Moorden
m
en verkiezingen
achterlijk Guatemala
Pompidou probeert in de VS erfenis
voorganger De Gaulle te liquideren
Slagen genoeg om de arm voor „Realpolitik"
Onrust in Middenamerïkaanse staat
kijkje
van op nietwaar,
DE ROKKEN VAN MEVROUW POMPIDOU
dat ik voor mijn AOW
een bank-rekening
heb geopend!
J
SCHIETEN
ga met uw tydmee-ga naardenmb!
'zj
Gebrek aan moed
en eerlijkheid
V akbondsman voor
moord op Joseph
Jablonski gepakt
FRANS PLEIDOOI
MIDDELLANDSE-
ZEEVERDRAG
„TV in Indonesië
als middel tegen
bevolkingsgroei"
DONDERDAG 26 FEBRUARI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
(Van onze correspondent, dr. H. P. Gebhardt)
GUATEMALA (GPD) De nieuwe golf van politieke moor
den en de presidentsverkiezingen, die a.s. zondag 1 maart wor-
Iden gehouden, plaatsen het middenamerikaanse land Guate
mala weer in het middelpunt van de belangstelling. Met zijn
4.9 miljoen inwoners behoort het tot de kleinste Middenameri
kaanse staten, met zijn 70 pet. analfabeten tot de meest onder
ontwikkelde (het gemiddelde inkomen bedraagt ongeveer
|f 1.000,- per jaar).
Met zijn 33 vulkanen, Maya-ruïnis, Indianenmarkten en de
snelle overgang van tropen- naar berglandschap behoort deze
republiek tot de mooiste landen van het Amerikaanse conti-
'nent. Door de heerschappij van de plantagebezitters aan de ene
en de United Fruit Company aan de andere kant is Guatemala
het alarmerende voorbeeld van kapitaal-monopolie en bijna
'koloniale afhankelijkheid.
de 61-jarige Isidro Zarco. Hy was
een felle tegenstander van Castro en
had reeds op de Interamerikaanse
conferentie van 1961 een scherpe
woordenwisseling met Che Guevara.
Verder zijn o.a. het hoofd van de ge
heime politie, de 47-jarige Ciriaco
Castanza, en het vroegere hoofd van
politie kolonel Oscar Giron Perrone
slachtoffers geworden van aansla
gen. Verder werden warenhuizen en
andere ondernemingen in brand ge
stoken. De schade werd geschat op
meer dan tien miljoen dollar.
De nieuwe golf van terreur heeft
de regering ertoe gebracht „een
kleine staat van beleg" af te kondi
gen, waarbij arrestaties en huiszoe
kingen zonder gerechtelijk bevel ge
oorloofd zijn. De oppositie had met
ADVERTENTIE
s'
Guatemala is het onrustigste land
van deze „Amerikaanse Balkan". Er
waren tot 1944 alleen maar militaire
dictaturen. Daarop volgden tien jaar,
waarin dr. Juan Jose Arevalo, pro
fessor in de pedagogiek thans
Kennedy-aanhanger en de toen
malige kolonel Jacobo Arbenz, zoon
ran een Zwitserse apotheker nu
castroïst uit naam van een ideolo
gie, die zy „geestelijk socialisme"
noemden, door snelle sociale hervor
mingen een eeuw trachtten te over
bruggen. Maar Poster Dulles kreeg
op het Panamerikaanse congres in
1954 een meerderheid voor een
oen uitsluitend op Guatemala ge
achte motie tegen de „communis
tische infiltratie op het continent".
Zo begon een nieuw tijdperk van
militaire dictatuur, dat 15 jaar duur
de, toen de ultra-rechtse kolonel
Castillo Armas zijn „bevrijdingsle
ger" tot de „invasie van Guatemala"
roerde.
Castillo Armas werd in 1957 door
sen lid van zyn garde vermoord,
naar zijn beginselen worden in de
ïuidige partij ,MLN" (Nationale Be-
'rydingsbeweging, Movimiento de Li-
leration Nacional) nog altijd aange-
ïangen. Zijn lijftarts, de gedeputeer-
le dr. David Guerra Guzman, werd
le leider van deze neo-fascistische
[roepering. Guzman werd in decem-
ler 1969 in een drukke straat van de
ïoofdstad doodgeschoten. De golf
an politieke moorden had twee jaar
evoren een hoogtepunt bereikt.
President Montenegro
het oog daarop gehoopt, dat de re
gering daardoor de verkiezingspro
paganda zou verstoren en eventu
eel de verkiezingen zou afzeggen,
waarbij ze een verkiezingszwendel
vreesde.
De kandidaat van de regerings
partij („Partido Revolucionario"), de
tegenwoordige minister van Finan
ciën, de liberale Mario Fuentes Per-
ruchini, heeft in verband met moge
lijke verkiezingsonregelmatigheden
van de regering geëist een waarne
mer van de „OAS" („Organisatie van
Amerikaanse Staten") uit te nodi
gen. Hij leek zeker van de overwin
ning. Toch is de uitslag van de ver
kiezingen hoogst onzeker, temeer
daar de regering door een grote kof-
fiesmokkel-affaire (het uitvoeren
van koffie waarbij de exportbelasting
werd ontdoken) zeker op dit ogen
blik gecompromitteerd is.
De oppositie van rechts (de
„MLN") heeft kolonel Manuel Arana
Osorio kandidaat gesteld; deze had
de guerrilla met succes, maar met
barbaarse methoden, bestreden en
wil de rol van „sterke man" spelen.
De linkse oppositie heeft zich ver
bonden met de Christen-democrati
sche partij, die voor het eerst in
Guatemala optreedt. Hun kandidaat
is zeer paradoxaal de vroegere
kolonel Lucas Caballero, op het o-
genblik hoogleraar in de staatseco
nomie aan de staats-universiteit, die
bij de twee vorige rechts-georiën-
teerde regeringen (die van Fuentes
en Azurdio) minister van Financiën
r ras.
Ja, dat heb ik goed geschoten, mijn AOW bij
de NMB. Want wie vindt het bijvoorbeeld
leuk om in de rij te staan voor zijn eigen
geldl Niemand toch? Alleen daarom
zou je al naar de NMB gaan. Maar
er is veel meer voordeel aan zo'n
rekening. Neem de betalingen
maar: via de NMB laat ik de
huur, gas en licht en dat soort
dingen automatisch afschrij
ven. Ik heb er geen om
kijken naar. Hou ik wat
geld over dan laat ik dat
rustig op mijn rekening
staan. Dat levert nog rente
op óók! En dan is er nog een
belangrijk iets: ook met het oog
op andere financiële problemen is het
geweldig gemakkelijk wanneer je een bank als
de NMB achter je hebt staan. Als je voelt wat ik
bedoel.Begrijp je nu waarom ik voor mijn
AOW een rekening bij de NMB heb geopend?
nederlandsche
middenstandsbank
de bank waar óók u zich
thuis voelt!
„Hand'
Van rechtsradicale zijde zijn de
1ANO" ((„Movimiento de Accion
rganizada", „Beweging voor geor-
miseerde nationale acties") en de
JOA" („Nueva Organizacion Anti-
mmunista", „Nieuwe anti-commu-
jtische organisatie") de meest ac-
icve. „MANO" betekent „hand"
Jun teken werd niet alleen als
raarschuwingsteken bij de bedrei-
ingen met moord gebruikt, maar
ient ook als symbool van de cellen
an vijf leden waarin zij optreden,
oals de vijf vingers van de hand.
De „MANO" viel in 1967 het dorp
)ratorio binnen en doodde de com-
lunistische dorpssecretaris en de
nige onderwijzer die er was. Daarna
taken ze een armenbuurt („la Li-
ïonada"), die zij als „door het com-
lunisme besmet" beschouwden, in
irand, waarbij o.a. vijf kinderen in
e vlammen omkwamen. Verder heb-
en zij Rogelia Cruz Martinez ver-
iftigd, die in 1959 tot „miss Guate-
lala" werd gekozen en bekend stond
Is lid van de guerrillastrijders.
Jaarna ontvoerden ze de aartsbis-
chop van Guatemala, monseigneur
lario Casariego, en hielden hem vier
agen vast om de tegenwoordige re-
ering van de linksliberale hoogle-
aar dr. Julio Cesar Mendez Monte-
legro tot aftreden te dwingen. De
Uerus en de jonge officieren ver-
laarden dat zij chantage afkeurden,
ij plaatsten zich achter de presi-
ent, die toen de .sterke mannen"
fan het leger in vergulde balling-
|chap, op ambassadeursposten zond.
De macht van de rechtsradicale
jrganisaties is daarom zo gevaarlijk
foor president dr. Mendez Montene-
omdat de op een andere lijst
ekozen vice-president Clemente
larroquin Rojas met hen onder één
oedje speelt. Hij is ook uitgever van
e rechtsradicale krant „La Hora",
'aarin hij voortdurend communisten
indt of meent te vinden, die dan
ikwijls door de „MANO" worden
edood. De guerrillastrijders oefenen
erreur uit van linkse zijde. Zij zijn
eorganiseerd in de „FAR" („Fuerzaz
rmadas Rebeldes", Revolutionaire
trydkrachten), nu onder leiding van
e student in de rechten Cecar I
fontes, en de „Movimiento Rebelde i
3 de Noviembre" („Revolutionaire
leweging van 13 november) onder
ïiding van de trotzkist en Peking-
anhanger Yon Sonsa, een in het
looramerikaanse anti-guerrillakamp
an het Panamakanaal opgeleide en
irergelopen officier. Ze hebben het
oofd van de militaire missie van de
S., John Weber, de marine-attaché
apitein-luitenant ter zee Ernest A.
ionroe, de Noordamerikaanse am-
assadeur John Gordon Mein en de
lder van de „MANO" Raul Loren-
ana in 1968 neergeschoten.
BONN (Reuter) Ruim
1500 Westduitse priesters zyn open
lijk in verzet gekomen tegen hun
bisschoppen over de kwestie van het
celibaat. In een brief aan de Neder
landse bisschoppen beschuldigen zy
hun bisschoppen van gebrek aan
moed en eerlijkheid omdat zij over
deze kwestie blijven zwijgen. De prie
sters zijn verontwaardigd over „het
gebrek aan solidariteit van het West-
Duitse episcopaat met de kerk van
Nederland" en achten het stilzwijgen
van hun bisschoppen een aantasting
van de collegialiteit. Zij vragen de
Nederlandse bisschoppen in hun
brief „onvervaard voort te gaan
langs de weg die zy genomen heb
ben".
(Van onze correspondent) I tieke degens kruisen met ziin Ame- ni-udo^ +<m-
(Van onze correspondent»
PARIJS (GPD) Deze week
overschreed Frankrijks president
Georges Pompidou voor zijn eerste of
ficiële staatsbezoek de eigen natio
nale grenzen en voor dat debuut
heeft hy noblesse oblige de
Verenigde Staten uitgezocht. De ko
mende dagen zal hy nog aan talloze
recepties en noenmalen als eregast
deelnemen, en gedurende nog heel
wat uren onder vier ogen (de tol
ken niet meegerekend) de diploma
tieke degens kruisen met zijn Ame
rikaanse evenknie. Richard Nixon.
Een evenknie die hij nooit eerder
ontmoette en met wie hij geen direct
woord kan wisselen. Want mr. Ni-
monsieur Pompidou, ondanks al
xon verstaat net zoveel Frans als
zyn universitaire diploma's, Engels:
namelyk geen woord. De „tweede
moderne taal" van de briljante stu
dent Pompidou was indertijd het
Duits, waarmee hy, mede dankzy
zyn verblyf als krijgsgevangene in
Aanslagi
en
By de nieuwe golf van aanslagen,
ie in december 1969 begon, werden
Dt nu toe veertien personen gedood,
ot de slachtoffers behoort ook een
an, de meest geziene journalisten
an het continent, de mede-oprich-
r en plaatsvervangend hoofdredac
m van hot dagblad «Preraa Libre'
Wanneer de nieuwe „Gallische
haan" in Washington dus wat toon
tjes lager lijkt te kraaien, dan zul
len de dissonanten in het Frans-
Amerikaanse duet niettemin zeer
moeilijk verzwegen kunnen worden.
De belangen van beide landen bot
sen momenteel vooral wel op elkaar
in het Midden-Oosten en in het bek
ken van de Middellandse Zee waar
op Pompidou veel sterker dan zijn
voorganger, de Franse zinnen nu in
het bijzonder heeft geconcentreerd.
Overwinning
Zijn diplomatiek offensief heeft de
laatste weken nog weer enkele be
langrijke overwinningen opgeleverd,
nu na Libië en Marokko, ook Spanje
en Griekenland in de klantenkring
der Franse oorlogsindustrie konden
worden opgenomen. De vliegtuig- en
oorlogsindustrie, die het werk nu al
niet meer afkan en verschillende
-rrote opdrachten moest „uitbeste
den." wordt voor het nieuwe staats
hoofd steeds duidelijker de bron die
de komende jaren de Franse expan
sie en welvaart zal moeten voedei
en de diplomatie inspireren en be
palen. De omkleding met diploma-
m
1-
WASHINGTON (AP)
Héél Amerika praat over de
rokken van mevrouw Pompi
dou, de echtgenote van de
Franse president. Heeft haar
echtgenoot door de kwestie
van het Midden-Oosten veel
stof doen opwaaien, de gar
derobe van mevrouw Pompi
dou overtreft dat politieke
probleem als onderwerp van
gesprek verre. Want zij heeft
het geioaagd zich te tonen in
toiletten, die aanzienlijk lan
ger waren dan de Ameri
kaanse mode voorschrijft
(zie foto's). Tenoijl Ameri-
ka's modieuze vrouwen haar
rokken boven de knie dra
gen, betekende de garderobe
van mevrouw Pompidou een
rechtstreekse aanval op dit
modevoorschrift. De Franse
presidentsvrouw wordt daar
in gesteund door een aantal
vooraanstaande Franse mo
deontwerpers. onder wie Guy
Laroche. Overigens heeft
mevrouw Pompidou de Ame
rikaanse vrouwen nog niet
dadelijk kunnen overtuigen
van de charmes van de lan
ge rok. Velen gaven te ken
nen, dat zij die „onaantrek
kelijk" of zelfs „zéér onflat
teus" vonden, al waren er
ook, die aan de andere kant,
de minirok nu wel wat oud
bakken beginnen te vinden.
Hoe dan ook, mevrouw Pom
pidou's rokken mogen dan
het gesprek van de dag zijn,
het lijkt niet waarschijnlijk,
dat de Amerikaanse mode
ontwerpers hun Franse col
lega's zomaar zullen volgen.
Duitsland tydens de laatste oorlog,
vry aardig uit de voeten kan, ter
wijl hy bovendien zonder moeite La-
tyd en Grieks in de klassieke tekst
kan lezen.
Op het persoonlijk plan ver
wacht men in Parys dat de beide
staatslieden het met elkaar wel zul
len kunnen vinden. Alle twee uit het
zakenleven afkomstig, huldigen ex-
advocaat Nixon en ex-bankier Pom
pidou een overeenkomstige „realis
tische" visie op de problemen dei-
buitenlandse politiek, die zo voor hen
niet door ideologische dogma's of
principes „vertroebeld behoeft te
worden. Pompidou maakt zya op
wachting in Amerika als de opvol
ger Juister plaats veiVanger
van De Gaulle, die voor diens voor
tijdige aftreden door president Nixon
al tot dit bezoek was uitgenodigd.
Ofschoon, merkwaardigerwijze, tussen
de Gaulle en Nixon een band van we
derzijds begrip en zefs waardering
scheen te bestaan, lijkt door die ver
vanging van de Franse gesprekspart
ner het streven naar verdere toena
dering dat aan beide kanten zeker
heerst nu toch wel eerder bevorderd
te kunnen worden.
Inderdaad is de voornaamste op
zet van de missie een normalisering
der Franse betrekkingen, ofwel
I een liquidatie van de erfenis
van het gaullisme. Een liqui-
I datie echter achter gesloten deuren,
J die zeker niet aan de grote klok zal
I worden gehangen. Pompidou moet
in zijn buitenlands beleid, dat hij
net als zijn voorganger, in uitsluitend
eigen beheer heeft genomen, toch nog
altijd de lange tenen v an de ex-pre
sident en van zijn orthodoxe aanhan
gers onder wie vooral zyn minister
van Oorlog Michel Debré, ten zeers
te blijven ontzien, en iedere conces
sie die ook maar in de verte op een
capitulatie zou kunnen lijken, zal hij
in Washington dan ook zeker als de i
pest willen vermijden.
Vóór zijn vertrek naai- de nieuwe
wereld heeft de Franse president in
interviews met de Amerikaanse te
levisie, met de New York Times en
met US News and World Report zijn
gastheren en over hun hoofden
het thuisfront al duidelijk ge
maakt. hoe ver hij zal willen en kun
nen gaan. Zonder de in Ameri
kaanse oren nog steeds verdoemde Huddleston een fonds ter finan-
naam van De Gaulle te noemen, ciering van de samenzwering tegen
heeft hy een nadrukkelijk accent ge- j Jablonski.
geld op het gewicht dat Frankrijk
aan de vriendschap met Amerika
hechtte. In het nog ruimere ver-
band der Westerse solidariteit heeft
'hij de Amerikanen gerust bedoelen
te stellen met de belofte het Noord-
atlantische verdrag trouw te zullen
blijven, al zou dan evenmin gerekend
mogen worden op een terugkeer van
Frankrijk in de militaire organisa
tie. Tweezydige militaire samenwer
king wordt door de Franse president
daarentegen weer wel begeerd, nu
de ruimtevaart ambities van De
Gaulle en diens nationale kern-
zwaard op de requisietenzolder
moesten worden bijgezet. Ook in het
monetaire domein is Frankryk te
genover Amerika allang door de
knieën gegaan, en zulke woorden als
vloeken gelijk „dollar-imperialisme"
of „economische penetratie," waar
mee De Gaulle in zijn hoogtijdagen
zo graag en provocerend schermde,
zal Pompidou in het hol van de
leeuw aekar weten te vermijden»
WASHINGTON (Reuter, AFP»
De federale recherche in de VS
heeft gisteren een hoge functionaris
gearresteerd van het Amerikaan
se verbond van mijnwerkers, de „Uni
ted Mine Workers Union", in ver
band met de moord op Joseph Ja
blonski, een gewezen kandidaat voor
het voorzitterschap van het verbond.
Het is de 61-jarige Silous Huddle
ston uit La Follettee in Tennessee, de
vader van Annettee Laucy Gilly, één
van de vier personen, die beschuldigd
zijn van moord op Jablonski, op 31
december.
Volgens de aanklacht beheerde
Huddleston
tieke motieven of doekjes voor
het bloeden van deze zuivere han
delstransacties heeft de laatste
maanden nogal wat varianten ge
kend, maar de jongste rechtvaardi
ging is nu wel, dat Frankrijk, samen
met alle andere omringende landen
in Europa en in Afrika de Middel
landse Zee weer haar vroegere ka
rakter van Mare Nostrum (onze
zee) terug wil geven.
Een visie waarvoor Parijs dus in
derdaad bij die andere landen veel
begrip en medewerking heeft gevon
den. maar waarvan. Indirect, de bei
de grote mogendheden de Sow Jet-
Unie en de Verenigde Staten de re
kening te vereffenen zullen krijgen.
Doch veel scherper zijn nu al de te
genstellingen met betrekking tot de
Franse politiek in het Midden-Oosten
geworden, waardoor de Arabische
landen met Mi rage-jagers en wapen
tuig worden overstelpt, terwijl Israël
door een eenzijdig embargo veroor
deeld blijft. Ofschoon de Amerikanen
zich evenmin schuchter tonen wa
pens aan de Arabieren te leveren,
heeft Israël voor het Witte Huis en
vooral ook voor het publiek met zijn
Invloedrijke Joodse minderheid (van
3 procent) toch altijd nog een duide
lijk streepje voor. EeA streepje voo®»
dat tydens zijn officiële bezoek voor
president Pompidou zich wel eens
zeer luidruchtig bou kunnen mani
festeren.
FRANK ONNEN
PARIJS (Reuter) Vijftig voor
aanstaande Fransen hebben gepleit
voor de totstandkoming van een
veiligheidsverdrag voor het gebied
/an de Middellandse Zee, dat zou
kunnen leiden tot de terugtrekking
van de Amerikaanse en Russische
oorlogssschepen. Het stuk is afkom
stig van de „beweging voor de onaf
hankelijkheid van Europa", waarvan
de voormalige Gaullistische ministers
Messmer. Gorse en Terrenoire en de
schrijvers Mauriac. Sala* -ou. Lentin
en Devillers deel uitmaken. Zij steu
nen de politiek van president Pom
pidou: „de Middellandse Zee voor de
Utaten aan des» zee liggen'
DEN HAAG (ANP) Een Ame
rikaanse socioloog, dr. J. A. Nils Mul
der, heeft voorgesteld dat Indone
sië de sterke groei van zijn bevol
king gaat afremmen door de dorps
bevolking van televisietoestellen te
voorzien, aldus het Indonesische
persbureau Antara. Als de dorpsbe
volking over die toestellen beschikt,
kunnen zy de avond besteden aan
het kijken naar de televisieprogram
ma's. In een discussie met studen
ten in Djokjakarta zei dr. Mulder,
die als assistent hoogleraar is ver
bonden aan de universiteit van Noord
Illinois, dat het vaststaat dat er ver
band beeftaat tussen televisie kyken
en het aantal geboorten. Toen er en
kele jaren geleden een electriclteit»-
storing van verscheidene uren In het
gebied van New York was. was er ne
gen maanden later een piek in het
aantal geboorten. Volgens dr. Mul
der zou met dit project tegen de
snelle bevolkingsgroei een bedrag van
ongeveer 36 miljoen gulden zijn ge
moeid.
De Amerikaanse socioloog zei voort»
dat de houding van de Indonesische
leiders jegens het volk een van de
obstakels voor de modernisering van
het land ls. De leiders behandelen
de bevolking als kleine kinderen,
waardoor het initiatief onder de
massa wordt gedood. De leiders vre
zen dat by meer initiatief van de
bevolking hun eigen positie in gevaar
komt. Dr. Mulder omschreef dit ota
een uting van „een koloniale menta
liteit". I
