Oppositie tegen Nixon
formeert
zich
LENIN EN DE DERDE WERELD
Oeganda
naast
bedrijven
Speculaties over uitbreiding offensief in Cambodja
Cox en Hewitt
in de eindstrijd
Damesvoetbal bij
Bayern Miincben
Jeugdconferentie
van de VN
heeft geldtekort
Kerkelijk
protest tegen
apartheid
AMERIKAANSE KOGEL DOOR DE PAGODE....
ZELF BED
OPMAKEN
Touwtrekken
rond lot
Soebandrio
LOGISCH
jATERDAG J MEI 1970
LEIDSCB DAGBLAD
PAGINA
WASHINGTON GPDi Huisvrouwen, studenten en senatoren
zijn in actie gekomen tegen president Nixons besluit om Amerikaan
se troepen in te zetten in Cambodja. Maar terwijl de oppositie zich
formeerde, bracht president Nixon gisteren in alle vroegte (om half
acht) een bezoek aan het Pentagon en liet in een losse opmerking
doorschemeren dat een verdere uitbreiding van het offensief te ver
wachten ivas. Nixon had het bij die gelegenheid ook over het „schor
riemorrie" dat universiteitsgebouwen in brand stak en anti-oorlogs-
demonstraties organiseerdeen vergeleek hen men de dappere en
I nobele Amerikaanse soldaten die in een ver land hun leven waag-
De eerste berichten over de Cam
bodjaanse actie melden een snelle op
mars, waarbij echter weinig te mer
ken was van de aanwezigheid van de
Vietcong. Zes Amerikanen zouden in
de eerste uren zyn gesneuveld, vtff
helikopters werden neergeschoten.
Nixons zinspeling op een uitbrei
ding van het offensief verwast ver
moedelijk naar nog drie andere ge
bieden langs de Vietnamees-Cambod-
laanse grens, waar volgens de Ameri-
laanse militaire inlichtingendienst
Vietcong zich min of meer perma
nent heeft genesteld. Een daarvan is
ten zuiden van de zogenaamde „pa
pegaaienbek", waar nu een 10.000
Zuid-Vietnamese troepen en enkele
honderden Amerikaanse „adviseurs"
zijn ingezet. De ander twee bevinden
tich ten noorden van het gebied dat
bekend staat als de „vishaak", en
waar sinds eergisteren 8000 Amerika,
nen en 12.000 Zuid-Vietnamezen aan
hun opmars in Cambodja zijn begon
nen. De president scheen erop te
dulden dat ook deze drie gebieden
jullen worden aangevallen.
Fel
De reactie op Nixons besluit varieer
de van voorzichtige steun tot felle
verontwaardiging. De senaatscommis
sie voor Buitenlandse Betrekkingen
vroeg onder leiding van senator Wil
liam Fulbright om een persoonlijke
bijeenkomst met de president, een on
gebruikelijke procedure die voor het
laatst plaats vond in 1919, toen de
commissie president Woodrow Wil
son aan de tand voelde over zijn be
leid ten aanzien van de toen in op
richting zijnde Volkerenbond (Wil
son was een voorstander van Ameri
kaanse toetreding, maar hü slaagde
er niet in de Amerikaanse publieke
aan talrijke andere universiteiten
braken gevechten uit.
Machteloos
Het meest kenmerkende gevoel in
Washington, zowel onder de burgerij
als onder de politici, was een gevoel
van machtloosheid. In het Huis van
Afgevaardigden en in de Senaat werd
gedebatteerd over de mogelijkheid om
de president te fondsen te ontzeggen
voor deze militaire onderneming, die
vreemd genoeg, eerst bekend stond
als "operation total victory", maar
die later werd aangeduid als "ope
ration shoemaker". Het is echter niet
te verwachten dat het congres tot
deze stap zal overgaan.
De Republikeinse senator George
Aiken zei dat het Cambodjaanse
avontuur de Republikeinen duur zou
komen te staan in de aanstaande
verkiezingen. Onder de Democraten
herleefde de hoop. dat men er toch
in zou kunnen slagen het land voor
zich te winnen. Maar wanneer presi
dent Nixon's gok, want iets anders
kan men het niet noemen, goed af
loopt. dan zal het voor de kiezers nog
ruimschoots tyd zijn om hun stem op
Nixon's partij uit te brengen. Ook
daar heeft Nixon op gegokt.
Mr. H. L. LEFEELAAR
Oud-president Johnson heeft giste
ren op een bijeenkomst van demo
craten in Chicago gezegd dat alle
Amerikanen zich achter president
Nixon moeten scharen in de Cam
bodjaanse crisis. Hanoi moet tot rede
worden gebracht, zei hij, en ik hoop
dat de stem van onze president niet
verdrinkt in andere stemmen die niet
alle feiten kennen en niet zo'n grote
verantwordelijkheid dragen.
opninie te mobiliseren). De bijeen
komst met Nixon is vastgesteld op
aanstaande dinsdag om vijf uur. De
president heeft daarvoor ook eenzelf,
de oommissie van het huis van afge
vaardigden uitgenodigd een groep
die sympathieker tegenover hem staat
dan Fulbright en zijn collega's.
Gevraagd naar zijn mening over
een reactie van het Amerikaanse volk
op zijn beslissing, zei Nixon voor
zichtig: „Ik heb er geen oordeel over
of de mensen erachter staan. Ik heb
gedaan wat ik het beste vond, en als
deze onderneming slaagt, dan
mmm ".HU maakte de zin
niet af, maar scheen te willen im
pliceren dat het volk dan wel achter
hem zou staan.
Ernstig
Senator Albert Gore, ook een lid
van de commissie voor buitenlandse
betrekkingen, sprak van „een zeer
ernstige situatie" en een „dreigend
grondwettelijke crisis". Met dit laat
ste doelde hU op de omstandigheid,
dat het Congres niet door de presi
dent werd geraadpleegd. „Ons land
staat op het punt om door onderlinge
tegenstellingen verscheurd te wor
den", zei hU. De scherpste kritiek
werd geuit door senator Edward Ken
nedy, die de militaire onderneming
„waanzinnig" noemde.
In ee ntoespraak zei Kennedy o.m.:
.Nixons rede gebruikte dezelfde
worden uit het rampzalige verleden.
Woorden als „bescherming van Ame
rikaanse troepen", „het vermyden van
een smadelyke nederlaag", en „vlucht
gebieden van de Vietcong". De woor
den blUven er nog steeds uitrollen
maar ze zUn niet langer in staat
om ons in slaap te sussen. We weten
nu wat ze betekenen".
De nationale studentenvereniging
riep het congres op om de procedure
te beginnen om de president uit zyn
ambt te ontheffen. De studentenorga
nisaties omvat een 500 universiteiten
en colleges, en de leiders zeiden, dat
er ongeveer 300 achter hun oproep
stonden. Verschillende vrouwen-groe
pen tegen de oorlog hielden een pro,
testdemonstratie op de trappen van
het Congresgebouw. De studenten
mobilisatiegroep tegen de oorlog kon
digde massale betogingen aan. Aan
de universiteit van Maryland werd
door de studenten slag geleverd met
de politie, nadat een gebouw in brand
was gestoken waar studenten een re
serve-officiersopleiding krügen. Ook
BOURNEMOUTH ANP) De fi
nale herenenkelspel bU de open En
gelse tenniskampioenschappen op ver
harde banen zal gaan tussen de Brit
Mark Odx en de Zuidafrikaan Bob
Hewitt. Cox versloeg in de halve
eindstryd zyn landgenoot Battrick
met 75. 63. 64 en Hewitt re
kende af met de Joegoslaaf Pilic:
6—3. 7—5, 1—6, 6—3.
By de dames gaat de slotronde
tussen de Australische Marg .Court
en de Britse Virginia Wade. Marg.
Court schakelde in haar halve fina
le haar 18-jarige landgenote Evonne
Goolagong, de sensatie van het toer
nooi, met 6—1, 64 uit. Virginia Wa
de maakte korte metten met Judy
DaltonTegart: 62 .64.
De finale damesdubbelspel leverde
een overwinning op voor het
Australische duo Dalton-Court. Zy
zegevierden na spannende stryd met
62, 68, 75 over het Amerikaan
se tweetal King-Casals.
MUNCHEN ANP" —De Westduit-
voetbalvereniging FC Bayern
München zal binnenkort een aantal
damesvoetbalelftallen rijk zyn. Ten
minste, als Wilhelm Neudecker, de
voorzitter van Bayern München een
goede trainster kan vinden.
„Velen zullen niet kunnen laten
even fUntjes te lachen, als zU aan
damesvoetbal denken, zo schrijft hU
in het clubblad „Stadion-zeitung".
Maar. aangezien de DFB Westduit'
se Voetbalbond) het damesvoetbal
erkent, is er wat my betreft geen
principieel verschil tussen damesvoet
bal- en damesbasketbalteams Het
enige, dat ons nog ontbreekt is een
vrouw, die de training ter harte zal
nemen. Maar ook dat probleem zul
len wy wel kunnen overwinnen".
KAMPALA (Reuter» De presi
dent van Oeganda. Mil ton Obote,
heeft gisteren bekendgemaakt dat
belangrijke sectoren van het be-
dryfsleven worden genationali
seerd. De maatregel, die onmid-
dellyk van kracht wordt .omvat
o.m. de nationalisatie van de in-
en uitvoerhandel (met uitsonde
ring van de invoer van aardolie
en aardolieprodukten). De rege- caanse bisschoppen van Pretoria en
ring van Oeganda verwerft een j Johannesburg Edward Knapp-Fisher
belang van 60 pnncent in het kapi- en Leslie Stradling. hebben in een
taal van alle industrieën, de plan-
tages, banken, oliemaatschappijen, ring geprotesteerd tegen het rege-
het openbaar vervoer en de koper- ringsvoorstel om negers te weren
myn in Kilembe. President Obote als administrateurs, typisten, tele-
heeft tevens een wijziging van de fonisten en winkelbedienden in de
wet op de vakbond aangekondigd. blanke gebieden,
waardoor stakingen voortaan on
wettig zUn.
NEW YORK (Reuter) De inter
nationale jeugdconferentie die de VN
wil houden om de jongeren by de
gang van zaken in de wereld te be- de
trekken, kan misschien niet doorgaan
bij gebrek aan geld.
De conferentie, één van de hoog
tepunten van de viering van het 25-
jarig bestaan van de Verenigde Na
ties. zou op 9 juli beginnen op het name met blanke vrouwen, in het-
VN-hoofdkwartier m New York. Er zelfde kantoor werken,
is naar schatting 700.000 dollar voor
nodig, maar tot dusver hebben een
paar regeringen en particulieren niet
meer dan 29.000 dollar geschonken.
Secretaris-generaal Oe Thant zal
misschien binnenkort via radio en te-
levisie om bydragen vragen. Er zyn
750 jongelui onder de 25 jaar uit alle
delen van de wereld voor de confe
rentie uitgenodigd.
Het Leninisme kan het best worden omschreven
als de aanpassing van het marxisme aan niet-
geïndustriaiiseerde economische stelsels en aan
een maatschappij, die hoofdzakelijk uit boeren
bestaat. De wereldwijde betekenis ervan is gele
gen in de omstandigheid dat de wereld vol is van
dit soort maatschappelijke stelsels".
Zo worden de theorieën over de revolutie en de
strategische geschriften van Lenin beoordeeld
door de Amerikaan Georg Sabine in zijn „Ge
schiedenis van de politieke theorieën".
Het is een bewezen feit dat de theorieën, met
name van Lenin en in het algemeen van de Rus
sische revolutionairen, een grote aantrekkings
kracht hebben uitgeoefend op de leiders van vele
nieuwe staten in Azië en Afrika, ook al kan men
hun politiek lang niet altijd communistisch noe
men. De verklaring voor die aantrekkingskracht
Ls vierledig: de situatie in veel onderontwikkelde
landen doet sterk denken aan die van Rusland in
het. begin van de twintigste eeuw en de theorieën
van Lenin hebben het voordeel van de helderheid
en strenge systematiek. Bovendien zal vrijwel ie
dereen bereid zijn toe te geven, dat het blijkbaar
mogelijk was en is. om met gebruikmaking van
Lenins theorieën in relatief snel tempo een vol
slagen achterlijke economie te hervormen tot een
modern en machtig systeem. Tenslotte kan als
verklaring worden aangevoerd dat zowel het com
munisme als de zichzelf bevrijdende staten één
gemeenschappelijke vijand hadden: het kapita
listische westen.
De situatie waarin Rusland aan het begin van
deze eeuw verkeerde, doet inderdaad wel denken
aan die van veel onderontwikkelde landen op dit
moment. Hoewel in naam zelfstandig, was er in
1 het tsaristische Rusland sprake van een semi-
koloniale economische structuur De industrie
was er in handen van buitenlandse investeerders,
afgezien daarvan dat Rusland voor 1917 maar een
begin van industriële ontwikkeling kende, gecon
centreerd rond een paar steden. Rusland vormde
grotendeels een agrarische samenleving, zowel
economisch als politiek. Het grootste deel van
j de bevolking was analfabeet en er werd vaak
honger en armoede geleden onder de boeren, die
1 horig waren aan grootgrondbezitters. Rond het
begin van de eeuw was er ook een enorm ver
schil tussen de mens in de stad en die op het
platteland. Allemaal verschijnselen, die men ook
kan herkennen in de meeste van de nieuwe sta
ten in Azië en Afrika,
i Deze situatie dwong Lenin tot een andere theorie
van de marxistische revolutie als tot 1920 was
gehuldigd. Marx stelde voor het slagen van de
revolutie als voorwaarde, dat het feodale sy
steem van het koningschap moest zijn hervormd
tot een burgerlijke samenleving met een ontwik
kelde democratie. Daarin zou het enerzijds moge
lijk zijn het arbeidsproletariaat te mobiliseren
(boeren bestonden voor Marx nauwelijks) en tot
bewustzijn te brengen. Anderzijds zou het eco
nomische systeem zichzelf vroeg of laat opblazen
In moordende concurrentie als de ontwikkeling
maar ver p-enoeg gevorderd was.
Van geen van beide omstandigheden was in
Rusland sprake. Wilde een revolutie zichzelf daar
mogelijk maken, dan was er een andere analvse
nodig en vooral' een andere strategie Het is Le
nins grote verdienste geweest dat hij die strate
gie ontwierp en waarmaakte. Hij Doneerde name-
Mik de stelling, dat niet het proletariaat zelf de
-evolutie zou ontketenen, maar de „voorhoede
•'an het proletariaat". Die voorhoede werd niet
gevormd door arbeiders of boeren, maar door ln-
Wlectuelen uit de middenklasse: studenten, on-
advocaten e d. Zi1 moesten eesehoold
'n de politieke analvse en met volstrekte toewll-
'"ng aan do marxirt-sche leer. binnendringen in
'He belan<rrii)ce Instituten va.n de burocratie en
>ndep onrfprp door subversieve a^ries dp staat
-m poll tri eke ma^ht ontkrachten Tntu.wn moes-
7* dp bevolklne beleren en indoctrineren in
o mandstisrtip irWiocde totdat het moment ee-
m-,, nra^rrvr» bestaande orde zou ineen
storten.
Een tweede aspect van de aantrekkingskracht
Zuidafrikaanse rege- van Lenins opvattingen en strategie was en ls.
dat ze de mogelijkheid gaven om een gebied tot
economische ontwikkeling te brengen zonder vrije
markt en zonder het vrije spel van economische
machten.
Lenin stelde daartegenover een mechanisme,
waardoor het mogelijk was vanuit een centraal
punt een plan op te zetten voor een algehele
economische ontwikkeling. Het probleem met in
tellectuelen is doorgaans dat ze iets hebben tegen
„commercie", tegen fabrieken en ondernemers.
Lenins systeem gaf de overtuiging dat met ge
bruikmaking van de industrie een doel kon wor
den bereikt, dat niet lang in de sfeer van winst
of economische expansie, maar van politieke
macht en ontwikkeling Het is duidelijk dat voor
de nieuwe staten dit aspect van politieke machts
vorming van ongemeen groot belang is.
Een derde argument ten voordele van Lenin is
van historische aard. De Aziatische leiders van
het eerste uur hebben bijna allen gestudeerd in
Europa tijdens de jaren van de economische cri
sis Ze hadden het gevoel te staan aan het sterf-
yy v,r* kapitalisme
Het economische systeem had gefaald en mil
joenen mensen beroofd van arbeid en inkomsten.
Ze leerden in Europa hoe het bij hen niet moest
Daartegenover staat in de dertiger iaren het be
trekkelijke succes van de communistische ontwik
keling: daar bleven de arbeiders aan het werk:
daar bouwde de economie volgens plan verder
Studenten van een school in
Albany verbranden een pop die
de Amerikaanse president moet
voorstellen. Direct na het bekend
worden van Nixons besluit over
de interventie in Cambodja kwa
men op de school demonstraties
op gang.
PRETORIA (Reuter» —De Angli-
De protestbrief volgt op een by-
eenkomst van het comité van de
Anglicaanse kerk vorige maand,
waarop een resolutie werd aangeno
men. die het regeringsvoorstel ver
oordeelde als „duidelyk onchriste-
lyk, omdat het de rechten van de
mens en de vryheid van een groot
en zwygend deel van de gemeen
schap beperkt
De handel en industrie hebben al
eerder, zU het om andere redenen,
tegen het regeringsvoorstel geprotes
teerd. Volgens een verklaring van
onder-minister voor Bantoe-be
stuur en Ontwikkeling Piet Koorn-
hof, wil het voorstel niet alle negers
uit deze betrekkingen verwyderen,
maar is het bedoeld om te vermij
den dat negers met blanken, met
aan haar vooruitgang. Ook op Europeanen maak
te de Russische ontwikkeling, die altijd voor on
mogelijk was gehouden, een diepe indruk. Vooral
intellectuelen raakten in de ban van het commu
nisme. Onder hen Harold Lasky. de grote leer
meester van vele toekomstige nieuwe leiders aan
de London School of Economics. Niet alleen de
theorie, maar ook de ervaringen doen het geloof
in socialisme en planmatigheid stijgen.
Wat daarin een belangrijke rol speelt, dat Lenin
het „allemaal zo voorspeld heeft". Lenin heeft im
mers de theoriee van Marx aldus bewerkt dat hij
niet de concurrentie van de economie beschouwt
als de vernietigende zwakte van het kapitalisme,
maar de tegenstrijdigheid die er volgens hem be-
stat tussen enerzijds monopolisering van de eco
nomie in kartels met alle protectionismee vandien
en anderzijds een hevige concurrentie als het
gaat om de verwerving van goedkope grondstof
fen in de koloniën. Natuurlijk, heet verdrag van
Berlijn had een einde gemaakt aan de allerergst*?
anarchie bij het verwerven van koloniën in Azië
en Afrika, maar de strijdpositie blijft bestaan.
Gevolg is volgens hem noodzakelijkerwijs: een
hollen van crisis naar crisis "steeds sneller en
steeds ernstigeren een eindeloze reeks van
steeds groter oorlogen om de macht in de wereld,
met name in de onderontwikkelde wereld
De dertiger jaren leverden een beeld op. dat
zijn hypothese leek te bevestigen: de economie
leek ineen te storten en na de ontzettingen van
de Eerste Wereldoorlog dreigde al weer 'n tweede.
De laatste factor was de gemeenschappelijkheid
van de tegenstander, Lenin had met zijn proleta
rische voorhoede de kapitalist tevens koloni
sator bevochten, had bovendien „aangetoond"
dat kapitalist en imperialist noodzakelijkerwijs
dezelfde waren. Hy had. voor wat Rusland betreft,
met succes gevochten. Het was dus mogelijk zich
aan de macht van het Westen te ontrukken; het
Westen, dat als kolonisator de grote tegenstander
was van de Afrikaan en de Aziaat, die naar zelf
standigheid streefde. Geen wonder, dat de jonge
Afrikaanse en Aziatische studenten, die maat
schappelijk op dezelfde trap stonden als Lenin,
in hem het grote voorbeeld zagen.
Tijdens de dekolonisatie bleek, dat Lenin niet
alleen als voorbeeld diende, maar ook in veel ge
vallen een strategie bood om de strijd effectief
te winnen. Dit, omdat Lenin niet alleen maar een
ideologie gaf (die op zichzelf niet voldoende is.
omdat ze tot volslagen vruchteloze discussie kan
leiden), maar tevens de methode om die ideologie
effectief te maken, met andere woorden, een stra
tegie van de revolutie.
Toch zijn er duidelijke verschillen zichtbaar
tussen het Rusland van tien jaar na de revolutie
en de nieuwe staten tien jaar na de dekolonisa
tie. Verschillen in ideologisch opzicht en verschil
len in praktische resultaten. Een belangrijk ver
schil in idologisch opzicht is dat begrijpelijkerwijs
nieuwe staten een veel grote waarde hechten
aan het nationalisme als onderdeel van hun po
litieke ideologie, en meer naarmate hun politiek
territoir minder weg heeft van een aaneengeslo-
ter natie. Lenin was wars van alle nationalisme,
hij zag zelfs heel lang een revolutie over de na
tionale grenzen heen als de voorwaarde voor het
slagen ervan.
Een tweede ideologische verschil is dat de par
tijbeweging van de meeste nieuwe staten lang niet
dat vergaande centralisme kent van de commu
nistische partij in de Sowjet-Unie Dat heeft
uiteraard een praktische oorzaak, door de feite
lijke onmogelijkheid van zulk een centralistische
aanpak, maar bovendien zijn veel politieke bewe
gingen ook niet bereid tot zulk een rigide organi
satie. Waarschijnlijk heeft dat te maken met de
ervaring, die inmiddels is opgegaan met de kwa
lijke gevolgen van het centralisme in Duitsland
tijdens de periode-Stalin. Die ervaringen zijn ook
bepalend geweest voor de weigering van vele
landen in de derde wereld om. na de dekolonisa
tie. partij te kiezen in de wereldpolitiek. Afgezien
van de binnenlandse situatie in Rusland na 1936.
toen daar de terreur op gang kwam. speelt er
zeker in mee. dat Stalin in tegenstelling tot Lenin
geen enkele belangstelling had voor de ontwikke
lingen in de derde wereld.
De feitelijke verschillen in aanpak zijn terug
te voeren tot de omstandigheid, dat de verschillen
Lussen het Rusland van 1917 en de meeste onder
ontwikkelde gebieden bij nader inzien toch aan
zienlijk grote waren, dan men voor de kolonisatie
dacht. Rusland was in 1917 aanzienlijk verder ge-
industnaliseerd en geürbaniseerd, dan vele nieu
we staten nu. Ook de agrarische ontwikkeling
vertoont belangrijke verschillen de produktie in
Rusland was en is veel gevarieerder dan met na
me in de Afrikaanse landen
Een laatste belangrijk verschil is. dat de gees
telijke en culturele afstand tussen stedelijk milieu
?n platteland in de derde wereld veel en veel gro
ter is dan destijds in Rusland. Modernisten en
traditionalisten leven in de nieuwe staten in alle
opzichten in totaal verschillende werelden
Met andere woorden: Lenins theorieën leveren
voor wat betreft sociale analyse en strategie van
de politiek modernisering waardevol studiemate-
teriaal, maar ze zijn in de praktijk vaak niet he
lemaal en soms zelfs helemaal niet toepasbaar.
Nog weer anders gezegd: voor het proces van de
dekolonisatie en daarmee van de bevrijding van
Azie en Afrika zijn Lenins opvattingen en han
delwijze van ongemeen belang geweest, voor de
opbouw na de dekolonisatie zijn ze veel minder
belangrijk. DRS. J. VAN DEN BERG
MILAAN (GPD) TerwUl
gisteren de eerste Celtic-sup
porters. gewapend met petten
en hoeden, in Milaan aankwa
men, begon het „lagere hotel
personeel" er een staking.
Wanneer deze situatie vol
gende week niet is veranderd
en dat zit er in zullen de
Feyenoordsupporters zelf hun
koffers naar de kamer van het
hotel moeten brengen. Zy kun
nen er bovendien op rekenen,
dat zy zelf hun bedden moeten
opmaken. De kamermeisjes
eisen namelyk hogere lonen en
een kortere arbeidstyd.
DJAKARTA (Reuter» —Onder de
Indonesische leiders is een stryd
gaande over het lot van de gevan
gen oud-minister van Buitenlandse
Zaken dr Soebandrio.
De kogel is door de kerk. of. om in
Aziatische styl te spreken, door
vietnamezen en er, voorzover op het
ogenblik bekend, geen Cambodjanen
bü betrokken zyn. Dus een soort in-
ternationaal-militaire ..naoberhulp",
nabuurhulp zoals die in ons land ten
plattelande hier en daar nog voor
komt Het is niet voor het eerst in de
geschiedenis, dat Cambodja bU ge
vechten betrokken is. Na de bloeityd
voor en na het jaar 1000 ging het
de pagode: de Verenigde Staten heb
ben by monde van president Nixon
aangekondigd, dat zy het Noordviet-
namese hoofdkwartier op Cam-
bodjaans gebied zullen opruimen, een
offensief, dat intussen reeds is be-
gonnen. Deze Amerikaanse actie is.
I over langere termyn gezien, een
I rechtstreeks gevolg van de neutrali-
teitspolitiek van Prins Norodon Siha-
noek. Diens begrypelyke vrees om be- j
i trokken te raken bij de gevechten in l
i de buurlanden Vietnam en Laos ging
immers gepaard met een onbegrijpe- j
U)k Mkort aan delensievoorrlenlngen J n VOfifel vllicllt opttrwdw
dlc van een neutrale staat verwacht J f?1 11 UV1IL zich dan haaaUg terugtrokken
mogen worden Die onvoldoende mili- 1 6 B
taire maatregelen noopten Sihanoek
communistische troepen op het
men om het te beschermen tegen de
binnengeslopen Noord vietnamezen.
oor de Amerikanen en Zuldviet-
na mezen gaat het hier om een
logische stap Strikt-militair ls
het dwaas om rekening te houden
vang van het oorlogsterrein niets,
wel aan het aantal deelnemers aan
de gevechten. Dat aantal is, wan
neer men let op de grondgevechten.
gegroeid van één tot drie. Niet Juist
is dus te zeggen, dat de oorlog zich
tot geheel Indo-Chlna heeft uitge
breid: dat was al gebeurd, omdat de
Noordvietnamezen er zich hadden ge
nesteld. Voor Washington en Sai
gon ligt het gevaar uiteraard hierin,
dat de slag. waarvoor zU nu op Cam-
met nationale grenzen Vandaar de bodlaan» gebied hebben ..uitgehaald
grote moeilijkheden in het verleden
toen bleek, dat de communisten van
De 55-jarige dr. Soebandrio was grondgebied van zyn land toe te la-
minister onder Soekarno. Hy werd
in 1966 op beschuldiging van ede-
plichtigheid aan de mislukte staats
greep van 1965 ter dood veroor
deeld. Hy zit nu in Tjimasi in West-
Java gevangen.
Een aantal leiders. gesteund
door verscheidene rechtsgeoriën
teerde generaals, wenst dat presi
dent Soeharto het veraaek om cle
mentie van Soebandrio afwUst, ter-
wyl andere leiders willen dat het
staatshoofd het verzoek op humani
taire gronden aanvaardt. Van wel
ingelichte zUde was onlangs bekend
gemaUkt, dat Soeharto het doodvon
nis had gewyzigd in levenslange ge
vangenisstraf. Dit besluit zou ech
ter met het oog op de verdeelde me
ningen voorshands niet officieel be
kend worden gemaakt.
ten die op deze wyze langs een om-
weg van Noord- naar Zuid-Vietnam Cambodjaanse ryk ten onder door de voordeel werd bereikt dooi te
penetreerden Om dus het vyandelyk aanvallen der Thais en de groei van speculeren op het politieke fatsoen
zenuwcentrum op Cambodjaans ge
bied uit te schakelen heeft president
Nixon op advies van zyn militaire ad
viseurs besloten de Amerikaanse en
Zuidvietnamese soldaten de grens met
Cambodja te laten overschrijden. Dat
er ln Phnom Penh van de zUde van
het nieuwe bewind-Lon Nol bezwaar
tegen deze stap bestaat, is niet
aannemelijk. Integendeel, de nieuwe
Cambodjaanse regering heeft reeds
meermalen om Amerikaanse steun
gevraagd, zodat deze hulp. die recht
streeks is gericht tegen het hoofd
kwartier van de rode invasie-troepen,
haar uiterst welkom zal zyn Dit te
meer. omdat het offensief wordt uit
gevoerd door Amerikanen en Zuid-
niet ineens effectief zal zyn. In dat
geval komt het tot gevechten
van langere duur. Voor de commu
nisten Ls het nadeel hierin gelegen,
dat zy nu een rustig oord voor con
centratie. hergroepering en oefening
van soldaten met één klap hebben
verloren. Dit behoeft nog niet te be
tekenen. dat zy het gehele voordeel
van het Cambodjaanse rustoord zyn
kwUtgeraakt. Het kan hun byv. te
an de tegenstander. Aan die milital-1 stade komen, dat aanhangers van de
re Janboel is nu een einde gekomen verjaagde Sihanoek vooral als die
de agressors worden besprongen ln naar Cambodjaans gebied terug
hun eigen centrum-op-buitenlands- keert hun steun verlenen. Er zyn
gebied. Militair staan de partyen dus nog allerlei mogelykheden. gun-
neer de Amerikanen en Zuidvietna-
mezen tot de tegenaanval overgingen.
Een achterbakse methode, mogelijk
geworden door de houding van de
j slappe Sihanoek. waarby mili-
Laos. Later was het beurtelings
schatplichtig aan Thailand en Viet
nam Veel verrassingen levert de mo
derne geschiedenis dus niet op. Maar
na het vertrek van de Fransen on-
geveer twintig jaar geleden had daArmee geiyk: géén voordeel voor stige en ongunstige. Zeker is echter,
men mogen verwachten, dat de be- gn nadeej voor de ander. Men dat het voordeel voor de communis-
staande grenzen althans voorlopig ejgeniyic niet spreken over uit- ten om onbedreigd van Cambod-
geëerbledigd zouden blUven.^ De j breiding van het gevechtsterrein. De jaans gebied gebruik te maken, voor-
Noord Vietnamese communisten had-1 goed verloren is gegaan. De eerste
den Cambodja immers al tot oor- klap is dus zeker een daalder waard,
logsgebied gemaakt Sihanoek echter De vraag is evenwel of die voldoende
verhinderde, dat de Amerikanen dat ls om de beëindiging van de oorlog»-
terrein eveneens betiaden. Nu deze handelingen sneller naderby te bren-
zogenaamde neutralist is weggejaagd gen.
en zich thuisvoelt by de kameraden
in Pekrng. verandert er aan de om-
Noordvietnamese invasie heeft die
verwachting teniet gedaan. Hoogst
merkwaardig is. dat. terwyi de Viet
namese minderheid Cambodja in
hoog tempo verlaat verdreven
door een golf van haat tegen de in
vasie van Hanoi'.Zuidvietnamese mi
litairen in de voetstappen van
de Amerikanen het land bmnenstro-
Rl.
