Wat is erger:
iemand doodschieten of
failliet laten gaan?
Hardhandige aanpak van
dierenmishandelaars
UPI-fotograaf
Chas Gerretsen
verhard terug
uit Vietnam
Mijnenveger wordt bar
na bewogen leven
Larense mevr. Plat-Vincent is blij met „Pistolen Paultje"
Saterdag 30 mei 1970
LEÏDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
GRONINGEN (GPD) Het Amerikaanse United Press In
ternational stuurde een tijdje geleden een foto naar alle kran
ten, waarop een persfotograaf tot zijn hartstreek in een Viet-
nemees riviertje staat met op de achtergrond veel oerwoud en
Amerikaanse soldaten die hun bazooka's boven de helm hou
den. Die persfotograaf is de Nederlander Chas Arthur Ger
retsen, die tien jaar geleden uit het Groningse Haren vertrok
en oorlogsfotograaf werd nadat hij op krokodillen had gejaagd
en op een verlaten Mexicaanse plantage met echte bandieten
vocht.
ZWARTSLUIS (GPD) In een
kleine zijarm van het Meppeler-
diep even buiten Zwartsluis ligt
de 225 ton metende Nederlandse
mijnenveger Rozenburg. Het oor-
i logsschip, gebouwd in het begin
van de tweede wereldoorlog, heeft
na het bevaren van de wereld
zeeën eindelijk rust gevonden in
de kop van Noordwest Overijssel.
Tich zal de Rozenburg na zijn be
wogen bestaan niet van een rustige
oude dag genieten. Hiervoor zorgt
de huidige eigenaar van het houten
oorlogsschip, de Steenwijker Peter
Reurloo. Hy opende nameiyk 29
april op het schip, dat nu „Maakri"
heet, een bar-bistro.
De kiel van de Rozenburg werd
in 1942 gelegd in het Zuidengelse
plaatsje Par. Het schip behoorde tot
een serie van zeven mijnenvegers
en heeft ook nog in de Indonesische
wateren dienst gedaan.
Veel feiten zyn de heer Deurloo
niet bekend over zijn schip. HU is
hier wel naarstig naar aan het
speuren. Wel is het halfvergane
scheepsjournaal gevonden, maar
schokkende dingen waren niet te
ontcijferen. In 1959/'60 werd het mo
torschip uit de vaart genomen en
fungeerde een Jaar of zeven als op
leidingsschip van het kadettenkorps
te Groningen. Twee Jaar geleden kon
de Steenwyker na veel inspanning de
hand leggen op het vaartuig, nadat
hij eerst met lede ogen had moeten
toezien hoe het vaartuig meer en
meer aan zUn lot werd overgelaten.
Toen hU het kocht was het dan ook
een grote puinhoop.
HU was even in ons land maar
•ou binnenkort naar de oorlog in
Cambodja gaan. „Want de meeste
kranten hebben al genoeg foto's van
Vietnamese lijken gehad, dat loopt
niet meer zo best".
Na een paar uur praten zal Chas
zich zelf samenvatten in de medede
ling: „Eerlijk, iedereen hier mag me
een koude gemene vent vinden, ik
hoef hier toch niet te leven".
Muziek
Maar voor deze conclusie er uit is,
hebben we ook al ettelijke bandjes
Amerikaanse muziek achter de rug,
die geurig uit een draagbare casset
terecorder jengelt. Chas: „Ik heb het
ding altijd bij me, ik hou van mu
ziek, als ik in Vietnam in een slag
zit midden in de Jungle, liet ik hem
ook wel spelen, maar vooral 's avonds,
na afloop. Veel Amerikaanse militai
ren hebben ook altijd een draagbare
radio bij zich. Je hebt minder stilte,
Je gaat minder gauw over allerlei
dingen nadenken.
Ik ben al een paar keer bijna dood
geschoten, veel van m'n collega's in
Vietnam missen al een arm, een been
of een oog, maar ik ben niet bang.
Ik geloof in een soort noodlot: van
Iedereen staat vooraf al vaat waar en
wanneer hij sterft.
Kijk, ik hoef 's nachts nooit nodig.
Plotseling op een nacht eigens mid
den in Vietnam moest ik naar de
w.c., toen ik terug kwam was er een
kogel dwars door m'n bed gegaan. Hij
zou me precies in de ruggegraat ge
raakt hebben. Dan vraag ik me af,
waarom moest ik die nacht nou net
nodig, dat moet toch het loodlot zijn.
Auto
Je denkt er in Vietnam niet vaak
aan dat je in levensgevaar bent, maar
toen in Groningen laatst een auto
recht op me af kwam, waar een dron
ken idioot in zat, schrok ik me wel
rot".
Op de kamervloer ligt een Viet-
kongvlag, met hier en daar een mod
dervlek. „Ik heb hem In de zak van
een Vietkongslodaat gevonden na
een gevecht waarbij 78 man van de
Vietkong werd gedood.
Het was in Go Da Hau. vlak bij de
Cambodjaanse grens. Ik was over de
weg op reis van Cambodja naar Sai
gon. Je bent stapelgek, je had al lang
door de Vietkong gedood moeten wor
den zeiden de Amerikanen. Maar als
in Vietnam iemand met een geweer
op me af komt, roep ik altijd „Wol-
land. Wolland" dat betekent Holland,
en heb je kans dat ze je laten lopen.
*8 Morgens om vier uur werden in
de rijstvelden rond Go Da Hau Viet-
kongstrijders ontdekt. Het is daar
een vrije zone, de burgers zijn al
lang vertrokken, Je mag eigenlijk ie
dereen neerschieten die je ziet lopen.
Ik ging met een Amerikaanse heli
kopter mee, het gevecht duurde vier
uur. toen waren er 78 Vietkongmen-
sen dood Ik maakte er een film
van, en via Saigon gaat die direct
naar Amerika of Londen.
De eerste keer dat ik doden zag
was by de Thaise grens. De doden
werden communisten genoemd, maar
het waren in werkelijkheid opium-
smokkelaare. Ik heb ze vastgelegd op
16 millimeterfilm.
Over de eerste tien doden die Je
ziet, blijf Je wel een tijdje nadenken.
Het is net alsof ze liggen te slapen.
Je vindt het gek dat die mensen nooit
meer zullen leven. Maar na de eerste
tien gaat het wennen. Ik heb dui
zend, tweeduizend doden gezien. Ik
weet het echt niet.
Kleurlingen
Het is ook iets anders om kleurlin
gen dood te zien dan blanken. Bij
blanke Amerikanen voel ik vaak wel:
hij had ook Je buurman kunnen
zijn, of een goede vrind. Soms vin
den ze van iemand maar weinig te
rug, een voet of een arm, de rest
hangt in een boom. Je ziet vreselyke
lijken, maar de Amerikanen folte
ren zelf nauwelijks. In mijn ogen
zijn die soldaten te netje6.
Korenanen folteren meer. Massa
moorden als in My Lai gebeuren va
ker, veel door Koreanen. je hoort er
af en toe es iets van. Koreanen waar
schuwen van te voren. Ze zeggen te
gen de Vietnamezen: als Jullie ons
aanvallen schieten we al Jullie koei
en dood.
Als er iemand van ons sneuvelt,
moorden we het hele dorp uit.
Koreanen villen mensen levend On
der journalisten in Vietnam is het
een bekend gezelgde: als de Korea
nen alleen de oorlog zouden voeren,
kun je hem winnen. Na een paar Jaar
zou er geen enkele Vietnamees meer
zijn, maar ook geen oorlog meer.
Soldaat is gewoon een beroep: Je
doodt iemand of je wordt gedood. Je
zit in een gebied waar jochies van
zes jaar voor een rijksdaalder een
handgranaat in een bar gooien om
dat ze een knal zo leuk vinden. Er
zyn meer van die grapjes. Het g-
beurt dat ze in een bar ijsblokjes in
je coco cola gooien waar gemalen glas
in zit. Na twee Jaar sterf je dan on
der vreselyke pijnen.
Amerikanen werken meer op af
stand, met bommen.
Ik heb es de training gevolgd van
Vietnamese parachutisten. Bij een
tje ging de parachute niet open, hij
kwam op zijn knieën terecht. Zijn
benen vlogen dwars door zijn heu
pen, maar hij gaf geen kik. Terwijl
sommige Amerikanen al gillen als ze
in de jungle een voet verstuiken. De
Westerling is veel zachter opgevoed.
Als een Amerikaan gewond wordt,
halen ze hem meestal per helikopter
op; een Vietnamees moet maar zien
hoe hij weer thuis komt.
Kritiek
naar Vietnam gaan zijn anti-oorlog.
Ik was het ook, maar voor de mees
ten wordt het langzamerhand een
sport. Als naast mij iemand sneuvelt,
denk ik: Blij dat ik het niet ben. Jon
gens die ik goed heb gekend, zijn
ook gevallen. Je verloor een goede
vriend, denk ik dan. Het klinkt alle
maal, ik weet het. nogal kil.
Sommige soldaten worden krank
zinnig. Eentje heeft de kantine van
zijn kamp opgeblazen, een ander wou
de bunker opblazen waarin al zijn
makkers zaten. Ze grepen hem net
op tijd. Maar je kunt moeilijk oor
delen over de dood van een ander.
Misschien wou hij zelfs wel graag
dood. Zielig voor de vrouw, dacht
ik in het begin nog wel es. Ik denk
nu niet meer over daden na. Het
went.
Ik ben niet voor deze oorlog. Maar
een blij mens zal altijd een dier blij
ven: Hy moet vechten. Zolang ze
vechten ga ik er naar toe, want ik
sta open voor avontuur. Toen ik veer
tien was overviel iemand een bank. en
ik hielp zogenaamd al met de opspo
ring. In een oorlog sluit je ook twee
Dit schrok de heer Deurlo echter
niet af en hij liet de Rozenburg naar
Steenwijk slepen. Hij werd voor gek
verklaard met zijn spookschip, maar
dat deerde hem niet. Integendeel. Ge
holpen door vrienden en kennissen
tcog hij welgemoed aan het werk.
Meer dan twee jaar hebben zij ge
sloopt en opnieuw gebouwd Op het
achterdek, waar het oorlogstuig stond
verrees een grote, geheel met hout be
timmerde kajuit, waarin de bar is
ondergebracht.
De stuurhut en de radio- en kaar-
tenkamer zijn samengetrokken tot
woonvertrek.
Alles wordt zoveel mogelijk zelf ge
daan en niet alleen om de kosten te
dekken. De jonge bareigenaar. die
twee gelegenheden in Steenwijk be
zit, heeft vier jaar op de wilde vaart
gezeten en daar is volgens hem wel
wat van blijven hangen.
Blokkeren
Hij beschouwt het schip ook als
een dure hobby. Tot nu toe is er voor
f 72.000 in geïnvesteerd.
Het bijna veertig meter lange vaar
tuig, dat voor een ton is verezkerd.
mocht niet in Steenwijk blijven, om
dat het de scheepvaart zou blokkeren
De gemeente Zwartsluis juichte
het initiatief van Peter Deurloo wel
toe en het schip meerde af voor het
terrein van de firma Klomp, die ook
een stuk grond afstond voor het aan
leggen van een parkeerterrein. Het
schip blijft voorlopg in Zwartsluis
liggen. „Maar als er straks wat geld
overschiet wil ik toch wel proberen
de hoofdmotor :die bijna de hele buik
van het schip vult) aan het praten
te krijgen. We zouden dan van plaats
kunnen veranderen en bijvoorbeeld
eens naar de Sneekweek kun
nen gaan", zegt de beer Deurloo.
In stijl
De inrichting van de bar wordt in
stijl gehouden De bezoekers van de
bar, die plaats biedt aan vijftig man,
zullen zich omringd weten door alle
mogelijke scheep6attributenAan de
bar, gebouwd in de vorm van een
scheepsromp, zullen visserlJspeciaH-
teiten te krijgen zijn.
De heer Deurloo sprak over ver
schillende soorten mosselen en Inkt
vissen. Het voordek en het dak van
de kajuit zullen als terrasje warden
ingericht.
ADVERTENTIE
de
beste
hekken
komen uit Best1
B G levert
gegarandeerd roestvrije
hekwerken door
geheel Nederland tegen
keer zo snel vriendschap dan normaal
Je hebt niet de huichelarij van:
„ha, Jan, lang niet gezien", en intus
sen denk je: .klootzak". Als je ie
mand in een oorlog niet mag. bemoei
je je niet met hem. Maar een goede
vriend kan je leven redden. Je weet
in een oorlog precies op wie je aan
kunt.
IJsco's
Als je in soldatenbarakken loopt zie
je ook overal dure taperecorders en
ijskasten. Je moet je voelen, alsof je
thuis bent, vindt het Amerikaanse le
ger. Ik heb 't meegemaakt midden
in vijandelijk gebied, 's avonds kwam
er een helikopter over, die ijsco's,
koude ijsblokjes voor in de coca-cola
en blikjes vruchten op sap afwierp.
Iedereen zegt wel: Verschrikkelijk,
die oorlog. Maar veel Amerikanen
hebben bet nog nooit zo goed gehad.
Vooral arme Amerikanen hebben
nog nooit zo luxueus geleefd.
Wel staan ze steeds onder invloed
van communistische propaganda; die
is steengoed. Radio Peking zendt
soms uit: Sergeant die en die, zou je
nou eindelijk es niet naar je land te
ruggaan, want zaterdag is je vrouw
alweer met je vriend uitgegaan. Het
blijkt nog te kloppen ook. Die radio
heeft ook altijd de nieuwste Ame
rikaanse muziek, ze zijn vaak actueler
dan de Amerikaanse zender.
Veel mensen denken dat heel Viet
nam een slagveld is, maar in Saigon
zitten ze rustig op een terrasje als
vlak buiten de stad de bommen
vallen. Maar dat zie je hier niet op
de t.v. De NOS heeft ook films van
mij uitgezonden. Maar die wil ook
geen mensen op een terrasje, ze wil
len actie, mooie gevechten, sensatie
Want waarom lezen de mensen dit
verhaal, toch ook om de sensatie. Ik
ben om de sensatie naar Vietnam ge
gaan. ik maak graag foto's van ac
tie. Ik hou nou een keer niet van
landschappen. Ik wil gezichten met
scherpe lijnen erin. gezichten waarop
je de oorlog ziet. Die kan ik kwijt.
Folteringen
Ik ben bij folteringen geweest
Amerikanen laten het vaak over aan
voormalige Noordvietnamezen, die
zijn overgelopen. Die mensen haten
de Vietkong. Moet je in zo'n geval
iets doen? Ik dacht van niet, want
the Vietkon gsoidaat had Je eren Ie
voren dood kunnen schieten.
Veel Nederlanders zijn anti-Ame-
rika, want de reus is nooit populair.
Voor ik naar Vietnam ging was ik te
gen Amerika, maar nu weet ik
het niet meer. De Vietnamees, de
boer. haat alles. Voor hem is het niet
belangrijk of het Amerikanen, Zuid-
vietnamezen of V iet kongstrij der»
zijn. Ze hebben zijn vrouw, zijn
dochters en zijn waterbuffels neer
geschoten, daarom haat hij alles.
Maar de oudere Vietnamezen zie Je
nooit huilen. Kinderen nog wel es,
maar ouderen hebben al zoveel mee
gemaakt, dat weer eens vluchten en
weer eens familieleden begraven bij
het dagelijks leven is gaan horen. Je
went aan alles
Ik ben misschien koelbloedig ge
worden. Als ik af mijn vrienden be
dreigd zou worden, zou ik ook schie
ten. Als iemand mijn vrienden wil
neerschieten, zou ik ook folteren.
Maar iemand anders leven is min
der waard dan mijn leven. Het spijt
me, maar Jouw leven is me minder
waard dan mijn eigen leven. Eerlijk,
iedereen mag me hier een koude ge
mene vent vinden, want in Neder
land hoef ik toch niet te leven.
filmen m een rivier in de jungle van Vietnam.
Br is wel veel kritiek op Amerika
nen, maar de Vietkong zijn ook
schoften. Zij vechten geen oorlog
maar doen aan terreur. Ze leggen
handgranaten onder de lijken van
Amerikanen. Ze hangen een hand
granaat aan een elastiekje in Je ben
zinetank. De benzine vreet het elas
tiekje door, de granaat ontploft en
je bent dood Amerikanen worden
daarom ook in gesloten doodkisten
naar Amerika gestuurd, want ze zien
er vaak vreselijk uit. Maar veel res
pect hebben de Vietnamezen niet
voor Amerikanen. Ze houden vel van
hen omdat ze vechten. Amerikanen
proberen het te lief, ze gaan met een
Vietnamees vriendelijk praten, ter
wijl hy drie granaten Jat. Ame
rikanen gooien batterijen ook snel
weg. De Vietkong zoekt ze bi.1 elkaar,
plast er een keer bovenop, door een
bepaalde stof in de urine voedt de
battery weer by en ze blazen er tien
Amerikanen mee op.
Intussen komen er per week toch
nog een paar honderd toeristen in
Vietnam, veel Amerikanen. Ze gaan
kyken naar de oorlog. Maar ik zal
ook altyd maar de oorlog gaan, is
actie, avontuur. Ik had het goed in
Vietnam. UPI heeft overal goede ho
telkamers. Het leger voedt Je, je ver
dient goed; als ik hard zou gaan wer
ken kon ik een ton per jaar maken.
Er vallen veel doden zeg je. Sorry,
het zegt me niks meer. de oorlog is
voor my zoiets als handelswaar ge
worden. Dat klinkt Je misschien koel
bloedig in de oren, maar wat is er
ger: Iemand doodschieten of iemand
failliet laten gaan? Als Je iemand
failliet laat gaan. pleegt hy misschien
zelfmoord en zyn kinderen kunnen
misdadigers worden. Maar wettelyk
mag dat wel, iemand doodschieten
niet.
Ik kan niet zeggen, wat voor ge
voel Je krijgt in een veldslag. Je leert
met doden leven. Veel jongens die
LAREN (GPD) Mevrouw G. Plat-Vincent, een kleine,
grijze dame met een vriendelijk gezicht, biedt thee met sprits
aan en zegt: „Ik kan u niet vertellen hoe intens blij ik met
de knokorganisatie van Paultje ben. Paul komt met zijn ploeg
op de dierenbeulen af en slaat ze recht op hun donder. Echt
hoor, dat vind ik prachtig".
Mevrouw Plat, dochter van de
voormalige beiaardier op de Dam en
zuster van de zangeres Jo Vincent, is
74 Jaar. zy is voorzitster van het co
mité „Bescherming van het weerloze
dier" en bestuurslid van het Natio
naal zwerfdieren tehuis „De Hazen
berg" in Amerongen en woont in het
Noordhollandse Laren.
Pistolen Paultje" ofwel Paul Wil-
king, de rondborstige Ingezetene van
Amsterdam, die als hy even niet in
beslag genomen wordt door de ver
plichtingen van de wapenhandel,
doemt alom in den lande op als een
wrekende engel om de idealen van
zyn „Organisatie ter besfcryding van
wreedheden jegens het dier" verder
uit te dragen.
Pauls portret hangt voorzien van
een welgemeende opdracht in de huis
kamer van mevrouw Plat-Vincent.
Zy vertelt dat de handelaar contact
met haar opnam, nadat zy enkele
Amsterdamse dames was voorgegaan
in de vernietiging van een hok waar
in honden werden vergast Sedert
die tyd bestaat er tussen Pistolen
Pauls grillige thuishavens in Am
sterdam en de stille kamer aan de
deftige St. Janstraat in laren een bij
na dagelijks telefonisch contact ter
bezegeling van het krachtige mini-
verbond.
Emotioneel
Mevrouw Plat, het gezicht al gauw
aanlopend met blosjes van emotie,
vertelt dat Paul zonder aarzeling
zitting heeft genomen in het bestuur
van haar comité, terwyi zy op haar
beurt benoemd is tot beschermvrouwe
van zyn organisatie, zy zegt: ,Jk
heb Paultje nog nooit gezien, maar
tezamen hebben we toch al enkele
zaakjes opgeknapt. Zo gauw we er
gens een schofterig geval van dieren
mishandeling hebben gesignaleerd
zorgt Paul voor een stukje vol drei
gementen in de krant om «Je bevol
king bang te maken. Ik ga daar
dan mooi met een ingezonden stuk
overheen. Zo hebben we al op niet
mis te verstane wyze van ons laten
horen in Zaandam, waar een kerel
een hond wilde verzuipen en in Gro
ningen waar een student drie hon
den liet verhongeren. Bang zyn we
niet, niet voor de politie en niet voor
de rechter. We vinden allebei dat het
nu lang genoeg geduurd heeft met
de slappe wyae waarop hx Nederland
de dteirernmfcdwmdettng
wordt.
Over ons eerste grote succes heb
ben we ons onlangs mogen verheu
gen. Iemand die een dier afbeulde
kreeg in Nederland nooit meer dan
f 25 boete van de rechter. Maar nu
is onlangs in Zwolle een man uit
Steenwyk, die de keel van een
hondje wilde dichtknypen, veroor
deeld tot een boete van f 250 en twee
weken hechtenis. En ik zal u vertellen
hoe dat komt. In de plaatseiyke
krant verscheen een artikel waarin
stond dat als er niets zou gebeuren
Paul naar Steenwyk zou komen om
met de man af te rekenen. Dit is
het begin. En daarom ben ik zo vre-
seiyk biy met Paul".
Veel van die tevredenheid is te be
grijpen als men bedenkt hoe uiterst
afwijzend mevrouw Plat zich opstelt
tegenover de Nederlandse vereniging
tot bescherming van dieren, zy zegt:
„Van dat slappe gedoe, dat altyd
maar hangen en zeulen van het
hoofdbestuur, ben ik al lang ctood-
zlek. Ze durven niets uit te halen. Ik
geef graag toe dat het moeiiyk wer
ken is met een inspectiefonds, dat
geen cent rijkssubsidie ontvangt.
Bovendien rijn de rayons veel te
groot. Heel Amsterdam wordt byv. ge
daan door een inspecteur op een
brommertje. Maar dat is nog geen
excuus om rich als een stelletje oude
wyven te gedragen. Hare Majesteit
moet als beschermvrouwe de vlag
rijn dia de lading dekt Maar wat
Je nodig hebt rijn mensen die met
de vuist op tafel durven slaan".
Haar comité is met deelneming
van enkele vrouwelyke generatiege
noten vyf Jaar geleden opgericht. De
samenstelling lijkt voor geregelde
verandering vatbaar. ..Het wisselt
nog wel eens", zegt mevrouw Plat.
De bewogenheid van de voor
vechtster van de harde bestryuing
van de dierenmishandeling bereikt
een nieuw en begrypeiyker hoogte
punt wanneer zy uit de vele brochu
res die al van haar hand afkomstig
zyn het pamflet over vivisectie aan
biedt. De tekst laat o.m. weten: „Dit
misdrijf verzwaart, dagelyks, de
loodzware morele schuld die op de
mensheid rust". Mevrouw Plat zegt:
„Vivisectie is het meest gruwelyke
voorbeeld van dierenmishandeling.
Vivisecteurs zyn lustmoordenaars.
Het schofterige is dat deze mensen
hun deuren gesloten mogen houden
voor de inspecteurs van de dieren
bescherming Ik zal er .zo hard als
ik kan, tegen blyven stryden".
Be verontschuldigt zich in het
vuur van het gesprek geen tweeds
consumptie te kunnen aanbieden,
verschaft een nader Inzicht in haar
astrologische kennis en zegt: „Neem
nou ook eens die honden tentoonstel
lingen. Kynologen. ik haat ze als de
pest. Het gaat hen alleen maar om
het fokken, alleen maar om het geld.
Een honden ten toonstelling? Ik zo»
er met liefde een bom op willen
gooien".
