Gevluchte studenten hopen
op politiek asiel in ons
land
Inflatiespiraal doorbreken
Het keizerlijk sprookje van Ethiopië is bijna uit
Presser
STUDIE
STAKEN
ZATERDAG 2 MEI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA T
OP ©en moment dat velen terug
duiken in het verleden van 25,1
30 jaar geleden, Is prof. Pres
ser overleden. Het lijkt bittere ironie,
het sterven van een historicus die
vooral bekendheid kreeg met werk
dat zich bezig hield met die geschie
denis van de jaren '40-'45, op dit
moment. Presser hield zich jaren
lang bezig met een gruwelijk stuk
oorlogsgeschiedenis, die van de Jo
denvervolgingen. Zijn boek daar
over heette Ondergang en heeft ve
len geconfronteerd met een stuk
onmenselijke geschiedenis, dat tot
huivering en nadenken stemt.
Vorig jaar in een interview ter
gelegenheid van zijn toen naderend
afscheid als Amsterdams hoogleraar,
heeft hij iets losgelaten over het
moeilijke proces waardoor Onder
gang tot stand kwam. Op lichte toon
praatte hij er over. voortdurend zijn
eigen woorden ironisch omspelend.
Maar er kwam wel iets over van een
jarenlange worsteling met het verle
den. Van zijn eigen worsteling, van
zijn eigen verleden, want Jacob Pres
ser had aan den lyve ondervonden,
wat Jodenvervolgingen beteken
den. Daarvan legde hij rekenschap
af in twee delen Ondergang. Reken
schap, geen rekening, want het his
torisch proces zet zich voort. Ook de
taak van de historicus. Presser be
gon bijvoorbeeld een nieuwe verant
woording te vragen van de gang
van zaken rond de omstreden Jood
Weinreb. Hij legde vanuit het histo
risch perspectief het mensenlijk han
delen vast, ervan overtuigd dat zijn
haak niet verder ging. maar dat ook
hij zijn steentje moest bijdragen, als
er iets viel recht te zetten.
Dat leidt tot een tweede opmerking
Presser schreef geschiedenis op een
zeer eigen, persoonlijke wijze. HU
beleefde met zijn gehele persoonlijk
heid het proces waarover hij schreef.
Dat gebeurde in een tijd. dat nog
steeds getracht werd vol te houden
dat een geschiedschrijver objec
tief moest zijn. In wezen was dat
verlakkerij. Want iedereen, hoe scru
puleus ook, heeft zijn eigen opvattin
gen over objectiviteit, en is daar
door niet meer objectief. Presser gaf
zich daar rekenschap van; hy kende
de kracht en de zwakte van zijn ei
gen persoonlijkheid.
Vandaar ook zijn zo persoonlijk ge
schreven boek over de Jodenvervol
gingen. Een boek, waarin wel dege
lijk van begin tot eind gebruik wordt
gemaakt van de technieken van de
geschiedwetenschap en van de kennis
die andere wetenschappen de histo
ricus kunnen meegeven. Maar daar
naast de neerslag van een persoon
lijk beleven. Gekleurd ongetwijfeld
maar van een door merg en been
gaande gekleurdheid. Presser zelf
heeft het geweten. Vorig jaar ver
telde hij in datzelfde interview hoe
zijn Amerikaanse vertaler bij het
zien van Amsterdams Joodse buurten
in huilen uitbarstte.
(Door Pi eter de Vink)
DEN HAAG (GPD) Maan
dag 4 mei zullen twee Ethiopische
studenten. Kidane Haile (26) en
Tesfaye Mekonnen (23) de bure
len van de Nederlandse vreemde
lingenpolitie binnenstappen met
de mededeling: „Wij zijn vluchte
lingen uit Ethiopië en verzoeken
de Nederlandse regering ons po
litiek asiel te verlenenZij zul
len vergezeld worden door dre.
Herbert Ruitenberg, secretaris
van de sectie Nederland van Am
nesty International, de organisa
tie die opkomt voor de belangen
van de onderdrukte mens. Het
tweede kamerlid Nel Barendregt
(PvdA) zal hun belangen beplei
ten.
Kidane Haile en Tesfaye Mekon
nen hebben een verhaal te vertellen,
dat een ander beeld geeft van de si
tuatie in Ethiopië, dan de wereld via
het fotogenieke hoofd van de Leeuw
van Juda al zoveel jaren krygt. De
vriendelijk lachende keizer van de
kleurenfoto's in geïllustreerde tijd
schriften blijkt in de praktijk een ti
rannieke oude heer te zijn.
Wat weet Nederland van Ethiopië?
Zeker niet dat de hoofdstad Addis
Abeba het twijfelachtige genoegen
heeft de stad met het grootste aan
tal prostituees ter wereld te zijn. Ze
ker ook niet, dat de doodarme boe
renbevolking wordt uitgemergeld
door de landeigenaren en de belas
tingambtenaren 'de laatsten veelal
in dienst van eerstgenoemden) en
doodsbang is voor des keizers gehei
me politie en lijfwacht
Protesten
Ook in zijn andere werk is Pres
ser bezig geweest met de oorlog. Dat i
was het geval met zijn boek over de
tachtigjarige oorlog. Een voor- j
beeld van wat een volk in verdruk
king kan hebben aan zijn eigen ge
schiedenis. Welke moed en troost te
putten valt uit het teven en lijden
van de voorouders. Het klinkt wat
hoogdravend, Presser zou het beter
onder woorden hebben weten te bren
gen.
Ook Pr esse rs boek over Frankryks
bewierookte keizer Napoleon I was
een voorbeeld van het „engagement"
van de schrijver. Met een formidabel
sarcasme ontrafelt hy de legende
van de kleine korporaal. De grote
veldheer wordt tot een schelm die
over geluk op eet slagveld niet te
klagen heeft, de keizerlijke figuur tot
een hoorndrager, heen en weer ge
slingerd tussen de luimen van zijn
vrouw Josephine en de misdragingen
van zyn familie. Het boek was in
1940 klaar, maar kon toen niet
worden uitgegeven, in verband m et
de onmiskenbare paralellen met het
dictatorschap van Hitier. Achteraf
erkent Presser alweer, dat zijn Na
poleon in vergelijking tot de dicta
toren die wy pas na 1940 goed heb
ben leren kennen. Hitier alweer en
Stalin, slechts een windbuil was.
Het boek is er niet minder om.
De studie over Amerika, die Pres
ser schreef, toonde een kritisch beeld
van een samenleving, die vlak na de
tweede wereldoorlog in ons land
slechts verheerlijkt werd. Vooral dat
boek, met een kritiek, die nu wel ge
meengoed is geworden, heeft Presser
weinig goed gedaan. Hij werd aan
het eind van de jaren veertig en in
de jaren vijftig een omstreden figuur.
De benoeming van deze als „fellow-
traveller" van uiterst links beschou-
de intellecuteel tot hoogleraar in
Amsterdam ondervond veel tegen
kanting. Trouwe socialisten waren
bevreesd voor de schadelijke invloed
van Presser op de „ontvankelijke,
geesten van zijn studenten". In de
jaren tot 1969 heeft Presser aange
toond dat het met die schade wel
meeviel. Hij wist in ieder geval zyn
studenten te enthousiasmeren met
zijn meesterlijk voorgedragen colle
ges en zijn scherpzinnige, persoonlij
ke inzet. Vorig jaar was zijn taak als
docent afgelopen. HU stelde zich nog
veel voor van het uitgeven van me
moires, „de bloempjes uit de hof der
historie". Die hof is nu voor hem ge
sloten.
JRS
Ook niet. dat uit de Haile Selassie-
universiteit in Addis Abeba een paar
jaar geleden voor het eerst heel
zachte geluiden van protest opstegen
tegen wat door de studentenbevolking
voorzichtigheidshalve werd geformu
leerd als ..het weinig democratische
bestuur" van het land. Maar zelfs
dat maakten de keizer en zUn getrou
wen erg zenuwachtig. Zelfs zo zenuw
achtig. dat zU de geheime politie op
dracht gaven de universiteit voortaan
als revolutionair object binnen de
Ethiopische samenleving te beschou
wen.
Als alle geheime polities denkt ook
die van het Koptische keizerrUk uit-
j sluitend in Kogels. Op 29 december
van het vorig jaar werd Telaune Ge-
zau. één van de studentenleiders en
pus om een openbare rouwdienst te den het minder raadzaam de komst
houden. De politie zette het univer- van het Nederlandse gezag af te
siteitscomplex af. een eind van de wachten. ZU deden een succesvolle
keizerlUke lUfwacht drong door tot
op de campus en opende het vuur
op de duizenden studenten. Resul
taat: meer dan twintig doden, hon
derden gewonden. Er volgden proces
sen. Drieentwintig studenten werden
veroordeeld tot zeven jaar gevan
genisstraf. Enkele werden ..begena
digd" met de keizerlUke gratie!
Deze massamoord was het sein
voor een deel van de studenten om te
verdwUnen. Onder hen Kidane Haile
beiden lid van een studentenverzets-
groep belast met de distributie van
het blaadje ..struggle". ZU waren op
de campus aan de kogels ontsnapt,
maar zU wisten dat wat aan Telau
ne Gezau was overkomen ook hun
kon gebeuren. Ze namen de wUk
naar de havenstad Assab aan de
Rode Zee. wachtten twee maanden
lang op een goede gelegenheid om
het land te verlaten.
Die kwam in de vorm van een
Ethiopische vrachtvaarder. Vermomd
als havenarbeiders gingen ze op 17
maart aan boord en verborgen zich
in een hoekje van het ruim. Toen
het schip eenmaal in volle zee was.
meldden ze zich bU de kapitein met
de mededeling dat ze zeelui waren en
dat ze wilden werden voor de kost.
Dat kon..dat wil zeggen tot Rot-
uitbraakpoging. hielden in de haven
een taxi aan en lieten zich in Ul-
tempo naar het Rotterdamse Cen
traal Station vervoeren, waar ze de
trein naar Den Haag namen
Kidane Haile: „We kenden nie
mand in Nederland. Op straat hiel
den we een Ghannees aan. Hij bracht
ons in contact met in Nederland
studerende Ethiopiërs. Die stuurden
ons door naar Amnesty Internatio
nal".
Herbert Ruitenberg, secretaris van
de Nederlandse afdeling van A.I.,
heeft meer met dit bUltje gehakt. De
ene keer met meer succes dan de an
dere heeft hU politieke vluchtelingen
aan de Nederlandse autoriteiten
voor een verblUfsvergunning voor
gedragen. Maandag 4 mei probeert hU
het weer. ditmaal geholpen door het
tweede kamerlid Nel Barendregt van
de PvdA.
Ongeacht de beslissing van Justi
tie en politie, komt er na het week
einde aan het onrustige bestaan van
deze twee n»og steeds illegaal in ons
land verblUvende Ethiopische stu
denten.
En Ethiopië
aktief verspreider van ondergrondse terdam. de eerste haven die het schip
pamfletten, in koelen bloede bU een na zUn vertrek uit Abbas aandeed,
bushalte neergeschoten. De studen- De gezagvoerder. biykbaar toch niet
ten
Tesfaye Mekonnen: „In het begin
sliepen we iedere nacht in een ander
hotel. Paspoorten hebben we niet. Op
de overnachtingskaarten vullen we
een gefingeerd nummer in. Ik zal blU
(vUfduizend in getal, waarvan geheel overtuigd van de betrouwbaar- *Un als er een eind komt aan deze
»v<m»ur>t iv. WoiH ron »Un pvtra-hpmanninesle- toestand Tk wil trraair in Nederland
bUna negentig procent „in verzet"» heid van zUn extra-bemanningsle-
overwonnen hun angst en maakten den .sloot de beide studenten op en
van de dood van hun voorman een
vreedzame demonstratie.
ZU brachten zUn lUk naar de cam-
spoedde zich naar de Rotterdam
se havenpolitie.
De twee gevluchte Ethiopiërs von-
toestand. Ik wil graag in Nederland
blUven. ik wil studeren en een beetje
normaal leven leiden".
Tesaye Mekonnen maakt een hul
peloos gebaar. „Wat kunnen we van
hieruit doen? Ik ben er zeker van
dat velen ons zullen volgen. De situa
tie wordt onhoudbaar. Een regime
kan zich met terreur lang stand
houden, maar niet eeuwig. Het klei
ne beetje dat we vragen, wordt ons
niet gegeven".
Inderdaad „een klein beetje", want
de verzetsacties van de Ethiopische
studenten zUn nog steeds geweldloos
en zouden geroutineerde revolutie
predikers als Cohn-Bendit en Dut-
schke amateuristisch voorkomen. Na
men, die Mekonnen en Haile overi
gens niet kennen, omdat het stud en
ten verzet in Ethiopië geen ideologi
sche achtergrond heeft.
Kidane Haile: „Onz acties stoelen
niet op diep doordachte theorieën.
WU bereiden geen revolutie voor.
Daarvoor is het verzet tegen het re
gime van de keizer te kort geleden
begonnen. De angst zit er in. Radi
cale acties zouden onmetelUke bloed
baden tot gevolg hebben. Het is alle
maal nog maar net begonnen. Wist
u dat Ethiopië concentratiekampen
heeft? Het beruchtste heet Adola.
Daar zitten werkloze arbeiders, ge
woon opgepikt van de straat, om te
werken in de keizerlUke mijnen, zon
der ervoor betaald te worden natuur -
lUk.
De geheime politie zit vol met mis
dadigers. Veroordeelden kunnen kie
zen: by de politie of jaren de gevan
genis in. In de provincies Bale Go-
gam. Eritrea en Boreng worden re
gelmatig hele dorpen met de grond
gelUk gemaakt. De doden mogen niet
eens door familieleden worden be
graven. Geen rouw om je zoon of Je
broer, die het lef heeft gehad te^en
de keizerlUke wil in te gaan. dat
wordt de bevolking voorgehouden".
Links Tesfaye Mekonnen,
rechts Kidane Haile. Ontsnapt
aan de kogels van de keizerlijke
lijfwacht. Met opzet zijn de foto's
van de gezichten zwart afgedrukt.
De studenten wilden niet het ri
sico lopen dat zij worden herkend
en gearresteerd voordat zij de
kans hebben gehad om asiel te
vragen.
ADVERTENTIE
B G levert
gegarandeerd roestvrije
hekwerken door
geheel Nederland tegen
de scherpste prijzen.
LEIDEN Door de omvangrij
ke investeringen van de afgelo
pen jaren en de invoering van
arbeidsbesparende produktieme-
thoden is de voortbrenging per
werknemer in de industrie voort
durend toegenomen. In de Jaren
1956-1963 kwam naar verhouding
een groter deel van de produkti-
viteitsstijging ten goede van de
werknemer, dan in de periode
1964-1969 het geval is geweest.
Dit wordt in verband gebracht met
de veel heftiger loon- en prysbewe-
ging in d elaatste jaren in vergely-
king met de voorgaande periode. Het
gevolg is geweest, dat het aandeel
van het looninkomen der werknemers
by de verdeling van de nationale
koek achteruit ging.
Vandaar dat dr. zyistra in het
jaarverslag van de Nederlandsche
Bank erop aandringt dat de inflatie
spiraal wordt doorbroken en de ver
deling van het reële nationale Inko
men wordt veranderd. HU noemt dit
een eerste opgave voor het beleid in
de komende jaren.
Toen het jaarverslag werd geschre
ven. was de heer zyistra kenneiyk
onder de indruk van de afsluiting van
de metaal c.a.o. en leefde by hem de
vrees dat er een kettingreactie zou
ontstaan, waardoor de prUzen de lo
nen zouden opstuwen en de lonen een
opwaartse druk op de pryzen zouden
gaan veroorzaken.
Het is echter nog te vroeg om nu
al de conclusie te trekken dat de ont
wikkeling dit jaar zo zal zUn dat de
loon-prijsspiraal versneld gaat wer
ken. Nog kan de inflatiespiraal ge
temd wordne en het is te hopen, dat
't centraal loonoverleg weer op gang
komt, zodat calamiteiten vermeden
kunnen worden. Met prestige kwes
ties zUn de werknemers niet gebaat.
Als het erop aankomt, is het niet
de van de Nederlandsche
Bank noch de Sociaal Economische kroon °P het werk ^lpn door
Raad. die bepaalt welk aandeel van i opwaardering van de koers ten op-
zich te van de andere betaalmiddelen,
netaire Ponds aangesloten landen
aan vaste onderlinge verhoudingen
1 ztJn gebonden.
I In de praktyk is gebleken dat het
niet altyd mogeiyk was om die ver
houding door dik en dun te handha
ven. Het Pond Sterling heeft enkele
malen een toontje lager moeten zin-
I gen. De Franse Franc is enige keren
van het voetstuk geduikeld.
De Duitse Mark heeft tweemaal de
het nationaal inkomen aan werkne
mers ten goede zal komen. Wil men
het tempo opvoeren dan i6 het ook
een politieke zaak. waarbU moet wor
den uitgemaakt wat er moet gebeu-
I ren met de collectieve bestedingen,
waar by sociale voorizeningen een be-
langrUke plaats innemen.
Indien het nationaal inkomen op
honderd wordt gesteld, dan kan men
bUvoorbeeld 70 procent voor het
werknemersaandeel afzonderen, zo
dat er 30 procent voor de collectivi
teit overblüft, maar men kan dan
niet zeggen dat het 70 procent plus
40 procent kan worden.
In het jaarverslag besteedt de pre
sident van de Nederlandsche Bank
ook veel aandacht aan de betrekkin
gen met het buitenland, waarbU het
systeem van de wisselkoersen aan de
orde wordt gesteld. Na de oorlog is
er in de westerse wereld gekozen voor
het stelsel van de vaste wisselkoersen,
hetgeen wil zeggen dat de betaalmid
delen der by het Internationale Mo-
dankzU het feit dat door het inhou
den van de pas op het gebied van de
loon- en prijsbeweging een dusdanig
concurrentievoordeel op de wereld
markt was verkregen, dat de verhou
dingen scheef werden getrokken.
Monetaire harnas
Vooral sinds de Verenigde Staten
door het aanhoudende tekort op de
betalingsbalans in de knoop kwam
te zitten en de andere landen er niets
voor voelden om de daaruit ontstane
dollarstroom op te vangen, is het
vraagstuk van de wisselkoersen weer
in het middelpunt van de belang
stelling gekomen in de financiële we
reld. De knapste geleerden op het ge
bied van het internationale geld
wezen hebben zich het hoofd gebro
ken over dit vraagstuk dat de grond
slag vormt voor de toekomstige ont
wikkeling van de wereldhandel.
De verschillende mogeiykheden en
voorstellen op dit gebied worden door
de president van de Nederlandsche
Bank besproken, maar ook in dit ge
val spreekt hU geen waarderingsoor
deel uit.
Hieruit zou men kunnen afleiden
dat hU de voorkeur geeft aan de be
staande situatie, welke de landen er
uiteindelUk toe dwingt zich aan het
monetaire harnas aan te passen of
de consequentie te dragen van een
telkens weerkerende devaluatie. De
Britten hebben hun lesje geleerd dat
het met devaluaties niet mogeiyk is
om economische groei en welvaarts
verbetering tot stand te brengen. Wie
de billen brandt moet op de blaren
zitten.
Het beheersen van de wisselkoersen
is geen aangelegenheid die aan po
litieke goochelaars kan worden over
gelaten. Hoe naar het voor sommigen
ook is, de handhaving van de wissel
koers en dus van de koopkracht van
het geld behoort in de eerste plaats
een zaak te zUn van de geldspecia-
listen, die beter kunnen beoordelen
wat kan en wat mogelük is dan de
politiek geëraotioneerden wense-
lUk achten.
Tekort
aan kapitaal
Reeds toont de kapitaalvorming
in ons land aan. dat er in de afgelo
pen Jaren teveel geweld is aange
daan aan de koopkracht van de gul
den. De stUging van de rentevoet is
wel niet geheel toe te schryven aan
binnenlandse invbpeden, maar door
de afgrendeling van onze kapitaal- j
markt voor het buitenland is de hui
dige rentestand toch wel voorname-
lyk het gevolg van het feit dat de
kapitaalvraag groter is dan het aan
bod. De verhoudingen zUn volkomen
anders geworden dan een Jaar of
vUf geleden nog het geval was.
Een der symptomen van de gewij
zigde omstandigheden kan gezien
worden in de aangekondigde nieuwe
staatslening, waarop kan worden in
geschreven op 12 mei. Het is nog te
vroeg om al te kunnen beoordelen of
de schatkist op de geboden condities
een flink bedrag in de wacht zal kun
nen slepen. Zoals de zaken er op het
ogenblik voor staan zal het heel mooi
zUn als er f 200 min uit de markt
kan worden losgepeuterd. tenzU de
buitenlandse gegadigden elkaar zou
den verdringen, zoals de laatste tyd
het geval is bU de kortlopende le
ningen.
De stortingsdatum van 1 Juni komt
voor de spaarbanken weinig gelegen.
ZU staan dan vlak voor de periode
waarin veel geld nodig is om te vol
doen aan de opvragingen van spaar-
duiten die voor de vakanties zyn op-
zy gelegd.
Ook zal er in de komende maan
den minder van het salaris dat op
spaarrekeningen is gestort by de
bank blUven hangen omdat er aan
schaffingen worden gedaan met het
oog op de reisjes naar het buiten
land op zoek naar de zon, die nu
bU ons al zolang verstek laat gaan.
Persoonlijke eigenschappen als ge
brek aan zelfvertrouwen, zelfstan
digheid. zelfdiscipline of door-ze ttinge
vermogen waren voor een groot aan
tal studenten aan de Groninger uni
versiteit van invloed op het afbreken
van hun studie. Andere factoren:
ouders die teveel „bemoederen", do
mineren of zeer sterk de nadruk leg
gen op intellectuele prestaties van
him kinderen.
Deze resultaten springen eruit in het
proefschrift ..psychological and social
factors in student-drop out" (psycho
logische en sociale factoren bU stu
diestaking), waarop mevrouw M. M.
Th. Saenger-Ceha vrijdagmiddag
promoveerde tot doctor in de sociale
wetenschappen aan de RUksunlver-
siteit in Groningen.
In 1966—'67 interviewde mevrou
Saenger zestig studiestakers, verdeeld
over zes faculteiten, die het cursus-
Jaar 1963—'64 voor het eerst aan de
Groninger universiteit waren inge
schreven. Het bleek dat byna eender
de deel aan het eind van het eerste
Jaar met de studie was opgehouden.
Ongeveer de helft had de universi
teit na twee Jaar verlaten.
Daarnaast werd van dezelfde lich
ting een gelUk aantal studenten van
de betrokken faculteiten ondervraagd
die tydens de periode van onderzoek
nog wél in Groningen waren geregi
streerd. Ook qua leeftyd, geslacht en
vooropleiding kwam de controlegroep
overeen met diegenen die voortydig
waren „afgezwaaid".
Mevr. Saenger is een paar dagen
vóór haar promotie uit Amerika naar
Groningen overgevlogen.
„Het ging bU mUn onderzoek vooral
om psychologische en sociale achter
gronden en milieuken merken als mo
gelijke redenen voor 't niet voltooien
van een academische studie. Wat be
treft milieu-factoren opleiding, be
roep en inkomen van de vader, op
voeding op het platteland of in de
stad bleek geen verschil te bestaan
tussen ex-studenten en de andere
groep", zegt mevrouw Saenger.
„Opmerkeiyk, omdat wel wordt ge
meend dat studiestakers veelal uit ee
lagere sociaal-economische klasse af
komstig zouden rijn. Dat is niet
waar".
Weinig aandacht besteedde mevrouw
Saenger aan intelligentie en event,
verschillen tussen jongens en meisjes.
Wél tekent zU in haar proefschrift
aan dat vrouwelüke „uitvallers"
een veel meer gesloten karakter had
den dan studenten die hun opleiding
vervolgden. Geen verband werd ge
ve tden tussen studiestaking en neu
rotische kenmerken.
Het onderzoek werd verricht, toen
de term studentenprotest nog betrek
kei Uk nieuw was. Denkt mevrouw
Saenger dat er inmiddels andere re
sultaten uit de bus zouden komen?
Ze zegt: ,Jk geloof het niet. Maar
ik denk dat er op het ogenblik meer
redenen tot studiestaking zUn. omdat
het byna mode is geworden zich niet
langer te onderwerpen aan een uni
versiteit die beïnvloed wordt door
politieke machten en industriële con
cerns.
Daar staat tegenover dat een aan
tal studenten, dat zich in het oude
systeem aan zUn lot overgelaten voel
de, mogeiyk zou doorstuderen als de
universiteit haar onderwysmethoden
gaat veranderen en de individuele
begeleiding groter wordt".
Aansluitend op dit antwoord een
verkorte passge uit het proefschrift:
„Het is denkbaar dat studenten zul
len weggaan, omdat ze ontevreden
zUn over de manier waarop de uni
versiteit in de huidige samenleving
functioneert. Deze wordt gezien als
een instituut, dat specialisten afle
vert aan overheid en industrie en
geen tegenhanger is van een niet-
menseiyk, onpersooniyk en techno
logisch georiënteerde maatschappü".
De studie van mevrouw Saenger
geeft richtiynen om in het vervolg
te voorkomen dat studenten op grond
van persoonlUke problemen hun stu
die niet afmaken. Mondelinge toe
lichting: ..Men maakt te weinig ge
bruik van instellingen voor geesteiyke
gezondheidszorg. Oorzakendrem
pelvrees, onbekendheid op dit terrein
en de hardnekkige mening dat gebo
den hulp geen waarde zal hebben,
omdat men zichzelf moet helpen. Tot
op zekere hoogte is dat waar. maar
anderzyds kan een oeetje steun van
buiten een heleboel goed doen".
Afkomstig uit Maastricht deed me
vrouw Seanger in 1951 doctoraal
psychologie in Leuven (België). Kort
daarop ontmoette ze haar promotor,
prof. dr. J. Th. Snyders, die haar
een assistentschap aanbood. Daar
naast studeerde ze op de afdeling kli
nische psychologie van het Gronin
ger academisch ziekenhuis. In 1959
ging ze naar Amerika om haar licht
op te steken over de manier, waarop
in dat land psychologie wordt bedre
ven. In dat Jaar ontmoette ze haar
man, trouwde en bleef in Amerika
wonen en werken. In 1966-'67 waa
het echtpaar met verlof in Neder
land. Toende werd de basis voor het
proefschrift gelegd.
Thans is mevrouw docente aan de
medische faculteit van Union Uni
versity in de staat New York er
werkt daar tevens op een polikliniek
Ze heeft daarnaast een particulier*
praktyk als klinisch .xsychologe.
VrUe tyd? Mevrouw Saenger
fronsend: „Te weinig. Soms valt hel
mee en ga dan een weekendje skiër
of in de tuin werken".
