bigst voor
n politiek
roden
van
centraal
Canberra
Betoging Krim-Tartaren voorkomen
Schutz gelooft
in geallieerd
Berlijn-gesprek
EREN LOPEN AAN DE HAND VAN AMERIKA (I)
Monarchie
in Oslo
in geding
China en
YS praten
weer
Vandaag tweede ronde
Na ziekte Olav
Onderwereld wilde zoon
Margaret ruilen
Thorn bereidt in
Londen overleg
met de EEG voor
KREMLIN VOORKOMT DISSONANT BIJ LENIN-HERDENKING
SDAG 28 APRIL 1970
LE1DSCU DAGBLAD
PAGINA 9
ADVERTENTIE
(His laatste „State of the World" bevatte voor de politieke elite in-
berra 'n onaangename verrassing. In dit lijvige document (meer
40.000 woorden i werd Australië niet eenmaal genoemd. Dat1
»t voor de regering-Gorton toch wel een teleurstellende ervaring
[geweest, vooral nu Canberra zo gehoorzaam en ijverig bezig is
ivoor te bereiden op de veranderende politieke situatie in Zuid-
;-Azië en het gebied van de Stille Oceaan.
!eer dan anderhalve eeuw heeft het Britse werelddefensiesysteem
ior gezorgd, dat Australië zich kon ontwikkelen tot wat het nu is:
blanke, in elk opzicht Westerse samenleving. Volgend jaar zal
Britse „shield and buckler" in het Verre Oosten definitief ge-
iedenis zijn geworden. De militaire rol van de Engelsen ten oosten
Suez zal dan uitgespeeld zijn. Weliswaar heeft Londen zijn
dgenoten met Australië, sinds het wegvallen van India en Bir-
centrum van de Britse militaire activiteit in dit deel van de
eld, voorop al herhaalde malen verzekerd van bondgenoot
appel ijke trouw en militaire bijstand, maar geen politicus in
iberra hecht veel betekenis aan dergelijke loyaliteitsverklaringen.
dat men twijfelt aan de intentie, maar wel aan de praktische
gelijkheden.
Niet blind
)e trouw aan het Britse Gemenebest deed Australië niet blind
voor de verzwakking van Engeland. Sinds het begin van de
eede Wereldoorlog, die het einde van het Britse imperium in
pijnlijk duidelijk maakte, heeft het voor zijn veiligheid dan
steeds meer aansluiting gezocht bij de Verenigde Staten. In
1 trad Australië toe tot het ANZUS-pact, samen met de V.S. en
iUW-Zeeland. De naam van het verdrag is afgeleid van de begin-
•ers van de deelnemende landen. Het pact is bedoeld als afweer-
at tegen het „oprukkende internationale communisme". Door de
standkoming op initiatief van Australië van de Zuidoost-
itische verdragsorganisatie in 1954 raakte het ANZUS-pact enigs-
op de achtergrond, maar door de politiek van de lidstaten
inkrijk en Pakistan nam de praktische betekenis van de ZOAVO
en die van ANZUS weer toe.
jeloofde men in Canberra aanvankelijk dat de traditionele be-
ermende rol van het Britse rijk automatisch zou worden overge-
nen door de Verenigde Staten, zonder dat er van de Westerse
ïdgenoten in Azië veel meer zou worden gevraagd dan de be
dingen van instemming met de politiek van deze grootmacht,
ons' opvattingen over gedeelde en gezamenlijke verantwoordelijk-
j, samengevat in de kreet Nixon-doctrine, hebben die droom ruw
stoord. Vice-president Spiro T. Agnew kwam in januari van dit
drie dagen op bezoek bij premier Gorton en zijn ministers om
Australische politieke machthebbers nog eens goed duidelijk te
ken, dat er van hen een groter aandeel wordt geëist in de verde-
ing van eigen grenzen en die van bondgenoten in Australiës
uurlijke invloedsgebied.
[et verlies van het Engelse schild, de politieke opvattingen ln
shington last but not least de ontdekking van ongekende
ite bodemschatten in bepaalde delen van Australië (nikkel!) heb-
de leiders in Canberra met de neus op een nieuwe werkelijkheid
lrukt. En er zijn de laatste tijd tekenen die erop wijzen dat
strallë zich inderdaad bewust wordt van de noodzaak van een
en buitenlandse en militaire politiek —tekenen, die alles in zich
iben van de simpele politieke filosofie, die het ook in Europa
heeft gedaan: „de roden zijn de vijand". In het Australische
nkpatroon kan een eventueel politiek of militair conflict dan
slechts communistisch of op zijn minst door communisten ge-
pireerd zijn. Voeg daarbij de in het blanke Australië altijd la-
ite angst voor de „Aziatische horden", de „gele sprinkhaanmen-
zoals de ex-hoofdredacteur van Der Spiegel, Claus Jacobi, de
Ijoenen op het Aziatische vasteland betiteld in zijn boek „De
nselijke springvloed" en men heeft in grove trekken de men-
iteit achter het politieke handelen van Canberra aangeduid. Dan
het vervolgens nog slechts een kwestie van combineren van beide
:uren. Geen vergissing mogelijk De grootste bedreiging van
Westerse waarden" gaan uit van Peking.
Stad en land
[et is deze rotsvaste overtuiging die er de oorzaak van is geweest,
Australië zo lang heeft gewacht met de ondertekening van het
ïproliferatieverdrag, waarvan het de ratificatie afhankelijk stelde
voorwaarden, die zijn ingegeven door de wetenschap dat de
Iksrepubliek China bezig is een sterke strategische kernmacht
te bouwen.
Premier Gorton reist stad en land af om zijn „politiek van mili-
aanwezigheid" aannemelijk te maken, want in tegenstelling
zijn leiders moet een groot deel van het Australische volk nog
jrtuigd worden van de noodzaak van een actieve buitenlandse
litiek. Hoe kan het anders, bekend als dit volk is met de eigen
ringe numerieke potentie (Australië telt nog geen veertien miljoen
roners) en de kleinste militaire stootkracht: gewend ook als de
istraliërs zijn aan de probleemloosheid van hun marginale beteke-
in politiek en militair opzicht.
De Philippijnse generaal Jesus Bargas, secretaris-generaal van de
idoostaziatische Verdragorganisatie, waarschuwde vorig jaar sep-
nber ter gelegenheid van het vijftienjarig bestaan van dit mili-
verdrag voor de voorstellen van de Sowjet-Unie om te komen
een collectief Aziatisch veiligheids systeem (CAVS>. Vargas
de anti-communistische vinger dreigend in de lucht en zei:
lisschien klinken deze plannen sommige landen aantrekkelijk in
oren, maar laten die landen dan niet vergeten, dat een dergelijk
orstel niet anders is bedoeld dan als dekmantel voor de werkelijke
doelingen van het Kremlin. Wij kennen die bedoelingen, wij
ten dat het internationale communisme geen ander oogmerk
eft dan de omverwerping van democratische regeringen. Het is
zoveelste poging om de rode macht in ons deel van de wereld uit
breiden".
De Australische minister van Defensie, Malcolm Praser, pakte in
ïart van dit jaar de draad van dit verhaal op, toen hij als zijn
Hing te kennen gaf, dat bij de Australische defensieplannen
astig rekening moest worden gehouden met de verhoogde Russi-
activiteit in de Indische Oceaan. Fraser zei dit in verband met
t effectief worden van een nieuwe fase in het Australische her-
wapeningsprogramma: de aanschaf van militair materiaal tot
waarde van 186 miljoen dollar.
Spreiding
Praser maakte bij die gelegenheid ook bekend dat prioriteit zal
irden verleend aan de bouw van marine- en luchtmachtvoorzie-
ngen aan de Australische westkust. Ook de bewindsman voor Ma-
aezaken, Killen, heeft de laatste tijd herhaaldelijk aangedrongen
een spreiding van het Australische militaire potentieel, thans
ornamelijk geconcentreerd in het oosten en noorden van het
itingent, ten gunste van de westelijke flank. Maar ook al zal
istralië er op korte termijn in slagen zijn westkust in betere staat
verdediging te brengen, dan nog is de Australische afweer van
[eringe betekenis om in geval van een conflict met kans op succes
uinnen opereren. Canberra maakt er dan ook geen geheim van,
t het voor wat betreft zijn defensie aan „westelijk front" steeds
gaat rekenen op de meest betrouwbaar lijkende bondgenoot in
deel van de wereld: blank (Zuid)-Afrika.
Officieel steunt Australië de economische boycot tegen het regiem-
lith; officieel ook verwerpt het de Zuidafrikaanse apartheidspo-
iek, maar Canberra waakt er angstvallig voor deze landen al te
van zich te vervreemden.
De benoeming van Killen, die bekend staat als een ultra-rechts
liticus en leider van re niet van politieke betekenis onblote Rho-
(Van orize correspondent»
sen de vier ambassadeurs niet ais
BERLIJN (GPDl Pjotr Abrassi- uitzichtloos. In feite gaat naar zfln
mow. de Russische ambassadeur
oordeel de Sowjet-Unie al uit van
(Van onze correspondent)
OSLO (GPD) De laatste bulle
tins uit de Noorse hoofdstad meld
den dat de toestand van koning: Olav
bevredigend is. De 66-jarige Noorse de jongen ™u voorbereiden. Prinses
Tijdens haar bezoek aan de universiteit van Canberra ontving
Prinses Anne van Engeland een boeket onkruid van betogende stu
denten. De betogers wilden de aandacht vestigen op de oorspronke
lijke beivoners van Australië, de Aborigines, die de laatste tijd ac
ties voeren voor het herstel van hun rechten. Op de foto: Prinses
Anne en de betogende studenten.
Oost-Berlijn heeft zich vandaag per j de t>estaande situatie. Immers jaren
dienstauto door de muur naar het j K^den werd het recht van de drie
Westen laten brengen voor de tweede Westerse geallieerden om in Berlyn
ronde in het overleg over d« toe-zÜn- fel bestreden. Nu accepteert
komst van Berlijn: Zijn komst is voor I Z,1 met de dne Westerse landen haar
de Westberlijners het bewys dat dp v.Tantwoortie^khdd voorde stad en
Tegen gangsters
LONDEN (Reuter) De Engelse Daily Sketch een anonieme tip ge-
politie heeft gisteren de veiligheids- kregen dat een ontvoering van Lord °°rl°g
tregelen ter bescherming van de Linley wordt voorbereid. De jongen Het eerst<> gesprek tussen de
Russen slechts over de toekomst van
hun stadsdeel wensen te praten
Het overleg tussen de Russische
ambassadeur en diens in Bonn ge
bereid over een bevredigender si
tuatie voor West-Berlijn te praten.
Burgemeester Schiitz is. ondanks
het grote belang dat zyn stadsdeel
accrediteerde collega's uit Amerika. bU een betere verhouding met
Engeland en Frankrijk, past in liet
complex van gesprekken over de
Duitse problematiek, dat tot ontwik-
keling is gekomen sinds Willy Brandt
de Oostduitsers, tegenstander van er
kenning van de DDR. Hy staat cm
praktische redenen, naar hy zegt,
geheel achter de politiek van zyn
ln Bonn "aan de"macht kwanT'Ber- Parti)genoot Brandt, voor wie dc «-
lyn li echter het enige onderwerp kenning .onvoldoende is Berlijn,
waar de regering ln Bonn slechts aWus Schütz. is het stcrk.tr bewo.
indirect by betrokken is. want ver- i van hyzondere verhoudingen die er
antwoordelyk voor de voormalige tussen de 1>eide Duitsluiden uestlsn.
rijkshoofdstad zyn nog altijd de vier i
overwinnaars uit de Tweede Wereld -
vier
achtjarige zoon van Prinses Margaret
versterkt. Zy deed dit nadat zij een
tweede aanwijzing had gekregen, dat
de onderwereld een ontvoering van
dinsdag na de paasvakantie weer fc'nbks^deurs eindigde op 26 maart
naar zyn school in Sussex gaan.
Margaret en de graaf van Snowdon
zijn van de laatste ontwikkelingen
monarch werd afgelopen zaterdag in
het ziekenhuis opgenomen om te
worden geopereerd voor een acute op de hoo&te gesteld,
maagbloeding. Een onmiddellijk in
grijpen werd noodzakelijk geacht. De
toestand wordt weliswaar bevredi
gend genoemd, maar complicaties
door de leeftijd van de koning wor
den waarschijnlijk geacht.
De ziekte van de koning heeft in
Noorwegen het debat rond het ko
ningshuis weer op volle sterkte aan
gewakkerd. Kroonprinses Sonja en
Kroonprins Harald. die hun reis
naar de Expo in Osaka hebben uit
gesteld om de genezing van Koning
Olav af te wachten, worden in de
pers heftiger dan ooit aangevallen.
Ondanks het feit dat onmiskenbaar
het grootste gedeelte van de Noren
het jonge paar alle goeds wenst,
heeft het uitblijven van een prinsje
of prinsesje na een tweejarig huwe
lijk het republikeinse kamp vergroot.
Zelfs de meest monarchistlsch-
gezinde dag- en weekbladen twijfe
len sedert enige tijd sterk aan het
bestaansrecht van de monarchie.
„Morgenbladet" - conservatieve voor-
hoedestrijder van de monarchie -
De nieuwe aanwijzing kwam van
Allan Slater, een in Londen werk
zame personeelsfunctionaris, die een
telefoongesprek over de ontvoerings
plannen zou hebben opgevangen. Hij
hoorde twee mannen in plat Londens
bespreken dat de jongen. Lord Lin
ley, na zijn ontvoering vrijgelaten zou
worden in ruil voor Reginald en Ron
nie Kray, twee bendeleiders uit East
End. die een gevangenisstraf van 30
jaar uitzitten. Vrienden van de
Kray's zouden aangeboden hebben
50.0(30 pond sterling <430.000 gulden»
te betalen voor de ontvoering. Lord
Linley zou losgelaten worden, als de
gebroeders Kray veilig het Indone
sische eiland Timor hadden bereikt.
Eerder had het Londense dagblad
verklaarde kort geleden in een arti
kel: „De monarchie in Noorwegen
loopt ten einde. Een dochter van
een textielhandelaar zal nooit geac
cepteerd kunnen worden als Konin
gin van Noorwegen."
met een communiqué, waarin eigen-
lyk slechts werd verteld dat men el-
kaars opvattingen had aangehoord.
Op dat punt begint het vervolg,
zonder direct uitzicht op serieuze
onderhandelingen. De Westerse am
bassadeurs zullen echter wel voor
stellen het tempo te verhogen. Zij
wensen voortaan eens per veertien
dagen te vergaderen.
PEKING (AP AFP) De ambas
sadeurs van China en de Verenigde
Staten zullen op 20 mei weer in de
Poolse hoofdstad Warschau bijeen
komen om hun besprekingen voort te
zetten.
Het wordt dan de derde ontmoeting
sinds het begin van dit jaar. en de
137ste sinds de eerste ontmoeting die
al op 1 augustus 1955 in Genève
plaatsvond. China en de V.S. onder
houden geen diplomatieke betrek
kingen. Het vorige gesprek werd, op
20 februari, gehouden in de Chinese
ambassade. Het overleg is strikt
vertrouwelijk en over de uitslag ervan
is nog nooit een woord gepubliceerd,
door geen van beide landen.
J Eén van de meest gespannen waar-
nemers in West-Berlyn is burge-
meester Klaus Schiitz. Zyn drie pun
I ten:
I LONDEN. (AP) —De Luxemburg
se minister van Buitenlandse Zaken,
Plinten Thorn> 's gisteren in Londen aange
komen waar hy een begin zal ma
ken met een overleg met de Britse
regerine over de (e voeren onderhan
delingen over het toetreden ra*
Grool-Brittannië tot de EEG-
de vier mogendheden zullen het
eens moeten worden over een con-
Het is nog niet vastgesteld wanneer
trolemechanisme voor reizen tus- d' officiële onderhandelingen zullen
seq de Bondsrepubliek en West
Berlyn.
ook Westberlijners moeten fami
lieleden in Oost-Berlijn en elders
ln de DDR kunnen bezoeken
I alle betrokken regeringen dienen
de status van Berlyn, zoals die
zich sinds de oorlog heeft ont
wikkeld. te erkennen. De Sowjet-
Unie moet dus accepteren dat
West-Berlijn economisch deel uit
maakt van de Westduitse maat
schappij.
Schütz beschouwt het gesprek tus-
beginnen. maar minister Thorn zou
ervoor zijn dat de datum wordt ge
steld on 29 juni. Die dag komt de
ministerraad van de EEG bijeen in
Luxe burg in plaats van n h*»t
hoofdkwartier te Brussel en Thorn
zal dan de vergadering voorzitten.
Voor zijn terugkeer naar Luxem
burg zal minister Thorn in Londen
nog een onderhoud hebben met de
leider van de conservatieve opposi
tie. Heath, met de liberalen onder
Jere r.y Thorpe, en met de Conser
vative oud-premier Douglas Alec-
Home.
MOSKOU (Reuter. AP» De
Russische veiligheidspolitie heeft
een betoging van 160 Krim-Tartaren,
die op het eeuwfeest van Lenin tegen
hun achterstelling wilden proteste
ren. weten te voorkomen. De ken-
i-lobby in zijn land, tot minister van Marine is daar op zichzelf j nelijk tevoren gewaarschuwde poli-
J i. >1-11„.nehlte /-! nrncnine kefn/reee r\r\
een bewijs van. Er zijn in politiek opzicht opmerkelijke parallellen
ssen Australië en Zuid-Afrika te trekken. Beide landen zijn door-
inkt van een communistenhaat, die bepaald nog geen tekenen
slijtage begint te vertonen. Zuid-Afrika, en in mindere mate
istralië, benadrukken als onderdeel van hun officiële beleid de
tekenis van de Kaaproute, sterk gegroeid door de opkomst van
mammoettankvaart en de sluiting van het Suezkanaal sinds de
raëlisch-Arabische oorlog van juni 1967 en het belang dat de
esterse wereld bij deze zeeroute heeft. En zoals het voor Zuid-
'rika bijzonder welkom is, dat de NAVO steeds meer belangstel-
ig begint te krijgen voor het Zuidatlantische gebied, zo het ook
appen van Australië om in de Indische Oceaan tot grotere mili-
ire samenwerking te komen, alleen maar toejuichen en aanmoe
ten.
WORDT MORGEN VERVOLGD
tie wachtte de groepjes betogers op
bij de stations, waar zy vanuit ver
schillende delen van de Sowjet-Unie
aankwamen, aldus kringen die in
nauw contact staan met de opposi
tionele intellectuelen in Moskou.
Deze zegslieden menen dat de Krim-
Tartaren weer op de trein naar hun
woonplaats zijn gezet, nadat hun
petities werden verscheurd. Weer
anderen zeggen dat ze zyn gearres
teerd.
De Tartaren, enkele honderddui
zenden mensen, zyn in 1944 onder
Stalin over het hele land verspreid
omdat zy zich aan collaboratie met
de Duitsers schuldig gemaakt zouden
hebben. Zij zijn formeel in 1966 ge
rehabiliteerd. maar velen van hen
zeggen dat zij niet naar de Krim
mogen terugkeren en ook op andere
manieren gediscrimineerd worden.
Volgens de zegslieden in Moskou
is niet bekend waar de gepensio
neerde majoor-generaa.1 Pjotr Grigo-
renko, die zich als pleitbezorger van
de Krim-Tartaren heeft opgeworpen,
zich op het ogenblik bevindt. Hy is
begin dit jaar door een rechtbank
in Tasjkent krankzinnig verklaard
Hij zou toen naai- een psychiatrische
inrichting in Kazan, aan de Wolga.
zyn gestuurd, maar zyn vrouw heeft
sindsdien tevergeefs geprobeerd hem
daar telefonisch te bereiken.
Anderen
Volgens de kringen in Moskou zijn
er nog een aantal processen aange
spannen tegen dissidente intellec
tuelen.
In Gorki zou een geschiedenisle
raar, Pawlenkow, tot zeven jaar zyn
veroordeeld wegens het uitdelen van
een pamflet waarin beweerd werd
dat het stalinisme in de Sowjet-
Unie weer de kop opsteekt. Twee van
zyn studenten zouden respectievelijk
tot zes en tot vijf jaar zijn veroor
deeld.
De dichteres Natalia Gorbanewska-
ja, die in december is gearresteerd
nadat de politie illegale literatuur
aantrof in haar flat ln Moskou, is
na een onderzoek door het psychia
trisch instituut in Moskou eveneens de
krankzinnig verklaard.
De vroegere voorzitter van een col
lectieve boerderij, Iwan Jachimowitsj,
Russische uitgeverswereld heeft
een reputatie als man van het mid
den.
Twardowski, die onder zijn redac-
die beschuldigd is van anti-Russische 1 tionele leiding controversiële figuren
uitlatingen, vanwege zijn protest te- als Solzjenitsjin en Ginjawski in be-
gen de invasie van de landen van scherming heeft genomen, zou zyn
het Pact van Warschau in Tsjecho-
Slowakije, ondergaat eveneens een
psychiatrische behandeling, aldus
zegslieden in Moskou.
De nieuwe harde lyn in de Sowjet-
Unie heeft ook zyn weerslag gehad
op het avant-gardistische tijdschrift
Nowi Mir. Uit het aprilnummer van
het blad blijkt dat het inderdaad een
nieuwe redactieraad heeft, zoals ge
ruchten al hadden gezegd. Alexan
der Twardowski is afgetreden als
hoofdredacteur en opgevolg door Wa-
leri Kosolapow.
Kosolapow al jarenlang actief ln
functie hebben neergelegd uit protest
tegen verandering van de redac
tionele staf.
Naast Kosopalow zijn de nieuwe
leden van de redactieraad eerste
plaatsvervangend hoofdredacteur
Bolsjow, tweede plaatsvervangend
hoofdredacteur Smirnow, Owtsjaren-
ko en Rekemtsjoek. De twee laatst
genoemden hebben een belangrijk
aandeel gehad in de geslaagde cam
pagne tot een verbod op de romans
„In de eerste cirkel" en „Kanker
zaal" van Solzjenitsjin.
