ïen van de 69.000
JOOD KWAM MET 200
KILOMETER PER UUR
,Dat ik die soldaat
doodschoot heeft
me nooit
losgelaten
rolest tegen uitbreiding Schiphol
Strafzaak
met mes
Op wie zal
met Pinksteren
vergeefs
worden
gewacht
Luit.-kolonel Blok b.d.:
,Ik was erg overspannen'
Drs. De Pous
blijft toch
voorzitter SER
Slachtoffer van
brand gevonden
Van Riel maakt op ta fel
RAPPORT LUCHTHA PEN VROEGTIJDIG ONTHULD
STARLICHTER
VERLIEST
ROOKBOM
geschiedenis
Filmactrice
Billie Burke
overleden
ITERDAG 16 MEI 1970
PAGINA 9
Het komende pinksterweek
end? zullen weer ettelijke hon
derduizenden autobezitters de
snelwegen opgaan om „er even
uit te zyn" of een bezoek te
brengen aan familieleden of
kennissen. Ongetwijfeld zullen
na het weekeinde de kolommen
van de kranten weer gevuld
worden met berichten over
frontale botsingen, slippartijen
en dodelijke aanrijdingen.
Dit jaar zullen ruim 650.000
Nederlanders betrokken zijn bij
een verkeersongeval. Ongeveer
3000 van hen zullen dit ongeluk
niet overleven, zeker 41.000 zul
len zwaar en 25.000 licht ge
wond raken. Geen van deze
69.000 kan nu bevroeden dat zij
ergens in Nederland of daar
buiten slachtoffer zal worden
door eigen onoplettendheid of
onvoorzichtigheid van anderen.
Een toenemend aantal onge
lukken is te verwachten tijdens
de komende pinksterdagen en
in de voor ons liggende vakan
tiemaanden. Het Leidsch Dag
blad is van mening, dat het
publiek zich daarop dient te
bezinnen. Wü willen de ver
keersdeelnemers op het hart
drukken dat het gebruik van
ieder voertuig een potentieel ge
vaar kan opleveren.
In de onderstaande reportage
zullen wy de oorzaak, achter
grond en de gevolgen van een
nog vers in het geheugen lig
gend ongeval belichten. Moge
deze reportage, die in vele ge
vallen hard zal aankomen, een
waarschuwing zijn voor al die
genen, die zich al te overmoe
dig. onverschillig of roekeloos
op de weg begeven. Een ogen
blik van onoplettendheid kan
monstrueuze gevolgen hebben.—
Garagehouder De Bijl uit Kerkwijk wijst op de stuk
ken schroot onder een dekzeil. „Dat is 'm", zegt hij, „er
is niet veel meer van over". Het verfrommelde plaat
werk knerst als de dekzeilen worden verwijderd. De
aanblik is huiveringwekkend. Alsof iemand een reus
achtige bijl heeft gehanteerd. Precies in het midden is
de wagen uit elkaar gereten.
Er is verbeeldingskracht nodig
om te weten hoe de wagen er
oorspronkelijk heeft uitgezien.
Toen garagehouder De Bijl de
brokstukken had weggesleept,
sloeg hy er een catalogus op na.
Hij vond: Iso Grifo, Italiaans
merk. wordt niet in series ge
bouwd. Topsnelheid 285 km per
twr. prijs f 69.300.-.
„Ik dacht eerst dat het een
lage sportwagen was met de kap
neer. Kunt u de kap terugvin
den? Dat stukje ijzer daar. wat;
er bijhangt. dat is de kap. Weet
a wat zo gek was? Toen ik dat
aaakje hier had neergezet klonk
er plotseling vrolijke muziek.
De radio speelde nog".
Even navrant klinkt het vo-
gelgetjilp in de bomen rond de
garage. De man die als een pop
achter het stuur van deze auto
werd weggeslagen, is inmiddels
begraven. Door Bussum reed
een droeve stoet van familie,
vrienden en relaties achter het
stoffelijk overschot van Herman
van Ree, oud 47 jaar, van be
roep grossier in textiel. Zyn
dood leverde in de krant niet
meer op dan vijftien regels. Man
rijdt zich te pletter met een
snelheid van 180 kilometer per
uur.
De garagehouder: „Het was
veel meer dan 180 km. Hij moet
over de 200 hebben gezeten".
Het klokje van de Iso Grifo is
stil blijven staan op het tijdstip
acht minuten voor zes. Datum
van het drama: 10 mei. Plaats:
de snelweg Den Bosch-Utrecht,
vijftien kilometer voor Zaltbom-
mel. Herman van Ree heeft za
ken gedaan in Tilburg. Een dag
aoals vele andere.
Wegrijden na het ontbijt.
Wuiven naar Elsje. Debbie en
Linda, zijn vrouw en twee jonge
dochters. Een dag met veel zon,
handen schudden in Tilburg,
het eerste kopje koffie, afspra
ken over partijen en prijzen,
een haastige lunch, nadenken
over wat er gezegd is en wat
er nog gezegd moet worden,
hervatting van de besprekingen.
SNELHEID
Einde van de middag, blik
I op het horloge. Als het een
beetje meezit kan Herman van
Ree half zeven thuis zijn. Her
man denkt over afstanden' en
snelheid anders dan de meeste
I automobilisten. De cirkel van
zijn snelheidsmeter eindigt bij
320 kilometer. Hij weet dat 285
kilometer haalbaar is. De Ne
derlandse wegen laten zo'n snel
heid niet toe. hij zal zich moeten
'inhouden. De Iso Grifo weegt
1400 kg
Een uitgebalanceerde con
structie en de brede wielen ga
randeren een vaste weg ligging.
De motor ronkt als het geluid
van een vertrekkend vliegtuig.
Acht cilinders, 7000 cc. Herman
van Ree legt zijn handen om het
zilverachtige sportstuur met de
houten sierrand. Een klein
drukje tegen het korte pookje,
het grijze projectiel springt weg
van de trottoirband.
Een wagen om van te houden.
Het dashbord zou geen gek fi
guur slaan in een cockpit. Ben
zinemeter. oliemeter, snelheids
meter. oliedrukmeter, toeren tel
ler. watertemperatuurmeter,
ampèremeter, klokje en de radio.
Knopje* voor drie standen van
de ruitenwissers, sigarettenaan
steker. paneelverlichting, drie
standen van de buitenverlich
ting, inter ieurverlichta ngver
warming, het elektrisch openen
en sluiten van de portier
ramen en knopjes voor de mist
lampen.
Herman van Ree scheurt; naar
Den Bosch. Op de rechterbaan
heeft hü niets te zoeken, daar
om rijdt hy constant langs de
vangrail als een dunne grijze
streep voorbij. Het lijkt, of de
auto's die hij passeert met grote
kracht naar achteren worden
geworpen. Automobilisten met
het gas op de plank degraderen
tot zielige kruipers. Herman
heeft de radio aangezet. Rit
mische muziek, aankondigingen
opgeblazen reclameteksten,
nieuwsberichten
ONGELOOFLIJK
Slager Van der Linden uit
Kerkwijk, op dat moment met
zijn Ford Taunus op weg naar
huis weet zich het grijze projec
tiel nog goed te herinneren'.
.Jk zag hem gaan, hij stoof al
les en iedereen voorbij. Onge
lofelijk, wat een snelheid. Ik had
het gevoel dat. ik stilstond.
Wie er achter het stuur zat kon
ik niet onderscheiden, hij was
in een flits voorbij". Herman
van Ree raast naar het einde
van zijn leven. Op vijftien kilo
meter voor Zaltbommel wordt
hij opgewacht door de dood en
hij zal het beseffen een paar
seconden lang.
Opper Van der Heijden van de
Rijkspolitie uit Kerkwijk heeft
het bewijs van zijn schrik.
..Toen hy besefte dat remmen
niet meer hielp, kromp hij in
elkaar. Zijn spieren balden zich
zo erg dat zijn broekriem knap
te."
Herman is in een' bocht even
naar rechts gezwenkt, maar on
middellijk daarna stuift hy, het
gaspedaal diep intrappend, naai
de linkerbaan. Te laat ontdekt
hij dat vijftig meter voor hem
twee vrachtwagens naast elkaai-
rijden. Die „muur" kari hij niet
meer ontwijken. Wat gaat er om
in een man die beseft dat hij
te vroeg de finish van zijn be
staan heeft bereikt?
Er is een reactie, een wan
hopige poging tot lijfsbehoud.
In die fatale seconden ziet hij
zyn complete leven voor zich
met alle mensen en toestanden
die hem vertrouwd zyn. Een
scherp omlijnd beeld, dat nooit
meer tastbaar wordt.
Hei-man van Ree gooit zijn
r im
r*.
stuur naar rechts. De groene
berm met de sloot en de wei
landen daarachter gunnen hem
misschien een ontsnappingsmo
gelijkheid. Maar de berm is ge
flankeerd door bomen. De rech
terkant van' de Iso Grifo heeft
al een stuk schors weggeslagen
van een meter. De zware wagen
verandert van richting en knalt
in tomeloze vaart met de flank
tegen de volgende boom. De ge
volgen zijn ontzettend. De Iso
scheurt, in twee stukken.
Het voorste gedeelte suist voor
de boom langs en boort zich in
de slootkant.. De achterzijde
slaat weg achter de boom en
komt twintig meter verder tot
stilstand. De ruiten zijn als één
stuk uit de sponningen gespron
gen en hangen over het hek
van prikkeldraad aan de andere
kant van de sloot. Een laken
van glas, glinsterend in de zon.
GEEN PIJN
Herman van Ree ligt in de
sloot. De dood kwam snel, hij
heeft waarschijnlijk geen pijn
gevoeld. Door de klap togen de
boom ie zijn bovenlichaam fi
naal ingedrukt. Opper Van der
Heyden. snel ter plaatse, con
stateert bovendien een gebroken
kaak. De radio van de Iso Grifo
speelt" nog. maar niemand
merkt. het. Marche Funèhre in
vierkwartsmaat, macaber einde
van een jong leven.
De politie verricht het routi
ne-onderzoek, Uit een porte
feuille komen kleurenfoto's te
voorschijn van een schitterend
landhuis, een lachende jonge
vrouw met twee wuivende kleine
meisjes, een wit jacht op blauw
water. Op dat moment is in
Bussum de tafel gedekt. Een
gezin wacht op vader. Het
wachten duurt lang vandaag.
Morgen is hef, pinksteren.
Waanzinnige drukte op alle we
gen. Op wie van u zal vergeefs
worden gewacht.
PAUL VAN BECKUM
ENSCHEDE (GPD) —Op 14 mei
1944) werd de dienstplichtig militair
Jan Gaartman (26) ingedeeld bij
staf II van het 32ste regiment infan-
J terie voor het café Het Posthuis in
Moordrecht doodgeschoten door een
jonge luitenant van het zevende re-
giment infanterie. Omtrent de be
weegreden van deze eerst dezer da
gen aan de openbaarheid prijsgege
ven executie tastten we in het duis-
ter, tot we gisteravond in een riante
flat In een van de buitenwijken van
Enschede tegenover de gepensioneer
de overste J. B. F. Blok zitten, die
ais beroepsluitenant dertig jaar gele
den het fatale schot loste. Waarom?
„De inval van de Duitsers veroor
zaakte in Nederland ook in het leger
paniek. De herhaalde waarschuwin
gen voor de radio en de geruchten
dat Duitse militairen in burgerkle
ding in Nederland rondliepen, ver
wekten grote spanningen. Daarnaast
kregen we te doen met lichtkogels,
waarvan we na intensief speuren de
herkomst niet konden vaststellen.
Rotterdam werd in brand gebombar
deerd Het werd me allemaal teveel
op een moment was ik mezelf niet
meer. Toen ik dan ook in Moordrecht
een man op straat zag in een over
all was ik er met myn totaal over
spannen gemoed vast van ovèrtuigd
dat is een Duitse spion. Ik trok myn
pistool en schoot hem door het hoofd.
Er is geen enkele woordenwisseling
aan voorafgegaan. Ik deed het in een
vreselijk overspannen toestand. Ik
ben naar Den Haag gebracht, waar
ik ongeveer een maand in een rust
huis ben opgenomen".
Doorgegeven
„De zaak is onmiddellijk doorgege-
ven naar de militaire krijgsraad in
j Den Haag, waar de stukken zijn op
gemaakt. De capitulatie is waar-
schynlyk oorzaak geweest, dat ik er
nooit meer iets van heb gehoord. Wij
DEN HAAG <GPD> Drs J W
de Pous zal een herbenoeming tot
voorzitter van de Sociaal Eco
nomische Raad aanvaarden. Na en
kele uren beraad heeft de SER gis
teren toch besloten een positief ad
vies over de voordracht van het ka-
i binet uit te brengen. Alleen het NKV
en het NW onthielden zich van
I stemmen.
j Deze twee vakcentrales besloten
I tenslotte niet tegen te stemmen, om-
dat besloten is een commissie een on-
i derzoek te laten instellen naar de
verenigbaarheid van het voorzitter
schap van de SER met commissaria
ten in het particuliere bedryfsleven.
Wanneer de resultaten van het on
derzoek van deze commissie bekend
zijn kan de heer De Pous beslissen
of hy akkoord gaat met de dan vast-
gestelde criteria voor het voorzitter
schap van de SER.
I raakten in krijgsgevangenschap en
I na de oorlog heb ik mijn militaire
I loopbaan voortgezet tot ik in 1967 op
I 60-jarige leeftyd als overste ben ge
pensioneerd".
„Ik heb nooit een brief van de fa
milie gehad. Wel zijn de vrouw van
Gaartman. zijn moeder en een zus
ter by my in Bussum, waar ik des
tijds woonde, geweest. Wij hebben
een hele poo6 over het gebeurde ge-
j sproken en de vrouwen namen met
een handdruk afscheid".
Nooit vergeten
„Ik heb u al verteld, dat ik het ge
heel buiten zinnen heb gedaan. Toen
ik tot het volle bewustzijn kwam van
het gebeurde heeft het me sterk aan
gegrepen en nooit meer losgela
ten. Op een gegeven moment probeer
Je het terug te dringen, maar verge
ten kun je het nooit. Nu de zaak in
de publiciteit is gekomen, voelen
mijn vrouw en ik het weer erger dan
ooit".
De weduwe van Jan Gaart
man moet in Haarlem in een onbe
woonbaar verklaarde woning met een
karig pensioentje rondkomen.
„Verschrikkelijk. Ik vind dat zij na
deze ontzettende ervaring eigenlijk
op zyn minst recht heeft op een le
ven zonder financiële zorgen".
De gepensioneerde overste Blok. die
de laatste jaren in Lunteren woonde,
doch in januari naar Enschede ver
huisde. probeert zich niet te veront
schuldigen voor het gebeurde, hij
maakt sterk de indruk er onder te
ïyden. Alles wat hij heeft trachten te
verdringen is nu weer duidelijk naar
boven gekomen door de publikatiee
in de kranten.
DEN HAAG «GPD» Een ploeg
slopers van de fa Van Eek. die gis
teren voorzichtig het puin ruimde in
de uitgebrande Haagse woning heb
ben 's middags het stoffelijk over
schot gevonden van de vermiste 22-
jarige kantoorbediende Willem D. M.
Gieling.
De recherche, die bij het puinrui
men nauwlettend toezicht hield,
neemt voorlopig aan dat de jonge
man in de nok van het pand door
rook en vuur was ingesloten. By de
latere instortingen moet zyn lichaam
zijn gevallen.
Toen de aangestoken brand
werd ontdekt bevonden zich tien per
sonen in de woning, van wie er ne
gen wisten te ontsnappen, onder
meer door uit de ramen te sprin
gen. Zeven van hen kregen verwon
dingen, doch alleen de verloofde van
de heer Gieling. de 23-jarige Mieke
de Graan moest in het ziekenhuis
worden opgenomen.
NENBURG (GPD) De Andere planologische gegevens de commissie planologie luchtvaart
van een vijfde landings- en
»n voor Schiphol brengt voor
leente Haarlemmermeer en om-
belangrijke consequenties met
*e. Ze zal een zeer nadelige
hebben op de verbindingen
de gemeente, de waterhuis-
f zal ernstig verstoord worden
tracé van rijksweg 16 zal ge
moeten worden, wat zijn neer-
I hebben op het recreatieplan
zijn dat de Boesingheliede gedoemd
zal zyn te verdwijnen de woon
kern komt op slechts enige honder
den meters afstand van de aanloop
van de baan te liggen en dat de
aanleg van een oostelijke randweg om
Haarlem in gevaar komt. Voorts
er over gesproken dat naast de vijfde
ook een zesde landings- en startbaan
zal worden aangelegd.
De feiten zyn ontleend aan een
vertrouwelijk voortgangsrapport mn
terrein, dat op niet officiële wijze in
het bezit is gekomen van de sectie
Zwanenburg-Half weg van de stichting
tegen geluidshinder. De sectie ont
hulde gisteravond de gegevens in het
cultureel centrum in Zwanenburg,
waar meer dan 300 bewoners van het
15.000 zielen tellende dorp waren sa
mengestroomd. Tot nog toe was het
rapport enkel vertrouwelijk teogezon-
den aan de burgemeester van Haar
lemmermeer en Haarlemmerliede,
provinciale staten van Noord-Hol
land. de KLM en de luchthaven
Schiphol.
In het cultureel centrum hebben
leden van de aktiegroep „de lastige
Zwanenburger" gisteravond aange
kondigd vandaag toegangswegen naar
Schiphol te zullen blokkeren. Tweede
pinksterdag wil de groep in de direc
te nabijheid van Schiphol balonnen-
en vliegerwedstrijden houden om het
luchtverkeer te ontwrichten. De
plannen werden door de Zwanenbur
gers met een stormachtig applaus be
groet.
LEEUWARDEN (GPD. —Hoewel
er aanvankelijk geen ruchtbaarheid
aan werd gegeven, blijkt nu dat er
woensdagmiddag tegen vyf uur bij
zomershuisjes de Noordlandweg in
Midsland op Terschelling een mer-
keerbom is verloren door een zeer
laag vliegende Starfighter. Er is nu
een onderzoek gaande.
Vermoedelijk is het een Duits vlieg
tuig geweest. In elk geval niet van
een Nederlandse straaljager.
DEN HAAG (ANP) Gedepu
teerde mr. H. van Riel van Zuid-
Holland stelt zich voor na zyn pen
sionering in maximaal drie jaar tijds
een geschiedenis van de Staten van
Holland te schrijven over de periode
1850-1940. Deze studie, aan de voor
bereiding waarvan hy al geruime tijd
gewerkt heeft, zal drie boekdelen
gaan omvatten van elk circa 400 pa
gina's tekst en 200 pagina's bylagen.
Mr. Van Riel wil deze studie be
langeloos verrichten, mits hy hulp
krijgt van een assistente en een se
cretaresse van het provinciaal per
soneel.
L08 ANGELES f AP) Billie Bur
ke een van de mooiste vrouwen van
haar tijd en daarna bekend op het
toneel en voor de film als een come
dienne van groot formaat ls in Los
Angeles overleden. Zij is 84 Jaal
oud geworden. In films als „The
Wizard of Oz' '..dinner at eight" en
..The man who came to dinner" heeft
zy haar grote komische talent kun
nen ontplooien.
DEN HAAG (GPD) Met een
snelle en doeltreffende gree.p heeft
gerechtsdeurwaarder W. J. Bikber-
gen gisteren ter zitting van 't Haag
se Gerechtshof een man ontwapend,
die plotseling een enorm mes trok.
De 46-jarige behanger Tinus stond
in hoger beroep terecht wegens be
dreiging van zijn ex-echtgenote. „Te-
rlngwyf. ik zal je aan stukken snij
den". had hij geroepen. In dit geval
gelukkig geen daden maar woorden,
die niettemin door de politierechter
waren gehonoreerd met twee weken
voorwaardelijke gevangenisstraf en
100 gulden boete. De procureur-ge
neraal b\j het Hof eiste gisteren twee
weken voorwaardelyk en een boete
van f 250,
„Zeg nou eens eerlyk. heb ik je
ooit mishandeld?", riep Tinus tot zyn
ex-vrouw, die ter zitting als getuige
optrad.
„Jazeker", antwoordde de dame.
„Je hebt me eens m'n keel dichtge
knepen en me in m'n ribben ge
schopt".
..Ach wat. ik ben nu eenmaal een
impulsief mens", riep Tinus, „maar
ik heb Je toch nooit bedreigd met dit
mes!" En meteen haalde htf een af
schuwelijk groot behangersmes te
voorschyn waarmee hy wild zwaai
de.
Voordat ieder in de zaal goed en
wel besefte, wat er gebeurde werd
Tinus het mes uit de hand gegrist
door deurwaarder Bikbergen. „Geeft
u dat maar hier. U krygt het straks
buiten wel weer terug", zei de koene
gerechtsdienaar, terwijl hy zich met
hat mes de zaal uit spoedde
