Contactmogelijkheid tussen
bestuur
en burger
Jurgens en Wiegel
in Leiden in debat
Vrijdag ook in Leiden
e.o. Wereldgebedsdag
Jan Bentveld jr.
Onderwijs is verstard
op kweekschool (2)
Gevaarlijke bushalte
op de Haagweg
MINISTER KLOMPE BIJ OPENINC LEIDS ARCHIEF
Loffelijk
Papieren
Afscheid ds. Post
Raadsverslag en bomen
WOENSDAG 4 MAART *970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
(ADVERTENTIE)
LEIDEN „Als minister van Cultuur, Recreatie en Maat
schappelijk Werk ben ik belast met het uitvoeren van de ar
chiefwet, die ervan uitgaat, dat in beginsel de naar een be
waarplaats overgebrachte archieven vrij toegankelijk moeten
zijn voor iedereen. Elke burger dient de weg te kunnen vinden.
De particulier kan in de papieren van de overheid bevestiging
zoeken van recht. De administratie en de wetenschap kunnen
er in het verleden speuren naar de zin van het heden".
Dat zei mej. dr. M. A. M. Klompé
vanmiddag in haar toespraak ter
gelegenheid van de opening van het
gerestaureerde en sterk uitgebreide
gemeente-archief van Leiden. Het
oude gebouw aan de Boisotkade is
uitgebreid met een vijf-hoog depot
en met een expositiezaal en kan
toorruimte.
De minister zei verder, dat actief
werken in de oude papieren verrij
kend is voor gemeenschap en enke
ling. De dossiers leren [hoeveel moei
te het kostte om op te bouwen wat
onbewust als gegeven wordt aan
vaard. Zij tonen de eeuwige span
ning tussen ideaal en mogelijkheid.
Velen trekken zich in de archieven
terug naar de dagen van weleer. Zy
vergaren materiaal voor détailstu
dies van blijvende waarde of dwalen
door de geschiedenis van hun voor
geslacht. Anderen, die in geschil
leven, vinden troosit in het recht
het gebeurde achter de schermen
alsnog na te pluizen.
Velen menen met de regering, dat
een termijn van 50 jaren alvorens
de archieven openbaar worden, te
lang is voor deze veradministreerde
maatschappij. Men dient dan zeker
te helpen de thans reeds bestaande
toegankelijkheidsvoorschriften uit te
voeren en voor alle maatschappelijke
sectoren te verwerkelijken. Voor dit
program' zijn gebouwen nodig en een
voldoend personeel. Particulier ini
tiatief bewerkte in 1893. dat Leiden
de eerste gemeente was met een voor
deze bestemming geconstrueerd ar
chiefgebouw. dat vandaag, uitge
breid met een nieuw dépot, een mo
derne leeszaal en een tentoonstel
lingszaal heropend word voor een
aan deze tijd aangepast dienstbe
toon.
Het Leidse archief, dat reeds jaren
geleden voorging bij een moderne
aanpak, heeft nu de hiervoor ge
schikte ruimten gekregen. Dat het
dienstbetoor zich te Leiden sterk richt
op de universiteit, berust op een oude
traditie, die als Leidse archiefgebrui
kers de befaamde staatsrechtgeleer
de Kluit kent en latere beroemdheden
als Fruin, Van Vloten, Bok, Hui-
zinga en Posthumus.
ris moet de studiezaalbezoeker ant
woord kunnen vinden voor moeilijk
heden met het schrift of met oude
administratieve, juridische en maat
schappelijke gebruiken en structu-
ren. Naast de individuele mondelinge
of schriftelijke voorlichting dient de
archivaris, zoals dit te Leiden reeds
lang geschiedt, voorlichting v/or
groepen te organiseren door cm bussen
lezingen, tentoonstellingen en gids
jes.
Ook het interieur van het Archief Gebouw
werd verzorgd door
Nieuwe Rijn 24 hoek Burgst.- Leiden - Tel. 34671
In de Kronyk van het Historisch
Gezelschap te Utrecht van 1849
staat te lezen: „Onder de steden in
ons vaderland, welke de openbaar
heid begunstigen, onderscheid zich
de regering der stad Leiden op eene
loffelijke wijze, daar zy haar archief
openstelt voor allen, die opgewekt
heid gevoelen om de bronnen, daar
in vervat, dienstbaar to maken".
Het is goed. dat ook deze traditie
gehandhaafd bleef. In deze tijd met
een intensief en gecompliceerd con
tact tussen het bestuur en burger
kan meer openheid van de overheids
archieven een groot democratisch
goed zijn, aldus de minister, die ar
chivaris en personeel gelukwenste.
In deze tijd van snelle ontwikke
ling dreigen naast commissie-archie
ven en particuliere papieren van
prominenten vele waardevolle ar
chiefbescheiden van kerken, bedrij
ven en verenigingen verloren te gaan.
Voor zover deze papieren van belang
kunnen zijn voor het begrijpen van
de gang van de gemeenschap door de
geschiedenis behoort de archivaris
ze over te nemen. Zulke papieren
verrijken de onderzoekmogelijkheden
van de officiële bescheiden en dooi
de samenplaatsing worden eenzijdige
benaderingen voorkomen.
Wanneer de archivaris de archie
ven door gidsen, inventarissen, indi
ces en toelichtende studies objectief
toegankelijk heeft gemaakt voor alle
mogelijke vraagstellingen wachten
hem andere taken. Bij de archiva-
Minister Klompé: contact
tussen bestuur en burger.
LEIDEN Ds. H. Post. Geref.
Predikant in Leiden, zal zondag 15
maart afscheid nemen van zijn ge
meente in een dienst in de Oude
Vestkerk, die om 7 uur begint.
Oud en nieuw aan de Bol- I een deel van het oudegerestau- i vleugel, waarin o.a. een expositie-
sotkade, zich spiegelend in het reerde ar chief gebouw, rechts de zaal is gemaakt,
water van de Witte Singel. Links I (Foto LD/Holvast)
LEIDEN „Het lijkt bijna een
waagstuk om in een zo snel veran
derende wereld een traditie van al
zoveel jaren voort te zetten". Aldus
één van de eerste zinnen uit de no
vemberbrief van het Nederlands Co
mité Vrouwen Wereldgebedsdag. Het
feit. dat er in ons land nog steeds
een 140.000 deelneemsters zijn, geeft
echter de inspiratie omdat „waag
stuk" toch nog steeds te ondernemen
en zo zal op a.s. vrijdag de Wereld
gebedsdag 1970 gehouden worden.
Tot nu toe werd altijd meegedeeld
door wie. of door welke groep uit
welk land de liturgie was samenge- I
steld. Dat is nu niet het geval. Al- i
leen dit is bekend: vrouwen uit vijf I
ongenoemde landen'kozen het thema j
en bouwden met elkaar de liturgie
daaromheen op. Dit thema' is: Houd
Moed (uit Jesaja 41:6, de een
hielp de ander en zeide tot zyn mak
ker: houd moed!).
Er wordt in de dienst veel gezon
gen meest bekende liederen, enkele
minder bekende, maar van alle lie
deren staat de muziek in de tekst
boekjes erbij afgedrukt, zodat ieder
een gemakkelijk kan meezingen. Ook
komt in de liturgie vcor de aria
„Ik weet dat Mijn Verlosser leeft"
uit de Messias van Handel, te spelen
op het orgel, of te zingen door koor
of soliste, al naar de mogelijkheden
zich voordoen.
In de diensten krijgt ook de offe
rande weer haar eigen plaats. De op
brengst van de collecte is bestemd
voor organisaties en personen, die
de boodschap van het Evangelie in
woord en daad willen doorgeven en
die behoren tot de protestante Oud
Katholieke en Rooms Katholieke
groeperingen. In 1969 bracht de col
lecte f 44.000 op.
Waar
Laten wy luisteren naar God! La
ten wij samen bidden, samen nieuwe
wegen vinden om anderen te helpen.
A. Honnef-Bender.
In antwoord op het schrijven van m
mej. M. v. d. Velde in het Leidsch
Dagblad zou ondergetekende gaarne
de volgende opmerkingen willen
plaatsen.
In de eerste plaats wil ik Ingaan
op de methode van kritiek leveren
van mej. v. d. Velde. Deze methode
is namelijk kenmerkend voor de te
genwoordig veel voorkomende „gepo
litiseerde" discussietrant in de slech
te betekenis van dat woord.
Die methode bestaat uit:
1. De beweringen van de tegenstan
der „simplificeren", uitéénrafelen,
uit de juiste verbanden rukken,
hem meningen toeschrijven die
hij niet heeft en niet heeft geuit.
2. Die gesimplificeerde meningen
worden dan meestal „weerlegd".
Mej. v. d. Velde doet dit echter
niet. Zy plaatst slechts vraagte
kens waar niemand iets mee op
schiet.
3. De tegenstander diskwalificeren:
hetgeen hij schryft zouden
slechts privé-meningen zyn.
4. De tegenstander in een hoek
schuiven: (zie punt 9 van mej.
v. d. Velde: „Wist u, dat de heer
van Kralingen met zijn „KOOK"-
groep veel beter weet dan de le
raren hoe mensen (af)?? opgeleid
dienen te worden voor de basis
school?" een hoek. waarin je
hem niet meer au sérieux be
hoeft te nemen: mej. v. d. Velde
vindt hem nl. een beter-weter en
wie neemt nu mensen die het toch
beter weten, m.a.w. eigenwys-zyn,
au sérieux?
5. Tenslotte, quasi-grootmoedig,
wordt de aldus afgedane tegen
stander zyn prevé-mening ge
gund. door de „snikkende" en
„radeloze" docenten naar de heer
Van Kralingen om advies te stu
ren.
Dit nare spel met variaties wordt
tegenwoordig allerwegen gespeeld.
Het zal echter niet lang meer voort
duren: men begint het te doorzien.
en wanneer
De diensten zullen worden gehouden
in Leiden in de Antonius Kerk in
Zuid West, de Doopsgezinde Kerk
Pieterskerkstraat 1 en in Leider
dorp in de R.K. Meerburgkerk Ho
ge Rijndijk en de Kapel van de
Scheppingskerk aan de van Poel
geestlaan. Alle diensten beginnen om
8 uur 's avonds. Het comité Wereld
gebedsdag in Leiden hoopt vurig dat
velen zullen komen zodat alle diens
ten in Leiden en omgeving goed bezet
zullen zyn. In de oude Katholieke
Kerk aan de Zoeterwoudsesingel is
weer de hele dag gelegenheid tot stil
gebed.
De voorzitster van het internationa
le Comité, Mevrouw Gertrud Dies-
tel roept dringend op tot het geza
menlijk gebed met de volgende woor
den, die aan de eigenlijke liturgie
voorafgaan:
Laten wy over de grenzen van ons
eigen dagelijkse leven heen kijken,
de wereld in, die zowel het ene als
het andere kent:
vreugde en leed
geloof en onzekerheid
hoop en wanhoop
liefde en haat.
Laten wij luisteren
naar de stem van het geloof, die
de twijfel overwint,
naar de stem van hoop, die ver
trouwen geeft.
Naar de stem van de liefde, die
het leed niet uit de weg gaat.
In het Leidsch Dagblad van maan
dag staat een bericht „Echtpaar uit I
Den Haag raakte gewond bij botsing!
op de Leidse Haagweg." De auto j
van het Haagse echtpaar botste te
gen de achterzijde van een autobus. j
toen deze bij een halte stopte. De j
50-jarige autobestuurder kreeg een
hersenschudding en letsel aan de
borst en zijn vrouw een hersenschud
ding en een vleeswond aan haar knie
Beiden zijn door de EHD naar het
ziekenhuis vervoerd. De auto moest
door een kraan wagen worden wegge
sleept, aldus het bericht.
Ogenschijnlijk is dit een ongeluk,
zoals er dagelijks plaatsvinden. Een
onoplettendheid van de automobi
list. die niet tijdig afremde. Kent
men evenwel de situatie ter plaatse,
zoals de inwoners die tegenover de
plaats van het ongeval wonen, dan
denkt men er wel iets andere over.
De plaats van het ongeval, de bus
halte tegenover het pand Haagweg
182. is het open gedeelte van de druk
bereden Haagweg, waar een maxi-
mumsnelheid van 70 km geldt. Vrij
wel alle automobilisten rijden dan
ook deze maximumsnelheid. Is men
ter plaatse niet bekend, dan verwacht
men daar geen bushalte. Rijdt men
achter de bus. dan kan men de halte
onmogelijk zien.
Het vreemde van de zaak is, dat
op deze 2 baansweg, waar dagelijks
duizenden auto's passeren, voor de
bus geen uithaalhalte is gemaakt,
hoewel dit ter plaatse zeer goed mo
gelijk is. De bus stopt dus op de weg
met als gevolg, dat talrijke automo
bilisten bij een snelheid van 70 km al
leen door zeer sterk remmen op het
laatste moment een kop-staart bot
sing met de bus kunnen voorkomen.
Daarbij komt dat er talrijke auto's
zijn, die trachten de stilstaande bus
voorbij te rijden en op deze 2 baans
weg dus op het linker weggedeelte
komen met het grote gevaar van een
botsing met een tegenligger. Ook dit
wordt dikwijls door de omwonenden
geconstateerd.
Het vreemde van de zaak is, dat
de N.Z.H. aan de overzijde van de
weg, voor de bussen uit de richting
,De Vink", wel een uithaalhalte in
de wegberm heeft gemaakt. Men is
zich bij deze maatschappij dus blijk
baar wel van de gevaren bewust. Door
één van de Haagwegbewonere is een
controleur van de N.Z.H., die na het
ongeluk ter plaatse kwam op boven
staande attent gemaakt en hem ge
vraagd of er geen verandering in
deze stopplaats kon worden aange
bracht. HU gaf toe, dat dit zeer goed
mogelijk kon zUn, doch achtte 'n ver
betering niet noodzakelijk. De vraag
is thans aan de directie van de N.
Z.H. moeten er eerst weer doden val
len en mensen ongelukkig worden,
voordat in dit euvel wordt voorzien?
J. A. van Zanten Leiden
Dat geachte schryfster wil verde
digen, in punt 1 van haar in school-
krantenstyl geschreven artikeltje,
dat het huidige onderwijs goed is,
is haar goed recht en berust dan
op een meningsverschil met de
KOOK-groep, namens welke de heer
Van Kralingen geschreven heeft.
Maar dat zy feiten uit het artikel
haalt die er niet instaan is haar wél
kwalijk te nemen. Met name:
1. Nergens wordt beweerd, dat n.a.v.
het onrustige middelbaar onder
wijs het basisonderwys onrustig
zou zyn. wél dat de basisschool
(gelukkig) onderhevig is aan taU
loze veranderingen, die schryfster
kennelyk niet ziet.
2. Nergens wordt beweerd, dat op de
christelyke pedagogische akade-
mie een zelfde situatie als in Be-
verwyk nodig is, wél echter een
standpuntbepaling.
3. De kogel, die afgeschoten dient te
worden, is er niet voor om aan
dacht voor kinderen uit sociaal
zwakke milieus te krygen, maar
om het gesloten karakter van deze
akademie aan flarden te schieten,
m.a.w. open te breken.
4. Nergens wordt opgeroepen tot
verstoren van de orde in de aka
demie. Er staat zelf zéér duidelyk,
dat er géén negatieve revolutie
beoogd wordt, maar een positief
bewustword ingsproces
Uit het antwoord van mej. Van
der Velde blykt, dat zU het eens is
met de huidige onderwyssituatie zo
wel op chr. ped: akademie als in de
basisscholen.
Zy ziet niet dat het huidige on
derwijs in zUn geheel aan noodzake-
Ujke veranderingen toe is en dat men
reeds bezig is met experimenten zo
als ..Wiskobas" (wiskundig op de
basisschool). Inderdaad kan zy in
lichtingen inwinnen bU de heer Van
Kralingen.
Enkele illustraties van te verwach
ten veranderingen:
a. Afschaffing van het klassikaal
systeem.
b. Afschaffing van het zittenblij
ven (Doornbos).
c. Gezinsbeïnvloedingsprogramma
(Rupp).
d. Socialiseren (projectenonderwijs,
teamwork).
e. Aanpak van het vredesonderwUs.
f. Wereldoriëntatie, etc. etc.
Tot slot: het doet de KOOK-groep
genoegen dat er althans één Oegst-
geestse kwekelinge gereageerd heeft
op het artikel. Het getuigt van een
standpunt in durven nemen. Het lag
in de lyn der verwachtigen van de
groep, dat er door belanghebbenden
van deze school een standpunt inge
nomen zou worden. De zwUgende
massa blUft echter kritiekloos. Dis
sertaties als van Roggema en van
Renes geven my steeds meer te
denken
Namens de KOOK-groep,
H. P. Taverne,
Fred. v. Eedenlaan 59,
Leiden.
Vonnissen in Spanje VUf per
sonen, onder wie een priester, ei>n
door een rechtbank in Madrid
op beschuldiging van illegale propa
ganda en deelneming aan verboden
organisaties tot gevangenisstraffen
veroordeeld. Drie van hen kregen een
jaar gevangenisstraf en geldboeten,
Een vierde beklaagde werd tot zes
jaar gevangenisstraf veroordeeld er»
een vyde tot een half jaar.
Ontslagen bij Handley Page
Aan by na alle 2800 arbeiders van
de oudste Britse vliegtuigfabriek
Handley Page is ontslag aangezegd.
Voor de tweede maal in zes maan
den ziet het er naar uit, dat het ein
de van de onderneming in zicht is.
Vorig jaar oktober werd de fabriek
van een bankroet gered door verkoop
aan de Amerikaanse KR Craven Cor
poration.
JURGENS
LEIDEN „Het vragen stellen in de
Tweede Kamer wordt tegenwoordig tot
het idiote opgevoerd. Vroeger ging het
om een stuk of vijf per dag, nu worden
er per dag tien tot vijftien vragen ge
steld. En met interpellaties is het net
zo. Het beantwoorden van deze vragen
kost zoveel tijd, dat het het bepalen van
een stuk structureel beleid in de weg
staat. Als ik het erg onvriendelijk zeg:
vaak is de bedoeling van dat vragenstel
len om in de krant te komen. Maar het
werkt helemaal niet meer, omdat een
verstandig journalist ze niet meer op
neemt".
Aldus een uitspraak van het WD-
kamerlid Hans Wiegel, die gisteravond
WIEGEL
op verzoek van de studentenvereniging
„St. Augustinus in debat trad met PPR-
voorzitter Erik Jurgens. De forum-voor
zitter had de heer Jurgens de aanval
toegedacht, een tactiek die de PPR-lei
der als aanvoerder van een mogelijke
oppositie-partij het best lag. Hij toonde
zich een hardnekkige opjager, die het
echter nauwelijks gelukte om de beroeps
politicus Wiegel in het nauw te drijven.
Telkenmale pareerde Hans Wiegel de
aanvallen op zijn stellingen met grote
gevatheid, en zelfs zag hij kans ook een
paar keer uit te halen.
Hans Wiegel die enkele malen bij
zonder liefkozend de naam D'66 in de
mond nam stond nog steeds achter
zijn idee, twee jaar geleden in zijn boekje
„Een partijtje libre" geopenbaard, om
voor het beheer van een universiteit een
vijftal managers aan te stellen. De ma
nagers zouden moeten werken in overleg
met de uit alle geledingen opgebouwde
universiteitsraad.
Het VVD-Kamerlid hield stevig vast
aan de gedachten van minister Veringa
over de structuur van de universiteit, die
naar zijn zeggen genoeg ruimte liet voor
experimenten, als een subfaculteit daar
bijvoorbeeld eensgezind behoefte aan zou
hebben. De heer Jurgens stelde als alter
natief de drie moties die betrekking had
den op dit onderwerp, en naar zijn me
ning een stuk verder gingen dan Veringa
nu toelaat.
In dit gevecht zonder overwinnaar,
waarbij het alleen om een mentaliteit-
schets ging, trachtten de twee kempha
nen elkaar de gunst van het handjevol
studenten af te snoepen op punten als
de ondernemingsraad (Jurgens: raad
moet de helft van het aantal commis
sarissen kunnen benoemen), en de wa
penleveranties van Nederland aan het
buitenland. PPR-voorzitter Jurgens stel
de zich op het standpunt, dat aan deze
leveranties een politieke controle op het
gebruik moet worden gekoppeld. Een
idee, waar de heer Wiegel zich niet na
drukkelijk tegen verklaarde, maar waar
hij wel praktische bedenkingen over
uitte.
LEIDEN Door het wegvallen van een letter is één van
de koppen boven het Leidse raadsverslag in ons blad van
gisteren onduidelijk gewordenDe raad was niet schoorvoe
tend tegen het cultureel centrummaar zei er schoorvoetend
B tegen na eerst A te hebben gezegd, zo was de bedoeling.
Naar aanleiding van het raadsverslag, dat een inleiding in
de „bomensfeer" had, ontvingen wij deze aardige reactie
van prof. dr. J. N. Bakhuizen van den Brink:
Hierbij veroorloof ik mij u er aan te herinneren, dat de
uitdrukking: botertje-tot-den-boóm, die u in uw verslag ge
bruikt, niets met bomen te maken heeft, al klinkt het zo.
Boom is hier een samentrekking van bodem: het is geen bo
tertje tot de bodem, d.w.z. tot onder in het botertonnetje, men
is bedrogen, het onderste is geen boter meer. Dat haalden
onze voorvaders uit en verspeelden daarmee de klandizie van
de Engelsen.
