Rockmusical „Salvation georganiseerd massafeest r>r> Linda Marshall als predikster Viking Choir roofde bewondering weg van 'n volle Pieterskerk Roeromelet van gogo-lballet, denderende muziek, lyrische teksten, provocatie en dia-projecties en cjióteren TONEELPLAN VERWORPEN WOENSDAG 23 MAART 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 5 (Door mr. H. L. Leffelaar) NEW YORK (GPD) Dat fenomeen van de cultuur van de jongeren, de rock-musical die met „Hair" werd geïntrodu ceerd, is steeds minder uit de Amerikaanse theaterwereld weg te denken. Het is een uitingsvorm, die het jonge Amerika-van- nu past als een handschoen. Het is ook het sterkste argument van een rebellerende generatie, die de ouderen van hun visie en levensstijl wil overtuigen. f In een klein theater, ver van het Broadway van een vorige gene ratie, loopt in New York nu al enkele maanden een nieuwe rock musical, „Salvation" (Redding), die in verband met de afwijzing van 'n subsidie-aanvraag voorlopig niet in Nederland te zien zal zijn. Wie door „Hair" nog niet overtuigd werd van het vrije élan van de jongeren, zal het ook niet worden door „Salvation". Maar wie al gewonnen is, zal door „Salvation" opnieuw worden veroverd. De musical, die een vaag anti-re ligieus thema heeft, is een roer-ome let van gogo-ballet, denderende rock nummers, lyrische teksten, provoca tie van het publiek, elektronische klanken en dia-projekties van kitsch-voorstellingen. Het toneel is decorloos. Er staan vijf projektie- schermen van verschillende vormen (rond het trapezium), er zijn gelaste buizenconstructies die draaibaar zijn, en er is een aparte hoek voor de band. De acteurs stellen het zonder kostuumwisselingen, zonder gebruiks voorwerpen ze moeten het van zichzelf hebben. En dat is het waar het in „Salva tion" om gaat: het vermogen je zelf te zijn (do your own thing), zon der de dwang van het conformisme. De makers van de musical, Peter Link en C. C. Courtney, hebben er bovendien op gemikt om deze los heid over te dragen op het publiek door steeds weer 'óe begrenzingen van het toneel op te heffen en de toeschouwers deel te laten worden van iets dat geen opvoering meer is, maar een happening. Kort na het begin van de musi cal, wanneer de spelers hun ope ningslied zingen, breekt er in de zaal ruzie uit. De muziek wordt ge stopt, de spelers beginnen zich met de ordeverstoorders te bemoeien, waarna het groeiende kabaal wordt opgenomen in de voortzetting van de produktie. In de loop van de avond wordt door de spelers in het gang pad gedanst, ze gaan de zaal in om geld op te halen (en er zyn er altijd die overreed worden), beklimmen lege fauteuils, en op een hoogtepunt gaan zij een krachtmeting van stilte aan met het publiek. Het resultaat van deze in wezen geen originele technieken is het zeld zame verschijnsel dat de avond voor de theatergangers ophoudt een voor- stellingsbezoek te zijn en een bijwo nen wordt het bijwonen van een feest, waarbij de grens tussen kijken en deelnemen bijna onzichtbaar wordt, Vergeleken met „Hair", dat voornamelijk een spektakelstuk was, is „Salvation" een georganiseerd massafestijn. Het is niet te verwonderen, dat de teksten in deze opzet er minder toe doen dan de manier waarop ze ge bracht worden. Dat neemt niet weg, dat er frasen zijn die als incisies in het geheugen blijven hangen. De muziek laat geen „neurideunen" ach ter zoals „Hair" dat deed, maar is geïntegreerd in de totaliteit van de „happening". Kronkelwegen „Salvation" heeft door de onna volgbare kronkelwegen van de publi citeit de naam gekregen een „ondeu gende" musical te zijn, d.w.z. met veel bloot en veel suggestieve uitbeel dingen. Voor de Naaktfijnproevers is het dan ook een teleurstelling dat er gedurende de hele avond maar één keer het naakte bovenlijf van een vrouw is te eien en dan nog zo snel en zo ontoepasselijk dat de op voering er meer door zou winnen dan verliezen, wanneer deze scène wordt geschrapt. En wat de sugges tieve uitbeeldingen betreft, wie kan zich na „Hair" (in de oorspronkelijke versie), of na „Oh Calcutta" nog in zijn preutsheid aangetast voelen? Het is misschien de eerste keer in de geschiedenis van de populaire muziek (die sinds de Beatles ook voor het eerst het exclusieve terrein van de jongeren is geworden), dat er een verbinding is ontstaan met een daarop gebaseerde theatervorm. Men kan argumenteren, dat de me- nuetten, die in een vorige eeuw de populaire muziek vertegenwoordig den, uiteindelijk de roomzoete ope rettes mogelijk maakten waar Wenen en Hollywood zich in bekwaamden, maar vergeleken met de populaire rockmuziek van vandaag, waren de menuetten het onschuldige tijdver drijf van de gefrustreerde verlate pu bers. Protestgeluid De rockmuziek, en nu ook de rock- musicals, vertegenwoordigen een culturele doorbraak die niet is los te maken van het politieke klimaat waarin de jongere generatie op groeide. Rock is in essentie protest geluid dat van Elvis Presley tot de Beatles een verfijningsproces onder ging en gaandeweg niet alleen geluid maar ook teksten opleverde, die in veel gevallen niet minder dan felle schotschriften zijn tegen maatschap pelijke condities. Deden de scholie ren van kort na de oorlog het nog met kwasi-lyrische stroopteksten van Bink Crosby, Frank Sinatra of Doris Day, de jongeren van nu hebben zich een eigen wereld gemaakt waarin hun muziek in direct verband staat tot henzelf en hun omgeving. Musi cals als „Salvation" gaan nog een stap verder: ze proberen ook de ouderen te overreden en hun in de Met al deze kreten wordt de aandacht van de Newyorkers ge vestigd op de rockmusical ,JSal- vation"Kronkelwegen van de publiciteit? vrijheid en vreugde te laten delen die deze Jongeren zelf ontdekten en bevochten. SCHIPHOL (ANP) Met grote welsprekendheid en overtuiging haar geloof in de Baha'i wereldgemeen schap verkondigend, is gistermiddag op haar rondreis door Europa de blonde Amerikaanse actrice Linda Marshall uit Ierland op Schiphol aangekomen. Daar sloeg ze de lange gekrulde wimpers hoog op, keek de Journalis ten met grote blauwe kijkers recht in de ogen en sprak: „Wij baha'is geloven dat alle godsdiensten in hun pure vorm een eenheid vormen, wij verwachten dat ons geloof ons een 'nieuwe manier van leven zal schen ken. Het is voor mij eei| openbaring geworden. Als u mij vier jaar gele den in Amerika had voorspeld, dat ik nu hier in Europa zou rondreizen om in mijn eentje godsdienst te pre diken, dan zou ik u hebben uitge lachen. Maar ik ben door de openba ring van de Perzische edelman Baha'oellah gegrepen. Alles is zo lo gisch in deze religie, je hoeft er niet blindelings in te geloven, omdat toe vallig je oudei's dat ook deden, je moet het v>:>or je zelf weten. Je moet alle vooroordelen uitbannen, religie en wetenschap moeten een eenheid gaan vormen." Linda Marshall heeft ook in ons land bekendheid verworven door de televisie. Zij speelde in een tiental tv-series mee van Dick van Dyke en in de Hazel-show. Voorts trad ze op in enkele films van Paramount en Universal („Girls on the beach." „Pasaquallia" en „Tammy and the millionaire") Linda Marshall zal tot 2 april in Nederland blijven. De leider en regisseur van to neelgroep „Theater," de 39-jarige Theo Kling, heeft besloten zijn enga gement bij dit gezelschap na 1 sep tember dit jaar niet te verlengen. Als reden van zijn vertrek geeft hij op een onverenigbaarheid van in zicht tussen hem en de directeur van het theater, Hans Croiset, omtrent het te voeren artistieke en organisa torische beleid. LEIDEN In de Pieterskerk is John Robertson begraven. Hij was van 1609 tot 1625 Leids pre dikant en geestelijk leidsman van een groep Engelse puriteinen, die hier asiel hadden gezocht we gens geloofsvervolging in eigen landen die 350 jaar geleden met de Mayflower naar Amerika over staken. Zij staan onder de eretitel Pilgrim Fathers in de huidige Verenigde Staten hoog aange schreven. De Dutch Immigrant- Society heeft het terugdenken aan hun uitzeilen gebonden aan het optreden van The Viking Choir uit Flosmoor in Illinois. Leiden betekende voor dit om vangrijke middelbaarscholierenkoor het begin van een Europese tournee en wat Nederland betreft geschiedde dit in het kader van de Culturele uitwisseling. Het tegenbezoek in de VS zal in mei worden gebracht door het Chr. Residentie Mannenkoor. Waarom dit koor zich noemt naai de piraten, die voor en na het jaar duizend Europese kuststreken onvei lig maakten en zelfs tot Noord- Amerika zouden zyn doorgesto ten. werd niet onthuld. Rovers of niet ze hebben in ieder geval de bewon dering weggeroofd van een haast vol le kerk. Menigeen luisterde met de jaskraag hoog. Daar heerste nog net geen nachtvorst, maar goed tochtig was het er terdege. De voeten kon men er warm krijgen, maar meer 'haalt die verwarming niet uit. Palestrina en Bach worden beide met de erenaam Vader der Muziek gesierd. Ze waren niet -vergeten. Van Baoh werd niets gezongen, maar Wim v. d. Panne was de medewer kende organist, die enkele begeleidin gen verzorgde en solo de koraalpre lude speede. „D Mensch bewein dein Sünde grosz", gevolgd door Prelu dium et Fuga in c. Palestrina heeft onvergankelij ke dingen nagelaten voor de stille week. Daarvan werden Bone Jesu, Siout Servus en Tenebrae verklankt. Zoals al gebleken was uit een Hosan na van de Zweed Söderman, stond er een koor voor ons met een prachtige klamkegaliteit, met een af tas (ba re doorzichtigheid van de stemmen- gang en met reine klanklijnen. Dirigent Walter Rodby kon het zich veroorloven om in die klankverdunning nog nuancering te laten doorspelen, of om zijn koor op NEDERLAND I 11.30 NEDERLAND II 6.45 6.55 7.04 8.00 8.20 8.45 9.30 10.00 10.10 10.15 10.55 Voor de kinderen (AVRO) De fabeltjeskrant (NOS) Journaal (NOS) Scala: informatief programma (NOS) Kenmerk: de wekelijkse informatierubriek over kerk en samenleving (CVK/IKOR) Journaal (NOS) Uitzending van de PSP (NOS) Hoofdbureau van politie, speelfilm (NOS) Uitzending Stichting Socutera, in kleur (NOS) Eigentijds: Vrouw in de kunst: filmimpressie van schilderes Susanna Simon, in kleur (NOS) Wereldkamp. ijshockey in Stockholm: samenvat ting van Tsjecho-SlowakijeOost-Duitsland, in kleur (NOS) Journaal (NOS) De fabeltjeskrant (NOS) Journaal (NOS) Mode 1970: filmimpressie van de zomermode 1970 met veel muziek en dans, in kleur (AVRO) Journaal (NOS) Voorbeschouwing AVRO-Rally-cross (AVRO) Gemeubileerd, tv-spel, in kleur (AVRO) Spreekuur: medische rubriek (AVRO) Casa Humana (Bond zonder naam) Journaal (NOS) Spaanse les les 9 (Teleac) Studeren Rechtsgeleerdheid (Teleac) Met „tobben voor Tokio" blyft het nog steeds een beetje tob ben. Mag je bijvoorbeeld van middeloare scholieren verlangen dat zij een fragment herkennen uit een gloednieuw stuk („De Spaanse Hoer") van Hugo Claus dat misschien nog niet eens in de plaats van hun inwoning is gespeeld? En waarom slaag de men er ook nu niet in twee gelijkwaardige groepsvragen te bedenken? Want dat het Napo leon was die bij de pyramides zei dat veertig eeuwen op hem en zijn soldaten neerkeken, weet iedereen wel, dacht ik maar dat Gladstone meer met Ierland te maken had dan Disraëli?, dat is een heel ander geval. Waarom dan niet gevraagd, bijvoorbeeld, van wie de uitspraak „L'Etait, c'est moi!" was? En,zo zijn er meer. Variaties zijn mooi, natuurlijk. maar verbeel dingskracht ging hier, zoals zo vaak. gepaard aan een ietwat foutieve logica. Ik weet wel dat het eenvoudiger is om kritiek te leveren dan om het bij het rech te eind te hebben, maar toch hoop ik dat wat „Tobben voor Tokio" betreft, tijd de grote ge neesheer zou blyken te zijn. i Welke drie aforismen van een I Engels staatsman die minder dan Gladstone met Ierland te maken had, zitten in deze twee zinnen verborgen?) In een programma over de studenten '70 werd aan iedereen wat inspraak gegund: zowel aan de studenten, als aan hun hospi ta en ouders. Dat gaat de goede kant opHet meest gele zen dagblad is de Volkskrant, het meest gelezen weekblad „Vrij Nederland", de meest pro gressieve studenten zijn die van de letteren en wijsbegeerte, de meest conservatieven die van de rechtenstudie. Geen verrassin gen dus, zelfs het feit dat slechts drie procent van de stu denten (die toch voor negentig procent van mening zijn dat er veel moet veranderen aan de universiteit) het Vrye Volk le zen (tegen 26 procent de Tele graaf en 52 procent de Volks krant) zal zelfs voor het kwij nende Vrye Volk zelf geen ver rassing zijn. Ook Cabaretaria leverde geen verrassingen op. Henk Elsink voerde een wel aar dig telefoongesprek. Johnny Jor- daan zong een begrafenislied Thérèse Steinmetz zong het Roe meense lied waarmee zy het Gouden Hert won, er was een Poolse zangeres en Wim Son- neveld had toestemming gege ven om een liedje uit „De kleine Parade" te brengen en dat was toch wel erg aardig, sympathiek en grootmoedig van Wim. want we weten allemaal wat een he kel hy aan reclame heeft. Leen Jongewaard zong dat liedje, en dan was er ook nog Fie Carelsen, die 5 april 80 jaar wordt, en die haar waardering uisprak voor Paul van Vliet en Ramses Shaffy, en voor Jasper!- na de Jong (met kop en schou ders boven allen uit), terwijl ze Liesbeth List een twijfelgeval noemde. Wim lbo verraste haar vervolgens met zijn zilveren trappetje, maar dat was dan ook de enige verrassing in zijn programma. „Cabaretia" zal niet alleen een opsomming moe ten zijn van die tien of twintig cabaretiers annex dich terzan gers die we hebben, maar af en toe ook eens iemand moe ten ontdekken, pousseren, plug gen, bekendmaken. NICO SCHEEPMAKER zo'n breekbaar klankdraadje nog gerekt lang te laten stilstaan. Na tuurlijk is dat overbeschaven, maar met zo'n afgericht ensemble, dat ook alles uit het hoofd zingt, kan men de wereld in! Op het programma stonden verder een kort geleden ontdekt Magnificat van Pachelbel, liturgische stukken van Mozart, gebeden uit de Byzan tijnse liturgie, zeer aanbevelswaarde kerkelijke gezangen van hedendaag se Amerikaanse componisten (Ber ger, Thompson, Carl Müller), het lied Let there be Peace on Earth en het door allen mee te zingen Wilt heden nu treden en van onze Va- lerius-zangen, door de Pilgrim Fa thers naar de Nieuwe Wereld over gebracht. KEES VERHOEF AMSTERDAM ANPEen meerderheid van de in die Vereniging van Nederlandse Toneelgezelschappen VNT) vertegenwoordigde gezel schappen heeft zich op de gisteren gehouden ledenraad uitgesproken tegeh het door een VNT-commissie I ontworpen plan om tot een andere organisatie van het toneel in ons land te komen. Sommigen meenden daarbij dat de toneelsituatie ln geen geval gebaat zou zijn met de door voering van dit plan. Anderen acht ten de positieve elementen ervan te weinig uitgewerkt om op de daarin beoogde korte termijn in overweging te kunnen worden genomen. In het plan werd de opheffing van de gezelschappen voorgesteld. Iedere kunstenaar zou. in vereniging met anderen, en op basis van het om schreven project, zich per 1 septem ber 1971 kandidaat kunnen stellen by de overheid in het gebied waarin hij overwegend wenst te werken. Het rijk en de lagere overheden zouden de projecten van hun keuze moeten financieren. De VNT zal de minister van CRM op de hoogte brengen van de voor stellen die de laatste maanden in de VNT aan de orde zyn geweest, zodat de minister zich zo goed mogelijk kan oriënteren by het verder vast stellen van haar beleid. VOOR WOENSDAG 25 MAART Hilversum I 402 m. VARA 18.00 Nws. 18.11 Act Politie ke Partij 18.20 Uitzend, van D'66 VA RA 18.30 Stereo: Klink Klaar - zonder nonsens 19.30 Nws. 19.35 Buitenlands, weekoverz. 19.45 Stereo: Tango Rumba orkest met zangsolisten. 20.10: Stereo: Metropole-orkest en zang- solisten, amusements muz. 21.00 Stad zonder muur? docum. programma 21.20 Licht muz. progr. 21.50 Nou, en satirisch progr. 22.15 Country en Western muz. 22.30 Nws. 22.38 Med. 22.43 Act. 22.55 Stereo: Mod. gew. muz. (gr.) 23.20 Radio Jazz Magaz. 23.55- 24.00 Nws. I Hilversum II 298 m. NCRV 18.00 Strictly country style: country and western rubr. 18.30 Nws. 18.41 Act. NOS 19.00 Openbaar Kunst bezit 19.10 Morele herbewapening: Een I boek voor iedereen, gesprek. NOS 19.20 I De vierde persoon Gods. lez. 19.35 geen I onderdaan maar burger een reeks ultz. I over de staatkundige vorming van de Nederl. 19.50. Progr. voor blinden en slechtzienden. 20.00 Stereo: Omroepork omroepvrou wen koor en sol. klass., en mod. muz. In de pauze Fermate een luchtig pauze-progr. 21.35 Stereo: Instrum. ens. mod. muziek. 22.00 Weer is wat anders: minder bekend oultenlands repertoire. 22.30 Nieuws. 22.38 Parlementsoverzlcht 22 45 Ste- i reo X. een sprong ln het duister 23.65- 24.00 Nws. (Over de 4el(jn) van 18-20 uur. Thé Penny-whistle sing (Anderson), ork. Leroy Anderson, Forgotten dreams (Anderson) id The syncopated clock (Anderson) Id., Blue Tango (Ander son) id. BugleT's holiday (Anderson) id. A trumpeter's lullaby (Anderson) Id. Fragm. ..Paganlnl" (Lehar) Rudolf Schok, Melitta Muszely, Ursula Schrirrmacher. Karl-Ernst Mercker Koor en Orkest o.l.v. Werner Schmidt Boelcke. Ho rin chin tzai ral (trad.). Ork. Alfred Hause. Nangoku tosa a atonl shite (Takemasa) Id Hanayome (Suglyama) Id. Klmi koishl (Sasa) id. Yama no kemure (Hldeakl) Id. Sui- kerbossie (trad.) Ork. Horst Wende, Fanagalo (Roering) id.. Chococue (Al- varengo) Los Inalos. Popurrl d eAle (Villamayar) Id., Para que (Alfonzo) 1 Sarie Marais (trad.) Ork. Horst. Wen de Skoklaan (Msarurgwa) id., How to succeed ln business without really try ing (Loesser) Ork. Gary McFarland, Paris original (Loesser) id., Love from a heart of gold (Loesser) Id.. Grand old Ivy (Loesser) id.. Brotherhood of man (Loesser) id., I believe in you (Loesser) Id. Grand Old Ivy II (Loes ser) id. Happy to keep his dinner warm (Loesser) Id. VOOR DONDERDAG 26 MAART Hilversum I 402 m. AVRO 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn 7.20 Stereo: Lichte gram. muz. 8.00 Nws. 8.11 Radlojourn. 8.20 Stereo lich te gram. muz. (8.30-8.33 De groente man) 8.50 Morgenwijd. 9.00 Stereo:. Klankjuwelen (gr.) 9.35 Waterst. 9.40 Paasfolklore ln 1970 klankbeeld 10.00 Voor de kleuters 10.10 Arbeidsvitamln. (gr.) (11.00-11.02 Nws.) 11.30 Rondom 12 progr. voor de vrouw (11.55 Beurs bericht.) 12.30 Sportrevue 13.00 Nws 13.11 Radlolourn. 13.30 Stereo: 't Muz. uur. I Raalokamerork. mod. muz II Radiokoor oude gew. lied. 14.30 't Is. historisch progr. over geschied. 15.00 Vr de zieken 16.00 Nws. 16.03 Stereo: De wereld van de opera beschouw over de opera Der Freischütz. van Weber 17.00 Tussen 10 en 20 lichte gram. muz. voor de tieners 17.30 „O" een rondje radio I 7 SS Hilversum II 298 m. KRf>J;(?) Nws. 7.11 Het levende woord 7.16 Badlnerle klas. muz. (gr (7.30 Nws. 7.32 Act. '7.50 Overweging- 8.00 8.10 Nws) 8.30 Nws. 8.32 Voor dé hulsvr. (9.00-9.10 Gymn. voor de huls vrouw) NOS 1000 Wat heeft dat kind pedagog. kroniek 10.20 Stereo: muz. uit de Barok KRO 11.00 Nws 11.03 Voor Berlcht Vastenaktle: L1^5 Med. NCRV 12.00 Hy die weet wat UJden ls, lez. 12.05 Los-Vast gevar progr (12 26 Med t.b.v. land- en tulnb. 12.30 Nws 12.41 Act. 12.50 Passie- stonde) 14.00 Stereo; The Killma Ha- walians Show 14.30 Klas. en mod. ka- mermuz (opn.) 15.00 Hervormde stu- dlenst NOS 15.30 Meer over minder- een progr. met meer Inform over dln«en dle minder op de NCRV 17.45 Sportact. Hilversum III 240 m. NCRV 9.000 Nws 9.02 Terug van weggeweest: muz. van toen voor luis teraars van nu 9.30 Zzzoef. lichte instrum. muz 10 00 Nws. 10.30 'bij de koffie (11.00 Nws) NOS 12.00 Nws M«°3 i-TnESllck llcht€ P1 KRO 13.00 13-08 Rond met 'n gaat je ,"cht P' Pro& 14.00 Nws. 14.03 Holster pop en countrymuz. 15.00 m600 l°RRRrrr pop-magaz. 17.00 Nws 17 02 Act 17.07-lé.OO Drailj- ljofdraallk verzoekpl. progr. TELEVISIEPROGRAMMA'S Nederland I. k^?3,,1,8,46, K1,,ur 08 FibeltjMkrant NOS 1855 Journ. VPRO 1904 Obelct no. 1.169 object no. 1.170 Dyna mopolls Desoriëntatie: Informatie over het tot stand komen van een pro gram, NOS 20.00 Journ. VPRO 20.20 Berichten uit de samenleving. 20.35 Kleur Spel zonder woorden tv-spel van Samuel Beckett (2) 21.00 Kleur: men- -en ln China dokum. 20.00 Kleur tran ar, showprogr. rond Raymond Devos NOS 22.30 Journ. TELEAC 22 36-23.05 Bij leven en welzyn: les 11 herh. Nederland II. NOS 18.46 Kleur De Fabeltjeskrant. NOS 18.55 Journ NOS 19 04 Scala ln- K™?'n5rJ?£r'T 19,30 Vau gewest tot gew NOS 20.0(5 Journ. TROS 20.20 TROS- Toto 20.40 Kleur Ouro Preto documen taire over Braziliaanse beeldhouwer: Antonio Francslsco Lisboa 21.00 Eln Mann Gottes gefilmd tv-spel van Ga briel Marcel (prod. ZDF) CVKÉlKOR 22.20 Kleur Een zondagsfilm van een dorpspassie zondagsfllmers vertellen 't lijdensverhaal NOS 22.50-22 55 Journ.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 5