•i ppnBi'"a 200
camer wil vrije keuze IBO Rjjt VOor metro
Hoever
is de stilte
te zoeken
in Nederland?
Boek van de Maand
van Amsterdam
SIMPLEX
laus: „Nederlanders niet onverdraagzaam
Touw
trekken
om dr.
Mansholt
Schmelzer K\ P-leider af
erzet
linister
loolvink
Zomaar wat zwerven
met Bert Garthoff,tot één juli 8.SO
daarna 17.50
EER SAMENGAAN VVD EN OPPOSITIE HIJ INDIENING MOTIE
Twee
SER
Vertegenwoordi-'ing
Een da» gratis
openbaar vervoer
Lumondoing en
Van Veen
naar SVLV
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
(Van onze parlementaire redactie)
5N HAAG (GPD) Door een amendement heeft het li-
!e kamerlid Geurtsen gisteren de confessionele fracties te-
zich in het harnas gejaagd en minister Roolvink voor een
elijk dilemma geplaatst.
invankelijk zag het er gisteren zelfs naar uit dat minister
vink zijn voorstel tot wijziging van de wet op de bedrijfs-
uisatie (PBO) zou intrekken. Maar na een kort beraad met
ie leden van de KVP en ARP na afloop van de vergade-
gisteren bleek de bewindsman een tussenoplossing te heb-
gevonden, waarmee hij hoopt een dreigende nederlaag te
komen.
ringsvoorstellen worden aanvaard", zo
betoogde hij. Vooral de heren Kik
kert (CHU), Brouwer (KVP) en
Boersma (ARP.) bleken niets voor
deze vrije verkiezingen door alle be
trokkenen te voelen. Zij sloten zich
daarbij aan bij het standpunt van de
SER, die eveneens deze vrije ver
kiezingen heeft afgewezen. Met name
de heren Kikkert en Brouwer waren
van mening dat nir. Geurtsen niet
consequent was omdat hij datzelfde
niet wil voor de Sociaal-Economische
Raad, die zoals bekend, gevormd
wordt door aangewezen kroon-, werk
nemers- en werkgeversleden.
Geurtsen, die in totaal maar
21 amendementen had inge-
zorgde voor de opwinding dooi
en amendement mede-on-
end door de kamerleden Sake
Ier Ploeg (PvdA) en Nypels
te proberen vrije verkie-
van het bestuur van het pro-
- of bedrijfsschap te laten in-
„Het wetsontwerp is alleen
ardbaar als deze democratise-
Ook minister Roolvink voelt niets
voor deze bestuursverkiezingen, zo
liet hij na afloop tegen ons duide
lijk blijken. „Ik ga niet van bovenaf
opleggen aan de schappen dat de
bestuursverkiezing persé zo moet
plaatsvinden", zei hij, nadat hij
eerst had verklaard dat ook hij
voorstander is van democratisering.
„Wat mij bezighoudt", aldus de be
windsman gisteravond, ,,is of er niet
twee mogelijkheden in de wet kun
nen worden ingebouwd. Ik zou aan
de schappen zelf willen overlaten of
zii een aanwijzing dan wel een ver
kiezing van de bestuursleden wilen
Over deze mogelijkheid wil ik eerst
het centraal overlegorgaan polsen.
De SER noch de vakbonden en geen
enkel schap heeft voor deze verkie
zingen gepleit en ik wil wel eens
v/eten hoe zij er over denken".
Hoewel geen der confessionele
woordvoerders tijdens het debat dat
met zoveel woorden had gezegd,
zouden zij volgens minister Rool
vink het- meeste bezwaar tegen het
amendement Geurtsen hebben van
wege het feit dat dan de bestaande
gang van zaken geheel uitgesloten
zou worden. De heer Kikkert echter
had verklaard duidelijk „geen waar
dering" te hebben voor deze vorm
van democratie in bepaalde takken
en sectoren.
Al met al ziet het er naar uit
dat of minister Roolvink met 'n nota
van wijzigingen zal komen, of er zal
een amendement in deze geest van de
zijde den- confessionele fracties wor
den ingediend. Duidelijk leeft daar
bij de verwachting dat door dichter
bij het officiële SER-standpunt (geen
verkiezingen» te blijven, een gedeel
te van de PvdA voor deze tussen
oplossing zal worden gewonnen. Zou
minister Roolvink er echter achter
komen dat er toch een meerderheid
van de Kamer voor het amende
ment-Geurtsen zal blijven, dan is
de kans groot dat hij zijn hele wets
wijziging alsnog zal intrekken. De
confessionele woordvoerders hebben
reeds duidelijk verklaard dat zij
trouwens niet hadden zitten sprin
gen om de wijzigingen.
Minister Roolvink was met deze
wetswijziging gekomen om op basis
van het SER-advies van begin 1966.
(ADVERTENTIE)
Vlak achter de drukbevolkte bermen.
Leest n maar in "Zomaar wat zwerven".
Want daarin vertelt Bert Garthoff u dat
er in Nederland nog talloze stille
plekjes zijn, waar niemand zo gauw aan
denkt. En hij neemt u mee naar al die
verrassend-mooie-hoekjes.
In 160 pagina's. En meer dan 120 foto's.
Waarvan vele in kleur. Een boek van
formaat dat u niet mag missen.
een nieuwe stimulans te geven ten
gunste van de PBO. Zo zouden zo
genaamde „lichte schappen" met
minder vergaande bevoegdheden dan
de bestaande bedrijfs en produkt-
sdhappen) en bedvijfscommissier (sa
menwerkingsorganisaties van werk
gevers en werknemers.» kunnen wor
den ingesteld. Verder wordt in dit
voorstel, naast wat meer techni
sche wijzingingen, de openbaarheid
van de vergaderingen beter gere
geld.
..Er is geen beowaar tegen de
uitbreiding van de mogelijkheden",
zo betoogde mr. Geurtsen. „maar
dan alleen als aan de ondemocrati
sche structuur van de PBO een einde
wordt gemaakt. Van de hudige si
tuatie kan op zijn best gezegd wor
den dat het elite-democratie is.
waarbij een soort census-kiesrecht is
gebonden aan de eis van lidmaat
schap van een als representatief er
kende organisatie. Maar zelfs dat
geeft een te gunstig beeld"
«- C
..Elke dag zou ik willen werken
aan verbreding van de democrats",
aldus sloot de vakbondsleider Van
der Ploeg zich bij de heer Geurtsen
aan. Hij veronderstelde dat de te
genstand van de confess'onelen te
verklaren is uit het feit dat de con
fessionele bonden nu over-vertegen-
woordigd zijn in de besturen ..De
algemene organisaties hebben om de
lieve vrede ingestemd met bijvoor
beeld een 2-2-2-verdeling. maar als
er werkelijke verkiez-'nven zouden
zijn. dan wordt de verhouding mis
schien wel 4-1-1 ten gunste van de
algmeene organisaties, meende het
socialistische kamerlid. „Ik behcor
niet tot. degenen die menen dat
vrije verkiezingen het einde beteke
nen van de PBO".
'Van onze Amsterdamse redactie»
AMSTERDAM (GPD) „De me
tro is het constructieve antwoord op
de vraag hoe we de binnenstad zo
wel als monument als economisch
kunnen behouden. De stad is niet
berekend op de hedendaagse vloed
van rijdende en langdurig gepar
keerde auto's", aldus de Amster
damse wethouder voor publieke wer
ken, drs. R. J. de Wit, in zijn beroep
de de raadsleden, krediet be
schikbaar te stellen voor de aanleg
van de eerste stadsspoorweglijn.
Even na middernacht heeft de Am
sterdamse raad zich uitgesproken
vóór de vier onderdelen van het
agendapunt zodat tegen het eind van
de zomer de „eerste spade" in de
grond gaat.
Tegen twee van de vier onderdelen
stemden de PSP, één lid van de
Boerenpartij en de voor zichzelf zit
tende mevrouw Baank-Meijer. een
vroegere „Boer" De twee andere
onderdelen werden zonder hoof del ij -
ke stemming aanvaard, zij het dat
ADVERTENTIE
DR SICCO MANSHOLT
cVan onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD» De KVP
handhaaft onverkort een claim op
een redelijk aantal christen-demo
craten in cle Europese commissie,
het dagelijks bestuur van de EEG.
Als vanuit de andere EEG-landen
niet minstens drie christen-demo-
oraten worden voorgedragen, zal
de huidige Europese commissaris,
dr. S. L. Mansholt. plaats moeten
maken voor dr. G. J. M. Veldkamp.
De katholieke oud-minister van
Sociale Zaken heeft ook de steun
van de WD. De AR-fractieleider
mr. B. W. Biesheuvel wil echter
Mansholt handhaven.
Het kabinet zal zich - vandaag op
nieuw met de kwestie bezighouden.
Naar verluidt vindt ook minister
Luns een herbenoeming van Mans-
holt dringend gewenst. Mr. B. W
Biesheuvel, die zelf een kandida
tuur van de hand heeft gewezen
omdat hij zijn partij niet in de
steek wil laten, zali een passeren
van Mansholt niet onbesproken
laten. Hij ziet in het aanblijven
van Mansholt a-ls Europees Com
missaris voor de Landbouw een
Europees belang van de eerste orde.
Als de socialist wordt gepasseerd
kan de regering volgens hem de
volgende week nog een hartig
woordje uit de Tweede Kamer ver
wachten.
Ook de socialistische fractieleider
drs. J. M. den Uyl zal een vervan
ging van dr. Mansholt betreuren
Mansholt heeft volgens hem poli
tiek gezag, is een aangewezen on
derhandelaar inzake de toetreding
van Engeland en heeft oog voor
de noodzakelijke openheid van de
gemeenschap tegenover de derde
wereld.
c
Driebergen (ANP» Driebergen
krijgt een dag gratis openbaar ver
voer. Dat is te danken aan PH '70. de
progressieve concentratie, die op za
terdag 30 mei een mimibusje laat rij
den. Op die dag kunnen de bewo
ners 's morgens en 's middags gra
tis van de Wildbaanwijk en van
Driebergen-zuid meerijden naar het
centrum en terug. PH 70. waarin sa
menwerken D'66. PPR. PSP en PvdA.
wil daarmee één van zijn program
mapunten onderstrepen. het tot
stand brengen van beter openbaar
vervoer.
jam konpt
wil fruit
proeven
KEEMT VAKER
ZWAARDEMAKER
zonder kleurstof en conserveermiddel
mevrouw Baank de aantekening
kreeg te hebben tegengestemd
In hun voordracht aan de raad
1 hadden burgemeester en wethouders
I gevraag om goedkeuring van het
tracé, dat in vrijwel rechte lijn het
Centraal Station verbindt met twee
punten in de Bijlmermeer, alsmede
om enige kredieten beschikbaar te
stellen voor onteigening, aanleg en
proefexploitatie.
De aanleg van het achttien km
lange trajeot. waarvan bijna vier
km. tussen Centraal en Amstelsta-
tion, ondergronds, is bij het huidige
kostenpeil begroot op f 405 miljoen
Het rijk draagt hierin f 195 miljoen
bij. Voor dit jaar een bedrag van
96 miljoen, voor de daarop volgen
de tot en met 1976 bedragen tussen
20.2 miljoen '1976» en 43 miljoen
'1973)
Voorts heeft de raad f 4.5 miljoen
beschikbaar gesteld voor de aan-
1 schaf van vier proefrijtuigen. Bij de
aanleg is voorzien in een proefbaan-
vak in de Bijlmer, waarop met deze
rijtuigen de eerste ervaringen moe
ten worden verkregen. Zeer waar-
i schijnlijk zullen de rijtuigen dezelf-
de zijn als die welke sinds enige tijd
in de Westduitse stad München rij
den. In elk geval worden zij breder
dan de Rotterdamse zijn.
(Van onze sportredactie)
LEIDEN De Voorschotense Af-
delings-eersteklasser SVLV krijgt het
volgend seizoen behoorlijke verster
king. Gsiteren is de overschrijving
van Ted Lumondoing, de donkere
Noordwykse ..goaltjesdief" naar de
Voorschotense club officieel gewor
den.
Ook Louis Van Veen. die het af
gelopen seizoen voor SJZ uitkwam
zal volgend jaar voor SVLV gaan
spelen.
De belangrijkste overschrijvingen
zijn verder:
Ton Bosmanvan Oegstgeest naar
i UDO
Wim Dijkman: van Alphen naar
I Floreamt (zat).
(Van onze parlementaire redactie»
DEN HAAG (GPD) Als de
KVP besluit tot het aanwijzen van
één enkele lijsttrekker voor dc ko
mende kamerverkiezingen, zal daar
voor waarschijnlijk de huidige mi
nister van Onderwijs en Wetenschap
pen dr. G. H. Veringa worden aan
gezocht. Ook do nieuwe minister van
Economische Zaken. mr. R. J. Nelis-
scn, gooK echter hoge ogen. Het
staat nu wel vast dat drs. W. K. N.
Schmelzer zich niet meer als poli
tiek leider van de KVP beschikbaar
zal stellen.
De bestuursraad van de KVP komt
op 20 juni bijeen om zich voor dp
eerste keer op de kandidatenlijst
voor de Tweede Kamer te bezinnen.
Het partijbestuur heeft het recht
kandidaten voor de eerste 22 zetels
aan te wijzen. De overige kandida
ten moeten voortkomen uit de regio.
Het ziet er echter niet naar uit dat
op die dag reeds zal worden uitge
maakt wie de lijst zal gaan aanvoe
ren. tenzij de regering besluit de ver
kiezingen niet in mei. maar in fe
bruari of maart te houden, zoals de
staatscommissie Cals-Donner heeft
aanbevolen.
Daarmee zou de volgende regering
namelijk meer tyd krijgen voor het
opstellen van de nieuwe ryksbegro-
ting. Mocht de bestuursraad beslui
ten met vier lijsten uit te komen,
zoals bjj de kamerverkiezingen van
1967. dan is het waarschijnlijk dat
naast dr. Veringa en mr. Nelissen
ook minister-president P. J. S. de
Jong en plaatsvervangend fractie
leider mr. F. 11. J. J. Andriessen
zullen worden aangewezen.
ADVERTENTIE
Simplex. Een fiets om er mee
op uit te trekken. Een plezie
rige, staalsterke, vederlichte
fiets. Een fiets om over naar
huis te schrijven! n Simplex!
«VERSUM (GPD) Prins
is van mening, dat „als het
aankomt" de Nederlanders bij-
r tolerant zijn. Weliswaar gaan
de straat op om te vechten,
de prins en dan vallen er soms
en. „maar ik zou dit niet als
draagzaam willen zien". Prins
reageerde op wat hij „een heel
ijke vraag" noemde in het NOS-
sieprogramma „Persoonlijk", dat
avond werd uigezonden. Be-
veranderingen zou ook de
graag sneller doorgevoerd wil
en. Voorbeelden daarvan zei hij
kunnen geven in verband met
m opgelegde constitutionele be
ngen. die hij soms als hinderlijk
rt, „maar ik zie volkomen in
iet in een constitutionele mo- j
lie niet anders kan",
prins zei voorts van mening
in dat men de mogelijkheden
het koninklijk huis meer zou
en gebruiken. Hij en de andere
van het koninklijk huis voelen
bovendien gewone staatsburgers,
irende bijna 40 minuten beant-
dde Prins Claus in de laatste uit
ing van dit NOS-programma
van de journalisten W. L.
sma en H. W. Sandberg, respec-
Ijjk hoofdredacteur van de
Se Post en van Het Parool. Ge- j
!d of de Nederlanders jegens j
onderdanig zijn. antwoordde de
,Ik geloof niet dat er veel Ne-
Qtiers onderdanig zijn. Eén van!
de kenmerken van de Nederlander is|
juist dat hy dat niet is. Maar ieder
een is bijzonder vriendelijk, aardig
en hoffelijk".
Brugsma: „In de Scandinavische
landen bewegen de vorstenhuizen zich
onbevangener en veel veelvuldiger in
het dagelijks leven dan bij ons het
geval is. Zouden we niet wat meer
kunnen doen?"
Prins Claus: „In de eerste plaats
wil ik uw stelling helemaal niet on
derschrijven Brugsma: „Ik
geloof dat we die reputatie heb- j
ben Prins Claus: „Dan moe-1
ten we iets aan onze reputatie
doen!"
Gevraagd of de prins niet het ge
voel heeft veroordeeld te zijn om,
wat genoemd werd. met het „esta-1
blishment" (gevestigde orde» con-j
tact te hebben en daardoor afgesne-1
den te zyn van de bevolking, ant
woordde de prins dat er talloze mo
gelijkheden zijn om contact te heb
ben met die mensen die niet tot die
establishment behoren. Hy wees op
zijn contact met avant-gardisten en
kunsten waaruit hy geleerd had
over de denkwijze van deze jonge
mensen. „Het is toch iets anders als
je uit de tweede hand kennis maakt,
met iets of dat je die mensen zelf,
die creatief zijn op een heel nieuw
gebied, ontmoet". De prins ontkende
dat dit een totaal vreemde wereld i
voor hem zou zyn.
Een andere vraag luidde: „Als ul
nu het hele terrein van uw werk
overziet, hebt u dan het gevoel dat
uw talenten en capaciteiten in vol
doende mate gebruikt worden?"
Prins Claus: ,.Je kunt natuurlijk aan
zelfoverschatting lijden of je kunt je
eigen kwaliteiten hoger schatten dan
ze in werkelijkheid kunnen zijn. maar
ik heb soms het gevoel, heel eerlijk
dat men van ons misschien meerj
gebruik kan maken".
Er is volgens de prins nog extra
ruimte om meer activiteiten te ont- i
plooien. Wanneer hy straks prins
gemaal zal zijn is hij niet bevreesd
dat zyn „speelruimte" beperkt zal
worden. „In de eerste plaats hoop
ik dat dit evenement nog heel lang
op zich zal laten wachten. Ten
tweede: als ik naar mijn schoonva
der kijk. dan heb ik niet het gevoel
dat hij in zijn mogelijkheden vre
selijk beperkt is door het feit dat hij
de man is van de koningin".
Refererend aan een Engelse pu-
blikatie werd gevraagd of iemand een
heel leven lang toegewijd kan zyn
aan wat in wezen een „onbaan" werd
genoemd. Prins Claus: „Onbaan zou
ik overdreven vinden. Ik zou het wel
kunnen onderschrijven als u zei „een
heel zware baan". Dan bedoel ik niet
mijn persoonlijke baan, maar een
baan als u het een baan wilt noe
men van een koningin, ook van
mijn vrouw". Als je de gelegenheid
krijgt een bijzonder zware baan goed
te doen, verschaft dat ook een bij
zondere voldoening, aldus de prins.
Veel mensen ln Nederland zien de
monarchie als een symbool, als eenJ
draagster van eeuwige waarden als
een geruststelling dat wat er ook
veranderen mag veel essenties zullen
blijven. Maar men zou ook kunnen
zeggen, aldus de vraagsteller, dat het I
koninklijk huis door gedrag en be- J
langstelling een stimulerende wer
king zou kunnen hebben op vernieu
wingen en hervormingen, waarvan j
de prins zich in dit gesprek niet af-1
kerig had getoond. Prins Claus: „Als'
je bedoelt dat het koninklijk huis.
vooral ook de koningin, een voorbeeld I
moet zijn, dan ben ik het volledig I
met u eens. Ik vind dat één van de
essentiële taken".
Kan de democratisering halt hou
den voor het koninklyk huis of zal j
die ook het koninklijk huis zelf be-1
treffen? En wat zijn daarvan de
consequenties? Prins Claus: „Wilt u
inspraak op Soestdijk of hoe bedoelt
u dat?" Eén van de vraagstellers
antwoordde, dat met democratisering
vaak wordt gedoeld de wens wat le
den van het koninklijk huis zich
meer als gewone mensen zullen ge
dragen. Prins Claus: „Ik kan u ge
rust stellen. Ik geloof dat we ons
precies zo gedragen als de gemid
delde Nederlander. Ik geloof dat erl
geen enkel verschil is. Goed, wy rij
den één keer per jaar als er geen
huwelijk is in de gouden koets.
Maar in het algemeen voelen wy ons-
als heel gewone staatsburgers".
Zelf voelt hy geen afstand tot dt
bevolking, maar indien men anders
om een afstand voelt tegenover het
koninklyk huis. dan bestaat bij de
betrokkenen de neiging om het eigen
gevoel te projecteren op de hele be
volking en te veronderstellen dat dc
afstand algemeen is. aldus de prins
Hoopt de prins dat zijn oudste
zoon naar schatting niet voor het
jaar 2000 op de troon zal komen
of denkt hy dat dit in de wereld van
dan niet meer nodig is? Een Ameri-
ïikaanse uitspraak citerend zei di
prins: ,,Je moet niet zoveel kijken
naar het jaar 2000, je moet het nu
doen. En alles wat we nu goed doen.
is ook goed in het jaar 2000 Alles
wat we nu verkeerd doen is ook
verkeerd in het jaar 2000. Wij pro
beren dus onze kinderen, vooral onze
oudste zoon. zo op te voeden dat hy
als het moet de functie kan overne
men. Maar hoe de maatschappij in
Nederland zich zal ontwikkelen, en
of er voor hem nog plaats zal zyn.
is natuurlyk volkomen open".
Aan Prins Bernhard is eens de
vraag gesteld of hy zijn schoonzoon
Prins Claus een raad kon meegeven.
Prins Bernhard had daarop geant
woord. dat zijn dochter Beatrix een
sterk karakter heeft en dat Prins
Claus zich niet moet laten domine
ren. Vindt hij dat dit gelukt is? Prins
Claus: „Dat 'zou u eigenlyk aan myn
vrouw moeten vragen Het is
eigenlijk heel ver weg van de ruimte
lijke ordening, maar om toch maar
in te gaan op de vraag, ik dacht
dat er in ons gezin geen kwestie is
van dominatie. noch van de één,
noch van de ander".
Over de opschudding by zijn komst
in Nederland zei de prins tenslotte
dat hy, voor zichezlf sprekend, zich
volkomen opgenomen voelt in het
Prins Claus tijdens een ge
sprek gisteren in Deventer met
één van de docenten van de tro
pische landbouwschool.
Nederlandse volk. „Maar ja. ik kan
natuurlyk niet spreken namens die
genen die hierover, toen of nu, een
andere mening zyn toegedaan. Voor
mijzelf is het een heel duidelijke
kwestie. Ik voel mij hier thuis, dit is
myn land".
