Ik begin altijd met
en mop"
65*
MAGAZIJNBEDIENDE
ïosBio"tWiBC1i
MEISJE
TELTJES
de Reecle en de problemen van de stotteraars
M-go Kaspers
pioene TOV
Lachen
Schreeuwen
Schade
Kwelling
zeilboten
AUTOMOBIELBEDRIJF RIJNLAND N.V.
RDAG 11 JUNI 1970
leidsch dagblad
PAGINA 15
HAAG (GPD) Wat weten wij van de dagelijkse
van de stotteraar? Henk de Reede zit op een stoeltje
)ainpoot. Hij zegt: „Als ik mijn voeten eronder zet of mijn
g over elkaar sla, lazer ik om. Wij hebben gebrek aan
trouwen. Om dat aan te kweken, om je beter te ont-
ai d, zit ik op deze malle poot. Ik moet, om niet te vallen,
ndacht steeds gericht houden op de contactvlakken, het
dus en de vloer. Dat haalt de spanning binnen in je
t weg. Op mijn werk zit ik ook zo".
pgewekte. goedlachse man,
nk de Reede. Hy is 39 jaar,
in een huisdrukkerij en,
zelf meedeelt, een kampi-
■pjlteraar. De Reede is amper
c' i een studie-weekeinde van
|_£j (ging Demosthenes, waarin
ernstig stotterenden zich
sloten hebben. Hij vertelt
weekend, over de ademha-
ningen, de spreekoefening,
lyke voorlezen, de lichame-
en het
o een eigen speech, waar-
ingedane zaal enig stotte-
3WIJK Margo Caspers is
ioene meisjes geworden
oordwijkse tafeltennisvereni-
V. In een spannende finale
1 s zij met 21—17, 13—21 ©n
ter Lonn.v de Haas. Annette
!kwam op de derde plaats
van der Poel met 2111 en
verslaan.
ren onmiddellijk afstraft met pie
pende speelgoedhondjes.
De stotteraars benutten ook de af
gelopen studiemiddag voor het in
praktyk brengen van de P.S.B., ofte
wel positieve situatie beleving, een
avontuurijk uitstapje in de dageijks
by te houden therapie naar de vlot
ter formulerende wereld. De voor
beelden zijn legio, maar de praktijk
is altijd deze: de stotteraar krijgt de
opdracht iemand op straat aan te
spreken om vervolgens tot een zo on
bevangen mogelijke gedachtenuitwis-
seling te komen.
Henk de Reede: „Gisteren moest
een meisje in Hilversum iemand op
een terras aanschieten en hem vra
gen hoe hij over stotteraars dacht.
Een paar uur daarvoor moet zy zich
er helemaal op bezinnen. Ze gaat
voor zichzelf uitmaken: alle mensen
zijn aardig, de ober is aardig, de
man op het terras is aardig Alles
zie je voor jezelf heel positief. Dan
ga je jezelf heel geconcentreerd din
gen voorhouden zoals: als ik op mijn
adem let, gaat het in elk geval. Het
is erg belangryk. Nou viel het giste
ren wel in het water. Wat nog nooit
gebeurd is, die man op het terras
was zelf een stotteraar. Hy vond dit
natuurlijk hoogst interessant".
Zo'n heilzame Demosthenes-week
end wordt met een discussie-avond
besloten. Henk de Reede: „Enfin, dat
is te begrijpen, dat is natuurlijk on
bedaarlijk lachen als zoveel stotte
raars met elkaar in discussie gaan.
Je houdt je buik vast".
De dag na het weekend heeft
Henk de Reede niet gestotterd. Hij
zegt nu: „Je hoort het, daar komt
het weer terug. Dat komt omdat dit
gesprek voor my emotioneel is. Alle
stotteraars zijn erg gevoelig. We zyn
pas naar een optocht met Floris ge
weest. Als ik dan de blijdschap van
mijn zoontje zie. als ik zie hoe opge
togen hy is als Floris hem een hand
geeft, dan heb ik meteen zo'n dikke
keel of ik heb de tranen in myn
ogen staan. Nu heb ik wel ontdekt
dat als ik in zo'n situatie aan het
contact met de straat denk. aan myn
voeten, dat die emotie ineens over
is. Je kunt het dus onder controle
houden".
We vragen Henk de Reede of we
er goed aan doen al knikkend te
kennen te geven dat we begrijpen
wat hij verder wil gaan zeggen. Hij
schudt, het hoofd: „Je mag doen wat
je wilt, maar ik ga toch door. Die
instemmend knikkende mensen geven
ons het idee: het duurt te lang. ze
blijven liever niet luisteren. Daarom,
als ze zeggen, we snappen het wel,
ga ik toch door.
Je went er ook aan. Want het
contact met wat ik dan maar de
maatschappij noem. is heel slecht.
Dat ligt ook aan de stotteraar: als
hy iets gaat. zeggen, is hij al hevig
gespannen. Hy doet zijn uiterste best
om het goed te doen. maar hierdoor
gaat het juist erg slecht.
Nou heb je aan de andere kant
ook vaak het idee dat de mensen
denken dat je niet helemaal honderd
procent bent. Dat komt zo vaak voor,
die mensen die enorm tegen je gaan
schreeuwen, die geweldige gebaren er
by gaan maken. Ik heb daar ook een
grote dreun door gehad. Ik ben er
nu van af, maar er zijn zeer, zeer
vele stotteraars die voor geen goud
durven op te bellen, die byv. in een
station een briefje onder het loket
doorschuiven wanneer ze een kaartje
willen hebben. Ik heb dat ook ge
daan. Later heb ik gedacht: ik lyk
me daar wel gek.
Maar je wordt zo vaak in de war
gebracht. De meesten worden er he
lemaal radeloos van. Het zijn ook
zulke nare ervaringen. Veel mensen
proberen de woorden af te maken
die je wilt gaan zeggen. Maar dat
is meestal gewoon woorden raden
hoor, het is erg ontmoedigend. Het
gebeurt ook zo vaak dat de mensen
om je beginnen te lachen. Tot myn
20ste heeft me dat veel verdriet ge
daan. Ik ben er nu wel overheen.
Ik ben nu ook al zover dat ik toe
geef: wat een rare grimassen wy ook
vaak maken, dat moet wel op
de lachspieren werken. Ik geloof dat
dat een goed ding is. Dat positief
staan tegenover je handicap. Want
eigenlyk is het toch zo: je hoeft he
lemaal niet te stotteren. Er is nie
mand die het je zegt. Maar je doet
het op de duur onbewust. Je moet
het je dus bewust maken. Iets wat je
bewust doet. kan je ook bewust la
ten. Daar is de hele therapie ook
zo'n beetje op geschoeid.
Daarom gaan wy ook vaak extra
flink stotterend de stad in. We letten
dan op de reactie van de luisteraar
Je aandacht wordt dus wat verlegd,
waardoor je gespannenheid vermin
derd. en je leert ook nog eens met
je eigen stotteren te spelen. Ook dat
is een stap in de goed richting".
Henk de Redee lacht: Hij zegt: „Ik
ben toch ergens nog een heel be
kende man in de stad geworden. Ik
heb overal gezongen, in bandjes, op
myn eentje in zalen, in het Haagse
operamannenkoor, ja hoor, elke stot
teraar kan vlekkeloos zingen. Dat is
tenminste wat. Want met het werk
ligt het wel even anders. Je hooit
het van de meesten. Ik heb er zelf
erge schade door gehad. Ik was 18
en ik had een erg goede baan kun
nen krygen. Omdat ik stotterde is
dat afgeketst. Op de drukkery maak
ik boekomslagen, ik doe wat admini
stratief werk. Ik had hier al lang
een hogere baan kunnen hebben. Ze
schynen het dan wel niet te durven
zeggen, maar je kunt er uit opma
ken: het is jammer, maar je stottert
nu eenmaal".
Op de wankele een-poot moet Henk
de Reede nog meer van het hart.
Hij zegt: „We worden alt yd naar
psychiaters gestuurd, nou. ik heb nog
nooit een stotteraar ontmoet, die er
veel wijzer van is geworden. Wel
veel armer. Ik ken er die al jarenlang
dure pilletjes moeten slikken. Alsof
een pilletje iets zou helpen. Ik ben
onderhand by alle Haagse psychia
ters geweest. Ik ben er mee opgehou
den. Het enige resultata was dat ik
aan myn verstand begon te twyfelen
De voorlaatste maal ben ik een hele
dag in Oegstgeest geweest. De hele
dag die spelletjes van de kleuter
school doen. En wat kryg ik tenslot
te te horen? Dat ik maar naar
spraakles moest gaan Daar was ik
toen al elf jaar op geweest.
Ik heb ook een tyd gehad dat ik
elke week met psychisch gestoorden
in een wachtkamer moest zitten. Op
den duur ga je dan toch wel denken:
is er ook by my iets niet in orde?
Ik ben ook eens langer dan een half
jaar bij een zeer bekende psychiater
geweest. Ik moest dan maar wat
gaan zitten vertellen over myn werk
en zo. Ondertussen zat hy altyd vier
kantjes te tekenen. Het enige wat hij
zei was: ja. ja. Ja en nee. nee. nee
en tenslotte: tot de volgende week
dan maar weer".
Henk de Reede tot slot: „Voor
bijna alle stotteraars is het leven met
hun handicap iiets afsohuwelyks, een
aageiykse kwell'ng. D re.ciis van
andere mensen kunnen veel verbete
ren. Het zou eerlyker zyn als iemand
gewoon tegen je zegt: ik haar aat 't
niet zo vlot gaat. maar ik heb de
tijd. Het is ongelooflyk belangrijk dat
de mensen je gewoon laten uitspre
ken.
Wat ik altijd doe, is ergens waar ik
voor het eerst kom meteen een mop
vertellen. Dan weten ze meteen waar
ze aan toe zyn. Die mop gaat over
een stotteraar. Dat doe ik bewust
Dat maakt alles veel gemakkelijker
De mensen kunnen hardop lachen
Dat bevrijdt hen. maar ook mezelf".
HENK DE REEDE
voor MAVO of MULO?
en aantrekkelijke kantoorbaan?
an contact met ons op want wy vragen een
sistent voor de boekhouding.
Een goede opleiding en een snelle carrière
is by ons door steeds toenemende activi
teiten mogelijk,
wachten van de sollicitant dat hij in sep-
met de studie voor het praktijkdiploma
iden gaat beginnen.
schriftelijk aan ons adres
TTRAATWEG 336. WASSENAAR, of monde-
afspraak. Tel. 01751-2545, vragen naar de
G. J. Noordover.
.0
iXPORTBEDRIJF vragen wy met spoed een
ERVAREN CHAUFFEUR
!t i.b. zyn van groot rybewys en over goede ry-
aring beschikken op grote wagens.
H. P. DEN HAAN
IERWEG 142—144, RIJNSBURG. tel. 01718-12477
bu r
ham ij
t
vakbekwame
BETON-TIMMERLIEDEN
0g loon.
elefoon 030—718943 na 18 uur.
uime keuze uit een groot aantal gebruikte zeilboten w.o.
VERGR. B.M.'s B.Z. 16 m2 B.Z. 13 m2
KAJUITZEILBOTEN.
lage prijzen.
Te bezichtigen by
JONKMAN,
Jachthaven SASSENHEIM EN
Jachthaven „De Koppoel",
RIJPWETERING TELEFOON 01712—227.
OFFICIEEL FORDDEALER
vraagt met spoed flinke
Deze medewerker zal na een korte inwerkperiode
worden belast met de uitgifte van onderdelen aan
ons werkplaatspersoneel.
Voor iemand, die van aanpakken weet en zich
voor automobielen interesseert, is dit een vak
met toekomst.
Sollicitaties dagelijks tussen 17.00-18.00 uur v. d.
Valk Boumanweg 71, Leiderdorp, telef. 44741 of
anders per afspraak.
Gisteren
werd ik weer
moeder.
sp' en radio
Jond- en weekend
tot 22.30 uur.
x
^idrecorcler 2 spo-
u1en na 7 uur des
aolengracht 28.
Igeb. een Grmi-
aer TK 46 Stereo
Rijn 138 Leiden.
1? uur.
I en radio
•recorder f 115,- 2
kak 2 Valkenburg
aanbieding gebr.
««recorders. t.v.'s,
'°'s, plck-ups.
Muur, projectleap-
garantie. repara-
"leuwe Ryn 60.
n en clubs
Ulesse voor f47,50,
losse lessen f8.
oi b;
Hl repen) gratis VW
eboek Autory-
|«e „De Centra-
lingsadressen. Al-
ij'Jn: Hoofdstraat
"b.g.e 5599. Lel-
36, fel 42503.
Prof. Kam On-
'3 tel. 5834. x
vraagt voor „het runnen" van haar koffiebar een zelfstandig beschaafd
en vriendelijk
Goed salaris. Met vakantieafspraken kan rekening worden gehouden.
Aanmelden: BREESTRAAT 122124, LEIDEN en vragen naar de heer
C. J. van Es.
te huur gevraagd
WINKELPAND
met of zonder woongelegenheid.
Verlangde vloeroppervlakte parterre 80 a 120 m2.
Bereidheid tot betaling van goodwill.
Ligging: centrum Leiden.
Aanbiedingen gaarne bureau van dit blad onder no.
41240.
gevraagd
slagersleerling
slagersbediende
Slagerij Adr. Uit de Bosch,
Wilhelminastraat 48, Bodegra
ven. tel. 01726-2682.
't Zal 'n paar dagen terug geweest zijn,
dat dat aardige jonge vrouwtje van een
paar huizen verderop bij me aanbelde en
me heel verlegen vroeg, of lk misschien
op die en die avond op haar dochtertje zou
willen passen.
Nou mens, ik sprong 'n gat in de lucht!
Eindelijk weer 'ns zo'n klein ding
om te vertroetelen... Heerlijk!
Ze had allemaal lekkers voor me
neergezet en toen ze thuiskwamen hebben
we nog 'n tijd gezellig zitten kletsen.
Aardige man ook.
Heeft wel wat van m'n jongste, Henk,
die in Australië woont. Geëmigreerd.
Die zie ik dus niet zo vaak meer, hè.
En Peter woont ook niet direct naast de deur.
Ja, je hebt dat op z'n tijd echt nodig,
dat „contact met de medemens",
zoals ze op de TV altijd zo mooi zeggen.
In ons land leven méér van deze vrouwen.
En mannen. Die niet bij de pakken
neer willen zitten. Die wat willen doen.
Corrigeren. Controleren. Administreren,
't Doet er niet zoveel toe wat.
Wellicht kunt u één van hen gebruiken. Ja?
Plaats dan een annonce in de krant
Met onderstaand vignet.
(Het blad waarin u gaat adverteren
heeft het in zijn bezit).
Wij weten dan dat het
om oudere werkkrachten gaat.
1.312.5K7 Nederlanders zijn bejaard-
Niet verjaard.
Zoekt U een goede
VAKANTIEWAGEN?
Aangeboden RENAULT R8.
T.e.a.b.
V. d. BENT, Julianalaan 78,
Katwyk.
Publikatie aangeboden door dft blad, in samenwerking met de Stichting Ideële Reclame I
