'Verdrevenen' in Duitsland zijn nog altijd een probleem Weer twee Russen in de ruimte Grote verwarring in Argentinië over lot van generaal Aramburu Brandt voert de muil waarmee hij gebeten wordt QratiS oudecpreijt biFBoldoot <S> deod ieodorarif Sojoez-9 indonker gelanceerd Verketterd HONGAREN IN VRIJHEID Staalfabrieken „IJzeren Poort" sterk bedreigd Staat van beleg in Cambodja Nog meer? Ei op II ïlsons voorhoofd Academische examens PAGINA 6 LEfttflCfl DAGBLAD DINSDAG B JVm 1070 ADVERTENTIE (Van onze correspondent) BONN (GPD) Wat op Westduitse folklore was gaan lij ken, is weer bittere ernst geworden. Toen zaterdag meer dan 50.000 „heimatvertriebenen" samenschoolden in het centrum van Bonn, was hier en daar een Silezisch of Sudetenlands kos tuum te bespeuren. Tussen de spandoeken, waarop Brandt verraad aan de Duitse zaak werd aangewreven, viel dat echter nauwelijks minder uit de toon dan de enige leuze waarin geen onvriendelijkheid over een ander land lag opgesloten: die van een in de massa beklemd geraakte venter met Italiaans ijs. de erkenning van de Oder-Neisse- grens, laat staan de erkenning van de DDR, door de verdrevenen koopt. De benarde positie waarin hij ver keert is dat hü hun medewerking niettemin nodig heeft, gezien de heel kleine parlementaire meerderheid waarmee hij regeert. Want welis waar is Czaja bondsdaglid voor de CDU en dus op alle fronten in de oppositie tegen de regering, maar plaatsvervangend-voorzitter van de bond der verdrevenen is Herbert Hupka, voorzitter bovendien van de Silezische Landmannschaft (al is hij op Ceylon geboren.) Hupka behoort in de bondsdag tot de SPD. Hij heeft onlangs verklaard zijn stem niet te kunnen geven aan een West duits-Poolse overeenkomst, waarin erkenning van de Oder-Neisse-grens is opgenomen. In de bondsdag zitten vijftig par lementariërs, die men tot de ver drevenen zou kunnen rekenen Van he nbehoren er 24 tot de SPD, de partij van Brandt- Tot dusver heeft fractieleider Wehner een voorbeel dige disicpline weten, te handha- gegeven en men behoeft Wehner ven. Beweerd wordt dat hij Hupka een persoonlijke behandeling heeft gegeven en men behoeft Wehnr niet zo goed te kennen om ervan overtuigd te zijn dat je van zoiets nachtenlang wakker kunt liggen. Niettemin gaan er geruchten dat Hupka naar de CDU zou willen over stappen. Met de traditionle pinksterbij eenkomsten had de protestbetoging in Bonn alleen het optreden van de zondagsredenaars gemeen. Dat Her- bert Czaja, voorzitter van de Bond van de verdrevenen, één van hen was, lag voor de hand. Dat als gastspreker Franz Josef Strauss aan de betoging deelnam, kan wor den beschouwd als een teken dat de tegenstanders van Wily Brandt weer brood zien in nauwe contacten met de „beroepsverdrevenen." zo als de activisten uit de voormalige „oostgebieden" en Sudetenland 6champer worden genoemd. ..Het is een onverdraaglijke mate van arrogantie, wanneer men de verdrevenen- als „nationalisten" ver kettert. schalde zaterdag de stem van CSU-voorzitter Strauss over de markt in Bonn. Een dag later zou bondskanselier Brandt daarop rea geren met de opmerking dat Strauss en Czaja hebben getracht bij de verdrevenen nationalistische instinc ten te mobiliseren. De kanselier be perkte zijn kritiek dus tot de spre kers. In werkelijkheid is het echter de tragiek van de groep Duitsers die zich „verdrevenen" noemt, dat zij onvermijdelijk in de obscure hoek terecht komt waar bijvoorbeeld ook de NPD opereert. Het blad dat za terdag bij de massabetoging in Bonn in grote oplage werd verspreid was de „National Zeitung" met een her druk van zijn waarschuwing tegen de benoeming van Brandt. De kop boven de voorpagina: „Mijn hemel, wat moet er van Duitsland worden." Dat Duitsland blijft voor de oude re mensen óók hun „Heimatland" Pommeren of Silezië, dat nu Pools gebied is, of Oost-Pruisen dat een deel van de Sowjet-Unie is gewor den, of het Tsjechoslo waakse Sude- tenland. Zij zijn ingeburgerd in de Bondsrepubliek, maar draaien thuis de grammofoonplaat waarop de klokken van Stettin, Breslau of Ko ningsbergen beieren, klokken die bij geen vergadering der „Landmann- schaften" en natuurlijk ook nu in Bonn niet ontbraken. Daar was ech ter een sentimenteel heimwee niet aan de orde. Czaja verwierp enkele dagen voordat een Poolse delegatie voor het eerst in Bonn over erken ning van de Oder-Neisse-lijn komt onderhandelen, die erkenning met de woorden: „Wij verzetten ons te gen het opgeven van een vierde deel van ons land ten gunste van Poolse grootmachtsdromen." „Wunder" Wie zo spreekt, mag niet rekenen j op veel begrip voor zijn bewering j dat hij en zijn Bond der verdreve- nen de afgelopen twintig jaar zoveel voorstellen hebben gedaan om de betrekkingen tussen de mensen hier en ginds te verbeteren. Dat begrip bestaat slechts onder de verdreve nen zelf, voor wie het een ergernis is dat voor verbetering van betrek kingen regeringen nodig en compro missen onvermijdelijk zijn. En hun stemming wordt in dezelfde beden kelijk nationalistische wijze beïn vloed door de felle Strauss als door de „Sieg Heil" brullende tegen-de monstranten. Dat één op de vijf Westduitsers een verdrevene is, was niet meer dan een interessant gegeven zolang regeringen niet actief doende waren bepaalde werkelijkheden in het oos ten te erkennen. Als men denkt dat er zo*n drie miljoen mensen aan Ulbrichts DDR zijn ontsnapt en in feite dan ook een kwart van de Westduitse bevolking uit vluchtelin gen bestaat, die volledig in het maatschappelijk bestel zijn opgeno men, wordt het begrijpelijk dat poli tici in Bonn indertijd trots verklaar den dat er naast het Wirtschafts- wunder een tweede fenomeen be stond: het Vertriebenenwunder. Had ooit een land zijn grote vluchtelin genprobleem zó voorbeeldig opge lost? Al gebeurde er weinig of niets aan het „oostfront", de mogelijke macht van de verdrevenen heeft men in Bonn altijd onderkend, ge tuige de royale financiële steun (ve le miljoenen) aan de Bond der ver drevenen en soortgelijke organisa- gering het om propagandistische re gering het om propagandistische re denen zelfs nodig heeft gevonden voor dit doel aanzienlijk méér geld uit te trekken dan Kiesingers „grote coalitie" had gedaan! Het weekblad „Stern" citeert deze week eeen SPD- parlementslid: „De regering is op de verkeerde plaats sociaal-liberaal: Ze voert de muil die haar bijt" rs Bij efke Boldoot deodorant nu een aantrekkelijke oude prent (25 x 35 cm) uit de twintiger jaren. Helemaal gratis! Er zijn 5 verschillende prenten. Stuur het gouden zegel (op elke deodorant) met uw naam en adres op een briefkaart aan Boldoot, Postbus 8068, Amsterdam. U ontvangt de prent van uw keuze per omgaande thuis. De verdrevenen leveren wellicht het duidelijkste voorbeeld van de gevoeligheden waarmee bondskanse lier Brandt tobt, ook al bleek bij een recente opiniepeiling dat 72 pro cent van de bondsrepublikeinse be volking de „oostgebieden" als defi nitief afgeschreven beschouwt. Met de simpele uitkomsten van opinie peilingen is de verhoudng in West- Duitsland onvoldoende weergegeven Daarom aarzelt de regering bij het sluiten van een verdrag met Mos kou, al is het voor de verdere ont wikkeling van haar buitenlandse po litiek waarschijnlijk noodzaak en valt zelfs erkenning van de Poolse grens haar moeilijk. Daarom ook snelt Strauss te hulp als moet wor den toegelicht dat „wie geweld er kent, de vrede in gevaar brengt". Onder die leuze zal de 2,5 miljoen betalende leden tellende Bond der verdrevenen, daartoe dooa- de rege ring financiëel in staat gesteld, „met alle legale middelen verzet bieden" tegen de regeringspolitiek. De Oostenrijkse president Jonas heeft gisteren een gebied van 1200 hectaren in beneden- Oostenrijk opgedragen aan het Wereld Natuur Fonds. De ope ningsplechtigheid van het reser vaat in Marchauen-Marchegg wij komen op dit Oostenrijkse geschenk morgen terug) werd bij gewoond door Prins Bemhard der Nederlanden, president van het Wereld Natuur Fonds, en door Prinses Beatrix. Er bestaat in Oostenrijk reeds een natuurreser vaat: in Seewinkel, Bur genland. In het nieuwe reservaat komen aalscholvers, reigers, herten, elanden en wilde zwijnen voor. Op de foto: links president Jonas van Oostenrijk bij de begroeting van Prinses Beatrix en Prins Bemhard. WENEN (AP) Eenentwintig Hongaren zijn in Wenen achterge bleven toen de bus, waarmee zij uit Boedapest waren gekomen, naar huis terugreed Dit is de grootste Hongaarse „ontsnapping" van maanden geweest. Voorts zjjn in het afgelopen weekeinde in Oosten rijk nog vier vluchtelingen aangeko men, twee Hongaarse en twee Tsjechoslowaakse militairen, allen in uniform Op hun tocht naar de vrijheid hadden zij mijnenvelden en prikkeldraadversperringen getrot seerd WENEN i AP) De woeste wate ren van de Donau bedreigen thans de grote en zeer kostbare staalfa brieken van „de IJzeren Pooit" en zullen dit spoedig de stad Galati doen. waar zich ook veel staalindu strie bevindt. Maar de Roemenen verzeten zich met hian en macht om de IJzeren Poort, het pronk stuk der Roemeense economie, te verdedigen. Onder het wachtwoord „het water zal niet doordringen" zijn duizenden bezig barricaden en keringen op te richten, waarmee men dag en nacht bezig is Volgens officiële gegevens ver wacht men dat de Donau het hrog- tepunt te Turnu Se verin op 3 en 4 juni, te Bechet op 5 en 6 juni. te Turnu Magurele op 7 en 8 juni en te Galati. in de Donaudelta op 11 en 12 juni zal bereiken. Tot nu toe zijn in Roemenië 161 personen als ge volg van de overstromingen omge komen. WASHINGTON. Phnom Penh «Reuter» Gisteren is in geheel Cam bodja de staat van beleg van kracht geworden. Deze voorziet in de dood straf. te voltrekken door een vuurpe loton. voor negen misdrijven, waar onder opstand, collaboratie met de vijand, desertie, politieke moord en plundering. Op het luisteren naar radio-uitzendingen vanuit Peking en Hanoi of naar radiouitzendingen van de Vietcong staat een straf van 5 a 20 jaar dwangarbeid. Het Witte Huis houdt alle wegen open om ook na de terugtrekking van de Amerikaanse grondtroepen uit Cambodja de luchtbombardemen ten op dat land voort te kunnen zet ten. Dit bleek gisteren uit een ver klaring van president Nixons pers chef Ron Ziegler, die de pers te woord stond in verband met een ver klaring die president Nixon over enkele dagen voor radio en televisie zal houden. Amerikaanse troepen hebben in de Cambodjaanse jungle een hospitaal en een werkplaats van de Vietcong ontdekt. Volgens een woordvoerder in Saigon was in het hospitaal ook een operatiekamer in gericht. De ontdekking werd ge daan in het „vishaak-gebied". BOL.DOOT" Vraag inlichtingen bij drogist of parfumerie. I BUENOS AIRES <AFP) De bekendmaking van een Peronis- i tische groep, dat de Argentijnse 1 oud-president generaal Pedro Aramburu ter dood is veroordeeld I en voorts de onthulling van een anarchistische organisatie in Uruguay, dat Aramburu in dat land gevangen zou worden ge houden, heeft in de Argentijnse hoofdstad, Buenos Aires, een toe stand van uiterste verwarring doen ontstaan. President Ongania heeft gisteren een spoedvergadering met de leden van zyn regering gehad. De opperbe velhebbers van de drie strijdkrach ten zijn met spoed -bijeengekomen, de echtgenote van de generaal werd door de opperbevelhebber van het leger, generaal Alejandro Lanusse, ontvangen. In de havenstad Olivos is een ver moorde man gevonden die een kogel in het hoofd bleek te hebben. De po- Er is namelijk gsen sprake van. dat Brandt met zijn financiële steun MOSKOU (AP, Reuter) De Russen hebben gisteravond na een pauze van ruim zeven maanden de bemande ruimte vaart hervat. Om 20 uur Ned. tijd werd van de basis Baikonoer de Sojoez-9 gelanceerd met aan boord de ruimteveteraan Adrian Grigarowitsj Nikolajew en de debutant, ingenieur Wi- tali Sewastjanow. De baangegevens van de Sojoez zijn door de Russen niet bekend gemaakt. Over het doel van de vlucht is alleen medegedeeld, dat een uitgebreid programma van tech- nisch-wetenschappelijk onderzoek zal worden uitgevoerd „in omstandigheden van een solovlucht om de aarde". Het is voor het eerst in de ge schiedenis. dat een bemand ruimte vaartuig in het duister plaats vond. Op de basis -Baikonoer was het ten tijde van de lancering 22 uur en was de avond al gevallen. Een dergelijk ongebruikelijk tijdstip zou erop kun nen wijzen, dat een bepaald tijdsche ma moest worden aangehouden in verband met nog komende lancerin gen. Aangezien de Russen zelf na drukkelijk spreken van een solo vlucht zouden dat dan een of meer onbemande ruimtevaartuigen moe ten zijn en de conclusie ligt dan voor de hand, dat nieuwe experi menten in het verschiet liggen voor de bouw van een ruimtestation. De Russen hebben een dergelijk station hoog op hun prioriteitenschema ge plaatst. Overigens spreken de Russen zelf niet over dergelijke plannen. In 'n later gepubliceerde detaillering van het programma voor de vlucht wordt alleen gesproken over medisch-biologische studies van de ruimte op de mens, het nemen van foto's van de aarde voor we tenschappelijke en economische doeleinden, bestudering van de at mosfeer ten dienste van weersvoor spellingen en de vervolmaking van de automatische en hand-besturing van het ruimtevaartuig Het is vrij zeker, dat de Russen tegenslagen hebben geboekt in hun Sojoez-programma De drieling- vlucht van oktober vorig jaar heeft onvolkomenheden aan het licht ge bracht, waardoor voorgenomen kop pelingsmanoeuvres niet konden wor den uitgevoerd. Het lijkt aanneme lijk, dat de nieuwe Sojoezvlucht me de ten doel heeft, de sindsdien aan gebrachte verbeteringen in het ruim teschip te testen. Het Sojoez-programma begon in april 1967 met een ongeluksvlucht waarbij Wladimir Komarow tijdens de mislukte landing om het leven kwam. De Sojoez-vluchten 2 en 3 in oktober 1968 voerden rendez-vous operaties uit. In januari 1969 haalden twee van de vier kosmonau ten van de Sojoez 4 en 5 de stunt uit. van het ene naar het andere ruimtevaartuig over te stappen. Daarna volgde in oktober vorig Jaar de driellngvlucht van de Sojoetf 6. 7 en 8, de eerste drielingvlucht in de geschiedenis waarbij voor het eerst zeven man tegelijk in de ruimte wa ren. Men is er algemeen van over tuigd. dat het eigenlijke doel van da- ze vlucht niet is bereikt. De 41-jarige Nikolajew heeft zijn eerste vlucht gemaakt in de Wostok 3, die op II augustus 1962 werd ge- litie weigert echter over deze ont dekking nadere mededelingen te ver strekken. Intussen zijn duizenden po litiemannen in het gehele land nog steeds op zoek naar de ontvoer de ex-president. De primaat van Argentinië, kardi naal Antonio Caggiano. heeft giste ren in een open brief aan de ont voerder van oud-president Arambu ru zijn bemiddeling aangeboden. „Het vol kheeft het recht uw bedoe lingen te weten evenals de mogelijk heden die bestaan om te voorkomen dat zich iets verschrikkelijks zou voordoen, dat onvoorziene gevolgen zou hebben", aldus de kardinaal. In een brief aan de regering heeft de oud-burgemeester van Buenos Ai res, Carlos Bergalli. voorgesteld oud president Juan Peron toe te staan naar Argentinië terug te keren „om te voorkomen dat er onherstelbare daden worden gepleegd die de eer van de republiek zouden bezoedelen en om de levens van duizenden Ar gentijnen te sparen". De „Peronisti- sche strijdkrachten" (FAP) hebben gisteravond in een communiqué meegedeeld, dat zij geen deel heb ben aan de ontvoering van generaal Aramburu. maar dat zij wel staan achter het doodvonnis dat tegen hem is uitgesproken door de commando groep „Juan José Valle". LONDEN (DPA) —Een ei is gis teravond uiteengespat op het voor hoofd van de Engelse premier Harold Wilson. Hij was daarmee het „eerste slachtoffer" in de Britse verkiezings campagne. De treffer op Wilson ge schiedde toen hij voor een gebouw in Londen omringd werd door een vijandig gestemde menigte. Tevoren I had Wilson in een televisie-uitzen ding o.m. gezegd, dat Engeland het zich niet kon veroorloven, dat „het met veel moeite verkregen over schot op de betalingbalans" door de conservatieven „weer verkwist" zou worden. Volgens een opiniepeiling, die in opdracht van de Londense „Times" is uitgevoerd, heeft de Labourpartij een voorsprong van 3,7 procent op de conservatieve oppositie. Dit is één procnet meer dan bij een onderzoek van twee weken geleden. Een Gallup onderzoek. waarvan het resul taat gisteren in de Daily Telegraph werd gepubliceerd, gaf de conserva tieven een voorsprong van vijftig dis tricten waar Labour en conservatie ven ongeveer gelijk opgaan. lanceerd. Hij maakte toen 64 rondjes om de aarde in 3 dagen, 22 uur en 25 minuten. Hü kreeg een dag na zijn lancering in de ruimte gezel schap van Popowitsj in de Wostok-4. Men verwachtte tijdens deze eerste tweeltngvlucht een rendez-vous, maar dit werd niet verwezenlijkt. In juni 1963 maakte Valentina TeresJ- kowa als eerste en tot dusver enige vrouw een ruimtevlucht in de Wos tok-6. tegelijkertijd met de Russische duurrecordhouder (op enkele mi nuten na 5 dagen) Bykoweky in de Wostok-5. Na deze vluchten trad Ni kolajew met Walentina Tereskowa in het huwelijk. Zij hebben nu een dochtertje Jelena van ze® Jaar. De ruimte-debutant Sewastjanow is 35 Jaar. Hü was werkzaam als vliegtuig-constructeur voor hü op genomen werd in het kosmonau ten-team. Hü is gehuwd en vader van de zevenjarige Natasja. De Russen hebben de lancering van de Sojoez-9 een uur na de start bekend gemaakt en toen televisie beelden gegeven van de ruimtevaar ders in hun cabine. Kort na de be kendmaking arriveerde de Ameri kaan Armstrong, de eerste mens die voet op de maan zette, in het oplei dingscentrum voor Russische ruim tevaarders in de omgeving van Mos kou. Hedenochtend hebben de Russen bekendgemaakt, dat de Sojoez-9 een baan volgt die een hoek van 51,7 graden met de evenaar maakt en 220 km als hoogste en 137 km als laagste punt heeft. Een omloop duurt 88 minuten en 59 seconden. LEIDEN Aan de Leidse univer siteit zün geslaagd: Doet. ex. Ned. recht J. L. de Graaf f (Leiden); Kand. ex. Cult, antrop. F. A. van Hagen Oosterhout Doet. ex. Sla vische t._ en 1. J. C. van Duin (Noordwük» Doet. ex. Slavische t.- en 1. H. J. A. Smeet» oi. iLeiden*. t

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 6