Geen uitspraak over het
celibaat te verwachten
Predikanten later
(75 j) met pensioen?
Kerkdiensten Leiden en omgeving
DUITS EPISCOPAAT BIEDT II EINIC HOOP
Geen breuk
Tegen celibaat
DE LEIDSE SAMENLEVING
Woord van
bezinning
In 1975 500 vacatures
Leek preken?
Overbelasting
PAGINA 10
LEIDSCH DAGBLAD
(Van onze correspondent in Bonn)
MUNSTER (GPD) De bewondering voor de Nederlandse
r.-katholieken is groot in West-Duitsland. Tal van priester-
groepen hebben, na de aanbeveling van „Noordwijkerhout"
om priesterschap en celibaat te ontkoppelen, in telegrammen
hun solidariteit betuigd.
Het serieuze deel van de West-
duitse pers besteedt niet minder
aandacht aan de celibaatsproblema-
tiek dan de Nederlandse pers. Die
problematiek geldt tenslotte voor de
Bondsrepubliek evenzeer als voor ons
land. Boekhandels vullen etalages
met publikaties over het celibaat.
Een vanwege de grote belangstel
ling intrigerende vraag is dan ook:
Gebeurt er iets in West-Duitsland?
Na het pastoraal concilie in Noord
wijkerhout ontving kardinaal Alfrink
een brief van de „Arbeidsgemeen
schap van priestergroepen in Duits
land,waarin werd gezegd,Het
zou ons bepaald aan solidariteit ont
breken, wanneer wij ons op dit uur
louter als toeschouwers gedroegen."
De brief was namens de gemeen
schap. waarin progressieve jongeren
de boventoon voeren, ondertekend
door Michael Raske.
Dr. Michael Raske. assistent aan
het Katholieke Oecumenische Insti
tuut in het Westfaalse Munster en
één der bekendste woordvoerders in
de groep progressieve Duitse pries
ters, antwoordt op onze vraag naar
do ontwikkelingen in zijn land „In
1972 heeft de synode van Duitse
bisschoppen plaats. Ik denk dat zich
daar een ontwikkeling zal voordoen
zoals nu in Nederland heeft plaats
gehad."
Is dat niet rijkelijk laat nu de dia
loog tussen Nederland en het Va-
ticaan al is begonnen?
Raske: ,Jk noem dat geen dia
loog. Wy verlangen, dat de Neder
landers verder gaan en dat daar
over een dialoog ontstaat tussen an
deren. Het is voor een groot deel
een kwestie van diplomatie. Ik heb
het volste vertrouwen, dat de Neder
landse bisschoppen zich daarbij niet
zullen laten irriteren. Zij werken niet
alleen voor de Nederlandse kerk.
maar ook voor mensen (denk maar
eens aan Latijns-Amerika) die het
nodig hebben dat anderen voorop
gaan."
Met het gevaar dat door de Ne
derlandse actie een scheuring ont
staat?
Raske: „Een breuk houd ik voor
uitgesloten. In de eerste plaats geldt
de celibaatswetgeving niet overal.
En psychologisch heeft de Neder
landse kerk een gewicht, dat het
eenvoudig niet toelaat haar uit te
stoten. Wy willen, in brieven en ge
sprekken, trachten er Duitse bis
schoppen toe te brengen, dat zy zich
voor de zaak inzetten. De Nederland
se priesters moeten de door hen ge
kozen weg in vrijheid kunnen gaan
en daarover dient dan de dialoog te
worden gevoerd."
Intussen doet zich, door de re
acties van het Vaticaan en daar
na van de Franse bisschoppen, al
een ontwikkeling voor. Kan in
West-Duitsland werkelijk een be
slissing worden uitgesteld totdat
de bisschoppen over twee Jaar
hun synode beleggen?
Raske: „Er is door de gebeurte
nissen in Nederland een stroom
versnelling ontstaan. Maar de menta
liteit is hier anders en het gezamen
lijke episcopaat biedt weinig hoop.
Wij bewonderen Alfrink, die diploma
tieke gaven en een stevige rugge-
graat heeft. Een man van zijn for
maat hebben we in Duitsland niet.
Dopfner aartsbisschop van Mün-
chen en voorzitter van de Westduit-
se bisschoppenconferentie zou
wellicht iets kunnen bereiken, als
hij op medewerking kon rekenen.
Maar alleen Hoffmann heeft gezegd,
dat hij zich opheffing van het celi
baat zou kunnen voorstellen. Hoff
mann is bisschop van Passau en
Passau is een klein bisdom."
Vanwaar dat verschil in men
taliteit tussen Duitse en Neder
landse bisschoppen?
Raske: „Nederland kent geen
„fürstbischofliche" diocesen. De bis
dommen zijn er kleiner, zijn boven
dien administratief en financieel niet
zo zwaar. Het is er overzichtelijker.
In Nederland komen de bisschop
pen en dat is zeker van beteke
nis uit de groep van zielszorgers,
in Duitsland zyn zy vaak admini
stratief of als professor werkzaam
geweest. En een algemeen verschil
tussen de kerk in beide landen is,
dat hier voorzichtiger, bedachtza
mer te werk moet worden gegaan.
De kerk is hier nu eenmaal zeer
complex. massief. Veranderingen
moeten hier langdurig worden on
derzocht. Ik vind dat in zekere ma
te positief. Negatief staan daar ech
ter een beduchtheid en een tekort
aan initiatief tegenover."
Als het tot initiatieven komt,
dan is dat waarschijnlijk al gauw
het werk van de progressieve jon
geren?
Raske: „Er zijn meer organisaties
van priesters. BH onze gemeenschap
is slechts vyf procent van de Duit
se priesters aangesloten. Als onze
belangrijkste eerste stap in de kwes
tie van het celibaat beschouw ik de
opiniepeiling die wij in januari 1969
hebben gehouden onder de 20.000
priesters in de diocessen. Ondanks
de bisschoppelijke bezwaren daarte
gen heeft zestien procent «onze vra
gen beantwoord.
Meer dat drie kwart van de onder
vraagden was voor afschaffing van
het verplicht ongetrouwd zijn. Van
de priesters onder de veertig jaar
was 94 procent tegen het celibaat.
Dat onderzoek is belangryk geweest,
ook omdat iedereen erdoor met het
onderwerp werd geconfronteerd".
Het is inmiddels ruim een jaar la-
ter
Raske: „De ontmoetingen
j tussen de priestergroepen hebben
I zich in januari en met pinksteren vo
rig jaar met twee facetten van het
celibaat bezig gehouden: opheffing
van de verplichting en het in grotere
mate betrekken van getrouwde
priesters bij het pastorale werk. Dat
laatste is niet alleen voor de betrok
kenen, maar ook voor de andere
mensen goed,.Zij maken in de prak
tijk mee dat getrouwde voorgangers
uitstekend fterk kunnen verrichten.
Het gaat hier langzamer. De discus
sie heeft niet de intensiteit van de
Nederlandse. Ze is echter ook later
begonnen"
Mogelijk is ook de tegenstand gro
ter. - - -
Raske: „Vooral op het platteland
willen grote groepen aan de huidi
ge situatie vasthouden. De menings-
j vorming in de kerkbladen is deels
progressief deels zeer reactionair,
i Er zyn krachten die het proces wil-
len stopzetten
I (In een kerkblad van het bisdom
l Berlijn wordt het Nederlandse pasto-
1 raai concilie op. zo'n manier geana
lyseerd, dat de lezer wel de indruk
moet krijgen tot dusver een volstrekt
onjuist beeld van de gebeur-
tenissen te hebben gehad. De schrtf-
Een man als Alfrink missen
7oij in Duitsland".
ver laat aan de hand van uitlatingen
van conservatieve geestelijken min
of meer „de. keerzijde van de Ne
derlandse medaille zien". Zijn artikel
Is door andere kerkbladen, die het
zich daarmee erg gemakkelijk maken
en zich geen eigen ooi-deel of
liever: veroordeling behoeve aan
te meten, overgenomen).
Raske (daarover): „Ik vind dat
een infame venoordeling. Men krijgt
een totaal verkeerd beeld. Het ge
vaar bestaat by ons dat de mensen
zich onvoldoende realiseren hoe ern
stig de Nederlandse priesters de zaak
opnemen. Verschillende voorlich
ters werken dat in de hand.
De priestergroepen hebben nu om
een opninie-onderzoek in de gehe
le bondsrepubliek gevraagd. De
bisschoppen hebben toegegeven.
Waarschijnlijk komt het rxog dit
jaar. waarschijnlijk de bis
schoppen kunnen hun gezicht niet
verliezen, maar de vragen zullen
zo worden gesteld, dat er geen
duidelijke antwoorden uit het on
derzoek naar voren komen".
De lezer is op de hoogte. Het
Leidsch Dagblad, dat zich niet
als christelijk dagblad presen
teert geeft toch de geïnteres
seerden de gelegenheid om zich
tijdens het weekeinde onder te
dompelen in de rubriek „Bezin
ning". Deze rubriek wordt ge
vuld door een bijdrage van één
van de vertegenwoordigers van
de Leidse geestelijkheid, die om
beurten de gelegenheid krijgen
een religieuze kick te forceren.
Nu ben ik aan de beurt. Ik
walg van stichtelijkheden, dus
vandaag niet meer dan een paar
die de Leidse samenleving op
maakt. Er deugt iets niet in het
samenlevhigspatroon. Nog steeds
is voelbaar de enorme afstand
tussen de .gewone" Leidse be
volking en heel die clan van
intellectuelen, die samen dé uni
versiteit vertegenwoordigen. Nog
steeds is merkbaar de slaven
moraal van de eerste en de
„Herrenmoral" van laatstge
noemde groep. Dat is histo
risch zo gegroeid: Wiens brood
men eet. wiens wcord men
spreekt".
Het straatbeeld wordt be
heerst door de student. Daar
gaat hij, het slordige groen-lo-
den jasje gedecoreerd met een
quasi nonchalant omgeknoop
te sjaal. Daarbovenuit steekt
een correct geknipt intellectue-
len-hoofd, dat rondkijkt met
een blik van: „loop-me-niet-
vcor - de - voeten - want - ik
- ben - met - hogere - dingen
- bezig".
De samenleving hier cor
rigeert dit niet. En dat is jam
mer. De humor ontbreekt. In
Amsterdam ter excuus: ik
woonde daar 38 jaar is dit
nooit mogelijk geweest
Wie daar in een „gekwalifi
ceerde-zijn" door de stad wil
gaan. vindt altyd wel een orde
bewaker op zyn weg. hetzij in
de gedaante van een tramcon
ducteur, die vraagt of „de pre-
fesser misschien effe 'n heel
klein stukkie opzii wil gaan"
hetzy in de gestalte van een
ateliermeisje, dat voor de stop-
streep het geleerde pDStze-
gel aandachtig bestudeert om
bij het optrekken nog nét even
„sly-merd" te sissen. In het
weekeinde, als de adspirant-in
tellectuelen mét hunne koffert
jes verdwenen zijn. is Leiden
een uitgestorven stad. Kon je in
de week. dwalend door de sinis
tere straatjes van de bin
nenstad. nog enige dolende
schimmen ontwaren, tijdens
het weekeinde ligt Leiden plat
Een sociaal-creatief middelpunt
blijft ter bezichtiging over.
Ene sociaal-oreatief middelpunt
ontbreekt. Waarom wordt bij
voorbeeld het Pieters (auto)
kerkhof niet één groot caféter
ras, omgeven door gezelli
ge kroegjes, waarin iedereen met
iedereen kan praten; waar een
Leids burger, hoe hy zijn
brood ook verdient, evenveel in
spraak heeft als een tijdelijke
bijwoner"?
Wel staan er in Leiden iedere
zondag tientallen godshuizen
open. Daarin wordt sinds eeu
wen over God gepraat. Een
merkwaardige gewoonte. Door
gaans praat je over iemand als
hij er niet by is. Dus het een
of het ander: Hy is erbij, maar
dan praat je niet over Hem
maar ga je voortdurend van
Hem uit. óf Hij is er niet. Dan
is het tijd om de tenten te slui
ten en al deze bolwerken, die de
hele week geld staan te kosten
voor nuttiger ctoeleinden te ge-
bruiken. Meen je van Gods aan
wezigheid. ook in Leiden, uit te
mogen gaan. dan kan. de ker-
kelyke praktijk niet anders in
houden dan daadwerkelijk be
zig te zijn voor een leefbare we-1
reld en een leefbare stad. Dan I
oefen je op Zondag in de woor
den. die in de week praktijk
moeten worden Gelukkig is
een groep van studenten en i
burgers hiermee samen bezig.l
Gênant voor de kerk, waartoe'!
•ook ik behoor. Wie van het ko-'J
ningschap van God weet. heeftl
het over een leefbare samenle-f
ving. Niet dat het Koninkrijk
van God en een leefbaar Lei
den samenvallen. Wel dat
ze met elkaw te maken heb
ben. Wie het eerste ge
hoord heeft, gaat aan het twee- kf<
de bouwen. Wie dat niet doet,
is op z'n minst dubieus reli
gieus.
Wie de Bergrede citeert, heeft
het over de opruiming Van
krottenwijken. Wie de zaligspre
kingen in de mond neemt, rust
niet voordat de even zovele
bunkers tot het verleden beho
ren. Daarom: studenten én bur
gers. komt uit uw huizen! Ten
slotte; wie in deze trant spreekt,
heet in kerkelijke kringen een
„horizontalist". Volgens mij,,
maar ik kan me vergissen, een
laatste poging om via een ge
raffineerde maar doorzichti-jw
ge theologische zelfrechtvaardi
ging, de vragen van hier en nu
van het lijf te houden. De be- M
langrjjkste bijbelse kernwoorden j^°
gelooft u me zijn geen re-
ligeuze maar politieke woorden.
Déar heeft politiek echt te ma
ken met „polis". Dat betekent:
stad. „De plaats waar het leef
baar is" zeggen de joden. Vol
gens dezelfde vertellers wil God"tl
dat we ons daarmee bezig hou
den. Alleen, wij zoeken het nog
steeds „in den ho-ho-ge"
K. Bouhuis
Herv. studentenpredikant
in Leidén I
ENSCHEDE (GPD) Naar verwachting zullen in de Ned.
Herv. Kerk in 1975 500 open predikantplaatsen zijn. Om de
hiermee samenhangende problemen te lijf te gaan, wordt maan
dag in de eerste zitting van de voorjaarssynode in Driebergen
een diep ingrijpend voorstel inzake het predikantsambt aan de
orde gesteld.
Kort samengevat behelzen de
voorstellen het volgende: predikan
ten pas op hun 75ste te pensioneren,
hulppredikers op hun 70ste of 75ste
te pensioneren, hulppredikers de be
voegdheid te verlenen de sacramen
ten te bedienen, preekbevoegd-
hedd verlenen aan studenten, kerke-
den met theologische opleiding, pro
ponenten en kandidaten, emeritus
predikanten het recht te verlenen
kerkraadsvergaderingen voor te zit
ten.
In het pakket voorgestelde maatre
gelen is ook opgenomen het kerklid
ambtsdragers en anderen zonder een
theologische opleiding van 30 jaar
en ouder, die daarvoor krachtens
hun ontwikkeling en gaven voor in
aanmerking komen eveneens in te
schakelen by het preken op zondag.
In het rapport, dat de voorstellen
bevat over het „jus predicandi" wordt
over inschakelen van ouderlingen en
diaken en .gewone gemeenteleden"
gezegd: misschien zou een dergelijke
maatregel de mondigheid van ambts
dragers en gemeenteleden meer be
vorderen dan al het theoretische ge
praat over deze mondigheid. Dan
wordt het predikantentekort van een
zorg een zegen voor de gemeente.
Nu al kondigen zich, zo stil
het rapport, in verschillende^
de eerste verschijnselen aair-
de ontreddering in het kei
leven, die van het voorkomei
kort het gevolg zal zyn. E
Nu al beginnen kerkeradei
predikanten bepaalde taken i
stoten zoals blijkens een
port over Schouwen en Duivel^sl
schoolcatechesatie, nu al
ken duidelijke klachten c
slordige waarneming van het (Jti
lentschap die soms eenvoudig
gevolg is van overbelasting in
gen combinatie van gemeenteki
al speelt de onderbezetting vasl
ring bij de beslissing over e?h<
roep, zeker by kandidaten,
gatieve rol waardoor juist
misdeelde gebieden nog moeilyl
voldoende aantal predikanter ld<
nen krijgen. Nu al zyn veel
kanten door de nood gedwonge^to
a vier kerkdiensten per zoni
leiden.
Deze symptomen zouden
kelyk zijn uit te breiden,
lustreren waarschijnlijk
hoe de situatie zal worden ij,
in de kerk geen maatregela^
men om het groeiend tekortL
predikanten op andere wyzi_
te vangen naast voortgezet»
gingen om een besliste keia 1
de aanvaarding van het n]
ambt te blyven bevorderen, 1
het rapport.
I.KI DEN 8 Hervormde gemeente
Gebouw „Staalwijk" Herenstraat
10 u ds K Bouhuys
Hooglandse Kerk 10 u ds H. J. van
Achterberg.
Marekerk 10.30 u ds E. M. Panne-
koek 5 u ds H. Talsma té Den Haag.
Maranathakerk Lage Morsweg 10
u ds A. J. Lamping
Koningskerk Konlngsstr. 10 u ds
H W. Hemmes
Bethlehemkerk Driftstr. 10 u dr
C P. van Andel te Zoetermeer.
Bevrijdingskerk Montgomerystr.
9 u dr K. E. H. Oppenheimer 7 u ds
Joh. Poort.
Vredeskerk Burggravenlaan 10 u
ds P Kloek. (Jeugdkapel 10 uur dhr.
J. P. van Duuren)
Ver. Vrijz. Hervormden Aula As-
serstr 1. 10.30 u ds D. A. Werner te
Eglise Wallone Breestr. 1145 u
Pasteur D. Rlbs.
Academisch Ziekenhuis. 10 u ds J. E
Brederveld
Dlaconessenhuis Houtlaan 55 10.30
u dr Ch. de Beus te Voorschoten
Jeugdkerk L.H.J.-gebouw Leven-
daal 10.30 u ds C H. Bijl.
Lutherse Kerk 11.45 uur Studenten-
dienst dr J M. Vlijm.
Gerei. Kerk Zulderkerk 10 u dr Vlijm
5 u dr Dronkert.
Petrakerk 10 u ds Hortensius 6.50 u
dr Vlijm (dienst met belangstellenden
Oude Vestkerk 10 u d6 Bovenberg
5 u ds Post
Beloltekerk 10 u dr Dronkert 5 u ds
L Bech. Wassenaar-Z
Bevrijdingskerk 10.30 u ds G Vesseur
Den Haag. 5 u ds Hortensius.
Groenhoven 10 u ds J. Th. Heems
kerk Oegstgeest
„De Mirt" 10 u Ouderendlenst ds.
Post.
„Het Mierennest": 10.30 u gezins-
dienst dhr. Venema
R.K Kerk H. Antonlus 9 30. 11. 12 15
Haagse Schouw (zat. av. 7 u) 9.30, 11.3
en 6.30 u Hartbrug (zat. av 7.30 u) 8.
9. 1045. 12 en 7 u.Herensingel (zat.
av. 7 u) 8 30. 9.30. 11. 6.30 u. Bijkerk
Timorstr 9.30 en 11 u. H Leonardus
(zat. av 7 u) 9. 10.45. 12.45 en 7 u. H.
Lodewijk (zat av 7 u) 9. 10.45. 12.45
en 7 u. H Lodew (zat. av. 7 u) 9.45.
11. 12.15 en 7 u H. Petrus (zat. av. 7
u) 9. 10 30 en 12 u.
"Bonaventurakapel (zat. av 7.30 uur)
Jongerenmis onderwerp Christendom
zonder kerk".
Studentenparochie (zat av 7 u in
de Lodewijkskerk) 11.45 u.
Vryz. Kath Kerk (Vreewijkstraat)
10.30 u.
Cbr Geref Kerk 10 en 5 u ds ear
lier.
Leger des Heils: 10 u Helllglngsdlenst
7.30 u verlossingssamenkomst.
Gerei. Kerk (vrygem.) 10 en 5 u
kand. H Feenstra,
Nieuw Apostolische Kerk (Hoge
Rijndijk 24) 9.45 u dienst
Doopsgezinde Remonstrantse Gem
10 u d6 H. van Bilderbeek.
Evang. Luth. Kerk 10.15 u ds G. Kas
telein te Zeist
Evang. Chr. Gem (Mlddelstegrt. 33)
10 en 5 u dhr. Dikkes.
Geref. Geref 10 en 4.30 u ds Boo
gaard.
ChristianSclence( Steenschuurö
10.30 u Ned. dienst.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Julianastr. 10 u ds M.
Pokkema 6.30 u ds W Verboom te
Benschop voor de G.B Kruiskerk
Gouwsluis 10 u ds P A. Lefeber. Op-
6tandingskerk 10 u ds D van Vliet te
Zetten-Andelst voor de G.B. 6.30 u ds
M. Fokkema. Gebouw Nabij 10 u Jeugd
kapel dhr. J. B. H. Lefeber. 5 uur Open
Deurdienst Voorganger ds J. H. Bo-
gers Spreekster mevr. mr, E. A. Haars
te Breukelen lid van de Tweede Kamer
voor de C.H U. Zaal Opstandlngskerk
10 u dhr Kruifhof. Martha-Stichting
.Rijnstroom" 10.30 u ds J. H. Bogers
Oudshoornseweg 10 u ds G. Cadée.
Sionskerk 9.30 u ds H Koudstaal. 6 30
u ds J Kruijt R'dam-Hillegersberg.
Gebouw Onderwep 10 u ds F. C. Kam-
ma te Oegstgeest. 6.30 u ds G. Lans te
Adam Ridderveld (Alphen -Noord)
Aula Morgensterschool Geen dienst.
Aula Mgr. Bekkerschool (Polluxstr) 10
uur ds M. Hanemaayer J F. Kenne-
dyschool 11.15 uur Bijbels verteluur
Geref. Kerk Maranathakerk Raadhuis
straat 10 u ds Fr. de Jong 6.30 u ds W
P. H. Pouwels te Hillegom Salvatori-
kerk Willem de Zwllgerlaan 10 u ds
J Vos. 6.30 u ds G. Brouwer te Vlaar-
dingen. „De Goede Herderkerk 10 u ds
G Brouwer te .Vlaardingen 6.30 u ds
J. V06. Aula Morgensterschool 9.30 vi
ds W P H. Pouwels te Hillegom. Geref
Kerk (vrijgem.) 9 en 6.30 u ds A. W.
Boxman. Chr. Geref Kerk 9.30 u dienst
des woords. 2.30 u ds H. C van der
Ent te Katwyk aan Zee Oud Geref
Gem. Kerkgebouw Hooftstr. 240 9.30
u en 4 u leesdlenst. Rem Geref. Gem
geen dienst. Baptisten Gem. 10 u ds
ioekkoek. 6 30 ds Pelterson (Califor-
niè). R.K. St. Bonifacluskerk (zat. 7
uur) 8.30. 10. 11.30 en 6 u. RK. Plus
X kerk (zat 7 u) 7.30. 9. 10.30. 11.45
en 5.30 u Volle Evangelie-gemeen
te (Kindervreugd) 10 en 7 u dienst.
Aarlanderveen Herv. Gem 10 u
ds Oostenbrug te Rijnsaterwoude 7 u
ds Snijders te Warmond Jeugddienst
Geref. Kerk 9.30 u en 6.30 ud s D. Kro-
nemeiir te Leiden Chr Geref. Kerk
9 30 u dienst des woords 7 ds P Sneep
te Zaam8lag. R.K. Kerk (zat. 7 u),
Bodevragen Herv Gem 't Anker
9 en 10.30 u ds W Balke. 6.30 u ds
C A. van Harten. Salvatorikerk 10 u
Prof. van Unnik, Bilthoven. 6.30 u ds
J H. Cirkel. Bethlehemkerk 9.30 u
ds H. Harkema. Zeist 6.30 u Cand. Vis.
Sommelsdijk. Geref. Kerk 10 u ds Bui
tenhuls 6.30 u ds Wesbond, Utrecht.
Geref. Kerk (vrijgem 10.30 en 16.15
u ds A. W Boxman. Ede Geref Gem
10 en 6 u leesdlenst. Evang^ Luther
se kerk 9 u ds C. Ch G Visser,
Utrecht Evangelisatiekring 10 u ere
dienst 6.45 u Jb. Klein Haneveld.
Boskoop Herv. Gem 9.30 u ds W.
L. Heijmans. 6.30 u ds A de Leeuw.
Geref Kerk 9.30 u ds H, Dijkstra. 5 u
I ds J. G. Kunst uit Gouda. Maranatha-
mavo Snijdelwijk 11 u ds H Dijkstra.
1 Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 u ds J.
j Manni, Geref Gem. 9.30 u leesdlenst
I 3.30 u ds A F Honkoop. Vrijz. Prot.
I 10 u (in Rem Kerk) ds A de Jonge
uit Gouda Verg. v gelovigen 9.30 en
5 u samenk. in lokaal Nïeuwstr. 27.
Evangeliecentrum Nieuw Leven. 9 30 u
I in Cordordia de heer Th. Verwoerdt,
Kapel Bethel (volle evangelie). 930 u
dhr. J Modderkolk R.K. kerk Reljers-
koop (zat.av. 7 u) 7.30 u 9 u. 11.. In
Ontmoetingscentrum Snijdelwyk (za-
i terdagavond 7 u) 10 u H Mis
Hazerswoude Herv. Gem 9.30 ds
I D. Goudzwaard te Zwammerdam. 6.30
u ds L. Boer Jeugddienst Onderwerp;
„Kan Ja en nee toch Ja zyn" Geref.
I Kerk 10 en 5 u ds Brink R.K Kerk
|St Bernardus Ryndijk (zat 7 u) 8.
9.30 en 11 u R.K. Kerk St. Michael
I Rijndijk (zat 7 u) 8. 9 en 11 u RK
j Kerk Dorp (zat. 7 u) 8. 10 en 11.30 u.
Hillegom Ned Herv Gem 10 u
ds J. Bronsgeest Jr 7 u ds J de Vos
uit Katwijk aan Zee. 7 30 u ds J Brons-
I geest in ..Parkwijk" 10 u Jeugdkapel in
i katine „Leeuwenstein" Gerei. Kerk 10
en 5 uur ds J Hartkamp H A en
Dankzegging. Chr. Geref. Kerk 10 rn
5 u dienst des woords R K Kerk St.
Joseph 8.30. 10. 11.30 5 u (zat. av. 7 u),
St Martin us 8.30 10 11.30. 12 45. 5 30.
7 u f zat.av 7 u.
Hoogmade Herv. Gem 10 u mevr
A Geense-Ravenstein te Leiderdorp. R
K. Kerk (zat. 7 u) 9 en 11 u.
Katwyk aan den Rijn Herv Gem.
Dorpskerk 10 "u ds J C van Hunnik
i te Katwijk aan Zee; 5.45 ds P J. D
van Malssen te Leiden (Jeugddienst)
Ontmoetingskerk 10 en 6.30 u ds A
Baas (voorm. H.D Geref Kerk 9 30
u ds J. Snoeij em. pred te Katwyk
aan Zee. 5 u ds R de Vries te Kat
wijk aan Zee; Interkerkelijke dienst ln
I gymn. lokaal O. B. van Wassenaer v
1 Catwljckschool10 30 u d6 J. P Pronk
te Krimpen aan de Lek; R. K Kerk
(zat. av. 7) 9.30 en 11.15 u; De Wll-
bert (za. av. 6.30) 6 30 u.
j Katwyk aan Zee Herv. Gem Nwe
Kerk 10 u ds Jac de Vos 6 u ds W
j Vroegindewey. Oude Kerk 10 u ds W
1 Vroegindewey 5.45 u ds J. de Groot,
van Apeldoorn Jeugddienst. Ichthus-
kerk 10 u ds C. van den Bergh 5 u ds
J. C. van Hunnik. Pniëlkerk 9.30 u ds
I J. P van Roon 6 u ds C. van den
Bergh. Groen van Prinstererschool 10
i u ds W. Chr. Hovius. Wykgebouw .De
Hoeksteen" 10 u Dovendlenst Zieken-
i huls „Overduln" 2 uur Jac. de Vos
Zeehospitium Geref Dienst. geref.
i Kerk Vredeskerk 10 u ds F. Pijlman
5 u ds J Snoey Triumfatorkerk 10 u
ds R. de Vries 5 u ds F. Pylman. Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 u ds H. C van
I der Ent. Geref. Kerk (vrijgem.) 9 en
3 u ds Kapteyn van Arnhem. 10.30 en
5 u ds C. J Breen Geref. Gemeente
(Remisestr.) 10 en 5 u ds van der Byi.
Volle Evangelie-gem. (Vooretr 100) 10
u ds Van Twillert
Koudekerk aan den Rijn Herv Ge
meente 10 u en 7 u ds Quak. Geref.
Kerk 10 u ds Veenhuizen (Alphen a. d.
Rijn 7 u ds Bredeveld (Leiden).
Leiderdorp Herv. Gem. (in Geref.
Kerk) 9 u ds P. J D. van Malssen te
Leiden. 5 u ds Geense (Scheppings-
kerk) 11 u ds Geense. Geref. Kerk
(Hoofdstraat) 10 30 u ds W. Dieper-
sloot IJmuiden. 6.30 u ds D. Braam.
Haarlemmermeer-Oost. Scheppingskerk
I (Van Poelgeestlaan) 9.30 u ds W van
j Wijk. Overveen. R.K. Kerk (Meer
burg) 845, 10.30. 12 en 6 u (zat. av.
7.00 u) Menswording 9. 10.30 en 12
u (zat av. 7.30 uur).
Leimuiden Herv Gem. 9 30 u ds
Gebraad te Nieuwveen Gezamenlijke
dienst in Geref. Kerk Geref Kerk 9.30
u idem. met de herv. 7 u ds SJ. Tle-
mersma te Zwammerdam R.K. Kerk
(zat. 7 u) 7.30 u 9 30 en 11.15 uur
I LLse Herv. Gem. Grote Kerk 10
u ds J v d. Velden. 7 u ds H. B van I
't Hoff. van De Kaag. Jeugddienst. Hel- i
vetla kapel 10 u ds H G. Oost inga.
Geref Kerk 10 u drs A. E. van der
Woude 5 u ds Lijesen te Noordwljk.
Chr. Geref Kerk 9 u ds Geels. 7 u ds
Blesma Geref. Gem. 10 en 4 u ds W I
Suyker (dond. av. 7.30 ds W. Suyker)
Geref. Kerk Vrygem. 10 en 430 u ds
J. J Verleur. Oud Geref. Gem 9.30 en
3 u leesdienst. (Dond. av. 7.30 u ds J
van Prooijen, van Stavenisse). Aktle
Kruistochten Nederland: Gebouw Wel
kom Bondstraat, maandagavond 8 u ds
J. Gravendeel evang .dienst 4 .30 u
Jeugdsamenkomst. R.K. Kerk St A-
gathakerk 8.30. 10.15. 11.45 en 5 u
(zat. av. 7 u) dependance Poelpolder
(aula Prot. Chr. school 8.30 en 12 u
(zat. av 7 u) Engelbewaarders 7.30.
8 45. 10.45 en 5 45 u (zat av. 7 u).
Nieuwveen Herv Gem. 9.30 u dhr.
H. Groenendyk te Schevenlngen 6 30
u ds J. Gebraad. Geref. Kerk 9.30 u
en 6.30 u ds H. J. Swierts te Koudekerk
aan den Ryn. R.K. Kerk (zat. 7 u) 9.
10.45 en 5 u. Vryz. Herv 11.15 u ds
Cadee te Oudshoorn.
Nieuwkoop Herv. Gem. 10 u ds
Bouman te Katwijk aan Zee 6.30 u
ds G. van Doom. Geref. Kerk 9.30 u en
6.30 u ds W. Haverkamp te Aalsmeer.
Chr. Geref. Kerk 9.30 u en 6.30 u dhr.
J. van Leeuwen. Rem. Geref. Gem. 10
u ds Modderman te A"dam R.K. Kerk
(zat 7 u) 7.30. 9. 10.45 en 7 u
Noordwlik-Blnnen Herv. Gem. 10
u ds D. Keuning 7 u ds A. L. Lapré
Geref. Kerk 9 30 u ds H. Lijesen (HA).
5 u ds C. Warner (H.A.) Van den
Berghstlchtlng 11 u ds H Lijesen.
Ned. Bond Bond 10.30 u ds M J. van
Wagenvoorde (Leiden) R.K. Kerk
(zat. av. 7 u) 8. 9.30, 11.15 en 5.30 u.
Noordwyk aan Zee Herv. gem
(Kapel) 10 u dhr J. Vink (Katwijk)
5 u ds D. Keuning. De Rank 10 u ds
A. L. Lapré. Sole Mlo 10 u dhr Kooy
(Leiden). Geref. Kerk 9 u ds W. Dek
ker H.A.)10.30 ds C. Warner (H.A.).
5 u ds E. van der Wouden (Lisse).
Herv. Ger Evangelisatie (VGLO-school
Sohoolstr. 2) 10 u ds G. Boer (Zoe
termeer). 3.30 u ds C van den Bergh
(Katwijk aan Zee) R.K Kerk (zat.
av. 7 u) 7.30. 9. 10.30 en 12 u
NoordwUkerhout llerv. Gein. 10 u
ds A. Oskamp uit Voorhout 7 u (in
de Zllk. aula r.k. meisjesschool) Ds. D
Keuning uit Noordwyk aan Zee) Geref
Kerk (Witte Kerkje) 7 u ds Bakker.
R K. Kerk St. Jozef (zat. av. 7 u)
7.30. 8.45. 10.15. 11.30 en 7 u. St Vik
tor (zat av. 7 u) 8.30. 10.00. 11.30 en 6
u.
Oegstgeest Herv. gem (Groene
Kerk) 10.30 u ds W. E. Verdonk m.m.v
kerkkoor (Pauluskerk) 10 u prof. dr. E.
Jansen Schoonhoven (H.A.) (Ge
meentecentrum) 7 u ds J. Irik Vrijz
Herv. (Gem.centrum) 1.30 u prof. dr.
M de Jonge (Gemeentecentrum
Jeugdkerk) 10.30 u ds P J Mackaay
(Jeugdkapel) 10 u dhr P A. Rueck
Geref. Kerk 10 en 5 u ds Vegter. Ge
ref Kerk i vrygem.) 8.30 en 3 u ds G.
Spyker. R.K. Kerk (zat av 7.30 u)
7.45. 9. 1030 12 en 7 30 Bonaventura-
kapel (zat. av. 6.30 u) 8. 10 en 11 u.
Oude Wetering Herv. Gem 9.30
u ds Lalleman Geref. Kerk 9.30 u
en 5 u ds S. Hoekstra. Rem Geref
Gem. 10 u da A. W Cramer. R.K. Kerk
(zat. 6.30 u) 8. 9.15, 10.30 en 12 u. Al
le diensten ln de Aula Tech. school.
RUnsaterwoude Herv. Kerk 9.30 u
kand. B. ln 't Veld te Amersfoort 7 u
ds H. S. J. Kalf te Bennebroek (Jeugd
dienst). Chr Geref. Kerk 9.30 u dienst
des woords. 2.15 u ds G. Bouw te Sche
venlngen R.K Kerk (zat. 7 u) 7.30
9.30 en 11.15 u
Rynsburg Herv Gem (Grote
Kerk) 9.30 u ds I J Wisse (H.D 5
u da H. van Gosllga (Bethelkerk) 9.30 I
I u ds Van Gosliga. 5 u ds Wisse. Geref.
Kerk Petrakerk 9.30 u ds Bijleveld 5
I u ds F. J. Bil. Badhoevedorp Imma-
nuelkerk 9.30 u ds A Langeler. Bad-
i hoevedorp. 5 u ds Baayen. Maranatha-
kerk 9 30 u ds Baayen. 5 u ds Bijle
veld. Geref. Kerk (vrygem 9 u ds
1 Breen 2.30 u ds D. Los Chr Geref
l Kerk 10 en 5 u de Vries. R K. Kerk
I (tuinbouwschool) 10.f~
i u (z
t. av. 7 u
Sassenheini Herv. Gem. 9 en 10.30
u ds A. Westra, 6.30 u dhr. J. Vink
te Katwijk, Geref. Kerk 10 u ds J D.
te Winkel 5 u ds H. v. d. Berg. Chr
Geref. Kerk 10 en 5 u ds L. S. den
Boer; Ned. Prot. Bond 10.30 u ds J.
Zuurdeeg te Maarn Jublleumdlenst).
R.K Kerk (zat av. 7 u) 8. 9. 11 en 5.30
uur.
Valkenburg -- Herv. Gem 10 u ds
Zonneveld 6.30 u ds Spruyt te A'dam
Geref Kerk 9.30 u dhr. D Brouwer
te Katwyk, 6.30 u dienst Geref. Kerk
(vrijgem.) 9.30 u leesdienst. 3 u ds J
Verleur.
Voorbout Herv Gem 10 u ds P
J. Mackkaay (Jeugdkapel 10 uur in
chr. school) Geref. Kerk (in hervorm
de kerk) 7 u ds v d. Berg te Sassen-
heim. R.K. Kerk (zat av. 7 u) 9. 10 30
11.45 en 5 30 u
Voorschoten Herv Gem. Dorps
kerk 10 u ds Meijerlng (kindgrneven-
dlenst) Kerk „Hulp en Heil" 10 u ds
van der Geest Kapel Ryndyk 10 u
ds Saraber. Geref. kerk 9 u. 10.30 u
en 5 u ds A. Nout uit Zwagerveen
(Aula Noord Hofland) 9.45 u ds de
Zeeuw Allemansdlenst in de R.K. Lau-
j rentiuskerk 7 u Onderw. ..Dienst aan
de Verre Naaste" R.K. Kerk Lauren-
tius (zat. av. 7 u) 7.30. 9. 10.30 12 en
5 u. Moeder Gods (zat av. 7 u) 8. 10.
11.30 en 6 u
Warmond Herv Gem. 10 u ds J
j M Snijders (met med. van het kerk
koor en het zangkoor de Lofstem uit
Sassenhelm7 u ds H. v Gosllga uit
Rijnsburg. RK Kerk (zat. av. 7 u). 8.
10 en 11 30 u.
Wassenaar —Herv Gem Dorpskerk
10 u ds A. M Nortier. Den Haag,
2 30 u ds H. Stolk. Schevenlngen. 7 u
ds J T Wiersma Kievietkerk 9 u
Jeugdkerk 10 u ds J T. Wiersma
Messlaskerk 10 u ds J. A G van Zau-
ten Dorpscentrum 9.30 u ds M Otte-
vanger. Oegstgeest; Gebouw Shalom
10 u jeugdk Deylerhuis 10 u jeugd-
kerk Geref Kerk Bloemcampln. 10 u
I ds L Bech. 5 u ds J. Bovenberg, Lei-
1 den. Zijlln. 10 u ds B. F. J. Schoep.
Bodegraven; 5 u bijzondere dienst. Ned.
I Prot Bond Lange Kerkdam 10.30 u
prof dr G. J Hoenderdaal. Leiden. 7
u ds D Werner, R.K. Kerk Wllllbror-
dus (zat av 7 u) 8. 9.30. 11. 12.15 en
i 5 u Goede Herder (zat av. 5 u) 5 30
10 en 11.30 u. H. Joseph (zat av. 7 u)
I 7 30. 8 45. 10.30, 12.15. en 7 u.
Woubrugge Herv Gem 9.30 en
6 30 u ds Franken. Geref Kerk 9 30 en
6.30 u ds Van Reeven, te Voorthuizen.
Zevenhoven Herv Gem 93|
Reijenga. Geref. Kerk 9.30 u
ds H. Moolhuizen te Leiden R.l_
(zat. av. 7 u) 7 45. 9 en 10 451
Zoeteruoude Herv Gem I'S
heer E. Loerakker R.K Kerkl
buurtseweg St. Jan's kerk (zat.f
7.30. 9 en 11 u. St Allciuskapf
7 u) 7 30. 9. 10.30 en 1130 u.l
Kerk Meerburg (zat. 7 u) 8.45.1
12 en 6 u.
Zuamiuerdam Herv Gerot
de heer J. Goedhart 6 30 u ds T
zwaard Geref. Kerk 10 u ds 5_,
mersma 6.30 u ds A P Heinerï
Geref Gern 10 u ds T. Elders*
R.K Kerk (zat, av. 7 u) 8, 10. 1P
5.30 u.