Toekomst van de film is aan de jeugd
Aanklacht in avonturen verpakt
Films
Leiden
Een sprankelend niemendalletje
Cannesde cinema en t generatiecon flict
Auto speelt hoofdrol
in nieuwe Tati-fim
Kostelijke western
Drink louter Kabouter
Alle
echte kabouters
doen 't ook.
Belangstelling
van Ajax voor
Groenendijk (UVS)
geslaagd? naareen nieuwe school...
natuurlijk op een nieuwe fiets!
IT einig verheffend filmbeeld van Amerikaanse politie
yerder stoeien
in de lusthof
„Driemaaldaags een andere bruid"
KOGELS VOOR GRINGO
SEKS IN
GROEPS
VERBAND
Meisjes-
internaa(h)t
niet bijster
origineel
VRETDACJ 29 MEI 1970
ISIDSOB DAGBLAD
PAGINA 27
/"Drwr Rört fan viiH. kji Robert Kramer is tijdloos bezig zyn de camera te ontdekken, rikaanse cinema Maar overal ter
(Door Reg ten Zijthoff) U,. ,R ~,n vwImizp cir- de stukjes van de menselijke puzzel wereld vindt dezelfde beweging
(Door Reg ten Zijthoff)
CANNES (GPD) Remco Cam pert schreef in 1965 al van
uit de Cote d'Azur: „Beste Gerrit, het stikt hier van de oude
mensen, hoera" (bundel „Hoera, hoera"). Scherper kon het
moeilijk worden geformuleerd want Camperts dichtregel is
net zo sterk van toepassing op de mensen als op de cinema.
Cannes heeft er dit jaar dubbel en dwars van getuigd. En het
is niet zo zeer een kwestie van leeftijd als wel van mentaliteit.
Het generatie- of mentaliteitsconflict in de film, dat juist op
zo'n breed opgezet festival als Cannes naar buiten openbarst.
Zelfs in de conventioneel opgezettedezelfde reden genegeerd. Deze Pool-
eompetitie was het conflict al zicht
baar. Een oompetitie van oudere
mannen als Otto Preminger, Robert
Altman. Claude Sautet, Mare Alle-
grat, Robert Ellis Miller. Cineasten,
die het allemaal grandioos afleggen
tegen een onvervreemdbaar talent als
Luis Bunuel. Cineasten, die ook te
genover de jongeren ver achter blij
ven in inventiviteit en eerlijkheid.
Het festival is voorzichtig. Wat ge
beurt er dus? De debuutprijs gaat
niet naar Peter Liliënthal voor zijn
boeiend anarchistisch portret „Ma
latesta" met Eddie Constantine)
maar naar cameraman-regisseur Ra-
oul Coutard voor „Hoa-Blnh", een
fantasieloze en sentimentele blik over
Cambodja. Andrej Wajda wordt om
ADVERTENTIE
Jonge Oude jenever
se cineast mag dan misschien de
laatste zijn uit de eens zo bloeiende
Poolse cinema, hij is elke keer weer
jong en verrassend.
Juist buiten de competitie blijkt
hoe anders de jonge cinema denkt en
filmt. In de week van de kritiek en
de veertiendaagse van de cineasten,
maar ook op de commercieel gerichte
filmmarkt stikte het van de jonge
mensen. Hoera! Ondanks de enorme
handicap van produktiemogelykhe-
den en distributie blijft de cinema
evolueren.
In West-Duitsland hebben de ci
neasten zich evenals in Frankrijk
verenigd in een „Societé des realisa-
teurs" (vereniging van filmers), met
de bedoeling om makkelijker te pro
duceren en een eigen distributienet
te creëren voor films die anders niet
of nauwelijks de bioscopen zouden
bereiken.
Neem bijvoorbeeld ..Malatesta".
Een film zonder enige commerciële
mogelijkheid. Een bijzonder authen
tiek portret van tegenstellingen bin
nen de anarchistische beweging
waarvan Malatesta in het begin van
de 20ste eeuw het ideologisch mid
delpunt vormde.
Peter Liliënthal kon die film alleen
maken dank zij de medewerking van
de Duitse televisie en het belange
loze optreden van een top-acteur als
Eddie Constantine in de titelrol.
De film is deze week op de Duitse
tv vertoond, maar wie gaat hem in
de bioscooptheaters draaien? Wie
durft het aan om een weinig spec
taculaire opstand van anarchisten in
het Engeland van rond 1910 te bren
gen?
Voor „Malatesta" is die nieuwe
Duitse club van cineasten dan ook
een uitkomst. Hetzelfde geldt voor
„Eikka Katappa" van Werner
Schröter, die een low-budget-orgie
van opera, travestie en pathetiek
maakte met christelijke symboliek en
komische lyriek, dat alles volgens het
„vertrouwde" procédé van de Un
derground.
Geen dure film, maar wie vertoont
hem? Werner Herzog was In Can-
hitie by Robert. Kramer is tijdloos
en eindeloos. Het is een vicieuze cir
kel: er is geen to taalver 11 es en geen
totaaloverwinning.
Ondanks deze duideiyke twyfel is
„Ice" by het Amerikaanse „esta
blishment" hard aangekomen. Een
film die laat zien hoe de politie een
anarchist castreert (bijzonder sug
gestief). kan ook moeiiyk populair
worden by een groot publiek.
Nieuwe trend
nee met syn film „Auch Zwerge
haben klein angefangen". Een angst
aanjagende film met echte (opstan
dige» dwergen. Geweld binnen een
karikaturale maatschappij. Duidelijk
symbolisch en duideiyk talentvol.
Niet commercieel
De commercie heeft (nog) geen
greep op de nieuwe generatie van
cineasten, die zich in Cannes heeft
gepresenteerd. Ze maken films over
geweld, protest, sociale ellende, on
recht.
Ook over „kleine" dingen als de re
latie binnen het huweiyk, zoals in
,.A Married couple" van Allen King:
tien weken een echtpaar met een
camera volgen en het resultaat is
een portret van alledaagse mensen
waar je ademloos naar blijft kyken.
In „Kes" van Kenneth Loach is er
ook al sprake van minor-cinema: een
klein jongetje en een valk. Zoals
Al bee in „The zoo story" zegt: je
moet ergens beginnen met de com
municatie. Als is het maar een
spiegel, een hond. een valk.
Andere cineasten pakken het gro-
A married Couple': het Ca
nadese echtpaar Billy en Antoi
nette Edwards en hun drie-jarig
zoontje Bogart en hond Merton
als onderwerp van Allan Kings
film.
ter. dreigender aan. maar met even
weinig geld. Robert Kramer ver
woordt in „Ice" een film die ty-
dens het Holland Festival wordt ge
draaid het geweld van terreur en
protest.
zyn film is een totaalbeeld van een
big brother-toekomst. waarin nieuwe,
goedgetrainde revolutionaire groepen
de stryd aanbinden met een meedo
genloze politiemacht, die al even ille
gaal (en ondergronds) gevecht als
zyzelf.
Evenals in zyn vorige film „The
edge", die in 1968 in Cannes draaide
in de week van de kritiek, spreekt
Kramer zyn twyfel uit over het al
ternatief.
De revolutionaire groepen aarze
len niet in de actie, maar hebben
geen helder beeld van datgene wat
de huidige terroristische machts
structuur moet vervangen. De revo-
De nieuwe trend in de cinema on
derscheidt strijdbare, pessimistische
en hoopvolle cineasten. Allan King
en Kenneth Loach behorendulde-
ïyk tot de groep die 'n sterk geloof
in de mens en de kracht van de
menselykheid heeft.
Een film als „Kameraden" van de
Fransman Martin Karmitz laat een
zeer strijdbaar, agressief socialisme
zien. Het knappe van de film is ech
ter dat het engagement verpakt zit
in een nergens vervelende, flexibele
cinema-vorm.
Karmitz stelt zich op tegenover
God ar d. Hij houdt bewust rekening
met zyn publiek: „Juist omdat ik
een boodschap breng, een overtui
ging".
Uit Zweden komt de filmcriticus
Lars Forsberg met zyn speelfilmde
buut „The Yankee". Een uiterst
sombere film over de toekomstmo
gelijkheden van de jeugd. Byna een
film zonder seks. desondanks een on
verwacht groot succes by het Zweed
se publiek.
„The Yankee" is het verhaal van
een Zweeds meisje dat door een
Amerikaanse Zweed zwanger wordt
gemaakt. Ze zwijgt en krygt het
kind. Een vroeger vriendje, dat zich
met helen en stelen in leven houdt,
zorgt voor haar en het kind (de
yankee)
Forsberg laat de relaties van deze
jonge mensen aan de zelfkant zien.
Him hang naar geborgenheid, hun
haat-liefde-verhouding ten opzichte
van elkaar, met het kind als centrale
katalysator.
Belangrijkste personage is Ingrid
(eerste hoofdrol van Nanita Ekström
een prachtige actrice), de moeder
van de yankee, die zich ook aan het
eind wanneer de jeugdbende is op
gerold, niet aan het milieu kan ont
trekken.
Sociale emoties
Al deze films een ry die ge
makkelijk met dertig titels kan wor
den uitgebreid laten het beeld zien
van een zich afzettende jonge film
generatie. Cineasten die Vader Cine
ma overboord hebben gezet, opnieuw
bezig zyn de camera te ontdekken,
de stukjes van de menselijke puzzel
in elkaar te passen en de sociale
emoties te rangschikken.
Het Holland Festival laat binnen
kort een fractie van dit „nieuwe"
filmen zien, al is hier dan alleen
sprake van „de onafhankeiyke Ame
rikaanse cinema". Maar
wereld vindt dezelfde
plaats.
De camera is een wapen geworden
of een wapen met een nieuwe ge
slepen punt. Het stikt hier van de
oude mensen, hoera, maar de jeugd
zoekt haar eigen weg, hoera!
PARIJS (GPD) De Frans-Rus
sische cineast Jacques Tati heeft
naast zyn jongste ontdekking, de
cover-girl Maria Kimberley, die als
een jongere druppel water op Vivien
Leigh lijkt, de hoofdrol in zyn vol
gende film aan een hypermoderne
en van alle gemakken voorziene auto
gegeven. Een auto die, naar behoefte,
een meter lager of korter kan wor
den. uit of in geschoven, waarvan de
motor tevens als keukenfornuis fun
geert en die met opklap- en opblaas
bare bedden is uitgerust en waarin
tenslotte nog een elektrische koffle-
flilter is ingebouwd dat ook als si
garettenaansteker dienst doet.
De titel van de film „Yes, monsieur
Hulot", welk personage natuuriyk
weer door Tati zelf zal worden uitge
beeld. Ten dele gefinancierd door
Nederlands geld, wordt de film voor
het grootste deel ook in ons land op
genomen. In het scenario is voorzien
dat de wagen, die in Frankryk werd
gebouwd, zich naar Amsterdam be
geeft om aan de autotentoonstelling
In het RAI-gebouw deel te kunnen
nemen. Maar de tocht wordt door
zoveel avonturen en incidenten
doorkruist, dat het wondervoertulg
pas in Amsterdam arriveert als de
expositie haar deuren Juist weer ge
sloten heeft.
Uit de beschrijving van zyn gemo
toriseerde vedette, waarnaast alle
technische snufjes van James Bond's
legendarische limousine in het niets
verzinken, kan men afleiden dat
Jacques Tati met zyn stunts weer
een nieuw offensief op onze veel ver
smade en toch al zo omstreden wel
vaartsbeschaving beraamt.
LEIDEN Ajax heeft belangstel
ling voor Wil Groenendyk, speler
van het regionale jeugdteam van
UVS. Secretaris Polane van de
blauwwitten daarover: „Er is inder
daad contact geweest tussen Ajax
en Groenendijk. Maar officieel is er
nog niets, want dan hadden wy, als
bestuur, ook moeten tekenen. Dat is
de normale procedure. Bovendien
hebben wy het de betrokken Jeugd
speler afgeraden om te tekenen. Wy
vinden dat hy daarmee beter nog een
jaartje kan wachten".
Zoals bekend hebben ook de on
derhandelingen tussen Ajax en de
talentvolle Noordwyk-aanvaller Al-
bert Spaanderman (18) geen resul
taat opgeleverd.
De belangrijkste overschrijving is
verder die van LDWS'er Koos Wes-
selman naar „buurtclub" VNL.
ADVERTENTIE
U kunt er ook een winnen. Hoe?
Vraag dat aan uw fietsen-handelaar of
lees de advertentie in uw damesblad.
STUDIO Het beeld, dat de cineast Charles Martin op
hangt van de Amerikaanse justitie en politie is verre van ver
heffend. Een van moord beschuldigde neger wordt bij herha
ling in elkaar geslagen. Niet in de eerste plaats omdat alle
aanwijzingen tegen hem zijn, maar meer nog omdat zijn huid
donker is.
Het hemeltergende onderscheid
tn behandeling tussen blank en
bruin loopt als 'n rode draad door
in beeld gebrachte geschiedenis,
waarvoor Charles Martin ook het
scenario schreef. Hy begint zyn
verhaal op het moment, dat de on
schuldig veroordeelde kleurling uit
de staatsgevangenis ontsnapt. Hy
wordt opgepikt door een man, in
wie we onmiddeUyk de Philip
Hastings uit de televisieserie „The
Survivors" herkennen. Ook hier
speelt deze een louche figuur, die
«fa veroordeelde neger wil misbrui
ken om zich van zyn ryke vrouw te
ontdoen. Deze poging tot moord
mislukte echter en we zien verder
de meedogenloze jacht van de po
litie op de ontsnapte gevangene. Te
hooi en te gras vlecht regisseur
Martin dan een aantal terugblik
ken in sommige nogal langdra
dig waardoor wy te weten ko
men hoe deze neger het slachtoffer
kon worden van de omstandighe
den, die tegen hem waren. Als we
eenmaal door die vele flash-backs
heen zyn ontwikkelt het verhaal
zich verder als een spannende avon
turenfilm, volop actie en volop ge
weld. Hoe het mogelyk is, dat de
vluchteling aan die talloze als
bloedhonden jagende politieman-
TRIANON Rob, Carol, Ted en
Alice biyven nog een weekje in het
theater aan de Breestraat hun
amoureuze avontuurtjes beleven.
Ze hebben alle vier een erg royaal
hart, waarin plaats is voor meer
dan één man of één vrouw. En ze
vinden het helemaal niet erg bij
elkaar leentjebuur te spelen. Enfin,
het moet op het vlak van de liefde
allemaal erg luchthartig lyken.
maar voor een gewoon mens is het
niet te snappen, dat iedereen in
dit filmpje alles maar zo gemak
kelijk accepteert. Maar dat komt
misschien omdat wy Rob, nooh Ca
rol noch Ted noch Alice zyn. Die
stoeien lustig met fatsoensnormen
in wat zy als een lusthof aanzien,
nen ontkomt, willen we hier niet
uit de doeken doen, zo het trou
wens te verklaren zou zijn. Maar
het lukt de opgejaagde neger terug
te keren naar zyn woonplaats, waar
hy het zaakje dan zelf maar op
knapt. Omdat hy als kleurling
moeiiyk geloof kan vinden voor
zyn beweringen.
Men kan bezwaar maken tegen
de onwaarschijniykheden in Mar
tins verhaal, het is toch boeiend om
te zien hoe hy zyn aanklacht te
gen de discriminatie formuleert: de
blanke vertelt a priori de waar
heid, de kleurling is een leugenaar
van huis uit en moet de bewijzen
voor het tegendeel by scheepsla
dingen tegelyk aandragen. Het te
kent een mentaliteit, waarin he
laas tn het Amerika van nu nog
volop ruimte Is.
De automonteur Raymond
St. Jacques) met zijn vriendin
(Barbara Mchain). Even later
zal hun samenzijn hardhandig
worden verstoord. Hij wordt ge
arresteerd wegens moord. Het
begin van een lange ellende.
Hun liefde zal zich nooit kun
nen ontplooien.
CAMERA In het theater aan
de Hogewoerd is George (.Bengel
tje") Weisborn deze week dè man,
die als een glamour boy al jaren
zoveel vrouwtjes in zyn bed .stopt".
Maar dat steecte weer harten bre
ken met één (oogop) slagje gaat
hem en vooral zyn naaste om
geving toch teveel hoofdbrekens
kosten.
Als wijrtver+egenwoordiger be
zoekt Bengeltje by voorkeur zyn
klanten als zy naar hun werk zyn,
om thuis, de „bestellingen" met hun
echtgenoten niet zozeer letteriyk,
maar vooral „figuuriyk" af te
handelen. Maar wanneer .kracht
patser" George (Haraid Leipnitz)
eens na een hoogst vermoeiend en
Inspannend dagje thuis ineen stort
en in een ziekenhuis moet worden
opgenomen, is zyn familie het er
toch over eens dat er aan het vro
lijke leven maar eens een einde
dient te komen: George moet maar
zo vlug mogeiyk trouwen. En daar
toe wordt het mooie nichtje-van -
buiten, Irene (Sybille Maar) te lo
geren gevraagd.
Eén dagje „ziekenhuis" is voor
Mooie George echter voldoende om
van hem weer dè man te maken.
En verwonderiyk is het niet., dat
hy op slag zyn belofte (.nooit meer
dan één vrouw tegelyk per
dag. vergeet als een charman
te verpleegster zijn kussen wat
komt opschudden.
Van dat ogenblik af vormen de
„problemen" van George een vrolij
ke aaneenschakeling van doldwaze
momenten „Driemaal daags een
andere bruid" is de titel van de
film en dat recept wordt door Ben
geltje zeer stipt (in) genomen. By
zyn familie introduceert hy ach
tereenvolgen vier kandidaat-ean-
staandes: zijn verpleegstertje, de
taxi-chauffeuse die hem uit het zie
kenhuis naar huis rijdt, een hippie
van amper 17 ende moeder
van dat meiske.
Hoe het sprankelende niemendal
letje afloopt en wie hem tenslotte
uit de (huweiykz) nesten haalt, valt
te raden. Maar het is het
ken wèl meer dan waard.
LIDO Clint Eastwood is weer
terug op het witte doek in Leiden.
Deze week in Lido als Hogan. de
Amerikaanse avonturier in Kogels
voor Gringo (Two mules for sister
Sara), een wat „achtere" Western,
die echter des te verrukkeiyker is.
Want zuster Sara. de verdwaalde
non, is niemand minder dan Shir
ley Maclaine.
Regisseur Don Siegel heeft van
het scenario van Albert Maltz
naar een oorspronkelijk ver
haal van Bud Boetticher een ge
slaagde (kleuren) produktie ge
maakt. Goed geslaagd. want
de .keiharde" Hogan en de (lange
tyd) zeer devote zuster Sara, voe
ren de film die speelt tydens de
Franse overheersing van Mexico in
1865, ongemerkt naar de Grote Fi
nale. Na de gebruikeiyke „uiteen
zettingen", maar ook verrassend èn
amusante verwikkelingen van het
REX In de Haarlemmerstraat-
bioscoop draait deze week het zo
veelste seksfilmpje. Een Duits pro-
dukt ditmaal met als onderwerp de
commune. Het geeft tameiyk veel
bloot te zien maar ook een vol
komen vertekend beeld van het le
ven in een dergelyke vrije gemeen
aohap. En bovendien is het ver
haal nogal slap uitgewerkt Het
gaat. in dit geval om een in de
sleur van het huweiyk vastgeraakt
huisvrouwtje dat onder de beko
ring komt van een groepje arties
ten, waarvan de leden rich meer
aan de liefde dan aan het schilder-
kumt wyden. Er wordt echter tus
sen alle liefdesbedryven door druk
met het vrouwtje, dat niet onbe
middeld blijkt te zyn, gemanipu
leerd. Tot zy daar genoeg van krygt
en zich op onverklaarbare wyze in
de armen werpt van een keurige
heer, notabene de echtgenote van
haar vriendin. Het zal wel zyn be
doeld als een soort wraakoefening
op deze vriendin, die haar in het
„verderf" heeft helpen storten.
Wat er aan talent in dit filmpje
ronddartelt is niet de moeite van
het bespreken waard. En wat de
erotische scènes betreft, die stellen,
afgezien van een enkele stevige
vryparty ook teleur. Kortom, ..Seks
in groepsverband' 'is een weinig op
windende seksfUm vol on waar-
schljnly heden.
span-tegen-wil-en-dank, slupen de
opstandelingen tenslotte Chihuahua
binnen, om daar het garnizoen in
te nemen. Huurling Hogan en de
steeds charmanter en steeds min
der non-achtiger blykende Sara ne
men in de overval uiteraard de
draadjes stevig in handen.
Maar in de kosteiyke slotscène kost
het avonturier Hogan toch nog heel
veel moeite (en een nat pak) om
de Franse krygskas èn zijn .zus
ter" stevig in handen te kunnen
nemen
LUXOR „Meisjesin ternaa(k)t
een titel die heel veel belooft, maar
na kennismaking een licht 'gevoel
van teleurstelling achterlaat. Het
stuk wordt aangediend als een
„erotische komedie", wat het nau-
weiyks is. Het komische moet rit
ten in het feit dat een jongeman
met zyn voor straf naar het inter
naat gezonden vriendinnetje mee
reist en zich vervolgens, als meisje
verkleed, eveneens in die schoolge
meenschap dringt. Wat dat alle
maal voor verwikkelingen met zich
meebrengt tussen al die meisjes,
valt gemakkeiyk te raden. Daar
hoef je geen wilde fantasie voor te
hebben. Het komische berust dus
op het travesti-idee. Dat is verre
van origineel, maar daar kun je
dan nog vrede mee hebben als de
cllché's die op dit terrein liggen
opgehoopt waren vermeden. Maar
dat ls niet gebeurd. Na een echt wel
aardig begin, zakt het verhaaltje
weg en kabbelt wat zeurderig door.
In feite wordt het dan niet veel
meer dan kyken naar aardige, zo
nu en dan halfblote wichtjes die
maar wat af giechelen. En wachten
op de ontmaskering van de als
meisje vermomde jongeman.
Geprobeerd is wel een grappig ele
ment toe te voegen in de persoon
van de gepensioneerde directeur
van het internaat een armzalige
oude bok, die zich nog gaarne van
een Jong blaadje bedient. Maar
leuk nee. dat ls het nauweiyks.
Voor wie geïnteresseerd ls ln enke
le ronddartelende Jonge dames is
de film misschien wel de moeite
waard, wie komt voor een „lucht
hartige, erotische komedie" zal niet
aan zijn trekken komen.
