Oppositie wil kiesrecht
al op 18-jarige leeftijd
KVP wijst nog geen enkele partij
af
D "66 nader bij PvdA dan VVD
Twaalfhonderd personen
op Wereldvoedselcongres
Bolletje
Initiatiefvoorstel ingediend
Ook NKV
heeft lak
aan LAC
Schmelzer:„DS '70 geen lokaal
voor 1 ibetaanse
Chaos in mist:
vijftig auto's
beschadigd
Ook Thant en Lester Pearson naar Den Haag
Negen miljoen
Prins Bernhard
beschermheer
Boroboedoer'
Koffie duurder
ontheemden
WOENSDAG 11 MAART 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) De vier belangrijkste oppo
sitiepartijen in de Tweede Kamer hebben gisteren een ini
tiatiefvoorstel tot wijziging van de grondwet ingediend.
Zij willen de kiesgerechtigde leeftijd verlagen van 21 tot
18 jaar. Omdat een grondwetswijziging altijd gepaard
moet gaan met kamerontbinding willen de betrokken par
tijen, dat deze verlaging nog behandeld zal worden voor
de verkiezingen, van de Tweede Kamer, die in 1971 wor
den gehouden.
Het initiatiefvoorstel is inge
diend namens de PvdA door drs.
E. van Thyn en mr. R. R. van den
I Bergh, namens D*66 door mej. mr.
A. M. Goudsmit, namens de PSP
door drs. H. Wiebenga en namens
de PPR door drs. J. M. Aarden.
I Het indienen van een initiatiefvoor
Istel tot wijziging van de grondwet
ls een unieke zaak. Eerder deze
eeuw is nog slechts vier maal een
fl| dergelijke poging gedaan, waarvan
s-| slechts één met succes is bekroond,
idl Het betreft een voorstel, dat de heer
Romme namens de KVP en enkele
n andere grote partijen in 1947 indien-
de om in die naoorlogse periode het
burgerlijk gezag meer bevoegdheden
te geven. Een poging van de heer Oud
n (VVD) in 1955 dat betrekking had
op het tijdstip van aftreden van de
leden der Staten-Generaal werd wel
aanvaard door de Tweede, maar niet
i« door de Eerste Kamer,
nf De initiatiefnemers zijn ervan
overtuigd, dat steeds meer de wens
voelbaar wordt de kiesgerechtigde
leeftijd tot 18 jaar te verlagen. In de
1 memorie van toelichting bij het voor-
I stel staat vermeld dat de argumen
ten die in 1963 hebben gegolden voor
fjj een verlaging van 23 tot 21 jaar nu
nog/ onverminderd van kracht zijn.
Bovendien willen de indieners aan
sluiting bij de situatie in de andere
Westeuropese landen. In Engeland is
inmiddels besloten tot een leeftijds
verlaging terwijl de plannen hiertoe
in West-Duitsland, België en Luxem-
Sjlburg in een ver gevorderd stadium
réJ verkeren.
leo De vijf initiatiefnemers zetten uit-
l«j een, dat een wijziging van de grond
wet bij de komende verkiezingen het
mogelijk zal maken dat bij de Ka
merverkiezingen in 1975 voor het
eerst de groep van achttien-jarigen
kan deelnemen.
Indien tot na de komende Tweede
Kamer-verkiezingen gewacht zou
worden met de verandering, dan zal
deze groep jongeren pas in 1978 deel
kunnen nemen aan de dan te houden
verkiezingen voor provinciale staten
en gemeenteraden. En pas een jaar
later aan de verkiezingen voor de
Tweede Kamer.
Er bestonden bij de oppositiepar
tijen en met name by de PvdA
al geruime tijd plannen om met een
initiatiefvoorstel in deze richting te
komen. Er is daarbij contact gezocht
met D'66, PSP. en PPR omdat ook
deze groeperingen de verlaging van
de kiesgerechtigde leeftijd op 18 jaar
in hun programma's hebben opgeno
men. Praten en handelen zijn de laat
ste dagen versneld, omdat gebleken
is dat achtereenvolgens ook VVD.
KVP en CHU zich voor een dergelijke
verlaging hebben uitgesproken.
Te traag
De oppositiepartijen hebben de in
druk dat van regeringszijde geen ini
tiatief tot een verlaging van de kies
gerechtigde leeftijd op korte termijn
is te verwachten. Dit wordt onder
meer geconcludeerd uit het beraad
dat de regering nu nog voert over
de rapporten van de staatscommis
sie Cals-Donner, die zich onder
meer met dit probleem heeft bezig
gehouden maar een leeftijdskeuze
heeft omzeild.
Prinses Beatrix en Prins I
Claus zijn gisteren met hun zoons I
Prins Willem-Alexander en Johan
Friso per koninklijke trein naar
Lech vertrokken
sportvakantie.
voor winter-
ADVERTENTIE
zó lekker 7
dat is ze!
fmeójefitoeim/
ALVERNA (GPD> Anderhalf
uur lang heeft de Rijksweg 55 tus
sen Alverna en de Maasbruggen bij
Grave potdicht gezeten riadat daar
gistermiddag in zeer dichte mist 50
auto's bij kettingbotsingen betrokken
waren geraakt. De automobilisten op
de hoofdverkeersader van Nijmegen
naar Brabant waren genoodzaakt,
omdat zij door de dichte mist nau
welijks enkele meters zicht hadden,
zeer langzaam te rijden.
Desondanks deed zich om tien over
half vier een aanrijding vcor. Op het
ogenblik dat de rijkspolitie onderweg
was naar dit ongeluk kwamen meer
meldingen binnen.
In drie kwartier tijds deden zich
op de drukbereden tweebaansweg
vervolgens zeven kettingbotsingen
voor, waarbij in totaal 50 auto's wa
ren betrokken. Bij de eerste botsing
werd een automobilist ernstig gewond
Bij de overige aanrijdingen vielen
enkele lichtgewonden.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) „Wü be
grijpen nu wel in welke buurt u
staat". Dat zei de voorzitter van de
VVD, mevrouw Haya van Someren-
Downer gisteravond aan het slot van
een televisie-debat met D'66-voor-
zitter J. Beekmans over de posi
tie van D'66 in de politiek.
Aanleiding voor het debat was de
uitnodiging van mevrouw Van So-
J DEN HAAG (GPD) Het twee-
llz| de wereldvoedselcongres van de
H voedsel- en landbouworganisatie
van de Verenigde Naties (FAO),
dat van 16 tot 30 juni in Den
Haag zal worden gehouden, zal op
de openingsdag worden toege
sproken door Koningin Juliana,
secretaris-generaal Thant van de
VN en de Canadese oud-premier
Lester Pearson, die een belangrijk
rapport over de voedselproblema-
tiek in de wereld heeft uitge
bracht. In totaal worden 1200
deelnemers aan het congres ver-
wacht, die vergaderruimte zullen
moeten vinden in het Nederlands
Congresgebouw.
Volgens de directeur-generaal van
de FAO, de Nederlander dr. ir. A.
H Boerma. zal het congres een van
de belangrijkste gebeurtenissen van
1970 kunnen worden. In Den Haag
zei hij gisteren dat van deze bijeen
komst. meer wordt verwacht dan
alleen een analyse van de proble
men; het is de bedoeling te komen
tot een serie actieprogramma's op
het gebied van landbouw in de ont
wikkelingslanden.
Het probleem van de ondervoe
ding in deze gebieden hangt name
lijk rechtstreeks samen met de ont
wikkeling van de landbouw ter
p'aatse. Niet minder dan 70 pro
cent van de bevolking in de ontwik
kelingslanden is werkzaam in de
landbouw en meer dan de helft van
de export van deze landen bestaat
•lit agrarische produkten. De bete
kenis van de landbouw werd aan
vankelijk door de ontwikkelingslan
den zelf onderschat, maar na het
eerste Wereldvoedselcongres in 1963
is daar geleidelijk verandering in
gekomen.
Met nadruk wees ir Boerma er op,
dat het knelpunt niet. ligt bij de
produkbie, maar bij de werkloosheid
en armoede. In de ontwikkelingslan
den moet koopkracht worden gescha
pen door de mensen aan werk te
helpen. Technisch gesproken is het
mogelijk het voedselprobleem op te
lossen.
Behalve technische hulp ls echter
nodig het scheppen van meer faci
liteiten voor export (opslag, verwer
king enz.) en het verlagen van ta
riefmuren door de ontwikkelde lan
den. Ook zal men in het geïndustria
liseerde westen niet langer indus
trieën moeten beschermen die him
ontstaan danken aan het tijdperk
van het kolonialisme, aldus ir.
Boerma.
Hij noemde in dit verband plant
aardige olie, bepaalde vormen van
textielindustrie en leerbewerking.
Deze nijverheid hoort thuis in de
ontwikkelingslanden zelf. die de
grondstoffen leveren. De EEG zou
zich volgens de heer Boerma wat
meer moeten concentreren op de
wereld en wat minder op de zes lid
staten.
meren op het onlangs gehouden
VVD-congre6 in Breda aan D'66 om
nu eindelijk eens kleur te bekennen
Mevrouw Van Someren kon niet
DJAKARTA (ANP) Prins Bern
hard zal de mogelijkheden onder
zoeken voor herstel van de beroem
de tempel „Boroboedoer" by Djokja
karta (midden-Java) en heeft het
beschermheerschap op zich genomen
van een „Comité tot herstel van de
Boroboedoer" Panitia Restaura-
si Boroboedoer). Hij heeft beloofd
dat hy zal pogen hiervoor gelden in
Nederland in te zamelen.
Dit schryft de Indonesische am
bassadeur in Nederland, generaal-
majoor Taswin a Natadiningrat, in
een voorwoord van een brochure die
is uitgegeven ter gelegenheid van
het bezoek van Prins Bernhard aan
Indonesië, van 12 tot en met 27
maart.
Prins Bernhard heeft veel be
langstelling voor de opbouw van In
donesië en heeft verklaard daaraan
concrete by dragen te zullen leveren,
aldus de Indonesische ambassadeur,
die tevens een bezoek van president
Soeharto aan Nederland aankondigt,
zonder daarby een datum te noe
men. Een dergelyk bezoek, zo ver
nemen wy van de RVD, zal zeker
door Koningin Juliana worden be
antwoord.
De brochure is uitgegeven door het
Nederlandse ministerie van Buiten
landse Zaken, in samenwerking met
de RVD.
AMSTERDAM (ANP). Met in
gang van 11 maart 1970 zullen de
pry zen van gebrande koffie, afhan-
krlyk van de soort, met 1014 cents
per pakje van 250 gram worden ver
hoogd en de prys van poederkoffie
in het algemeen met 4 cents per 50
gram. De sty ging van de pry zen op
de wereldkoffiemarkt maakte deze
prysverhoging noodzakelyk.
anders concluderen dan dat D'66
dichter by de PvdA staat dan by de
VVD. De heer Beekmans die deze
indruk inderdaad wekte, zei dat een
belissing over samenwerking, die in
feite neerkomt op een keus tussen
PvdA en VVD, is voorbehouden aan
het congres, dat zyn party ruim
schoots voor de kamerverkiezingen
van 1971 hoopt te houden
Hy zag in de WD echter weinig
aanwijzingen om met deze party tot
een akkoord te toornen. „Als het gaat
over de gekozen minister-president
en het districtenstelsel, twee zaken
die D'66 wil realiseren, valt met deze
WD niet te praten", aldus de heer
Beekmans.
Mevrouw Van Someren verweet
D'66 te veel de nadruk te leggen op
wat haar van andere partyen scheidt.
„Dat valt me tegen van een party, die
op vernieuwing uit is", zei hij. „Een
ouderwets, egocentrisch standpunt'!
Dat fractieleider Van Mierlo op dit
ogenblik voor de PvdA, inclusief
Nieuw Links, zou kiezen, heeft vol
gens mevrouw Van Someren in elk
geval het voordeel dat daarmee voor
de kiezer een stukje duideiykheid is
geschapen.
De voorzitter van de Party van
de Arbeid, dr. A. Vondeling, heeft
gisteravond (dinsdagavond) op een
verkiezingsbyeenkomst in Vlaardin
gen het televisie-debat tussen
de voorzitters van de WD en D'66
niet erg bevredigend genoemd.
„Wezenlyke kwesties kwamen niet
aan de orde", zei hy. De heer Von
deling miste, voor wat de buitenland
se politiek betrof van beide partyen de
standpunten over de ontwikkelings
hulp en over de vragen wat Neder
land kan doen aan de betere verhou
dingen tussen Oost en West. een vei
ligheidsconferentie en de rassendis
criminatie.
DEN HAAG (GPD) Het NKV
distantieert zich van de LAC, de
Loon-ad viescommissie. Het NKV
heeft geen behoefte meer aan de ad
viezen van deze commissie. Dit ver
klaarde NKV- voorzitter Mertena
gisteravond in Echo. de actualitei
tenrubriek van de KRO-radio. Van
de LAC maakt om. de oud-NKV-
voorzitter Middelhuis deel uit.
Het distaneieren van de LAC
vloeit voort uit het aannemen van
de Loonwet, inclusie fhemstrestde
de Loonwet, inclusief het omstreden
loonartikel 8, waarby de minister de
bevoegdheid heeft in afzonderiyke
cao's in te grypen.
„De meest spectaculaire activiteit
van de LAC. is het uitbrengen van
een advies aan de minister, als hy
overweegt een cao onverbindend te
verklaren. Dat gebeurt op grond van
artikel 8, waartegen wy onoverko-
menlyke bezwaren hebben", aldu6
de heer Mertens. Zoals bekend
heeft het NW al eerder verklaard:
„Lak aan de L A C".
De Pierre Bayle-prijs 1969, dit
jaar bestemd voor danskritiek, is
toegekend aan Anton Kamphoff,
chef kunstredactie van Het Parool,
De prys zal hem op zaterdagmiddag
21 maart in het Rotterdamse Piccolo
theater worden overhandigd.
Anton Kamphoff heeft tien jaar
lang aandacht aan de dans besteed
in VARA's radiorubriek Artistieke
Staalkaart. De laatste jaren presen
teerde hy enkele byzondere danspro-
gTs nma's voor de AVRO-tv en
schreef hy in opdracht scenario's
voor een reeks tv-documentaires op
kunstgebied.
De directeur-generaal vcvn de
PTT, de heer H. Reinoud heeft
gisteren de eerste 12 cent-postze
gel uitgegeven ter gelegenheid
van de Expo '70 in Osaka, over
handigd aan minister-president
De Jong. Op de foto v.l.n.r. pre
mier De Jongde Japanse am
bassadeur Masato Fujisaki, de
heer H. Reinoud en de heer A. G.
de Vries hoofddirecteur PTT).
M
ïeli
NIEUW-DELHI (ANP) Met een
zojgrote receptie in de Nederlandse am-
ihe bassade in Nieuw-Delhi heeft Prins
Bernhard dinsdagavond zyn bezoek
aan India afgesloten. Tydens een
5öï pJtoaagse rondreis legde hy met de
.A regerings-Friendship en per auto
i'-sduizend kilometer af. Doel van
zijn reis waren de Tibetaanse neder
ig zettingen in het noorden en zuiden
B kan het land, met als wydere strek
king contacten met de Indiase rege-
hng en staatsfunctionarissen.
Prins Bernhard was de motor van
bet hulpwerk voor dertigduizend
Tibetaanse ontheemden, waarvoor
bet Nederlandse volk neger, miljoen
Kulden heeft byeengebracht. In 1966
pas hy erevoorzitter van de Euro
pese vluchtelingenactie die in totaal
miljoen gulden opleverde.
jet f
(Van onze parlementaire fractievergadering met leden blyk gegeven van de wens te komen ter gisteravond verklaard dat D'66 werkgroep uit D'66 waarin weliswaar gen niet repres<
redactie) van de Overijsselse pers. tot een maatschappyvernieuwing die geen duidelykheid heeft opgebracht staat dat dwang moet worden afge- voor de landelijk
positief gewaardeerd moet worden. of wel kan opbrengen over het stand- wezen omdat het in stryd is met de omdat er nog ge
DEN HAAG (GPD) Ik wil mijn Volgens drs. Schmelzer is voor een nvprj„n. w H fra .lflunnr punt van deze party met betrekking democratische opvattingen van D'66, voor wat betreft
ur.iiN niiAu iur-u) „ik wu myn Overigens liet de KVP-fractlevoor- tot de gezinsomvang en een even- maar waaraan toegevoegd wordt: sen verschillende
handen vriihouden tot het na- H.n ?n zltter duidelijk doorschemeren dat tuele eedwoneen sterilisatie ofschnrm nn hu
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG (GPD) „Ik wü mijn
handen vrijhouden tot het na
jaar. Wij hebben nog geen enkele
partij uitgesloten van een stem
busakkoord. dus ook niet de VVD
en D'66". aldus verklaarde gister
middag drs. Schmelzer, fractie
voorzitter van de KVP in de
Tweede Kamer, tijdens een open
fractievergadering met
van de Overijsselse pers.
Volgens drs. Schmelzer is voor een
afwyzen van de VVD in een stem
busakkoord, zoals de ARP-voorzitter
Veerman deze week heeft gedaan,
geen reden. De VVD heeft zich al
tijd als een loyale regeringsparty ge
dragen, zo merkte de heer Schmel
zer op.
En hy zei daarby bovendien dat
mr. Geertsema vorige week op het
congres in Breda duidelyk heeft
blyk gegeven van de wens te komen
tot een maatschappyvernieuwing die
positief gewaardeerd moet worden.
Overigens liet de KVP-fractlevoor-
zitter duidelyk doorschemeren dat
hy het vrywel uitgesloten acht dat
D'66 tot een dergelyk akkoord met
de confessionele partyen zal komen.
D'66 wil de bestaande partyen laten
ontploffen, aldus drs. Schmelzer, en
Je gaat toch niet met een bom in
bed liggen?"
In de radiozendtyd voor politieke
partyen heeft de KVP-fractievoorzit-
ter gisteravond verklaard dat D'66
geen duidelykheid heeft opgebracht
of wel kan opbrengen over het stand
punt van deze party met betrekking
tot de gezinsomvang en een even
tuele gedwongen sterilisatie, ofschoon
het hoofdbestuur van D'66 onlangs
een brief aan de heer Schmelzer had
gestuurd waarin dit bestuur ontkent
dat D'66 aan enige dwang zou den
ken. waarop de KVP'er ernstige kri
tiek had geuit.
Drs. Schmelzer wees in zyn radio
toespraak op een persbericht van een
werkgroep uit D'66 waarin weliswaar
staat dat dwang moet worden afge
wezen omdat het in stryd is met de
democratische opvattingen van D'
maar waaraan toegevoegd wordt:
,Op dit moment is de nood nog niet
hoog genoeg daarvoor, maar by mis
lukking van een spoedig binnen be
reik komen van een stationair ni
veau zou dwang wel eens bittere
noodzaak kunnen worden".
Evenals mr. Blesheuvel (ARP)
verklaarde de heer Schmelzer gister
middag de komende statenverkiezin
gen niet representatief te achten
voor de landelyke politieke situatie,
omdat er nog geen vast patroon is
voor wat betreft samenwerking tus
sen verschillende partyen. Hy wees
ln dit verband op een gezameniyk
optrekken van de drie confessionele
partyen ln slechts twee provincies
en op het PAK. dat ook nog maar
ln enkele provincies optreedt als
mede op het ontstaan van de nieuwe
socialistische party DS'70, Over
DS'70 verklaarde drs. Schmelzer dat
deze party niet meer als een lokaal
twistpartytje kan worden beschouwd.
