sterkste V00R NIEUWE
„MEI-RE VOLTE"
Vixon verloor
roeven
CHINA EN MOSKOU
PLEGEN OVERLEG
de tragiek van een vernieuwer
new
Ag:
kapittelt
Jerimia's
erwarring onder de zwijgende meerderheid in VS PARIJS BANG
Ex-minister
in Dublin
beschuldigt
Britse BVD
TEBDAG MEI I87Q
LEID3CH DAGBLAD
PAGINA t
Wan on>3* oor respondent)
fABHIJfOTCm ëGPDJ Het enige passende woord voor de stem-
ig in de Verenigde Staten is verwarring. Be conservatieve aan-
gers van president Nixon zijn venaard over de intensiteit van
losgebarsten anti-oorlogssentiment. De demonstranten en jeug-
betogers zijn venaard over wat zij als een gebroken belof te zien
i de regering. En tenslotte is iedereen verward over officiële ver-
die elkaar tegensprekenen die het gevoel van onzeker-
i hebben gecreëerd over de beleidsvoering in de hoogste regionen
i de regering
Als er dan ook sprake van een cri
sis is in Amerika, dan is het niet al
leen een crisis onder de jongeren,
maar ook een ernstige crisis im de
boezem van de Nixon-regering zelf.
Het is vooral dit laatste dat ook de
bedaardere politici doet vrezen dat
de president zijn greep op het land
en op zijn eigen regeringsapparaat
heeft verloren.
Terugblikkend op de afgelopen
week leek het gedurende de 24 uur
nadat de president zich op 30 april
per televisie met zijn Cambodja-ver
klaring tot het volk had gewend, alsof
de militaire onderneming Inderdaad
de steun kon hebben van de bevol
king. Nixon's sombere voordracht
wekte de indruk dat het om een his
torische en beslissende operatie ging,
te vergelijken met de verovering van
de Hitler-bunker. De verwachting
werd gewekt dat het welslagen van
de expeditie het langverbeide einde
van de oorlog zou betekenen.
Vice-president Spiro T. Ag
new heeft gisteravond beweerd
dat een groep, die doorgaans
bestaat uit „cholerische jonge
intellectuelen en vermoeide, ver
bitterde ouderen** felle aanval
len doen op de Cambodja-polt-
tlek van president Nixon.
In een rede aan een Republi
keins diner in Boise, in de staat
Idaho, beschuldigde Agnew de
Democratische senator J. W.
Fulbright, de voorzitter van de
senaatscommissie voor Buiten
landse Betrekkingen, het meest
armzalige en meest reactionaire
pleidooi voor isolationisme te
hebben gehouden, dat ooit in de
Senaat is gehoord sinds de tijd
van voor de Tweede Wereld
oorlog.
Terwijl het grootste gedeelte
van zijn rede in beslag genomen
werd door een kalm gestelde
verdediging van Nixons beslis
sing om Amerikaanse troepen
naar Cambodja te sturen, slaag
de Agnew er in nog enkele voor
hem karakteristieke opmerkin-
gen in zijn tekst te verwerken,
een dag nadat van de zijde van
het Witte Huis was vernomen
'J dat de retoriek van zijn rede-
voeringen in de toekomst wat
i getemperd zou worden.
Agnew vertelde zijn toehoor-
ders in Boise dat op ieder be
langrijk moment in de Ameri
kaanse geschiedenis wel een
aantal „JeremiaV aan de dis-
cussie had deelgenomen, „door-
gaans een sombere coalitie van
cholerische jonge intellectuelen
Ie en vermoeide, verbitterde oude-
De Jeremia's, zo zei hij, „heb-
ben in de afgelopen week hnn
inspanningen verdubbeld, en
hun aanvallen tegen de Viet-
namisering, tegen onze politiek
in Laos en nu tegen Cambodja
ten top gevoerd".
•I
Agnew sprak over „wat al-
leen maar een bewuste poging
kan zijn om de smeulende m-
I ren van oproer en onlusten
weer aan te wakkeren, die juist
waren ingedamd door de voort
durende pogingen van president
Nixon om een einde aan de oor-
w log te maken".
PARIJS OPD i Binnen één week
werd de stad Grenoble, in midden-
Frankryk. gistermorgen voor de
achtste maal opgeschrikt door de
explosie van een bom waardoor
I verwoestingen in de prefectuur
I werden aangericht. De burgemees
ter van de stad heeft de bui-gerij
j nu aangemaand samen met de po
litie een dam op te werpen tegen
deze nieuwe golf van gewelddadig
heden.
DUBLIN «Reuter» Een Ierse
oud-minister heeft vrijdag in het
parlement de Britse geheime dienst
ervan beschuldigd de crisis in het
Ierse kabinet te hebben veroorzaakt.
Herinnering
De volgende morgen, als was het
om de ernst van dit gewichtige
ogenblik te illustreren, verscheen
president Nixon voor dag en dauw bij
het ministerie van Defensie waar hi)
zich door de chefs van staven van
de strijdkrachten liet inlichten over
het verloop van de invasie van Cam
bodja. De sfeer riep herinneringen
op aan regeringsleiders uit de Twee
de wereldoorlog, die zich aan de
vooravond van een beslissende veld
slag naar het hoofdkwartier begaven
om symbolisch zo dicht mogelijk bij
het. gebeuren zelf te zijn.
Na afloop van zijn ontmoeting met
de generaal hield de president een
kort praatje in de hal met Pentagon-
employ's. Met enige omhaal vertel
de hij hoe hij tot laat in de nacht en
morgen aan zijn redevoering had ge
werkt. en hoe hij aan het eind „de
gebruikelijke flauwekul" (zijn eigen
woorden van het oproepen van de
bevolking om hem te steunen, er in
had verwerkt. Daarna kwam zijn nu
omstreden opmerking over het
schorriemorrieaan de universitei
ten dat niets beters wist te doen dan
gebouwen in brand te steken.
Het typeert de handelwijze van de
regering dat men, toen bleek welk
katalyserend effect deze opmerking
had op de'studenten, in de daarop
volgende dagen probeerde 't incident
te verdoezelen. Eerst werd gesugge
reerd dat de president deze opmer
king niet voor radio of televisie had
bedoeld (alsof de betekenis ervan
daardoor veranderde) hoewel fotogra
fen en televisieverslaggevers met mi
crofoons om hem heen stonden. Toen
deze versie niet langer te handhaven
bleek, werd vervolgens gezegd dat
de president de term had gebruikt
met betrekking op de studenten die
onlangs een gebouw in brand staken,
waar het onvervangbare levenswerk
aan aantekeningen en geschriften
van een professor verloren ging.
treert echter het patroon van de door het Witte Huis in naam van Duizenden mensen waren gis-
beleidsvoering van de regering en het I de president bekend gemaakt, en die 1 teren op weg naar de Amerikaan-
is de grootste reden waarom men nu j een toon had van: Ik heb jullie al se hoofdstad om deel te nemen
in brede lagen van de bevolking geen lang genoeg gewaarschuwd en nu zie aan de massa-betoging tegen de
vertrouwen meer heeft in de presi
dent en zijn medewerkers. Uitlatin
gen en mededelingen van Nixon en
zijn ministers worden gewantrouwd
als op zyn best halve waarheden,
waarachter de eigenlijke bedoelingen
schuil gaan.
Dit verdoezelingspatroon was in
de afgelopen week keer op keer terug
te vinden. Het ministerie van Defen
sie maakte officieel drie bombarde
menten op Noord-Vietnam bekend,
terwijl het er vier bleken te zijn.
Minister van Defensie Laird, de pre-
je wat er kan gebeuren deze twee
officiële reacties waren de druppels
die de maat deden overlopen.
Details
oorlog in Indo-China die vandaag
wordt gehouden. Vele jongeren
waren gisteren al aanwezig bij
het Capitool om de meningen van
senatoren en andere Congres
leden te horen.
waardoor twee ministers naar huis
werden gestuurd.
De beschuldiging werd geuit door
de oud-minister van plaatselijk be
stuur Keving Boland, die enige da
gen geleden uit solidariteit met de
ontslagen ministers zijn portefeuille
beschikbaar stelde. Premier Lynch
verwijderde de bewindslieden van
Financiën en Landbouw, resp. Char
les Haughey en Neil Blaney. uit de
regering omdat zij betrokken zou
den zyn geweest bij een poging om
illegaal wapens in te voeren ten be
hoeve van de rooms-katholieke min
derheid in Noord-Ierland.
Boland verklaarde dat de Britten
Onmiddellijk na de ontploffing zette
de politie gisterochtend de hele
stad af. terwyl op de bekende
verdachte adressen invallen wer
den gedaan, zonder enig resultaat»
Niettemin hadden de daders een
visitekaartje achtergelaten in de
vorm van de initialen G. R. 2
Groupe Revolutionnaire no. 2) die
op de muren en de trottoirs van
en voor de prefectuur waren ge
kalkt.
De verdenking van de politie gaa*
in de richting v. d. Mao-commu-
nisten wier Jeugdige leider, de be
kende Sorbonne-docent Alain Gels-
mar, met zijn oppercommando vo
rige week juist enkele dagen in
Grenoble had vertoefd. De moge
lijkheid van fascistische provoca
ties wordt evenmin helemaal uit
gesloten.
De angst voor een herhaling van de
gebeurtenissen uit mei 1968 is in
tussen ook weer naar Pai-ys over
geslagen, waar de prefect van po
litie gisteren zijn voornaamste me
dewerkers rond zich verenigde om
een plan van actie of van te
genactie op te 6tellen. Ingevol
ge dat plan kon men gisteren in
Parijs een verhoogde activiteit van
de oproerpolitie constateren die
zich in overvalwagens in de om
geving der belangrijkste ministe
ries en andere overheidsgebouwen
had opgesteld.
Br zijn meer d«Mls die het wan- nam-beleid van Washington wordt
trouwen versterken. Uit Zliid-Viet- gesteund door de bevolking. Het ie
nam wordt nu bericht dat de gene- n0« n'et overzien welke gevolgen Jf—J°™ z^n '*n
raait oorspronkelijk een invasie-plan I dk hebben voor de afwikkeling Noord-Ielland en dat de
voor Cambodja hadden opgesteld van de oorlog, maar liet is vrijwel daar sterk 'Ukt °P de sltuaüe m de
dat veel beperkter was in omvang zekei' dat welke militaüe successen er
dan de huidige operatie. De gene- Cambodja geboekt zullen
raals concludeerden echter uit Nixons worden, het Vietnam-beleid van
Nixon noemde een termijn van zes j
tot acht weken I. en wijzigden daar-
na de opzet om een groter gebied
van Cambodja te bestrijken. Als j
amateur kan men zich alleen af-
vragen hoe het dan met de Coördi-
perbevel is gesteld.
Een dergelyke vraag is op te wer
pen. nu bekend is geworden dat mi-
nister van Binnenlandse Zaken Wal
ter Hichel de president tweemaal in
de afgelopen vyftien maanden min of
meer uitvoerig heeft kunnen spre
ken en dat zijn verzoeken om an
dere ontmoetingen door stafleden in
het Witte Huis werden afgewezen.
Ook zou dr. Henry Kissinger. Nixons
belangrijkste adviseur voor de bui
tenlandse politiek, de minister twee-
MR. H. L. LEFFELAAR
sident zelf, in feite niemand in rede van 30 april dat zy veel lan- j Nlxon schipbreuk heeft geleden.
Washington zou iets van het extra j ger de tyd hadden dan zij dachten
bombardement hebben geweten heb-
ben een situatie, die. als zij juist
is, een verontrustend beeld geeft van
de communicatie in de regering.
In de verklaring over de bombar
dementen werd omzichtig gebruik ge-
maakt van de typisch door public re- natie van het Witte Huis en het op
lationsmannen bedachte term „be
schermende reactie"-vluchten. ken
nelijk om de aanvallen wat aan
vaardbaarder te maken.
Dit gebruik van public relations-
termen is een karakteristiek voor het
gedragspatroon van officieel Wash
ington. De invasie in Cambodja was
geen „invasie", maar een „uitval"
incursion». Amerikaanse militaire
experts die bij het Zuidvietnamese le
ger zijn ingedeeld, zijn geen toege
voegde soldaten, maar „adviseurs",
het ten voordele van de Zuidvietna
mese regering beïnvloeden van de
plattelandsbevolking is geen politieke
propaganda bedrijven, maar het „pa-
cifiseren" van de bewoners. Deze voor
keur voor eufemismen was al waar
daar sterk lijkt op
rest van Ierland voor de Ierse op
stand tegen de Britten in 1916. Vol-
wapensmokkel uit de koker van de
Britse geheime dienst gekomen, die
zich al eerder aan „anti-Ierse acties"
had schuldig gemaakt.
Boland, Haughey en Blaney zijn
voorstandera van een krachtige po
litiek om de zes graafschappen van
Noord-Ierland bij de Ierse republiek
te voegen. Premier Lynch staat een
behoedzamer beleid voor.
Haughey ontkende dat hy iets te
maken had gehad met enig kom-
plot voor het smokkelen van wa
pens. De eerste-minister heeft intus
sen de drie opengevallen plaatsen in
gens hem was het verhaal van de i zyn kabinet weer opgevuld.
Tijdelijke toenadering door eonfiiet Indo-China
LONDEN (AP, Reuter) Waar-sche minister van Defensie maar- Westen als in het Oosten".
nemers in de Chinese en Russische I schalk Gretsjko gisteren weer een
hoofdsteden menen dat door de uit- scherpe uitval gedaan tegen het be-
breiding van het conflict in Indo- leid van president Nixon.
China de Sow jet-Unie en China De Russische minister veroordeelde
beide te kennen hebben gegeven dat het Amerikaanse offensief in Cam-
rij hun conflicten, althans voorlopig. bodja en de „barbaarse" bombarde-
maal hebben verboden om een uit- l v,mrri_utatn,m w„v-
v. 1 willen bijleggen. De weg zou geopend
nodiging van de Sow.,et-Urne om tijdelijke verroenlug.
Moskou te bezoeken, te nemen. JNaar verluldtJis een hose Russi5Che
De president heeft in de afgelopen lomaat in de chtneM hoofdstad
meuten op Noord-Vietnam en waar
schuwde dat zulke handelingen niet
ongestraft kunnen blijven. Op een
bijeenkomst in het Kremlin bij de
dagen een aantal ontmoetingen ge- Peking aangekomen met een pakket j 25ste verjaardag van de Duitse capi-
had met studenten en professoren.voorstellen om gezamenlyk maatre- tulatie zei hy: „De Verenigde Staten
te nemen in de documenten die ty- en de hcop van zyn medewerkers is. j ,en uit werken voor hulp breiden hun militaire activiteit op
dens Nixons verkiezingscampagne ten dat dit zijn image zal herstellen als bevrijdingsbewegingen in Indo- het grondgebied van Laos uit. hebben
behoeve van de pers werden opge- j iemand die begrip heeft voor de jon- ohina en Hanoi. met hun agressietroepen een invasie
steld, en die de kleffe hand verrie- I geren Maar het zijn precies deze
den van zijn uit de reclamewereld public relationsachtige gebaren die
van New York aangetrokken mede- de jongeren tegen de borst stuiten,
werkers. Men verlangt geen gestes die een
Was Nixons gebruik van de term j indruk moeten wekken, maar gestes
„schorriemorrie" het begin van de die van een persoonlijke betrokken-
r-„scnorriemoirie net oegin van ae aie
Maar bij lezing van de transcriptie kentering in de publieke opinie, de heid en inzet getuigen,
van wat de president die morgen zei. bood van de vier studenten in Kent,1 De omvang van het landelijke pro
kan men nnergens het verband met I Qhio, werd de definitieve water- test, de intensiteit en verbetenheid
die gebeurtenis terugvinden.
scheiding. De rede van vice-presi-
P3trOOIl I c'ent Agnew kort daarop, waarin hij
terloops inging op de tragedie om
ervan hebben duidelijk gemaakt dat
de Nixon-regering zich niet meer kan
beroepen op de „zwijgende meerder-
Deze gang van zaken, op zichzelf I daarna weer zijn botte aanvallen op j heid". Dit betekent dat de regering
maar relatief belangrijk in de reeks I de studenten te hervatten en de on- zijn sterkste troef heeft verloren omtegen de VS.
Chinese functionarissen in de van Cambodja uitgevoerd en zonder
Britse hoofdstad laten doorscheme- plichtplegingen de neutraliteit van
ren dat het gevolg van het Ameri- dat land geschonden. Het wordt tijd
kaanse optreden een vergaande inte- dat de imperialistische agressors zich
gratie van progressieve, nationalist!
sche groeperingen in Indo-China is.
Sommige zegslieden met goede rela
ties in Chinese kringen gaan zelfs
zo ver dat ze beweren dat de guer
rillastrijders in Noord- en Zuid-
Vietnam, Cambodja en Laos een mi
herinneren dat het al lang geleden
is dat inbreuken op de vryheid en
onafhankelijkheid van volKeren on
gestraft konden blijven".
Moskou trok „de ernstigste conclu
sies uit de verandering van de mili
taire en politieke stiuatie in het Ver-
litair opperbevel gaan instellen voor j re Oosten. Wij hebben alle nodige
een betere coördinatie van de strijd maatregelen genomen, en zullen dat
blijven doen. voor een sterke en on-
van gebeurtenissen die volgde, illus- begrijpelijk ongevoelige verklaring I Hanoi te overtuigen dat het Viet- In een donderrede heeft de Russi- verwoestbare defensie zowel in het I kernbewapening.
Minder hard was Gretsjko in zijn
woorden voor West-Duitsland. Het
Russische volk was er „ten volle van
overtuigd dat de toekomst van de
Duitse Bondsrepubliek en haar be
volking niet ligt in nieuwe oorlogs-
avonturen maar in vrede en samen
werking met andere volkeren en sta
ten, met inbegrip van de Sow jet-
Unie".
Westerse waarnemers zagen in de
toon van deze passage een mogelijk
verzoeningsgebaar aan de vooravond
van de hervatting der besprekingen
met Bonn over de mogelijkheid van
een bilateraal niet aanvalsverdrag.
De Westduitse staatssecretaris Egon
Bahr keert mogen naar Moskou terug
om de verkennende besprekingen, die
hy in februari begon, voort te zet
ten.
Opmerkelijk gezien de harde taal
van Gretsjko waren de woorden van
president Nixon tydens zyn van
nacht gehouden persconferentie, dat
er een positief resultaat te verwach
ten was van de besprekingen in We
nen met de Sowjet-Unie over een
wederzydse vermindering van de
De gebeurtenissen in de afgelopen week in
'raag waar een Russische delegatie met aan
hoofd premier Kosigin, partijleider Brezj-
»ew en minister van Buitenlandse Zaken Gro-
miko een verdrag tot Avederzijdse bijstand voor
wintig jaar ondertekende heeft nog weer eens
le aandacht gericht op de positie van Alexan-
Ier Doebtsek. De held uit de lente van Praag
lie het Tsjechoslowaakse communisme een men-
0 lelijk gezicht gaf zonder daarby een aantal
narxistische waarden over boord te gooien, slijt
iu, verstoten uit alle andere functies, zyn tijd
'op een tweederangs ambassadeurspost in Tur-
tije. Onze oorrespondent in Wenen An Salo-
^monson gaat nog eens uitvoerig in op de ont
sinds hij aan de macht kwam tot
lan zijn val; daarbij stelt ze de figuur Doebt-
iek centraal.
2 Op 5 januari 1968 volgt Alexander Doebtsek
Howotni op als eerste secretaris van de Tsjecho
slowaakse communistische partij. Zyn invloed
en populariteit onder de bevolking nemen snel
toe. Zijn in de lente van 1968 bekendgemaakt
ictieprogramma veroorzaakt een storm van
enthousiasme en zyn unieke positie komt dui-
delijk tot uiting by de bezoeken' van Tito van
Joego-Slavië en Ceaoesescoe van Roemenië op
^9. resp. 15 augustus 1968. Stormachtige ovaties
begeleiden gastheer en gast. waar ze zich ook
B vertonen. In schrille tegenstelling daarmee staat
het bezoek van Ulbricht van de DDR aan Kar-
lowi Wari op 12 augustus 1968: de bevolking
0 neemt daar geen enkele notitie van.
8^ 3
Op 21 augustus wordt Doebtsek tezamen met
de andere hervormers door de Russische bezet
tingstroepen gearresteerd, omdat hy geweigerd
heeft op de voorwaarden van de collaborateurs
en de Russische leiders in te gaan. Op 22 augus
tus wordt hy met de anderen naar Moskou over
gebracht. De Russische pers noemt hem een
„verrader". In een fabriek buiten Praag wordt
in het geheim de 24ste buitengewone partydag
geopend: 1095 gedelegeerden herkiezen eenstem
mig Doebtsek als partysecretaris.
Op 24 augustus wordt Doebtsek. dankzy het
dreigement van president Swoboda om zelf
moord te plegen, by de onderhandelingen met
de Russische leiders betrokken. Tydens zyn ver-
blyf in Moskou wordt hij echter doorlopend „be
werkt" met folteringen' en slapeloosheid. Op 26
augustus bevestigt een geheime partydag in
Slowakije Doebtsek eveneens in zijn functies.
Op 27 augustus keert Doebtsek naar Praag te
rug en roept in een zeer bewogen toespraak voor
radio en televisie het volk op tot rust en disci
pline.
Vrijwel direct hierna wordt begonnen met de
geleidelyke vervanging van de hervormers in
de sleutelposities door collaborateurs. Op 31
augustus wordt de toekomstige partyleider
Joestaw Hoesak tot lid van het partijpresidium
benoemd. De leiding* van de massamedia gaat
over in handen van orthodoxen. Een vooreen-
suur wordt ingevoerd. Op de plenaire vergade
ring van het Centrale Comité van 14 tot 11 no
vember 1968 wordt het actieprogramma van de
hervormers uit de „Praagse lente" byna geheel
geannuleerd. By die gelegenheid wordt de toe
komstige premier Loebomir Strougal tot party-
leider van Tsjechië benoemd. Doebtsek stelt zich
achter al deze maatregelen in de overweging,
een volk zodoende voor gevaarlijke emotionele
excesssen te behoeden en de Russen ervan te
overtuigen, dat de party de situatie weer onder
controle heeft.
In december begint de stryd om de grote her
vormer Smrkowski en om diens functie als par
lementsvoorzitter. welke functie Hoesak voor
een Slowaak opeist. Deze stryd ontaardt in een
krachtmeting tussen liervormers en orthodoxen.
Op 8 januari 1969 spreekt Doebtsek voor radio
en televisie tot de bevolking en verzoekt haai
de kwestie-Smrkowski niet te dramatiseren. Hy
verzoekt tevens de metaalvakbond de aange
kondigde staking voor Smrkowski achterwege te
laten.
Smrkowski wordt opgevolgd door Kolotka. De
hei-vormers, met de studenten en arbeiders, heb
ben daarmee deze stryd verloren. De censuur
wordt gestadig verscherpt; in alle organisaties
verliezen de progressieve groepen zienderogen
terrein'. Doebtsek blijft echter vechten om zyn
positie te behouden en althans de ernstige re-
pressailles van de kant van de wraakzuchtige
orthodoxen tegen de bevolking te voorkomen.
Op 5 februari spreekt Doebtsek in het Con
grespaleis 1700 officieren toe en zegt, dat de
politieke ontwikkeling nu weer in handen van
de party is. Op 24 februari spreekt Doebtsek het
Volksleger toe en zegt dat de existentie van
Tsjecho-Slowakye alleen denkbaar is in het ka
der van een nauwe vriendschap ifiet de Sowjet-
Unie. Op 17 maart presideert Doebtsek de top
conferentie van het Warschaupact in Boedapest
en documenteert daarmee voor de hele wereld
zyn totale onderwerping aan Breznjew.
Tegeüjkertyd worden de aanvallen uit ortho
doxe kringen op Doebtsek steeds feller. Op 29
maart wint het Tsjechoslowaakse yshockeyteam
in Stockholm met 4-3 van de Russen. In de
feestroes wordt het Aeroflotkantoor in Praag
vernield. Zeer waarschynlyk is het een provo
catie van de orthodoxen geweest. Daarmee is
Doebtseks lot bezegeld. Op 3 april spreekt hy.
de enige politieke leider die nog genoeg invloed
bezit, via radio en televisie tot de bevolking en
zegt, dat deze crisis even ernstig is als die op
21 augustus 1968. Maar tegelykertyd oefent, het
partypresidium al ernstige kritiek op Doebtsek
persoonlyk uit.
Op 16 april worden de tien zwaarste collabora
teurs officieel gerehabiliteerd, hetgeen gelijk
staat aan een openlyke desavouering van Doebt
sek. Op 17 april wordt Doebtsek door de ple
naire vergadering van het Centrale Comité af
gezet als eerste secretaris van de partij. Het
partij presidium wordt van alle hervormers ge
zuiverd. De reactie van de bevolking is dermate
'heftig, dat Doebtsek als pleister op de wonde
op 28 april tot voorzitter van beide kamers van
het parlement wordt benoemd, maar op dezelfde
dag oefent het partyblad „Roede Prawo" scherpe
kritiek op Doebtsek.
Hoewel Doebtsek als parlementsvoorzitter ei-
genlyk tweede man in de staatshierarchie is.
bezoeken Swoboda en de nieuwe party leider
Hoesak op 7 mei zonder Doebtsek het Russi
sche bezettingsleger ter gelegenheid van de 24ste
bevrydingsdag, waaruit blykt dat Doebtsek in
feite al van alle macht beroofd is. Gedurende
de zomer gaan de zuiveringen verder en wordt
de totale uitschakeling van Doebtsek voorbe
reid.
Op 15 december 1969 wordt Doebtsek tot
Tsjechoslo waaks ambassadeur in Ankara be
noemd, maar zyn vertrek wordt op het laatste
nippertje uitgesteld. Later blijkt, dat de prys
/oor dat vertrek moet worden betaald in de
vorm van uittreden uit het Centrale Comité.
Op de plenaire vergadering van het Centrale
Comité van 28 tot 30 januari 1970 wordt Doebt
sek uit het Centrale Comité gezet. Begin februari
vertrekt hy naar Ankara. De stewardessen, die
hem op het vliegveld van Praag bloemen aan
bieden. worden op staande voet ontslagen: By
aankomst in Ankara brengt Doebtsek nog voor
hij zelfs zijn geloofsbrieven aan de president
van Turkije heeft overhandigd, een bezoek aan
de Russische ambassadeur, hetgeen zyn positie
overduidelijk documenteert.
On 21 maart 1970 wordt Doebtsek als lid van
de Tsjechoslowaakse communistische party ge
schorst Meteen daarna wordt de haatcampagne
tegen hem verscherpt. Pikante foto's van hem
met een bekend zangeres in bed worden in om
loop gebracht. Grote ruchtbaarheid wordt er aan
opgerolde ..Doebtsek-clubs" gegeven. De druk
van de orthodoxe vleugel om met Doebtsek in
een monsterproces definitief af te rekenen,
wordt steeds sterker Een jaar lang heeft party
leider Hoesak zich daartegen met succes verzet.
Hoe lang nog?
AN SALOMON SON*
