DE HITLER IN
ONS
ZELF
IS NOG NIET VERMOORD
Ondernemers in metaal met zorgen
Dr. Bruins Slot, verzetsman uit de
AR-hoek
Bernadette
99
AR-rarlikalen
voor dilemma
99
.dX; Loonstijgingen en hoge rentestand
qa met uw tijd mee - ga naardenmb!
OOK VOOR EEN
PERSOONLIJKE LENING
ZATERDAG 23 MEI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA
LEIDSCH DAGBLAD
Bernadette Devlin, jeugdig lid uit
Ierland vian het Bitse parlement, is
een uiterst vitaal mens. Naast haar
acties voor haar vaderland, naast
haar optreden letterlijk aan het
thuisfront, heeft ze ook nog kans ge-
aien een boek te schrijven over zich-
eelf. In het voorwoord van De prijs
van myn ziel. dat verschijnt bij i
Bruna. zegt ze er over „Voor ik be-
werd onder alle
In de afgelopen weken heeft het Leidsch Dagblad een reeks 2een volksfront. Wat aan de andere neer je het illegale Trouw leest Wy ,.wy hebben in de oorlog ge-
<WD Arc?Wend Calïndra's^en SesPrekken afgedrukt, die waren gevoerd met vooraanstaande _'eer niet inhi,:ld- dat wi-> nM vonden de "r«d "sen de Du,kers
dwaze etiketten die me
opgeplakt wil ik vertellen wie de ech
te Bernadette Devlin van vlees
bloed is
vochten tegen de Hitier uit Duits-
wörUden i fiêuren U& de Tweede Wereldoorlog, het verzet en de na- met de socialisten in de regering veel meer een religie-striid dan een land Nu na 25 jaar ontdekken we.
1 wilden Dat is direct na de oorlog nationale strijd. Het Nazisme is een dat we de Hitler in onszelf nog niet
oorlogse politiek. Vandaag sluiten we de reeks af met dr. J
en 1 A. H. J. S. Bruins Slot, hoofdredacteur van het dagblad Trouw, gegaan. Drees en Schermer
Het blad ook dat hij ruim 25 jaar geleden in de illegaliteit hom kwamen mij vragen als minis-
om verschillende redenen niet door- vorm van heidendom en daartegen vermoord hebben Dat is het pro-
l/oaiiu 10 gucu graioaju. vp ut» lilr i i
moment dat Bernadette Devlin het grote rol gespeeld als fractieleider van de Anti-Revolutio- j
Daarin is ze eoed eesiaaed On het mede °Prichtte Bruins Slot heeft in de na-oorlogse politiek vaI> Binnenlandse Zaken Toe,i
Daarin is ze_goed sesuuigd Op het ornt(> rn, „i„ „ij...J. a_.? i heb ik gezegd, dat ik weten wdde
wat er met de omroep zij wilden
die nationaliseren zou gebeuren.
Bovendien wilde ik op de kortst tno-
gelijke termijn verkiezingen en daar-
AR's in het kabinet,
waarvan
jongste Britse parlementslid werd,
ontstond er een clichébeeld van haar
Dat cliché valt enigszins te vergelij
ken met de opkomst van het feno
meen D'66 in ons land, in 1967. Ook
hier jeugd, iemand die het anders
zei. We hebben behoefte aan etiket
ten. De Amerikaanse pers bracht v.
Mierlo ook immers direct onder het
etiketje, de „Hollandse Kennedy".
verzetten wij ons zeer fel".
U was tegen de onderhandelingen
van de vertrouwensmannen met
Seyss Inquart?
bleem. Hitier dat Is eigenwaan, ras
senwaan. hoogmoed, onbarmhartig
heid. egoïsme en recht van de sterk
ste. Als je de politiek van na '45 nu
Ook voor de Anti Revolutionaire
j Partij begint het uur der waarheid
I te slaan. De volgende week belegt
1 de party een conferentie ter afslui-
I ting van de bezinning op haar plaats
in de Nederlandse politiek. Twee we-
I ken later volgt dan het partycon-
vent. waarop de beslissing moet val-
len over de vraag of samenwerking
i met KVP en CHU moet worden
voortgezet.
De verwachtingen ln het kamp
van de radikalen zijn niet hoog ge
stemd. Het is duideiyk dat de trein
van de christen-democratische sa
menwerking in beweging is en niet
meer is te stoppen. Wis» mn
op het vorige convent nog te berei
ken dat de trein wat kon worden
naire Partij in de Tweede Kamer. In 1962 liet hij het Kamer
lidmaatschap voor wat het was en koos voor Trouw, omdat
de functies van fractieleider en hoofdredacteur niet meer te
verenigen waren. Sindsdien heeft het blad een opvallende bu nog twee
„face-lift" ondergaan. Het interview met dr. Bruins Slot werd waarvan 1 "R °nda™us. Schermer- raaar verlengen zouden,
afgenomen door Santé Brun en Urias Nootenboom.
eens ontdoet van de christeltlke envertraagd. Intussen hebben de m».
humanistische humaniserende verha- chinlsten ongemerkt vaart in de
Ja; ik heb by de vertrouwens
mannen heftig geopponeerd tegen 'en, waarmee we het voor de kiezers
die voedseldroppings, omdat wy zelf aantrekkeiyk proberen te
vreesden, dat die de oor'og alleen maken; blijft er dan nog iets goed gewerkt.
Bovendien over? Is het zoveel meer en beter
zaak gebracht. Achter de schermen
wordt hard aan een stembus-akkoord
- Een deel van de radikalen, dat
horn heeft direct gezegd, dat hetstonden wij cp het standpunt, dat de dan onbarmhartig egoïsme en recht deze ontwikkeling niet pruimt, zal
laatste niet mogelijk was Over die Duitsers er alleen waren om tegen van de sterkste. Dat heeft de gene- de 12de juni. als het convent byeen-
U hebt in februari '45 in Trouw geëvolueerd Je moet het eigenlijk
geschreven, dat AR en CHU een gro- j vergelijken met iets van voor de oor-
te partij zouden moeten vormen.
Goed, iets dergelyks gold voor Ber- 1 terugkeer van Schouten leider een breken met het christelijk con-
nadette, en velen hebben niet be- van de AR uit het concentratie-
grepen, wat dat aardige meisje, dat kamP heeft dit samengaan verhin-
onxniddeliyk de grote stad Londen derd
introk om kleertjes te kopen, nou weer j Dat is volstrekt onjuist. Toen
in Londonderry en Belfast moest1 Schouten bij de Koningin kwam.
zoeken en stenen gooien tegen de heeft hy gezegd: ik ben niet veran-
politie. Je kan veel van Bernadette derd en ik ben niet vernieuwd. De
Devlin zeggen, maar ze is allerminst Koningin heeft dat ook aan my ge-
vraagd. Wij vonden dat eeriyk ge
zegd een beetje een Morele Herbe-
wapeningsvraag. En aangezien we
niet voor Morele Herbewape
ning waren en bovendien zagen, dat
Schermerhorn, wiens gedachten de
onze niet zozeer waren, wel aan ver
nieuwing deed, zeiden wy: Nee, wy
zyn onszelf gebleven. Maar er is na
de oorlog wel degehjk overleg ge
weest met de CHU over wat ik
noemde de tweespalt in de pro
testantse politiek.
U dacht niet verder dan de pro
testantse wereld?
De gedachtenwereld van nu
een grote christelijke party —be
stond toen helemaal niet. Noch in de
katholieke, noch in het protestantse
kamp. Dat was in de christelijke
omroepgeschiedenis werd geen dui
deliike verklaring afgelegd en ook
niet over de verkiezingen Ze zeiden,
dat de bevolkingsregisteres allemaal
het ongerede waren geraakt en
«rvatisme van de christelijke par- daarom kondan er geen verkiezin-
log. En dan was het doodeenvoudig
tijen van voor '40.
een „stom wijf" zoals de Ierse poll
tie haar blykens haar eigen waar
neming geregeld betitelde. Zelf
schrijft ze overigens na voor de vier
de maal die titel te hebben gere
gistreerd, tussen haakjes „En ik ont
ken dat ik stom ben". Ze heeft heel
goed gevoeld, dat de plotselinge po
pulariteit in pers en andere nieuws
media een omslag zou hebben.
Daarom alleen al is het goed Ber-
andette Devlins eigen verhaal te le-
Het verhaal van haar opvoe
ding in een Ierse gemeenschap,
waarvan ze zelf vaststelt dat het
een onmogeiyk iets is. deze onderont
wikkelde maatschappy als onder
deel van de Europese welvaartsmaat
schappij. Ze schrijft ook voortref
felijk over haar politieke bewustwor
ding, over de stryd om gelykheid
in een gemeenschap die nog duide- partyen eenvoudig weg niet aan de
gen worden uitgeschreven Als je nou
ziet, dat ze in alle mogelijke Afri
kaanse landen en zelfs Vietnam
naar ik aanneem zonder bevolkings-
beschreef gerealiseerd zouden wor- registers verkiezingen houden.
Meende u. dat er een kans was.
dat de plannen zoals u ze in Trouw
den'
dan zie ik niet in waarom dat hier
te vechten: niet om mee te praten ratie van nu door en dat verwyt ze komt. voor het dilemma komen te
Ik geef toe, dat je daar nu wel an- j ons terecht,
ders over kunt denken Maar naar
ons besef toen maakte je de volks-
Idealisme van toen en van de pro-
staan de ARP te verlaten of het
stembusakkoord te accepteren en er
binnen het christen-democratische
geest kapcp door te onderhandelen testerentle van nu 's dus te verge- samenwerkingsverband maar het
beste van te maken. Vandaag
met de Duitsers. En dat op een mo- ''Jken-
ment. dat je met je krant vcortdu- Ja. Ik vind zelf, dat ik in de men in Amersfoort byeen om de
rend alles deed om de strijbare men- jaren na '62 in Trouw vrywel het- taktiek voor de komende weken te
taliteit van het volk wakker te hou- zelfde doe. als wat ik in de oorlog bepalen,
den. Wij wisten heel goed. dat wij heb gedaan Trouw is strijden tegen
iden bevrijden, doch ongerechtigheid in al zijn vormen;
De moeiiykheid daarbij is echter
I dat men niet eensgezind is. Het
onsze'f nie'
dat de geallieerden dat moesten da* is h et willen doorbreken van hy na" zövêëf zielen zoveel vreugd al
Ik heb het wel gehoopt, maar d"Mds ook niet had gekund Maar doe„ Ma>r w,|der we, «n volk structuren, die hun rechten alleen men ste!len jat d„ meerderheid
ik heb weinig verwacht U moet zich men in m- presenteren aondei gebroken rugge- iraar ontlenen aan he tuivere lelt wordt gevormd door Jonge gerelor-
m graat Achteraf moet ie zeggen, dat dat ze bestaan.
goed realiseren, dat de verzetskring
waarin ik verkeerde niet bestond uit
de klassieke traditionele politici. Ik
heb mij ook zeer goed gerealiseerd,
dat het verzet niet representatief
was voor het Nederlandse volk Ik
herinner my, dat myn schoonvader, i
de vroegere minister van onderwijs j
Prof. Rutgers, tegen my zei, toen
.fV" "I, zdivertn* van da die samenwerking met de socialisten
Tweede Kamer: Als je een represen-
tatieve Kamer wilt hebben moet je
niet zuiveren.
gen van de Nederlandse Volksbewe
ging bezig was met een politieke dje droppings helemaal geen kwaad
heroriëntatie en die wilde men niet
j met verkiezingen doorkruisen. Dat
vond ik fundamenteel fout. Ik meen
de. dat wanneer je onder die Nazi's
uit was. je moest zorgen voor een
democratisch bewindEnfin op
J geen van de drie door mij gestelde
maar dat kon je
hebben gedaan,
toen niet weten.
Hebt u het idee, dat die radicaal-
progressieve Ideeën van vlak na de
oorlog nu door de AR gerealiseerd
worden?
eisen werd ingegaan en daarop Is Door een gedeelte van de AR gang. Ik ben bijvoorbeeld ook biy
I meerden, die niet van zins zyn zich
I nog eens by samenwerking met de
I WD in een nieuw soort kabinet-De
J Jong neer te leggen, maar die een
uitspraak van het convent verlan
gen ten gunste van samenwerking
Nee het gekke is. dat wat je met de PvdA en de PPR
na de oorlog verwachtte nu pas be- j
gint. De ontwikkeling komt nu op 1 De radlkalen zlen «hler 0011 v"
De maatschappeiyke ontwikkeling,
zoals we die nu zien en waarvan u
zegt een voorstander te zijn. is die
in '45 begonnen?
lijk draait om religieuze polen, die
Zag u in de Contactcommissie mo
gelijkheden om na de oorlog uw
plannen gerealiseerd te krügen?
Daarin ben ik het met Drees
eens geweest. Ik was zeer de me
ning toegedaan, dat het verzet na
I afgestuit.
Hoe stond u tegenover de Neder
landse Volksbeweging?
wel ja; namelyk door de radicalen.
in dat de feitelyke politieke ontwik
keling een dergelyke koers in de
weg staat. De PvdA stelt zich niet
alleen steeds linkser op. maar heeft
zich ook ln het isolement gestort
- Nee He, Europees lederalleme da< een andere kan, dan J»*
- Ik ging daar lijnrecht tegenin. was voor df AR.knn?fn van het partij establishment 0011
Is dat de eerste keer siod* de oor
log. dat het geprobeerd wordt?
dat nu de raad van kerken een evan
gelisch politiek beraad gaat organi
seren. Ik wil mijn verwachtingen
niet te hoog spannen, wel vind ik het
i want ik vond die NVB min of meer
een voortzetting van de Nederlandse
Unie. Het is natuurlijk merkwaar
orde. Het is niet de schuld van 1 de oorlog geen politieke rol mocht
meteen een sterke maatschappeiyke schouten geweest, dat we niet met de spelen. Overigens had die Contact
betekenis ^hebben.^ De jDurgerechten- I CHU zyn gaan optrekken na de oor- i commissie geen politieke rolhet
xt j T,...! i j- log. Er zyn wel besprekingen ge- was een zuivere verzetsorganisatie,
voerd. En Tilanus van de CHU heeft die zich bezig hield met de proble-
een rondreis gemaakt om de mening men van een overgansperiode na de gemaakt?
van zyn partijleden te peilen Hy i bevrijding. Daarover werd gecorres-
kwam terug met de boodschap: het pondeerd met de regering, die
gaat niet.
een volstrekt krankzinnige en onaan
vaardbare zaak De AR's hebben het
a,, vlak na de oorlog wel klaar gekre- manaf
dig, dat in die NVB mensen zaten als gpn Qm dg partjj rjjp te krijgen voor f
De Quay, Suurhoff^n Buskes. Een hefc federalisme. Dat vind
ik een belangrijke progressieve ont-
eens over politiek gesproken wordt.
zeer verrassende combinatie.
Bissehoppelyke brieven en
mandement ziet
Het mandement heb ik destijds
voor de anti-revolutionairen vrijwel
onmogeiyk de hand naar Den Uvl
uit te steken. De radikalen zijn daar
dat in dezelfde door danig gefrustreerd Zy hebben
1 ook binnen de party de wind al niet
erg meegehad.
Voortgekomen uit de elf spijtstem-
strijd in Noord-Ierland is ons de
laatste jaren door tal van onheilspel
lende verslagen en beelden iets na
der gekomen. Maar door het betoog
van Bernadette Devlin, waar politie
en demonstraties een grote rol by
spelen, wordt veel duideiyker.
Haar grote kracht ligt in het vry-
moedig en bepaald scherpzin
nig waarnemen. Dat bewyst een ci
taat (toevallig dit, maar het boek we
melt van dit soort opmerkingen) „De
aanhangers van Paisley zyn eigen
Buiten uw gedachten over dit ty-
psch protestantspolitieke probleem
had u toch ook wel een conceptie
van het reilen en zeilen van
de maatschappij na de oorlog?
Bij myn gedachten over het sa
lijk karikaturen van de Noord - Ierse mengaan van de grote protestantse
protestanten, ze zijn veel Engelser j Pal'tyen had ik ook een idee voor
dan de Engelsen zelf. Ze zyn geweldig j liet programma van die party. Het
gek op de Engelse vlag. maar het
zou interessant zyn ze eens te vra
gen: „Wat vind je van Harold Wil
son. onze socialistische Engelse pre
mier?" Dan zouden ze zweren bij
alles wat hun heilig is, dat Harold
Wilson geen Engelsman is".
moest een radicaal progressief pro
gramma zyn.
Met welk modern programma zou
dat het best te vergeleken zij"?
Het is moeilyk om zaken van
25 jaar geleden te vergelyken met
iets van nu. We zyn allemaal enorm
U sluit toch niet uit
van de Nederlandse Unie in de oor
log een evolutie hadden door-
Natuurlyk waren zy geevo-
,d„ d, leden Wik^un,,W« ^f^^V^iJn0centstuk "n 1967' dl" B'«heuvels no-"
een veel te grootste voorstelling van j lueerd. Ik wil beslist geen kwaad
dat verzet had. spreken. Schermerhorn had hele
andere ideeën dan ik. Dat sloot niet
U was enerzijds voorstander van een uit dat w„ daar samen over spre-
radicaal progressief programma en ken konden En jk wil ook zeer wel
anderzijds zat u voor de rechter- toeeeven dat hy het op een aantal
vleugel in de Contactcommissie? punten veel meer bij het rechte eind
Het staat wat paradoxaal, maar, had dan ik By voorbeeld in de kwes-
in die linkersector zaten De Waar- tie Indonesië, die heeft hy veel beter dQ0rt^okan
heid. Het Parool en Vrij Nederland doorgehad dan ik Mijn kernbezwaar
en dat was ons allemaal te socialis- tegen de NVB school echter in hun
tisch. Wij waren voorstanders van opvatting van het begrip nationaal
een radicalisering van de christelij- j Die opvatting kon ik niet delen. Zij
ke politiek. werkten met een „nationale" ideolo-
1 gie Daar ben ik tegen. Ik ben ook
Dus een soort intern radicalisme? niet uit nationalistische overwegin
Nee dat niet,
politiek zeer conservatief geweest,
I maar we zijn dan ook helemaal om-
i gekeerd voor er spijtstemmers en
I radicalen waren in de AR.
Dan gaat het om concrete punten,
maar naar de geest?
Ik vind. dat de AR zich sinds
de oorlog steeds moderner heeft op
gesteld. Het taboe, dat door de oor
log onder Colijn lag op het
principe van de planeconomie is na
de oorlog door Zylstra volkomen
gingen om met de VVD een kabinet
opgeschoten. Mijnheer Alfrink geeft vrïrrnim j
tulk soort zaken niet meer uit. Het vo,mCT ln h« verkeerde keeleat
Maar je hoort nog steeds klachten
in de geest van: wat we ons in de
oorlog hebben voorgesteld: daar is
helemaal niets van terecht gekomen.
(Hier pakt de heer Bruins Slot een
is wel goed. dat die kerken, die nooit
politieke partijen zullen worden iets
organiseren, waardoor je in zekere
zin vryblijvend over politiek kunt
praten. Het gaat hier over mensen,
die vinden, dat christenen aan poli
tiek moeten doen en dat het evan
gelie ook over politiek iets te zeg
gen heeft. Laten de christenen uit
D'66. uit de KVP. uit de VVD. uit
de AR en de christenen die helemaal
niet bij een partij zijn eens bij el
kaar gaan zitten en de problemen
evalueren aan de hand van het evan
gelie. Begrijp mij goed: ik denk he
lemaal niet in categorieën van door
braak. Ik denk gewoon dat de chris-
toespraak, die hij in april heeft ge- tenmensen eens bij elkaar moeten
ivh. ual Illrl „mar wil waren I gén ln het véiéet gegaan en heb'ook houden voor de leeriinren van het gaan zitten en over politiek moeten
eenvoudig niet bereid socialist te n.et op die gronden renen de Duit- Christelijk Lvceum in Haarlem en pralen ongeacht ln welke partij ze
A J.l.A Uo' men /oi oort 1 711 T f* 11
worden, of communist. Wij
wilden I sers gestreden. Je ontdekt dat, wan- citeert.)
Zonder veel Illusies is ze naar En
geland gekomen om haar plaats in
het parlement in te nemen. Ze ont
leedt de riten in het Britse
huis scherp en observeert genadeloos
vriend en vijand Over de politiek
«egt ze: „Myn taak in het leven is
niet die van een politicus in het par
lement: ik moet iets voor elkaar kun
nen brengen".
ie ont- i 1
Voor de mensen van het Ierse Mid
den/Ulster doet dat Britse parle
ment door zijn constellatie en tradi
tie te weinig en ze constateert over
wat ze zou kunnen bereiken in het
Lagerhuis: „Als je het nagaat is het
een grof schandaal dat iemand in
Groot-Brittannië 3250 pond per jaar
kan verdienen, als hij drie visver
gunningen, een openbare weg naar
een garage en een paar telefoon
cellen loskrijgt".
Voor Bernadette biedt het parle
ment dus geen oplossing, ze gelooft
dat het systeem al in elkaar is ge-
itort. Maar ze weet geen andere op
lossing. „met massa-democratie kun
je geen land regeren". Voorolpig kiest
ïe toch voor actie, engagement. Zou
Bernadette Devlin een uitstekende
misschien wat te strijdbare kabou
ter kunnen zijn? Ze toont zich een
voorstandster van „krakers"-aksies
een gebruik dat in Noord-Ierland
vorig jaar in zwang kwam. Ze zegt:
.Bi] dit soort activiteiten zien de
mensen, of ze nu katholiek, protes
tant of onkerkelijk zijn, dat er een
Rote discrepantie is tussen de be
langen van het volk en de belangen
van hen die de macht in handen heb
ben. Ze zien dat de mensen die be
stempeld worden tot herrieschoppers
luist daadwerkelijk helpen, terwijl de
plaatselijke autoriteiten de boel kort
en klein slaan en de mensen uit hun
huizen zetten
zo oordeelt ze achteraf: „Maar
eigenlijk ben ik „sowieso" al tegen
het Britse parlement: „met welk
vecht zitten ze daar over ons de baas
le spelen? Misschien had dominee
fan. Paisley gelijk, misschien pleegde
ik woordbreuk toen ik de eed van
Vouw aan de Engelse koningin af-
De Nationale
Met man en macht is bij de Verenigde Machinefabrieken bamlddelaar moeU>n
getracht om tegen de stroom in te roeien. Kr zijn allerlei acti- dienen de geldbuidels open te
viteiten ontwikkeld, die achteraf bezien veel geld hebben ge- maken.
kost zonder tot een wezenlijke versteviging van het concern
bij te dragen. Tal van nieuwe initiatieven hebben de laatste
jaren risico's doen ontstaan, die in totaal voor het concern te
groot zijn geweest.
Uit het Jaarverslag van de VMF
is gebleken dat ongeveer 70 procent
van de omzet (ruim een miljard gul
den) structureel winstgevend is, het
geen betekent dat er op 30 procent
oftewel f 300 miljoen geld moet wor
den toegelegd.
Er werd verder gesprongen dan
de polstok lang was, ook al omdat
verzuimd werd tegelijkertijd de
activiteiten af te kappen, waar
mede op den duur toch geen
droog brood te verdienen zou zijn
geweest.
Een gedeelte van het in vele mil
joenen lopende verlies van 1969 zal,
bij een zorgvuldig beleid, als leer
geld kunnen worden aangemerkt, zo het concern zullen bijdragen, zit er
Afkappen is pijnlijk
Voor de activiteiten die in de toe
komst niet tot de rentabiliteit van
werd in het jaarverslag van de raad
van bestuur opgemerkt.
Gelet op de omvangrijke bedragen,
welke tegenwoordig in de rijksbegro
ting worden uitgetrokken voor het
onderwijs, zou het leergeld van de
VMF maar een schimmetje uitma
ken, maar zo eenvoudig liggen de za
ken natuurlijk niet. De minister van
Economische Zaken beschikt over
een andere poi-temonnee dan de be
windsman aan het departement van
onderwijs.
Zowel voor het personeel als voor de
aandeelhouders is het een hard ge
lag dat de VMF voor het leergeld zelf
moet opdraaien. Gesteld dat alle
wensen ten aanzien van de produk-
tie van het rollend materiaal, de ga
rantie voor een lening ten behoeve
van de herstructurering en de rente
subsidie voor de export in vervul
ling gaan. dan zal het bedrijf er itn
eerste instantie zelf voor moeten zor-
gen dat alle stroppen gedekt wor-
kgde. Een rebellerende kabouter dus? I den-
»w. het beeld Is te gemakkelijk Ber- Aangenomen wordt dat de periode
■Odette Devlin leeft vanuit een be- van herstructurering nog drie jaar
tffit nationalisme en wie haar boek zal vere™- Voor het sover Is «al er
hst. moet erkennen: daar heelt ze heel wat moeten gebeuren om het
lelijk ln.
JRS
concern, dat momenteel veel weg
heeft van de overhellende Toren van
Pisa, voldoende te stutten.
dan ook niets anders op dan dat zij
worden afgekapt hoe pijnlijk dat
in sommige gevallen voor de be
trokken werknemers zal zijn. Als er
gekapt wordt vliegen er spaanders,
maar bovendien bestaat er kans dat
er met het dode hout ook jonge sprui
ten verloren gaan, die in de toekomst
best veelbelovend zouden
nen zijn.
Toekomstmogelijkheden zouden er
voor de metaalindustrie nog genoeg
zijn. mits de concurrentiestrijd met
gelijke wapenen zou kunnen wor
den gestreden als in het buitenland,
waar de bedrijven in deze sector di
rect of indirect op allerlei manieren
door de overheid worden gesteund.
Onze markt is te klein
investeringsbank deling van krachten tot onverwach- voortgaande sterke loonstijgingen
te combinaties, zoals het geval is met de kans dat bij de oplopende
geweest toen het gerenommeerde be- kosten van levensonderhoud een
drijf de Vries Robbé in het schuitje verder optrekken van het loonkos-
kwam van de Billitonmaatschappij. tenpeil onvermijdelijk is wegens de u i mj5 ingeslagen. Zij zullen
Ook al hebben sommige Nederland- loonindexering, alsook de krappe 4 weglopen
se metaalindustrieën op het ogenblik kapitaalmarkt en de ongekend ho- i
was geschoten, hebben zij de afgelo
pen drie jaren tevergeefs getracht
de ARP om te buigen in een radi-
Jual-evangelische volksparty Een
party die zich slechts met andere
vooruitstrevende partijen zou verbin
den in een regering welke zich zou
inzetten voor de fundamentele te
kortkomingen in de maatschappij
Daar is niets van gekomen. De
anti-revolutionaire kaïnerfractie mag
zich dan incidenteel wel eens voor
uitstrevend betonen en opkomen
voor de zwakken in de samenleving,
als partij is de ARP ergens in het
midden blyven zweven. Het ontwerp-
program van actie dat onlangs is
gepubliceerd, is duideiyk gericht op
een verdere samenwerking met de
WD in een nieuw soort kabinet-De
Jong. Het is juist dit kabinet-De
Jong dat de radikalen afwyzen Aan
gezien het er in de huidige politieke
verhoudingen naar uit ziet dat de
christelijk-liberale samenwerking
ook na de verkiezingen van volgend
jaar zal worden voortgezet, is voor
hen het perspectief binnen de ARP
uiterst somber.
Welke houding de AR-radikalen op
het convent zullen innemen, moet
nog worden afgewacht, maar dat
men wederom gescheiden zal opere
ren, is wel duidelijk. Er is een
groep verontrusten (Feddema c.s.)
die niet van zins is zich neer te
leggen by de koers die Biesheuvel
als die
koers door het convent wordt ge-
een zekere voorsprong door de le- ge rentestanden, de schaarste op de i sanctioneerd- Er is echter ook een
vertyden. toch zitten de ondernemers arbeidsmarkt en de onzekerheid op
in deze branche in de zorgen. Zij Internationaal gebied veroorzaken een
staan voor een zware jiaak. De groot aantal spanningsvelden.
ADVERTENTIE
Ook speelt het locaal chavinisme
by de afnemers vaak een rol. Zo zal
geen Franse elektriciteitscentrale het
bestaan om ln Nederland turbinege
neratoren of zware transformatoren
te bestellen.
De moeiiykheid is dat ons land
op zichzelf een te kleine markt biedt
voor de leveringen van zwaar mate
riaal. hetgeen in feite ook het ge
val is ten aanzien van de spoorwa
gons, waarvoor de NS de enige af
nemer is. Zolang niet alle steden in
ons land voorzien zfjn van een uit
gebreid net van ondergrondse
kun- spoorlynen. Eer werkspoor Utrechl
geld zou kunnen verdienen aan het
Het zal voor het bestuur dan ook metromaterieel voor Amsterdam-Byi
heel veel overleg vereisen om de Juis- mermeer zullen er heel wat jaren
te beslissingen te nemen. Daarom Is j verstryken.
het goed dat hulp van buitenaf Ls 1 Ook het jaarverslag van de fede-
aangetrokken om uit te maken wat de j ratie metaal- en elektrotechnische in
juiste beleidslynen voor de toekomst dustrie maakt er melding van dat
moeten zyn. Daarbij moet voorop de zelfstandige ondernemingen in de
worden gesteld dat de overheid niet metalectro-industrie het niet gemak-
permanent als schutsengel kan op
treden.
De wetenschap is tegenwoordig zo
ver dat couveuse kinderen tot stevige
volwassenen kunnen opgroeien,
maar in de aakenwereld is het toch
altyd nog zo dat een op de gemeen
schap steunendbedryf op krukken
door het leven gaat en byvoorbeeld
op de kapitaalmarkt niet met de nek
wordt aangekeken. Zelfs met een
stevige staatsgarantie zou het VMF
moeilUk vallen om in de open markt
een lening van enige importantie
te krygen.
keiyk hebben. Weliswaar zyn de zor
gen voor de afzet wat verminderd
nu de buitenlandse concurrerende be
dry ven tot over de oren ln het werk
zitten en dus geen geschikte lever-
tyden meer kunnen garande
ren. maar dat neemt niet weg dat
de meeste gedryven op het slappe
koord balanceren van het gebrek
aan financiën en dat van het tekort
aan geschoold personeel.
Fusies en samenwerkingen worden
gezien als het redmiddel om de over
tocht naar de toekomst te kunnen
maken. Soms leidt de drang tot bun- i
leder mens staat wel eens voor
onverwachte uitgaven. Oplossing?
Een persoonlijke lening bij de NMB.
Dat gaat zonder veel pape
rassen of plichtplegingen.
U leent bijvoorbeeld
3000,-. U lost af 18 x
ƒ185,94. Rente en kos
ten zijn daar al bij in
begrepen. Stap even
naar de NMB. Binnen
enkele dagen is alles
voor elkaar.
nederlandsche
middenstandsbank
de bank waar óók u zich
thuis voelt!
groep gematigd radikalen die de sa
menwerking met KVP en CHU
steunt om de nieuwe christen-demo
cratische groepering straks van bin
nen uit in radikale richting te stu
wen (Idenburg c.s.)
Voor een kleurloze centrumpartij
is luist de groep verontrusten zo
bane, in een laatste poging de AR-
achterban nog te waarschuwen voor
wat haar te wachten staat heeft ztJ
een pamflet het licht doen zien on
der de titel „op weg naar de ont
knoping". Als daaruit Iets duidelijk
wordt, is dat de meeste radikalen
het niet meer zien en dat voor hen
de ARP niet meer te redden is
Het ziet er dan ook naar uit dat
mr. Jurgens, die ook aan het pam
flet meewerkt, hen straks m zUn
PPR verwachten kan, al biedt deze
party niet het beginsel waaraan de
radikalen tot dusver zo vast bleken
te zitten Een beginselvastheid die
voor een deel ook hun wantrouwen
tegen de zich duidelyk deconfessio-
naliserende KVP verklaart.
Als de radikalen uit de ARP ver
dwijnen. raakt deze party een be-
langryk stuk van zyn intellectuele
bovenlaag kwyt. door Blesheuvel zo
graag „het zout ln de pap" genoemd.
En ook een stuk van de gerefor
meerde Jeugd. Maar dat 1e P
daarmee zou vervallen tot een kjeur-
toos confessioneel middenpart! te,
dat in een christen-democratische
centrumgroepering ten onder zou
gaan. zoals sommigen geloven, is
liet aan te nemen
Anti-revolutionairen zyn van natu
re geneigd in de politiek de b:.\ n-
toon te voren. Dal heeft de HU
er altyd var. weerh tuaen le
ARP in eén party op te gaan .vien
vreesde door de anti's te /orden
overstemd.
R W. Heiainga
