|}ij nucleaire aanval rekent
^rien op half miljoen doden
Sociologen willen gelijk
met de politie uitrukken
Rijkspostspaarbank
rente tot 7%
Milieuhygiëne belangrijker dan
scheppen van economische groei
inister Den Toom bij interpellatie Imkamp (D '66)
luiting
evraagd
In ENCK
Breuk bij de PPR in
Rotterdam volledig
ta „gifwolk"
Potasch en
Perlemoer
in Leiclse
Schouwburg
Bij onverwachte rellen en conflicten:
êÊb
Academische
examens
hamen ra ge n
over
ondeugdelijke
gasgeisers
II erkgroep D'66 stelt in rapport:
J. oensdag
15 APRIL 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA T
(Van onze parlementaire redactie)
)EN HAAG (GPD) Bij een vijandelijke aanval met
leaire wapens op primaire gronddoelen in ons land
Jt gerekend met 270.000 slachtoffers indien de bewo-
van de gebieden, waarin deze doelen liggen, tevoren
he-1 gealarmeerd. Zonder voorafgaand alarm zullen er
bl£ 1,000 slachtoffers vallen. Bij luchtexplosies kan het
tal slachtoffers het dubbele bedragen. Dat heeft minis-
Den Toom (Defensie) gisteravond in de Tweede Ka-
meegedeeld.
Naar de minister zei wordt
voorts rekening gehouden met de j
mogelijkheid dat vele honderd
duizenden burgers aan een ge
vaarlijke stralingsdosis worden
blootgesteld. Hoe groot het aantal
slachtoffers tengevolge van be
straling door radio-actieve neer
slag zal zijn, hangt af van het
weer en van de afscherming, die
kan worden verwezenlijkt.
«DINGEN ROTTERDAM
PD) Het bestuur van de Ver
ging tegen luchtverontreiniging
en om het Waterweggebied
rft in een telegram aan de mi-
van Sociale Zaken en Volks-
onöheid verzocht om sluiting
de kunstmestfabriek ENCK-
kachemie in Vlaardingen, waar
teravond brand uitbrak,
ereniging zegt in haar telegram
de minister, waarvan afschrif-
zijn gezonden aan het dagelijks
Etuur van het openbaar lichaam
B nmond en het college van Bur-
ïeester en Wethouders van
ardingen dat zij niet begrijpt
deze gifbrand heeft kunnen
ïtaan. Na de brand in eenzelfde
in 1963 bij de ENCK ont-
ipte een gifwolk in de richting
het Westland
leze calamiteit zijn er in de hin-
retvergunning die aan het be-
1 ras afgegeven, extra bepalin-
opgenomen, waardoor herha
len zouden moeten worden uit
sloten. Het bedrijf heeft aan de
ure bepalingen voldaan. De
eniging wil een onderzoek naai-
maatregelen die toen zijn geno-
o. In afwachting van dit onder-
ril het bestuur sluiting van
ENCK.
fereniging heeft vorig- jaar no-
nber ook al een keer om sluiting
de ENCK verzocht. Men had
in de omgeving ervan ontoe-
>are hoeveelheden koolmono-
in de lucht gemeten. Er wer-
bjj de kunstmestfabriek onge-
1000 personen.
Rotterdams tweede-kamerlid
de PvdA, drs. A. J. Lems zal
behoudens goedkeuring van de
r donderdag aan de
tesecretaris van Sociale Zaken
Volksgezondheid mondelinge
en stellen naai- aanleiding van
brand bij Delta-ohemie.
De minister, die door mr. Im
kamp van D'66 werd geïnterpelleerd
over de inhoud van de NAVO-strate-
gie inzake de „flexible response" (aan
gepast antwoord) weigerde om re
den van staatsbelang aan te geven
om welke nucleaire doelen 't eventu
eel gaat. Hij zei, dat instructies ter
beveiliging van de bewoners van de
bedreigde gebieden met anders dan
een algemeen karakter kunnen heb
ben.
De zogenaamde wenken uit 1961. die
inmiddels, verouderd zijn, worden
regelmatig bijgewerkt.
Het ligt echter niet in de bedoeling
de centrale verspreiding huis-aan-
huis van de voorschriften te her
halen. Wel lieeft de regering maat
regelen genomen om als de nood aan
de man komt via een locale huis-
aan-huis-verspreiding van stencils de
bevolking mededeling te doen van
wat men by een aanval moet doen en
laten. De regering heeft ook evacua
tiemaatregelen voorbereid.
De heer Imkamp. die de indruk
heeft, dat de NAVO by een conven
tionele vyandelyke aanval snel
ler dan voorheen met een nucleair
antwoord wil komen, legde de Ka
mer een motie voor waarin wordt uit
gesproken dat atoomwapens slechts i
in laatste instantie, als de conven
tionele afweer duidelijk heeft gefaald,
mogen worden ingezet. De motie
werd door de minister afgewezen.
Juist de onzekerheid over de wijze
waarop op een conventionele aanval
zal worden gereageerd, is volgens
hem een essentieel element in de
strategie van de NAVO.
De minister wees ook een tweede
motie van de heer Imkamp af, waar
in gevraagd werd om verwijdering
van de in ons land opgeslagen
atoomwapens. De aanwezigheid van
deze wapens vergroot volgens D'66 de
kans op represaillemaatregelen, die
Nederland in een keer zouden vernie
tigen. Volgens de heer Den Toom kan
ons land zich echter niet aan haar
verplichtingen onttrekken door ande
ren met de opslag van de wapens te
belasten.
De bewindsman hield staande dat
de NAVO-strategie ongewijzigd is ge
bleven en dat de wapens alleen na
consultatie van de partners, voorzo-
LEIDEN A.s. zaterdag komt het
toneelgezelschap Johan Kaart naar
de Leidse Schouwburg om een voor
stelling te verzorgen van de aloude
klucht, .Potasch en Perlemoer in
textiel". Voor het publiek uit Lei
den en omgeving is dit dè gelegen
heid om de kennismaking met dit blij
spel te vernieuwen. De hoofdrollen
worden nog steeds vertolkt door Jo
han Kaart en Johan Boskam.
In het kort nog eveii de inhoud
Aby Potasch en Maurits Perlemoer.
de twee figuren waar alles om
draait, zijn altijd ruziemakende com
pagnons met een hart van goud, die
elkaar voor geen prijs zouden willen
missen.
Het gaat zo ook niet voor de
wind in 't textiel- en confectiebedrijf.
Ze zijn wat de mode betreft, steeds
met hun modellen achter omdat zy
het geld niet hebben een goede mo
de-ontwerper te kunnen aantrekken.
Tot op een dag hun advocaat (min
of meer een advocaat voor kwade
zaken) met een nieuwe tekenaar op
de proppen komt. En wie beschrijft
hun verbazing als de nieuwe teke- j
naar een mooie jonge vrouw blijkt te
zijn.
ROTTERDAM (GPD) „Ik ver- i teerde o.a. dat de PPR in Rotter-
dom het om tegen windmolens te dam niet eens een gemeentepro-
blijven vechten". Dit zei gisteravond gramma heeft. Overigens heeft de
de heer L. J. B. van Gefcn uit Rot- PPR, middels haar politieke secre-
terdam ter toelichting op zijn be- taris A. Q. C. vam Ruiten, het sten-
sluit om zijn kandidatuur als lijst- cil als de PPR onwaardig veroor-
trekker van de Politieke Partij Ra- deeld.
dikalen voor de Rijnmondraad in te
ver dat mogelijk zijn zijn, zullen wor
den gebruikt.
Volgens de heer Den Toom ligt
de bevoegdheid om nucleaire wapens
in te zetten, ook taktische wapens,
geheel in handen van politieke lei
ders en niet bij de militaire comman
danten. Om te voorkomen dat West-
Europa het slagveld, waarop een
conflict wordt uitgevochten, zal de
strategie zowel een nucleaire als
conventionele bewapening tot grond
slag moeten houden. De minister
beaamde dat een eventuele ver
mindering van de Amerikaanse
troepensterkte in West-Europa in
1971 tot een verlaging van de atoom
drempel kan leiden
Hy meende dat de Europese part
ners dan ook in die leemte zullen j
moeten voorzien. Daarover zijn reeds
gesprekken gaande hoewel nog geens- j
zins vaststaat dat er Amerikaanse j
troepen zullen worden teruggetrok
ken.
De heer Imkamp diende nog een
derde motie in, waarin hij vroeg
de polemologische instituten by de
besluitvorming te betrekken, hetgeen j
volgens de minister niet mogelijk is.
De instituten kunnen wel een rol spe
len in de meningsvorming en de dis
cussie.
De moties, waarover donderdag
wordt gestemd, kregen in de kamer 1
weinig steun. Met de regeringsparty- j
en vond P.v.d.A.-woordvoerder Dan-
kert de inbreng van mr. Im-
kamp nogal overtrokken. Alleen de
socialist Franssen meende met D'66
en de PSP dat de NAVO niet als
eerste naar nucleaire wapens mag j
grijpen.
trekken en als lid van de PPR te
bedanken.
Met hem zijn inmiddels nog 12
topfiguren uit de PPR-afdeling Rot
terdam en Groot-Rijnmond getreden.
Men verwacht nog meer bedankjes.
Het conflict is in feite terug te
voeren tot een strijd tussen de lin
ker- en rechtervleugel in de PPR. De
rechtervleugel, de behoudende, zou
meer thuishoren bij de KVP. De aan
hangers van de progressieve linker
vleugel, en hierin zitten vooral PpR-
leden uit Rotterdam en Groot-Rijn
mond. worden geweerd en genegeerd,
zo vinden de afgetredenen.
Met tal van argumenten hebben
zij hun uittreden uit de PPR toege
licht. De directe aanleiding zijn de
moeilijkheden, die bij de verkiezingen
voor de kandidatenlijst voor gemeen
teraadsverkiezingen van Rotterdam
zijn opgetreden. De stemcommissie
ontdekte zoveel mankementen in de
procedures voor de verkiezing van de
kandidaten voor de raad, dat zij geen
goedkeuring gaf aan d'e stemming.
Met name werd haar iedere vorm
van controle onmogelyk gemaakt.
De voorzitter van het aktiecentrum
Groot-Rijnmond, de heer D. van den
Berghe. heeft in een stencil aan de
leden van de PPR in R'dam en het
partijbestuur zijn grieven ten aan
zien van de stemming voor de kan
didatenlijst van de raad uiteengezet.
Hij spreekt van slinkse wegen die
bewandeld worden om je doel te be
reiken.
De heer Van den Berghe, die ook
bedankt heeft voor de PPR. consta-
ADVERTENTIE
SPAARBANK
SCRIC- CN VOLG
999-123
Er zijn 2300 vestigingen. Op de postkantoren kunt u
de hele dag terecht. Een aantal daarvan is zelfs ook op vrijdagavond
of de plaatselijke koopavond geopend.
Voor de postagentschappen gelden aparte openingstijden.
AMSTERDAM (GPD) Het so
ciologisch instituut van de Am
sterdamse universiteit gaat iets
van zijn wetenschappelijke arbeid
buiten de dikke muren van het
gevestigde universitaire denken
bedrijven. Als straks ergens in
den lande de brand weer eens
slaat uit een van onze maat
schappelijke tegenstellingen zal
een universiteits-ploeg ter regis
tratie van de emoties en hun ver
borgen drijfveren ter plaatse
aanwezig zijn.
Daartoe is eind vorige week in
Amsterdam de „onderzoekgroep cri
sissituaties" opgericht. Initiatiefne
mer en aanvoerder van de uit vijftien
doctoraal studenten bes (taande groep
is dr P. Valkenburgh. sedert een
jaar lector in de methoden en tech
nieken van sociologisch wetenschap
pelijk onderzoek.
De vroegere hoofdmedewerker aan
de Groninger universiteit wil gaarne
duidelijk maken, dat vooral haast
geboden is rond het optreden van
de ploeg.
Hy zegt: „Sociologen horen zo
vaak de beschuldiging dat ze te laat
zijn als er in de maatschappij een
conflict is geweest. Ze komen na
vijf jaar met een rapport wanneer
de zaak al helemaal vergeten is. Ons
is het nu hierom te doen: als er
een crisis of een conflict uitgebroken
ls. willen we onmiddellijk de aller
eerste gegevens verzamelen".
„U moet het verder zien als een
experiment in tweeërlei zin. Ten
eerste in het kader van de vernieu
wing van het onderwijs. Van sociolo-
giestudenten hoor je zo vaak de
klacht dat ze steeds maar boeken
moeten lezen, dat ze te weinig bij
het maatschappelijk gebeuren be
trokken zijn. Dat is dus het didac
tische en voor ons ook meest inte
ressante facet. In de zin van het zo
snel mogelijk verzamelen van de
primaire gegevens is het natuurlijk
ook een wetenschappelijk experi
ment".
Teruggekeerd van een brandhaard
gaan Valkenburgh en zijn medewer
kers zo spoedig mogelijk een voorlo
pig verslag opstellen. Naar hun be
doeling zal dat binnen veertien da
gen gepubliceerd moeten worden.
Daarnaast kan de mogelijkheid be
nut worden om, na lezing van de
voorhanden documentatie en een
ander diepte-onderzoek, ook nog een
volledige studie het licht te doen
zien.
Waar de heer Volkenburgh bij
herhaling de nadruk op legt is de
aard vgn de conflicten, die een on
voorzien karakter zal moeten hebben.
Voor de te verwachten 5 mei-rellen
in Amsterdam, waartoe ..kabouters"
en andere hoofdstedelijke revolutio
nairen nu al het scenario opstellen,
heeft de groep dan ook geen belang
stelling.
Als sprekend voorbeeld 'voor een
conflict-situatie, waarheen de uni
versitaire onderzoekers wel spoor
slags zullen afreizen, noemt Valken
burgh de rel die vorig jaar na een
televisie-reportage in de Haagse
Schilderswijk losbarstte.
Hij zegt: „Zo'n explosie, een hele
buurt die ineens op de achterste be
nen staat, daar moeten we bij zyn
Nog dezelfde avond. Dan filmen, met
bandrecorder onder de mensen gaan.
met iedereen praten om te horen
wat er precies aan de hand is".
Doet ex. Ned. Recht Mevr. E. M
de Jong-Soer (Rotterdam), Mej. S.
M. Leenhouts "Den Haag), de heer
E. L. Gonsalves ('t Harde). C. Bel-
Jaars (Harderwijk) Doet. ex. W
Sociologie de heer G. H. J. 't Hart
(Den Haag»
Het ministerie van Cultuur.
Recreatie en Maatschappelijk
Werk bestond gisteren vijf jaar.
In verband daarmee werd een
creatieve instuif gehouden in het
departemensgebouwGisteroch
tend kwamen leerlingen van de
lagere school, gistermiddag de
middelbare scholieren en gister
avond de ouders.
DEN HAAG (ANP) Naar aan
leiding van berichten over een mas
sale koolmonoxydevergiftiging die
zou zijn veroorzaakt door ondeugde
lijke keuken-gasgeisers heeft het
tweede-kamerlid mevrouw G. Brau-
tigam (PvdA) de minister van Eco
nomische Zaken en de staatssecre
taris van Sociale Zaken en Volksge
zondheid gevraagd of zy algemene
wettelijke veiligheidsvoorschriften
t a.v. gasgeisers gewenst achten, en
of zij de bevoegdheid hebben der
gelijke voorschriften uit te vaardi
gen.
Zy informeert of ook in andere
plaatsen dan Enschede onderzoekin
gen op dit terrein zijn gedaan, en of
het juist is dat Enschede, naar aan
leiding van het onderzoek, maatre
gelen zal treffen die beogen keuken
geisers verplicht van een afvoer te
voorzien. Ten slotte vraagt mevrouw
Brautigam of een afvoer voldoende
waarborg voor de veiligheid biedt.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG «GPD) By het
opstellen van plannen voor in
dustriegebieden dient van te vo
ren rekening te worden gehou
den met de eisen die worden
gesteld door de moderne inzich
ten van milieuhygiëne, gezond
heidsbescherming, gezondheids
zorg, ruimtelijke ordening en
aanverwante wetenschappen. Bo
vendien zal de bevolking door
inspraakprocedures tevoren moe
ten woruen geraadpleegd.
Dit stelt de landelijke werkgroep
van D'66 in een zojuist versche
nen rapport. Tot nu toe is in
ons land de hoogste prioriteit
verleend aan de economische
groei. In de komende decennia,
aldus de werkgroep, zal naar
een gecoördineerd nationaal in
dustriebeleid moeten worden ge
streefd waarbij men doelbewust
voorkeur moet geven aan indus
trieën die naast economisch*
welvaart ook bijdragen aan het
geestelijk en lichamelijk welzijn
van de bevolking.
Dit betekent dat industrieën
die op welke manier dan ook in
belangrijke mate water- en lucht
verontreiniging in de hand wer
ken zeer kritisch moeten wor
den bekeken. De leefbaarheid
van de mens moet een belang
rijkere plaats innemen dan de
economische groei alleen.
Bij het zo nodige nationale be
leid voor industrieplanning be
hoort volgens de werkgroep van
D'66 ook een nationaal beleid
voor de gezondheidsbescherming
Er moet dan ook een doelmatig
gebruik van de ruimte worden
gemaakt .Tevens zal als absolu
te eis moeten worden gesteld
dat de vervuiler van het milieu
zal moeten betalen voor het
schoonmaken ervan
Er worden enorme hoeveelhe
den verontreinigingen in lucht,
bodem en water afgevoerd, al
dus het rapport. Deze hoeveelhe
den zullen niet alteen streng ge
controleerd en weer verwijderd
moeten worden maar daarbij zal
het ook noodzakelijk zyn een
controlerend lichaam in te stel
len. Hiervoor wordt genoemd
een Raad voor milieu-weten
schappen waarin deskundigen
op alle mogelijke terreinen zit
ting moeten hebben Maar waar
in o:a voor de burgerij een
plaats moet zijn ingeruimd.
Het rapport staat vol voorbeel
den. schema's, overzichten en
bronvermeldingen Er wordt ook
gepleit voor een absoluut ver
bod van chemische bestrijdings
middelen. Het rapport meent
dat deze vervangen moeten wor
den door biologische middelen
In een eenvoudig voorbeeld ver
taalt betekent dit dus slakken
niet meer bestryden met een
chemisch verdelgingsmiddel,
maar ze laten verwijderen door
hun natuurlijke tegenstanders
in de biosfeer.
Het rapport had eigenlijk en
kele weken geleden al gereed
moeten zyn, zodat het begin
apiil tijdens het prograuima-
congres van D'66 in Rotterdam
had kunnen worden behandeld.
Er staan verschil lende sugges
ties voor het partijprogramma
in. Deze zullen binnenkort üi een
algemene vergadering aan de
orde komen. Of de vergadering
in de loop van mei hiervoor ge
bruikt zal worden moet onwaar-
«chiinirk worden geacht.
