oedan: een Arabische toekomst?
VUTA1R REGIEM VAN NIMERI IS 01 ERDUIDELIJK AANWEZIG DE STEDEN
rPe|i baan is maar een baan...
Fransen zijn
terug in WEU
Nieuwe uitgaven
POMPIDOU MET BEIDE BENEN OP DE GROND
Poolse kaper
met
vliegtuig
naar Kopenhagen
DOMPER
[in vogelvlucht
DAG 6 JUNI 1970
PAGINA 9
(Door Henk Kolb)
30UM (GPD) „Wonen in de Soe-
bgt de vrouw van een westelijke diplo-
'1 is zoiets als leven in een militair
[overal waar je kijkt zie je de laatste
daten". Deze overduidelijke militaire
aanwezigheid van Nimeri's regime is een on
vermijdelijk bijverschijnsel van een voorals
nog manifest gebrek aan innerlijke zekerheid
dat de revolutionairen zich ook met vreedza
mer middelen zouden kunnen handhaven.
ivangrijke militaire parade,
tlegenheid van de revolutie-
:h al schaarse asfalt van
iese hoofdstad vermorzelde
opgetogen toejuichin-
het verzameld volk. hiel-
^neer in dan een poging om
inifestatie van nationale
nationale trots aan te
Zy betekende tevens een
bare waarschuwing voor
die wellicht rondliepen met
ite aan een staatsgreep.
O* es is in het afgelopen jaar
grond gebleken en het is
leri een gelukkig feit dat
ogingen tot het omverwer-
zijn revolutie stoelden op
ihillende en doorgaans niet
epende gedachten van on-
1 eenszins samenhorige be-
•pen. De regering heeft
om betrekkelijk moeiteloos
ïandhaven. vooral dankzij
Russische hulp ingrijpend
meerde leger.
fiteursregeringen der eerste onafhan
kelijke jaren. Het is deze erfenis, die
moet worden verwerkt door een be
volking van omstreeks vijftien mil-
j joen mensen, waarvoor een analfa
betisme wordt opgegeven dat al naar
de streek varieert van 80 tot 90 pro-
I cent. Het zijn deze massa's die bui
ten zichzelf raken van enthousiasme
wanneer zij in een parade aanschou
wen dat niet alleen Lybische en
Egyptische commando's in hun mar
tiale looppas voorbijtrekken. maar
I dat ook hun eigen Soedanezen in veel
te ruime camouflagepakken on-
i der het uitstoten van ritmische kre
ten die klinken als „woe-ha-ha")
deze exercitie onder de knie hebben.
Bedelaar
CtU
Onwerkelijk
dan's twee miljoen vijf
sduizend achthonderd
kilometers is een zo grote
l^lfenheid van bevolkingsgroe-
f|| men. religies, talen en be-
verregaande achterlijkheid
c^kt, dat het uiterst op-
aandoet wanneer een mi
een bordje soep achteloos
dat ..de strijd van Palestij
terugkeer naar hun eigen
iai^dan's belangrijkse pro
nt.
verknoping van Soedan's
ïg. met de interessen van de
Arabische wereld is niet
er bedoeld om de aandacht
ai van de gigantische bin-
vraagstukken die nog
end ver van een oplossing
ajjderd. Het is tevens een
l van een vertwijfeld stre-
het verwerven van een ei-
teit die in de plaats moet
i de nauwelijks verteerba
>6, Jen van het Britse kolonia-
hoi n de daarop volgende pro-
Maar de maan die door het opge-
blazen stof van zandstormen door-
gaans nogal wazig aan de hemel
hangt, is geenszins een voorbode van
de dageraad der volksbevrijding.
Bitter stelt een diplomaat vast dat
de plannen van de nieuwe regering
erop neerkomen dat dit vermoedelijk
I armste land van Afrika eerlang de
welvaart zal krijgen van een bedelaar.
Hy schildert de rassendiscriminatie
die het volledig gearabiseerde noor
den oplegt aan de bevolkinsgroepen
in het zuiden. Hij zegt ook: „Die re
volutie ging niet alleen tegen een on
bevredigend systeem en een ontoe
reikend politiek beheer die een ver
lammend effect hadden op de sa
menleving. Het was vooral een so
ciale revolutie en een uitvloeisel van
een generatietegenstelling: alle ge
goede notabelen werden aan de dijk
gezet en vervangen door jongeren die
niets te verliezen hebben."
Zoals vele andere revoluties heeft j
ook deze terecht plaatsgegrepen.
Maar: „Je kan na een jaar nog niet
zeggen dat het regime zich heeft
waargemaakt. Ook: ..Het is natuur- j
lijk beangstigend dat deze mensen
niet begrijpen hoe zy met de Rus
sen een soort Trojaans paard bin
nenhalen en het beleid wordt al te
zeer gekenmerkt door het consequent
aankweken van angst en haat tegen
ADVERTENTIE
,„de eind-examinandi 1970
om niet kiezen voor een carrière?)
'esseerde efnd-examinandi lichten wij in een vrijblijvend
ngbtief gesprek gaarne in over de mogelijkheden die het
itantsberoep biedt.
ird kan of wil niet iedereen accountant worden Maar
62|en die over een „administratieve knobbel" beschikken
lit beroep mogelijkheden die je elders maar zelden
teer goede financiële perspektieven; boeiend werk
illektueel niveau (en dit is immers ook een belangrijk
bij je beroepskeuze!); ten derde hangen je carriere-
jkheden uitsluitend af van je eigen ambitie (praktisch
accountant is als assistent begonnen).
Intant zijn betekent een bij uitstek modern vak
fenen met een breed veld van taken. Het tegendeel
nai: je zit niet steeds op dezelfde stoel, maar wordt
urend gekonfronteerd met andere mensen en andere
rs*
|tte is het een belangrijk punt dat je verdient én blijft
juderen (op basis van een gunstige studiekosten-
\q). Daardoor verdiep je je in de praktijk opgedane
en vergroot je je mogelijkheden.
[Hen het op prijs stellen als je voor het maken van een
ak onderstaande bon wilt gebruiken; in ongefrankeerde
verzenden en adresseren aan
an" Van Uden' Besancon' Koppenberg Co
Drdno. 3426. Amsterdam-c.
jrmatie-afspraak
u inderdaad graag een gesprek met u willen hebben
f het accountantsberoep in het algemeen en over de
lelijkheden die daarbij - gezien mijn opleiding - voor mij
Pt bizonder bestaan, op korte zowel als op lange termijn. I
I
-Tel.:
Diploma:..
LD-2 j
f Kunt ons echter ook rechtstreeks schrijven of telefoneren
r een afspraak aan ons kantoor Den Haag - 2078,
'i Mosselstraat 2, postbus 2093, tel. 070 - 831100
'AM 'S-GRAVENHAGE ROTTERDAM ARNHEM GRONINGEN HENGELO
FEEN LEEUWARDEN WAALWIJK ZWOLLE ANTWERPEN WILLEMSTAD (CURACAO)
i OllSTAD (ARUBA) PHILIPSBURG (ST. MAARTEN) CARACAS (VENEZUELA)
het Zionisme en het Amerikaanse im
perialisme".
Van angst noch haat kunnen de
ongeschoolde arbeiders leven die met
ontzaglijk veel moeite in de uithoe
ken van de zanderige maatschappij
per maand zo'n 120 gulden bijeen
schrapen. Een fabrieksarbeider krijgt
300 gulden, maar er is weinig in
dustrie. een ambtenaar van een mi
nisterie verdient 350, gulden, maar
er zijn te veel ambtenaren. Een
secretaris-generaal heeft 20.000 gul
den per jaar. Maar het jaarlijks in
komen per hoofd van de bevoling
is niet meer dan 320 gulden.
Soedan produceert veel katoen.
Meer in elk geval dan het tegen
wereldmarktprijs kan verkopen. Zo
doende waren de Russen verleden
jaar wel bereid om het surplus in
ruil voor hun eigen produkten over
te nemen. „Maar", aldus een zegs
man. ..zodra ze het in Port-Soe-
dan aan boord van hun schepen had
den geladen, verkochten zy die voor
de dumprijs op de wereldmarkt en ze
bleken er toen nog flink aan te ver
dienen".
Schade en schande
Van deze ervaringen worden de Soe
danezen met schade en schande wijs.
Doch Nimeri en zijn vrienden kwa
men er in een jaar in elk geval wel
achter dat het aanheffen van leu
zen op zichzelf niet genoeg is om au
tomatisch een betere maatschappij
te kweken, want een van de hoek
stenen van een behoorlijke
maatschappij-organisatie, een goed
opgeleid kader, ontbreekt voorals
nog. Zodoende kon dit regime alleen
maar voortkomen uit lègerkringen
die behalve sociaal bewustzijn ook de
bereidheid bezaten om Egyptenaren
en Russen met open armen binnen
te halen, teneinde hun eigen tekort
komingen aan te vullen.
De resultaten hiervan zyn evident.
Een Libanees, woonachtig in Soe
dan. zegt „We zijn hier eigenlijk niet
meer vry. Je moet buitengewoon op
passen met wat je zegt. Taxichauf
feurs, barkeepers. kelners wer
ken doorgaans voor de inlichtingen
dienst van het Ministerie van Bin
nenlandse Zaken. Sedert de revolu
tie wordt dat met Egyptische en Rus
sische adviseurs gereorganiseerd. De
prijzen zijn hier zeer hoog. de voor
raden in de winkels verminde
ren zienderogen en de bevolking is
zenuwachtig. Er zyn in de weken
voor de verjaardag van de revolutie
nogal wat arrestaties vericht". De
nationalisatie van buitenlandse ban
ken en handelsinstellingen heeft
vooral onder de enigszins bezittende
klasse grote ongerustheid gewekt.
toepassing van de communisti
sche leer kan leiden. En de commu
nisten die het wel weten voelen zich
uitstekend in staat om er ondanks
een verbod van alle politieke par
tijen semi-ondergronds toch de best
georganiseerde politieke macht van
het land te blijven Er is hier een
wet die zegt dat alle ondernemingen
met meer dan dertig werknemers
hun eigen vakvereniging moe
ten hebben. Dit houdt in dat al die
kleine vakverenigingen communisti
sche cellen worden. Het beduidt ook.
dat de communisten de enigen zyn
die zonodig de bevolking demonstre
rend op straat kunnen brengen als
zy hun zin willen doorzetten
De stemming is er hier uiteraard
niet beter op geworden sedert de
regering de zogenaamde vierde wet.
van de revolutie afkondigde waarin
nauwkeurig 26 anti-revolutionai
re vergrijpen stonden genoteerd die
met de dood of zeer langdurige op
sluiting worden bestraft Desondanks
de volksrechtbanken die na de revo
lutie in actie kwamen hebben nog
maar één doodvonnis uitgesproken,
tegen de directeur van de postdienst
Er zaten al twintig, klaagvrouwen
rond zyn huis toen hij op het laat
ste moment werd begenadigd
Zo worstelt de Soedan met zijn
toekomst: onzeker, onervaren, zonder
middelen en min of meer overgele
verd aan de buitenlandse krachten
die er om redenen die de Soean niet
ln de allereerste plaats aangaan, be
lang bij hebben hun invloed uit te
breiden.
Behalve de Egyptenaren en
Libiërs trekken thans ook Soeda-
nese commando's bij parades in
looppas voorbij.
kelmg van het zuiden beschikbaar
werd gesteld
Die ontwikkeling komt er vooral
op neer dat het door de Engelsen
van het Arabischer noorden geschei
den gehouden zuiden nieuwe scholen
krijgt die slechts in de Arabische
taal onderwijzen.
Binnen het kabinet woedt een dui
delijk verschil van mening tussen de
minister van Binnenlandse Zaken cn
die voor de zuidelijke provincies. De
ene is verantwoordelijk voor de vei
ligheid, dat andere voor de ontwik
keling. De keuze? Moet er allereerst
veiligheid komen en dan pas ontwik
keling? Of eerst ontwikkeling op
dat de veiligheid min of meer vanzelf
tot stand komt? De regering kan
daarover weinig concreets zeg
gen. want er zyn zeer uitgestrekte ter
reinen waar Nimeri's soldaten- en
poliietroepen niet kunnen doordrin
gen.
Het zyn dergelijke vraagstukken die
de Soedan meer zouden moeten be
zighouden dan de stryd der Paiesty-
nen. Helaas is dat niet het geval
Daarom juichen de massa's tezamen
met de van regeringszijde georgani
seerde spreekkoren in begeestering
voor Arabische eenheid terwijl hun
eigen land zyn verbrokkeling als een
zware last meesleurt. Daarom is het
de veronderstelde Arabische eenheid
die in de hand, werkt wat de zuide
lijke provincies nu al zolang bestrij
den: de overheersing door het aan
merkelijk verder ontwikkelde noor-
den.
BONN «GPD» Frankrijk neemt
weer deel aan het werk van deWest-
Europese Unie en leverde gisteren,
tijdens de vergadering van de mi
nisterraad der WEU in Bonn, een
positieve bijdrage aan de discussie.
Dit wordt algemeen beschouwd als
het belangrijkste feit van de twee
daagse vergadering, die door de Ne
derlandse vertegenwoordiger, staats
secretaris De Koster, als de prettig
ste uit zijn gehele ambtsperiode werd
beschreven. „De stemming en de
sfeer zijn beter dan ooit. Van span
ning is geen sprake".
De Fransen besloten vijftien maan
den geleden, onder het regime De
Gaulle, niet langer deel te nemen
aan het werk van de Unie, die wordt
gevormd door de zes EEG-landen en
Engeland. Aanleiding tot die stap
was het volgens De Gaulles té
zelfstandige optreden van de per
manente WEU-raad, bestaande uit
de ambassadeurs van de zeven lan
den in Londen.
Het belangrijkste onderwerp van
gesprek was gisteren de Oost-West
pol tie k. ingeleid door De Westduit-
se minister Scheel. Van bedenkingen
tegen de huidige Westduitse politiek
bleek in deze kring geen sprake te
zijn. Schuman, die enkele dagen eer
der in Parys zijn russische collega
Gromyko te gast had gehad, kon een
meer positieve indruk geven van
Moskou's opvattingen over de re
cente NAVO-vergadering in Rome,
dan uit de Russische persreacties
mogelijk was geweest. Gromyko had
de ideeën over het streven naar we
derzijdse wapen vermindering ge
waardeerd. doch in het kader van
de door Moskou gewenste Europese
veiligheidsconferentie geplaatst.
Karakterkunde van de jeugd, door
Dr F. Künkel. Uitg.: Wereldbiblio
theek Amsterdam.
De moord-dadige vriend, door He
len Eustis. i Wereldbibliotheek
Geef my maar oorlog, door Mio-
drag Bulatovic. Uitg.; Meulenhoff
Nederland. Amsterdam.
Met ouderwetse middelen bij
val betuigen voor moderner tij
den.
Zuiden
Links
Hoe links en hoe sterk is Nimeri's 1
militair regime? Een diplo
maat: ..Volgens mijn schattin
gen hebben zij de markt zeer stevig
in handen omdat zij de grote steden
degelijk onder controle houden. En
buiten die steden is er hier eigenlijk j
niets. Daarom is het niet van door- 1
slaggevend belang dat de regering j
volgens my op het zogenaamde plat- J
teland of in de wildernis of hoe men
Soedan buiten de stedelijke gebieden
wil noemen niet meer dan zo'n 20 j
procent van de bevolking meekrijgt
De regering bestaat uit notoire com
munisten of notoire aanhangers, pro- i
Egyptenaren en technocraten.
Maar hun socialisme is niet erg dog
matisch georiënteerd en veel meer
een gevoelszaak. Het kan ook niet
anders want zy bezitten uiteraard
niet de theoretische scholing om
van de communistische uitgangspun
ten veel meer te weten dan een
vaag begrip dat het allemaal be
doeld Is om het leven van het wik
beter te maken.
Zy kunnen eenvoudigweg niet
overzien tot welke consequenties de
In het zuiden, een gebied tweemaal
zo groot als Frankrijk, woedt een
hardnekkige strijd van de vrijheids
beweging tegen de Soedan, onge
acht de aard van het regime in
Karthoum. Dit kost volgens buiten
landse schattingen ongeveer 30 mil
joen Soedanese ponden per jaar.
niet minder dan ruim 300 miljoen
gulden. Een minister beweert dat
het een miljoen pond per maand
opslorpt, dat is een aanmerkelyk la
ger bedrag, doch nog altijd in schril
le tegenstelling tot de vier miljoen
pond j>er jaar die voor de ontwik-
(Van onze correspondent
KOPENHAGEN «GPD» Een
25-jarige Pool heeft gisteren een
toestel van de Poolse luchtvaart
maatschappij gekaapt en heeft de
piloot gedwongen naar Kopenhagen
te vliegen. De vliegtuigkaper was
bewapend met twee op scherp ge
stelde handgranaten. Eén ervan over
handigde hy meteen na de landing
aan de politie die het toestel omsin
gelde.
Het vliegtuig landde op het vliegveld
Kastrup nadat men via de boord-
radio van het gekaapte toestel het
verhaal van de piloot had gehoord.
Een politiewoordvoerder verklaar
de dat de kaper waarschijnlijk poli
tiek asiel zal krijgen, maar wel be
recht zou worden wegens kaping.
Men kan niet zeggen, dat de
Sowjetrussische minister van
Buitenlandse Zaken Gromiko
bij zyn besprekingen van deze week i
in Parijs een overweldigend succes
heeft geboekt. Het zag er aanvanke
lijk niet zo ongunstig uit voor de
Kremlin-afgevaardigde. President De
Gaulle is van het tapijt verdwenen
en al droomde die van een verenigd
Europa van Gibraltar tot de Oeral,
voor de Russen was dat niet zo'n héél
aantrekkelijk denkbeeld. Juist omdat
zijzelf er soortgelijke dromen op na
houden. maar dan wel over een ver
enigd Europa onder hun leiding en
niet onder die van Parijs. Zo gezien
is het verdwijnen van De Gaulle dus
een voordeeltje voor Moskou. Daar
staat dan weer tegenover, dat de
Russen het Parijs min of meer kwa
lijk nemen te weinig begrip te heb
ben voor een algemeen-Europese
conferentie tussen Oost en West.
Maar Pompidou moge dan in zijn
Europese denkbeelden niet zo'n hoog
vlieger zyn als zijn voorganger De
Gaulle, daar staat tegenover dat de
huidige Franse president een veel te
scherpzinnig man is om zich zomaar
voor het karret je van de Russen te
laten spannen. Het is voor Gromiko
op dit punt dus wel een teleurstel
lend weekje geworden: weldoordachte
terughoudendheid in Parijs en tege
lijkertijd afremmen in Bonn van de
toenaderingspolitiek tot Oost-Europa
Neen. de Sowjetrussische minister
mocht dan al het zoete register van
bewondering voor de Franse kunst
hebben opengetrokken (hy zei bij
zonder gesteld te zijn op de schil
derijen van Matisae). voor het Elysée
bleek dat weinig verschil te maken.
Ook bleek Parijs niet onder de in
druk van het Russische verwijt, dat
de Fransen zich weinig of niets aan
trekken van Indo-China. waar zij
de kapitalistische imperialisten uit
de „States" hun gang laten gaan.
Maar wat had Gromiko anders ver
wacht? Pompidou is allerminst een
dromer. Hij staat met beide benen
op de grond Dat deed zijn voorgan-1
ger De Gaulle óók. al wekte die by j
herhaling de indruk van het tegen-
deel. Maar er is niettemin een duide
lijk verschil tussen de generaal en
Frankryks huidige staatshoofd. De
generaal placht het gehele ..slagveld"
te overzien: géén panorama was hem
te weids. Maar de oud-bankier Pom
pidou kent de kracht van het eco
nomische beginsel van concentratie.
Hij geeft terecht de voorkeur
aan samengebalde kracht dichtbij
huis. dus op een beperkt terrein, bo
ven aanwezigheid over een veel gro
ter veld. een aanwezigheid die dan
immers tenzij men tot super-gro
te mogendheden behoort uiteraard
veel zwakker zal zyn Vandaar dat
de Sowjetrussische minister teroops
ook nog even te horen kreeg, dat
Frankrijk niet is ingenomen met
Moskou's infiltratie in de Middel
landse Zee. die -immers tot het be
perkte territoir behoort waarop de
Fransen zich niet zomaar alle zeg
genschap laten ontnemen. Samen
werking tussen Oost en West? Goed,
maar dan met een duidelijke taak
voor Parijs in een gebied, waar de
Russen zich niet ongevraagd moeten
gaan nestelen alsof Frankrijk stil
zwijgend tot satelliet gedegradeerd
kan worden. Dergelijke zaken plegen
ln diplomatieke taal natuurlijk veel
subtieler te worden gepresenteerd
dan hier gezegd is. Maar Gromiko
zal toch wel aan het Kremlin gerap
porteerd hebben, dat Parijs bepaald
iets méér verlangt dan alleen maar
bewondering voor de schilder Matisse
en zich niet wenst te laten losweken
van zyn Westelijke bondgenoten.
Cv Dok op het gebied van.economi
sche samenwerking is Gromiko
niet met een gevulde diploma-
tentas naar Moskou teruggekeerd
De Sowjetrussische minister had
twee plannen in portefeuille Franse
hulp by de bouw van een vracht wa
genfabriek aan de rivier de Karna in
de Oeral, een fabriek die een capa
citeit zou moeten krijgen van 150.000
eenheden per jaar; ten tweede:
Franse hulp bij de exploitatie van
de rijke kopermijnen in Siberië. Wat
het eerste punt betreft weet men,
dat de Amerikaan Ford persoonlijk
een bezoek heeft gebracht aan de
plaats waar de Russen die enorme
fabriek wilden bouwen. Ford voel
de er wel wat voor maar krabbelde
later toch terug, naar men zegt on
der druk van het Amerikaanse mi
nisterie van Defensie. Het Krem
lin liet daarop het oog vallen op het
Franse staatsbedrijf Renault. Maar
ook de Fransen hebben zich aller
minst enthousiast getoond, vooral
omdat Renault de handen al vol
heeft met het moderniseren van de
Moskwitj-autofabriek in Mos
kou, waarmee het lieve som
metje van byna een half miljard
gulden is gemoeid. Voor het niet-deel
nemen aan de exploitatie van de Si
berische kopervoorraden geldt het
zelfde argument: Frankrijk zou
daarvoor zo'n twee miljard gulden
moeten uittrekken op een ogenblik,
dat het reeds deelneemt aan de ont
wikkeling van kopermijnen in Po
len. Koper is een zeer gezocht erts,
waaraan in de gehele wereld grote
behoefte bestaat
Zo is de achterstand in Ne
derland by het verkrijgen van
telefoons een gevolg van het te
kort aan kabels en dat tekort aan
kabels is weer een gevolg van de
hoge pry zen voor koper. Men kan
er dus op het ogenblik moeilyk te-
i veel van produceren, maar zo iets
moet betaalbaar zijn In het gunstig
ste geval is Frankrijk bereid deel te
nemen aan een project, waarin veel
méér landen dan alleen de Sowjet-*
Unie en Frankrijk deelnemen. Toch
lijkt de Franse afwijzing niet alleen
gebaseerd te zijn op economische mo
tieven. Ook de politiek speelt een rol.
Het Kremlin verbeeldt zich zijn
macht naar believen te kunnen uit
breiden en verwacht dan ook nog eens
dat de slachtoffers van die expansie
een handje helpen om eventuele
moeilijkheden op te vangen. In Pa
rijs zal minister Gromiko wel begre
pen hebben, dat dit teveel gevraagd
is. Typerend was de uitlating van
president Pompidou aan een lunch
ter ere van zijn Russische gast, dat
zijn regering „trouw blijft aan de
politiek van generaal De Gaulle, die
gericht was op nauwere banden met
de Sowjet-Unie
Maar Gromiko's glimlach bij het
horen van die woorden verstarde,
'toen Pompidou daaraan toevoegde,
dat „de Frans-Duitse verzoening een
van de opvallendste naoorlogse ge
beurtenissen is geweest". En hoewel
hij tevens verklaarde. dat „de
Frans-Russische economische, we
tenschappelijke en technische sa
menwerking een nieuwe impuls no
dig heeft", zette de Franse minister
van Buitenlandse Zaken Schumann
een domper op Gromiko's vreugde
over die uitlating door te zeggen,
dat op de voorgestelde conferentie
over de Europese veiligheid niet
slechts niet-aanvalsverdragen en
uitbreiding van het handelsverkeer
aan de orde zouden moeten komen,
maar dat die ook „het vrije ver
keer van mensen en denkbeelden in
Europa zou moeten bevorderen en
de eerbiediging van de nationale
souvereiniteit zou dienen te bevesti
gen". Waarmee Gromiko zijn last
gevers in het Kremlin zeker niet
bly zal hebben gemaakt toen h(J
hun dat rapporteerde.
Rl.
