Nixon wil omstreden
raket-
telsels
itvoeren
lu m
FT 1)0 SCHRAPT
BLUE STREAK
Blank bastion in het Verre Oosten
niet altijd duur..
dat is
hasselman en pander
,jm
Leren lopen aan de hand van Amerika (Q en slot)
Ondanks sterk verzet van Senaat
Britse maatregelen
tegen particuliere
abortusklinieken
Geen vrijlating
via Fransen
uit Griekenland
Zoon Margaret
veilig: nu
ander plan
ontvoering
FOENSDAG 29 APRIL 1970
LBIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
WASHINGTON LONDEN (AFP.
■P) In tegenstelling tot geruchten
zouden enkele onderdelen van
programma van de strategische
van de VS zyn stopgezet
verband met het SALT-overleg
a Wenen is in Washington bekend
eworden dat president Nixon juist
ast besloten is het programma verder
p te voeren. Nixon wil daarbij dat
iet netwerk van lanceerbases voor
nti-raket-raketten (het Safeguard-
f ABM-systeem) versneld wordt af-
ebouwd en dat een onmiddellijk be-
in wordt gemaakt met het oprich-
m van bases voor de raketten met
ïeervoudige kernkoppen, de zoge-
laamde MIRV's.
De Amerikaanse president sprak
ver deze plannen reeds vorige week
onderdag met leiders van de Re-
ublikeinse party tydens een byeen-
omst achter gesloten deuren. Be-
ichten hierover zijn nu pas gepubli-
leerd en door het Witte Huis bevee-
Igd.
Nixon zegt dat zijn doel 1st
I aan de ene kant pogen het stra-
egisch overwicht dat de Amerikanen
ip de Russen hebben te handha-
en en
I proberen de SALT succesvol te
loen beëindigen.
De Amerikaanse president zei er
lamelijk van overtuigd te zijn dat
le Russen de Verenigde Staten op
iet gebied van de strategische bewa-
>ening zullen voorbijstreven als de
enoemde programmes niet worden
ipgevoerd. „Dat zou dan niet alleen
ot gevolg hebben dat de Amerikaan
defensie, de veiligheid van de
itoom-paraplu en het prestige van
erste wereldmacht zou zijn aange-
ist maar ook dat de kans op een
edelijk akkoord met de Russen zou
ijn vervlogen", aldus de Ameri-
;aanse president.
Waarschuwing
Waarnemers vermoeden dat de
itlatingen van Nixon bedoeld zijn
ls een waarschuwing aan het Con-
res, dat de laatste tijd een aanzien-
ijke oppositie voert tegen uitbreiding
an de Amerikaanse kernbewapening.
Iet is waarschijnlijk dat ook minis-
van Defensie Meivin Laird het
(Van onze correspondent)
PARIJS (GPD) De drie leden
an de Franse commissie van goede
hensten aan wie twee'weken gele
ien de secretaris-generaal van de
adicale partij Jean Jacques Servan-
Jchreiber de taak overdroeg by de
rriekse regering te bemiddelen ten
ate van de bevryding der politieke
evangenen, hebben gisteren tydens
Jen persconferentie in Parijs een
ïiistroostig verhaal van hun bevin-
I lingen opgehangen. De hoogleraren
t leprince-Ringuet. lid van de Acade
mie Francais, Milliez en het voor-
(nalige gaullistische kamerlid gene-
aal De Bemouville, die samen van-
laag in Straatsburg de politieke
ommissie van de Raad van Europa
ouden rapporteren, voelen zicih door
Ie Griekse kolonels lichtelijk by de
leus genomen. Ze hadden geen en-
el e politieke gevangene mogen be
laderen en, terwyl de drie Fransen
ach scrupuleus aan de afspraak hiel-
len, had de Griekse regering haar
lelofte geschonden door zelfs het
nedische lid van de commissie, prof.
Jilliez uiteindelyk toch de toegang
e weigeren tot de hospitalen waar
"erscheidene zieke gedetineerden wa-
en opgenomen.
Aangezien hun reis naar Athene
tevoren als een test was voorgesteld
voor de bereidheid der kolonels in
zake de behandeling der politieke
gevangenen, moet de uitkomst nu
dus wel als negatief worden be
schouwd. Nu zal vermoedelyk ge
poogd worden de pressie op Athene
via de Europese regeringen uit te
oefenen in de hoop dat de ministers
by de junta een gewilliger oor dan
deze drie prominente Fransen zullen
hogen vinden.
Congres heeft hopen te winnen en
te imponeren. Laird trok een verge-
lyking tussen de kracht van de Ver
enigde Staten en Rusland, volgens
hem (in megatonnen uitgedrukt) in
een explosieve kracht van de Sowjet-
Unie die tweeëneenhalf maal zo
groot is als die van Amerika.
NAVO
Premier Harold Wilson heeft in
het Lagerhuis verklaard dat de
Britse vloot van kernbommenwer
pers gaandeweg uit dienst wordt ge
nomen.
Het enig overbiyvende kernwapen,
dat van de Polaris-onderzeeërs, staat
volgens hem volledig onder NAVO-
opperbevel.
Antwoordend op vragen van de
Conservatieve oppositie weigerde de
premier te speculeren over situaties
waarin Engeland buiten NAVO-ver-
band kernwapens zou kunnen gebrui
ken. Alleen als de NAVO-verdedi-
gingsorganisatie uiteenvalt, en onder
geen enkele andere omstandigheid,
zullen de Britse Polaris-onderzeebo
ten uit de NAVO worden
trokken, zo verzekerde hy.
PARIJS (Reuter) De Europese
organisatie voor de ontwikkeling van
draagraketten El do heeft besloten de
Britse Blue Streak-raket uit haar
nieuwe programma te schrappen. De
permanente El do-raad zal de lidsta
ten een totaal nieuwe raket aanbe
velen, die uit twee trappen bestaat.
De eerste daarvan zal gebaseerd
worden op de Franse L-120, die 120
ton vloeibare brandstof kan bevatten,
de tweede H-25 genoemd zal een
hogedrukmotor zyn met 25 ton vloei
bare zuurstof en waterstof.
Met de nieuwe raket zullen Euro
pa's toekomstige telecommunicatiesa-
telieten in de ruimte moeten worden'
gebracht. Engeland heeft al twee jaar
geleden laten weten, dat het om fi
nanciële redenen zfjn medewerking
aan de verdere ontwikkeling van de
Europese ruimteraket na 1971 zou
staken. De Eldoraad maakte giste
ren na een tweedaagse vergadering
bekend, dat men zich zou richten op
de bouw van de nieuwe JSuropa-3
raket. Deze moet de komende acht
iaar ontwikkeld worden. Met het pro
ject is een bedrag gemoeid van 1,8
miljard gulden.
Ministers uit vyf landen Frank
rijk, West-Duitsland. Italië, België en
Nederland komen eind juni of be
gin juli In Brussel byeen om het
nieuwe project goed. te keuren. De
El do zal overigens in haar huidige
programma, dat tot 1977 loopt, nog
wel Blue Streaks blyven gebruiken.
De nieuwe raket zal een kunst
maan van 700 tot 900 kg in een sta
tionaire omloopbaan' op 36.000 km
hoogte kunnen brengen, of een vyf-
tonsatelliet in even baan op 200 tot
300 km afstand. Tenslotte is nog mee
gedeeld dat in juni de laatste proef-
lancering van de raket Europa-1 van
af de basis Woomera in Australië zal
plaatsvinden. De volgende proeven,
maar dan met de Europa-2, wor
den in Frans Guyana genomen waar
een nieuwe lanceerbasis is gevestigd.
De lente in Finland pleegt
gepaard te gaan met overstro
mingen, zoals op de grote auto
weg van Helsinki-Pori (foto).
Incindent tijdens mis Tydens
een hoogmis in de Benedictyner-
abdy van Monsserrat ter gelegen
heid van een Catalaans Maria-feest,
heeft een van de monniken voor de
communie-uitreiking voor de micro
foon verklaard dat „talryke gelovi
gen bezwaar hebben gemaakt om in
tegenwoordigheid van de minister
van Binnenlandse Zaken de com
munie te ontvangen". Behalve een
aantal Catalaanse autoriteiten
woonde nameiyk ook de Spaanse mi
nister Tom as Garricano de mis by,
die later door radio Barcelona werd
uitgezonden. De uitlating werd da
del yk overstemd door orgelspel en
uit de radiouitzending werd het in
cident weggeknipt.
Brand by gerechtshof Onbeken
den hebben brand gesticht in het
gerechtshofgebouw in West-Berlyn.
Volgens mededeling van de politie
is de kamer van de president volle
dig uitgebrand en die van de vice-
president voor een gedeelte.
De daderis) is (zyn) vermoedelyk
door het inslaan van een raam op
de eerste etage het gebouw binnen
gedrongen.
ADVTOTHNTM
a ontdekt lilde h en p kollektie
dat eksklusieve meubelen niet
altijd duur behoeven te zijn.
ook daarom is de h en p
kollektie zo interessant
juist ook, voor jonge mensen
met een bescheiden budget
dan zijn de deskundige
adviezen van h en p ook ekstra
waardevol.
daarom: kom eens kijken!
botermarkt 21-22, breestraat 146, leiden
(Van onze correspondent)
LONDEN (GPD) In plaats van
Lord Linley, het achtjarige zoontje
van Prinses Margaret en Lord Snow-
don, schijnt thans de 19-jarige doch
ter van het conservatieve lagerhuis-
lid Sir Gerald Nabarro te worden be
dreigd.
zy is studente aan de Londense
economische hogeschool en ylings
door haar bevreesde moeder naar
huis teruggeroepen terwyi zy door
een „lyfwacht" van rechercheurs on
der wie een vrouweiyke agente werd
geëscorteerd. Haar vader hoorde het
pas later.
De nieuwe bedreiging werd maan
dagavond gedaan in een anoniem te
lefoongesprek met het dagblad Bir
mingham Post. Een man zei dat hy
instructies had dat het dreigement
betreffende Lord Linley absoluut is
ingetrokken en dat in plaats daarvan
voorbereidingen zyn getroffen met
hetzelfde doel (vrijlating van de be
ruchte gebroeders Kray die 30 jaar
gevangenisstraf uitzitten) zyn getrof
fen om Sarah Nabarro te ontvoeren
naar een eiland in de zee van Timor.
Als losgeld werd opnieuw het bedrag
van 50.000 pond (ruim 440.000 gulden)
genoemd.
(Van onze correspondent)
LONDEN (GPD) Richard Cross
man, de Britse minister van Socia
le Zaken, heeft maatregelen geno
men in verband met klachten over
twyfelachtige toestanden in sommi
ge particuliere abortusklinieken.
Voor één kliniek werd een totaal
verbod uitgevaardigd om abortusope
raties uit te voeren. Twee andere
klinieken mogen gedurende drie
maanden geen abort us be handeling
uitvoeren. Voor 45 klinieken werd de
vergunning slechts met drie maan
den verlengd in plaats van met één
jaar, zoals gebruikeiyk. De vergun
ning voor een andere kliniek is
slechts voor één maand verlengd.
Van de klinieken die tydeiyk wer
den goedgekeurd bevinden er zich 26
in Londen en Zuidoost-Engelantf
Aangenomen mag worden dat de mi
nister een verder onderzoek zal in
stellen naar de klinieken over welk6
praktyken ongerustheid bestaat
wenst.
In verband met vaak ernstige
klachten i6 de regering onder druk
gezet om strengere reglementen voor
de particuliere abortusklinieken uit
te vaardigen. Aan het begin van de
ze maand had minister Crossman
reeds een waarschuwing laten horen.
Crossman zei in' een interview dat
niemand buitenlanders kan verbie
den particuliere abortus of welke an
dere particuliere medisch behande
ling in Engeland te ondergaan, maar
dat het verkeerd zou zyn indien
Londen als de ..hoofdstad van de
abortus" zou worden beschouwd.
Door de allerhoogste eisen te stel
len, niet alleen wat verzorging maar
ook wat medische uitrusting betreft,
tracht de regering de toevloed van
vrouwen en meisjes uit het buiten
land enigszins af te dammen.
Komplot In Marokko Geruchten
in de Marokkaanse hoofdstad willen
dat de politie een goed georgani
seerd komplot van de revolutionaire
Baas-regering van Syrië heeft op
gerold, dat ten doel had de betrek*
keUjk gematigde regeringen in Ma
rokko. Algerije en Tunesië ten val
te brengen. Er zyn vele arrestaties
verricht. Een eerste gevolg van de
ontdekking van het komplot is. dat
de Marokkaanse regering heeft afge
zien van het voorgenomen herstel
van de diplomatieke betrekkingen
met Syrië, die sinds 1966 zyn verbro
ken.
Johnson over Warren-rapport
De Amerikaanse oud-president Lyn
don Johnson heeft verzocht uit een
vraaggesprek voor de televisie, dat
eaterdag a.s. zal worden uitgezon
den, een passage te schrappen over
het Warren-rapport inzake de moord
op president Kennedy. De „Columbia
Broadcasting System (CBS) in New
Vork. die het interview gaat uitzen
den. wilde op dit bericht geen com
mentaar geven.
Vandaag of morgen zult u worden gedwongen
er een eigen buitenlandse politiek op na te hou
den en dan beginnen voor u de moeilijkheden
pas echt". Woorden van een paar jaar geleden,
uitgesproken door de Britse ambassadeur in
Thailand op een bijeenkomst van Thaise en Aus
tralische diplomaten.
Hoe waar zullen deze woorden de komende
jaren voor Canberra worden? Want dat deze
voorspelling zal uitkomen, lijkt welhaast zeker.
De politieke machthebbers in Australië hebben
begrepen dat door het beleid van Londen en
Washington de dood van Canberra's traditioneel-
reactieve buitenlandse beleid een feit is gewor
den. Meer nog dan de opruiming van de laatste
restanten van het Britse defensiesysteem ten
oosten van Suez, plaatst de Azië- en Stille
Oceaan-politiek van Washington de Australiërs
voor de noodzaak hun politieke en militaire rol
in het Verre Oosten te herwaarderen. Een her
waardering, waarbij de fundamenten van het
Australische politieke denken en handelen niet
zullen worden betrokken. Daar kan men absoluut
zeker van zijn.
Reeds is Australië in Zuidoost-Azië aanwezig,
zij het nog steeds in een marginale rol. Austra
lische strijdkrachten vechten in Vietnam. Wat
begon met de uitzending van dertig militaire
adviseurs naar het door de „goddeloze internatio
nale communisme" bedreigde Vietnam, groeide
in de loop der jaren uit tot een „Australian Force
Vietnam", die naast lucht- en marine-eenheden
een korps grondtroepen van ongeveer 6500 man.
omvat.
In het kader van de „Commonwealth Strategie
Reserve" heeft Australië militaire eenheden ge
legerd in Maleisië (o.a. twee Mirage-squadrons
en Singapore (o.a. een infanterie-bataljon en een
eenheid luchtafweer). Canberra heeft de rege
ringen van beide bondgenoten in het recente
verleden herhaaldelijk verzekerd van blijvende
militaire steun.
Minister van Buitenlandse Zaken William
McMahon bezorgde Koeala Loempoer kortgele
den kippevel door lichtelijk geïrriteerd in het
openbaar op te merken, dat Australië onmogelijk
de veiligheid kan garanderen van een staat, die
geen einde kan maken aan de binnenlandse po
litieke en raciale onrust. De ergernis van Mc
Mahon kan te maken hebben gehad met proble
men, die reoentelijk zijn gerezen over de bouw
van een groot kazernecomplex in Maleisië, be
stemd voor de legering van Australische troepen.
Canberra is bereid bouw- en onderhoudskosten
van dit legerkamp voor zijn rekening te nemen,
maar eist in ruil daarvoor het eigendom van dit
kamp. De Maleisische autoriteiten wensen ech
ter baas in eigen huis te blijven; zy hebben
voorgesteld het kampement in huur aan de Aus
tralische regering af te staan. Er is over deze
kwestie nogal wat ergenis geweest by de be
trokken ministers van de regering-Gorton. In
Thailand tenslotte, dat lid is van de Zuid Oost-
Aziatische Verdrags Organisatie (ZOAVO) statio
neerde Australië in 1962 een squadron gevechts
vliegtuigen.
De aanwezigheid van Australische strijdkrach
ten in Vietnam ook al is de militaire beteke
nis daarvan bijna symbolisch te noemen wordt
verklaard uit de in het ZOAVO-verdrag opgeno
men bepaling, waarbij het de lidstaten van dit
pact vrijstaat militair actief te zijn op Vietna
mees grondgebied, als zy daartoe door de be
trokken regering worden uitgenodigd. Op dezelf
de wijze hebben Laos en Cambodja een band
met de ZOAVO. Het verzoek van de nieuwe Cam
bodjaanse regeringsleider Lon Nol om militaire
steun is derhalve een logisch uitvloeisel van het
ZOAVO-pact en is in principe gericht aan
alle lidstaten, waarvan de Verenigde Staten en
Engeland verreweg de machtigste zijn. Het is
niet aan te nemen, dat Canberra op het verzoek
van Lon Nol zal ingaan, zeker niet nu Londen
inmiddels voor de uitnodiging heeft bedankt en
Washington nog steeds een rechtstreeks ant
woord op het Cambodjaanse verzoek heeft ver
meden. Dezer dagen herhaalde Lon Nol zijn
verzoek, die president Nixon ongetwyfeld in grote
verlegenheid heeft gebracht.
Jezus Vargas, de Philippljnse secretaris-gene
raal van de Zuidoost-aziatische verdrags organi
satie, heeft intussen wel bekendgemaakt, dat in
het hoofdkwartier van het militaire bondgenoot
schap op de Philippynen plannen worden uit
gewerkt voor troepenverplaatsing naar Laos en
Combodja „voor het geval dat de regeringen in
Phnom Penh en Vientiane om militaire hulp van
hun bondgenoten zouden verzoeken". Dat is, wat
betreft Cambodja, inmiddels gebeurd en de lid
staten van de ZOAVO worden op het ogenblik
dan ook op pijnlijke manier aan hun beloften
van militaire bijstand herinnerd. Het is dan ook
begrijpelijk dat deze lidstaten onder aanvoering
van Washington de voorkeur geven aan de con
ferentietafel. Naast de voorgestelde onderhande
lingen in het kader van de Geneefse conferentie
en de „Indo-China conferentie" van premier
Pompidou, ligt sinds kort het plan van de Indo
nesische minister van Buitenlandse Zaken, Adam
Malik, ter tafel om te komen tot een „Aziatische
bijeenkomst'' een plan, dat hy lanceerde na
gesprekken te hebben gevoerd met de in Dja
karta geaccrediteerde ambassadeurs van de Ver
enigde Staten, Japan en Australië. De veronder
stelling dat Malik in deze ruime steun van Can
berra krijgt, lijkt gerechtvaardigd. Immers, het
Indonesië van president Soeharto geniet de volle
medewerking van de Australiërs, die met alle be
schikbare (financiële) middelen pogen mee te
werken aan de stabilisatie van het huidige In
donesische politieke gezag.
Uit de „Nixon-doctrine", als Washing tons be
ginselprogramma voor Azié-politiek in de jaren
zeventig, mag niet worden opgemaakt, dat de
Verenigde Staten bezig zijn zich uit het Pacific-
gebied los te maken. Uitleggingen als zou Ame
rika terugwillen naar een moderne vorm van
„splendid isolation" van de vorige eeuw, zijn on
juist. De Amerikaanse senator Mansfield heeft
dat nog eens duidelijk gemaakt, toen hij waar
schijnlijk na overleg met president Nixon de
wereld liet weten, dat „de Verenigde Staten een
Pacific-mogendheid zijn en dat in elk opzicht
ook zullen blijven".
Amerika wenst zich niet uit dit deel van de
wereld terug te trekken, het wil slechts andere
staten meer daadwerkelijk bij de politieke gang
van zaken betrekken, maar dan nog altijd onder
Amerikaanse leiding. Voor wat betreft het ge
bied van de Stille Oceaan rekenen de VS met
name op Japan en Australië. En ook al noemde
Nixon Japan in dit verband wel met naam en toe
naam in zijn laatste „State of the World" en Aus
tralië niet, toch zijn er redenen om aan te nemen,
dat Washington in de toekomst in even grote ma
te. zonie tgrotere. op Canberra zal rekenen als op
Tokio.
Raciale verschillen zijn in de (recente) geschie
denis van de mensheid herhaaldelijk onoverko-
menlijke barrières gebleken, waarop politieke
intenties stuk spatten. Wie waarde hecht aan de
theorieën van de eigentijdse geschiedschrijver
Ronald Segal zal bij de beoordeling van de ver
houding tussen de Verenigde Staten en Japan
dan ook altijd in aanmerikng nemen dat Ame
rika blank is en Japan geel Aziatisch, voor wie
de aanduiding van verschil in raskenmerken aan
de hand van de kleur stuitend acht). Deze ra
ciale verschillen dient men ook in aanmerking
te nemen wanneer het gaat over de relaties
tussen Japan en Australië. Het is in dit opzicht
opmerkelijk, dat de Japanse premier Sato bij een
bezoek aan Australië in oktober 1967 zich tegen
over zijn gastheren beklaagde over discriminatie
van naar Australië geëmigreerde Japanners. Sato
liet tydens dit bezoek ook duidelijk uitkomen
niet achter Canberra's Vietnampolitiek te staan,
wat te maken heeft met het feit, dat Japan wel
een Aziatische staat is en Australië niet.
Van meer actueel-politieke betekenis is het
feit, dat Japan (in economisch opzicht een con
current van Amerika, in tegenstelling tot Aus
tralië) sinds de laatste verkiezingen, die de con
servatieven een ruime overwinning bezorgden,
?en ontwikkeling naar grotere militaristische be
wustzijn lijkt door te maken. Niet alleen valt dit
op te maken uit een deel van het bijzonder fa
natieke studenten verzet, maar ook bijvoorbeeld
uit het feit, dat de nieuwe minister van Oorlog,
Nakasone. op grote schaal propaganda bedrijft
voor de idee van Japanse autonomie zelfverdedi
ging, waarbij als concreet punt de overname van
de Amerikaanse bases in het land naar voren
wordt geschoven. Dit jaar zijn de Japanse mili
taire uitgaven met 18 procent tot 1,6 miljard
dollar verhoogd. Nakasone benadrukte kortge
leden de noodzaak voor Japan om zich te ont
wikkelen tot „een militaire macht van de tweede
orde".
Canberra volgt deze mllitarische tendenzen
ln Japan op de voet, en met gemengde gevoelens.
De Japanse bombardementen op de vlootbasis
Darwin en andere plaatsen aan de noordkust,
die zoveel hebben bijgedragen tot de Australi
sche angst voor de „gele horden", zijn nog niet
vergeten. Reeds leunt Canberra zwaar op
Washington; het zal dat als Japan in de nabije
toekomst steeds meer ruimte gaat geven aan zijn
sluimerende militaire ambities, nog sterker gaan
doen. De Verenigde Staten zullen daar geen be
zwaar tegen hebben. Een al te sterk Japan be
tekent immers verlies van controle over een stuk
van de wereld, dat wordt beheerst door die ene
angstwekkend grote onzekere factor: de Volks
republiek China. En wat kan Washington zich
beter wensen dan een Westerse (blanke) basis ln
een Aziatische (gele) wereld?
PIETER DE VXJIM
