Sfdoende bescherming blijkt onmogelijke zaak
jlrgwaan in Senaat over
ol VS in
Cambodja
Warschau en
Bonn dichter
hij elkaar
POLITIEK DEBAT VOOR SCHOLIEREN
GROTE VERKIEZINGSMIDDAG
TRIJD TEGEN B- EN C-WAPENS (111 EN SWT)
anger verblijf in Vietnam niet onmogelijk
Gesprek wordt voortgezet
ENIGE VERANDERING IN SPAANSE POLITIEK
Ie vogelvlucht
TOURNEE
SRDAG 26 APRIL 1970
LEIDSCU DAGBLAD
PAGINA
DOOR HEIN JANSEN
m
verrassingsaanval met zenuwgas op een onbeschermde stad van een
inwoners zou 40.000 mensen treffen, van wie de helft met dodelijke ge-
V Het dodencijfer zou niet boven de 2.000 komen wanneer de stad op
wijze zou zijn beschermd schuilkelders, gasmaskers voor iedereen etc.
jt simpele voorbeeld illustreert het VN-rapport over B- en C-wapens de
Krj;en van chemische strijdmiddelen voor de burgerbevolking.
stelt er echter wel bij, dat die ideale bescherming onmogelijk is te be-
Resteert een kwetsbaarheid, die nog groter is als het om biologische
3S gaat. En dat is één van de belangrijkste gevolgtrekkingen, die uit alle
schappelijke termen en verhandelingen in het rapport moet worden ge-
ltJ en: de onmogelijkheid van een ook maar redelijke verdediging tegenover
mgebreidelde arsenaal van chemische en bacteriologische middelen,
bestaat in het algemeen geen medische behandeling die tegen chemische
allen kan beschermen. Tegengiften (antropine bijvoorbeeld) tegen zenuw-
n zijn slechts van waarde indien toegediend binnen een half uur voor of
ort na de aanval. De huid kan tegen de dampen van mosterdgassen wor-
Brejbeschermd met zalven, die echter weer niet bestand zijn tegen vloeistof-
1 biologische aanvallen zegt het VN-rapport: „Vaccinatie is één van de
>te middelen om de mens te beschermen tegen natuurlijke infectueuze
Ss en de enige geschikte methode om tegen acties met biologische wapens
schermen Het is echter onmogelijk gehele bevolkingen in te enten tegen
di mogelijke ziektes. De ontwikkeling, produktie en het beheer van zoveel
ns zou enorm kostbaar zijn en bepaalde entstoffen zouden ongewenste of
-jirlijke reacties bij de ontvangers kunnen veroorzaken. Dit beeld is niet in
grijke mate veranderd door bepaalde nieuwe ontwikkelingen op het gebied
le vaccinatie."
tt\ fysieke bescherming kunnen individuele middelen gasmaskers, speciale
Hg) worden gebruikt en collectieve (schuilkelders), die echter geen enkele
ebben als een goed waarschuwingssysteem ontbreekt. In de „primitieve"
Wereldoorlog kon men wat dat betreft nog afgaan op kleur en geur van
i van chemische middelen in de lucht, de nieuwere giftige wapens zijn
echter niet meer op deze manier te herkennen. Het is een kwestie van erop-
bedacht-zijn. „Wanneer de vijand een keer chemische wapens heeft gebruikt
moet er bij elke volgende actie rekening mee worden gehouden dat het weer
een C-aanval zou kunnen zijn en overeenkomstig maatregelen worden ge
nomen". Die onzekerheid vraagt om chemische preparaten en installaties om
het middel te identificeren en het terrein te onderzoeken.
Kan dit bij C-middelen al moeilijk zijn, de problemen waar het biologische
wapens betreft zijn nog groter. „Het is uiterst moeilijk biologische stoffen te
verzamelen en identificeren en alarm te slaan om tijdig beschermende maat
regelen te nemen die doeltreffend zijn. In de eerste plaats vraagt de bepaling
van de stof in het algemeen veel tijd. ten tweede bevat de atmosfeer ten alle
tijde grote en schommelende hoeveelheden bacteriën".
Waar het voorkomen dus een onhaalbare zaak is, blijft over het genezen.
Daarin zoekt een microbioloog als dr. Hotse Bartlema van RVO/TNO) in Rijs
wijk. die ook aan het rapport meewerkte, de rechtvaardiging voor zijn onder
zoekingen. Zoals hij in een lezing zei: „Het alternatief om af te wacchten en na
een aanval zo snel mogelijk de passende maatregelen te nemen kan alleen
worden verdedigd wanneer methodes voor effectieve opsporing en determinatie
van strijdstoffen (in het bijzonder biologische) ter beschikking komen en wan
neer de daardoor aangewezen laboratoria tevens van beveiligde onderzoek-
installaties worden voorzien. De „defensie-reseach" rekent het zich dan ook
tot taak aan de ontwikkeling van deze methodes en technieken mee te wer
ken." Van Polemologische kant is hiertegen aangevoerd dat het ontwikkelen
van afweerstoffen het zoeken naar nog sterkere aanvalsmiddelen in de hand
werkt een bepaalde vorm van escalatie. Waar nog bijkomt dat het bedoelde
onderzoek zich vooral geheel of grotendeels aan de „normale" zorg voor de
volksgezondheid ontrekt. Bovendien zijn de grenzen tussen offensief en defen
sief niet altijd even duidelijk te trekken, waar deze karakteristieken in voort
durende wisselwerking tot elkaar staan.
Bedenkelijk voorbeeld is Amerika, waar het „chemie-korps" van het leger
stelt dat medische ethiek het onderzoek naar B- en C- strijdwapens niet in de
weg mag staan. Defensie heeft daar voortdurend geprobeerd afgestudeerden
van hogescholen en universiteiten voor het werk aan B- en C-wapens te inte
resseren. Van militaire zijde is vaak aangevoerd dat met name biologische
wapens eigenlijk niet zo aantrekkelijk zijn. Maar sprekender dan die bewerin
gen is een tekening in de Denver Post ten tijde van Nixons verklaring over de
middelen: een hoge militair die met tranen in de ogen een monster in een
reageerbuis doodschiet: „Moeilijk afscheid".
In welke verhouding de uitwerking van B- en C-wapens tot de gevolgen van
een atoomaanval kunnen staan wordt duidelijk uit een schema in het VN-
rapport. De „gebruikte" kernbom van één megaton is voldoende om een stad
met een miljoen inwoners volledig te verwoesten. Uiteraard gaat het hier om
veronderstellingen, want B- noch C-wapens zijn al op een dergelijke grote
schaal toegepast.
getroffen gebied
tyd voor uitwerking
merkbaar wordt
schade aan gebou
wen etc.
andere gevolgen
mogelijkheid om
gebied later nor
maal te gebruiken
KERNBOM
300 km!
seconden
verwoestingen op
gebied van 100 km2
radioactieve be
smetting op 2500
km2 gedurende 3-6
maanden
3-6 maanden na
aanval
C- 15 TON
ZENUWGAS
60 km2
minuten
besmetting van
enkele dagen tot
weken
beperkt gedurende
de besmetting
B- 10 TON
SMETSTOF
100 000 km2
dagen
waarschijnlijk
epidemisch
sterfte onder be vol- 90 pet.
king
80 pet.
ontwikkelings- en 5-10 miljard dollar 1-5 miljard dollar
produktiekosten
over enkele jaren
na incubatietijd of
het onder controle
krijgen van epide
mie
50 pet (75 pet als
elke medische hulp
achterwege blijft
1-6 miljard dollar
r.
(Van onze correspondent)
ASHINGTON GPDEen aantal Amerikaanse senato-
onder wie de altijd parate senator William Fulbright als
litter van de Senaatscommissie voor Buitenlandse Betrek-
heeft besloten een eigen team van twee waarnemers
Cambodja te sturen om vast te stellen in hoeverre de Ver-
ie Staten verwikkeld zijn in de oorlog die het nieuwe re- j
van generaal Lon Nol dreigt te overspoelen.
J nator Fulbright wond er geen doekjes om. Hij zei dat hij
genoegen nam met de verklaringen van de regering-
m dat er geen tweede Vietnam dreigt in Cambodja. Het i
1 duidelijk dat hij vermoedde dat de Amerikaanse militaire
and voor Phnom Penh omvangrijker was dan officieel
toegegeven.
aankondiging van de reis van
ipeciale senaatscommissie naar
odja volgde op de hielen het
ht dat de Amerikaanse regering
:en had om 1500 op de Vietcong
etnam veroverde Russische ge-
i ter beschikking te stellen van
«uwe Cambodjaanse leiders. Dit
ir, dat bedoeld is als een tege-
toming aan de Cambodjaanse
eken om wapens, had ongebrui-
e consequenties.
nt, zoals iedere oorlog, wor-
altijd meer wapens dan de bij-
rende amunitie veroverd en Ame-
is dan ook niet in staat de aan-
ien Russische AK-47-geweren te
begeleiden met de benodigde ko-
Washington deed daarom een
p op de Indonesische regering om
üunitie te leveren, aangezien het
nesische leger is uitgerust met
door de Sowjet-Unie geleverde
ns. Volgens berichten in Wash-
bevindt 'n Indonesische dele-
zich al gedurende enkele dagen
imbodja om zich op de hoogte
dien van de stand van zaken bij
ïambodjaanse leger,
leger van generaal Lon Nol
op niet meer geschat dan 30.00
en als de rapporten er over
zijn, dan moet er niet op ge
worden dat deze troepen-
at in staat is een belangrijk of-
van de Vietcong te weer-
i De sterkte van de Vietcong in
bodja wordt daarentegen ge-
op 40 tot 50.000 man. Het nieu-
lambodjaanse regeringshoofd, dat
de afgelopen week tot Wash
ui en daarna tot de Verenigde
es in New York richtte met een
dringend verzoek om wapens, gelooft
dat hü in staat is om een 200.000
man op de been te brengen. Maar
er zijn weinig westerse waarnemers
die geloof hechten aan die voorstel
ling van zaken.
Integendeel, het begint er steeds
meer op te lijken dat een overwin
ning op de Noordvietnamese troepen
in Cambodja afhangt van de bereid
heid van de Zuidvietnamese regering
in Saigon om troepen ter beschik
king te stellen van het bedreigde
buurland. Er zijn al berichten in om
loop dat één of twee divisies van door
de Amerikanen opgeleide Zuidvietna
mese parachutisten gereed staan om
de Cambodjaanse hoofdstad te verde
digen. mochten de Noordvietnamezen
die stad ooit in gevaar brengen.
Waar deze situatie op neerkomt is
een ernstige proef op de som van de
zogenaamde Nixon-doctrine, die door
de Amerikaanse president op het
eiland Goeam werd uitgestippeld en
waarin hij aankondigde dat Amerika
zyn rol als politieagent in het buiten
land zou terugbrengen tot een abso
luut minimum. Senator Fulbright
en zijn gealarmeerde collega's gelo-
van de doctrine echter minder dan 't
simpele feit dat de val van Cambod
ja, en de daaraan gepaard gaande
bedreiging van Zuid-Vietnam, alle re
denen oplevert voor Washington om
zich in het geheim in te zetten in het
land waar Prins Sahoenoek tot voor
kort de scepter zwaaide.
Volgens de laatste berichten bevin
den zich al 5.000 man Zuidvietname
se troepen zich min of meer perma
nent op Cambodjaans grondgebied.
Een dergelijke onttrekking aan
het zogeheten Vietnamiseringpro-
gramma dat Amerika in staat moet
stellen om zijn eigen troepen af te
voeren naar de Verenigde Staten door
middel van het opleiden van parate
Zuidvietnamese eenheden, kan niet
plaatsvinden zonder de goedkeuring
en instemming van Washington.
Mogelijk
Maar waar Senator Fulbright zich
dan ook ongerust over maakt is de
vraag in hoeverre de oorlog in Cam
bodja dan ook kan leiden tot een
verlengde Amerikaanse militaire aan
wezigheid in Zuid-Vietnam, omdat
het bedreigde regime van generaal
Lon Nol Zuidvietnamezen nodig heeft
die anders de terugtrekking van onze
soldaten mogelijk hadden gemaakt.
In Washington is men het er in
ieder geval over eens dat een terug
keer van de afgezette Prins Sihanoek
in zijn land, zou betekenen dat
Cambodja voor het Westen verloren
is, en dat het land dan een groot ar
senaal zou worden voor de strijd van
de Vietcong in Vietnam Niettemin
houdt de Nixon-regering nog voet
bij stuk dat het geen manschappen
of de euphemistische „adviseurs" naar
Cambodja zal sturen. Senator Ful
bright en zijn medestanders zijn daar
allerminst van overtuigd.
MR. H. L. LEFFELAAR.
NEW YORK i Reuter. AF Pi
De zoon van de Chinese president
generaal Tsjiang Kai-sjek. j
Tsjiang Tsjing-keoe 'op de foto
links i is gisteren in Neiv York j
aan n aanslag ontsnapt. Tsjiang
Tsjing-keoe, die vice-premier is.
brengt een officieel bezoek aan
de verenigde Staten. Gistermor-
gen was hij uit Washington in
New York aangekomen. Op het j
moment dat hij het Plaza-hotel, i
waar hij zou spreken op 'n lunch
van de vereniging voor het Verre
Oosten en Amerika, werden tioee
schoten op hem afgevuurd. De 60- j
jarige Tsjiang bleef ongedeerd, j
De politie heeft tioee Chinese na- I
tionalisten aangehouden. Beide
mannen (foto rechtsbehoorden
bij een groep Chinezen die voor
het hotel tegen de aanwezigheid
van de vice-premier op de lunch
protesteerden.
De ene man had een revolver
bij zich, de ander een mes.
De Chinese demonstranten voor
het Plaza-hotel droegen borden
niet de opschriften „vrijheid en
zelfbeschikking voor Taiwan",
„einde van het totalitaire bewind
van Tsjiang Kai-sjek", Tsjiang
vertrek", Mao vertrek". Op één
spandoek stond te lezen: „Wij
vertegenwoordigen de aan ban
den gelegde meerderheid"
t.Van onze correspondent
BONN (GPD) De onderhande
lingen tussen de Bondsrepubliek en
Polen worden begin juni in Bonn
voortgezet. Dit is het verrassende
resultaat van de besprekingen, die de
Westduitse staatssecretaris Duckwitz
de afgelopen dagen in Warschau
heeft gevoerd. Volgens een gister
avond gepubliceerd communiqué
wensen beide partijen voortzetting
van de zakelijke discussie. Van West
duitse zijde is vernomen dat de sfeer
tydens de derde ronde van die dis
cussie zeer goed is geweest.
Aangenomen wordt dat de Poolse
houding is beïnvloed door een brief
die bondskanselier Brandt, als voor-
zitter van de Sociaal-democratische
partij, aan Gomoelka. de leider van
de Poolse communistische party.
heeft geschreven. De inhoud van
Brandts brief is niet bekendgemaakt,
maar wel is uitgelekt hoe de laatste
Westduitse voorstellen voor het pro
bleem van de westgrens ivoor Polen
het kernpunt» luiden. Bonn stelt
Warschau voor gemeenschappelijk te
verklaren dat de Oder-Neisse-lijn Po-
lens westgrens is. De Bondsrepubliek
zal daarna die grens en de territo-
i riale integriteit van Polen niet meer
j aan de orde stellen als het tot on- i
I derhandelingen over een vredesver
drag komt.
I
I
In feite zou Bonn Warschau dus
min of meer „tijdelijke erkenning"
voorstellen, die automatisch in een
definitieve overgaat als het vredes-
verdrag tot stand komt, waarin de
verdragen van Potzdam voorzien
Deze verdragen en ook het in oost-
Europa bekritiseerde „Duitslandver
drag" tussen de Bondsrepubliek en
zijn Westerse bondgenoten zouden
niet mogen worden genoemd in de
overeenkomst tussen de Bondsrepu
bliek en Polen.
De Poolse regering zal het contact
van Duitsers met voormalige landge
noten aan de oostkant van Oder en
Neisse moeten vergemakkelijken en
culturele uitwisselingen moeten aan
vaarden. Bewoners van de vroegere
Duitse gebieden in Polen dienen in
principe zeis de kans te krijgen als
nog naar Duitsland te verhuizen.
Men is er in Bonn van overtuigd,
dat over deze ideeën nog maanden
zal worden onderhandeld. Na .som
bere vooruitzichten die de laatste
reis van Duckwitz bood. bestaat ech
ter grote tevredenheid over de Poolse
reacties. Enkele dagen geleden werd
van Poolse kant openlijk erkend, dat
de Westduitse regering zich inspant
om tot een voor beide partijen aan
vaardbare regeling te komen, giste
ren werd de invitatie om voor voort
zetting van het overleg naar Bonn
te komen, gehonoreerd. Dit ondanks
het feit dat Warschau vorige maand
nog verklaarde geen aanleiding te
zien om van de overeengekomen on
derhandelingsplaats af te wijken
WEM TIMMERS
Bezoek aan Hess Rudolf Hess
heeft gisteren voor het eerst sinds hy
in de gevangenis van Spandau zit
dat is sedert 1946 familiebezoek
gehad. Zijn vrouw Ilse, die 70 jaar is,
en zyn 32-jarige zoon Wolf Rüdiger.
mochten Hess die morgen 76 jaar
wordt bezoeken. Hess had altijd
gezegd, dat hij niet wenste dat zij
hem als gevangene zouden zien.
ADVERTENTIE
Leidsch Dagblad organiseert op DINSDAG 28 APRIL in de Stads
gehoorzaal
voor de hoogste klassen van het voortgezet onderwijs.
Wat moet er de komende 4 jaar gebeuren?
Alle politieke lijsttrekkers in Leiden.
Stemming voor en na de discussie.
TOEGANG GRATIS. Aanvang 14.30 uur.
ER is een duidelijk verschil tus
sen Spanje's buitenlandse poli
tiek van voorheen en die van de
laatste tijd. Men zou een Zuidafri-
kaanse uitdrukking kunnen gebrui
ken en van „uitwaarts beleid" kun
nen spreken, d.w.z. een streven naar
betere betrekkingen met de rest van
de wereld. Sinds de regeringswijziging
van de herfst '69 tracht het departe
ment van Buitenlandse Zaken in
Madrid thans onder leiding van
minister Lopez Bravo het contact
met de buitenwereld zo snel moge
lijk te verbeteren. Hij zoekt het voor
al in persoonlijke reizen: Bravo is
in Madrid even moeilijk te bereiken
als minister Luns in Den Haag. Zo
ls er contact geweest met de mi
nisters van Buitenlandse Zaken van
de EEG. Dit betekent nog allerminst
dat Spanje binnen afzienbare tijd
zijn intrede in de Europese Gemeen
schap zal doen. Democratisering van
het bewind is voorwaarde voor nau
were aansluiitng bij de Zes. In dat
opzicht is er wel enige vooruitgang
merkbaar, zoals biykt uit het bezoek
van de Westduitse minister van Bui
tenlandse Zaken, Scheel, aan Ma
drid waar hy woensdag j.l. aankwam.
Reeds vier jaar geleden bracht de
toenmalige Westduitse minister van
Buitenlandse Zaken, Schroder, een
bezoek aan Madrid. En zyn Spaan
se collega Castiella bracht op zyn
beurt een visitie aan Bonn. Latei-
aanvaardde Brandt, toen nog minis
ter van Buitenlandse Zaken, een in
vitatie van Madrid, maar die uitno
diging is tengevolge van het bezoek
van Kiesinger aan Spanje nog geen
werkelijkheid geworden. Overigens
zijn de banden tussen beide landen
van meer dan gewoon belang: West-
Duitsland is. na Amerika, de belang-
rykste handelspartner van Madrid.
Voorts helpt Bonn' de Spanjaar
den door middel van kredieten ten
einde de ongunstige natuurlyke om
standigheden in bepaalde delen van
het land te verbeteren. Tot die pro
jecten behoort ook een bewaterings-
project van het Tajo- Segura-kanaaJ
waarvoor Duitsland een lening van
200 miljoen mark beschikbaar zal
stellen. Behalve die verbetering in
de zakelyke betrekkingen is er nog
een ander, politiek aspect, dat zon
der meer verrassend genoemd kan
worden. Minister Scheel heeft n.l.
besprekingen gevoerd met vier leden
van de oppositie in Spanje: een so
cialist, een christen-democraat, een
conservatief en een liberaal. Dit
kwartet staat in de voorste gelede
ren van het oppositiefront, dat on
langs tot stand is gekomen en dat
een bundeling is van de meerder
heid van de illegale groeperingen.
Men mag hier toch zeker wel van
een zeer ongewone gang van zaken
spreken: een buitenlandse minister
spreekt niet alleen met de Spaanse
autoriteiten, Franoo incluis. maar
ook met de niet-erkende te
genstanders van het bewind, dat aan
dit gesprek zyn goedkeuring heeft
gehecht. Enerzyds is er dus in Span
je een presentatie van de nieuwe re
gering, anderzyds nieuwe binnen- 1
landse verhoudingen, die sterk af-
wyken van Spanje's politieke ge
schiedenis van de laatste dertig jaar.
Het gaat nog langzaam, maar er is
beweging.
De Amerikaanse onderminister
van Buitenlandse Zaken Sisco be
hoort tot de velen, die een po
ging hebben ondernomen om de stry-
dende partyen in het Midden-Oosten
dichter tot elkaar te brengen. Maar
evenals zyn talryke voorgangers is
hy er niet in geslaagd veel resul
taat te bereiken. Anti-Amerikaanse
betogingen in de Jordaanse hoofd
stad Amman hebben hem zelfs ge
noodzaakt zyn bezoek aan het land
van Koning Hoessein te annuleren.
En in Libanon duurde de visite
slechts enkele uren, zodat ook daar
geen enkele stap vooruit kon worden
gedaan. behoeft niet aan getwij
feld te worden, dat dit uitbiyven van
succes moet worden toegeschreven
aan de invloed van de Palestynse
guerrillastrijders, die zowel in Jorda
nië als Libanon hun macht terdege
doen gelden. En voor de Palestijnen
is er één hoofdschuldige in het Mid
den-Oosten: Amerika, dat volgens
hun mening niet hen maar Israël
steunt. Opmerkelyk is, dat Sisco's be
zoek aan Cairo, dus aan het hoofd
kwartier van de anti-Amerikaanse
actie in het Midden-Oost en, niet
eens is tegengevallen: géén demon
straties van de bevolking, wél een re-
delyk-vriendelijke ontvangst door pre
sident Nassen. De oorzaken liggen
voor de hand. Egypte mag dan het
voornaamste anti-Israëlische bol
werk van het Midden-Oosten zijn,
het vooruitzicht dat er langs mili
taire weg geen enkele vooruitgang te
boeken valt, dat het land zich boven
dien financieel uitput en dat het
steeds meer afhankelijk wordt van
de Sowjet-Unie, deze en dergelyke
factoren spelen een rol by het be
palen van Nassers houding. Het is
twyfelachtig of de Egyptische top tot
nu toe voldoende begrip heeft ge
had voor de Amerikaanse opvattin
gen inzake het Midden-Oosten. Na
het bezoek van Sisco kan er op dat
punt aan Egyptische zyde geen te
kort meer zyn: de Amerikaanse di
plomaat heeft in totaal drie dagen
gesprekken gevoerd me' president
Nasser, met de minister van Bui
tenlandse Zaken Riad, met Nassers
speciale adviseur voor buitenlandse
zaken Mahmoed Fawzi en vele an
dere politieke topfiguren uit Egypte.
Wat nu heeft Sisco aan Nasser dui
delijk gemaakt? Niemand weet het
fyne van deze gesprekken, maar het
ligt voor de hand, dat Washington
onderstreept heeft, dat het conces
sies van beide zyden verlangt. Daar
tegenover zal Egypte hebben duide-
ïyk gemaakt, dat het Israels terug
trekken uit alle bezette gebieden ver
langt, dus het schiereiland Sinai,
oost-Jeruzalem, de westelyke oever
van de J or daan en de heuvels van
Golan. Bekend is, dat Israël vast
houdt aan rechtstreekse gesprekken
met de Arabieren vóórdat er van
terugtrekken sprake kan zyn. De
grootste zorg by al deze standpunten
is deze, dat zy, hoe langer de hui
dige toestand van feitelyke oorlog
voortduurt, steeds verder van elkaar
afdryven. ri.
