse ta
fel met op het donkere glanzende
hout twee Italiaanse boeren barok-
engelen naast een wand met werken
van Jacques Frencke, Leonor Fini,
Henkes en Pat Andrea. Een moder
ne ronde witmarmeren salontafel
met daarachter een grote open
schouw bekleed met antieke tegels,
een zwarte vleugel tussen twee
Spaanse processielantaarns met daar
naast een zeer oud Afrikaans beeld
van de Fendestam en ga zo maar
door.
In de heer J. G. Nieuwenhuyaen.
antiquair uit Laren heeft hij een me-
destapdèr gevonden inzake zijn ideeën
ov«f kunst. Twee weken heeft hij bij
deze antiquair een expositie gehad
van zyn tekeningen in combinatie
met antiek.
Tekenen
WKANTIETIP GAATU MAAR DUITSLAND
PLAATSEN MET EEN
STADSWEGENWACHT 0__
^StadLponnendiensL) JnisAg
i
Brejien C
Gflsw.kircl*'» Osnabnick
MuUjjjV' toAVwT
T.«MM
IM&SÏÏ V.'SXM Jjundwg
DlK&kloxf •H4«,n «Go^irgen
•Keulen KaTsel
Folds'
De vakantie nadert. Een zeer gro
te stroom Nederlanders gaat zijn
weg weer zoeken via Duitsland. Het
kaartje geeft nuttige informatie wel
ke steden een stadswegenwacht be
zitten. De telefoonnummers van de
stadswegenwacht van de ADAC staan
hl de telefoonboeken onder „Stadt-
pannendienst". De ADAC is de Duit
se automobielclub. Op de belangrijke
Duitse autowegen is er wegenwacht
hulp.
..Corstiaan is een buitengewoon
knap tekenaar", zegt de heer Nieu-
wenhuyzen. „Wij persoonlijk houden
niet zo van moderne kunst, maar zo
als Corstiaan het doet, fantastisch
knap en dan natuurlijk de innerlijke
drang om in symbolen dat vakman
schap uit te werekn".
Hierbij doelt de heer Nieuwenhuy-
zen op het surrealisme ln de teke
ningen van De Vries. Zijn werk is
niet helemaal surrealistisch. „Het
kent alleen surrealistische momenten"
zelf zegt. Bollen, veren, vogels en
eieren keren voortdurend sinds
hij in 1965 zijn eerste tekening ver
kocht aan Peggy Gyggenheim heeft
hij zich volledig toegelegd op het te
kenen. De techniek is kleurpotlood.
Iets wat hij aanvankelijk, met het
schaamrood op zijn wangen, mom
pelend bekende.
Hij heeft ziin opleiding gehad
aan de Rotterdamse Academie voor
beeldende kunsten, afdeling monu
mentaal. <„Het was na de oorlog, je
zag zoveel steigers en bouwactivitei
ten om je heen. Dat heeft me beïn
vloed. Er werden in die tijd ook-
verschrikkelijk veel wandschilderin
gen gemaakt: daar waren wel mo
gelijkheden voor"). Hij ontwierpt de
cors en kostuums, buitte zijn pianis
tische kwaliteiten uit by Lurelei en
in het begeleiden van o.a .Georgette
Hagendoorn, had een eigen televi
sieprogramma '„Maar dat weet heel
Nederland en de Antillen") en geeft
twee dagen per week les aan een
Amsterdamse modevakschool. „Bo
vendien", zegt hij, „ben ik mijn hele
leven gek geweest op interieurs. Als
mensen zeggen, we hebben een ruim
te. wil jij die inrichten, dan ben ik
staat om te zeggen: je krijgt geld toe.
Zo zalig vind ik dat".
Tegenwoordig tekent De Vries
meest portretten maar als hy even
kans ziet, maakt hij weer een van
komt zijn vaak fabelachtige techniek
tot uiting in de ingenieuze Esser-
achtige constructies waar de kikkers
op steunen of waarmee ze zijn toe
gerust. Een kwakende kikker op een
felgekleurde opengewerkte bal uit
1965 is hiervan wel een uniek voor
beeld.
Zijn eerste portret maakte hy in
1967. De vrouw van een vriend in
spireerde hem zo. dat hy zei: „Het is
dat ik het nog nooit heb gedaan,
maar anders zou ik een tekening van
je maken", zy kwam echter naar
zyn huis en wilde het wel proberen.
Het lukte zó schitterend, dat hy een
half jaar wachtte, voor hy het vol
gende portret maakte, want hy dacht
dat lukt me geen tweede keer meer.
„Ik ben erg geïnteresseerd in
mensen", zegt hy. „Soms vraag ik
gewoon mensen om te poseren, die ik
erg mooi vind of erg boeiend. Ik hou
niet van dikke mensen en ik teken
nooit mensen met brillen".
In zijn werkkamer itwee wanden
met boeken, een wand „behangen"
met aluminium folie, een gryswitte.
enorme kuipstoel ervoor) laat hy ver
schillende werkstukken zien. Mensen
met wonderiyke uitgroeisels op hun
hoofd, een ei in hun hand houdend,
een narrenkap van uitwaaierende ve
ren op. Fascinerende verzinnebeel
ding van het décor waartegen hun
leven zich afspeelt. Dikwyis zyn zy
omgeven door een grote witte leeg
te. „Ik hou van ruimteiykheid", zegt
de maker. „Ik breng ze in een soort
close-up. Ik vind dat er een reuze
spanning uitgaat van dat wit. Hier
<hy zet het portret van een blonde
jongen met sluik haar. wiens hoofd
ongeveer tot het midden van de
bladruimte reikt, op de grond
„Deze jongen is klein. Hy kykt
naar je op en dan. kykt hy je door
dringend aan. Dat is mUn indruk van
hem. En hier <een man en profil,
omgeven door artikelen uit een feest
winkel. maskers, serpentines) Daar
heb ik eerst een portret van gemaakt.
Dat was te goed. Die figuur vond ik
een beetje zielig. Nu is het nog veel
zieliger. Het heet nu „Démasqué".
Hy houdt nog steeds z'n feestneus
op".
..Dn dit «nog in het beginstadium
verkerend werkstuk) wordt het por
tret van twee antiquairs, de heren
Smit en Van Oss. waar ik in de
cember hetzelfde ga doen als hier in
Laren en in Londen. Op de achter
grond komt een heel langwerpig land
schap met stukken Amsterdam en
stukken die misschien erotisch zyn".
Op één van de boekenplanken
in zyn werkkamer staat een bordje:
„I like my job, it's the work I hate".
Hy zegt: „Ik doe wat ik leuk vind".
Is zyn werk zyn hobby? Corstiaan
schaterlacht by het idee. „Het komt
ge\won niet in m*n gedachtenwe-
reld Ik zit de hele week over de pa
piertjes gebogen en als het weekend
aanbreekt, ga ik als een gek uit. Dan
sen en films zien en naar balletten
en zo. Ik ben erg druk altyd. Al
m'n uren zyn gevuld. Of je zou
hobby moeten vinden. Maar nee. dat
is gewoon een voortzetting van mijn
bezig-zijn met vorm en kleur. Ik
leef in een voortdurende onrust, als
ik ergens mee bezig ben, maar ik zou
niet andere meer willen".
Voetballen niet
En sport? „Ik had vroeger een
minderwaardigheidscomplex, omdat
myn vriendjes zo goed konden voet
ballen en ik kón het gewoonweg niet.
Het enige dat ik altyd leuk vind, is
paardrijden, maar daar krijg je
een ontzettend dik achterwerk van,
dus dat vind ik nou ook weer niet zo
verfynd".
Hy schenkt koffie in wit aarde
werken kelkjes, informeert hoeveel
klontjes iedereen wil en zegt: „Het is
natuurlyk volkomen krankzinnig, dat
gedoe met die suikertang. ik doe ze
er in de keuken ook gewoon met m'n
jatten in".
DahibergSlechts Vlees,
uaburo Oë: Het eigen Lot, Beide
Meulenhoff (Amsterdam).
uitgeverij Meulenhoff schynt
voorkeur te hebben voor het ver
en van zyn boekbanden met af-
van het abattoir. Ik heb hier
e exemplaren voor my liggen,
zodanig bedrukt zyn dat by my
(en maar de gedachte opkomt als
ze zie liggen: wat een geluk dat
e niet ruiken kan. Een tweede ge-
overigens is dat de auteurs van
i vertaalde boeken met hun resp.
lerwerpen niet zyn omgesprongen
de tekenaars met hun illustra-
l Noch de Amerikaan Edward
hlberg noch de Japanner Kenza-
xi Oë, zyn met de griezel verdeT
dan noodzakelyk is. In geen
beide boeken wordt er een hoe-
iheid darmafval met de pen zicht-
gemaakt, zodat het mogelyk
Ier zou zyn geweest als de teke
ns zich aan de opdracht, hun
de auteurs gegeven, hadden ge
ltoen. Overigens zyn het interes
se boeken, dus laat U niet van de
li brengen door de min of meer
Hukte ingewanden op de buiten
st.
idward heeft zyn roman „Slechts
Ks", die kennelyk voor een groot
S autobiografisch is, twee citaten
de bybel als motto meegegeven.
eerste is uit Psalm 78, vers 39
bet tweede uit Genesis, uit de ge-
tedenis van Hagar en haar zoon
Mei. Het is daarom niet verwon-
dat in de hele roman verge-
togen met bybelse verhalen
Ofkomen en voorts ook vergeiy-
iec met klassieke verhalen en
p met Shakespeare. De toon heeft
to het gedrag ene van de by beltaal:
toon van een gelovig Joods mens
z»jn boek baseert op oudtesta-
®tische wysheden. Het is een ver-
141 dat triest is maar tevens grote
tote heeft. Het is de zoon die het
"to van zyn moeder vertelt. Hy
dit even onverbiddeiyk en iro-
als teder. Deze combinatie
maakt dat een lezer van deze ge
schiedenis die m wezen realistisch is
een verhaal van verdriet, energie
en een onuitblusbare hoop op een
goedaardig lot er respect voor
gaat voelen.
De moeder Lizzy is een afstam
meling van Poolse emigranten. Zy
is met haar broer naar Amerika ge
gaan waar deze haar zal uithuwely-
ken (versjacheren, zegt de auteur»
aan een oude bonthandelaar. Zy
loopt weg met Saul, de kapper. Uit
deze laatste combinatie is de ik-fi-
guur ontstaan. Alleen gelaten met
Het is duidelyk links georiënteerd
en wordt in zyn land beschouwd als
een voorganger van de na-oorlog se
generatie. Een westerse invloed geeft
een eigenaardig effect aan het boek
dat overigens nog Japans genoeg is
om ons een goede indruk van dit
land en het leven daar te geven.
De hoofdfiguur van deze roman.
Vogel genaamd, schynt ook in zyn
vorige romans al een voorname rol
gespeeld te hebben.
Deze Vogel dan is een jonge, ge
trouwde man die traoht een oplossing
te vinden voor de leegte van het da-
haar kind en zonder een cent. tracht
zy brood te verdienen met kappen.
Op de duur verwerft zy zich op afbe
taling een eigen scheersalon in Kan-
sis City.
Het leven van moeder en zoon
ls intens naargeestig, maar het vuur
waarmee Lizzy haar hoop op een be
ter leven blyft koesteren, verlicht de
somberheid. Men vindt er een goed
en treffend beeld in van Amerikaans
leven in het begin van deze eeuw.
Zo moeten duizenden en nog eens
duizenden geleefd hebben, in afslo
ven en ziekte, maar met de vergeef
se overtuiging dat het eens beter zal
gaan. Een indrukwekkend geschreven
herinnering, die door de kwaliteiten
die ik al genoemd heb, iets groots
heeft gekregen.
De roman van de Japanner Ken-
zaburo Oë heeft duidelyk de invloed
van het existentialisme ondergaan;
men zou kunnen zeggen, in positieve
zin. De auteur schynt een jonge
zeer produktieve schryver te zyn en
zyn verzamelde werken in zes delen
zyn in 900.000 exemplaren verkocht.
gelyks bestaan in avontuur en ge
vaar: een oplossing die zich voorlo
pig uit in dromen over Afrika en
een hartstocht voor landkaarten. Hy
is leraar. Zyn „mal de vivre" tracht
hy te overwinnen in drank en dro
men. Hy is bang en zegt van zich
zelf dat hy altyd voor Iets op de
vlucht is. Deze hedendaagse mens
vindt na veel worsteling en ellende,
de weg naar zichzelf als hem een
kind met een schedelbreuk geboren
wordt, zyn afkeer stuurt hem op de
weg naar de moord en naar de vlucht
voor zichzelf. Hy weet zyn afschuw
te overwinnen en laat het kind toch
opereren. Dan blykt de baby geen
hersenuitstulping maar een veel min
der gevaarlyk gezwel aan het hoofd
te hebben. Hy aanvaardt het kind
en is via zyn lange stryd met het
eigen ik een ander mens geworden.
Dit procédé is zo duidelyk en zonder
ophef te boek gesteld, dat men
zal wensen te lezen hoe het leven
van deze Vogel zich verder ontwik
kelt.
RANGORDE NAN Dt HULP
KAPfTAALVERSWEKWNG AAN DE ONTWK-
t€UWSUHDÈN((N 'kW (#1IUT. INK0HEM)
Rond het jaar 200 na chr. i bij Trier. Ook thans wordt zij nog
bouwden de Romeinen deze 350 voor het verkeer gebruikt. Zowel
meter lange brug over de Moezel J technisch als architectonisch is
deze brug met haar zeven door
vaarten een meesterwerk.
Van onze correspondent Frank Onnen)
CANNES (GPD) Tussen Cannes en Saint-Tropez heeft
in een baai van de Middellandse Zee de Parijse aannemer
promotor Tiffen, samen met urbanist Jacques Conelle en de
Frans-Armeense architect Abro Kandjian een gloednieuw
dorp uit de goudgele rotsen gestampt.
Het is. naar een galeischip dat
hier vlak voor de kust in de der
tiende eeuw is vergaan, Port-la-Ga-
lère geheten, waaraan nu de aller
laatste metselaars-, tuiniers- en
beeldhouwershand wordt
Drie jaar geleden zijn de bulldo
zers op deze kuststrook van twintig
hectares die fifty-fifty uit naaldbo
men en woest gesteente bestond, in
actie getreden en van de vierhon
derd appartementen en paviljoens
is ongeveer een kwart al verkocht.
De speciale haven voor jachten en
andere pleziervaartuigen moet deze
zomer klaar zyn, al lykt die voor
spelling voorlopig dan wel uit een
zéér optimistisch brein te ziin ont
sproten. Op invitatie van de voor
zodat balkons, loggia's, daktuinen
en ook kamers in de rotsen zelf
schynen te zyn uitgehouwen. Maar
die vormgeving die dus nooit vloekt
met het eigen gegeven van de na
tuur. heeft zich geiyktydig met een
oneindig raffinement toegespitst op
een comfort dat aan de modernste
J, eisen van air-conditioning, keuken-
hier bovendien met om een enkel gerief, sportbeoefening en andere
nntvole in mnn* 1
tydverdryven voldoet. Men kan
optrekje, maar om een heel nieuwe
nederzetting met parkeerterreinen,
winkels, havens, zwembaden, 'n res
taurant en een clubgebouw ging.
gelegd. kan men begrypen. dat ook od het
administratieve front eerst een vin
nige slag geleverd moest worden.
Die veldslag is financieel mis
schien nog maar ten dele. maar
esthetisch zeker al voor de volle
honderd procent gewonnen. Vanuit
de zee. of de lucht of vanaf de weg.
vertoont Port-la-Galère zich qua
vorm. karakter en kleur aan het
oog als een oud vissersdorp of een
roversnest, dat zich tussen de rot
sen heeft geviyd. Maar zodra ge het
-Ir "."luin. mil UC »wi-
trekkers van dit even exclusieve als eigen grondgebied, dat door twee
revolutionaire project heb ik dezer cerberussen dag en nacht v-ordt be- wat pryzig zyn, ofschoon ook die
zwemmen op het eigen strand in de
zee. of in het verwarmde col
lectieve zwembad, waterekieën.
brufnbranden. aan t water of op
het dakterras. Lunchen thuis of in
het gemeenschappelyke restaurant.
Er is een discotheek, een bar en
een club. In dat clubhuis zyn ook
nog logeerkamers voor de eigen
gasten disponibel. En ge kunt er in
derdaad wel donder op zeggen dat
de toekomstige bewoners zich na
hun vestiging over een onvermoed
uitgebreide kring van vrienden zul
len mogen verheugen.
Het is natuurlyk alleen maar
weer jammer, dat de pry zen wel
dagen een bezoek aan Port-la-Ga
lère in status nascendi gebracht en
afgezien nog van de zon die hier
niet alleen meer in de herinnerin
gen bestaat en van de Middel
landse Zee (zo blauw, zei Paul Va-
léry, als alleen bloed rood kan zyn)
ls de trip ook voor die kennismaking
de moeite stellig wèl waard ge
weest
De plaatselijke vreemdelingenin
dustrie en de toeristenhorden heb-
waak*, eenmaal betreden hebt, be
seft ge op slag dat de architecten
en urbanisten in hun conceptie toch
nog iets heel anders dan alleen een
letterlyke en getrouwe kopie van
Saint Tropez of Saint Raphael 'van
andere driehonderd miljonairs als
aspirant-bewoners in Europa en el
ders nog wel te vinden zullen zyn.
Uit Nederland heeft de heer Drees-
man de tweelingbroer van Vroom
al zo*n flatwoning aangekocht en
vóór de toeristieke zondvloed) op ook uit andere landen zyn de eerste
het oog hadden. De kunstenaars- kopers al op komen dagen. De aan-
hand had hier de taak van het toe- kooppryzen variëren tussen de 65 en
val overgenomen en, geïnspireerd de 600.000 Franse franken (ca. 40 k
door de grilligheid van de natuur 400.000 gulden» en mocht ge voor
lopen in de architectuur van het ge- die spaarduitjes dus nóg geen ande-
heel en van de individuele apparte- re bestemming weten, dan weet
De kapitaalverstrekking van de ge-
industrialiseerde landen aan de ont
wikkelingslanden bedroeg vorig jaar
totaal ca. 9,9 miljard dollar. In ab
solute getallen gaven de Ver. Staten
het grootste bedrag nJ. 4,6 miljard
dollar, hetgeen 0.76 Tc van hun na
tionaal inkomen is. De kapitaalver
strekking van de diverse landen ge
zien als percentage van het nationaal
inkomen, doet de juiste inspan
ning zien in verhouding tot de ryk-
dom van het land. De grafiek doet
weten dat dan Frankryk de grooste
kapitalen aan de ontwikkelingslan
den uitgeeft (gerekend over 1969».
Dit land komt nummer 1 met een
hulpverlening van 1,7 van het na
tionaal inkomen. Het tweede land is
Nederland en derde is België. Scan
dinavische landen biyken het ge
ringste percentage te geven. Dene
marken sluit de ry met 0.28 Van
invloed op de hulp is ook of een land
nog bindingen heeft met vroegere ko
loniën.
ben. zoals helaas bekend, gebrëë- menten geen twee lynen parallel. I nu hoe en waar ze te besteden
deriyk tezamen de laatste decennia
van Frankryks azuren kusten wel
een erbarmeiyk ratjetoe van ten
tenkampen. skyscrapers, flatkazer-
casino's. weekend, huisjes en
protserige villa's gemaakt, in welk
conglomeraat je van jaar tot jaar
het paradys dat God hier eens ge
schapen had, gedurig wat moeily-
ker terug herkent. Met dat algeme
ne en deprimante aanzien van het
woord, zodat men achteraf begrypen
kan. dat indertyd de minister van
Constructie de hand over het hart
had gestreken om aan dit project
zyn toestemming nu eens niet te
onthouden. Pas wanneer het kalf
verdronken is, wordt, gelyk bekend,
de put gedempt en nu er aan de
Franse Rivièra niet zo heel veel
meer te verknoeien valt. is 't byna
onmogelyk geworden van het minis
terie in Parys nog een bouwvergun
ning lo6 te peuteren. En aangezien t
Port la Galère aan de kust van
de Middellandse Zee.
Kaartje van de Middellandse
Zeekust. Het rondje geelt aan
waar het luxe dorp voor miljo
nairs wordt gebouwd tegen de
rotsen aan.
